Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Éistidh lem' Ghlórthaibh.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG09-10531</note>
		 <note type="L">245</note>
		 <note type="B">1898</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Meadhón Foghmhair, 1898</date><idno>IG09-10531</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">9</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Éistidh lem' Ghlórthaibh.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Éistidh lem' Ghlórthaibh.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Meadhón Foghmhair, 1898</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>“Éistidh Lem' Ghlórthaibh.”</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>[Seaghán Clárach Mac Domhnaill cct: ar</span>
<lb n="3"/><span>litir-sgéil .i. newspaper. Is dócha gurab é</span>
<lb n="4"/><span>páipéar luaidhtear annso, “Dublin</span>
<lb n="5"/><span>Newsletter,” agus b' fhin é an céad pháipéar</span>
<lb n="6"/><span>nuaidheachta do cló-bhuaileadh riamh i</span>
<lb n="7"/><span>n-Éirinn.]</span></p>
<lb n="8"/>
<lb n="9"/><p><span>Éistidh lem' ghlórthaibh, a mhóir-shliocht Míléisis,</span>
<lb n="10"/><span>Is díbh-se ba deónach liom sgeólta</span>
<lb n="11"/><span>spaipeadh;</span>
<lb n="12"/><span>Bhur saoithe gidh leóinte, bhur leóghain, 's </span>
<lb n="13"/><span>bhur laochradh,</span>
<lb n="14"/><span>I gCrích Inse Fódla gan fód fan fearann.</span>
<lb n="15"/><span>Tá an báire le Pilib ar muir is ar tír;</span>
<lb n="16"/><span>Ní táire dho a thuisleadh do'n fhuirinn má's</span>
<lb n="17"/><span>fíor;</span>
<lb n="18"/><span>Tá sgeimhleadh agus sgóladh aco ar fhóirnibh an éithigh,</span>
<lb n="19"/><span>'S eiséirghe an Chomhataigh gach ló d'á</span>
<lb n="20"/><span>leagadh.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Tá fír-neart, tá fórsa, tá fóirseadh, tá</span>
<lb n="23"/><span>séideadh,</span>
<lb n="24"/><span>Agus domhain-ghearradh drónlann, gach ló</span>
<lb n="25"/><span>le fada,</span>
<lb n="26"/><span>Ag sír-ghreadadh Seóirse go treórach gan </span>
<lb n="27"/><span>traochadh,</span>
<lb n="28"/><span>Tá a fhlit briste bréoite 's ní'l fóirthin</span>
<lb n="29"/><span>aca.</span>
<lb n="30"/><span>An méad sin d'á fhuirinn d'ar imthigh i gcían,</span>
<lb n="31"/><span>Is léir nár leigeadh aon duine aca aniar;</span>
<lb n="32"/><span>Beidh cuimhne go deo aca ar ghleó Chartagéna</span>
<lb n="33"/><span>'S ar slíobadh a seóltadh i bPórt Sebas-</span>
<lb n="34"/><span>ian.</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>Tá Babharia comhachtach i gcoróin 's i gcéimibh,</span>
<lb n="37"/><span>'Na impire ar an Eóraip, sin sgeól nár</span>
<lb n="38"/><span>measadh;</span>
<lb n="39"/><span>Tá suidheachán a shlóighte ar bórdaibh Bhiéna,</span>
<lb n="40"/><span>Tá an Ríogan go deórach 'san tóir, d'a</span>
<lb n="41"/><span>tafann;</span>
<lb n="42"/><span>Tá Khébhen-huller gan chumas gan chrích,</span>
<lb n="43"/><span>Ag bréslau cuireadh an briseadh ar a</span>
<lb n="44"/><span>bhuidhin;</span></p>
</div>
<pb n="246"/>
<div><lb n="45"/><p><span>Tá Pruisia agus Póland i bpórtaibh Silésia,</span>
<lb n="46"/><span>Sin choidhche sliocht Leópold fá cheo na</span>
