Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Tuireamh le hAogán Ó Raithile</title><author><name type="main">Aogán Ó Rathaille; eag. Pádraig Ó Fiannachta</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N"/>
                         <note type="L">113</note>
                         <note type="B">1724c 18T</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno/><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Tuireamh le hAogán Ó Raithile</title><author>Aogán Ó Rathaille; eag. Pádraig Ó Fiannachta</author><imprint><publisher>B.Á.C.: I.A.B., 1983</publisher><date>1724c 18T</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>TUIREAMH SHEÁIN DE FUÍT AGUS SHÍLE BRÚN</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Osnadh bróin do bhreoigh mo chlíteach,</span>
<lb n="4"/><span>Tuirse chléibh ar Ghaelaibh timpeall,</span>
<lb n="5"/><span>Athnuadh deor sa chóige Mhuimhnigh,</span>
<lb n="6"/><span>Seán san bhfeart gan preab is Síle.</span></p>
<lb n="7"/>
<lb n="8"/><p><span>Seán geal gasta mac an Fhuítigh,</span>
<lb n="9"/><span>Ubhall óir is pór na ríthe,</span>
<lb n="10"/><span>Géagán cumhra is crú na saoithe</span>
<lb n="11"/><span>Mac Ustáis ba chráifeach croígheal.</span></p>
<lb n="12"/>
<lb n="13"/><p><span>Dob é an Seán so grá na tíre,</span>
<lb n="14"/><span>Coroineal uasal fuadrach fíochmhar,</span>
<lb n="15"/><span>Do rug bua go buan ar naímhdibh,</span>
<lb n="16"/><span>Saoi nár mheata in am chatha is choimhscair.</span>
<lb n="17"/><span>Flaith ba casmhail le Samson gníomhrach,</span>
<lb n="18"/><span>Seabhac álainn láidir líofa,</span>
<lb n="19"/><span>Rí is Cú Chulainn na gConallach ngroímhear</span>
<lb n="20"/><span>Is coinneal sholais do bhochtaibh na tíre.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Gráinne chruithneacht gan chogal ná claoine,</span>
<lb n="23"/><span>Carabúncail an túir nárbh íseal,</span>
<lb n="24"/><span>Oscar na rua an t-uasal groígheal,</span>
<lb n="25"/><span>Flaith gan ainimh gan masla ná míghreann.</span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>Tarbh tána an thráigh cois taoide</span>
<lb n="28"/><span>Marcach muirneach lúfar brínirt</span>
<lb n="29"/><span>Cura den Fhéinn ag traochadh bíobha</span>
<lb n="30"/><span>Leoghan lochail, ceann cosnaimh is rífhlaith.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Port le muir an cura mhaímse,</span>
<lb n="33"/><span>Géag fíneamhna is planda díreach,</span>
<lb n="34"/><span>Réalta lasmhar fear faire na críche,</span>
<lb n="35"/><span>Nár lig namhaid ag creachadh ar a mhuintir.</span>
<lb n="36"/></p>
</div>
<pb n="114"/>
<div><lb n="37"/><p><span>Ó dh'éag ríchú d'fhíorchrú Muimhneach</span>
<lb n="38"/><span>Atá clár sneachta le sleasaibh na ríochta,</span>
<lb n="39"/><span>Atá an talamh gan tartha go síorchlamh</span>
<lb n="40"/><span>Is atá an ghrian gan rian gan soilse.</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>Atáid na tonna fá stoirm go scaoilteach,</span>
<lb n="43"/><span>Tonn Tuaighe ar buaireamh 's a síorghol,</span>
<lb n="44"/><span>Tonn Rúraí go dúchroíoch díoltach,</span>
<lb n="45"/><span>Tonn Tóime dá fhógra go fíochmhar.</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>É ' dhul fá bhéal lice is díth liom</span>
<lb n="48"/><span>'S a chéile cailce in' aice sínte,</span>
<lb n="49"/><span>Fionntslat na mBrúnach dob aoirde</span>
<lb n="50"/><span>'S an bhánchnis de Chárth-fhuil na Laoi theas.</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>Bréag ní raicim go bradach im laoithibh.</span>
<lb n="53"/><span>Do chínn 'na hallaibh gasradh ag rince,</span>
<lb n="54"/><span>Ceol dá chantain is marcra ar bísrith,</span>
<lb n="55"/><span>Beoir gan dochma dá bronnadh ar na saoithibh.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Fíon is eascraibh glana dá líonadh</span>
<lb n="58"/><span>Is beathuisce búidhmhear cumhra bríomhar</span>
<lb n="59"/><span>Is iasc glan bruite na toinne dá choimhdeacht</span>
