Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Smóilín na Rann</title><author><name type="main">In eagar ag Fionán Mac Coluim</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">M084</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1908</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2013</date><idno>M084</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Smóilín na Rann</title><author>In eagar ag Fionán Mac Coluim</author><imprint><publisher>Clódhanna Teo.</publisher><date>1908</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>DUAN DO'N CHRAOIBHÍN AOIBHINN.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Fonn: "An Cailín Donn."</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>(D'oirfeadh fonn "Coillte na Blárnan" agus fonn</span>
<lb n="6"/><span>"Ceóil ghrinn dhúthchais" dhó leis).</span></p>
<lb n="7"/>
<lb n="8"/><p><span>I.</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>A Chraoibhín dhílis mhúinte bhéasaigh,</span>
<lb n="11"/><span>Tá i gcroidhe gach éinne, 's d'fhanfaidh ann;</span>
<lb n="12"/><span>Is tusa feasta rí na Gaedhilge,</span>
<lb n="13"/><span>Le feabhas do thréithe d'ár gcailín donn.</span>
<lb n="14"/><span>'Sí ár gcailín donn-ne oileán na hÉireann</span>
<lb n="15"/><span>Tá faoi dhian-smacht, í féin 's a clann,</span>
<lb n="16"/><span>'Gus tá dá claoidheachtaint ag dlighthibh</span>
<lb n="17"/><span>claona,</span>
<lb n="18"/><span>'S do shíor dá daoradh ag clannaibh Gall.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>II.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Do chuaidh ár bprionnsa anonn tar sáile,</span>
<lb n="23"/><span>I measg na sáirfhear is breaghtha amuigh;</span>
<lb n="24"/><span>Chun an teanga Ghaedhilge do chur go tábhachtach,</span>
<lb n="25"/><span>O bhruach na trágha go bárr na gcnoc,</span>
<lb n="26"/><span>'Sí an teanga Ghaedhilge an chanamhain bhláthmhar,</span>
<lb n="27"/><span>Teanga Phádraig is Choluim Chill';</span>
<lb n="28"/><span>Do mhúin na máithreacha ó'n gcliabhán dúinn,</span>
<lb n="29"/><span>Do b'aoirde cáil is do b'áilne cion.</span>
<lb n="30"/></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="31"/><p><span>III.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>A Chraoibhín Aoibhinn! gura'fada saoghalmhar</span>
<lb n="34"/><span>Thú 'measg ár dtréadtha thall 's i bhfus,</span>
<lb n="35"/><span>Mar dá mbéadh gach aon fhear chómh dílis méin</span>
<lb n="36"/><span>leat,</span>
<lb n="37"/><span>Ba shuairc an saoghal dúinn féin indiu.</span>
<lb n="38"/><span>Tá mo shúil gach aon lá le Rígh na naomh ngeal,</span>
<lb n="39"/><span>Go mbeam go haereach 's gach éinne is linn,</span>
<lb n="40"/><span>'S go mbeidh teanga na Gaedhilge ar fuaid</span>
<lb n="41"/><span>na hÉireann</span>
<lb n="42"/><span>Gan bhláth, gan bhaodhachas do lucht an uilc.</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>IV.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Iarraim ar gach éinne, tá 'ngrádh le hÉirinn,</span>
<lb n="47"/><span>Ar mbéasa féinig a chur i bhfeidhm,</span>
<lb n="48"/><span>Mar is náireach d'éinne leigfeadh i léig iad</span>
<lb n="49"/><span>Ar nósaibh claona lucht' an fheill.</span>
<lb n="50"/><span>Gleannta aerach' is cuanta saonta,</span>
<lb n="51"/><span>Na cnuic is tréine, 'gus an fhairrge dhoimhin</span>
<lb n="52"/><span>Ag beannachadh gach aon lá de dhruim a chéile,</span>
<lb n="53"/><span>Ag síor-bhreith baodhachais le Dochtúir Heíd.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Tomás Bácaeir,</span>
<lb n="56"/><span>i nDaingean Uí Chúise.</span>
<lb n="57"/></p>
</div>
<pb n="3"/>
<div><lb n="58"/><p><span>I. - MÁIRÉAD DE RÓISTE.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Fonn cosamhail le "Ag gabháil trí Bhaile Átha Cliath</span>
<lb n="61"/><span>dhom" nó "Nóra an chúil ómra."</span></p>
<lb n="62"/>
<lb n="63"/><p><span>A Mháiréad De Róiste,</span>
<lb n="64"/><span>'Sé mo bhrón nach liom féin thú,</span>
<lb n="65"/><span>'S ní le grádh dod' chuid óir é,</span>
<lb n="66"/><span>Acht do chló bheith ró-néata;</span>
<lb n="67"/><span>Dob' fheárr liom tú láimh liom</span>
<lb n="68"/><span>'Ná Pallas 's 'ná Bhénus</span>
<lb n="69"/><span>'S 'ná roinnt de sna grástaibh,</span>
<lb n="70"/><span>Cé gur feárr iad 'ná aon rud!</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>An cuimhin leat-sa an oidhche úd</span>
<lb n="73"/><span>Do thug mo chroidhe greann duit,</span>
<lb n="74"/><span>Oidhche lae 'le Muire</span>
<lb n="75"/><span>Na gCoinneall sa teampall?</span>
<lb n="76"/><span>Do bhéilín ba bhinne</span>
<lb n="77"/><span>'Ná 'n druid nuair a labhrann,</span>
<lb n="78"/><span>'S do dhá shúil ba ghluise</span>
<lb n="79"/><span>'Ná uisge na ngleannta!</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p><span>Do shiubhlóghainn 's do shiubhlóghainn</span>
<lb n="82"/><span>'S do shiubhlóghainn an saoghal leat,</span>
<lb n="83"/><span>Do raghainn féin do'n Róimh leat,</span>
<lb n="84"/><span>Mo dhóchas dá mb'fhéidir;</span></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="85"/><p><span>Do thug mo chroidhe grádh dhuit</span>
<lb n="86"/><span>Go bráth bráth ná tréigfidh,</span>
<lb n="87"/><span>'S do leigheasfá ó'n mbás mé</span>
<lb n="88"/><span>Acht a rádh gur leat féin mé!</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>II. - AN SÍODA TÁ ID' BHAILLET.</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>Fonn i "bhFilidheacht na Mumhan" agus i gcnuasach lebhí</span>
<lb n="93"/><span>de cheol na hÉireann.</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>Dia Máirt moch ar maidin do ghléasas mo</span>
<lb n="96"/><span>chapall chum dul 'n Ghleann Gharbh de'n</span>
<lb n="97"/><span>chuaird sin.</span>
<lb n="98"/><span>Ba ró-gheárr go bhfeaca an pátrún breágh</span>
<lb n="99"/><span>Fairsing ag Cipíní Aitinn mar chuala;</span>
<lb n="100"/><span>A Chipíní Aitinn, céad díth ort is deacair! is</span>
<lb n="101"/><span>gút go dtagaidh id' ghuailnibh!</span>
<lb n="102"/><span>Is le cipíní aitinn 's le máilíní leathair do</span>
<lb n="103"/><span>mealladh an t-airgead ruadh uaim.</span></p>
<lb n="104"/>
<lb n="105"/><p><span>Curfá:</span></p>
<lb n="106"/>
<lb n="107"/><p><span>'S an síoda tá id' bhaillet,</span>
<lb n="108"/><span>An síoda tá id' bhaillet,</span>
<lb n="109"/><span>An síoda tá id' bhaillet, a bhuachaill;</span>
<lb n="110"/><span>An síoda tá id' bhaillet,</span>
<lb n="111"/><span>Nó ubhla breágha aibidh,</span>
<lb n="112"/><span>Nó péiríní mheallas mná uaisle.</span>
<lb n="113"/></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="114"/><p><span>Nuair a thánga a-bhaile do shuidheas ar an</span>
<lb n="115"/><span>raca, 's ní rabhas ann acht tamaillín</span>
<lb n="116"/><span>suarach,</span>
<lb n="117"/><span>Nuair a tháinig chugham mh'athair am' pleanncadh</span>
<lb n="118"/><span>le bata, 's dubhairt liom bheith tapaidh ag</span>
<lb n="119"/><span>bualadh;</span>
<lb n="120"/><span>Fóil! fóil! a athair! bí foidhneach, fan fada,</span>
<lb n="121"/><span>cuir uait an maide 's ná buail me,</span>
<lb n="122"/><span>'S go deo deo an fhaid mhairfead, ní thréig-</span>
<lb n="123"/><span>fead an baile, 's déanfaidh mé grafadh</span>
<lb n="124"/><span>'gus buaint duit.</span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>Curfá:</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>'S an síoda tá id' bhaillet, etc.</span></p>
<lb n="129"/>
<lb n="130"/><p><span>Tá mór-chuid de'n fhearthainn 'gabháil aniar</span>
<lb n="131"/><span>chughainn ó'n gCeachainn, 's mo mhóin 'na</span>
<lb n="132"/><span>srathaibh gan cruachadh;</span>
<lb n="133"/><span>Mo chuid féir atá 'r leathadh le breis mhór is</span>
<lb n="134"/><span>seachtmhain, ceal congnaimh chum bailighthe</span>
<lb n="135"/><span>suas air;</span>
<lb n="136"/><span>Mo bha bochta bainne, ag búthraigh dhá easba,</span>
<lb n="137"/><span>cíos agus tacsanna cruadha orm,</span>
<lb n="138"/><span>Nuair gheobhaidh suas an sagart, gearánfad thú</span>
<lb n="139"/><span>ar maidin, 's an rinnce go gcaillfir, mo</span>
<lb n="140"/><span>bhuachaill.</span></p>
<lb n="141"/>
<lb n="142"/><p><span>Curfá:</span></p>
