Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Jack.</title><author><persName>Féach ainm cleite</persName></author><author><addName type="alias">Mac Léighinn</addName></author><editor><name type="main">Ó Gramhnaigh, Eoghan</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG04-11884</note>
		 <note type="L">169</note>
		 <note type="B">1892</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>December, 1892</date><idno>IG04-11884</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">4</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Féach ainm cleite</author><title>Jack.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Jack.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>December, 1892</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span><pb n="169"/></span>
<lb n="1"/><span>JACK</span>
<lb n="2"/><span>[I gcanamhaint na hÁrann aithristear an</span>
<lb n="3"/><span>sgeul so, mar fuair an sgríbhneoir feín é ó</span>
<lb n="4"/><span>Cholm Mhac Fhualáin, táilliúir i Inis Mhea-</span>
<lb n="5"/><span>dhóin.]</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>1. Ins a' tsean-aimsir, 'bhí lánamhain</span>
<lb n="8"/><span>nach raibh acob (aca) ach' aon mhac amháin.  Ní</span>
<lb n="9"/><span>rai' sé 'dianadh (ag deunamh) aon mhaithe, agus</span>
<lb n="10"/><span>ní rai' aon cheó acob lé n-ithe.  'Nuair a</span>
<lb n="11"/><span>tháinig (Jack) isteach ó chuartughadh, ins an am</span>
<lb n="12"/><span>budh cheart dó gul a chodladh (dul do chodladh),</span>
<lb n="13"/><span>'chuaidh sé agus thug sé caora ramhar ó n-a</span>
<lb n="14"/><span>mhaighistir.  'Bhí sé 'g ithe na caora seo go</span>
<lb n="15"/><span>rai' sí ithte, agus ann sin 'chuaidh sé agus</span>
<lb n="16"/><span>'ghoid se caor' eile.  Mar sin 'bhí sé dhá</span>
<lb n="17"/><span>bheathughadh héin (féin), a' goid.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Fuair a' maighistir amach gurab é seo 'bhi</span>
<lb n="20"/><span>'goid na gcaorach.  Tháinig sé go dtí 'n sean-</span>
<lb n="21"/><span>athair.  D' fhiarfhaigh sé dhe, cad chuige 'raibh</span>
<lb n="22"/><span>a mhac a' goíd a chuid chaorach.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>“Cuir lé céird é, nó leag'a mé 'n teach</span>
<lb n="25"/><span>ort, agus díbreógha mé as thú.”</span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>D'fhiarfhaigh 'n t-athair, “cad é an chéird</span>
<lb n="28"/><span>'ab fhearr leat, a Jack?”</span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>“B' fhearr liom,” adeir sé, “gul lé</span>
<lb n="31"/><span>creámhaireacht” (cneámhaireacht).</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>'Deir a' t-athair, “Marógha (marbhóchaidh)</span></p>
</div>
<pb n="170"/>
<div><lb n="34"/><p><span>na daoine thú 'nuair a bheura siad ort a'</span>
<lb n="35"/><span>goid a gcuid.  Ní mhaith liom,” 'deir a' t-</span>
<lb n="36"/><span>athair, “thú gul leis a' gcéird sin.”</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>'Deir Jack lé n' athair, “Téirigh aig a'</span>
