Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Nach mairg ná bíonn gan ciall.  (from Beara.)</title><author><persName>Ua h-Uallacháin, Domhnall</persName></author><editor><name type="main">Mac Néill, Eoin</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG06-10157</note>
		 <note type="L">7</note>
		 <note type="B">1895</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>April, 1895</date><idno>IG06-10157</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">6</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Ua h-Uallacháin, Domhnall</author><title>Nach mairg ná bíonn gan ciall.  (from Beara.)</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Nach mairg ná bíonn gan ciall.  (from Beara.)</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>April, 1895</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>“Nách mairg ná bíonn gan ciall.”</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>(From Beara.)</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Bhí sean lánamha ann fad ó agus is fad ó</span>
<lb n="5"/><span>shoin do bhí, agus beidh arís leis, agus tá anois.</span>
<lb n="6"/><span>Mar deuntar i g-cómhnuide do dheiniodar</span>
<lb n="7"/><span>san an uair sin, agus má dheiniodar, méidir</span>
<lb n="8"/><span>ná raibh puínn áthais air chuid acu 'na thaobh,</span>
<lb n="9"/><span>mar a cloisfear air ball.  Do mharbhadar</span>
<lb n="10"/><span>bó i g-cómh air an Nodlag agus b'í bó an mhí-</span>
<lb n="11"/><span>áidh í.  Nuair bhí sí socair suas, salann </span>
<lb n="12"/><span>airre, agus gach chóir agus ceart eile fághbhaltha </span>
<lb n="13"/><span>aici, dubhairt an sean-fhear le n-a mhnaoi í</span>
<lb n="14"/><span>chur ans an dtobán agus í leagaint ann go</span>
<lb n="15"/><span>ngeobhadh Scríob Liath an Earraig thársa.</span>
<lb n="16"/><span>Do chuir, acht níor leag, mar ní raibh dhá lá</span>
<lb n="17"/><span>caithte nuair a thóg sí suas arís í, mar do</span>
<lb n="18"/><span>ghaibh fear mór siubhail isteach chúiche (thárluigh </span>
<lb n="19"/><span>go raibh an sean fhear amuigh).  Do fhiafhraig</span>
<lb n="20"/><span>sí dhe ar bh'é Scríob Liath an Earraig é.  Is mé</span>
<lb n="21"/><span>go díreach, ar seision, glaodthar orm é.  Má's</span>
<lb n="22"/><span>tú, 'umpaigh do mhála chugam, agus tóg uaim é</span>
<lb n="23"/><span>seo, ag cur na feola isteach ann chuige.</span>
<lb n="24"/><span>D'imthig an fear siubhail uaithe ann sin go</span>
<lb n="25"/><span>háthasach, acht má imthigh tháinig a féar féin</span>
<lb n="26"/><span>chúici go mhí-áthasach.  An chéad ghnó do dhein</span>
<lb n="27"/><span>sé: an tobán do chuardach agus má dhein ní raibh</span>
<lb n="28"/><span>ann roimhe acht cubhar agus picil.  Nuair a</span>
<lb n="29"/><span>chualaidh sé cad do imthigh air, bhí gach mallacht</span>
<lb n="30"/><span>is measa 'ná a chéile aige airri, acht bhí sé</span>
<lb n="31"/><span>fánach; thug sí cluas bhodhar dho.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Seal geárr na dhiaidh do mharbhadar bó</span>
<lb n="34"/><span>eile.  Nuair bhí sí socair suas mar an ceann   </span>
<lb n="35"/><span>déidheanach, thug sé (an sean-fhear) órdughadh</span>
<lb n="36"/><span>dá mhnaoi, gan aon droch-chaitheamh do thabhairt</span>
<lb n="37"/><span>airri, ní mar an chéadh cheann, air seision,</span>
<lb n="38"/><span>feuch a mbogfhach sí cabáiste bhí air pháirc le</span>
<lb n="39"/><span>hais a thighe, a' cur ainm' air.  Bhí go maith</span>
<lb n="40"/><span>agus méidir go olc air ball, mar fuair an bhó</span>
