Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main"/></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">===pb n="9" /===
B</note>
                         <note type="L"/>
                         <note type="B"/>
                         <note type="C"/>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>===pb n="9" /===
B</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author/><imprint><publisher/><date/></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p><span>
</span>
<lb n="0"/><span>I</span>
<lb n="1"/><span>A shean-chríoch Fáil nach náir an sgéal duit</span>
<lb n="2"/><span>a dtugann tú do shár gach lá ar an Ghaedhil-treibh!</span>
<lb n="3"/></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="4"/><p><span>Ach is mar súd budh ghnáth dod cháil a dhéanamh,</span>
<lb n="5"/><span>bheith a' cothughadh do námhad is a' básughadh do ghaolta -</span>
<lb n="6"/><span>sliocht Sheáin is Mhairtin ar sgáth i n-éifeacht</span>
<lb n="7"/><span>is gach aicme dar fhás ón Spáinn dá dtréigean.</span>
<lb n="8"/><span>Is mairg atá dod chathughadh a mheirdreach</span>
<lb n="9"/><span>mhalartach lúbach chluainteach bhréagach.</span>
<lb n="10"/><span>Nachar fhóir dhuit ar dtús gach cúis dá ndearn' tú</span>
<lb n="11"/><span>i nEachdruim an áir is gach áit ar chlaon tú,</span>
<lb n="12"/><span>nó gur bhris tú an stiúir se re humhla do ghéilleadh</span>
<lb n="13"/><span>do chreideamh na n-abstal is do theagasg na cléire?</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>II</span>
<lb n="16"/><span>Réab tú an stóras a d'fhóirfeadh don éigse</span>
<lb n="17"/><span>is ghaduigh tú fós dá n-ór is dá n-éideadh;</span>
<lb n="18"/><span>d'fhág tú na dílleachtaidhe claoite doinach,</span>
<lb n="19"/><span>is baintreabhacha tláith go dtrásta ag géar-ghol.</span>
<lb n="20"/><span>Fána sgiath re tártháil budh ghnáth ag réidhiughadh dhóibh,</span>
<lb n="21"/><span>flaith na ngreagh, na bhfleadh is na bhféastaidhe,</span>
<lb n="22"/><span>bile na n-each slim budh hiomchubhaidh tréartha,</span>
<lb n="23"/><span>acht teacht go hAnas Caoin is fíor gurab éigean,</span>
<lb n="24"/><span>'s gan tilleadh dhó arís ar a chaomhthach céillidh.</span>
<lb n="25"/><span>Ní sgarfadh sé a choidhche re hinghin a Mhajor,</span>
<lb n="26"/><span>an réalta maoith-gheal míon-tais méir-gheal</span>
<lb n="27"/><span>budh chiallaidh sgolartha galanta tréitheach,</span>
<lb n="28"/><span>i dtus a coineamhna a hoileadh go réimeamhail.</span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>III</span>
<lb n="31"/><span>Níl deilbh dá bhfacaidh nach mbreacfadh 'na ngréasaibh,</span>
<lb n="32"/><span>an long 's an seól san mbóchna bhraonaigh,</span>
<lb n="33"/><span>an mhuc mhara 's an rón is tóir na n-iasgaibh,</span>
<lb n="34"/><span>crainn na coilleadh is fioghair na n-éanlaith,</span>
<lb n="35"/><span>an t-athair nimhe 's an abhall fár pheacuigh síol Éabha,</span>
<lb n="36"/><span>go dtug sí i gcló an mhuir bheó - gach gné dhíobh.</span>
<lb n="37"/><span>Is na tíortha ar milleadh ar ghiorrra do chéilidhe,</span>
<lb n="38"/><span>bheir cách ar mearadh i mbarúnacht Fhearn'aighe,</span>
<lb n="39"/><span>re cluistin do halla bheith gan tathaidh na laochraidhe,</span>
<lb n="40"/><span>'s do phárlus gan táiphleis, gan téad-chruit,</span>
<lb n="41"/><span>gan ord, gan aifreann, gan freasdal na cléire,</span>
<lb n="42"/><span>gan cantail na salmaibh ann dá léigheadh,</span>
<lb n="43"/><span>gan bhantracht ag dealbhadh na ngréasaibh,</span>
<lb n="44"/><span>'s aithnighim ar amharc na fiormaimint' 's na néallaibh</span>
<lb n="45"/><span>gur atharruigh pláinéid a n-áitibh re chéile.</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>IV</span>
<lb n="48"/><span>Do dhorchuigh Lúna i dtús gach oidhche,</span>
<lb n="49"/><span>bhain tuisleadh do shiubhal is do chúrsa na gréine,</span>
<lb n="50"/><span>is táid uile faoi smúid is do mhúch na réalta,</span>
<lb n="51"/><span>Ó do chuaidh san gcróchar ní bhia ró re haon raod,</span>