<lb n="143"/>
<lb n="144"/><p><span>'S an síoda tá id' bhaillet, etc.</span>
<lb n="145"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="146"/><p><span>Níor bh'é sin ba mheasa acht an coirce bhí in'</span>
<lb n="147"/><span>easair, 's an franncach dhá tharrac 'na</span>
<lb n="148"/><span>phluais leis,</span>
<lb n="149"/><span>Na géadhna 's na cearca 'na bun is 'na barra,</span>
<lb n="150"/><span>'s a dhaoine na gcarad, nach truagh é!</span>
<lb n="151"/><span>Nuair éirigheas ar maidin, do cháth sé ar</span>
<lb n="152"/><span>shneachta, 's d'fhág sain mh'aigne buadhartha,</span>
<lb n="153"/><span>'S mé ag cuardach do ghadaibh chum súistí do</span>
<lb n="154"/><span>cheangal, 's tosnughadh ar easair a bhualadh.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>Curfá:</span></p>
<lb n="157"/>
<lb n="158"/><p><span>'S ní síoda atá im' bhaillet,</span>
<lb n="159"/><span>Ní síoda atá im' bhaillet,</span>
<lb n="160"/><span>Ní síoda atá im' bhaillet, a stuaire;</span>
<lb n="161"/><span>Ní síoda atá im' bhaillet,</span>
<lb n="162"/><span>Ná ubhla tá aibidh,</span>
<lb n="163"/><span>Ná péiríní bhlaisfeadh mná uaisle.</span>
<lb n="164"/></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="165"/><p><span>"IS CLAOIDHTE AN GALAR AN GRÁDH."</span></p>
<lb n="166"/>
<lb n="167"/><p><span>Fonn, "Bean an Fhir Ruaidh."</span></p>
<lb n="168"/>
<lb n="169"/><p><span>Mo chreach 's mo dhíth! is claoidhte an galar</span>
<lb n="170"/><span>an grádh,</span>
<lb n="171"/><span>Is mairg a mbíonn sé mí air, seachtmhain, nó lá!</span>
<lb n="172"/><span>Do bhris sé mo chroidhe agus líon sé osnadh</span>
<lb n="173"/><span>im' lár</span>
<lb n="174"/><span>Agus codladh ní bhfaghaim acht ag taidhbhreamh</span>
<lb n="175"/><span>ar mo dhian-ghrádh.</span></p>
<lb n="176"/>
<lb n="177"/><p><span>Do casadh sluagh sídhe orm síos chun lios Bhail'</span>
<lb n="178"/><span>Fhíonáin,</span>
<lb n="179"/><span>D'fhiosruigheas díobh cad é an nídh leigheasfadh</span>
<lb n="180"/><span>an grádh,</span>
<lb n="181"/><span>Do fhreagradar mise go coin, go tais is go</span>
<lb n="182"/><span>tláith,</span>
<lb n="183"/><span>Nuair théidheann sé sa chroidhe ní sgaoiltear</span>
<lb n="184"/><span>as é go bráth.</span></p>
<lb n="185"/>
<lb n="186"/><p><span>Is fada liom féin go dtéidheann an tuile</span>
<lb n="187"/><span>de'n tráigh;</span>
<lb n="188"/><span>Is fada liom féin go ndéintear oidhche de'n</span>
<lb n="189"/><span>lá;</span>
<lb n="190"/><span>Is fada liom féin go nglaodhfaid na coiligh</span>
<lb n="191"/><span>i ngach áird</span>
<lb n="192"/><span>Agus b'fhearr liom 'ná 'n saoghal go mbeinn</span>
<lb n="193"/><span>féin i bhfochair mo ghrádha.</span>
<lb n="194"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="195"/><p><span>A chailín deas óg ná pós an sean-duine liath,</span>
<lb n="196"/><span>Acht pós buachaill óg, mo bhrón, mara mair-</span>
<lb n="197"/><span>feadh sé acht bliadhain.</span>
<lb n="198"/><span>Tánn tú bog óg agus fós níor tháinig duit</span>
<lb n="199"/><span>ciall;</span>
<lb n="200"/><span>'S má mhaireann tú beo, beidh óig-fhir a' sodar</span>
<lb n="201"/><span>it' dhiaidh.</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>Mo chreach 's mo chás ná cáthann sé sneachta</span>
<lb n="204"/><span>'gus sioc</span>
<lb n="205"/><span>Is mise 's mo ghrádh bheith i lár na fairrge</span>
<lb n="206"/><span>amuigh,</span>
<lb n="207"/><span>Gan choite, gan bhád, gan árthach againn ar</span>
<lb n="208"/><span>bith,</span>
<lb n="209"/><span>Acht mise sa tsnámh 's mo lámh a bheith casta</span>
<lb n="210"/><span>'n-a crios!</span>
<lb n="211"/></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="212"/><p><span>EACHTRA SHEAGHÁINÍN</span></p>
<lb n="213"/>
<lb n="214"/><p><span>Ghabhas-sa lá siar annso,</span>
<lb n="215"/><span>Ghabhas-sa lá aniar annso;</span>
<lb n="216"/><span>Thárlaidh bean orm,</span>
<lb n="217"/><span>Thárlaidh fear orm,</span>
<lb n="218"/><span>Thárlaidh maidrín dearg glas orm.</span>
<lb n="219"/><span>D'fhiafruigheadar díom an raghainn ag bualadh,</span>
<lb n="220"/><span>Dubhart-sa go raghainn dá bhfaghainn mo thuar-</span>
<lb n="221"/><span>astal.</span>
<lb n="222"/><span>D'árduigheadar leo mé,</span>
<lb n="223"/><span>Agus chuireadr chun cró mé,</span>
<lb n="224"/><span>Do thugadar dom súistín iarainn agus pun-</span>
<lb n="225"/><span>ainnín eornan,</span>
<lb n="226"/><span>Agus bhíos ag bualadh go hárd an tráthnóna.</span>
<lb n="227"/><span>D'iarras mo dhinnéar ar chailleach an spáinéir;</span>
<lb n="228"/><span>Dubhairt sí ná faghainn</span>
<lb n="229"/><span>Acht gruth agus meadhg,</span>
<lb n="230"/><span>I gcuibhreann an ghadhair.</span>
<lb n="231"/><span>Dubhart léi go bhfuighinn</span>
<lb n="232"/><span>Arán, im, agus uibhe,</span>
<lb n="233"/><span>I gcuibhreann an ríogh.</span>
<lb n="234"/><span>Rug sí ar an dtlúth,</span>
<lb n="235"/><span>Agus bhris sí mo ghlún.</span>
<lb n="236"/><span>Rugas ar an gcamán,</span>
<lb n="237"/><span>Agus bhriseas a cromán.</span></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="238"/><p><span>Do léimeas an chomhra</span>
<lb n="239"/><span>Agus d'itheas mo dhóthaint</span>
<lb n="240"/><span>D'arán mhin' eornan.</span>
<lb n="241"/><span>Phléasg na taidhbheáin</span>
<lb n="242"/><span>Agus phreab an t-urlár.</span>
<lb n="243"/><span>Siúd amach na gadhair -</span>
<lb n="244"/><span>Siúd mise 'n-a ndeaghaidh.</span>
<lb n="245"/><span>Do chualaidh an rí é.</span>
<lb n="246"/><span>"Cad tá ort, a Sheagháinín?" ars' an rí.</span>
<lb n="247"/><span>"Cíocras feola," arsa Seagháinín.</span>
<lb n="248"/><span>"Goidí an fheoil?"</span>
<lb n="249"/><span>"Feoil girrfhéidh."</span>
<lb n="250"/><span>"Goidé an girrfhiadh?"</span>
<lb n="251"/><span>"Girrfhiadh ar ghort."</span>
<lb n="252"/><span>"Goidé an gort?"</span>
<lb n="253"/><span>"Gort an Iarla."</span>
<lb n="254"/><span>"Goidé an tIarla?"</span>
<lb n="255"/><span>"Iarla Sheagháinín."</span>
<lb n="256"/><span>"Goidé an Seagháinín?"</span>
<lb n="257"/><span>"Seagháinín síorach, Seagháinín suarach,</span>
<lb n="258"/><span>Seagháinín ruadh na gcailíní."</span>
<lb n="259"/><span>Sin é mo sgéal, agus má tá bréag ann, bíodh.</span>
<lb n="260"/></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="261"/><p><span>MALLAÍ BHEAG ÓG.</span></p>
<lb n="262"/>
<lb n="263"/><p><span>Do raghainn-se ag buaint an aitinn leat-sa,</span>
<lb n="264"/><span>A Mhallaí bheag óg;</span>
<lb n="265"/><span>'S do raghainn dhá thabhairt a bhaile leat,</span>
<lb n="266"/><span>A chuid de'n tsaoghal 's a stóir;</span>
<lb n="267"/><span>Do raghainn leat go dtí an t-Aifrionn,</span>
<lb n="268"/><span>'S ní le dúil i mbeannuightheacht,</span>
<lb n="269"/><span>Acht a d'fhonn bheith seal id' chuileachtaint,</span>
<lb n="270"/><span>A Mhallaí bheag óg.</span></p>
<lb n="271"/>
<lb n="272"/><p><span>'S do raghainn leat ar a' mbuaile,</span>
<lb n="273"/><span>A Mhallaí bheag óg;</span>
<lb n="274"/><span>Faoi bhlátha duilleabhar uaithne,</span>
<lb n="275"/><span>A chuid de'n tsaoghal 's a stóir;</span>
<lb n="276"/><span>Mar a bhfuighmís ím 's uachtar,</span>
<lb n="277"/><span>Is ceól na lon 'n-ár gcluasaibh,</span>
<lb n="278"/><span>'S sinne bheith gan buaidhreamh,</span>
<lb n="279"/><span>A Mhallaí bheag óg.</span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>Do raghainn-se leat ar a' Mangartaigh,</span>
<lb n="282"/><span>A Mhallaí bheag óg;</span>
<lb n="283"/><span>A' tógaint aer na fairrge,</span>
<lb n="284"/><span>'S liongeas fé n-a seól;</span>
<lb n="285"/><span>Mara mbíonn tighearnaí 's iarlaí ó Shasana,</span>
<lb n="286"/><span>a'n bhFrainnc agus ó'n Albain,</span>
<lb n="287"/><span>Teacht ag iasgaireacht 's ag sealgaireacht,</span>
<lb n="288"/><span>Ar phlúr na mban óg.</span>
<lb n="289"/></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="290"/><p><span>'S do shiúbhlóghainn Cúige Mumhan leat,</span>
<lb n="291"/><span>'S Dubhghlais faoi dhó;</span>
<lb n="292"/><span>Luimneach na long leat,</span>
<lb n="293"/><span>'S Bail' Áth' Cliath chun spóirt;</span>
<lb n="294"/><span>Mara dtaithnfeadh sin mar shiubhal leat,</span>