<lb n="39"/><span>séipeul, agus innseógha Dia dhuit go dé 'n</span>
<lb n="40"/><span>chéird a gcuir'e tú léi do mhac.”</span></p>
<lb n="41"/>
<lb n="42"/><p><span>'Chuaidh 'n t-athair go dtí 'n séipeul</span>
<lb n="43"/><span>'dianadh aurnaighe (urnaighe), pronounced</span>
<lb n="44"/><span>owrnee, go n-innseóghach (.i. inneósadh) Dia</span>
<lb n="45"/><span>dhó go dé 'n chéird a chuir'each leis a' mac.</span>
<lb n="46"/><span>'Nuair a d'imthigh 'n t-athair, d' imthig 'n mac,</span>
<lb n="47"/><span>go ndeachaidh sé faoi 'n fhuinneóig aig an</span>
<lb n="48"/><span>altóir, an áit a rai' 'n t-athair 'dianadh na</span>
<lb n="49"/><span>n-aurnaighe; gur fhiarfhaigh sé air Dhia, cé</span>
<lb n="50"/><span>'n cheird a gcuir'it sé (.i. gcuirfeadh: the</span>
<lb n="51"/><span>personal ending adh is pronounced like it</span>
<lb n="52"/><span>before the pronouns beginning with s) leis</span>
<lb n="53"/><span>a' mac.  'Labhair (Jack) leis taobh amuigh:</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>“Cuir lé creámhaireacht é!“</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>'Nuair adubhairt sé sin, 'rith sé 'bhaile,</span>
<lb n="58"/><span>agus 'bhí sé sa' mbaile roimh an athair.</span>
<lb n="59"/><span>D'fhiarfhaigh sé dhá athair, go dé 'n chéird ar</span>
<lb n="60"/><span>dhubhairt Dia leis é chur léi.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>“Ó a mhic,” air a' t-athair, “an chéird</span>
<lb n="63"/><span>cheudna 'bhí tú heín a' rádh.”</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>2. 'Nuair a tháinig an oidhche, d' imthigh 'n</span>
<lb n="66"/><span>t-athair agus a' mac, go gcuir'it sé (gcuir-</span>
<lb n="67"/><span>feadh sé) 'n mac ag maighistir 'mhúin'each (do</span>
<lb n="68"/><span>mhúinfeádh) a' chéird sin dhó.  Damain (domhain)</span>
<lb n="69"/><span>'san oidhche, 'chonnaic siad beirt fhear 'teacht</span>
<lb n="70"/><span>'n-a ndiaidh 'n bhóthair agus iad air marcui-</span>
<lb n="71"/><span>gheacht air dhá chapall.  D'fhiarfhaigheadar dho</span>
<lb n="72"/><span>'n tsean-athair, cá rabhadar ag 'ul <dul>.</span>
<lb n="73"/><span>'Dubhairt sé leób (leó) go rai' sé 'gul 'cur</span>
<lb n="74"/><span>a mhic lé creámhaireacht.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>“Má 'táir,” 'deir siad-san, “muin'eam-</span>
<lb n="77"/><span>uid-'e 'n chéird sin dhó.  Ní 'l aon chneámhaire</span>
<lb n="78"/><span>lé fagháil níos fearr 'ná muid'e (sinne).”</span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p><span>'Dubhradar leis a' sean-athair gul a bhaile</span>
<lb n="81"/><span>(dul do'n bhaile), agus gun imní (imnidhe) air</span>
<lb n="82"/><span>bith 'bheith air faoi n-a mhac.  'Cuaidh sé air a</span>
<lb n="83"/><span>gcúla,' agus thiomáineadar leób, go ndea-</span>
<lb n="84"/><span>chadar go dtí teach ministéire, go ndeachadar</span>
<lb n="85"/><span>suas air a' teach, gur sgaoileadar anuas</span>
