Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Fear na Milliún Punt</title><author><name type="main">Piaras Béaslaí</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">NL577</note>
                         <note type="L">3</note>
                         <note type="B">1915</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2013</date><idno>NL577</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Fear na Milliún Punt</title><author>Piaras Béaslaí</author><imprint><publisher>Muinntear Chathail</publisher><date>1915</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Fear na Milliún Púnt.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>An Fhuireann</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Neillí</span>
<lb n="6"/><span>Seóirse Mac Coitir</span>
<lb n="7"/><span>Dáithín Ó Séagha</span>
<lb n="8"/><span>Labhrás</span>
<lb n="9"/><span>Amhlaoibh</span>
<lb n="10"/><span>Peaitsín Dubh</span>
<lb n="11"/><span>Muireann</span>
<lb n="12"/><span>Seana-Phails</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Radharc.- Sráid Inse Geimhleach i gCo. Chorcaighe,</span>
<lb n="15"/><span>os comhair an tighe ósta.  Lá breágh samhraidh.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>Chítear Seóirse .i. sgríobhuidhe do pháipéir nuadhachta</span>
<lb n="18"/><span>na shuidhe san phóirse gloine ag geata an tighe ósta.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>Neillí .i. an cailín aimsire, na seasamh ar a aghaidh amach.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Neillí.- An mbeidh do thé agat anois a dhuine uasail?</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Seóirse.- Beidh, a Neillí.  Cuir fios orm nuair</span>
<lb n="25"/><span>a bheidh sé ollamh.</span></p>
<lb n="26"/>
<lb n="27"/><p><span>N.- Déanfad, a dhuine uasail.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>Imigheann Neillí.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>[Tarraigean Seóirse a phíopa amach agus cromann</span>
<lb n="32"/><span>ar é líonadh.]</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>Seóirse. - An tsráid chéadna, na daoine céadna</span>
<lb n="35"/><span>i gcomhnuidhe.  Daoine deasa macánta gan suim aca</span></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="36"/><p><span>i n-éin nídh ach ráflaí is dubhairse-dáirse.  Siniad iad</span>
<lb n="37"/><span>deich míle ón mbóthar iarainn, i lár na Gaedhaltachta,</span>
<lb n="38"/><span>ach tá an Galldachus ag sleamhnú isteach annso gach éan</span>
<lb n="39"/><span>lá.  Na mótoir fé ndear é - agus na Púncánaigh -</span>
<lb n="40"/><span>ní áirimhim na páipéir nuadhachta mar is fánach duine</span>
<lb n="41"/><span>léigheann páipéar annso; ach is cuma son, is annamh</span>
<lb n="42"/><span>sgéal nuadh i n-easnamh ortha.</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>Dáithín Ó Séagha isteach.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Dáithín.- An tusa atá ann a Sheóirse Mhic Coitir?</span>
<lb n="47"/><span>Ní tú dár ndóich!</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>Seóirse.- Is mé cheana a Mhic Uí Shéagha.  Cionnus</span>
<lb n="50"/><span>taoi?  Nach ort atá an deallramh breágh láidir.</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>D.- Is greannmhar son, mhuis, agus a mhéid cúraim</span>
<lb n="53"/><span>atá orm, ó cuireadh me ar Chomhairle Tighe na mBocht.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Seóirse.- Ní foláir nó bíonn a lán le déanamh</span>
<lb n="56"/><span>agat.</span></p>
<lb n="57"/>
<lb n="58"/><p><span>D.- Abair é, a mhic ó.  Bímse amuich fén gclagar go</span>
<lb n="59"/><span>minic ag dul fé dhéin cruinnighthe nó ag tabhairt chuarda</span>
<lb n="60"/><span>ar dhaoinibh ar son Comhairle Tighe na mBocht.  Is ar éigin</span>
<lb n="61"/><span>is féidir liom aire thabhairt don tsiopa in-éan chor.</span>
<lb n="62"/><span>Fágaim féin mhnaoi é.</span></p>
<lb n="63"/>
<lb n="64"/><p><span>S.- Ní misde dhuit é sin do dhéanamh dár ndóich.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>D.- Ní miste is dócha.  Ní féidir liom aire thabhairt</span>
<lb n="67"/><span>do ghnó an phobail agus dom ghnó féin san am gcéadna.</span>
<lb n="68"/><span>Bíonn daoine ag teacht ag triall orm gach éan lá ad'</span>
<lb n="69"/><span>iarraidh orm so is súd do dhéanamh dóibh.  Och, a Sheóirse</span>
<lb n="70"/><span>Mhic Coitir a laogh, is beag is eól duit caidé an cúram</span>
<lb n="71"/><span>a bhaineann le gnó poiblidhe!</span></p>
<lb n="72"/>
<lb n="73"/><p><span>S.- Nár cheart go mbeadh fhios agam cad is gnó</span>
<lb n="74"/><span>puiblidhe ann?  Caithim bheith láithreach ag gach éan</span>
<lb n="75"/><span>chruinniú de chruinnighthe Chomhairle Tighe na mBocht.</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>D.- Caithfir gan amhrus.  Dáltha an sgéil, a Sheóirse</span></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="78"/><p><span>Mhic Coitir, ní maith liom bheith fiosruightheach, ach ar</span>
<lb n="79"/><span>mhisde a fhiafhraighe cad é an gnó do thug annso thu?</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p><span>S. (leis fhéin).- Bhí fhios agam gur chuige sin a bhí sé</span>
<lb n="82"/><span>(ós árd) is amhlaidh mar tá an sgéal, a Mhic Uí Shéagha,</span>
<lb n="83"/><span>gur ar thurus i n-aistear a thánag annso.  Is dócha gur</span>
<lb n="84"/><span>chualuighis go bhfuil Liam Ó Súilliobháin, fear na milliún</span>
<lb n="85"/><span>púnt, annso i nÉirinn fé láthair.</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p><span>D.- Liam Ó Súilliobháin?  An fear úd go mbíonn</span>
<lb n="88"/><span>an oiread son trácht air is na páipéaraibh?</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>S.- An fear céadna, díreach.  Do rugadh i gClanna</span>
<lb n="91"/><span>Caoilte é, ach d'fhág Éire na gharsún bheag bhídeach</span>
<lb n="92"/><span>chosnochtaithe fiche bliadhain ó shin agus féach cionnus mar</span>
<lb n="93"/><span>d'éirigh leis thall i n-Aimeirice.</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>D.- Agus an bhfuil sé tar éis teacht thar n-ais go</span>
<lb n="96"/><span>hÉirinn?</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>S.- Tá.  Fuaireamair an sgéal san oifig i gCorcaigh</span>
<lb n="99"/><span>go bhfuil sé i n-áit éigin i gCúige Mumhan fé láthair-</span>
<lb n="100"/><span>i gan fhios, tá fhios agat.  Indé fuaireamair gaoth an</span>
<lb n="101"/><span>fhocail go raibh sé san nGúgán agus do cuireadh mise</span>
<lb n="102"/><span>ag triall air, féachaint an bhféadfainn comhradh dhéanamh</span>
<lb n="103"/><span>leis agus cainnt a bhaint as le cur fé chló san pháipéar.</span></p>
<lb n="104"/>
<lb n="105"/><p><span>D.- Chonnac thu ar an gcóiste ar maidin ag gabháil</span>
<lb n="106"/><span>siar.  Agus an bhfeacuighis é?</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>S.- Ní fheaca, mar ní raibh sé ann.  Ní raibh éinne san</span>
<lb n="109"/><span>tigh ósta ann ach fear déanta galamhnaighe ó Shasana</span>
<lb n="110"/><span>agus ollamh ón gColáisde i mBéal Áth an Ghaorthaidh.</span></p>
<lb n="111"/>
<lb n="112"/><p><span>D.- Nach mór an truagh son!  An bhfuairis éin sgéal</span>
<lb n="113"/><span>mar gheall air son taisdeal duit?</span></p>
<lb n="114"/>
<lb n="115"/><p><span>S.- Ní bhfuaireas tásg ná tuairisc air i n-éan bhall.</span></p>
<lb n="116"/>
<lb n="117"/><p><span>NEILLÍ isteach.</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>N.- Tá an té ollamh anois, a dhuine uasail.</span></p>
<lb n="120"/>
<lb n="121"/><p><span>S.- Go maith, a Neillí, raghad isteach.</span></p>
<lb n="122"/>
<lb n="123"/><p><span>Imigheann Seóirse.</span>
<lb n="124"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="125"/><p><span>Dáithín.- Seadh, a Neillí, ar airighis an sgéal son?</span></p>
<lb n="126"/>
<lb n="127"/><p><span>N.- Caidé an sgéal é?</span></p>
<lb n="128"/>
<lb n="129"/><p><span>D.- Liam Ó Súilliobháin a bheith sar dúthaigh seo!</span>
<lb n="130"/><span>Fear na milliún púnt ó Shasana Nódh.  Siné thug Seóirse</span>
<lb n="131"/><span>Mac Coitir annso.</span></p>
<lb n="132"/>
<lb n="133"/><p><span>N.- Ach adhe!  Liam Ó Súilliobháin an eadh!  Agus</span>
<lb n="134"/><span>an bhfuil milliún púint aige - dáiríribh?</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>D.- Tá, agus d'á mhilliún agus dá ndéarfainn trí</span>
<lb n="137"/><span>mhilliúin, a shimpleóir!  Tá sé níos saidhbhre ná Seán</span>
<lb n="138"/><span>Déamar.</span></p>
<lb n="139"/>
<lb n="140"/><p><span>N.- Ó mh' ó, féach air sin anois!  Agus an bhfuil</span>