<lb n="295"/><span>Do raghainn leat go Carraig na Siúire,</span>
<lb n="296"/><span>Mar is ann do gheóbhaimís cúnntas,</span>
<lb n="297"/><span>Ar phlúr na mban óg.</span></p>
<lb n="298"/>
<lb n="299"/><p><span>'S do cheannóghainn féin capall duit-se,</span>
<lb n="300"/><span>A Mhallaí bheag óg;</span>
<lb n="301"/><span>Cosa cíor-dhubh ceanna-dhubh,</span>
<lb n="302"/><span>A chuid de'n tsaoghal 's a stóir;</span>
<lb n="303"/><span>É bheith múinte i bhfalaireacht,</span>
<lb n="304"/><span>'S é thabhairt anall ó Shasana,</span>
<lb n="305"/><span>Mar shúil 's go dtabharfá taithneamh dom,</span>
<lb n="306"/><span>A Mhallaí bheag óg.</span>
<lb n="307"/></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="308"/><p><span>"BÓ NA LEATH-ADHAIRCE";</span>
<lb n="309"/><span>nó</span>
<lb n="310"/><span>"AN tSEAN-CHAOR' ADHARCACH."</span></p>
<lb n="311"/>
<lb n="312"/><p><span>Thíos cois na tuinne 'seadh beathuigheadh mo</span>
<lb n="313"/><span>chaora</span>
<lb n="314"/><span>Ag Diarmaid Ua Duilleáin ó Bharra na hAoine,</span>
<lb n="315"/><span>Mac d'riothár athar dom chuir le faill í,</span>
<lb n="316"/><span>Easba tobac do bhí ar an gcladhaire.</span></p>
<lb n="317"/>
<lb n="318"/><p><span>Curfá:-</span></p>
<lb n="319"/>
<lb n="320"/><p><span>Bó, bó, bó na leath-adhairce,</span>
<lb n="321"/><span>Bó, bó, 'sí an tseana-chaor' adharcach,</span>
<lb n="322"/><span>Bó, bó, bó na leath-adhairce,</span>
<lb n="323"/><span>Bó dhruimfhionn dhearg, is n'fheadar cá</span>
<lb n="324"/><span>bhfaghainn í?</span></p>
<lb n="325"/>
<lb n="326"/><p><span>B'fhearr liom 'ná sgilling go bhfeicfinn mo</span>
<lb n="327"/><span>chaora,</span>
<lb n="328"/><span>Ag teacht go dtí an doras ar maidin nó</span>
<lb n="329"/><span>istoidhche,</span>
<lb n="330"/><span>Thálfadh sí bainne dhom, bheathóchadh sí uan dhom</span>
<lb n="331"/><span>Chuirfeadh sí seacéidín deas ar mo ghualainn</span></p>
<lb n="332"/>
<lb n="333"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="334"/>
<lb n="335"/><p><span>Chonnac-sa beirbhthe í, chonnac dá roinnt í,</span>
<lb n="336"/><span>Chuireas-sa dúil innti is blúirín ní bhfaghainn di,</span></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="337"/><p><span>Ó nach deas í, 's ó nach meidhreach,</span>
<lb n="338"/><span>Ó nach deas í an tseana-chaor' adharcach!</span></p>
<lb n="339"/>
<lb n="340"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="341"/>
<lb n="342"/><p><span>Dá mbeinn-se i rachmas, i ngradam, 's i n-oidh-</span>
<lb n="343"/><span>reacht</span>
<lb n="344"/><span>Thabharfainn-se giní ar chúpla slice di,</span>
<lb n="345"/><span>Ó nach deas í, ó nach meidhreach,</span>
<lb n="346"/><span>'S ó nach deas í an tseana-chaor' adharcach!</span></p>
<lb n="347"/>
<lb n="348"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="349"/>
<lb n="350"/><p><span>D'íosfainn lán pice dhi, d'íosfainn lán oidhin</span>
<lb n="351"/><span>di;</span>
<lb n="352"/><span>D'íosfainn-se slittir de'n tseana-chaor'</span>
<lb n="353"/><span>adharcach,</span>
<lb n="354"/><span>Ó nach deas í, ó nach meidhreach,</span>
<lb n="355"/><span>'S ó nach deas í an tseana-chaor' adharcach!</span></p>
<lb n="356"/>
<lb n="357"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="358"/>
<lb n="359"/><p><span>B'aith liom 's b'aith liom 's b'aith liom an</span>
<lb n="360"/><span>reimhse;</span>
<lb n="361"/><span>B'aith liom lán greidil de'n tsean-chaor'</span>
<lb n="362"/><span>adharcach,</span>
<lb n="363"/><span>Ó nach deas í, ó nach meidhreach,</span>
<lb n="364"/><span>'S ó nach deas í an tsean-chaor' adharcach!</span></p>
<lb n="365"/>
<lb n="366"/><p><span>Curfá.</span>
<lb n="367"/></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="368"/><p><span>AN DÍLLEACHTAIDHE FÁIN.</span></p>
<lb n="369"/>
<lb n="370"/><p><span>Fonn cosamhail le "Gabháil trí Bh'l'áth' Cliath."</span></p>
<lb n="371"/>
<lb n="372"/><p><span>Ní d'fhigheadóir ná do tháilliúir</span>
<lb n="373"/><span>Thugas grádh riamh ná taithneamh,</span>
<lb n="374"/><span>Acht do bhuachaill an bhrollaigh ghléigil, -</span>
<lb n="375"/><span>'Sé ba mhéinn liom a bheith im' aice.</span>
<lb n="376"/><span>Is cuma liom cad deir éinne,</span>
<lb n="377"/><span>Ní hé mo chéad searc adeir a' dadamh,</span>
<lb n="378"/><span>Acht má 'sí a mháithrín atá 'n-a dhéidh orm,</span>
<lb n="379"/><span>Solus Dé nár chídh a hanam!</span></p>
<lb n="380"/>
<lb n="381"/><p><span>Is dílleachtaidhe fáin mé,</span>
<lb n="382"/><span>Gan mháthair, gan athair,</span>
<lb n="383"/><span>'S dá mbeadh mo rún i ndán dom</span>
<lb n="384"/><span>Ní áirmheochainn bheith dealbh.</span>
<lb n="385"/><span>Níl éinne ar an saoghal so</span>
<lb n="386"/><span>A dhéanfadh éagcóir ar mh'amhail,</span>
<lb n="387"/><span>Go mbeadh fonn air a leas do dhéanamh.</span>
<lb n="388"/><span>Ná dul i n-ao' chor ins na flaithis.</span></p>
<lb n="389"/>
<lb n="390"/><p><span>A chiallaigh, ná fág it' dhiaidh mé,</span>
<lb n="391"/><span>Mar gheall ar bhólacht ná ar thalamh,</span>
<lb n="392"/><span>Mar is gairid a bheadh port na móna</span>
<lb n="393"/><span>Ag breith bó uait lá earraigh.</span></p>
</div>
<pb n="16"/>
<div><lb n="394"/><p><span>Dob' fhearra dhuit cailín óg deas</span>
<lb n="395"/><span>Do bheith romhat aige baile,</span>
<lb n="396"/><span>'Ná saidhbhreas chláir Fódla,</span>
<lb n="397"/><span>'S tú phósadh le cailligh.</span></p>
<lb n="398"/>
<lb n="399"/><p><span>Tá lionn ar mo chroidhe-se</span>
<lb n="400"/><span>Chomh cíor-dhubh le hata,</span>
<lb n="401"/><span>Is tá brón ar mh'intinn,</span>
<lb n="402"/><span>Fóiríor, ná fuil ag sgaipeadh!</span>
<lb n="403"/><span>Tá mo ghrádh-sa i ngleann éigin</span>
<lb n="404"/><span>Is ní féid' liom é a mhealladh,</span>
<lb n="405"/><span>Acht mara bhfaghad-sa le bréagadh é,</span>
<lb n="406"/><span>Beidh mo laetheanta gairid.</span>
<lb n="407"/></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="408"/><p><span>"TÁIM BREOIDHTE GO LEOR."</span></p>
<lb n="409"/>
<lb n="410"/><p><span>Cá rabhais-se feadh 'n lae uaim, a bhuachaillín</span>
<lb n="411"/><span>óig?</span>
<lb n="412"/><span>Cá rabhais-se feadh 'n lae uaim, a laoigh ghil 's</span>
<lb n="413"/><span>a stóir?</span>
<lb n="414"/><span>Ag fiadhach 's ag fobhailéireacht, a mháithrín ó!</span>
<lb n="415"/><span>Cóirigh mo leabaidh, táim breoidhte go leor!</span></p>
<lb n="416"/>
<lb n="417"/><p><span>Cad ithis dod' dhinnéar, a bhuachaillín óig?</span>
<lb n="418"/><span>Cad ithis dod' dhinnéar, a laoigh ghil 's a stóir?</span>
<lb n="419"/><span>D'itheas sicíní nimhe do bhí ar phláitíníbh óir;</span>
<lb n="420"/><span>'S cóirigh mo leabaidh, táim breoidhte go leor!</span></p>
<lb n="421"/>
<lb n="422"/><p><span>Cad fhágfair ag t'athair, a bhuachaillín óig?</span>
<lb n="423"/><span>Cad fhágfair ag t'athair, a laoigh ghil 's a</span>
<lb n="424"/><span>stóir?</span>
<lb n="425"/><span>Cóiste 's cheithre capaill, a mháithrín ó!</span>
<lb n="426"/><span>Cóirigh mo leabaidh, táim breoidhte go leor!</span></p>
<lb n="427"/>
<lb n="428"/><p><span>Cad fhágfair ag do mháthair, a bhuachaillín óig?</span>
<lb n="429"/><span>Cad fhágfair ag do mháthair, a laoigh ghil 's a</span>
<lb n="430"/><span>stóir?</span>
<lb n="431"/><span>Mo bha 's mo chuid tailimh, a mháithrín ó!</span>
<lb n="432"/><span>Agus cóirigh mo leabaidh, táim breoidhte go</span>
<lb n="433"/><span>leor!</span>
<lb n="434"/></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="435"/><p><span>Cad fhágfair ag do mhnaoi pósta, a bhuachaillín</span>
<lb n="436"/><span>óig!</span>
<lb n="437"/><span>Cad fhágfair ag do mhnaoi pósta, a laoigh ghil</span>
<lb n="438"/><span>'s a stóir!</span>
<lb n="439"/><span>Fágfad croch chum í chrochadh 's téada go leor,</span>
<lb n="440"/><span>'S cóirigh mo leabaidh, táim breoidhte go</span>
<lb n="441"/><span>leor!</span></p>
<lb n="442"/>
<lb n="443"/><p><span>Cár mhaith leat bheith curtha, a buachaillín óig!</span>
<lb n="444"/><span>Cár mhaith leat bheith curtha, a laoigh ghil 's a</span>
<lb n="445"/><span>stóir!</span>
<lb n="446"/><span>I dteampall Chill Mhuire, a mháithrín ó!</span>
<lb n="447"/><span>Agus cóirigh mo leabaidh, táim breoidhte go</span>