<lb n="86"/><span>(Jack) thríd a' simléir lé rópa, 's gur chaithea-</span>
<lb n="87"/><span>dar mál' aige, leis an ór agus leis an air-</span>
<lb n="88"/><span>gead 'a chur ann, sgeana agus spúnógaidhe.</span>
<lb n="89"/><span>'Nuair a 'bhí 'n mála lán, 'rinne sé comhartha</span>
<lb n="90"/><span>'n mála 'tharrunt (do tharrung) suas.  'Bhí</span>
<lb n="91"/><span>súil aige go dtiubhrait (dtiubhradh) siad é</span>
<lb n="92"/><span>héin suas 'n-a dhiaidh sin.  Agus níor thug.</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>3. Ní rabhas (raibh a fhios) aige ceurd</span>
<lb n="95"/><span>(creud) 'ab fhearr dhó a dhianadh annsin.</span>
<lb n="96"/><span>Chuir sé pota agus greidiol ann 'ch uile</span>
<lb n="97"/><span>chauirneul (gach uile choirneul) dhá rai' sa'</span>
<lb n="98"/><span>teach, go bhfuair sé tlú, go rai' sé dá mbua-</span>
<lb n="99"/><span>ladh ó cheann go ceann, gur sgannraigh sé 'n</span>
<lb n="100"/><span>ministéire 'bhí 'n-a chodladh air a leabaidh.</span>
<lb n="101"/><span>'Dubhairt a ministéire lé n-a chailín éirghe</span>
<lb n="102"/><span>suas, go rai' rud eicíneacht (éigin) ins a'</span>
<lb n="103"/><span>teach nár chleachtuigh leis.  'Nuair a d'airigh</span>
<lb n="104"/><span>Jack a' cailín aig éirghe, chuir sé air crai-</span>
<lb n="105"/><span>cionn (croiceann) buláin bhí air a' lota lé</span>
<lb n="106"/><span>fada roimhe sin.  'Nuair a chonnaic a' cailín</span>
<lb n="107"/><span>craicionn a' bhuláin air, 'dubhairt sí leis a'</span>
<lb n="108"/><span>ministéire gurbh é 'n deabhac (.i. deamhan) a</span>
<lb n="109"/><span>bhí ann.  Chuaidh sí a chodladh aríst, agus ní</span>
<lb n="110"/><span>chorróghait (chorróchadh) sí níos mó.  Annsin</span>
<lb n="111"/><span>labhair a' ministéire, agus 'dubhairt sé leis</span>
<lb n="112"/><span>a' spiorad seo gun dochar air bith a dhianadh</span>
<lb n="113"/><span>dhó.  'Dubhairt Jack leis nach ndianadh, ach'</span>
<lb n="114"/><span>an dorus fhosgailt agus é ligean (léigean)</span>
<lb n="115"/><span>amach; marach fheabhas (muna mbiadh a</span>
<lb n="116"/><span>fheabhas) bhí sé dhó, go dtiubhrait (dtiubhradh)</span>
<lb n="117"/><span>sé 'n ceann dho 'n teach.  D' éirigh 'n mini-</span>
<lb n="118"/><span>stéire, agus chuaidh sé dhá ligean amach.  Bhí</span>
<lb n="119"/><span>Jack 'coimilt na n-adharca agus craicinn a'</span>
<lb n="120"/><span>bhuláin dho 'n mhinistéire, gur sgaoil sé</span>
<lb n="121"/><span>'mach é.</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>4. Buail sé air 'aghaidh air a mbothar, go</span>
<lb n="124"/><span>bhfaca sé solus i bhfad uaidh (pronounced</span>
<lb n="125"/><span>wye).  Tháinig sé go dtí 'n solus.  Ann se</span>
<lb n="126"/><span>(sho) bhí na maighistiridhe istigh, 'lig (do léig)</span>
<lb n="127"/><span>anuas é ins a' simléir, 'roinnt (ag roinn)</span>
<lb n="128"/><span>an óir agus an airgid bhí ins a' mála acob.</span>
<lb n="129"/><span>Chuir Jack craicionn a' bhuláin air a cheann</span>
