Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Cath Cluana Tairbh.  II.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG07-10262</note>
		 <note type="L">41</note>
		 <note type="B">1896</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>July, 1896</date><idno>IG07-10262</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">7</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Cath Cluana Tairbh.  II.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Cath Cluana Tairbh.  II.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>July, 1896</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>CATH CLUANA TAIRBH.  II.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Annsin do ghluais Murchadh agus Dúnlaing</span>
<lb n="3"/><span>chumh an chatha, agus tárla Murchadh agus Conmhaol</span>
<lb n="4"/><span>agus Carolus, dhá mhac ríogh Lochlann, d'á chéile</span>
<lb n="5"/><span>'san gcath, gur ghoineadar an dís é de gach</span>
<lb n="6"/><span>leith.  Goinis agus marbhais Murchadh iad-san,</span></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="7"/><p><span>agus do chuaidh fá 'n gcath 'na ruathar agus gabhais</span>
<lb n="8"/><span>ag slaidhe agus ag gearradh fíor-laoch ar feadh</span>
<lb n="9"/><span>an chomhlaoi, nó gur briseadh do na</span>
<lb n="10"/><span>Lochlannchaibh chum a long.  Adubhairt Dolat</span>
<lb n="11"/><span>mar ríogh Fionn-Lochlannach, “Cia atá ag</span>
<lb n="12"/><span>cothughadh an chatha orainn?”</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>“Atá Murchadh mac Briain,” ar Easgal</span>
<lb n="15"/><span>mac Godhfraidh.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>“Is cúis domh-sa,” ar Síothrach mac Éibhric,</span>
<lb n="18"/><span>“nach é, acht an dá fhear dhéag úd atá ag</span>
<lb n="19"/><span>coimeád an tobair i gCluain Tairbh dho.</span>
<lb n="20"/><span>Óir an fad do gheabha Murchadh a sháith uisge</span>
<lb n="21"/><span>le hól, is deacair a thraochadh.”</span></p>
<lb n="22"/>
<lb n="23"/><p><span>Agus b' fhíor do Shíothrach soin.  Óir an</span>
<lb n="24"/><span>tan do ghabhadh teasbach é ó iomad na húr-</span>
<lb n="25"/><span>shlaidhe agus na hiorghaile, do thigeadh gus an</span>
<lb n="26"/><span>tiobraid agus d'ibheadh a sháith de'n uisge agus</span>
<lb n="27"/><span>dar leat, is tar éis óil nó aoibhnis do bhíodh</span>
<lb n="28"/><span>sé.</span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>Annsin do ghluais Dolat mac ríogh Inse</span>
<lb n="31"/><span>h-Orc agus céad fear colgach mar aon</span>
<lb n="32"/><span>leis, d' ionnsuighe an tobair, agus do thuiteadar</span>
<lb n="33"/><span>an céad laoch soin leis na hógaibh do bhí ag</span>
<lb n="34"/><span>coimeád an tobair, agus do thuiteadar soin</span>
<lb n="35"/><span>leó-san.  Agus ag teacht do Mhurchadh i</span>
<lb n="36"/><span>gceann na tiobraide, is amhlaidh fuair é agus</span>
<lb n="37"/><span>a íochtar i n-uachtar agus é líonta d' fhuil agus</span>
<lb n="38"/><span>d'fholracht na laochraidhe, ionnus nár fheud</span>
<lb n="39"/><span>deoch d'ól as.  Agus ba dhoiligh mór lé</span>
<lb n="40"/><span>Murchadh soin.  Agus do connairc sé</span>
<lb n="41"/><span>Síothrach mac Luadair i lár catha Dáil</span>
<lb n="42"/><span>gCais, agus é dhá slaidhe agus dá n-orlach.  Léimis</span>
<lb n="43"/><span>Murchadh chuige agus tug aon bhéim do, gur</span>
<lb n="44"/><span>sgoilt ar a dó é.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Tógais Murchadh a cheann arís, agus do chon-</span>
<lb n="47"/><span>nairc Aindriú mac Eíbhric ag treasgairt na</span>
<lb n="48"/><span>laochraidhe.  Agus is amhlaidh bhí Murchadh an</span>
<lb n="49"/><span>uair sin agus a ladhracha agus a ghlaca sgoilte, iar</span>
<lb n="50"/><span>ndorn-chloinn a chlaidhim do leaghadh ina</span>
<lb n="51"/><span>chrobh; go nach raibh i gcumas dó iombualadh</span>