<lb n="448"/><span>leor!</span>
<lb n="449"/></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="450"/><p><span>"LEADI Ó LÍ."</span></p>
<lb n="451"/>
<lb n="452"/><p><span>Fonn: "Raigh tiúral a lé."</span></p>
<lb n="453"/>
<lb n="454"/><p><span>Tá caile ar an mbaile 's is cuma cia hí;</span>
<lb n="455"/><span>Gabhann sí ar a deadí 's ar fhaimilí an tighe;</span>
<lb n="456"/><span>Ní bheidh sí gan éadach is é bheith ar an gcraoibh,</span>
<lb n="457"/><span>Chun go ndéanfaidh sí plannsaí de'n bheafaití</span>
<lb n="458"/><span>bhuidhe.</span></p>
<lb n="459"/>
<lb n="460"/><p><span>Agus óró my leadí ó lí!</span></p>
<lb n="461"/>
<lb n="462"/><p><span>Thíos ins an ngáirdín tá crannín gan bhláth,</span>
<lb n="463"/><span>Go bhfuil mórán de'n dimití casta 'r a bhárr,</span>
<lb n="464"/><span>Tá starch ins an íochtar agus blue i n-a lár,</span>
<lb n="465"/><span>Chun óinseacha liobair a chur 'sa style árd.</span></p>
<lb n="466"/>
<lb n="467"/><p><span>Agus óró my leadí ó lí!</span></p>
<lb n="468"/>
<lb n="469"/><p><span>Tá cailín ó'n mbaile seo 'dul go Cill Mór,</span>
<lb n="470"/><span>Ribíní phlaid aici fairsing go leor,</span>
<lb n="471"/><span>Highslipper shoes uirthi i n-inead na mbróg,</span>
<lb n="472"/><span>Le súil 's go mbuailfeadh léi buachaillín óg!</span></p>
<lb n="473"/>
<lb n="474"/><p><span>Agus óró my leadí ó lí!</span>
<lb n="475"/></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="476"/><p><span>SPAILPÍN A RUIN.</span></p>
<lb n="477"/>
<lb n="478"/><p><span>Fonn i gCnuasach Petrí - Uimhir 1094 agus 1379</span></p>
<lb n="479"/>
<lb n="480"/><p><span>A Spailpín a rúin, Dé bheatha-sa chughainn,</span>
<lb n="481"/><span>Nó cár bhainis an fóghmhar chomh luath so,</span>
<lb n="482"/><span>'S dá mbeadh a fhios agam féin cá rabhais-se</span>
<lb n="483"/><span>indé,</span>
<lb n="484"/><span>Níor bh'fhada ód' bhéal an póigín.</span>
<lb n="485"/><span>A chaile bhuidhe chróin, ní milis liom do phóg,</span>
<lb n="486"/><span>'S ní ghlacfainn céad bó mar spré leat,</span>
<lb n="487"/><span>Go mb'fhearr liom-sa póg ó chailín beag óg,</span>
<lb n="488"/><span>'Ná a bhfuil agat ar bórd an tsléibhe</span>
<lb n="489"/><span>amuigh.</span></p>
<lb n="490"/>
<lb n="491"/><p><span>A Spailpín, a stóir, fan socair go fóill,</span>
<lb n="492"/><span>Go bhfaghad-sa mo choidhp 's mo chlóca,</span>
<lb n="493"/><span>Mo bhróga sáil bata agus bhúcla an fhaisin,</span>
<lb n="494"/><span>'S go deimhin duit go mbogfad an ród</span>
<lb n="495"/><span>leath.</span>
<lb n="496"/><span>Ó, do raghainn leat go Caiseal 's go Cluain</span>
<lb n="497"/><span>geal Meala,</span>
<lb n="498"/><span>'S go Carraig na Siúire tá ar mh'eolas,</span>
<lb n="499"/><span>'S go bráth an fhaid mhairfead ní fhillfead</span>
<lb n="500"/><span>a bhaile</span>
<lb n="501"/><span>'S is cuma cé bhainfidh an eorna.</span>
<lb n="502"/></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="503"/><p><span>A bhuachaillí cruadha, gearruighidh go luath,</span>
<lb n="504"/><span>Agus cuiridh bhúr gcongnamh le chéile</span>
<lb n="505"/><span>Go mbainfimíd dúiseacht as bhodaigh an phlúir,</span>
<lb n="506"/><span>'S go racham dár ndúthaighibh féinig.</span>
<lb n="507"/><span>'Sé chloisim aca dhá rádh ná seasócham an lá</span>
<lb n="508"/><span>Aiges na bodaigh atá lán de phónaire,</span>
<lb n="509"/><span>Ní aca súd atá acht ag Rígh geal na ngrást</span>
<lb n="510"/><span>Is go dtugaidh Dia slán ó'n bhfóghmhar sinn.</span>
<lb n="511"/></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="512"/><p><span>I nUÍBH RÁTHACH THIAR.</span></p>
<lb n="513"/>
<lb n="514"/><p><span>(Amhrán do Dhomhnall a Conaill).</span></p>
<lb n="515"/>
<lb n="516"/><p><span>Fonn "Máirseáil Uí Chonaill."</span></p>
<lb n="517"/>
<lb n="518"/><p><span>I nUíbh Ráthach Thiar</span>
<lb n="519"/><span>Tá an dragún dian,</span>
<lb n="520"/><span>Fear cúil iarthair Éireann;</span>
<lb n="521"/><span>Fágfaidh Gaíll</span>
<lb n="522"/><span>Gach lá fé phian</span>
<lb n="523"/><span>Ag pláig 's ag piant' dá raobadh,</span></p>
<lb n="524"/>
<lb n="525"/><p><span>Curfá le port is dreas rinnce:-</span></p>
<lb n="526"/>
<lb n="527"/><p><span>'Sé Domhnall binn a Conaill cruinn</span>
<lb n="528"/><span>Plannda 'e'n fhíor-fhuil Ghaedhealaigh;</span>
<lb n="529"/><span>Le heolas dlighe 's le meabhair a chinn</span>
<lb n="530"/><span>Do sgól sé an croidhe 's na haedhe aca.</span>
<lb n="531"/></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="532"/><p><span>D'fhágfadh sgríobhtha aiste ríoghdha</span>
<lb n="533"/><span>Do mhaithfeadh cíos do Ghaedhealaibh,</span>
<lb n="534"/><span>Mara mbeadh eagla na dlighe úd Chromuill</span>
<lb n="535"/><span>Bhuidhe</span>
<lb n="536"/><span>Thug a chamthaí feíll go hEirinn.</span></p>
<lb n="537"/>
<lb n="538"/><p><span>'Sé púdar Wellington bhíodh mar theine aca</span>
<lb n="539"/><span>Ag Sasanaigh reamhra thréana;</span>
<lb n="540"/><span>Fé bhliadhain ó 'ndiu ná rabhaid siúd ann,</span>
<lb n="541"/><span>Acht go marbhuighidh doig nó piléar iad!</span></p>
<lb n="542"/>
<lb n="543"/><p><span>Sa bhfoghmhar so chughainn 'seadh dhóighfeam cúirt</span>
<lb n="544"/><span>le glóire an Úghdair Naomhtha!</span>
<lb n="545"/><span>Beidh bróga dubha ar gach óig-fhear cúthal</span>
<lb n="546"/><span>Cé gur fada dhúinn 'n-a n-éaghmais.</span></p>
<lb n="547"/>
<lb n="548"/><p><span>Dá mbeadh ionnam-sa óige 's mire,</span>
<lb n="549"/><span>Fé mar do bhí uair éigin,</span>
<lb n="550"/><span>Bheadh mo chlaidheamh agam go teann im' ghlaic,</span>
<lb n="551"/><span>'S mé ag déanamh bros dá bplaosgaibh!</span></p>
<lb n="552"/>
<lb n="553"/><p><span>Ólfam lionn agus beoir le fonn</span>
<lb n="554"/><span>Agus seinnfeam tiúin do'n Ghaedhilg;</span></p>
</div>
<pb n="24"/>
<div><lb n="555"/><p><span>beidh Seóirsí dubha gan choróin, gan phúint,</span>
<lb n="556"/><span>Gan sólás búird ná féasta.</span></p>
<lb n="557"/>
<lb n="558"/><p><span>'Sé Domhnall Ó Conaill an t-óig-fhear cumais,</span>
<lb n="559"/><span>Plannda ceart na nGaedhealaibh,</span>
<lb n="560"/><span>Mar is é do chuir ár sgéal ar bun</span>
<lb n="561"/><span>Agus tabharfaidh sé an Repéal leis.</span></p>
<lb n="562"/>
<lb n="563"/><p><span>Nuair a bhí sé thall i measg ár namhad,</span>
<lb n="564"/><span>Is é a d'iarraidh ceart do phléidhe dhúinn;</span>
<lb n="565"/><span>Bhí Wellington agus Peel 'n-a choinnibh</span>
<lb n="566"/><span>Agus ministrí reamhr' an éithigh.</span></p>
<lb n="567"/>
<lb n="568"/><p><span>Acht 'sé an nídh deir gach cnútach ghoir,</span>
<lb n="569"/><span>Nuair a labhraid siúd le chéile,</span>
<lb n="570"/><span>Ní dhíolfam sgilling, réal ná piginn,</span>
<lb n="571"/><span>air cad tá aige dá dhéanamh?</span></p>
<lb n="572"/>
<lb n="573"/><p><span>Tá brón is cnoc ar mo chroidhe seo istigh,</span>
<lb n="574"/><span>a chuala féin an méid seo,</span>
<lb n="575"/><span>Gur i dTuar dhubh a bhíos lem' chur</span>
<lb n="576"/><span>'S ná faghainn aon radharc lem' shaoghal ort.</span>
<lb n="577"/></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="578"/><p><span>Acht céad moladh le Muire 's le Righ na</span>
<lb n="579"/><span>Cruinne,</span>
<lb n="580"/><span>Mar a chuala arís an sgéal so,</span>
<lb n="581"/><span>Domhnall a Conaill 's a cheathrar cloinne,</span>
<lb n="582"/><span>Teacht thar n-ais go hÉirinn.</span></p>
<lb n="583"/>
<lb n="584"/><p><span>Gur bhinne liom a chóistí a' rith</span>
<lb n="585"/><span>'Ná each ag Rígh na Gréige,</span>
<lb n="586"/><span>Teacht a phuist do dhruim na gcnoc</span>
<lb n="587"/><span>Ar Dair Fhíonáin aoibhinn aerach!</span>
<lb n="588"/></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="589"/><p><span>"GOIDÉ SIN DO'N TÉ SIN NÁ BAIN-</span>
<lb n="590"/><span>EANN SOIN LEO?"</span></p>
<lb n="591"/>
<lb n="592"/><p><span>Ó, raghaidh mé ar an aonach agus ceannóchaidh</span>
<lb n="593"/><span>mé bó,</span>
<lb n="594"/><span>Ó, raghaidh mé ar an aonach agus ceannóchad</span>
<lb n="595"/><span>dhá bhó,</span>
<lb n="596"/><span>Ólfaidh mé sgilling agus imreochad coróin,</span>
<lb n="597"/><span>'S goidé sin do'n té sin ná baineann soin</span>
