Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">A Devotional Poem by Seán Máistir Ó Conaill</title><author><name type="main">Seán Ó Conaill; eag. Donncha A. Ó Cróinín</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N"/>
                         <note type="L">51</note>
                         <note type="B">1791</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno/><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>A Devotional Poem by Seán Máistir Ó Conaill</title><author>Seán Ó Conaill; eag. Donncha A. Ó Cróinín</author><imprint><publisher>Institiúid Ardléinn Bhaile Átha Cliath</publisher><date>1791</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>Is uireasa machnaimh ar mhaitheas na Tríonóide</span>
<lb n="2"/><span>Ler tuileadh an talamh de mhallachtaibh míleortha,</span>
<lb n="3"/><span>Tiomargadh taitnimh do chleachtaibh na clífeola</span>
<lb n="4"/><span>'Na ndrongaibh tug anamnach damanta díthreorach.</span>
<lb n="5"/></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="6"/><p><span>Uireasa machnaimh tug d'aingil dobhí i nglóire</span>
<lb n="7"/><span>Titim 'na gceathaibh go seachmallta síobhóideach,</span>
<lb n="8"/><span>'Na mbruithnisc cheamalach anacrach mhíshnómhail</span>
<lb n="9"/><span>'Sileadh go leachtaithe i lasair ná críochnófar.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Is uireasa machnaimh fá ndeara don mhnaoi bhreoigh sinn</span>
<lb n="12"/><span>Druidim le habhall na haithne ar chraoibh órga,</span>
<lb n="13"/><span>A bhriseadh 's a bhlaiseadh 's a thabhairt dá caoinstórach</span>
<lb n="14"/><span>d'fhúig sinne go daingean san ama fá chuinggheóca.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Is uireasa machnaimh don leanbh bocht trí an ngnó san</span>
<lb n="17"/><span>Le mioscais a chealg gur mharbh a chlíchomhalta</span>
<lb n="18"/><span>d'fhúig bruite nocht a anam i bhfarraige nimhe scólta</span>
<lb n="19"/><span>Is ná feicthear leathphingin glanta den díol fós de.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Le huireasa machnaimh a theangmhaigh an ní neosad</span>
<lb n="22"/><span>Do dhuine bhocht ainnis bhí sealad 'na rí chomhachtach</span>
<lb n="23"/><span>Go cumasach ceannasach bainiseach buíontslóghach,</span>
<lb n="24"/><span>Gur scribheadh a dhamaint ar fhalla le mínmheoraibh.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Is d'uireasa machnaimh do dheachtar linn síos sómpla</span>
<lb n="27"/><span>Deimhin den tsamhail i bpearsain an rí Póil oilc</span>
<lb n="28"/><span>Le buile na peannaide chealg 'na chroídhrólainn</span>
<lb n="29"/><span>Bhí ciontach 'na mharbh 's is fada dhó ag díol fós as.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Is uireasa machnaimh do dhamnaigh Aintíócus</span>
<lb n="32"/><span>In ifreann ceangailte ag spalpadh re spídeoireacht</span>
<lb n="33"/><span>Mar ionathar ablaigh treascartha i ndíg bóthair</span>
<lb n="34"/><span>Ag iomlasc a anama ar leacaibh an fhíorspólta.</span>
<lb n="35"/></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="36"/><p><span>Is trí uireasa machnaimh na seana do shín romhainne</span>
<lb n="37"/><span>'Na tuile ar an dtalamh tug fearg an Rí mhórga</span>
<lb n="38"/><span>Ler scriosadh a sleachta gan phearsa den droing, móidim,</span>