<lb n="130"/><span>aríst.  Chuaidh sé aig a' bhfuinneóig a' breath-</span>
<lb n="131"/><span>nughadh isteach.  Bhuail sé an fhuinneóg lé </span>
<lb n="132"/><span>n-a adharca, agus bhreathnuigh maighistir air</span>
<lb n="133"/><span>amach.  Sgannraigh na cneámhairidhe se (so),</span>
<lb n="134"/><span>agus 'dubhairt siad gurbh é 'n deabhac bhí</span>
<lb n="135"/><span>teacht acob isteach.  Ghreadadar leób thríd</span></p>
</div>
<pb n="171"/>
<div><lb n="136"/><p><span>a' dhorus dúinte, agus d'fhágadar a gcuid</span>
<lb n="137"/><span>capall agus a gcuid airgid ann sin aig</span>
<lb n="138"/><span>Jack.  Chaith sé dhe craicionn a' bhuláin, agus</span>
<lb n="139"/><span>chuir sé 'n t-airgiod ins a' mála.  Thug sé</span>
<lb n="140"/><span>leis é go dtí 'n geata, áit a rai' na capaill</span>
<lb n="141"/><span>ceangluighthe (ceangailte) acob.  Chuir sé</span>
<lb n="142"/><span>'n mála air chapall, agus chuaidh sé héin air</span>
<lb n="143"/><span>marcuigheacht air a' gcapall eile, go rug sé</span>
<lb n="144"/><span>'n dá chapall a bhaile aig a athair.</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p><span>Ní rai' 'n t-athair 'n-a shuidhe.  Buail</span>
<lb n="147"/><span>Jack a' dorus, agus dubhairt sé léob é</span>
<lb n="148"/><span>ligean isteach.</span></p>
<lb n="149"/>
<lb n="150"/><p><span>“An tú Jack?” air a' t-athair.</span></p>
<lb n="151"/>
<lb n="152"/><p><span>“Is mé.  Lig mé 'steach.”</span></p>
<lb n="153"/>
<lb n="154"/><p><span>“Tuige (.i. cad chuige, creud fá) nár fhan</span>
<lb n="155"/><span>tú aig do maighistir, go mbioch (mbiodh) do</span>
<lb n="156"/><span>chéird agad?”</span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>“Tá sí agam,” 'deir Jack.  “'Bhfeiceann</span>
<lb n="159"/><span>tú 'n dá chapall 'tá agam d' éis na</span>
<lb n="160"/><span>hoidhche?”</span></p>
<lb n="161"/>
<lb n="162"/><p><span>5. Chuala 'n duin' uasal gur tháinig Jack</span>
<lb n="163"/><span>a bhaile.  Tháinig sé go dtí é.  D' fhiarfhaigh</span>
<lb n="164"/><span>sé dhe, “Cad chuige nár fhan tú aig do</span>
<lb n="165"/><span>mhaighistir.  'Dubhairt Jack leis, go raibh an</span>
<lb n="166"/><span>chéird aige.</span></p>
<lb n="167"/>
<lb n="168"/><p><span>'Deir a' duin' uasal go mbainit (mbain-</span>
<lb n="169"/><span>feadh) sé 'n ceann de, mara ngoidit (muna</span>
<lb n="170"/><span>ngoidfeadh) sé na trí cinn do chapaill 'tá</span>
<lb n="171"/><span>'treabhadh aig a chuid searbhfoghantaidhe ins</span>
<lb n="172"/><span>a' bpáirc indiu.</span></p>
<lb n="173"/>
<lb n="174"/><p><span>Cheannuigh Jack chúig cinn dho pheataidhe</span>
<lb n="175"/><span>coiníní.  Thug sé leis iad.  Chuir sé sa'</span>
<lb n="176"/><span>bpáirc-se s rai' siad a' treabhadh trí cinn,</span>
<lb n="177"/><span>agus péire ins a' bpáirc eile bhí lé n-a</span>
<lb n="178"/><span>hais.  Tháinig lucht a' treabhtha agus chonnaic</span>
<lb n="179"/><span>siad na coiníní ins a' bpáirc.  'Dubhairt</span>