<lb n="52"/><span>ní mheasaim níos mó go mbia tórtha ar ghéagaibh,</span>
<lb n="53"/><span>is ní mó bhias fós ar mhóin-fhéar féartha.</span>
<lb n="54"/></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="55"/><p><span>Biaidh gach mion-mhagh ar bearaonaigh go treagchruth</span>
<lb n="56"/><span>is biaidh na branaraibh gan lán-toradh déise,</span>
<lb n="57"/><span>gan bólacht ag dáil bainne i bhfásaighibh ná ar shléibhthe,</span>
<lb n="58"/><span>is biaidh na linntibh go cinnte gan iasgaibh,</span>
<lb n="59"/><span>is na coilltibh gan bhionn-ghuth na n-éanlaith,</span>
<lb n="60"/><span>is gan fuaim ghuth na gcuach ina bhfaonrann,</span>
<lb n="61"/><span>gan chantail na londubh 's na smaolach,</span>
<lb n="62"/><span>ach dá ruagadh ar fhuarlaigh gan téagar.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>V</span>
<lb n="65"/><span>Biaidh na tulcha is na mullaigh gan phléisiúr,</span>
<lb n="66"/><span>gan uaill chon ag ruagadh an mhíl mhuighe,</span>
<lb n="67"/><span>is gan bhuabhall don uaisle dá shéideadh,</span>
<lb n="68"/><span>gan suairceas dá ngluasacht chum féasdaidhibh.</span>
<lb n="69"/><span>Táid an uair se go gruama tinn tréith-lag</span>
<lb n="70"/><span>fána gcuallaidh bheith a' fuaradh san gcréidh uatha.</span>
<lb n="71"/><span>A Rí na gcréacht dá mb'éidir a rádh dhuinn,</span>
<lb n="72"/><span>nó dámadh chuibhthe dhuinn a fhiafraighe do Dhia na ngrása -</span>
<lb n="73"/><span>ach má chanamuinn tréas tabhair féin duinn párdún,</span>
<lb n="74"/><span>gé go n-abraid nach ndéan tú an éagcóir, a Aird-rí.</span>
<lb n="75"/><span>Ó gheallais dona dílleachtaidhibh go bhfuighdís athair,</span>
<lb n="76"/><span>is don mbaintreabhaigh céile 's nach mbiadh gan árus,</span>
<lb n="77"/><span>cionnus chreidfeam an scéal soin tar éis an áir se?</span></p>
<lb n="78"/>
<lb n="79"/><p><span>VI</span>
<lb n="80"/><span>Do bhuail tú an té se bheireadh braighde as gábhadh,</span>
<lb n="81"/><span>is ceann cohtuigh'e don méid sin tar éis réamh-ráite.</span>
<lb n="82"/><span>Acht ó leag tú an ghéag do chraoibh ar fhéaghadh dí,</span>
<lb n="83"/><span>is maith thú má léigir Séamus slán duinn.</span>
<lb n="84"/><span>A ghleacaigh na ngleó gé gur león an bás thú,</span>
<lb n="85"/><span>a chaithmhílidh dhreach-nálainn do chonnairc mé lá thú,</span>
<lb n="86"/><span>is do dheaghla thrí dtriúr ní dhiúltfá an t-áth dhóibh,</span>
<lb n="87"/><span>is dá gcuirfeadh a nguaille do chomhar go dtiocfá slán uatha.</span>
<lb n="88"/><span>Fear mar Hearcuil na mbuadh thú i gcruas gach gábhaidh,</span>
<lb n="89"/><span>nó mar Hector fán Traoi ag dío-chur náimhde,</span>
<lb n="90"/><span>nó mar chú na hEamhna thug geall, fán Tánaidh;</span>
<lb n="91"/><span>is samhail Fir Dhiadh i ngliaidh go gáibhtheach thú.</span></p>
<lb n="92"/>
<lb n="93"/><p><span>VII</span>
<lb n="94"/><span>Fear mar leanbán re fann-lag do ghnáth é,</span>
<lb n="95"/><span>fear mar uan chum truagh do thárrtháil</span>
<lb n="96"/><span>an mheirge bheódha chródha chráibhtheach,</span>
<lb n="97"/><span>mar Pharis mhac Prímh sa tslighe dá dtarla.</span>
<lb n="98"/><span>Gé budh líonmhar teacht cíosa ó thíortha 'na lámha,</span>
<lb n="99"/><span>budh tighearna ar muir é, budh mhinic ar sáile,</span>
<lb n="100"/><span>'s dá dtéigheadh fearaibh Éireann mar aon leis san áibhéis</span>
<lb n="101"/><span>nár bhaoghal do neoch dhíobh basgadh ná báthadh.</span>
<lb n="102"/><span>Budh síothchánta Neptune ag taisdeal 'na mbárc dhó,</span>
<lb n="103"/><span>'s bhíodh Aeolus agus Boreas gach uair go sáimh dhó,</span>
<lb n="104"/><span>agus deabhtha na mara ní lamhadh bheith dána</span>
<lb n="105"/><span>ó théigheadh sé ar tuinn go dtilleadh chum tráighe,</span>
<lb n="106"/><span>is tá mo dhóigh mór go dtug an Cóimhdhe grádh dhó.</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Dánta de chuid Uladh (An tUltach)

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Dánta de chuid Uladh (An tUltach)

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