<lb n="598"/><span>leo?</span></p>
<lb n="599"/>
<lb n="600"/><p><span>Dá raghainn go coill chraobhach ag piocadh</span>
<lb n="601"/><span>sméartha nó cnó,</span>
<lb n="602"/><span>Ag baint ubhla de ghéagaibh nó ag aedhearacht</span>
<lb n="603"/><span>mo bhó,</span>
<lb n="604"/><span>Dá gcasfaidhe orm spéir-bhean 's dá dtabhar-</span>
<lb n="605"/><span>fainn di póg,</span>
<lb n="606"/><span>Ó, goidé sin do'n té sin ná baineann soin</span>
<lb n="607"/><span>leo?</span></p>
<lb n="608"/>
<lb n="609"/><p><span>Tá cailín beag theas annso gur'b ainm di</span>
<lb n="610"/><span>Mór,</span>
<lb n="611"/><span>A píob mar an eala, a leaca mar rós;</span>
<lb n="612"/><span>Má bhíonn sí 'gus mise um Inid fé sheol,</span>
<lb n="613"/><span>Ó, goidé sin do'n té sin ná baineann soin</span>
<lb n="614"/><span>leo?</span>
<lb n="615"/></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="616"/><p><span>OIDHCHE AN GHÁLA</span></p>
<lb n="617"/>
<lb n="618"/><p><span>Éistighidh liom sealad go 'neósad mo sgéal</span>
<lb n="619"/><span>díbh,</span>
<lb n="620"/><span>An branair 's an t-éirleach a deineadh thar</span>
<lb n="621"/><span>bhárr,</span>
<lb n="622"/><span>Ag an áraícéin gaoithe do ghluias trísna</span>
<lb n="623"/><span>spéarthaibh, -</span>
<lb n="624"/><span>a'n Sgeilg do shéid sí 's a ndeas ó Lomán.</span>
<lb n="625"/><span>Níl crann ná tor aitinn sa talamh i n-aon áit,</span>
<lb n="626"/><span>Nár strac sí ó chéile iad gan aon suainne</span>
<lb n="627"/><span>spáis,</span>
<lb n="628"/><span>Do leibhéil sí an Chathair is dairbhre taobh leis,</span>
<lb n="629"/><span>Gan foithin ó'n spéir ortha uair bheag roimh</span>
<lb n="630"/><span>lá.</span></p>
<lb n="631"/>
<lb n="632"/><p><span>'S is mór an díombáidh ó Chorcaigh go Ráith,</span>
<lb n="633"/><span>Ó 'Bheanntraighe go Blárnain is cois Sgeilg</span>
<lb n="634"/><span>Mhichíl,</span>
<lb n="635"/><span>a thuaidh chum Cill Áirne as gach cuan</span>
<lb n="636"/><span>daingean láidir,</span>
<lb n="637"/><span>Gur leag sé gach fál is do bhris sí na</span>
<lb n="638"/><span>crainn;</span>
<lb n="639"/><span>Níl mullóg ná maol-chnoc ná gleann go</span>
<lb n="640"/><span>Mínéadain,</span>
<lb n="641"/><span>Ná gur sgrios sí gach taobh díobh mar a</span>
<lb n="642"/><span>bheárrfadh an deimheas,</span></p>
</div>
<pb n="28"/>
<div><lb n="643"/><p><span>'S an leómhan cuthaigh éachtach dá dtiocfadh</span>
<lb n="644"/><span>'na gaor súd,</span>
<lb n="645"/><span>Do threasgaróghadh tréith é lag marbh gan </span>
<lb n="646"/><span>bhrígh.</span></p>
<lb n="647"/>
<lb n="648"/><p><span>Sgríobhfaimíd líne mór-dtimcheall na hÉir-</span>
<lb n="649"/><span>eann,</span>
<lb n="650"/><span>Chum go bhfaighmíd fios sgéil ar gach ár</span>
<lb n="651"/><span>agus gníomh, -</span>
<lb n="652"/><span>Na tighthe dín raobtha 'na gceó is 'na</span>
<lb n="653"/><span>spéarthaibh,</span>
<lb n="654"/><span>Agus cuisnighe dá séideadh agus splanncacha</span>
<lb n="655"/><span>nimhe.</span>
<lb n="656"/><span>B'athtuirseach léanmhar dubhach aindeis an</span>
<lb n="657"/><span>sgéal é,</span>
<lb n="658"/><span>I lár an duibhe-séidh úd istoidhche Diardaoin,</span>
<lb n="659"/><span>Gach fear ar cheann téide 's na páisdí ag béicigh,</span>
<lb n="660"/><span>Is na mná tighe ag géar-ghol 's ag imtheacht</span>
<lb n="661"/><span>sa bhfíoghar.</span></p>
<lb n="662"/>
<lb n="663"/><p><span>Cuirfimíd fógairt ó Chaiseal go Dóinn,</span>
<lb n="664"/><span>a'n gCuirreán go lóthar 'gus as soin go</span>
<lb n="665"/><span>Snaidhm,</span>
<lb n="666"/><span>Ó dheas thrí Ghleann Átha 'gus chum Ceann</span>
<lb n="667"/><span>Tuirc le fánaidh,</span>
<lb n="668"/><span>Go bhfaighmíd na ceárdaidhthe a chuirfidh suas</span>
<lb n="669"/><span>slinn,</span>
<lb n="670"/><span>Mar níl tigh ná cúirt aolbhaigh ó Chalainn go</span>
<lb n="671"/><span>Béarra,</span></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="672"/><p><span>a Shráid Bhainríoghain Éireann go Donnchadh</span>
<lb n="673"/><span>Daoi,</span>
<lb n="674"/><span>Ná gur strac is gur raob sí síos go dtí an</span>
<lb n="675"/><span>féar iad,</span>
<lb n="676"/><span>'S beidh giní i n-aghaidh an lae 'gainn dá</span>
<lb n="677"/><span>gcur suas arís.</span></p>
<lb n="678"/>
<lb n="679"/><p><span>Níl siúinéir ná glaeséir ná eiligeóir néata,</span>
<lb n="680"/><span>I n-oileáinín na hÉireann ná i n-aon taobh</span>
<lb n="681"/><span>de'n tír,</span>
<lb n="682"/><span>Ná go mbeidh airgead gléigeal 'na cháirnibh i</span>
<lb n="683"/><span>n-aghaidh an lae 'ca,</span>
<lb n="684"/><span>Gach tráthnóna ag pléireacht 's ag blaiseadh</span>
<lb n="685"/><span>braon dighe.</span>
<lb n="686"/><span>Beidh an saor 's an pluiméir ann is fear</span>
<lb n="687"/><span>déanta an mhairtéil ann,</span>
<lb n="688"/><span>An seabhac adhmad gléasta gach n-aon le</span>
<lb n="689"/><span>n-a dtaoibh,</span>
<lb n="690"/><span>Beidh stáitsí deagh-dhéanta i n-áirde ins an</span>
<lb n="691"/><span>aer ann,</span>
<lb n="692"/><span>Agus gasra thréin-fhear do chuirfidh suas</span>
<lb n="693"/><span>slinn.</span></p>
<lb n="694"/>
<lb n="695"/><p><span>Beidh gasra sáirfhear ó'n mBanndain 's ó'n</span>
<lb n="696"/><span>mBlárnain,</span>
<lb n="697"/><span>'S ó Chonnacht na dtáinte 's ó Bh'l'Áth'Cliath</span>
<lb n="698"/><span>aníos,</span></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="699"/><p><span>A dtuaidh ó Ráth Caola 's ó chuanta Mhínéadain,</span>
<lb n="700"/><span>Chum fuinneóga gléasta do dhéanamh gan</span>
<lb n="701"/><span>moill.</span></p>
<lb n="702"/>
<lb n="703"/><p><span>Beidh eaveshoots ó'n Spáinn mór-dtimcheall</span>
<lb n="704"/><span>gan cháim leó,</span>
<lb n="705"/><span>Do thiomáinfidh an bháisteach 'na srothaibh díbh</span>
<lb n="706"/><span>síos,</span>
<lb n="707"/><span>Beidh stípilí árduighthe i n-áirde as a lár súd,</span>
<lb n="708"/><span>Agus smísdí bradán 's a gcuinncín sa</span>
<lb n="709"/><span>ghaoith.</span></p>
<lb n="710"/>
<lb n="711"/><p><span>Is mar chríochnughadh ar mo sgéal díbh beidh</span>
<lb n="712"/><span>airgead gléigeal,</span>
<lb n="713"/><span>'Ge ceárdaidhthibh Éireann le sgaipeadh sa'</span>
<lb n="714"/><span>tír;</span>
<lb n="715"/><span>Beidh prás agus pláta agus billí 'na gcáirnibh,</span>
<lb n="716"/><span>I n-a bpócái gan spleádhchas chum rósta agus</span>
<lb n="717"/><span>dighe,</span></p>
<lb n="718"/>
<lb n="719"/><p><span>Ó b'é toil Ríogh na nGrás ngeal a shéid</span>
<lb n="720"/><span>chughainn an gála,</span>
<lb n="721"/><span>Ar fuaid an oileáin seo istoidhche Diardaoin,</span></p>
</div>
<pb n="31"/>
<div><lb n="722"/><p><span>Do leag na caisleáin 's do leibhéil na hárd-</span>
<lb n="723"/><span>chnuic,</span>
<lb n="724"/><span>Is gach cathair gheal láidir ó Bh'l'Áth'Cliath</span>
<lb n="725"/><span>aníos.</span>
<lb n="726"/></p>
</div>
<pb n="32"/>
<div><lb n="727"/><p><span>"AN SEANDUINE AGUS AN CAILÍN ÓG."</span></p>
<lb n="728"/>
<lb n="729"/><p><span>Ar seisean:</span>
<lb n="730"/><span>"Bhéarfainn té dhuit ar maidin, agus geal-</span>
<lb n="731"/><span>bhainne gabhair,</span>
<lb n="732"/><span>Buidéal fíon' fionn, agus gloine as mo</span>
<lb n="733"/><span>láimh;</span>
<lb n="734"/><span>Is dóigh liom go mb'fhearr mé 'ná'n buachaillín</span>
<lb n="735"/><span>donn,</span>
<lb n="736"/><span>D'ólfadh an lionn agus d'imreóch' ar chlár."</span></p>
<lb n="737"/>
<lb n="738"/><p><span>Ar sise:</span>
<lb n="739"/><span>"Is mór go mb'fhearra liom sgathfaire</span>
<lb n="740"/><span>d'fhear fhionn,</span>
<lb n="741"/><span>D'ólfadh an lionn is do bheidheadh tugtha</span>
<lb n="742"/><span>do'n chlár,</span>
<lb n="743"/><span>D'imireóch' sgilling ar chluithche na lúb,</span>
<lb n="744"/><span>'S do sheasóch' go dlúth dhom i n-aimsir an</span>
<lb n="745"/><span>ghábhaidh.</span></p>
<lb n="746"/>
<lb n="747"/><p><span>"Ní chuirfeá-sa cóir orm, clóca ná fúnns,</span>
<lb n="748"/><span>Róbaí go glúnaibh, ná ribín fé'm bhrághaid;</span>
<lb n="749"/><span>Tógfad mo sheóladh agus gléasfad chun</span>
<lb n="750"/><span>siubhail,</span>
<lb n="751"/><span>Agus fágfad 'sa chúinne tú ag seinm</span>