<lb n="41"/><span>seo caitheamh cómh olc leis an mbuin ó </span>
<lb n="42"/><span>chianaibh.</span></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="43"/><p><span>Tiompall seachtmhaine nú dó i n-a dhiaidh </span>
<lb n="44"/><span>sin, thug gnó éinig as an mbaile an </span>
<lb n="45"/><span>sean-fhear, acht má thug bhí gnó gnath-</span>
<lb n="46"/><span>amhail ag an sean-bhean dá dheunamh sa</span>
<lb n="47"/><span>bhaile.  Thóg sí an fheoil amach air an</span>
<lb n="48"/><span>bpáirc agus chuir píosa dhi air gach aon tor</span>
<lb n="49"/><span>cabáiste bhí ann.  Nuair tháinig sé féin</span>
<lb n="50"/><span>a-bhaile bhí a bholg ag tuitim as leis an ocras.</span>
<lb n="51"/><span>Bhí sé chum blaise feola chur síos do féin,</span>
<lb n="52"/><span>acht má bhí ní raibh sgreatal de roime.  Far-</span>
<lb n="53"/><span>aoir geur!  Cad d'imthigh ar mo chuid feola?</span>
<lb n="54"/><span>Cár ghaibh sí? ar seision.  Cá ngeobhadh</span>
<lb n="55"/><span>sí, air sisi, acht air an gcabáiste mar a dubh-</span>
<lb n="56"/><span>rais liom?  Níor bh'aon nídh dhi mallachtaidhe</span>
<lb n="57"/><span>an chéid chinn go dtí í seo, acht ba bhreagh an</span>
<lb n="58"/><span>rud do a bheul bocht do dhúnadh.  Bhí sé</span>
<lb n="59"/><span>cómh cráidhte uaithe fa dheire, agus iad féin ó n-a</span>
<lb n="60"/><span>chéile gur fhágadar an tigh air fad.  Do im-</span>
<lb n="61"/><span>thig sé féin air dtúis agus dubhairt sé léi-si </span>
<lb n="62"/><span>nuair a bheidheadh sí feín ag imtheacht an</span>
<lb n="63"/><span>doras do tharrac amach 'na diaidh, acht níor</span>
<lb n="64"/><span>bh'fhada do bhí imthighthe nuair tháinig sí suas</span>
<lb n="65"/><span>leis.  Seadh!  ní h-é seo acht é siúd é, bhí an</span>
<lb n="66"/><span>doras aici leis ceangailthe le téid aniar</span>
<lb n="67"/><span>airri.  Ní dubhairt sé pioc.  Do imthígheadar</span>
<lb n="68"/><span>ortha agus ní go mall é mar bhí eagla ortha go </span>
<lb n="69"/><span>bhfeicfeadh aon neach iad féin agus an doras </span>
<lb n="70"/><span>acht níor chonnaic.  Bhíodar ag imtheacht </span>
<lb n="71"/><span>leo annsin riamh agus choidhche gur thuit an oidhche</span>
<lb n="72"/><span>ortha istigh i gcoill bhreagh.  Seadh, arsa iad</span>
<lb n="73"/><span>féin le chéile, tá sé cómh maith againn leaba</span>
<lb n="74"/><span>a dheunamh air tor 'íobh so; agus dheiniodar.</span>
<lb n="75"/><span>leis an doras do shocrúghadh fútha.  Ní ró-</span>
<lb n="76"/><span>fhada dhóibh ann mar seo nuair tháinig gaduidhe</span>
<lb n="77"/><span>fé an gcrann.  Chuir sé síos teine dho féin,</span>
<lb n="78"/><span>acht má chuir níor chuir riamh ó shoin ans an</span>
<lb n="79"/><span>áit sin, mar do leag an sean bhean an doras</span>
<lb n="80"/><span>do thuitim síos, agus seo an gaduidhe leis.  Shaoil</span>
<lb n="81"/><span>sé gur smut do'n spéir do thuit air.  Leag</span>
<lb n="82"/><span>sé airgiod agus uile 'na dhiaidh; tháinig an sean</span>
<lb n="83"/><span>lánamha anuas as an tor annsan agus go</span>
<lb n="84"/><span>hádhmharach bhí airgiod an ghaduidhe acu.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>“Nach mairg ná bíonn gan ciall.”</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>(deireadh).</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Nach mairg ná bíonn gan ciall. (from Beara.)

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Nach mairg ná bíonn gan ciall. (from Beara.)

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