<lb n="180"/><span>siad go rai' an pháirc se lán lé coiníní.</span>
<lb n="181"/><span>Bhí faitchíos orrab (orra) go milleach (mill-</span>
<lb n="182"/><span>feadh) an ceuchta na hiomracha, dá bhfágait</span>
<lb n="183"/><span>(bhfágfadh) siad na capaill ann sin go</span>
<lb n="184"/><span>mbéarait (mbéaradh) siad air na coiníní.</span>
<lb n="185"/><span>Gur threabhadar a' t-iomra sin, gur sgaoi-</span>
<lb n="186"/><span>leadar na buclaidhe, agus gur ligeadar</span>
<lb n="187"/><span>na capaill ó 'n gceuchta amach.  Rugadar air</span>
<lb n="188"/><span>na coiníní, agus air a' bpéire eile bhí ins a'</span>
<lb n="189"/><span>bpáirc sin lé n-a n-ais.  'Nuair a tháinig</span>
<lb n="190"/><span>siad anall agus na coiníní acob, ní rai'</span>
<lb n="191"/><span>aon chapall lé fagháil acob; go ndeachadar</span>
<lb n="192"/><span>'tóruidheacht na gcapall a bhaile.  Casudh</span>
<lb n="193"/><span>(do casadh) 'n maighistir leób.</span></p>
<lb n="194"/>
<lb n="195"/><p><span>“Cá bhfuil na capaill?” 'deir a' maighistir.</span></p>
<lb n="196"/>
<lb n="197"/><p><span>'Deir siad leis go raibh na páirceanaidhe</span>
<lb n="198"/><span>(-anna) lán lé coiníní, go rai' chúig cinn</span>
<lb n="199"/><span>acob, agus go rai' go leór eile ann, dá</span>
<lb n="200"/><span>bhfeudaidís breith orrab.</span></p>
<lb n="201"/>
<lb n="202"/><p><span>Bhí 's (do bhí a fhios) aig a' maighistir gur</span>
<lb n="203"/><span>goidte bhí na capaill ó n-a chuid searbh-</span>
<lb n="204"/><span>foghantaidhe.  Chuaidh sé go dtí Jack, agus</span>
<lb n="205"/><span>d'fhiarfhaigh sé de, an é ghoid a chuid capaill.</span>
<lb n="206"/><span>'Dubhairt Jack leis gurab é.</span></p>
<lb n="207"/>
<lb n="208"/><p><span>“Tabhair dham mo chuid capall, a Jack,</span>
<lb n="209"/><span>agus ní chuir'e mé aon cheist ort níos mó.”</span></p>
<lb n="210"/>
<lb n="211"/><p><span>“Ní thiubhrad,” 'deir sé.</span></p>
<lb n="212"/>
<lb n="213"/><p><span>6. Cheap sé ann sin díoghaltas 'imirt air</span>
<lb n="214"/><span>Jack.  Dubhairt sé lé Jack.</span></p>
<lb n="215"/>
<lb n="216"/><p><span>“Mara ngoide tú (muna ngoidfe tú) na</span>
<lb n="217"/><span>trí chinn dho chapaill 'tá ins a' stábla, agus</span>
<lb n="218"/><span>marcach air 'ch aon (gach aon) chapall acob,</span>
<lb n="219"/><span>agus beirt eile 'n-a gcionn go maidin, béidh</span>
<lb n="220"/><span>an ceann lé baint díot.”</span></p>
<lb n="221"/>
<lb n="222"/><p><span>Bhí Jack 'dianadh sprí an trathnóna sin i</span>
<lb n="223"/><span>n-éinfheacht leis na gasúir, go rai' sé 'n-am</span>
<lb n="224"/><span>acob lé gul a chodladh (dul do chodladh).</span>
<lb n="225"/><span>Ann sin fuair sé dhá bhuideul mór fuisge as</span>
<lb n="226"/><span>a' siopa dho 'n stuff is fearr bhí ins a' teach.</span>
<lb n="227"/><span>Chuaidh sé air ághaidh aig dorus a stábla a</span>
<lb n="228"/><span>raibh na capaill ann agus a' cúigear fear.</span>
<lb n="229"/><span>Lig sé cuma air héin a bheith air misge, agus</span>
