Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Seanchus ar Shean-Léigheann na Gaedhilge.</title><author><persName>Ní fios</persName></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG06-10161</note>
		 <note type="L">12</note>
		 <note type="B">1895</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>April, 1895</date><idno>IG06-10161</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">6</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ní fios</author><title>Seanchus ar Shean-Léigheann na Gaedhilge.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Seanchus ar Shean-Léigheann na Gaedhilge.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>April, 1895</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>Seanchus ar Shean-Léigheann na </span>
<lb n="1"/><span>Gaedhilge.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Ní beag de bharánta do'n leabhar so ainm </span>
<lb n="4"/><span>a úghdair.  Beidh súil ag a lucht léighte le </span>
<lb n="5"/><span>heolus cruinn ar léigheanntacht na Gaedhilge </span>
<lb n="6"/><span>d'fhagháil ann, agus ní gan fáth.  Beidh súil aca </span>
<lb n="7"/><span>le hughdarthás, le greanntacht, le fírinne agus </span>
<lb n="8"/><span>le fíor-fhoghluim d'fhagháil ann, agus ní</span>
<lb n="9"/><span>meallfar a ndóchus as.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>D'fhoillsigh Eoghan Ó Comhraidhe cheana an</span>
<lb n="12"/><span>uaisleacht agus an t-oirdhearcus atá i sean-</span>
<lb n="13"/><span>leabhraibh staraidheachta na hÉireann.  Tá </span>
<lb n="14"/><span>an Frangcach foghlumtha, H. D'Arbois de</span>
<lb n="15"/><span>Jubainville, dhá fhoillsiughadh ó am go </span>
<lb n="16"/><span>ham creud is brígh agus creud is ciall d'ar</span>
<lb n="17"/><span>sean-sgeulaidheacht.  Acht is do luchd an</span>
<lb n="18"/><span>áird-léighinn tugadh an fhoghluim sin.  Gheabhaidh</span>
<lb n="19"/><span>an sluagh foghluim ó 'n gCraoibhín Aoibhinn,</span>
<lb n="20"/><span>agus ní ar staraidheacht ná ar sgeulaidheacht ná</span>
<lb n="21"/><span>ar fhilidheacht amháin, acht ar iomlán na sean-</span>
<lb n="22"/><span>litridheachta Gaedhealaighe.    </span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Beidh meas ag an Sagsanach feasda ar</span>
<lb n="25"/><span>léigheann na Gaedhilge, agus má bheidh, b'fhéidir</span>
<lb n="26"/><span>le Dia go mbeidh de mheisneach ag muinntir</span></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="27"/><p><span>na hÉireann a rádh nach bhfuil náire orra i</span>
<lb n="28"/><span>dtaobh na teangadh féin.  Fairíor, tá mór-</span>
<lb n="29"/><span>chuid acu, a n-urmhór, b'fhéidir, nach léigeann</span>
<lb n="30"/><span>a meisneach dóibh gíog do labhairt, nó go</span>
<lb n="31"/><span>mbeidh a fhios aca ar dtús cad é meas an </span>
<lb n="32"/><span>tSagsanaigh.  Seo mar bhítear aca:</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>An Sagsanach.  “Is aisteach liom an </span>
<lb n="35"/><span>teanga úd agaibhse.”</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>An tÉireannach.  “Is fuath liom féin í.”!</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>S. “Measann tú, an fiú dhaoibh bheith </span>
<lb n="40"/><span>ag feuchain le n-a coimeád beo?”</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>E.  “B'fhearr liom-sa sgriosta as an </span>
<lb n="43"/><span>saoghal feasda í.”</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>S.  “Ní héidir go bhfuil mórán leabhar nó </span>
<lb n="46"/><span>a leigthéid sin sgríobhtha i nGaedhilge?”</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>E. “Ní raibh leabhar ná léigheann riamh </span>
<lb n="49"/><span>innti.”</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Ní'l aon leithsgheul ag na daoinibh bochta </span>
<lb n="52"/><span>so ó so amach acht a mí-mheisneach agus a </span>
<lb n="53"/><span>meatacht féin.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Tá focal nó dhó 'san leabhar so nach maith </span>
<lb n="56"/><span>linn, go mór-mhór má léightear ar leith leo</span>
<lb n="57"/><span>féin iad, agus ní thiocfamaois tharsta, muna</span>
<lb n="58"/><span>mbeidheadh gur clódhbhuaileadh ar leith iad i </span>
<lb n="59"/><span>bpáipeuraibh éigin i n-Áth Cliath, agus ní</span>
<lb n="60"/><span>fuláir gur mealladh daoine ag á léigheadh.</span>
<lb n="61"/><span>Má deir an t-ughdar go bhfuil an Ghaedhilg</span>
<lb n="62"/><span>marbh agus a shamhail sin, ní'l ann acht nós</span>
<lb n="63"/><span>labhartha.  Má deir sé nach teanga</span>
<lb n="64"/><span>náisiúnta í an Ghaedhilg, cialluigheann sin</span>
<lb n="65"/><span>gur thréig urmhór na hÉireann í.  Acht tá</span>
<lb n="66"/><span>dream ann chuirfeas fáilte roimh na foclaibh</span>
<lb n="67"/><span>sin, ag deunamh leithsgéil díobh dóibh féin.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>I n-a dhiaidh sin, ní dóigh linn gur</span>
<lb n="70"/><span>clodhbhuaileadh riamh leabhar ba mhó tairbhe  </span>
<lb n="71"/><span>do chúis na Gaedhilge ná fós leabhar is mó</span>
<lb n="72"/><span>mheuduigh clú agus ainm Gaoidhal le Gallaibh</span>
<lb n="73"/><span>nó le lucht an tSacs-bheurla idir Gaodhlaibh </span>
<lb n="74"/><span>agus Gallaibh ioná an leabhrán fír-ghreannta </span>
<lb n="75"/><span>so.  Ní theasduigheann ó chúis na Gaedhilge agus </span>
<lb n="76"/><span>na nGaodhal acht an fhírinne iomlán d'fhoill-</span>
<lb n="77"/><span>siughadh do'n domhan, mar tá cuid di </span>
<lb n="78"/><span>foillsighthe go dian-mhaith 'san leabhar so </span>
<lb n="79"/><span>ag an gCraoibhín Aoibhinn.</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Seanchus ar Shean-Léigheann na Gaedhilge.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Seanchus ar Shean-Léigheann na Gaedhilge.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