<lb n="752"/><span>crónán."</span>
<lb n="753"/></p>
</div>
<pb n="33"/>
<div><lb n="754"/><p><span>Seanduine éigin eile adubhairt mar</span>
<lb n="755"/><span>leanas:</span>
<lb n="756"/><span>Is deas a dhéanfainn-se díon nó slínn do </span>
<lb n="757"/><span>shocrughadh ar tigh,</span>
<lb n="758"/><span>Nó dorn de shíoltaibh míne i dtalamh do chur;</span>
<lb n="759"/><span>Ní deise ná sgríobhfainn-si líne de'n mheam-</span>
<lb n="760"/><span>ram tiugh,</span>
<lb n="761"/><span>Cé go ndeirid na daoine gur baois do lean-</span>
<lb n="762"/><span>ann mé is clis.</span>
<lb n="763"/></p>
</div>
<pb n="34"/>
<div><lb n="764"/><p><span>LITIR THOMÁIS RUAIDH.</span></p>
<lb n="765"/>
<lb n="766"/><p><span>Ní bhfuaireas féin a leithéid de chúnntas,</span>
<lb n="767"/><span>Riamh im' shaoghal ó ghaol ná cómhgus,</span>
<lb n="768"/><span>'S tá léighte san litir seo chúgham-sa,</span>
<lb n="769"/><span>Tháinig anall ó Shasana Nuadh uait.</span></p>
<lb n="770"/>
<lb n="771"/><p><span>Chuir sé mise seacht mbliadhna i n-óige,</span>
<lb n="772"/><span>An sgéal a chuiris anall thar mór-mhuir,</span>
<lb n="773"/><span>Go bhfuil tú slán id' shláinte fós ann -</span>
<lb n="774"/><span>Míle buidheachas le Rígh na Glóire!</span></p>
<lb n="775"/>
<lb n="776"/><p><span>Tá Éire go bocht agus go brónach:</span>
<lb n="777"/><span>Na daoine dá gcaitheamh amach ar na bóithribh,</span>
<lb n="778"/><span>Gan truagh 'san domhan dóibh, fosgadh ná</span>
<lb n="779"/><span>fóirthin,</span>
<lb n="780"/><span>'S iad ag imtheacht anonn tar mhuir 'na slóigh-</span>
<lb n="781"/><span>tibh -</span></p>
<lb n="782"/>
<lb n="783"/><p><span>Mar níl toradh maith ná fóghanta</span>
<lb n="784"/><span>I gcoirce, i gcruithneacht, ná i n-eórnain;</span>
<lb n="785"/><span>Agus tá na prátaí suarach go leór ann -</span>
<lb n="786"/><span>Le sraoilleacht na haimsire na barraí ag</span>
<lb n="787"/><span>dreóghadh orainn.</span>
<lb n="788"/></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="789"/><p><span>Sinn stoithte, stracaighthe, briste, brúighte,</span>
<lb n="790"/><span>Cráidhte, céasta, snuidhte, crúidhte,</span>
<lb n="791"/><span>Gan allus san domhan ortha ná náire,</span>
<lb n="792"/><span>Bheith ár gcaitheamh agus ár gcáineadh.</span></p>
<lb n="793"/>
<lb n="794"/><p><span>Gan a luach féin ar chaora ná ar bhó againn,</span>
<lb n="795"/><span>Acht cíosanna troma 'na srathannaibh mór-</span>
<lb n="796"/><span>chuid</span>
<lb n="797"/><span>Ag teacht gach tráth orainn le fórsa -</span>
<lb n="798"/><span>Go bhfóiridh Dia orainn, má's buan an sórt so.</span></p>
<lb n="799"/>
<lb n="800"/><p><span>Nhí féidir duine d'fhagháil chun oibre ná gnótha,</span>
<lb n="801"/><span>Ar shon go bhfuil cailíní is buachaillí téag-</span>
<lb n="802"/><span>artha go leór ann;</span>
<lb n="803"/><span>Acht táid go neamhmhaitheach agus go droch-</span>
<lb n="804"/><span>mhúinte,</span>
<lb n="805"/><span>Mara bhfaghaid páidh mór agus biadh fóghanta.</span></p>
<lb n="806"/>
<lb n="807"/><p><span>Níl buachaill bríoghmhar lúbach láidir,</span>
<lb n="808"/><span>Thall ná i bhfus ar fuaid na háite,</span>
<lb n="809"/><span>Mar a bhíodh fad ó againn le fághail ann,</span>
<lb n="810"/><span>Acht iad go léir imthighthe anonn thar sáile.</span></p>
<lb n="811"/>
<lb n="812"/><p><span>Tá ceárduighthe dealbh go leór ann;</span>
<lb n="813"/><span>Ní inneósadh gréasaidhe bréag níos mó dhuit,</span>
<lb n="814"/><span>An t-am do gheallfadh duit péire bróga,</span>
<lb n="815"/><span>Do bheidís déanta san am gan ghó dhuit.</span>
<lb n="816"/></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="817"/><p><span>Agus tá an Ghaodhluinn ag meath 's ag feódh</span>
<lb n="818"/><span>orainn,</span>
<lb n="819"/><span>Urmhór na ndaoine anois ag Béarlóireacht;</span>
<lb n="820"/><span>Nach bocht an cás é, na haosa óga</span>
<lb n="821"/><span>Bheith ag labhairt Bhéarla leis an ndream a</span>
<lb n="822"/><span>thóg iad?</span></p>
<lb n="823"/>
<lb n="824"/><p><span>Ní bhíonn sult ná spórt i measg na gcómhur-</span>
<lb n="825"/><span>san,</span>
<lb n="826"/><span>Ná sgéal ná eachtra againn ar thórramh,</span>
<lb n="827"/><span>Ná súgra san domhan, mar a bhíodh fad ó</span>
<lb n="828"/><span>againn,</span>
<lb n="829"/><span>'S is annamh bhíonn againn rinnce ar fóghnamh.</span>
<lb n="830"/><span> </span>
<lb n="831"/><span>Thuas ar na cnuic agus i measg na sléibhte,</span>
<lb n="832"/><span>Thíos ins na gleannta agus ar fuaid na</span>
<lb n="833"/><span>réidhte,</span>
<lb n="834"/><span>An Béarla dá labhairt 's an meath ar an</span>
<lb n="835"/><span>nGaodhluinn -</span>
<lb n="836"/><span>An teanga úd do labhair Pádraig Naomhtha,</span></p>
<lb n="837"/>
<lb n="838"/><p><span>An teanga a labhair gaisgidhigh na Féinne,</span>
<lb n="839"/><span>An teanga 'n-ar tugadh an Creideamh go</span>
<lb n="840"/><span>hÉirinn,</span>
<lb n="841"/><span>An teanga ba dhual do Chlannaibh Gaedheala,</span>
<lb n="842"/><span>An teanga a labhradh gach am i nÉilge.</span>
<lb n="843"/></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="844"/><p><span>Dá gcuirfeadh na sagairt le n-a chéile</span>
<lb n="845"/><span>Chomh maith agus choimeádar an Creideamh</span>
<lb n="846"/><span>i nÉirinn,</span>
<lb n="847"/><span>Agus na daoine a chur leó i n-éinfheacht,</span>
<lb n="848"/><span>D'aithbheóghaidís gan mhoill an teanga Ghaedh-</span>
<lb n="849"/><span>ilge.</span>
<lb n="850"/></p>
</div>
<pb n="38"/>
<div><lb n="851"/><p><span>ÓRÓ, 'S NÁCH BRÓNACH MO SHLIGHE?</span></p>
<lb n="852"/>
<lb n="853"/><p><span>Fonn: "Raigh túral a lúral a lae."</span></p>
<lb n="854"/>
<lb n="855"/><p><span>Nách mór an truagh mise gan tuínte de'n</span>
<lb n="856"/><span>mhnaoi,</span>
<lb n="857"/><span>Cois taoibh an chnaisde, cé gur mór do shiubh-</span>
<lb n="858"/><span>luigheas?</span>
<lb n="859"/><span>Ghabhas suas trí Chnoc Málain agus chuadhas</span>
<lb n="860"/><span>go dtí an Fíoghar,</span>
<lb n="861"/><span>Níor stadas do'n stáir sin gur chuadhas soir</span>
<lb n="862"/><span>go Glísc,</span>
<lb n="863"/><span>Agus óró, 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="864"/>
<lb n="865"/><p><span>Chuarduigheas na Cealla 'gus Clochán Mhágh</span>
<lb n="866"/><span>Cuínn,</span>
<lb n="867"/><span>An Baile Dearg is tríd an gCoimín,</span>
<lb n="868"/><span>Siar cois na Ranna 's go Dairbhre an ghrinn;</span>
<lb n="869"/><span>Ghabhas as sain treasna go Port Mhág Aoidh,</span>
<lb n="870"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="871"/>
<lb n="872"/><p><span>Do chuarduigheas an Corrach di 'gus Míleach</span>
<lb n="873"/><span>Ghóilín,</span>
<lb n="874"/><span>Dún Géagáin agus Cill Úr Luighe,</span>
<lb n="875"/><span>Baile na Sgealg mar a mbíonn cuileachta i</span>
<lb n="876"/><span>mbun fíon';</span>
<lb n="877"/><span>Chuireas Sléibhte na gCúl díom gur chuadhas</span>
<lb n="878"/><span>go dtí an Chill,</span>
<lb n="879"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span>
<lb n="880"/></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="881"/><p><span>Cuarduigheas Cnoicín a' Mhadra agus an</span>
<lb n="882"/><span>Cheapcha Bhuidhe,</span>
<lb n="883"/><span>'S aniar go Cúm a' Chárthainn go dtí Fíonán</span>
<lb n="884"/><span>a' Ráithín,</span>
<lb n="885"/><span>An Garrán Dothasach 's an Charraig aníos,</span>
<lb n="886"/><span>'S, do réir mar a mheasaim, na Ladhracha síos,</span>
<lb n="887"/><span>Agus óró 's nach brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="888"/>
<lb n="889"/><p><span>Chuarduigheas an Chluain di agus suas go</span>
<lb n="890"/><span>Formaoil,</span>
<lb n="891"/><span>Imiollach Péiste 's an Charraig arís;</span>
<lb n="892"/><span>Seo a dtuaidh thríd an dTuar me mar a</span>
<lb n="893"/><span>mbíonn Phoebus ag faoidhe;</span>
<lb n="894"/><span>Chuadhas síos go dtí an Rinn Ruadh mar ar</span>
<lb n="895"/><span>thugas tamall im' shuidhe,</span>
<lb n="896"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="897"/>
<lb n="898"/><p><span>Nuair a chuireas an tÁth dhíom, chuarduigheas</span>
<lb n="899"/><span>an Mhuiribheach,</span>
<lb n="900"/><span>Spúnncán ó dheas 's an Cuirreán siar síos,</span>