<lb n="141"/><span>coinne déanta aige leis an nduine uasal so istigh?</span>
<lb n="142"/><span>Caithfad dul fé dhéin na máistreása, chun an sgéal</span>
<lb n="143"/><span>d'innsint di.  Liam Ó Súilliobháin?  An é sin a ainm?</span></p>
<lb n="144"/>
<lb n="145"/><p><span>D.- Isé, a nighean ó.  Caithfad dul abhaile chun an sgéal</span>
<lb n="146"/><span>d'innsint dom mhnaoi féin anois.  Nár dheas an sgéal</span>
<lb n="147"/><span>é Liam Ó Súilliobháin do dhul tríd an tsráid seo agus</span>
<lb n="148"/><span>gan aithne agam air!  Agus mise ar Chomhairle Tighe</span>
<lb n="149"/><span>na mBocht!  Mise an fear is tabhachtaighe 's is mó réim</span>
<lb n="150"/><span>san tsráid!  Níor mhaith liom é thabhairt le rádh don</span>
<lb n="151"/><span>bhfear son gur ghaibh sé tré Inse Geimhleach agus gur</span>
<lb n="152"/><span>sgaoileas tharm é gan fáilte chur roimis.  Bheadh clú</span>
<lb n="153"/><span>Inse Geimhleach ar lár!</span></p>
<lb n="154"/>
<lb n="155"/><p><span>N.- Ach, dár ndóich, b'fhuirist duit é dh' aithint.  Beidh</span>
<lb n="156"/><span>mótor breágh aige agus a lán de lucht freastail le</span>
<lb n="157"/><span>n-a chois agus gach aon nídh níos galánta is níos luach-</span>
<lb n="158"/><span>mhaire ná a chéile aige.</span></p>
<lb n="159"/>
<lb n="160"/><p><span>D.- Ní bheidh, mhuise, ná éin deallramh galánta air.</span>
<lb n="161"/><span>Ní mian leis go n-aithneochfaí é.  Tá sé ag taisteal</span>
<lb n="162"/><span>Chúige Mumhan i gan fhios - siné deir Seóirse Mac</span>
<lb n="163"/><span>Coitir.</span></p>
<lb n="164"/>
<lb n="165"/><p><span>N.- B'fhéidir go n-aithneochadh Peaitsín Dubh é.  Nár</span>
<lb n="166"/><span>chaith sé trí bliadhanta thall i nAimeirice?</span></p>
<lb n="167"/>
<lb n="168"/><p><span>D.- Peaitsín?  Go bhfóiridh Dia orainn!  Cá bhfaghadh</span>
<lb n="169"/><span>aindeiseoir bhocht dá shadhas aithne ar Liam Ó Súilliobháin?</span>
<lb n="170"/></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="171"/><p><span>N.- Nár thug sé tamall ag obair i dtigh ósta mór i</span>
<lb n="172"/><span>Sasana Nódh?</span></p>
<lb n="173"/>
<lb n="174"/><p><span>D.- Ní chreidim focal de. Cúpla lá b'fhéidir, go</span>
<lb n="175"/><span>dtí gur cuireadh eolus air.  I dtighthibh tábhairne do</span>
<lb n="176"/><span>thug sé a théarma, gabhaimse orm, agus ní ag obair ionnta</span>
<lb n="177"/><span>a bhí sé.  An amhla is dóich leat go bhfuil aithne ag</span>
<lb n="178"/><span>Peaitsín ar gach éan duine i Sasana Nódh.</span></p>
<lb n="179"/>
<lb n="180"/><p><span>N.- Dár ndó, tá aithne aige ar gach éinne, geall leis,</span>
<lb n="181"/><span>i Mágh Chromtha.</span></p>
<lb n="182"/>
<lb n="183"/><p><span>D.- Tá, mar is minic a thriall ar Mhágh Chromtha ad'</span>
<lb n="184"/><span>iarraidh dighe, nuair ná tabharfaidhe dho annso é.  Ach</span>
<lb n="185"/><span>ní feárr bheith ag cainnt air.  Raghad ag triall ar mo</span>
<lb n="186"/><span>mhnaoi.</span></p>
<lb n="187"/>
<lb n="188"/><p><span>Imigheann DÁITHÍN.</span></p>
<lb n="189"/>
<lb n="190"/><p><span>NEILLÍ.- Mo dhíth is mo dheacair, isé an eachtra é!</span>
<lb n="191"/><span>Fear na Milliún Púnt!  Cuirfad fios air Pheaitsín.</span>
<lb n="192"/><span>(Féachann sí amach).  Cogar i leith, a Shéamuisín a chuid,</span>
<lb n="193"/><span>rith anonn go dtí an cheárdchain agus cuir Peaitsín</span>
<lb n="194"/><span>chughamh.  Ní foláir nó tá sé san cheárdchain.  Brostuigh</span>
<lb n="195"/><span>ort (léi féin).  Caithfad an sgéal d'innsint di féin.</span>
<lb n="196"/><span>Má thárlaigheann Liam Ó Súilliobháin an treó so, ní</span>
<lb n="197"/><span>misde dhúinn súil i n-áirde bheith aguinn.  Má chuireann</span>
<lb n="198"/><span>sé fé i nInse Geimhleach bainfam céol as an milliún</span>
<lb n="199"/><span>púnt, geallaim dhuit é!  Caidé an maitheas do dhuine</span>
<lb n="200"/><span>bheith na Phúncánach agus milliún púnt aige, agus gan an</span>
<lb n="201"/><span>t-airgead do sgaipeadh go rabairneach.</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>[PEAITSÍN isteach agus é beagáinín súgach.]</span></p>
<lb n="204"/>
<lb n="205"/><p><span>PEAITSÍN.- Chuiris fios orm a Neillí.  Tá súil</span>
<lb n="206"/><span>agam gur rud foghanta a bhí uait.</span></p>
<lb n="207"/>
<lb n="208"/><p><span>N.- Bíodh geall ná raibh, ó'n tusa bhí uaim.</span></p>
<lb n="209"/>
<lb n="210"/><p><span>P.- Nach canncarach ataoi!  Cad ba ghádh dhuit mé</span>
<lb n="211"/><span>thabhairt anall ón gceárdchain i lár na bruide mara</span>
<lb n="212"/><span>bhfuil uait ach easachán do chaitheamh liom.</span>
<lb n="213"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="214"/><p><span>N.- Ach aidhe!  "I lár na bruide" mar d'éadh.  Airiú,</span>
<lb n="215"/><span>b'í an bhruid do chodail amhuich í.  Bhís ar do shástacht san</span>
<lb n="216"/><span>cheárdchain, ag faire ar an ngabhain agus a bhuachaillí</span>
<lb n="217"/><span>ag obair, agus ag stealladh sgaothaireachta mar gheall</span>
<lb n="218"/><span>ar Aimerice.</span></p>
<lb n="219"/>
<lb n="220"/><p><span>P.- Mhuise, a Neillí mhaith mhúinte, maran deocair</span>
<lb n="221"/><span>tu shásamh!  Cad eile fhéadfainn a dhéanamh san bhall</span>
<lb n="222"/><span>mhí-ádhbharach so?  Goilleann sé go cruaidh ar éinne</span>
<lb n="223"/><span>go bfhuil taithighe aige ar Aimeirice a shaoghal do chaitheamh</span>
<lb n="224"/><span>san bhaile beag suarach so.</span></p>
<lb n="225"/>
<lb n="226"/><p><span>N.- Nach suarach é!  Nach mór an sgrupal tú.  Dá</span>
<lb n="227"/><span>fheabhus é Aimeirice, b'fhéidir ná faghfá seanduine</span>
<lb n="228"/><span>d'athair ann cun tu chothú- marab ionann is Inse Geimhleach.</span></p>
<lb n="229"/>
<lb n="230"/><p><span>P.- Níl dul ón mí-ádh, a nighean ó! Dheineas mo</span>
<lb n="231"/><span>dhícheall thall, ach bí an aindeise is an mhíoirtiúin i</span>
<lb n="232"/><span>n-achrann díom.  Nach minic a chonaicís cearrbhach ag</span>
<lb n="233"/><span>cailleamhaint, dá fheabhas a chuirfadh sé chuige, agus</span>
<lb n="234"/><span>cearrbhach eile ag breith an bhuadha, dá mhéid tuaiplis a</span>
<lb n="235"/><span>dhéanfadh sé.  Mara mbeadh an mhí-ádh, ca bhfios ná go</span>
<lb n="236"/><span>mbeadh milliún púint agam fé an am so - ar nós</span>
<lb n="237"/><span>Liaim Uí Shúilliobháin, an fear úd go mbíonn an oiread</span>
<lb n="238"/><span>son cur síos air isna páipéaraibh - ní raibh ann ach</span>
<lb n="239"/><span>garsún cosnochtaithe nuair d'imigh sé ó Éirinn.</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>Neillí.- Liam Ó Súilliobháin.  Chuige sin a bhíos.</span>
<lb n="242"/><span>Cogar, a Pheaitsín, ar bhuail sé riamh umat thall?</span></p>
<lb n="243"/>
<lb n="244"/><p><span>P.- Liam Ó Súilliobháin an eadh?  Is minic do bhuail</span>
<lb n="245"/><span>sé umam.  Ach ní aithneochadh sé anois me, ó chuaidh sé chun</span>
<lb n="246"/><span>cinn ar an saoghal, tá eirghe i náirde air.  An té bhíonn</span>
<lb n="247"/><span>síos, luightear cos air.</span></p>
<lb n="248"/>
<lb n="249"/><p><span>N.- An raibh aithne agat air - dáiríribh?</span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>P.- Ambriathar mhóide go raibh.  Corcaigheach iseadh</span>
<lb n="252"/><span>é, agus dá chomhartha son féin is blasta an Ghaedhilg atá</span>
<lb n="253"/><span>aige.</span></p>
<lb n="254"/>
<lb n="255"/><p><span>N.- A leithéid seo, a Pheaitsín, tá sé i nÉirinn fé</span>
<lb n="256"/><span>láthair.</span>
<lb n="257"/></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="258"/><p><span>P.- Liam Ó Súilliobháin?</span></p>
<lb n="259"/>
<lb n="260"/><p><span>N.- An fear céadna.</span></p>
<lb n="261"/>
<lb n="262"/><p><span>P.- D'éan-ghnó ataoi.</span></p>
<lb n="263"/>
<lb n="264"/><p><span>N.- Ní headh, go deimhin, tá sé i mball eigin i</span>
<lb n="265"/><span>gConndae Chorcaighe.</span></p>
<lb n="266"/>
<lb n="267"/><p><span>P.- Cé innis duit é sin?</span></p>
<lb n="268"/>
<lb n="269"/><p><span>N.- Dáithín Ó Séagha.  Siné an chúis go bhfuil an duine</span>
<lb n="270"/><span>uasal ó Chorcaigh annso - an fear páipéir - ar lorg Liaim</span>
<lb n="271"/><span>Uí Shúilliobháin atá sé.</span></p>
<lb n="272"/>
<lb n="273"/><p><span>P.- Bfhuil fhios aige cá bhfuil Liam?</span></p>
<lb n="274"/>
<lb n="275"/><p><span>N.- Níl.  Tá an Súilliobhánach ag taisteal na tíre</span>
<lb n="276"/><span>i gan fhios.  B'fhéidir go mbuailfadh sé an treó só agus</span>
<lb n="277"/><span>go gcuirfadh sé fé i nInse Geimhleach - agus gan aithne</span>