<lb n="39"/><span>Ach an uimhir do sheasaimh 'na mbeathaidh san loing órga.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>Is uireasa machnaimh tug lasrach nimhe is tóirneach</span>
<lb n="42"/><span>Is tine na bhflaitheas chun cathrach mbruíonómrach,</span>
<lb n="43"/><span>Faghthar deimhin ná deachaigh neach astu re ríomh sceolta</span>
<lb n="44"/><span>Ach duine agus ainnir 'na salann dofríth fós ann.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Is uireasa machnaimh ar phearsain an Rí thrócairigh</span>
<lb n="47"/><span>Tug cumus dár n-athair i bparrthas síoch sóilmhear</span>
<lb n="48"/><span>Ag fiuchadh le scalladh 's ag screadaigh go glinndeorach</span>
<lb n="49"/><span>Mo thurraing! bheir damanta scata den tsaol bhrónach.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Is uireasa machnaimh ar chneastacht chirt Chríost chomhachtaigh</span>
<lb n="52"/><span>d'fhuiling a spalladh re sparradh na spíonchoróine</span>
<lb n="53"/><span>Bheir uimhir dhubhamhairc 'nar dheacair a gcruinnchomhaireamh</span>
<lb n="54"/><span>Ag ciseal ar shlabhara is lasrach nimhe leosan.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Is uireasa machnaimh ar theagasc an Naoimh-mhóirSpioraid</span>
<lb n="57"/><span>Mar chitear i gcantain 's i gceachtaibh na bpríomheolach</span>
<lb n="58"/><span>Bheir bruithnisc cheamalach anamnach críondóite</span>
<lb n="59"/><span>Ag Lucifer ceangailte i nglasaibh dá righinróstadh.</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>Is uireasa machnaimh ar fhlaitheas an Rí ghlórmhair,</span>
<lb n="62"/><span>Ar bhinneas na n-aingeal ag cantain go binncheolmhar</span>
<lb n="63"/><span>Is ar chriostalaibh anamnach sneachtaidh 'na shíorchomhair</span>
<lb n="64"/><span>Bheir deimhin dubh damanta dearbhaim síos slóite.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Is uireasa machnaimh ar amasaibh saighead seoltar</span>
<lb n="67"/><span>Re toirmeasc namhad ag seasamh na slí romhainne</span>
<lb n="68"/><span>Bheir muclach anamnach anacrach bhfíordhreoite</span>
<lb n="69"/><span>Idir ursanaibh dearga ag lasadh gach aon mhóimead.</span>
<lb n="70"/></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="71"/><p><span>Is uireasa machnaimh tug cealgach croíchróloit</span>
<lb n="72"/><span>Iomlatach aithristeach aithiseach íogórach</span>
<lb n="73"/><span>Iongantas anamnach ndamanta ndíchomhairligh</span>
<lb n="74"/><span>Is tine dhubhdheataigh dá ngreadadh le mídhóchas.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>Is uireasa machnaimh bheir spairneach baoisghlórach</span>
<lb n="77"/><span>In imreas aigne ag easmail 's ag guíodóireacht</span>
<lb n="78"/><span>Sinne is ár leabhair dá spalpadh le luímhóide</span>
<lb n="79"/><span>Is is deimhin gur eagla go gcaithfeamna díol deorach.</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p><span>A Mhuire na bhflaiteas thais mhaiseamhail mhín mhómhail,</span>
<lb n="82"/><span>A choimirc 's a chabhair na n-anbhfann ndíthreochais,</span>
<lb n="83"/><span>Sirim sinn sheachaint re feartaibh do ghuí, deonaigh,</span>
<lb n="84"/><span>Ós deimhin an tAthair gur bheartaigh 'na Ríocht coróin duit.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>A bhuime is a bhanaltra gheanmnach ghnaoighlórmhar,</span>