<lb n="230"/><span>é 'bhéiciuch; agus ní rabhas (ní raibh a fhios)</span>
<lb n="231"/><span>aig a' cúigear ceurd do bhí ann.  'Dubhairt</span>
<lb n="232"/><span>duine acob gurab í cráin an fhir se amuigh</span>
<lb n="233"/><span>a bhí béiciudh.  'Dubhairt fear eile' acob go</span>
<lb n="234"/><span>ngobhait (ngeóbhadh .i. rachadh) sé héin amach,</span>
<lb n="235"/><span>go bhfeic'it (bhfeicfeadh) sé héin ceurd do bhí</span>
<lb n="236"/><span>ann.  Chuadar amach agus chonnaiceadar é</span>
<lb n="237"/><span>dhá iompódh héin ins an aoileach.  Dubhradar</span>
<lb n="238"/><span>gur fear é bhí air misge, agus go rai' sé</span>
<lb n="239"/><span>ceart é thabhairt isteach.</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>Thugadar isteach é.  Chuireadar aig a'</span>
<lb n="242"/><span>tin' é (ag an teinidh é).  Fuaradar buideul</span>
<lb n="243"/><span>mór fuisge 'n-a phóca, agus bhí 's acob (do</span>
<lb n="244"/><span>bhí a fhios aca) an uair sin gur fear é bhí</span></p>
</div>
<pb n="172"/>
<div><lb n="245"/><p><span>air misge.  Bhain fear acob an buideul as</span>
<lb n="246"/><span>a' phóca, agus d'ól sé deoch as.  Thug sé é</span>
<lb n="247"/><span>dh'fhear eile, agus d'ól sé deoch as.  Thug se do</span>
<lb n="248"/><span>'n trúr é bhí air marcuigheacht air na capaill,</span>
<lb n="249"/><span>agus chríochnuigh siad a' buideul air fad.</span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>Bhí siad súgach.  Bhí faitchios orrab go</span>
<lb n="252"/><span>rai' fuacht air-se (so) thugadar isteach.</span>
<lb n="253"/><span>D'iompuigh siad air a' taoibh eil' é go</span>
<lb n="254"/><span>dtéighit (dtéighfeadh) siad é go ceart, go</span>
<lb n="255"/><span>bhfuair siad buideul eile 'n-a phóca, agus</span>
<lb n="256"/><span>gur ól siad é air fad.</span></p>
<lb n="257"/>
<lb n="258"/><p><span>Bhí gaisgeadh mór aig a gcúigear fear,</span>
<lb n="259"/><span>gur thuit na marcachaídhe (marcaigh)anuas</span>
<lb n="260"/><span>dho na capaill.  'Nuair a fuair Jack air</span>
<lb n="261"/><span>misge iad, sgaoil sé na capaill agus thug</span>
<lb n="262"/><span>sé leis a bhail' iad.</span></p>
<lb n="263"/>
<lb n="264"/><p><span>7. Air maidin nuair a d'éirigh 'n duin'</span>
<lb n="265"/><span>uasal, chuaidh sé aig a' stábla, go bhfeicit</span>
<lb n="266"/><span>(bhfeicfeadh) sé 'raibh na capaill goidtí</span>
<lb n="267"/><span>(goidte) aig Jack as.  Fuair fé na fir air</span>
<lb n="268"/><span>misge agus na capaill goidtí.</span></p>
<lb n="269"/>
<lb n="270"/><p><span>Chuaidh sé agus d' fhiarfhaigh sé dho Jack</span>
<lb n="271"/><span>an é ghoid na capaill.  'Dubhairt sé gurab é.</span></p>
<lb n="272"/>
<lb n="273"/><p><span>“Tabhair 'am na capaill,” adeir sé, “agus</span>
<lb n="274"/><span>ní chuirfe mé aon cheist ort níos mó.”</span></p>
<lb n="275"/>
<lb n="276"/><p><span>“Ní thiubhrad,” adeir se.  “'Sé mo chéird</span>
<lb n="277"/><span>é, agus ní thiubhrad.”</span></p>
<lb n="278"/>