<lb n="278"/><span>aguinn iar.</span></p>
<lb n="279"/>
<lb n="280"/><p><span>P.- Nár leigidh Dia son!</span></p>
<lb n="281"/>
<lb n="282"/><p><span>N.- Bfhuilir deimhnighthe go n-aithneochfá é.</span></p>
<lb n="283"/>
<lb n="284"/><p><span>P.- D'e, ca n-a thaobh ná beinn deimhnithe?  D'aithneo-</span>
<lb n="285"/><span>chainn beirithe é</span></p>
<lb n="286"/>
<lb n="287"/><p><span>SEÓIRSE (ón dtaobh thiar, istigh).- A Neillí!  A</span>
<lb n="288"/><span>Neillí!</span></p>
<lb n="289"/>
<lb n="290"/><p><span>NEILLÍ.- Seo chughat mé, a dhuine uasail.  (Le Peaitsín).</span>
<lb n="291"/><span>Bíodh súil in-áirde agat.</span></p>
<lb n="292"/>
<lb n="293"/><p><span>PEAITSÍN.- Ní baoghal dom.  Bíodh cluais le héis-</span>
<lb n="294"/><span>teacht ortsa.</span></p>
<lb n="295"/>
<lb n="296"/><p><span>Imigheann NEILLÍ.</span></p>
<lb n="297"/>
<lb n="298"/><p><span>Is dóich liom go n-aithneochainn Liam Ó Súilliobháin.</span>
<lb n="299"/><span>Is minic a chonnac a pheictiúir isna páipéaraibh go</span>
<lb n="300"/><span>háirithe.  Dáltha an sgéil, tá páipéar Aimeirocánach</span>
<lb n="301"/><span>san mbaile agam - agus a pheictiúir ann.  Gheobad é</span>
<lb n="302"/><span>láithreach.  (Féachann sé amach).  Seo chughainn beirt</span>
<lb n="303"/><span>stróinséaraí ar rothaibh - ní bheadh Liam ortha, mótor a</span>
<lb n="304"/><span>bheadh aige is dócha.</span></p>
<lb n="305"/>
<lb n="306"/><p><span>Imigheann PEAITSÍN.</span>
<lb n="307"/></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="308"/><p><span>[Labhrás agus Amhlaoibh isteach agus rothair aca.</span>
<lb n="309"/><span>Cuirid siad na rothair ar leathtaoibh.]</span></p>
<lb n="310"/>
<lb n="311"/><p><span>Labhrás.- Seo i nInse Geimhleach sinn fé dheireadh,</span>
<lb n="312"/><span>agus má's maith é, is mithid é.</span></p>
<lb n="313"/>
<lb n="314"/><p><span>AMHLAOIBH.- Ná raghair níos sia?</span></p>
<lb n="315"/>
<lb n="316"/><p><span>L.- Ní raghad.  Comáin leat go dtí an Gúgán má's</span>
<lb n="317"/><span>maith leat, tá gnó agam le déanamh annso.</span></p>
<lb n="318"/>
<lb n="319"/><p><span>A.- Fanfad mar sin.  Beidh deoch againn go háirithe.</span></p>
<lb n="320"/>
<lb n="321"/><p><span>Neillí isteach ón dtigh ósta.</span></p>
<lb n="322"/>
<lb n="323"/><p><span>N.- Bhfuil éin nídh uaibh, a dhaoine uaisle?</span></p>
<lb n="324"/>
<lb n="325"/><p><span>L.- Tá.  Faigh deoch bainne dhomhsa, má sé do thoil é.</span></p>
<lb n="326"/>
<lb n="327"/><p><span>A.- Ní theastuigheann bainne uaimse, faigh buidéal</span>
<lb n="328"/><span>leanna dhom.</span></p>
<lb n="329"/>
<lb n="330"/><p><span>N.- Tá go maith a dhaoine uaisle.  (Iniúchann sí go</span>
<lb n="331"/><span>géar iad).</span></p>
<lb n="332"/>
<lb n="333"/><p><span>A - Brostuigh ort, mar a dhéanfadh cailín maith.  Tá</span>
<lb n="334"/><span>ana-thart orm.</span></p>
<lb n="335"/>
<lb n="336"/><p><span>N.- Déanfad, a dhaoine uaisle.</span></p>
<lb n="337"/>
<lb n="338"/><p><span>Imigheann Neillí.</span></p>
<lb n="339"/>
<lb n="340"/><p><span>A.- Bíd na daoine ana-fhiosaruightheach isna sráidibh</span>
<lb n="341"/><span>beaga i gcomhnuidhe.  Ar thugais an cailín úd fé ndeara?</span>
<lb n="342"/><span>Bhí fonn an diail uirthi fhagháil amach caidé an sadhas daoine</span>
<lb n="343"/><span>sinn, agus cá raibh ár dtriall, agus caidé an gnó a bhí</span>
<lb n="344"/><span>aguinn annso.</span></p>
<lb n="345"/>
<lb n="346"/><p><span>L.- Ní deirim ná go bhfuil daoine nach í ad 'iarraidh</span>
<lb n="347"/><span>a dhéanamh amach caidé an gnó atá agamsa annso.</span></p>
<lb n="348"/>
<lb n="349"/><p><span>A.- "Is chughat-sa son," arsa thusa.  Ach, eadrainn</span>
<lb n="350"/><span>fhéin, is iongnadh liom ná raghfá go Béal Áth an Gaorthaidh,</span>
<lb n="351"/><span>ó 's ann atá an Coláisde Gaedhlach, agus Muireann</span>
<lb n="352"/><span>Nic Craith ann - agus bhís ana-mhór léi i gCorcaigh.</span>
<lb n="353"/></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="354"/><p><span>L.- Is beag dá fhios agat, a Amhlaoibh.  Tá sé chomh</span>
<lb n="355"/><span>maith agam an fhírinne dh' innsint duit.  Is amhlaidh mar</span>
<lb n="356"/><span>tá sé - (Neillí isteach agus na deocha ar iomchar aici).</span>
<lb n="357"/><span>Is dóich liom go mbeidh...  (Chíonn se Neillí).  Go mbeidh</span>
<lb n="358"/><span>báisdeach aguinn ar ball.</span></p>
<lb n="359"/>
<lb n="360"/><p><span>A.- Tá súil agam ná beidh.</span></p>
<lb n="361"/>
<lb n="362"/><p><span>L.- Nár leighid Dia son (leis fhéin) agus Muireann</span>
<lb n="363"/><span>ar an mbóthar.  (Tarraigeann a uaireadóir amach).  Níl</span>
<lb n="364"/><span>sé ach a chúig a chlog díreach.  Ní bheidh sí annso go fóill.</span></p>
<lb n="365"/>
<lb n="366"/><p><span>[Leagann NEILLÍ uirthi bheith ag cimilt seana-</span>
<lb n="367"/><span>cheairte don bhfinneóig agus cluais le héísteacht uirthi.]</span></p>
<lb n="368"/>
<lb n="369"/><p><span>AMHLAOIBH.- Comáin leat.  Caidé sin a bhí agat dá</span>
<lb n="370"/><span>innsint dom.</span></p>
<lb n="371"/>
<lb n="372"/><p><span>L.  (i gcogar).- Ní fhéadfainn é dh'innsint agus an</span>
<lb n="373"/><span>bhean úd i n-aice linn.  Tá sí ag éisteacht linn.</span>
<lb n="374"/><span>Cuirfimíd mearathal uirthi.  (Ós árd, ag sméideadh súl</span>
<lb n="375"/><span>ar Amhlaoibh.) B'fhada an turus é ó Ameirice aniar.</span></p>
<lb n="376"/>
<lb n="377"/><p><span>A.- B'fhada, a mhic ó!  Seadh cionnus a thaithneann an</span>
<lb n="378"/><span>tseana-thír seo leat?</span></p>
<lb n="379"/>
<lb n="380"/><p><span>L.- A bhráthair na páirte, tá fiche bliadhain ó shin ann</span>
<lb n="381"/><span>ó d'fhágas Éire, agus me im gharsúinín bheag bhídeach.</span>
<lb n="382"/><span>Tá an-atharú air anois, geallaim dhuit é.  (I gcogar</span>
<lb n="383"/><span>le hAmhlaoibh.) Tá sí ag éisteacht linn ar a dícheall.</span>
<lb n="384"/><span>(Ós árd.) Bhí curtha romham agam i gcomhnuidhe filleadh</span>
<lb n="385"/><span>go hÉirinn nuair a bheadh mo dhóthain airgid cnuasta</span>
<lb n="386"/><span>agam, agus cuaird a thabhairt ar an áit gur cuireadh</span>
<lb n="387"/><span>m'athair, bliadhain an ghorta is an drochshaoghail.</span></p>
<lb n="388"/>
<lb n="389"/><p><span>Amh.  (i gcogar).- Dár ndó, ní bhfuair t' athair bás</span>
<lb n="390"/><span>trí fichid bliadhain ó shin is breis, a amadáin.</span></p>
<lb n="391"/>
<lb n="392"/><p><span>L.  (i gcogar).- Ní dubhart go bhfuair sé bás ach gur</span>
<lb n="393"/><span>cuireadh é.  (Ós árd).  Do dheineas mo dhícheall, do</span>
<lb n="394"/><span>chnuasuigheas an t-ór, go dtí go raibh mo charn airgid</span>
<lb n="395"/><span>i dtaisce agam, annson nuair a bhí mo dhóithin de mhaoin</span></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="396"/><p><span>is d'olmhaitheas an tsaoghail agam, thugas aghaidh ar</span>
<lb n="397"/><span>Éirinn agus seo anois mé.</span></p>
<lb n="398"/>
<lb n="399"/><p><span>AMH.- Agus mise it theannta, mar fhear le sgríobhadh</span>
<lb n="400"/><span>dhuit.</span></p>
<lb n="401"/>
<lb n="402"/><p><span>[PEAITSÍN isteach agus páipéar nuadhachta n-a láimh</span>
<lb n="403"/><span>aige.  Deineann NEILLÍ comharthaí dhó.]</span></p>
<lb n="404"/>
<lb n="405"/><p><span>AMH.- Ba mhór an truagh gur briseadh ar an mótor.</span></p>
<lb n="406"/>
<lb n="407"/><p><span>L.- B'éachtach an mhatalong é!  Ach ní héan mhaitheas</span>
<lb n="408"/><span>bheith ag gearán agus an anachain déanta.  Ba mhaith an</span>
<lb n="409"/><span>bhail orainn go bhfhuaireamair na rothair úd.  Bhíos lán-</span>
<lb n="410"/><span>cheapatha ar Inse Geimhleach do bhaint amach.</span></p>
<lb n="411"/>
<lb n="412"/><p><span>NEILLÍ (i gcogar le Peaitsín).- An é sin Liam Ó</span>
<lb n="413"/><span>Súilliobháin.</span></p>
<lb n="414"/>
<lb n="415"/><p><span>PEAITSÍN.- Fan go bfhéachfad ar an bpeictiúir seo.</span></p>
<lb n="416"/>
<lb n="417"/><p><span>NEILLÍ.- Púncánaigh iseadh iad.  Dubhairt duine</span>
<lb n="418"/><span>aca gur fhág sé Éire fiche bliadhain ó sin - agus gur</span>
<lb n="419"/><span>chnuasuigh sé an t-ór thall.  Fear le sgríobhadh dho iseadh</span>
<lb n="420"/><span>an fear eile.</span></p>
<lb n="421"/>
<lb n="422"/><p><span>PEAITSÍN.- Liam Ó Súilliobháin atá ann gan amhrus.</span>
<lb n="423"/><span>Seo dhuit a pheictiúir.  Feach air!  Nach é Liam é!</span></p>
<lb n="424"/>
<lb n="425"/><p><span>N.- Ailliliú!  A thiarcais!</span></p>
<lb n="426"/>
<lb n="427"/><p><span>AMH.  (ag preabadh na sheasamh).- Cad tá ort, a chailín.</span></p>
<lb n="428"/>
