Litir ó'n Athair Micheál Ua 
h-Iceadha,
Oide Gaedhilge i gColaisde Muighe Nuadhad.
Coláisde Naoimh Pádraig, Magh Nuadhad.
6 Meitheamh, 1897.
A Thighearna Easbuig,
I bhfios damh-sa go mbeidh Feis mhór 
riaghalta agaibh i n-onóir Naoimh Choluim 
Chille ins an áit 'na rugadh é an naomhadh 
lá de'n mhí so.  Badh mhaith liom-sa bheith id'
fhochair agus i bhfochair do mhuintire ar an ócáid 
sin; acht mo chreach is mo chás, ní thig liom 
bheith as an gColáisde an t-am sin.  Acht 
cé nach féidir liom bheith in bhur measg go 
sofhaicsionach, is fíor-chinnte é go dtiubhra 
mé cuairt aignidh agus smuainte ar 
ghleanntaibh agus ar shléibhtibh Tíre Conaill an 
lá úd.  Ní bhfuil naomh is mó d'ár dtír is 
d'ár gcineadh nó is áirde anois i riogacht 
na bhflaitheas 'ná Colum Cille.  B'é an 
tíor-ghrádhuightheoir ba mhó é dá rugadh riamh 
ar thalamh na hÉireann.  Bíodh a fhiadhnaise 
air sin go mbíodh sé ag déanamh gnáth-
chuimhnighthe ar a thír dhúthchais agus ar a mhuintir 
féin, agus ag cuidiughadh leó, iar n-imtheacht 
dó go hAlbain, agus gur shár-mhinic do bhíodh a 
shúile iompuighthe ar Éirinn tar Sruth na 
Maoile anoir ó'n áit 'na raibh sé 'na 
chomhnuidhe 'na dhíbearthach tar lear.  Gidh 
gur aontuigh sé le toil Dé gan a chasadh go 
hÉirinn ar feadh a shaoghail, ba mhinic é ag
sileadh na ndeór de dheasgaibh a sgartha ó 
n-a thír agus ó n-a mhuintir dhílis féin.  Ba 
mhór-iongantach ghrádh agus mheas tar a 
chionn soin ar ár dteangaidh mhilis uasail 
ársaidh Ghaedhilge, agus do badh mhór gan 
amhras a chrádh croidhe, dá mbeidheadh a fhios 
aige go bhfuigheadh sí bás go deó i dTír 
Conaill, nó fós ar fud na tíre so do 
ghrádhuigh sé le n-a lán-chroidhe.  Go mairidh 
sí choidhche agus go mairidh na daoine atá ag 
déanamh a ndíchill ar a son, cia aca i 
nÉirinn nó tar lear 'na gcomhnuidhe iad!  
Go n-éirighidh libh-se go léir agus le bhur 
saothar.  Mise, a Thighearna Easbuig, do 
chara agus do sheirbhiseach go buan,
Micheál P. Ua h-Iceadha                       
Do'n Dochtúir Ro-oirmhidneach
Pádraig Ua Domhnaill, Easbog Rátha
Bhoth.