Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Tadhg Gaedhealach.</title><author><persName>Flannery, Thomas - Tomas  O Flannaoile</persName></author><editor><name type="main">Pléimeann, Seán (Fleming, John)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG02-78</note>
		 <note type="L">335</note>
		 <note type="B">1886</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Ní fios, 1886</date><idno>IG02-78</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">2</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Flannery, Thomas - Tomas  O Flannaoile</author><title>Tadhg Gaedhealach.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Tadhg Gaedhealach.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Ní fios, 1886</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>TADHG GAEDHEALACH,</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Ní'l file Éireannach air bith d'ár cumadh</span>
<lb n="3"/><span>riamh feartlaoi as deise ná as binne 'ná an</span>
<lb n="4"/><span>fheartlaoi do scríobh Donnchadh Ruadh Mac</span>
<lb n="5"/><span>Conmara d'á charaid 'sdá chomhbhárd Tadhg</span>
<lb n="6"/><span>Gaedhealach a Súilliubháin.  Badh iomchubhaidh</span>
<lb n="7"/><span>í go deimhin d'fhile dob' uaisle ná Tadhg</span>
<lb n="8"/><span>bocht Gaedhealach.  Air a shon sin bhí cuid do</span>
<lb n="9"/><span>chomharthaibh an fhír-fhile air, agus ní féidir a</span>
<lb n="10"/><span>sheunadh gur mór an chlú atá air Tadhg air</span>
<lb n="11"/><span>fud na Mumhan.  D'fhág sé a ainm 'san g-</span>
<lb n="12"/><span>cúigeadh sin ní h-é amháin in iomad d'abhrá-</span>
<lb n="13"/><span>naibh deasa agus do dhántaibh cráibhtheacha as</span>
<lb n="14"/><span>ionmhuin leis na Muimhneachaibh gus an lá</span>
<lb n="15"/><span>'ndiu, acht fós, i mórán do ráidhtibh ró</span>
<lb n="16"/><span>chríonna agus do gheurfhoclaibh greannmhara,</span>
<lb n="17"/><span>ionnas gur deacair seanrádh d'fhaghail nach</span>
<lb n="18"/><span>measann cuid do na daoinibh gur le Tadhg</span>
<lb n="19"/><span>Gaedhealach ó thús é.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Do shaoilfeadh duine nach feartlaoi Laidne</span>
<lb n="22"/><span>ba chóra do scríobhadh air bárd do ghrádhuigh</span>
<lb n="23"/><span>an Ghaedhilig chomh mór sin agus do thaithigh</span>
<lb n="24"/><span>an teanga sin amháin in a dhántaibh.  Acht is</span>
<lb n="25"/><span>eol do chách gur b'oide na d-teangan léigh-</span>
<lb n="26"/><span>eanta Donnchadh Ruadh: is follus as na</span>
<lb n="27"/><span>rannaibh so shíos gur b'ollamh laidin é air</span>
<lb n="28"/><span>aon chor.  Do thionntuigh “Érionnach” na</span>
<lb n="29"/><span>rainn i m-Beurla, acht is dóigh liom féin gur</span>
<lb n="30"/><span>cuibhdhe d' “Érionnach” aistriughadh Gaedhilge</span>
<lb n="31"/><span>dodhéanadh air fhear do bhí chomh “Gaedhealach”</span>
<lb n="32"/><span>as do bhí Tadhg O Súilliubháin.  Mar nach</span>
<lb n="33"/><span>ndeárnadh a leithéid sin d'aistriuighadh go</span>
<lb n="34"/><span>d-tí so, do rinneas féin mo dhithcheall chum</span>
<lb n="35"/><span>na rainn do chur i nGaedhilig — cia gur</span>
<lb n="36"/><span>b'fheárr liom an ní so d'fheicsin air n-a</span>
<lb n="37"/><span>dhéanadh ag Muimhneach.  Níor chuireas an laoi</span>
<lb n="38"/><span>faoi 'n t-sean-chuma Ghaedhealach acht do</span>
<lb n="39"/><span>rinne mé aithris (mar as follus) air an</span>
<lb n="40"/><span>sean-mhodh clasaiceach — an meud as feidir a</span>