<lb n="52"/><span>do dheunamh.  Annsin adubhairt Murchadh, “Is</span>
<lb n="53"/><span>cúis domh-sa gur mór do mheall mí-laochas</span>
<lb n="54"/><span>Muimhneach orm indiu,” agus sínis a lámh chlí</span>
<lb n="55"/><span>chum an Allmhuraigh agus crothais as a lúirigh</span>
<lb n="56"/><span>amach agus treasgarais fá lár agus fá lán-talamh</span>
<lb n="57"/><span>é.  Tarraingis an t-Allmhurach scian Mhur-</span>
<lb n="58"/><span>chadha, agus sáithis go sanntach uaidh suas i</span>
<lb n="59"/><span>n-íochtar a chuirp ins an rígh-mhílidh í, gur</span>
<lb n="60"/><span>thuit an cath-churadh ar an láthair sin, acht gur</span>
<lb n="61"/><span>mhair go maidin agus gur chaith Corp Críost iar</span>
<lb n="62"/><span>ndéanamh faoisidine.  Agus do bhris an</span>
<lb n="63"/><span>druim 'san ngaisgeadh de bhás an mhic sin</span>
<lb n="64"/><span>ríogh Éireann.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Ó chonnairc giolla Bhriain na catha ag</span>
<lb n="67"/><span>dul trí n-a chéile, adubhairt le Brian dul</span>
<lb n="68"/><span>ar each.  “Ní rachad,” ar Brian, “óir ní</span>
<lb n="69"/><span>beó rachad as an gcath so.  Agus imthigh-se</span>
<lb n="70"/><span>agus beir na heich leat.  Agus déanaim-se mo</span>
<lb n="71"/><span>thiomna le Dia, agus tiodhlaicim m' anam dó, agus</span>
<lb n="72"/><span>mo chorp d' Árd Macha, agus mo bheannacht dom'</span>
<lb n="73"/><span>mhac Donnchadh, agus tabhradh dá fhichid déag bó</span>
<lb n="74"/><span>d' Árd Macha mar leagáid lem' anam.</span>
<lb n="75"/><span>Imthigh reomhat go Sord Coluim Chille anocht, agus</span>
<lb n="76"/><span>abair leis na manchaibh teacht i gcoinne mo</span>
<lb n="77"/><span>chuirp i mbárach, agus tionnlaicfid sin mé go</span>
<lb n="78"/><span>Lughmhagh.  Tigeadh Maolmhuire mac Eochach,</span>
<lb n="79"/><span>comharba Phádruig, agus muintear Árda Macha</span>
<lb n="80"/><span>ar cheann mo chuirp-se gonuige sin.”</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>“Daoine chugainn!” do ráidh an giolla.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>“Creud an sórt iad?” do ráidh Brian.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>“Daoine glasa lom-nochtuighthe,” ar an</span>
<lb n="87"/><span>giolla.</span></p>
<lb n="88"/>
<lb n="89"/><p><span>“Goill na Lúireach sin,” ar Brian, “agus ní</span>
<lb n="90"/><span>do dhéanamh leasa dhúinn thagaid siad.”</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>Agus ba drong de Lochlannaibh do bhí</span>
<lb n="93"/><span>ann, agus iad ag teicheadh as an gcath, agus</span>
<lb n="94"/><span>Bruadar 'na cheann feadhna orra.  Do thug</span>
<lb n="95"/><span>Bruadar aithne ar phubaill Bhriain agus d'fhill</span>
<lb n="96"/><span>dá hionnsuighe, óir do chuimhnigh go mbeith</span>
<lb n="97"/><span>Brian ina aonar ann.</span></p>
<lb n="98"/>
<lb n="99"/><p><span>Annsin d'éirigh Brian de'n pheall do bhí</span>
<lb n="100"/><span>faoi agus do ghlac a chloidheamh ina láimh, agus do </span>
<lb n="101"/><span>chonnairc Bruadar go n-a bhuidhin chuige, agus</span>
<lb n="102"/><span>ní raibh gan éideadh dhe acht a shúile agus a chosa.</span>
<lb n="103"/><span>Tug Brian buille dho, gur threasgair an dá</span>
<lb n="104"/><span>chois i n-éinfheacht de, agus ar dtuitim do'n</span>
<lb n="105"/><span>Allmhurach, thárla a thuagh i gceann Bhriain,</span>
<lb n="106"/><span>gur sgoilt go talamh é, go bhfuair bás ar</span>
<lb n="107"/><span>an láthair sin.</span></p>
<lb n="108"/>
<lb n="109"/><p><span>Tángadar muintir Shuird Choluim Chille</span></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="110"/><p><span>ar n-a bhárach agus rugadar corp Bhriain leó, agus</span>
<lb n="111"/><span>corp Mhurchadha mhic Bhriain, agus ceann</span>
<lb n="112"/><span>Chonaing mhic Dhonnchuain, go mainistir</span>