<lb n="47"/><span>mallacht.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>Tá Montemur modhmharach go tréorach ag</span>
<lb n="50"/><span>téarnamh</span>
<lb n="51"/><span>Go luingseach, go leoghantach, go lóghmhar,</span>
<lb n="52"/><span>lasmhar,</span>
<lb n="53"/><span>Le teintibh, le tóirnigh, le tórmach, le tréine, </span>
<lb n="54"/><span>le saoithibh, le slóightibh, le ceóltaibh catha;</span>
<lb n="55"/><span>Mantua agus Milan táid tuillte d'á bhuidhin,</span>
<lb n="56"/><span>Tá Tuscainí ag tuitim chum Pilib gan mhoill;</span>
<lb n="57"/><span>Tá Carolus cródha, an Rí nósmhar, san</span>
<lb n="58"/><span>Naples,</span>
<lb n="59"/><span>Ba ghníomhach i ngleo chnuic i gcomhair le n'</span>
<lb n="60"/><span>athair.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Tá Laoiseach na lóchrann go león-bhuilleach</span>
<lb n="63"/><span>léidmheach,</span>
<lb n="64"/><span>Go díoghatasach dó-bhriste i ndóchas dain-</span>
<lb n="65"/><span>gean;</span>
<lb n="66"/><span>Tá a mhuintir le dóirsibh Hanóbher is</span>
<lb n="67"/><span>Brémen;</span>
<lb n="68"/><span>Tá cuig ar Hugónots, ní leómhaid</span>
<lb n="69"/><span>preabadh.</span>
<lb n="70"/><span>Tá sé anois ullamh le nochtadh na lann,</span>
<lb n="71"/><span>Le cárnadh, agus cogadh, agus cosgairt na</span>
<lb n="72"/><span>gceann</span>
<lb n="73"/><span>Do shíneadh le Seóirse, gan ró-thuirse ar</span>
<lb n="74"/><span>aon-chor;</span>
<lb n="75"/><span>Sin críoch ar mo sgeóltaibh — tá an brón</span>
<lb n="76"/><span>ar Bhreatain.</span></p>
<lb n="77"/>
<lb n="78"/><p><span>A Chríoch sain.</span>
<lb n="79"/></p>
</div>
<pb n="247"/>
<div><lb n="80"/><p><span>(291)L  Nóta (284), Lughnasadh, '98, ó'n mBuachaillin</span>
<lb n="81"/><span>mBuidhe.  Tarr Slán, a Bhuachaillin!  Connachtach</span>
<lb n="82"/><span>thusa, agus is duitse ba dhéanta an ceartughadh.  "Má's</span>
<lb n="83"/><span>Mac é, is mithid."  Ba mhinic mé féin ag smuaineadh</span>
<lb n="84"/><span>ar na tuathalaibh seo, acht níor leis an sgáthmhaireacht</span>
<lb n="85"/><span>dam iad do cheartughadh.  Tá caoi eile ar gach rádh</span>
<lb n="86"/><span>aca, agus níor tugadh aon aire dhóibh fós.  Do réir</span>
<lb n="87"/><span>Chonnachtachais "cé budh é féin" is é adeirthear i n-áit</span>
<lb n="88"/><span>"cé'r bh'é féin."  Do réir Mhuimhneachais is féidir do</span>
<lb n="89"/><span>"bhi" bheith 'sa' dara rádh, acht má'seadh féin,</span>
<lb n="90"/><span>caithfear é ghléasadh mar so: "bhi a mhac AR an</span>
<lb n="91"/><span>bhfear dob' fhearr de'n méad sin."  Is ionann sain</span>
<lb n="92"/><span>agus "b'é a  mhac an fear bob' fhearr de'n méad</span>
<lb n="93"/><span>sin."  Ní hionann é agus "bhi a mhac ar na fearabih</span>
<lb n="94"/><span>dob' fhearr, etc.," ó's i ciall ata leis sin "budh (duine)</span>
<lb n="95"/><span>de na fearaibh dob' fhearr a mhac."  Don'n uathadh</span>
<lb n="96"/><span>bhítear ag tagairt, má deirtear "ar an bhfear" agus ar an</span>
<lb n="97"/><span>gléas le "bhi" (nó "tá") do cheangailt de "an fear."</span>
<lb n="98"/><span>Acht do'n iolradh bhaineas "ar na fearaibh." - GALIAN.</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>(293).  A shaoi dhil - Oireann dom ceist do chur ort-</span>