<lb n="41"/><span>leanamhain — le feuchain cionnas d' oirfidís</span>
<lb n="42"/><span>hexametrí agus pentametrí d'ár nGaedhilig</span>
<lb n="43"/><span>féin.  Tiubhraidh na léightheoridh breitheamhnas.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Is eagal liom nach raibh san ainm “Gae-</span>
<lb n="46"/><span>dhealach” do bheiridís na daoine do ghnáth air</span>
<lb n="47"/><span>Ó Súilliubháin ní as mo 'ná leas-ainm.  Go</span>
<lb n="48"/><span>bh-fóiridh Dia orainn!  Is ait an cineadh</span>
<lb n="49"/><span>sinn.  Má tá cuid againn ró Ghallda in</span>
<lb n="50"/><span>ár m-beusaibh nó in ár smuaintibh do dhéan-</span>
<lb n="51"/><span>faidh daoine ádhbhacht dínn — agus ni h-</span>
<lb n="52"/><span>íongnadh é.  Acht toghtar fós go raibh ceud</span>
<lb n="53"/><span>bliadhan ó shin amadáin i measc ár muintire</span>
<lb n="54"/><span>féin san Mumhain a d-táinic leo magadh do</span>
<lb n="55"/><span>dhéanadh faoi fhear ní h-Abraim mar gheall</span>
<lb n="56"/><span>air a bheith ró Ghaedhealach, acht air a bheith</span>
<lb n="57"/><span>Gaedhealach féin.  Dearbhadh sin dar liom</span>
<lb n="58"/><span>air mheud na Galldachta do bhí air mhórán</span>
<lb n="59"/><span>do Shíol Súilliubháin agus do chlannaibh</span>
<lb n="60"/><span>eile san aimsir úd.  Do bhí Súilliubhánaigh</span>
<lb n="61"/><span>Gallda, mar as dóigh, chomh líonmhar san</span>
<lb n="62"/><span>am sin gur b' íongnadh Súilliubhánach Gaedh-</span>
<lb n="63"/><span>ealach d'fheicsin!</span>
<lb n="64"/></p>
</div>
<pb n="336"/>
<div><lb n="65"/><p><span>(Tionntodh.)</span>
<lb n="66"/><span>Shíos faoi an bh-fód so tá Tadhg: air an</span>
<lb n="67"/><span>uaigh tabhair amharc a thaistealaigh,</span>
<lb n="68"/><span>Éigeas ba mhór as mhaith clú, beag an áit</span>
<lb n="69"/><span>'bh-fuil sé 'na luighe!</span>
<lb n="70"/><span>Truagh go n-deachaidh don eug orainn! truagh</span>
<lb n="71"/><span>go rug an bás buaidh air!</span>
<lb n="72"/><span>D'eitioll a spiorad in árd, 'g iarraidh na</span>
<lb n="73"/><span>righeachta thall.</span>
<lb n="74"/><span>Cia chanfas Éire 'na dhiaidh-sean dúinn?  cia</span>
<lb n="75"/><span>chanfas gaisceadh a laochraidh?</span>
<lb n="76"/><span>Faraoir! air d-traochadh do Thadhg, 'nois</span>
<lb n="77"/><span>biann ár g-ceolta 'na d-tost.</span>
<lb n="78"/><span>D'imthigh sé 'gabháil a rann do bhí eolach as</span>
<lb n="79"/><span>aoibhinn le cloistin,</span>
<lb n="80"/><span>Chuaidh sé go buadhach anonn, fuair sé</span>
<lb n="81"/><span>luach-saothair as bárr.</span>
<lb n="82"/><span>Mholadh sé Tighearna na ndúl lé n-a dhuan-</span>
<lb n="83"/><span>taibh breagh', bríoghmhara, milse,</span>
<lb n="84"/><span>Ceolta ró bhinne air neamh seinnfidh se</span>
<lb n="85"/><span>feasta go deo.</span>
<lb n="86"/><span>Bhuimidh na m-bárd, déanaidh brón! óir do</span>
<lb n="87"/><span>chaill sibh go síorraidh bhur n-dalta,</span>
<lb n="88"/><span>Tadhg do shíol Eochaidh san úir, cumhach</span>
<lb n="89"/><span>andiu clanna Gaedheal!</span>
<lb n="90"/><span>Síothcháin ba mhian leis d'á chroidhe agus</span>
<lb n="91"/><span>síothcháin do fuair se in áirde,</span>
<lb n="92"/><span>Ráinic sé flaitheamhnas Dé, flaitheamhnas</span>
<lb n="93"/><span>Athar na nglóir.</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>T.  Ó Flannaoile</span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Tadhg Gaedhealach.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Tadhg Gaedhealach.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