<lb n="429"/><p><span>N.- Chuala í féin ag glaodhach orm.  (Ritheann sí isteach</span>
<lb n="430"/><span>san tigh ósta.  Ritheann Peaitsín amach agus an páipear</span>
<lb n="431"/><span>n-a láimh aige).</span></p>
<lb n="432"/>
<lb n="433"/><p><span>AMHLAOIBH.- An as a meabhair atáid siad?</span></p>
<lb n="434"/>
<lb n="435"/><p><span>L.- Is dóich liom gur theasbáin an fear son rud</span>
<lb n="436"/><span>éigint san pháipéar di do bhain preab aisti.</span></p>
<lb n="437"/>
<lb n="438"/><p><span>AMH.- Sgéal éigin mar gheall ar an gcogadh, is dócha.</span>
<lb n="439"/><span>Seadh anois, níl éinne annso chun éisteacht linn.  Lean</span>
<lb n="440"/><span>ar do sgéal.</span></p>
<lb n="441"/>
<lb n="442"/><p><span>L.- Dubhráis go raibh Muireann Nic Craith san</span>
<lb n="443"/><span>Choláisde agus gur ceart dom cuaird do thabhairt uirthi.</span>
<lb n="444"/></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="445"/><p><span>Bíodh fhios agat go bhfuil coinne déanta agam léi annso</span>
<lb n="446"/><span>- áit ná beidh muinntir an choláisde ag faire orainn</span>
<lb n="447"/><span>is ag cogarmagar.</span></p>
<lb n="448"/>
<lb n="449"/><p><span>AMh.- An rógaire!  Ach cad dob áil leat díomsa</span>
<lb n="450"/><span>annso.</span></p>
<lb n="451"/>
<lb n="452"/><p><span>L.- An diabhal pioc, mhuise.  Ba bhréagh liom thu mar</span>
<lb n="453"/><span>chompánach ar an mbóthar, ach nuair a thiocfaidh Muireann,</span>
<lb n="454"/><span>táimse ag braith air go ndéanfair an rud ceart - an</span>
<lb n="455"/><span>rud ba dhual dot leithéid d'fhear tuigsionach, deagh-</span>
<lb n="456"/><span>múinte, grádhmhar, geanamhail...</span></p>
<lb n="457"/>
<lb n="458"/><p><span>AMH.- Agus bailiú liom, i n-ainm an diabhail.  Go</span>
<lb n="459"/><span>ra' maith agat, a Labhráis mhúinte.  Ach dá mb'áil leat</span>
<lb n="460"/><span>coinne eile a dhéanamh domhsa le cailín eile, i dtreo</span>
<lb n="461"/><span>is ná beinn uaigneach an fhaid is a beidfhá i n-éinfeacht</span>
<lb n="462"/><span>le Muirinn, do mholfainn an chraobh duitse mar fhear</span>
<lb n="463"/><span>tuigsionach, deagh-mhúinte, gradhmhar, geanamhail.</span></p>
<lb n="464"/>
<lb n="465"/><p><span>L.- Cuir uait an magadh, a Amhlaoibh a chroidhe, ni héan</span>
<lb n="466"/><span>chursaí gáire i n-éan chor é.  Biodh fhios agat go bhfuilim</span>
<lb n="467"/><span>ar aigne iarraidh uirthi me phósadh.</span></p>
<lb n="468"/>
<lb n="469"/><p><span>AMH.- Ní héan chúrsaí gáire é sin go deimhin.  Ach</span>
<lb n="470"/><span>an bhfuilir dáiríribh.</span></p>
<lb n="471"/>
<lb n="472"/><p><span>L.- Táim.</span></p>
<lb n="473"/>
<lb n="474"/><p><span>AMH.- Bfhuilir lán-cheaptha air?</span></p>
<lb n="475"/>
<lb n="476"/><p><span>L.- Táim.</span></p>
<lb n="477"/>
<lb n="478"/><p><span>AMH.- Ní chosgfaidh éinnidh thu?</span></p>
<lb n="479"/>
<lb n="480"/><p><span>L.- Ní chosgfaidh.</span></p>
<lb n="481"/>
<lb n="482"/><p><span>AMH.- Ní héan mhaitheas bheith leat?</span></p>
<lb n="483"/>
<lb n="484"/><p><span>L.- An diabhal pioc.</span></p>
<lb n="485"/>
<lb n="486"/><p><span>AMH.- Dá n-iarrfainn ort machtnamh, sar a dtabharfá</span>
<lb n="487"/><span>léim chaorach i nduibheagán?</span></p>
<lb n="488"/>
<lb n="489"/><p><span>L.- Déarfainn leat dul san diabhal.</span></p>
<lb n="490"/>
<lb n="491"/><p><span>AMH.- Tá go maith.  Molaim thu.  Cailín breágh</span>
<lb n="492"/><span>Gaedhalach iseadh í agus tá súil agam go n-éireochaidh</span>
<lb n="493"/><span>leat í dh'fhagháil. (Crothann sé lámh leis).  Cathoin a</span>
<lb n="494"/><span>bheidh sí annso?</span>
<lb n="495"/></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="496"/><p><span>L.- Tá súil agam léi anois.</span></p>
<lb n="497"/>
<lb n="498"/><p><span>Seóirse isteach.</span></p>
<lb n="499"/>
<lb n="500"/><p><span>SEÓIRSE.- Go mbeannuighidh Dia dhíbh, a dhaoine</span>
<lb n="501"/><span>uaisle.</span></p>
<lb n="502"/>
<lb n="503"/><p><span>LABHRÁS.- Dia is Muire dhuit.</span></p>
<lb n="504"/>
<lb n="505"/><p><span>SEÓIRSE.- Tá an amsir go háluinn, moladh le Dia.</span></p>
<lb n="506"/>
<lb n="507"/><p><span>AMHLAOIBH.- Tá sé mar sin.</span></p>
<lb n="508"/>
<lb n="509"/><p><span>S.- Gabhaim párdún agaibh, a dhaoine uaisle, tá súil</span>
<lb n="510"/><span>agam ná fuilim ag déanamh dánaidheachta oraibh.  Tais-</span>
<lb n="511"/><span>tealaidhe isead mé do ráinig san bhall uaigneach so.</span></p>
<lb n="512"/>
<lb n="513"/><p><span>AMH.- Na bíodh ceist ort, tá fáilte romhat.</span></p>
<lb n="514"/>
<lb n="515"/><p><span>S.- Áit ana-dheas é ach is annamh a chítear daoine</span>
<lb n="516"/><span>uaisle ó Aimeirice annso - ach amháin iad so thagann</span>
<lb n="517"/><span>ar an gcóiste.</span></p>
<lb n="518"/>
<lb n="519"/><p><span>L.- Daoine uaisle ó Aimeirce?</span></p>
<lb n="520"/>
<lb n="521"/><p><span>S.- Díreach.  Is fuirist aithint oraibh gur as Aimeirice</span>
<lb n="522"/><span>dhíbh.  Chuala gur imigh tionóisc éigin ar bhur mótar.</span></p>
<lb n="523"/>
<lb n="524"/><p><span>AMH.- Níl leigheas ar sin anois.  (Ar leathtaoibh le</span>
<lb n="525"/><span>Labrás).  Tuigim an sgéal anois.  Tá an cailín amsire</span>
<lb n="526"/><span>tar éis a innsint do cad do chualaid sí.</span></p>
<lb n="527"/>
<lb n="528"/><p><span>(Suidheann SEÓIRSE.  Tarraigean a phíopa amach.)</span></p>
<lb n="529"/>
<lb n="530"/><p><span>LABHRÁS (le hAmhlaoibh).- Tabhair dhom toitín, má</span>
<lb n="531"/><span>sé do thoil é.</span></p>
<lb n="532"/>
<lb n="533"/><p><span>(Síneann AMHLAOIBH pacáisde chuige.)</span></p>
<lb n="534"/>
<lb n="535"/><p><span>S.  (ar leathtaoibh agus iongnadh air).- Toitíní ar leath-</span>
<lb n="536"/><span>raol an pacáisde!  Nach é an spriúnnluightheóir é, mar</span>
<lb n="537"/><span>le fear milliún púnt!  (Os árd).  Nach gleóite an áit</span>
<lb n="538"/><span>í seo?</span></p>
<lb n="539"/>
<lb n="540"/><p><span>L.- Tá sé thar bárr.</span>
<lb n="541"/></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="542"/><p><span>S.- Ní mór admháil go bfhuil radarcanna breághtha</span>
<lb n="543"/><span>le feisgint agat san tseana-thír seo!</span></p>
<lb n="544"/>
<lb n="545"/><p><span>L.- Fágaim le huacht go bhfuil an ceart agat.  Ón</span>
<lb n="546"/><span>gcead lá thánig ar dtír i gCorcaigh, bhraitheas sadhas</span>
<lb n="547"/><span>áthais orm ná tiocfadh liom a innsint duit.  (Tarraigean</span>
<lb n="548"/><span>Seóirse a leabhrán nótaí chuige i gan fhios agus sgríobhann).</span>
<lb n="549"/><span>Thaitn gach éin nídh liom go seoidh.</span></p>
<lb n="550"/>
<lb n="551"/><p><span>S.- An fada ó bhís annso cheana.</span></p>
<lb n="552"/>
<lb n="553"/><p><span>L.- Tá is dócha fiche bliadhain ann ó fhágas Éire.</span></p>
<lb n="554"/>
<lb n="555"/><p><span>S.- Fiche bliadhain!  Tá deallramh an-óg ort.</span></p>
<lb n="556"/>
<lb n="557"/><p><span>L.- Ní raibh ionnam ach leanbh an uair sin.</span></p>
<lb n="558"/>
<lb n="559"/><p><span>S.- Is dócha go bhfuil a lán eachtraí agat le hinnsint</span>
<lb n="560"/><span>mar gheall ar do chúrsaíbh thiar.</span></p>
<lb n="561"/>
<lb n="562"/><p><span>L.- Eachtraí.  Tá seó eachtraí agam le hinnsint, a</span>
<lb n="563"/><span>mhic ó.  (Ar leathtaoibh le hAmhlaoibh.) Cuimhnigh ar</span>
<lb n="564"/><span>bhréig eigin.  (Ós árd).  Dá n-aireochfá cad do bhain</span>
<lb n="565"/><span>dom i dTecsas, do leathfadh na súile ort.</span></p>
<lb n="566"/>
<lb n="567"/><p><span>AMH.- An cuimhin leat an uair gur daoradh chun do</span>
<lb n="568"/><span>chrochta thu.</span></p>
<lb n="569"/>
<lb n="570"/><p><span>L.- Díreach.  Do cuiread gaduidheacht chapaill im</span>
<lb n="571"/><span>leith - agus mise neamh-chionntach...</span></p>
<lb n="572"/>
<lb n="573"/><p><span>AMH.- Agus b'eigean domhsa tu shaoradh le lámh láidir.</span></p>
<lb n="574"/>
<lb n="575"/><p><span>L.- Ní dearmhódchad go brách é, a bhráthair.  (Crothann</span>
<lb n="576"/><span>lámh leis).  Thugas an leabhar annson, dá mbeadh sé i</span>
<lb n="577"/><span>ndán dom saidhbhreas d'fhagháil go gcuimhneochainn ortha.</span>
<lb n="578"/><span>Do mharbhuighis dháréag aca agus do sgaolis saor me...</span></p>
<lb n="579"/>
<lb n="580"/><p><span>AMH.- Agus do chaitheamair seachtmhain ar fán san</span>
<lb n="581"/><span>bfhásach, gan bhlúire bídh le n-ithe...</span></p>
<lb n="582"/>
<lb n="583"/><p><span>L.- Go dtí go bhfuair na hIndiachaigh greim orainn.</span>
<lb n="584"/><span>AMH.- Agus do chimeádadar i ndaoirse sinn faid gach</span>
<lb n="585"/><span>nfhaid...</span></p>
<lb n="586"/>