<lb n="113"/><span>Shuird, as sin go Daimhliaig Chiaráin; agus</span>
<lb n="114"/><span>do thionnlacadar sain go Lughmhagh iad.</span>
<lb n="115"/><span>Tángadar muintir Árda Macha chuca</span>
<lb n="116"/><span>annsain, agus rugadar leó na cuirp sin; agus</span>
<lb n="117"/><span>do hadhlacadh i nÁrd Macha Brian mac</span>
<lb n="118"/><span>Cinnéididh, árd-rí Éireann, i gcomhrain</span>
<lb n="119"/><span>chloiche do'n taobh bha thuaidh de'n Teampull</span>
<lb n="120"/><span>Mhór, agus corp Mhurchadha agus ceann Chonaing i</span>
<lb n="121"/><span>gcomhrain eile do'n taobh bha dheas de'n</span>
<lb n="122"/><span>Teampull.  Dá oidhche dhéag dhóibh ag faire</span>
<lb n="123"/><span>na gcorp agus ag léadhadh salm agus urnaighthe os</span>
<lb n="124"/><span>a gcionn, go n-iomad iomann agus caintic ré a</span>
<lb n="125"/><span>n-anam.</span></p>
<lb n="126"/>
<lb n="127"/><p><span>Ceithre bliadhna déag agus míle (aois an</span>
<lb n="128"/><span>Tighearna) gus an Aoine i n-ar marbhadh</span>
<lb n="129"/><span>Brian Bóramha mac Cinnéididh, amhail atá</span>
<lb n="130"/><span>an rann:</span></p>
<lb n="131"/>
<lb n="132"/><p><span>Ceithre bliadhna déag, is deimhin,</span>
<lb n="133"/><span>Agus míle gan meabhail</span>
<lb n="134"/><span>Ó d'fhás Liaigh d'ár gcabhair</span>
<lb n="135"/><span>Go bás Brian i mBreaghaibh.</span>
<lb n="136"/><span>A ceathair déag is míle mór, —</span>
<lb n="137"/><span>Nocha ar chlódh an chiall —</span>
<lb n="138"/><span>Is é sin adeir an rann —</span>
<lb n="139"/><span>Gur thuit ár na nGall ar Bhrian.</span></p>
<lb n="140"/>
<lb n="141"/><p><span>Do bhíodar Fir Mhidhe ag fiarfaighe</span>
<lb n="142"/><span>tuarasgbhála Catha Cluana Tairbh de</span>
<lb n="143"/><span>Mhaoilseachlainn, agus isé adubhairt: “Ní</span>
<lb n="144"/><span>furusa a thuarasgbháil do thabhairt,” ar</span>
<lb n="145"/><span>sé, “acht muna dtigeadh aingeal ó neimh ag</span>
<lb n="146"/><span>tabhairt a theasda nó a thuarasgbhála.  Óir</span>
<lb n="147"/><span>do chuireamar-ne gort treabhtha agus claidhe</span>
<lb n="148"/><span>eadrainn agus iad, agus an ghaoth earraigh d' éirigh</span>
<lb n="149"/><span>tharsa … ní fuide ná fad leath-uaire</span>
<lb n="150"/><span>do bhíomar ann, an tan ná (nach) tabhradh</span>
<lb n="151"/><span>neach againn aithne ar a chéile, dá mb' é a</span>
<lb n="152"/><span>athair nó a chomhfhogus do bheith ann, munadh</span>
<lb n="153"/><span>aithne ar a ghuth, nó a fhios do bheith aige roimhe</span>
<lb n="154"/><span>sin gur bh' é sin ionad i n-a mbiadh, ar n-ár</span>
<lb n="155"/><span>líonadh 'n-ar n-aghaidh agus 'n-ar bhfolt agus 'n-ar</span>
<lb n="156"/><span>n-éadach de bhraonghail na fola fír-dheirge</span>
<lb n="157"/><span>tug an ghaoth chugainn; agus bíodh gur eangnamh</span>
<lb n="158"/><span>ba mhian linn-ne do dhéanamh, ní fhéadh-</span>
<lb n="159"/><span>famaois, óir do ceangladh ar n-airm agus ar</span>
<lb n="160"/><span>gcrannghoille ós ár gceannaibh de na</span>
<lb n="161"/><span>foltaibh fiara fad-leabhaire, iar n-a</span>
<lb n="162"/><span>dteasgadh dhíobh d' armaibh an chatha, gur</span>
<lb n="163"/><span>mhór an duadh dhúinn bheith ag réidhteach ár</span>
<lb n="164"/><span>n-arm agus ar gcrannghoille ó chéile; agus fós</span>
<lb n="165"/><span>ba mó d'eangnamh dhúinn ná do'n lucht do</span>
<lb n="166"/><span>bhí 'san gcath fulang a bhfeicsiona, gan dul</span>
<lb n="167"/><span>ar foluamhain nó ar fáinnil; agus ro bhíodar</span>
<lb n="168"/><span>ag cur an chatha ó thráth éirghe do'n ghréin go</span>
<lb n="169"/><span>hiarnóin an laoi sin.”</span></p>
<lb n="170"/>
<lb n="171"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cath Cluana Tairbh. II.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cath Cluana Tairbh. II.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