<lb n="60"/><span>Is feolmhach cearca ná scairteadh an t-aoileach.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Dob é Seán ceann tána a bhuíne,</span>
<lb n="63"/><span>Lámh chosantach na n-oirbheart ríoga,</span>
<lb n="64"/><span>Lámh thréan dob fhéile le saoithibh,</span>
<lb n="65"/><span>Lámh fhuadrach den chuaine b'aoirde.</span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>Ceann céille teann é sa choimhscar,</span>
<lb n="68"/><span>Ceann do bheartadh go gasta gach ní maith,</span>
<lb n="69"/><span>Ceann geal fionn ceart cumtha díreach,</span>
<lb n="70"/><span>Ceann deas stuama is suandreach naoimhar.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>An tan do chuala guais ar chríochaibh,</span>
<lb n="73"/><span>'S mná sí ' screadaigh 'n aice na gcoillte</span>
<lb n="74"/><span>D'aithníos féin ar ghéim na taoide</span>
<lb n="75"/><span>Go raibh Seán ar lár fá líogaibh.</span>
<lb n="76"/></p>
</div>
<pb n="115"/>
<div><lb n="77"/><p><span>D'aithníos dlúth ar liúireadh Chlíona</span>
<lb n="78"/><span>'S ar bhuanghol trua tuirseach Aoife</span>
<lb n="79"/><span>'S ar bhrúchtaigh na dtonntach go nimhneach</span>
<lb n="80"/><span>Gur éag seabhac is ceann na bhFuíteach.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>An tan do mhair an fhlaith so ríomhaim,</span>
<lb n="83"/><span>Do bhí cró-Mhars mór 'na ghnaoi sin.</span>
<lb n="84"/><span>Rí na ngaisce níorbh annamh dá choimhdeacht</span>
<lb n="85"/><span>'S do bhí bua ná luaim sa dlí aige.</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p><span>Créad an fáth nár chás liom Síle</span>
<lb n="88"/><span>An mhuirneach Bhrúnach mhúinte mhínchnis,</span>
<lb n="89"/><span>An t-áilleagán álainn shámhdhreach aoibhinn</span>
<lb n="90"/><span>Na rosc uasal snuaghlas ríoga,</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>Ná brághad báine ar scáil an lítis,</span>
<lb n="93"/><span>Na sróna gile gan chaime ná críne,</span>
<lb n="94"/><span>Na gruaige buidhe go troithibh ar síorchrith,</span>
<lb n="95"/><span>Na ngruanna ndearg trí samhaltar mínchailc,</span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>Na teangan binne ba bhinne ná binnchruit</span>
<lb n="98"/><span>An bheoil bhig bhalsaim - níor shearbh a fuighle.</span>
<lb n="99"/><span>A fiacla gearra 'na mbeartaibh mar íbhir</span>
<lb n="100"/><span>A bráid mar eala 's a pearsa ba soilseach.</span></p>
<lb n="101"/>
<lb n="102"/><p><span>Gile na gile an bhroinneal so b'aoirde,</span>
<lb n="103"/><span>Ucht leoin aice 's gan ribe de theimheal air.</span>
<lb n="104"/><span>A com ba chaol 's a méara míne</span>
<lb n="105"/><span>Troithe teanna, dlícheannas na ríochta.</span></p>
<lb n="106"/>
<lb n="107"/><p><span>Mo chumha mo chiach mo phian mo dhaoirse,</span>
<lb n="108"/><span>Mo lá bróin an sceol so scríobhaim,</span>
<lb n="109"/><span>Mo phúir mo thubaist mo dhonas mo dhíthchreach,</span>
<lb n="110"/><span>Seán geal marbh gan aiseag 's a bhrídeach.</span></p>
<lb n="111"/>
<lb n="112"/><p><span>Crá mo scart an eala thaoibhgheal,</span>
<lb n="113"/><span>Síol na leon ó bhordaibh Laoi theas,</span>
<lb n="114"/><span>Do bheith marbh gan aiseag fá líogaibh</span>
<lb n="115"/><span>Do chumha a fir 's a mic mhaith chríonna.</span>
<lb n="116"/></p>
</div>
<pb n="116"/>
<div><lb n="117"/><p><span>Feartlaoi</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>A sháimhleac ghraí mo dhíth mar táid so fút,</span>
<lb n="120"/><span>Ardfhlaith fíochmhar ríoga dáilteach úr,</span>
<lb n="121"/><span>'S a chláirseach bhinn ón Laoi dob álainn gnúis,</span>
<lb n="122"/><span>Seán de Fuít is Síle brágheal Brún.</span></p>
<lb n="123"/>
<lb n="124"/><p><span>PÁDRAIG Ó FIANNACHTA</span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>Coláiste Phádraig, Má Nuad.</span>
<lb n="127"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Tuireamh le hAogán Ó Raithile

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Tuireamh le hAogán Ó Raithile

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