<lb n="587"/><p><span>L.- Go dtí gur thit ingean an Cheannuraid i ngrádh</span>
<lb n="588"/><span>leatsa.</span></p>
<lb n="589"/>
<lb n="590"/><p><span>AMH.- Agus do shaor sí sinn.</span>
<lb n="591"/></p>
</div>
<pb n="16"/>
<div><lb n="592"/><p><span>L.- N-a dhiaidh son díreach iseadh chuadhas go Nuadh-</span>
<lb n="593"/><span>Eabhrac de shiubhal cos...</span></p>
<lb n="594"/>
<lb n="595"/><p><span>AMH.- Agus d'éirigh an t-ádh go geal leat ó sin.</span></p>
<lb n="596"/>
<lb n="597"/><p><span>S.- Is iongantach an sgéal é.  (Leis fhéin).  Da m'áil</span>
<lb n="598"/><span>leis an bhfear eile a bhéal d'éisteacht, b'fhusaide dhom</span>
<lb n="599"/><span>sgríobhadh.  (Ós árd).  Cad eile bhain duit, a dhuine</span>
<lb n="600"/><span>uasail.</span></p>
<lb n="601"/>
<lb n="602"/><p><span>L.  (ag preabadh n-a sheasamh).- Domhan a bhfeadar,</span>
<lb n="603"/><span>ná bí dhom bodhradh anois.  Seo chughainn cailín éigin</span>
<lb n="604"/><span>aniar, agus is dóich liom gur Muireann atá ann.  Isí</span>
<lb n="605"/><span>gan amhrus.  A Amhlaoibh, imigh ort i n-ainm an riabhaigh,</span>
<lb n="606"/><span>agus tabhair an fámaire sin i n-éinfheacht leat.</span></p>
<lb n="607"/>
<lb n="608"/><p><span>AMH.  (ag breith ar chuislinn ar Sheóirse).- Téanam</span>
<lb n="609"/><span>ort isteach san tigh agus beidh deoch aguinn.  (Titeann</span>
<lb n="610"/><span>a leabhrán ó Sheóirse.  Cromann sé chun é thógaint.</span>
<lb n="611"/><span>Beireann Amhlaoibh grem air airís).  Téanam ort!</span></p>
<lb n="612"/>
<lb n="613"/><p><span>Imigheann Seóirse agus Amhlaoibh.</span></p>
<lb n="614"/>
<lb n="615"/><p><span>Muireann isteach agus rothar aici.</span></p>
<lb n="616"/>
<lb n="617"/><p><span>Labhrás.- Dé bheatha-sa, a Mhuireann.</span></p>
<lb n="618"/>
<lb n="619"/><p><span>Muireann.- Tá tosach agat orm.  Is maith é sin.</span>
<lb n="620"/><span>Ní lughar liom éin nídh ná bheith ag feitheamh le daoinibh</span>
<lb n="621"/><span>eile.</span></p>
<lb n="622"/>
<lb n="623"/><p><span>L.- Ní hiongnadh mise annso i n-am tráth agus an</span>
<lb n="624"/><span>fonn a bhí orm tu fheicsint.  Ní fheaca thu le mí geall</span>
<lb n="625"/><span>leis.  Ach ní hé seo ach é siúd.  An mbéidh té agat.</span></p>
<lb n="626"/>
<lb n="627"/><p><span>M.- Béidh amás.  Tá airc orm chuige.</span></p>
<lb n="628"/>
<lb n="629"/><p><span>L.  (leis fhéin).- Ní thabharfad isteach í.  Bheadh na daoine</span>
<lb n="630"/><span>eile ag déanamh ceataighe dhúinn.  (Ós árd.) Cár</span>
<lb n="631"/><span>mhiste dhúinn an té do caitheamh amuich annso?</span></p>
<lb n="632"/>
<lb n="633"/><p><span>M.- Thar a bhfeacaís riamh!  Is deas an cuimhneamh é.</span></p>
<lb n="634"/>
<lb n="635"/><p><span>L.- Féach, a chailín, a Cháit, a Bhrighid, a Mhollí, pé ainm</span>
<lb n="636"/><span>atá ort...</span>
<lb n="637"/></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="638"/><p><span>Neillí amach.</span></p>
<lb n="639"/>
<lb n="640"/><p><span>Neillí.- Táim annso, a dhuine uasail, agus Neillí</span>
<lb n="641"/><span>is ainm dom.  (Ar leathtaoibh).  Is greannmhar iad, lucht</span>
<lb n="642"/><span>an tsaidhbhris!</span></p>
<lb n="643"/>
<lb n="644"/><p><span>L.- Seadh, a Neillí, soláthruigh té dhúinn araon, -</span>
<lb n="645"/><span>amuich annso - abair lem chara istigh fanacht mar a</span>
<lb n="646"/><span>bhfuil aige.</span></p>
<lb n="647"/>
<lb n="648"/><p><span>Neillí.- Déanfad, a dhuine uasail.</span></p>
<lb n="649"/>
<lb n="650"/><p><span>Imigheann Neillí.</span></p>
<lb n="651"/>
<lb n="652"/><p><span>L.- Tá an donus ortha le fiosruightheacht san áit seo.</span>
<lb n="653"/><span>Tháinig Amhlaoibh Ó hIarlatha im theannta, agus bhí an</span>
<lb n="654"/><span>cailín úd ag fanacht i n-aice linn i gcomhnuidhe agus</span>
<lb n="655"/><span>cluais le héisteacht uirthi.  Tháinig fonn spóirt orainn</span>
<lb n="656"/><span>agus leogamair orainn gur bheirt Phúncánach sinn.</span></p>
<lb n="657"/>
<lb n="658"/><p><span>M.- Tá an donus oraib le cleasaidheacht.</span></p>
<lb n="659"/>
<lb n="660"/><p><span>L.- Agus leogas orm gurbh fhear ana-shaidhbhir mé - gur</span>
<lb n="661"/><span>thit tionóise amach dom mhótar, agus d'innseas eachtraí</span>
<lb n="662"/><span>do chuirfadh iongnadh is ollsacht ar gach éinne.</span></p>
<lb n="663"/>
<lb n="664"/><p><span>M.- Is éachtach an rógaire thú.  Ca n-a thaobh ná leogfá</span>
<lb n="665"/><span>don mhnaoi bhoicht.  Nar chúitighthear do shaothar leat.</span></p>
<lb n="666"/>
<lb n="667"/><p><span>L.- Chonách son uirthi, nuair nárbh fholáir léi bheith ag</span>
<lb n="668"/><span>éisteacht linn.</span></p>
<lb n="669"/>
<lb n="670"/><p><span>M- Ní bhíonn ar siubhal agat ach magadh is cleasaidheacht</span>
<lb n="671"/><span>i gcomhnuidhe.  Is mithid duit stuidéar a bheith ort.</span></p>
<lb n="672"/>
<lb n="673"/><p><span>L - Is mithid go deimhin - agus beidh.</span></p>
<lb n="674"/>
<lb n="675"/><p><span>Neillí isteach agus an té aici.</span></p>
<lb n="676"/>
<lb n="677"/><p><span>M.- Go raibh maith agat, a chailín.  Ní gádh dhuit fanacht,</span>
<lb n="678"/><span>níl éan bhaoghal orainn.</span></p>
<lb n="679"/>
<lb n="680"/><p><span>Imigheann Neillí go righin.</span>
<lb n="681"/></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="682"/><p><span>L.- Seadh, anois, a Mhuireann, táimid annso fé dheire</span>
<lb n="683"/><span>gan einne eile ag cur isteach orainn agus...</span></p>
<lb n="684"/>
<lb n="685"/><p><span>M.- An mó blúire siúicre atá uait?</span></p>
<lb n="686"/>
<lb n="687"/><p><span>L.- Dhá bhlúire, má sé do thoil é.  Seadh, mar adubhart,</span>
<lb n="688"/><span>bhíos ag súil leis an ócáid seo le fada...</span></p>
<lb n="689"/>
<lb n="690"/><p><span>M.- An maith leat uachtar?</span></p>
<lb n="691"/>
<lb n="692"/><p><span>L.- Is maith gan amhrus.  Do sgríobhas chughat ag</span>
<lb n="693"/><span>déanamh coinne leat san áit seo mar...</span></p>
<lb n="694"/>
<lb n="695"/><p><span>M.- Bhfuil do dhóthain uachtair agat?</span></p>
<lb n="696"/>
<lb n="697"/><p><span>L.- Tá sé thar bárr.  Seadh, a Mhuireann, d'iarras</span>
<lb n="698"/><span>ort teacht im coinnibh san áit seo.  Is dócha gur chuir</span>
<lb n="699"/><span>mo leitir iongnadh ort.</span></p>
<lb n="700"/>
<lb n="701"/><p><span>M.- Níor chuir go deimhin.  Ní chuirfadh éin-nídh dá</span>
<lb n="702"/><span>ndéanfá iongnadh orm.  Rud eile, b'fheárr liom ná</span>
<lb n="703"/><span>tiocfá go dtí an coláisde.  Bheadh gach éinne ag faire</span>
<lb n="704"/><span>orainn san choláisde, ag cainnt is ag cogarnaigh is ag</span>
<lb n="705"/><span>magadh fúmsa.</span></p>
<lb n="706"/>
<lb n="707"/><p><span>L.- Is dócha é.  Ach bhí cúis fé leith agam chun a iarraidh</span>
<lb n="708"/><span>ort teacht annso im choinnibh.  Bhí rud éigin agam le</span>
<lb n="709"/><span>hinnsint duit.</span></p>
<lb n="710"/>
<lb n="711"/><p><span>M.- Ceann eile det chleasaibh is dócha.</span></p>
<lb n="712"/>
<lb n="713"/><p><span>L.- Ní headh i n-éan chor.  Tá fhios agat go bhfuil beart</span>
<lb n="714"/><span>mhaith fachta agam i mBaile Áth Cliath agus go raghad ann</span>
<lb n="715"/><span>an tseachtmhain seo chughainn.</span></p>
<lb n="716"/>
<lb n="717"/><p><span>M.- Chuala é sin agus chuir sé an-áthas orm.</span></p>
<lb n="718"/>
<lb n="719"/><p><span>L.- Áthas?  Dár ndó, bead imighthe nuair a thiocfair</span>
<lb n="720"/><span>thar n-ais go Corcaigh agus ní fheicfad thu go ceann i</span>
<lb n="721"/><span>bhfad.</span></p>
<lb n="722"/>
<lb n="723"/><p><span>M.- Ach sgríobhfair chugham.  Ná sgríobfair?</span></p>
<lb n="724"/>
<lb n="725"/><p><span>L.- Caidé an maitheas é san.  Mothóchad uaim thu go</span>
<lb n="726"/><span>géar.  Do mhothuigheas uaim thu gach lá ó chuaidhis go dtí</span>
<lb n="727"/><span>an coláisde.  (Deineann sé iarracht ar bhreith ar láimh</span>
<lb n="728"/><span>Mhuirinne).</span></p>
<lb n="729"/>
<lb n="730"/><p><span>M.  (ag snapadh a láimhe uaidh).- Go raibh maith agat,</span>
<lb n="731"/><span>a Labhráis.  An mbheidh copán eile agat?</span>
<lb n="732"/></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="733"/><p><span>L.- Ní bheidh- beidh- seadh beidh, má sé do thoil é.</span></p>
<lb n="734"/>
<lb n="735"/><p><span>M.  (ag déanamh aithrise air).- "Ní bheidh... beidh</span>
<lb n="736"/><span>Taoi ana-ghuagach.  Nach deocair duit t'aigne shocarú.</span></p>
<lb n="737"/>
<lb n="738"/><p><span>L.- Ní deocair.  Tá fhios agam go dian-mhaith cad tá</span>
<lb n="739"/><span>uaim, agus ní bheidh sos ná suaineas agam go bhfaghad é.</span></p>