<lb n="87"/><span>Foiligh ár mbearta fé bheannaibh do mhínsceobhrait,</span>
<lb n="88"/><span>Ná fuiling sinn dhamaint re damantacht gníomhghnótha</span>
<lb n="89"/><span>Ó dliteadh led leanbh i bhflaitheas 'na Ríocht coróin duit.</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>A bhruinneal 's a mhascalach bheannaithe bhinn bheoga</span>
<lb n="92"/><span>Is criostaltha chailce ná an sneachta de dhroim bóchna,</span>
<lb n="93"/><span>Re cumann dá screadair ón araidSpioraid Naomh gheobhairse</span>
<lb n="94"/><span>Coimirc dár gceastaibh mar cheangail 'na Ríocht coróin duit.</span></p>
<lb n="95"/>
<lb n="96"/><p><span>Más uireasa machnaimh is mallaitheacht smaointeoireacht</span>
<lb n="97"/><span>Bheir tuilleadh acu ar lasadh le lasair 'na síorsmólaibh</span>
<lb n="98"/><span>Is misneach do neartaigh na haingil go naoi n-ordaibh</span>
<lb n="99"/><span>Misneamhail neartmhar chun seasaimh i sítheoilteacht.</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>Is iomarca machnaimh rinn tarmainn dín Dhomhnaill,</span>
<lb n="102"/><span>Gan ithe gan ghearradh gan stracadh le fíoch leomhain,</span>
<lb n="103"/><span>I gcomlach cleatraigh fhairsing an mhíl mhóir chuir</span>
<lb n="104"/><span>Ó thonnaibh na farraige ar talamh i dtír Jonas.</span>
<lb n="105"/></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="106"/><p><span>Is iomarca machnaimh is eagna is aoirdeolais</span>
<lb n="107"/><span>Is oidis tug ceannas is gairm do Mhaois thógadh</span>
<lb n="108"/><span>Gan fuireach a bhasa chun flaithis ag guí trócaire</span>
<lb n="109"/><span>Is trí thonnaibh na mara do leathnaigh Rí bóthar.</span></p>
<lb n="110"/>
<lb n="111"/><p><span>Is iomarca machnaimh chirt aigne an trír tógadh</span>
<lb n="112"/><span>As an dtine do chaitheadh re bagairt an rí dhóraidh</span>
<lb n="113"/><span>Tug inneallta a bpearsana i ndealbh 's in íoghair dhóchais</span>
<lb n="114"/><span>Gan ribe dá mbathasaibh greadta ná fríthdóite.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>Is le hiomarca tabharthais machnaimh i gcroí Job ghil</span>
<lb n="117"/><span>d'fhuiling gan ghangaid a dtagadh 'na shlí i dtreonaibh,</span>
<lb n="118"/><span>Toirmeasc treasa agus teascairt ar chlainn mhómharaigh,</span>
<lb n="119"/><span>Trí bhfuilid lucht teagisc dá aithris 'na soísceoltaibh.</span></p>
<lb n="120"/>
<lb n="121"/><p><span>Is iomarca machnaimh is dearbh do shaor Joseph</span>
<lb n="122"/><span>I gcoinnibh an taitnimh do radadh le mnaoi nóchair</span>
<lb n="123"/><span>Fár fhuiling sin atuirse is scannail re poimp mhórtais</span>
<lb n="124"/><span>'Na chime bhocht cheangailte i gcarcair ar díth sóltais.</span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>Is iomarca machnaimh tug d'fheartaibh don tsíorÓigh ghlain</span>
<lb n="127"/><span>Friotal an aingil do ghlacadh gan puinn tóstail</span>
<lb n="128"/><span>An tan d'innis de shanas di an tAthair gur fhíordheonaigh</span>
<lb n="129"/><span>Ise dá leanbh trí ngeabhadh 'na coim feoil choirp.</span></p>
<lb n="130"/>
<lb n="131"/><p><span>Is iomarca machnaimh do neartaigh arís Joseph</span>
<lb n="132"/><span>Muire na bhflaitheas nuair mhachnaimh 'na broinn tóirrcheas</span>
<lb n="133"/><span>Fulaing gan mhasladh ar bith thabhairt dá mhnaoi phósta</span>