<lb n="901"/><span>Soir an Bheann Bhán mar a bhfuaireas radharc</span>
<lb n="902"/><span>ar Loch Laoi,</span>
<lb n="903"/><span>Chuadhas go dtí Máire Mhártain mar a bhfuair-</span>
<lb n="904"/><span>eas lóisdín,</span>
<lb n="905"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="906"/>
<lb n="907"/><p><span>Ar maidin i mbáireach, nuair éirigheas im'</span>
<lb n="908"/><span>shuidhe,</span></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="909"/><p><span>Chuarduigheas Drom Caor agus Cill a' Ghoirt-</span>
<lb n="910"/><span>ín,</span>
<lb n="911"/><span>Cathair Sabháin 's na Gearraibhní síos</span>
<lb n="912"/><span>'S anonn go Crois a' Chárta mar a bhfuil</span>
<lb n="913"/><span>Cróchán De Faoit,</span>
<lb n="914"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="915"/>
<lb n="916"/><p><span>Do chuarduigheas Cúm Beatha agus Bealach</span>
<lb n="917"/><span>Oisín,</span>
<lb n="918"/><span>Tuar a'Chlodáin agus Poll na Cré Buidhe</span>
<lb n="919"/><span>Tulaigh Fhaoileáin agus suas tríd an gcoill,</span>
<lb n="920"/><span>Chuadhas go dtí an Roíthleán mar a bhfuil</span>
<lb n="921"/><span>Paidí an tSnaoisín,</span>
<lb n="922"/><span>Agus óró 's nach brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="923"/>
<lb n="924"/><p><span>Chuarduigheas na Corra is ghabhas tríd an</span>
<lb n="925"/><span>Doirín,</span>
<lb n="926"/><span>Trí Ghort a' tSléibhe 's go dtí an tOileán</span>
<lb n="927"/><span>Buidhe,</span>
<lb n="928"/><span>Inse na Tuinne agus Bun a' Doirín,</span>
<lb n="929"/><span>'S níor stadas gur chuadhas go dtí Breall a'</span>
<lb n="930"/><span>Túirín,</span>
<lb n="931"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="932"/>
<lb n="933"/><p><span>Chuarduigheas an Faithche agus Tír a Maoil,</span>
<lb n="934"/><span>Ghabhas tríd an gCabhlaigh 's anall thríd an</span>
<lb n="935"/><span>dTuinn,</span></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="936"/><p><span>Suas go Tír Ráth 's an Muileann aníos,</span>
<lb n="937"/><span>Siar go Coill Chárthainn mar a bhfuil Rinn</span>
<lb n="938"/><span>Ruisín,</span>
<lb n="939"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span></p>
<lb n="940"/>
<lb n="941"/><p><span>Anois atáim cortha, mar is mór do shiubhluigh-</span>
<lb n="942"/><span>eas;</span>
<lb n="943"/><span>Tá m'aghaidh ar a' mbaile chomh singil 's d'im-</span>
<lb n="944"/><span>thigheas;</span>
<lb n="945"/><span>Tá cluig ar mo shálaibh 's gan luid ar mo</span>
<lb n="946"/><span>bhuínn;</span>
<lb n="947"/><span>'S gur chaitheas-sa seachtmhain i dtigh an</span>
<lb n="948"/><span>Róistín,</span>
<lb n="949"/><span>Agus óró 's nách brónach mo shlighe?</span>
<lb n="950"/></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="951"/><p><span>AR BRUACH NA TUINNE.</span></p>
<lb n="952"/>
<lb n="953"/><p><span>Fonn: "An Táilliúirín Magaidh."</span></p>
<lb n="954"/>
<lb n="955"/><p><span>Do bhíos-sa lá i Mainge 's mé ag taisdeal</span>
<lb n="956"/><span>cois abhann na Slaod,</span>
<lb n="957"/><span>An fáinne do dhearcas ar iomaire lom de'n</span>
<lb n="958"/><span>bhféar;</span>
<lb n="959"/><span>Do léimeas go hobann, 's ní socair a bhíos</span>
<lb n="960"/><span>im' chéill,</span>
<lb n="961"/><span>'S do thuit sé as mo dhorn, 's ba dhoilbh an</span>
<lb n="962"/><span>duain liom é.</span></p>
<lb n="963"/>
<lb n="964"/><p><span>Thíos cois na tuinne 'seadh chuireas an fáinne</span>
<lb n="965"/><span>amugha,</span>
<lb n="966"/><span>Annsúd 'seadh do dhearcas an fhinne-bhean</span>
<lb n="967"/><span>áluinn fhionn;</span>
<lb n="968"/><span>Bhí a gruadh mar an luisne, 's a gile mar</span>
<lb n="969"/><span>bhláth na n-ubhall,</span>
<lb n="970"/><span>'S do mheall i ngrádh mise, 's níor leig sí mo</span>
<lb n="971"/><span>shláinte liom.</span></p>
<lb n="972"/>
<lb n="973"/><p><span>Bhí lítis 'na leacain ag caismirt trí lú'ramh</span>
<lb n="974"/><span>caor</span>
<lb n="975"/><span>'S ba chaoile í a mala 'ná dais ag an úghdar</span>
<lb n="976"/><span>léighinn,</span></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="977"/><p><span>Ba ghlaise í ar a dearcaibh 'ná seamar bhog</span>
<lb n="978"/><span>dhrúcht de'n bhféar</span>
<lb n="979"/><span>'S a béal tanaidhe meala gur cheapas nár</span>
<lb n="980"/><span>chúm riamh bréag.</span></p>
<lb n="981"/>
<lb n="982"/><p><span>Ba ghile í 'ná an sneachta 's 'ná an eala ar an</span>
<lb n="983"/><span>dtuinn 'na stad,</span>
<lb n="984"/><span>'S 'ná an bhláth bhán ar chrannaibh i gcionn</span>
<lb n="985"/><span>sgathaimh do'n tsamhradh amach,</span>
<lb n="986"/><span>Nuair a bhailighid na beacha a gcuid meala</span>
<lb n="987"/><span>san úsgairt cheart</span>
<lb n="988"/><span>Mar stór i gcóir a chaithte nuair a chasann an</span>
<lb n="989"/><span>geimhreadh ar theacht.</span></p>
<lb n="990"/>
<lb n="991"/><p><span>Bhí a folt fada, muireannach, snaidhmneach,</span>
<lb n="992"/><span>táitheach, fionn,</span>
<lb n="993"/><span>'Na beartaibh léi ag tuitim, 's gach ribe dhe</span>
<lb n="994"/><span>ag fás go drúcht;</span>
<lb n="995"/><span>Bhí luisne trí ghile ag iomaidh gan fáth 'na</span>
<lb n="996"/><span>gnúis -</span>
<lb n="997"/><span>D'fhúig támhach lag mise 's, mar thuigim, na</span>
<lb n="998"/><span>táinte liom.</span></p>
<lb n="999"/>
<lb n="1000"/><p><span>An fíor gur tú an bhruinneall ó Chonnacht</span>
<lb n="1001"/><span>chum fáin do sgiúird,</span>
<lb n="1002"/><span>Nó an fíor gur tú an bhruinneall go deimhin</span>
<lb n="1003"/><span>do phléidh an t-ubhall?</span></p>
</div>
<pb n="44"/>
<div><lb n="1004"/><p><span>An fíor gur tú an bhruinneall os a coinne</span>
<lb n="1005"/><span>gur traochadh Conn,</span>
<lb n="1006"/><span>Nó tétis mhilis bean dhlisdeanach dhé na</span>
<lb n="1007"/><span>dtonn?</span></p>
<lb n="1008"/>
<lb n="1009"/><p><span>An fíor gur tú an ainnir gur cailleadh léi</span>
<lb n="1010"/><span>mílte flaith,</span>
<lb n="1011"/><span>Nó Prospée an bhean chailce gur dá deasg-</span>
<lb n="1012"/><span>aibh do claoidheadh an fear,</span>
<lb n="1013"/><span>Nó an déid-bhruinneall reatha úd gur lean í</span>
<lb n="1014"/><span>go hÉirinn Dailc</span>
<lb n="1015"/><span>Do dhruím tonntacha fairrge ag taisdeal i</span>
<lb n="1016"/><span>gcéin thar lear.</span></p>
<lb n="1017"/>
<lb n="1018"/><p><span>An fíor an tú an ainnir do thaisdeal ó'n</span>
<lb n="1019"/><span>nGréig thall chughainn,</span>
<lb n="1020"/><span>Thug na seacht míle pearsa do'n arm ghlan</span>
<lb n="1021"/><span>ghléasta a dtiúin,</span>
<lb n="1022"/><span>Gur buaileadh léi cath 's do cheangail go</span>
<lb n="1023"/><span>daor mac Cumhaill,</span>
<lb n="1024"/><span>'S do thug cuireadh chum caithte mar sganaill</span>
<lb n="1025"/><span>dá thréadaibh clúmhail?</span></p>
<lb n="1026"/>
<lb n="1027"/><p><span>An fíor, an tú an ainnir gur cailleadh léi</span>
<lb n="1028"/><span>mílte laoch,</span>
<lb n="1029"/><span>Thug Páris a-bhaile thar caladh 'na árthach féin,</span>
<lb n="1030"/><span>Gur dheaghaidh capall maide go cathair ríogh-</span>
<lb n="1031"/><span>ámhail na Trae</span>
<lb n="1032"/><span>Le súil le hí chasadh 's gur cailleadh na</span>
<lb n="1033"/><span>táinte léi?</span>
<lb n="1034"/></p>
</div>
<pb n="45"/>
<div><lb n="1035"/><p><span>COIS CHALAITHE AN GHÓILÍN.</span></p>
<lb n="1036"/>
<lb n="1037"/><p><span>Comhrádh idir Tomás Ruadh agus an Laoighiseach,</span>
<lb n="1038"/><span>file eile.</span></p>
<lb n="1039"/>
<lb n="1040"/><p><span>Tomás Ruadh (taobh amuigh de'n ndorus):</span>
<lb n="1041"/><span>Cois chalaithe an Ghóilín</span>
<lb n="1042"/><span>'Seadh chómhnuigheann mo bhuidhean-sa,</span>
<lb n="1043"/><span>'Gus anois táim im' dheóraidhe</span>
<lb n="1044"/><span>Ag lorg ósdaidheacht na hoidhche.</span></p>
<lb n="1045"/>
<lb n="1046"/><p><span>An Laoighiseach (istigh), ag freagairt:</span>
<lb n="1047"/><span>Annso gheóbhair do lóisdín,</span>
<lb n="1048"/><span>Má's deóraidhe san tír thú,</span>
<lb n="1049"/><span>Agus maighre chiúin d'óg-mhnaoi</span>
<lb n="1050"/><span>'Na róbái, má's gnaoi leat,</span>
<lb n="1051"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1052"/>