<lb n="740"/>
<lb n="741"/><p><span>M.- Ná bí ró-dheimhnithe dhe.  Is mairg a dheineann</span>
<lb n="742"/><span>deimhin dá bharamhail</span></p>
<lb n="743"/>
<lb n="744"/><p><span>L.- Níl éin mhearathal orm na thaobh.  A Mhuireann...</span></p>
<lb n="745"/>
<lb n="746"/><p><span>M.- Seachain.  Ba dh'óbair duit an té do dhortadh.</span></p>
<lb n="747"/>
<lb n="748"/><p><span>L - Don diabhal do bheirim an té.  A Mhuireann...</span></p>
<lb n="749"/>
<lb n="750"/><p><span>M - Faire fút a Labhráis!</span></p>
<lb n="751"/>
<lb n="752"/><p><span>L - A Mhuireann, isé a fhaid ar a ghiorracht...</span>
<lb n="753"/><span>(Deineann iarracht eile chun breith ar láimh uirthi).</span></p>
<lb n="754"/>
<lb n="755"/><p><span>Dáithín isteach.  Deinean Labhrás a dhícheall chun</span>
<lb n="756"/><span>féachaint air go neamhchuiseach></span></p>
<lb n="757"/>
<lb n="758"/><p><span>Dáithín.- Lá breágh, a dhuine uasail.  Gaibh mo</span>
<lb n="759"/><span>leathsgéal i dtaobh dánaidheachta dhéanamh ort ach cheapas</span>
<lb n="760"/><span>gurbh é ba lugha ba ghann dom- ó 's mise an té is</span>
<lb n="761"/><span>tábhachtaighe 's is mó réim san bhaile seo - teacht agus</span>
<lb n="762"/><span>fáilte chur romhat.</span></p>
<lb n="763"/>
<lb n="764"/><p><span>Labhrás.- Táim ana-bhuidheach dhíot.  (Féachann ar</span>
<lb n="765"/><span>Mhuirinn go truaghmhéileach).</span></p>
<lb n="766"/>
<lb n="767"/><p><span>Dáithín.- Níor mhaith liom é thabhairt le rádh dhuit gur</span>
<lb n="768"/><span>daoine dúra dotholacha sinn.  Ní headh mhuise ach a</span>
<lb n="769"/><span>mhalairt.  Is eol dúinn fáilthe chur roim stróinséar go</span>
<lb n="770"/><span>fial, go mór mór má's stróinséar chomh mór clú is réím</span>
<lb n="771"/><span>leatsa é, a dhuine uasail.</span></p>
<lb n="772"/>
<lb n="773"/><p><span>L.- Ca bhfios duit caidé an clú nó an réim atá agamsa.</span></p>
<lb n="774"/>
<lb n="775"/><p><span>D.- Dhe, a dhuine uasail, ní daoine dalla sinn san</span>
<lb n="776"/><span>bhaile seo.  Tá an iomarca aithne ort is gach aon bhall.</span>
<lb n="777"/><span>Tá eolus aguinn ar chúrsaíbh an tsaoghail annso chomh</span>
<lb n="778"/><span>maith le cách.  Léigheann cuid aguinn na páipéirí.</span></p>
<lb n="779"/>
<lb n="780"/><p><span>L.- Cad iad na páipéirí a gheibheann sibh.</span>
<lb n="781"/></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="782"/><p><span>D.- Páipéirí Chorcaighe- agus ní beag son.</span></p>
<lb n="783"/>
<lb n="784"/><p><span>L.- Ní beag, go deimhin.  Agus an amhlaidh adeirir</span>
<lb n="785"/><span>gur léighis cur síos orm i bpáipéar de páipéiribh Chorcaighe?</span></p>
<lb n="786"/>
<lb n="787"/><p><span>D.- Do léigheas, dár ndó.  Bhí do pheictiúir ann agus</span>
<lb n="788"/><span>cur síos breágh fada ort, a Mhic Uí Shúilliobháin.</span></p>
<lb n="789"/>
<lb n="790"/><p><span>M.  (ar leathtaoibh).- Feach air sin.  Ceapann sé gur</span>
<lb n="791"/><span>tú Liam Ó Súilliobháin - fear na Milliún Púnt.</span></p>
<lb n="792"/>
<lb n="793"/><p><span>L.- Ach féach i leath orm a...</span></p>
<lb n="794"/>
<lb n="795"/><p><span>D.- Dáithín Ó Séagha is ainm dom, a dhuine uasail.</span>
<lb n="796"/><span>Duine de lucht stiúrtha Tighe na mBocht.  Ceannuidhe</span>
<lb n="797"/><span>san tsráid iseadh mé.</span></p>
<lb n="798"/>
<lb n="799"/><p><span>L.- Seadh, a Mhic Uí Shéagha, is maith liom aithne chur</span>
<lb n="800"/><span>ort - ach ní mise Liam Ó Súilliobháin.</span></p>
<lb n="801"/>
<lb n="802"/><p><span>D.- Tuigim, tuigim, a dhuine uasail, ní maith leat é</span>
<lb n="803"/><span>d'admháil.  Ní oirfadh son duit, is dócha, bheadh a lán</span>
<lb n="804"/><span>daoine ag déanamh ceataighe dhuit.</span></p>
<lb n="805"/>
<lb n="806"/><p><span>L.  (le Muirinn).- Nach é an t-amadán é!  (Le Dáithín).</span>
<lb n="807"/><span>Ach a Mhic Uí...  Cad é seo is ainm duit? - A Mhic Uí</span>
<lb n="808"/><span>Aodha, táim lán dáiríribh.  Ná bíodh éin phioc dá mhearathal</span>
<lb n="809"/><span>ort, ní mise Liam Ó Súilliobháin.</span></p>
<lb n="810"/>
<lb n="811"/><p><span>D.- (ag sméideadh a shúl).- Tá fhios agam, tá fhios agam.</span></p>
<lb n="812"/>
<lb n="813"/><p><span>L.- An dtuigir é sin?</span></p>
<lb n="814"/>
<lb n="815"/><p><span>D.- Tuigim go maith.  Seadh, a dhuine uasail, cionnus</span>
<lb n="816"/><span>a thaithneann an dúthaigh seo leat?</span></p>
<lb n="817"/>
<lb n="818"/><p><span>L.- Go maith.</span></p>
<lb n="819"/>
<lb n="820"/><p><span>D.- Áith bhreágh i gcóir iasgaigh, nó fomhlaerachta, nó</span>
<lb n="821"/><span>badóireachta, nó éan tsadhas caitheamh aimsire.  Ba</span>
<lb n="822"/><span>cheart duit tréimhse chaitheamh annso.  Da mb'áil leat</span>
<lb n="823"/><span>cur fút annso ar fad, ní bheadh a chathú ort, geallaim</span>
<lb n="824"/><span>dhuit é.  Dob fheárrde an dúthaigh seo roinnt daoine</span>
<lb n="825"/><span>uaisle saidhbhre ó Aimerice do bheith ann gach samhradh.</span></p>
<lb n="826"/>
<lb n="827"/><p><span>M.- Níorbh fhéarrde an Ghaedhilg é.</span></p>
<lb n="828"/>
<lb n="829"/><p><span>Dáithín.- Ach ní hé seo ach é siúd.  Tá mac dom</span>
<lb n="830"/><span>i Nuadh-Eabhrac agus cheapas go mb'fheidir gur bhuail</span>
<lb n="831"/><span>sé umat tráth éigin...</span>
<lb n="832"/></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="833"/><p><span>L.- Níor bhuail.</span></p>
<lb n="834"/>
<lb n="835"/><p><span>D.- Leonard Ó Shea is ainm dó.  Tá sé n-a chléireach</span>
<lb n="836"/><span>- ar bhóthar iarainn.  Má bhuaileann sé umat, d'fhéadfa</span>
<lb n="837"/><span>innsint do go bhfeacaís mise annso, agus... b'fhéidir</span>
<lb n="838"/><span>go bhféadfa rud éigin a dhéanamh chun é chur ar a leas.</span></p>
<lb n="839"/>
<lb n="840"/><p><span>M.  (le Labhrás).- an fear bocht.  Cad do dhéanfair</span>
<lb n="841"/><span>leis?</span></p>
<lb n="842"/>
<lb n="843"/><p><span>D.- Seo leitir uaidh im póca... agus a sheoladh air</span>
<lb n="844"/><span>...</span>
<lb n="845"/><span>L. - Ná bac anois é.  Táim ana-bhuidheach dhíot, a Mhic</span>
<lb n="846"/><span>Uí Shéagha, mar gheall ar bheith chomh lághach son liom, agus</span>
<lb n="847"/><span>dá mb'áil leat teacht chugham tráth éigin eile, d'fhéad-</span>
<lb n="848"/><span>fainn freagra oireamhnach a thabhairt duit... ach tá</span>
<lb n="849"/><span>gnó idir lámhaibh agam fé láthair... táim ana-</span>
<lb n="850"/><span>bhruidheamhail...</span></p>
<lb n="851"/>
<lb n="852"/><p><span>D.  (ag féachaint ar Mhuirinn).- Tuigim, tuigim a</span>
<lb n="853"/><span>dhuine uasail.  Gaibh mo leathsgéal.  B'fhéidir go</span>
<lb n="854"/><span>bhfeicfinn annso anocht tu.</span></p>
<lb n="855"/>
<lb n="856"/><p><span>L.- B'fhéidir go bhfeicfá (ar leathtaoibh) mara bhfuil</span>
<lb n="857"/><span>dul uait agam.  (Ós árd).  Slán leat, a Mhic Uí Shéagha.</span></p>
<lb n="858"/>
<lb n="859"/><p><span>D.- Slán agat, a dhuine uasail.  (Leis fhéin).  Duine</span>
<lb n="860"/><span>uasal gleóite!</span></p>
<lb n="861"/>
<lb n="862"/><p><span>Imigheann Dáithín.</span></p>
<lb n="863"/>
<lb n="864"/><p><span>L.- Tá sé imighthe.  Buidheachas le Dia!</span></p>
<lb n="865"/>
<lb n="866"/><p><span>M - Nach mór an spórt é.  Ceapann sé gur fear</span>
<lb n="867"/><span>milliún púnt tú.</span></p>
<lb n="868"/>
<lb n="869"/><p><span>L.- Ceapaid siad go léir é, is dócha.  Do leathadh an</span>
<lb n="870"/><span>sgéal ar fuaid na sráide.  Táid siad ag faire orainn</span>
<lb n="871"/><span>ón dtaobh thall den tsráid, gabhaimse orm.</span></p>
<lb n="872"/>
<lb n="873"/><p><span>M.  (ag dridim amach uaidh).- Tá an ceart agat.</span></p>
<lb n="874"/>
<lb n="875"/><p><span>L.- Ná corruigh - nach cuma dhúinn iad is a gcogar-</span>
<lb n="876"/><span>mogar!  A Mhuireann, is amhlaidh mar atá an sgéal...</span></p>
<lb n="877"/>
<lb n="878"/><p><span>M.- Feach, do leigis dot thé dul i bhfuaire.  Fan</span>
<lb n="879"/><span>go líonfad copán eile dhuit.</span>
<lb n="880"/></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="881"/><p><span>L.- Ní bheidh éan copán eile agam.</span></p>
<lb n="882"/>
<lb n="883"/><p><span>M. - Bíodh</span></p>
<lb n="884"/>
<lb n="885"/><p><span>L.- Ní bheidh! Ní bheidh! Ní bheidh!</span></p>
<lb n="886"/>
<lb n="887"/><p><span>M.- Nach canncarach ataoi.</span></p>
<lb n="888"/>
<lb n="889"/><p><span>L.- Ní fhéadfainn bheith canncarach leatsa, a Mhuireann.</span>
<lb n="890"/><span>Táim ró-cheanamhail ort.</span></p>
<lb n="891"/>
<lb n="892"/><p><span>M.- Níl éin teóra leat.  An dóich leat go mbeidh</span>