<lb n="279"/><p><span>“Mara (muna) dtiubhrair, cuir'e mise thú</span>
<lb n="280"/><span>'dianadh rud bhus deacra a'd (agad) a dhianadh.</span>
<lb n="281"/><span>Mara ngoid'e tú 'n bhráithlín bhias fúm</span>
<lb n="282"/><span>anocht, béidh'n ceann lé baint díot faoi</span>
<lb n="283"/><span>uair a dó dheug i mbárach.</span></p>
<lb n="284"/>
<lb n="285"/><p><span>Bhí amadán aig a' duin' uasal, a bhfaghait</span>
<lb n="286"/><span>(bhfaghbhadh) sé pléisiúr mór ann.  Ghleus</span>
<lb n="287"/><span>Jack culaidh air héin air nós an amadáin,</span>
<lb n="288"/><span>agus chuaidh sé go dtí 'n teach.  Ní rabhas (ní</span>
<lb n="289"/><span>raibh a fhios) aig a' duin' uasal cé acob (cia</span>
<lb n="290"/><span>aca) a amadán héin.  Thug sé biadh dhób</span>
<lb n="291"/><span>(dhóibh) lé n-ithe, agus chuaidh Jack aig ithe air</span>
<lb n="292"/><span>phláta 'n amadáin, agus chuaidh 'n t-amadán</span>
<lb n="293"/><span>aig ithe air phláta 'n duin' uasail.  Chaith sé</span>
<lb n="294"/><span>urchor lé n' amadán héin, mar shíl sé gurbh</span>
<lb n="295"/><span>é Jack a bhí ann; ach' b' é 'amadán héin a bhí</span>
<lb n="296"/><span>ann i leabaidh Jack.</span></p>
<lb n="297"/>
<lb n="298"/><p><span>Chuaidh sé aig cur a' chorpáin.  Chuaidh</span>
<lb n="299"/><span>Jack ag goid a' bhráithlín bhí faoi n-a bhean,</span>
<lb n="300"/><span>agus thug sé leis a' bhraíthlín.  Ní raibh sé</span>
<lb n="301"/><span>ach' imthighthe, nuair a tháinig a' fear héin</span>
<lb n="302"/><span>isteach.</span></p>
<lb n="303"/>
<lb n="304"/><p><span>Chuartuigh sé agus ní bhfuair sé a' bhraith-</span>
<lb n="305"/><span>lín ann.  Bhí sí imthighthe.</span></p>
<lb n="306"/>
<lb n="307"/><p><span>Air maidin, lá air n-a bhárach, chuaidh 'n</span>
<lb n="308"/><span>duin' uasal go dtí Jack, agus d' fhiarfhaigh</span>
<lb n="309"/><span>sé dhe an é ghoid a' bhráithlín.  Dubhairt Jack</span>
<lb n="310"/><span>gurab é.</span></p>
<lb n="311"/>
<lb n="312"/><p><span>“Ná trácht go deóidh air,” ar sé, “agus</span>
<lb n="313"/><span>tiubhra mé m' inghean lé pósadh dhuit.”</span></p>
<lb n="314"/>
<lb n="315"/><p><span>Críoch.</span></p>
<lb n="316"/>
<lb n="317"/><p><span>NOTES. - héin (for féin) may represent the old form chéin.</span>
<lb n="318"/><span>aurnaighe, cauirneul; or, ol, ur, ul, are often</span>
<lb n="319"/><span>pronounced before another consonant, owr,</span>
<lb n="320"/><span>owl, but with a rather short sound.  So in</span>
<lb n="321"/><span>ordughadh, poll, urlach, Ultach, agus c.</span>
<lb n="322"/><span>goid a chuid, deunamh rud, goid an bhráithlínl;</span>
<lb n="323"/><span>the genitive should follow the verbal noun in </span>
<lb n="324"/><span>each instance.</span></p>
<lb n="325"/>
<lb n="326"/><p><span>Mac-Léiginn.</span></p>
<lb n="327"/>
<lb n="328"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Jack.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Jack.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