<lb n="101"/><span>augs beidhead an-bhuidheach dhiot ma bheirir freagra orm</span>
<lb n="102"/><span>ins an Irisleabhar comh lauth as is feidir leat.  Ni thig</span>
<lb n="103"/><span>liom fós an cheist seo chur chugat i nGedhilg, caithfidh</span>
<lb n="104"/><span>méi i sgriobhadh i mBeurla.  In Eachtra Lomnochtain,</span>
<lb n="105"/><span>sec. 70, "thangadar lucht an duna idir fhear agus</span>
<lb n="106"/><span>mhnaoi" </span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>Taim ag foghluim Gaedhilge liom fein, agus muna</span>
<lb n="109"/><span>dtugaidh tu cabhair dom, ni fheadar cionnus do gheabhad</span>
<lb n="110"/><span>an míniughadh sin.  Do thoisigh me an Ghaedhilg an</span>
<lb n="111"/><span>Eanair seo chuaidh tharainn agus ta suil agam go dtioc-</span>
<lb n="112"/><span>faidh liom sgriobhadh chugat i nGaedhilg go leir bliad-</span>
<lb n="113"/><span>hain ó'n trath so.  - BLATHNAID.</span>
<lb n="114"/></p>
</div>
<pb n="248"/>
<div><lb n="115"/><p><span>(300).  I dtaoibh an nóta sin do bhi ag an mBuachaillin</span>
<lb n="116"/><span>Buidhe ar dhá alt ann san Sgeuluidhe Gaedhealach .i.</span>
<lb n="117"/><span>"dubhairt sé leis na daoinibh cia bhi se féin," agus "bhi</span>
<lb n="118"/><span>a mhac an fear do b'fhearr de'n meád sin," leigfidh sé</span>
<lb n="119"/><span>dham a rádh arís, gur ab mar sin go díreach do labhair an</span>
<lb n="120"/><span>Sgeuluidhe, Mártain Ruadh O Giollarnáth i gconndae na</span>
<lb n="121"/><span>Gaillimhe, iad.  Do sgriobh mé na sgeulta sin ó n-a</span>
<lb n="122"/><span>bheul féin, go han-phoncumhail, gan aon deifir orm, agus</span>
<lb n="123"/><span>níor chuir mé síos focal na siolla, ná litir acht go díreach</span>
<lb n="124"/><span>mar do labhair sé féin iad.  Ná measadh an Buachaillin</span>
<lb n="125"/><span>Buidhe nár thuig mé gur droch-ghraimeár do bhi</span>
<lb n="126"/><span>ionntu, agus bhi sé chomh forus damh-sa huile orlach,</span>
<lb n="127"/><span>a n-athrughadh, agus leigean dóibh seasamh mar tá siad</span>
<lb n="128"/><span>- acht amhain nach n-athróchainn aon fhocal do</span>
<lb n="129"/><span>tháinig ó bheul Mhártain Ruaidh.  Chifidh an Buachaillín</span>
<lb n="130"/><span>Buidhe ann sna nótaibh do sgriobh mé ar na sgeultaibh</span>
<lb n="131"/><span>sin go dtug mé fá deara, agus gur thaisbeán me do lucht</span>
<lb n="132"/><span>stuidéarachta, gur droch-ghraiméar do bhi ann san dá alt</span>
<lb n="133"/><span>sin.  Agus chifidh sé mar an gceudna gur labhair mé mar</span>
<lb n="134"/><span>so:</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p>
<lb n="137"/><span>Tá sin le feicsint san</span>
<lb n="138"/><span>athrughadh do rinne mé ar na sgeultaibh sin.  Agus ma</span>
<lb n="139"/><span>ta aon amhras fós ar an mBuachaillin, tig liom an sgeul</span>
<lb n="140"/><span>do chur chuige ar an bpaipear air ar sgriobh mé síos</span>
<lb n="141"/><span>é ar dtús, focal ar fhocal ó bheul Mhartain.  - AN</span>
<lb n="142"/><span>CHRAOIBHIN.</span></p>
<lb n="143"/>
<lb n="144"/><p>
<lb n="145"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Éistidh lem' Ghlórthaibh.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Éistidh lem' Ghlórthaibh.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