<lb n="893"/><span>báisteach againn.</span></p>
<lb n="894"/>
<lb n="895"/><p><span>L.- Ní fheadar agus is cuma liom.  A Mhuireann,</span>
<lb n="896"/><span>tá m'aigne socair...</span></p>
<lb n="897"/>
<lb n="898"/><p><span>Neillí isteach.</span></p>
<lb n="899"/>
<lb n="900"/><p><span>N.- Bhfuil críochnuighthe agat, a dhuine uasail?</span></p>
<lb n="901"/>
<lb n="902"/><p><span>L.- Nílim.  Leog dom fhéin, i n-ainm Dé.</span></p>
<lb n="903"/>
<lb n="904"/><p><span>N.- Gabhaim párdún agat (léi féin).  Nach greannmhar</span>
<lb n="905"/><span>iad lucht na milliún púnt!</span></p>
<lb n="906"/>
<lb n="907"/><p><span>Imigheann Neillí.</span></p>
<lb n="908"/>
<lb n="909"/><p><span>M - Taoi ana-channcarach.  Cad ba ghádh dhuit labhairt</span>
<lb n="910"/><span>mar sin leis an gcailín bhocht.  Chuiris sgannradh uirthi.</span></p>
<lb n="911"/>
<lb n="912"/><p><span>L.- Níorbh fholáir léi me chosc... tá gach éinne dom</span>
<lb n="913"/><span>chosc... A Mhuireann... bhí árd-áthus orm nuair a</span>
<lb n="914"/><span>fuaireas an bheart so i mBaile Áth Cliath.</span></p>
<lb n="915"/>
<lb n="916"/><p><span>M.- Mar ná feicfir mise aris.</span></p>
<lb n="917"/>
<lb n="918"/><p><span>L.- Ní mar sin é bhí cúis fé leith agam... agus is</span>
<lb n="919"/><span>dóich liom go bhfuil fhios agat cadé an chúis é.</span></p>
<lb n="920"/>
<lb n="921"/><p><span>M.- Ó go deimin, a Labhráis, ní fheadar an tsaoghal</span>
<lb n="922"/><span>braonach cad do go bhfuilir ag tagairt anois.</span></p>
<lb n="923"/>
<lb n="924"/><p><span>L.- Néosad duit é go lom díreach...</span></p>
<lb n="925"/>
<lb n="926"/><p><span>Seana-Phails isteach.</span></p>
<lb n="927"/>
<lb n="928"/><p><span>Seana-Phails (ag féachaint siar ar dhaoinibh eile).-</span>
<lb n="929"/></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="930"/><p><span>Raghad ag triall air.  Ca na thaobh ná raghainn ag triall</span>
<lb n="931"/><span>ar an nduine uasal.  Go mbeannuighidh Dia dhuit a Mhic</span>
<lb n="932"/><span>Uí Shúilliobháin agus céad míle fáilte romhat san dúthaigh</span>
<lb n="933"/><span>seo.  Do mbeadh m'fhear bocht n-a bheathaidh - go ndeinidh</span>
<lb n="934"/><span>Dia trócaire ar a anam - isé do chuirfadh fáilte romhat</span>
<lb n="935"/><span>i gceart.  Cheapfadh sé amhrán filidheachta dhuit, comh</span>
<lb n="936"/><span>deas is chomh slachtmhar is chomh líomhtha le héin-nídh dár</span>
<lb n="937"/><span>chualaidh Críostuidhe riamh.  Bhí féith na filidheachta ann,</span>
<lb n="938"/><span>mar ba dhual dá shliocht - de threibh Uí Laoghaire abeadh</span>
<lb n="939"/><span>é, de shliocht Mháire Bhuidhe.  Is cuimhin liom lá gur cheap</span>
<lb n="940"/><span>sé amhrán ag cur fáilte roim stróinséar saidhbhir det</span>
<lb n="941"/><span>shadhas do tháinig thar n-ais ó Aimeirice.  Mar seo bhí</span>
<lb n="942"/><span>sé</span></p>
<lb n="943"/>
<lb n="944"/><p><span>"Ba mhor an seans domhsa mar thóg sé na thuisgint mo</span>
<lb n="945"/><span>chás</span></p>
<lb n="946"/>
<lb n="947"/><p><span>"Nuair a chonnaic sé me claoidhte liath críonna 's ag</span>
<lb n="948"/><span>dridim le bás."</span></p>
<lb n="949"/>
<lb n="950"/><p><span>Labhras.- Ach, a bhean mo chroidhe, ní beag son mar</span>
<lb n="951"/><span>fháilte romham, agus táim ana-bhuidheach dhíot.  Seo dhuit</span>
<lb n="952"/><span>rud éigin agus...</span></p>
<lb n="953"/>
<lb n="954"/><p><span>Seana-Ph.- Go raibh míle maith agat, a dhuine uasail,</span>
<lb n="955"/><span>agus go n-éirighidh do bhóthar leat.  Muise, is dócha</span>
<lb n="956"/><span>gur bréagh an chathair í Aimeirice.  Tá mac dreathár</span>
<lb n="957"/><span>dom thall annson, ní raibh éan rath air riamh, ach ní raibh</span>
<lb n="958"/><span>éin díoghbháil ann, tá fhios agat, buachaill macánta abeadh</span>
<lb n="959"/><span>é, ach é bheith beagáinín tugtha dhon olachán - ní fheadar</span>
<lb n="960"/><span>ar bhuail sé riamh umat - má bhuaileann abair leis go</span>
<lb n="961"/><span>rabhas ag cur a thuairisge.  Go deimhin, a dhuine uasail'</span>
<lb n="962"/><span>is breágh liom é bheith le rádh agam go raibh sé d'amhantúr</span>
<lb n="963"/><span>agam bheith ag comhrádh leat.  Isiad na daoine is galánta</span>
<lb n="964"/><span>is lugha eirghe ináirde, a Mhic Uí Shúilliobháin...</span></p>
<lb n="965"/>
<lb n="966"/><p><span>L.- Ach!  mo chreach chráidhte!  Ní mise Liam Ó</span>
<lb n="967"/><span>Shúilliobháin!</span>
<lb n="968"/></p>
</div>
<pb n="24"/>
<div><lb n="969"/><p><span>Seana-Ph.- Adhe, a duine uasail, b'fhéidir nár mhaith</span>
<lb n="970"/><span>leat go n-aithneochfaidhe thu, ach tá sé i mbéalaibh an</span>
<lb n="971"/><span>phobail gur tusa Liam Ó Súilliobháin, fear na milliún</span>
<lb n="972"/><span>púnt.</span></p>
<lb n="973"/>
<lb n="974"/><p><span>L.  (i n-árd a chinn is a ghutha).- Cé innis duit é.  Cá</span>
<lb n="975"/><span>bhfuil an cladhaire d'innis dóibh gur mise Liam Ó</span>
<lb n="976"/><span>Súilliobháin?</span></p>
<lb n="977"/>
<lb n="978"/><p><span>Peaitsín isteach agus é ar meisge.</span></p>
<lb n="979"/>
<lb n="980"/><p><span>P.- Mise an fear.  Mise d'innis dóibh é.  Nach maith</span>
<lb n="981"/><span>aithnigheas tu, a dhuine uasail?  Nár chaitheas na</span>
<lb n="982"/><span>bliadhanta thall i nAimeirice?  Féach caidé an fháilte</span>
<lb n="983"/><span>atá romhat.  Isé ba lugha ba ghann duit, rud éigin a</span>
<lb n="984"/><span>thabhairt dom chun do shláinte d'ól, a dhuine uasail.</span></p>
<lb n="985"/>
<lb n="986"/><p><span>L.- Tusa fé ndeara an sgléip seo ar fad!  A</span>
<lb n="987"/><span>ropaire, b'fhéarr liom ná fiche púnt gabháil de mhaide</span>
<lb n="988"/><span>ort.</span></p>
<lb n="989"/>
<lb n="990"/><p><span>P.- Ná labhair mar sin liom.  Aimeiriocánach iseadh</span>
<lb n="991"/><span>mé.  Táimse comh maith d'fhear leatsa, ar shon ná fuil</span>
<lb n="992"/><span>milliún púint agam.</span></p>
<lb n="993"/>
<lb n="994"/><p><span>Seana-Ph.- Ná bac é, a dhuine uasal, níl ann ach</span>
<lb n="995"/><span>anndeiseóir bocht de mheisgeóir, gan rath gan áird.</span>
<lb n="996"/><span>Duine uasal iseadh thú agus tuigir...</span></p>
<lb n="997"/>
<lb n="998"/><p><span>Dáithín isteach.</span></p>
<lb n="999"/>
<lb n="1000"/><p><span>D.- Mo náire sibh, caidé mar shadhas gnótha é seo,</span>
<lb n="1001"/><span>ag cur isteach ar an nduine uasal mar seo.  Caidé</span>
<lb n="1002"/><span>an meas a bheidh aige ar Inse Geimhleach.  Déarfaidh sé</span>
<lb n="1003"/><span>gur daoine gan múineadh gan béasa sibh.  Bailigidh</span>
<lb n="1004"/><span>libh nó cuirfad fios ar an sáirsint.</span></p>
<lb n="1005"/>
<lb n="1006"/><p><span>M.  (le Labhrás).- Bíodh son agat de bhárr do chleas-</span>
<lb n="1007"/><span>aidheachta</span></p>
<lb n="1008"/>
<lb n="1009"/><p><span>Labhrás.- Ní mise Liam Ó Súilliobháin,</span>
<lb n="1010"/></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="1011"/><p><span>D.- Tá fhios againn.  (Lesna daoinibh eile).  Ná</span>
<lb n="1012"/><span>leag oraibh gur Liam Ó Súilliobháin é.</span></p>
<lb n="1013"/>
<lb n="1014"/><p><span>L.- Ní héan mhaitheas dúinn fanacht annso.  Téanam</span>
<lb n="1015"/><span>ort isteach, a Mhuireann.  Tá rud éigin agam le rádh</span>
<lb n="1016"/><span>leat.</span></p>
<lb n="1017"/>
<lb n="1018"/><p><span>[Téidhean Labhrás agus Muireann isteach san tigh</span>
<lb n="1019"/><span>ósta]</span></p>
<lb n="1020"/>
<lb n="1021"/><p><span>Dáithín - Ní fheadar cé hí an cailín.  Neosaid</span>
<lb n="1022"/><span>Neillí dhúinn é.</span></p>
<lb n="1023"/>
<lb n="1024"/><p><span>Peaitsín (ag sleamhnú fé dhéin na finneóige) -</span>
<lb n="1025"/><span>Táid siad tar éis dul isteach san phárlús</span></p>
<lb n="1026"/>
<lb n="1027"/><p><span>Seana-Phails (ag sleamhnú fé dhein na finneóige).</span>
<lb n="1028"/><span>- Sin iad iad na suidhe ar aghaidh a chéile- na créatúirí</span>
<lb n="1029"/><span>bochta.</span></p>
<lb n="1030"/>
<lb n="1031"/><p><span>[Bailighid na chomhursana timcheall ar an dtigh ósta.</span>
<lb n="1032"/><span>Tagann Neillí amach.]</span></p>
<lb n="1033"/>
<lb n="1034"/><p><span>Dáithín.- Cé hí an cailín, a Neillí?</span></p>
<lb n="1035"/>
<lb n="1036"/><p><span>N.- Is dóich liom gur duine desna cailíní san choláisde</span>
<lb n="1037"/><span>i mBéal Áth an Ghaorthaidh í.</span></p>
<lb n="1038"/>
<lb n="1039"/><p><span>D.- A theirna!  A rádh go mbeadh Liam Ó Súilliobháin,</span>
<lb n="1040"/><span>fear na milliún púnt, tar éis titim i ngrádh le cailín</span>