<lb n="134"/><span>Is is ionamhain cheangail an leanbh dil Críost comhall ris.</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>Is iomarca machnaimh is frasa agus fíordheora</span>
<lb n="137"/><span>Do shileadh as a dhearcaibh 'na gceathaibh gan toinnteora</span>
<lb n="138"/><span>Tug deimhin chun aithreachais Peadair d'éis síormhóide</span>
<lb n="139"/><span>Is mionna do spalpadh nárbh aithnid dó Críost d'fhóir sinn.</span>
<lb n="140"/></p>
</div>
<pb n="56"/>
<div><lb n="141"/><p><span>Is iomarca machnaimh tug d'ainnir na mínórfholt</span>
<lb n="142"/><span>Ag titim chun talaimh go slamarthach slímómrach,</span>
<lb n="143"/><span>Do chiontaigh i ndamaint le fearaibh ag luí leosan,</span>
<lb n="144"/><span>Filleadh le hatuirse i gcreathaibh go croídheorach.</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p><span>Is ler cuireadh an t-anam san marbh dobhí ag feochadh</span>
<lb n="147"/><span>Curtha go taiscithe ceartaithe i gcaoilchomhrainn</span>
<lb n="148"/><span>Fár misneamhail d'eascair 'na sheasamh gan mhoill mhóimid</span>
<lb n="149"/><span>Le friotalaibh beannaithe Aingil na príomhchomhairle.</span></p>
<lb n="150"/>
<lb n="151"/><p><span>d'iomad mo mhachnaimh a machnamh ní chuimhneochainn</span>
<lb n="152"/><span>Ar an uimhir de dheascaibh a machnamh do rinn fómhar,</span>
<lb n="153"/><span>Níorbh usa dhom deachamh ar cailleadh dá dhíth a chomhaireamh</span>
<lb n="154"/><span>Ná tonna na mara le cnagaire a chruinnthomhas.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>A Mhuire gan mhairg gan tearca gan díth trócaire</span>
<lb n="157"/><span>Cumais is ceannais is gradaim is síorghlóire,</span>
<lb n="158"/><span>Sirim fád bhrataibh ghil tarmainn dín domhsa</span>
<lb n="159"/><span>Is do gach nduine bhocht ainnis dem amhail i mídhóchas.</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>Innis don Athair, ciodh dearbh an gníomh romhat,</span>
<lb n="162"/><span>A fhriotal gur ghlacais let easna gur shnaidhm t'fheoil de,</span>
<lb n="163"/><span>Gur oilis le ceanas le lachtaibh do chíoch n-órgan</span>
<lb n="164"/><span>Is gur muirneach d'fhaireadh it aice red thaoibh Joseph.</span></p>
<lb n="165"/>
<lb n="166"/><p><span>Innis dod leanbh go rabhais go croíbhrónach,</span>
<lb n="167"/><span>Go sileadh do dhearca 'na srathaibh le síordheoraibh</span>
<lb n="168"/><span>Ar bhfeicsin a phearsan dá ghearradh 'na dhaorstrócaibh</span>
<lb n="169"/><span>Is domlas 'thabhairt mar shearbhdhigh nimhe fós dó.</span></p>
<lb n="170"/>
<lb n="171"/><p><span>Innis don araidSpioraid acfainnigh aoirdchomhachtaigh</span>
<lb n="172"/><span>Le buile go ndeachais go rabhais id mhnao-óinmhid</span>
<lb n="173"/><span>Trí ar mhillis do bhasa gur screadais go baoisghlórach</span>
<lb n="174"/><span>Ar dtitim dod leanbh lag marbh gan bhrí leointe.</span>
<lb n="175"/></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="176"/><p><span>Níorbh ionganadh marbh i gcreataibh thú, a ríog róbach,</span>
<lb n="177"/><span>Ar dtitim dod leanbh don talamh ba troimfhóideach,</span>
<lb n="178"/><span>Do chrithnigh na flaithis is aingil in íoghair shnóchruth</span>
<lb n="179"/><span>An tan cuireadh do leanbh gan anam le míchóthrom.</span></p>
<lb n="180"/>
<lb n="181"/><p><span>Níorbh ionganadh marbh thú i gcreathaibh, a ríog róbach,</span>