<lb n="1041"/><span>ó Choláisde na Mumhan i gConndae Chorcaighe.  B'fhéidir</span>
<lb n="1042"/><span>go bpósfaidh sé í agus go dtabharfaidh sé leis go</span>
<lb n="1043"/><span>hAimeirice í.</span></p>
<lb n="1044"/>
<lb n="1045"/><p><span>Amhlaoibh agus Seóirse isteach.</span></p>
<lb n="1046"/>
<lb n="1047"/><p><span>Amh.- Tá cruinniú puiblidhe, geall leis, air siubhal</span>
<lb n="1048"/><span>annso.</span></p>
<lb n="1049"/>
<lb n="1050"/><p><span>S.- Cad tá bunoscionn, a Mhic Uí Shéagha?</span></p>
<lb n="1051"/>
<lb n="1052"/><p><span>Dáithín (dá thabhairt chun leathtaoibe, i gcogar).-</span>
<lb n="1053"/></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="1054"/><p><span>Tá Liam Ó Súilliobháin, fear na milliún púnt, istigh,</span>
<lb n="1055"/><span>agus cailín ó Choláisde na Mumhan n-a theannta.</span></p>
<lb n="1056"/>
<lb n="1057"/><p><span>S.- Maith an áit go rabhas sa!  (Tarraigean a leabhrán</span>
<lb n="1058"/><span>chuige).</span></p>
<lb n="1059"/>
<lb n="1060"/><p><span>[Téidheann Neillí isteach san tigh ósta.]</span></p>
<lb n="1061"/>
<lb n="1062"/><p><span>Seana-Ph.- Táid siad n-a suidhe láimh le chéile anois.</span></p>
<lb n="1063"/>
<lb n="1064"/><p><span>S.- Mo ghraidhn chroidhe iad!  Beidh sgéal thar na</span>
<lb n="1065"/><span>beartaibh agam le cur san pháipéar!</span></p>
<lb n="1066"/>
<lb n="1067"/><p><span>Peaitsín.- Tá sé tar éis fáinne óir do tharrac</span>
<lb n="1068"/><span>as a phóca.</span></p>
<lb n="1069"/>
<lb n="1070"/><p><span>D.  - Beidh pósadh ann dár ndóich.  Agus a rádh gur i</span>
<lb n="1071"/><span>nInse Geimhleach do deineadh an cleamhnus.</span></p>
<lb n="1072"/>
<lb n="1073"/><p><span>Peaitsín.- Nár cheart dúinn tabhairt amach a bheith</span>
<lb n="1074"/><span>aguinn.  Sgaipfidh sé an t-airgead - chun a shláinte</span>
<lb n="1075"/><span>d'ól!</span></p>
<lb n="1076"/>
<lb n="1077"/><p><span>Amhlaoibh (ag briseadh a chroidhe ag gáiridhe).- Is</span>
<lb n="1078"/><span>mór an náire díbh é.  Theastuigh uaidh an obair do</span>
<lb n="1079"/><span>dhéanamh i gan fhios.</span></p>
<lb n="1080"/>
<lb n="1081"/><p><span>D.- Ní féidir le fear chomh mór clú éin nídh a dhéanamh</span>
<lb n="1082"/><span>i gan fhios.  Ní hé a ghnó féin é ach gnó gach éinne.</span></p>
<lb n="1083"/>
<lb n="1084"/><p><span>Ritheann Neillí isteach.</span></p>
<lb n="1085"/>
<lb n="1086"/><p><span>N.- Bhíos ag éisteacht ag an ndorus.  D'iarr sé</span>
<lb n="1087"/><span>uirthi é phósadh agus do ghéill sí dhó.</span></p>
<lb n="1088"/>
<lb n="1089"/><p><span>Seóirse.- An sgéal is féarr a fuaireas riamh.</span>
<lb n="1090"/><span>(Tarraigean a leabhrán chuige - agus sgríobhann).</span></p>
<lb n="1091"/>
<lb n="1092"/><p><span>Dáithín.- Ana-lá i nInse Geimhleach an lá so.  A</span>
<lb n="1093"/><span>rádh go dtáinig Fear na Milliún Púnt ó Aimeirice</span>
<lb n="1094"/><span>go Corcaigh ar lorg mná - agus gur i nInse Geimhleach</span>
<lb n="1095"/><span>do deineadh an cleamhnus.</span></p>
<lb n="1096"/>
<lb n="1097"/><p><span>Neillí.- Agus le cailín ón gColáisde Gaedhalach,</span>
<lb n="1098"/><span>leis!</span></p>
<lb n="1099"/>
<lb n="1100"/><p><span>Seóirse.- Sgéal gleóite - úirsgéal imaiste!- beidh</span></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="1101"/><p><span>m'ainm i n-áirde toisc é d'fhagháil chomh luath so! - Raghad</span>
<lb n="1102"/><span>go hOifig an Phuist chun é chur go Corcaigh.</span></p>
<lb n="1103"/>
<lb n="1104"/><p><span>[Suidheann Amhlaoibh agus é isna trithíbh gáire.]</span></p>
<lb n="1105"/>
<lb n="1106"/><p><span>Neillí.- Táid siad ag teacht amach ón bpárlús.</span></p>
<lb n="1107"/>
<lb n="1108"/><p><span>Peaitsín.- Cuirimis liú fiaidh asainn, a dhaoine</span>
<lb n="1109"/><span>na páirte!</span></p>
<lb n="1110"/>
<lb n="1111"/><p><span>Dáithín .- Drididh amach as son.  Deinidh slighe dhóibh.</span></p>
<lb n="1112"/>
<lb n="1113"/><p><span>[Labhrás agus Muireann isteach.  Comh luath is a</span>
<lb n="1114"/><span>chítear iad cuirid na daoine go léir liú asta.</span>
<lb n="1115"/><span>Féachann an bheirt ortha le hiongnadh is ollsacht.</span>
<lb n="1116"/><span>Téidheann Dáithín fé na ndéin.  Tarraigean</span>
<lb n="1117"/><span>Seóirse a leabhrán chuige].</span></p>
<lb n="1118"/>
<lb n="1119"/><p><span>D.- A Mhic Uí Shúilliobháin, is dóich liom gur ceart</span>
<lb n="1120"/><span>domhsa, ó's mise an fear is tábhachtaighe 's is mó réim</span>
<lb n="1121"/><span>san bhaile seo..  ..</span></p>
<lb n="1122"/>
<lb n="1123"/><p><span>L.- Ach ní mise Liam Ó Súilliobháin.</span></p>
<lb n="1124"/>
<lb n="1125"/><p><span>Amh.- Ní héan mhaitheas duit é bhréagnú.  Tá</span>
<lb n="1126"/><span>muinntir Inse Geimhleach ró-ghéarchúiseach duit!</span></p>
<lb n="1127"/>
<lb n="1128"/><p><span>L.- A lúbaire, fan go mbéarfad greim ort!</span></p>
<lb n="1129"/>
<lb n="1130"/><p><span>D.- Ó's mise an fear is tábhachtaighe 's is mó réim,</span>
<lb n="1131"/><span>is dóich liom gur ceart dom labhairt ar son muinntire</span>
<lb n="1132"/><span>na sráide go léir, ar son muinntire Inse Geimhleach,</span>
<lb n="1133"/><span>áit go bhfuil a chlú i mbéalaibh gach éinne i hÉirinn fé</span>
<lb n="1134"/><span>láthair, ba cheart dom a rádh go bhfuil áthus is mórtas</span>
<lb n="1135"/><span>is móráil orainn go léir tu bheith annso n-ár measg agus</span>
<lb n="1136"/><span>a rádh gur cailín ó Chorcaigh ba rogha leat de chailíníbh</span>
<lb n="1137"/><span>an domhain, agus gur annso i nInse Geimhleach - áit go</span>
<lb n="1138"/><span>bhfuil a ainm i mbéalaibh gach éinne - do deineadh an</span>
<lb n="1139"/><span>cleamhnas.</span></p>
<lb n="1140"/>
<lb n="1141"/><p><span>MUIREANN (agus náire uirthi).- Och, a Labhráis'</span>
<lb n="1142"/><span>bhiodar ag éisteacht linn.  Téanam ort as an áit seo.</span></p>
<lb n="1143"/>
<lb n="1144"/><p><span>(Deinid siad iarrachta chun imeachta.)</span>
<lb n="1145"/></p>
</div>
<pb n="28"/>
<div><lb n="1146"/><p><span>Seóirse.- Cloisimis roinnt chainnte uait fhéin a</span>
<lb n="1147"/><span>Mhic Ui Shúilliobháin.</span></p>
<lb n="1148"/>
<lb n="1149"/><p><span>Amh.- Speech ó Mhac Ui Shuilliobháin!</span></p>
<lb n="1150"/>
<lb n="1151"/><p><span>Labhrás - Fan nómait.  Is léir go bhfuil sibh go léir</span>
<lb n="1152"/><span>ar éan focal is ar éan-aigne gur mise Mac Uí Shúilliobháin.</span>
<lb n="1153"/><span>Ní héan chabhair dom é bhréagnú.</span></p>
<lb n="1154"/>
<lb n="1155"/><p><span>Seóirse (ag sgríobhadh).- Admhuighean sé féin é</span>
<lb n="1156"/><span>anois.</span></p>
<lb n="1157"/>
<lb n="1158"/><p><span>Labhrás.- Cogar i leith, an fear páipéar tusa?</span></p>
<lb n="1159"/>
<lb n="1160"/><p><span>S.- Iseadh, a Mhic Uí Shúilliobháin.</span></p>
<lb n="1161"/>
<lb n="1162"/><p><span>Labh.- Agus an mbeidh an sgéal so sna páipéaraibh.</span></p>
<lb n="1163"/>
<lb n="1164"/><p><span>S.- Beidh agus na heachtraí d'innsis dom do bhain</span>
<lb n="1165"/><span>duit i dTecsas.</span></p>
<lb n="1166"/>
<lb n="1167"/><p><span>Amh.- Nuair do daoradh chun do crochta thu, agus do</span>
<lb n="1168"/><span>sgaoileadh saor thu.</span></p>
<lb n="1169"/>
<lb n="1170"/><p><span>Labhrás.- Bíodh sé mar sin.  A mhuinntir Inse</span>
<lb n="1171"/><span>Geimhleach, táim ana-bhuidheach dhíbh agus déarfad an</span>
<lb n="1172"/><span>méid seo, pé hé mise, nó pé áit gurab as dom, gur i</span>
<lb n="1173"/><span>nInse Geimhleach do leigeas mo rún lem chiallach, agus</span>
<lb n="1174"/><span>is ann a fuaireas geallamhaint phósta ón gcailín is</span>
<lb n="1175"/><span>féarr i nÉirinn.</span></p>
<lb n="1176"/>
<lb n="1177"/><p><span>Peaitsín.- Cuirimis liú eile asainn, a bhuachaillí.</span>
<lb n="1178"/><span>(Deinid siad amhlaidh).</span></p>
<lb n="1179"/>
<lb n="1180"/><p><span>Seóirse.- Beidh sgéal bréagh agam i gcóir an</span>
<lb n="1181"/><span>pháipéir.</span></p>
<lb n="1182"/>
<lb n="1183"/><p><span>D.- Liú eile.</span></p>
<lb n="1184"/>
<lb n="1185"/><p><span>[Cuirid siad liú eile asta.]</span></p>
<lb n="1186"/>
<lb n="1187"/><p><span>Peaitsín.- An tríomhadh liú anois - agus liú eile</span>
<lb n="1188"/><span>na dhiaidh.</span></p>
<lb n="1189"/>
<lb n="1190"/><p><span>[Brat Anuas agus iad ag Liúghrigh].</span></p>
<lb n="1191"/>
<lb n="1192"/><p><span>A Chríoch Son.</span></p>
<lb n="1193"/>
<lb n="1194"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Fear na Milliún Punt

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Fear na Milliún Punt

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