<lb n="182"/><span>Ar dtitim dod leanbh don talamh ba troimfhóideach,</span>
<lb n="183"/><span>Do chrithnigh na flaithis is aingil is naoimh órga</span>
<lb n="184"/><span>Is d'imigh a taitneamh ón ngealaigh gan soilse eolais.</span></p>
<lb n="185"/>
<lb n="186"/><p><span>An chruinne ba cheatharga d'athraigh in íoghair shnóchruth,</span>
<lb n="187"/><span>Brisid na carraigreach, cranna na bhfíodhbh feochaid,</span>
<lb n="188"/><span>Titid 'na mbrataibh dubhscamaill go sceimhealbhrónach</span>
<lb n="189"/><span>An tan cuireadh gan anam do leanbh le míchóthrom.</span></p>
<lb n="190"/>
<lb n="191"/><p><span>Trí ar fhuiling de scannail 'na phearsain de thaoibh fheola,</span>
<lb n="192"/><span>Trí ar fhuiling de pheannaid á ghearradh i ngach aon orlach</span>
<lb n="193"/><span>Is trí ar fhuiling de mhasladh do thabhairt don Díocht deonaigh,</span>
<lb n="194"/><span>Dá sirir air, maitheachas d'achairt dár gclaonghnóthaibh.</span></p>
<lb n="195"/>
<lb n="196"/><p><span>A Mhuire, let fheartaibh do ladrann líobóideach</span>
<lb n="197"/><span>Dár bhainis an t-anam ba cheangailte i scríbhneoireacht</span>
<lb n="198"/><span>Le fuil dobhí tarraingthe, fairsingigh slí romhainne</span>
<lb n="199"/><span>An tan chluinfir an t-aingeal dár ngairm chun aonchnósaigh.</span></p>
<lb n="200"/>
<lb n="201"/><p><span>Trí an misneach do ghlacais ar n-amharc dó arís beo agat,</span>
<lb n="202"/><span>Trína fhuireach ag teagasc na n-aspal i ndíocht eolais</span>
<lb n="203"/><span>Is trína dhul ar deis 'Athar go flaithis 'na shaighead ghlórmhar</span>
<lb n="204"/><span>Go muirneach athchuir ár screada agus guí dhomhsa.</span>
<lb n="205"/></p>
</div>
<pb n="58"/>
<div><lb n="206"/><p><span>Trí ar innisis dearbh dot Athair, a Rí ghlórmhair,</span>
<lb n="207"/><span>Don fhoirinn do cheangail thú is chealg do chroí trócaireach</span>
<lb n="208"/><span>Nár tuigeadh, och! mallaitheacht aingcise a bhfillghnótha</span>
<lb n="209"/><span>Is uime sin maitheadh 'na mbeartaibh go síoch dóibhsin.</span></p>
<lb n="210"/>
<lb n="211"/><p><span>Innis dot Athair gur cheannaigh do chroí stróicthe</span>
<lb n="212"/><span>Gach milleadh ba bhascaitheach theangmhaigh sa tslí romhainne,</span>
<lb n="213"/><span>Laige agus galar is easpa do shíorbhreos sinn</span>
<lb n="214"/><span>Is go dtugaisse t'anam mar aisce inár saobhghnóthaibh.</span></p>
<lb n="215"/>
<lb n="216"/><p><span>Ó chuiris mar cheangal san bpaidir go binnghlórach</span>
<lb n="217"/><span>Gach nduine le carthannacht maitheamh don naimhdchomharsain,</span>
<lb n="218"/><span>Trí an bhfriotal san canadh libh leanfamna trí an dtreoir sibh</span>
<lb n="219"/><span>Ag feitheamh an mhaitheachais dearbh nár dlíodh fós linn.</span></p>
<lb n="220"/>
<lb n="221"/><p><span>Dá chaime ar bith cleachtadh agus cleasa agus slí thógfam,</span>
<lb n="222"/><span>Buile agus barbaracht, bladar is baois óige,</span>
<lb n="223"/><span>Trí iomarca maitheachais mhaithis na Tríonóide,</span>
<lb n="224"/><span>Ach filleadh le haithreachas, glacfar go síoch sóil sinn.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

A Devotional Poem by Seán Máistir Ó Conaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

A Devotional Poem by Seán Máistir Ó Conaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