<lb n="1053"/><p><span>Tomás Ruadh:</span>
<lb n="1054"/><span>Plannsaí ná róbaí</span>
<lb n="1055"/><span>Ar óg-mhnaoi níor ghnaoi liom;</span>
<lb n="1056"/><span>Acht foghluim is sgólaidheacht</span>
<lb n="1057"/><span>Is fólaidheacht le sinnsreacht.</span>
<lb n="1058"/><span>B'fhearr liom seana-bhean bhreóluidhe</span>
<lb n="1059"/><span>Go mbeadh seacht n-órlaigh de phíop aici</span>
<lb n="1060"/><span>Chuirfeadh orm cóir bhídh</span>
<lb n="1061"/><span>'Ná ceól sidhe na ríoghachta,</span>
<lb n="1062"/><span>'S an bó leó.</span>
<lb n="1063"/></p>
</div>
<pb n="46"/>
<div><lb n="1064"/><p><span>An Laoighiseach:</span>
<lb n="1065"/><span>B'fhearra dhuit óg-bhruinneall gheal-</span>
<lb n="1066"/><span>chroidheach</span>
<lb n="1067"/><span>Gan sgólaidheacht gan rinnce,</span>
<lb n="1068"/><span>Ná beadh dúil aici i mbeadaidheacht,</span>
<lb n="1069"/><span>I gcleasaidheacht, ná i n-aoibhinteas,</span>
<lb n="1070"/><span>Do choimeádfadh do leanbhaí</span>
<lb n="1071"/><span>Go teasaidhe san oidhche,</span>
<lb n="1072"/><span>'Ná fráma fuar caillighe</span>
<lb n="1073"/><span>Bheadh aicídeach cnaoite,</span>
<lb n="1074"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1075"/>
<lb n="1076"/><p><span>Tomás Ruadh:</span>
<lb n="1077"/><span>Bíonn na boineannaigh beadaidhe</span>
<lb n="1078"/><span>'S a lochtaí le n'ínnsint</span>
<lb n="1079"/><span>Dá ndeasgaibh ar faithchíbh</span>
<lb n="1080"/><span>Gur marbhuigheadh na mílte -</span>
<lb n="1081"/><span>'Siad d'fhág go lag-bhrígheach</span>
<lb n="1082"/><span>Na gaisgidhigh dob' aoirde,</span>
<lb n="1083"/><span>Agus d'fhág mise ar mearaighe,</span>
<lb n="1084"/><span>Cé gur beathuigheadh le saíll me</span>
<lb n="1085"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1086"/>
<lb n="1087"/><p><span>An Laoighiseach:</span>
<lb n="1088"/><span>An bhuidhean gur díobh mise</span>
<lb n="1089"/><span>Bhí na boineannaigh béasach;</span>
<lb n="1090"/><span>Ní raighdís ar mire</span>
<lb n="1091"/><span>Ag ól gloine le haon-fhear.</span></p>
</div>
<pb n="47"/>
<div><lb n="1092"/><p><span>Bhíodh ól agus ithe</span>
<lb n="1093"/><span>'Na gcistin gach féile,</span>
<lb n="1094"/><span>Is fáilte 'gus fiche</span>
<lb n="1095"/><span>Dá dtigeadh na céadta,</span>
<lb n="1096"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1097"/>
<lb n="1098"/><p><span>Tomás Ruadh:</span>
<lb n="1099"/><span>Má bhíodar fial flaitheamhail</span>
<lb n="1100"/><span>Agus banamhail dá réir sin,</span>
<lb n="1101"/><span>Do chroidhe-se ní'l fearamhail,</span>
<lb n="1102"/><span>A bhastúin an éithigh!</span>
<lb n="1103"/><span>Dá gcasfaidhe tú chugham-sa</span>
<lb n="1104"/><span>Nuair a bhí dún agam féinig,</span>
<lb n="1105"/><span>Ní hag dorus mo chúirte</span>
<lb n="1106"/><span>Bheinn a' tabhairt mo leithsgéil duit,</span>
<lb n="1107"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1108"/>
<lb n="1109"/><p><span>An Laoighiseach:</span>
<lb n="1110"/><span>Is file maith thusa,</span>
<lb n="1111"/><span>Agus tuigim do laoithe;</span>
<lb n="1112"/><span>'S is file eile mise</span>
<lb n="1113"/><span>Do sloinnigheadh ó'n Laoisigh.</span>
<lb n="1114"/><span>Tar isteach chum na teine,</span>
<lb n="1115"/><span>'S bí ag cur síos do ghníomhartha;</span>
<lb n="1116"/><span>Tá an ciotal ag friuchaidh</span>
<lb n="1117"/><span>'S ag cliosmairt ar díthcheall,</span>
<lb n="1118"/><span>'S an bó leó.</span>
<lb n="1119"/></p>
</div>
<pb n="48"/>
<div><lb n="1120"/><p><span>Tomás Ruadh (tar éis teacht isteach):</span>
<lb n="1121"/><span>Ciacu des na mnáibh seo</span>
<lb n="1122"/><span>Do sháruigh na béithe</span>
<lb n="1123"/><span>Gur mholais a cáile</span>
<lb n="1124"/><span>Thar bhábaibh na hÉireann;</span>
<lb n="1125"/><span>Fios a hainm' ní fuláir,</span>
<lb n="1126"/><span>'S é fhagháil dom 'na bhéarsa,</span>
<lb n="1127"/><span>Nuair imtheóghad-sa i mbáireach</span>
<lb n="1128"/><span>Go mbead ag trácht thar a' réilthionn,</span>
<lb n="1129"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1130"/>
<lb n="1131"/><p><span>An Laoighiseach:</span>
<lb n="1132"/><span>Siúd í thíos ag fuagháil í</span>
<lb n="1133"/><span>Go sásta 'na haonar;</span>
<lb n="1134"/><span>Is ainm di Máire</span>
<lb n="1135"/><span>Le háireamh as Gaodhluinn;</span>
<lb n="1136"/><span>Tá a súil mar an áirne,</span>
<lb n="1137"/><span>'S a dá mhala chaola,</span>
<lb n="1138"/><span>'S a gruaig 'na rothánaibh,</span>
<lb n="1139"/><span>'S is breághtha í 'ná Bhénus,</span>
<lb n="1140"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1141"/>
<lb n="1142"/><p><span>Tomás Ruadh:</span>
<lb n="1143"/><span>A dhuine na n-árann,</span>
<lb n="1144"/><span>Is náireach mar sgéal duit</span>
<lb n="1145"/><span>Nár leig leis an mbás í,</span>
<lb n="1146"/><span>Má tháinig dhá héileamh;</span></p>
</div>
<pb n="49"/>
<div><lb n="1147"/><p><span>'S go mb'fheárr liom-sa an bháb so -</span>
<lb n="1148"/><span>Gan fagháil léi acht an léine -</span>
<lb n="1149"/><span>'Ná dá bhfaghainn-se lán árthaigh</span>
<lb n="1150"/><span>De phláta mar spré léi,</span>
<lb n="1151"/><span>'S an bó leó.</span></p>
<lb n="1152"/>
<lb n="1153"/><p><span>An Laoighiseach:</span>
<lb n="1154"/><span>Ní dhéanfadh an bháb so</span>
<lb n="1155"/><span>caidhp lása ná léine,</span>
<lb n="1156"/><span>Ná obair sprigeáltha</span>
<lb n="1157"/><span>Ní dheállróghainn léi ar ao' chor;</span>
<lb n="1158"/><span>Bróg chluthmhar shásda</span>
<lb n="1159"/><span>'S í táthuighthe déanta,</span>
<lb n="1160"/><span>'S is deacair í cháineadh,</span>
<lb n="1161"/><span>Cniotáileann sí féin iad,</span>
<lb n="1162"/><span>'S an bó leó.</span>
<lb n="1163"/><span> </span>
<lb n="1164"/><span>Tomás Ruadh:</span>
<lb n="1165"/><span>Is ró-dheas an áis sin</span>
<lb n="1166"/><span>Chum lása do dhéanamh,</span>
<lb n="1167"/><span>Snáthad dhearnáltha</span>
<lb n="1168"/><span>Ag cur fáithim ar léine,</span>
<lb n="1169"/><span>Córda mór cnáibe</span>
<lb n="1170"/><span>Dá fásgadh le chéile,</span>
<lb n="1171"/><span>'S an anairt chomh geárrtha</span>
<lb n="1172"/><span>Le mála an phéidléara,</span>
<lb n="1173"/><span>'S an bó leó.</span>
<lb n="1174"/></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="1175"/><p><span>An Laoighiseach:</span>
<lb n="1176"/><span>Leog feasda dod' dhántaibh,</span>
<lb n="1177"/><span>A sháirfhir gan aon locht,</span>
<lb n="1178"/><span>'S, mara molair, ná cáin í</span>
<lb n="1179"/><span>Go bráth ar an méid sin;</span>
<lb n="1180"/><span>Gur ró-fhada bhí an tsnáthad</span>
<lb n="1181"/><span>'S an snáth ná raibh caol deas</span>
<lb n="1182"/><span>Fé ndearna dhi an fháithim</span>
<lb n="1183"/><span>Chur contráltha ar an léine,</span>
<lb n="1184"/><span>'S an bó leó.</span>
<lb n="1185"/></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="1186"/><p><span>LÁ 'LE PÁDRUIG</span></p>
<lb n="1187"/>
<lb n="1188"/><p><span>(An máighistir léighinn agus an sgológ.)</span></p>
<lb n="1189"/>
<lb n="1190"/><p><span>Fonn: "An Brianach Óg."</span></p>
<lb n="1191"/>
<lb n="1192"/><p><span>Lá 'le Pádruig 's mé ' m' shuidhe i dtigh 'n</span>
<lb n="1193"/><span>Tábhairne</span>
<lb n="1194"/><span>Bhí cuideachta áluinn lem' ais ag ól -</span>
<lb n="1195"/><span>Bhí maighre mhánla na gcuacha mbán ann,</span>
<lb n="1196"/><span>A súile mar áirne 's a gruadh mar rós;</span>
<lb n="1197"/><span>Bhí dís de sháir-fhir 'na suidhe ós cionn cláir</span>
<lb n="1198"/><span>ann</span>
<lb n="1199"/><span>Do thug searc 's grádh do'n réalthan óg:</span>
<lb n="1200"/><span>Fear súiste 's ráine, agus máighistir sgoláirí</span>
<lb n="1201"/><span>Do sgríobhuigh a lán 's do léigh go leór.</span></p>
<lb n="1202"/>
<lb n="1203"/><p><span>Do labhair gach n-aon acu go blasda i</span>
<lb n="1204"/><span>nGaedhluinn,</span>
<lb n="1205"/><span>Dhá mholadh féinig leis an maighdin óig,</span>
<lb n="1206"/><span>Féachaint a mb'fhéidir í mhealladh ar ao' chor</span>
<lb n="1207"/><span>Le cómhrádh béil nó le bualadh ar bórd.</span>
<lb n="1208"/><span>Do labhair an spéir-bhean bhí modhamhail tais</span>
<lb n="1209"/><span>maordha:</span>
<lb n="1210"/><span>Ní mholfainn féinig an té is áilne snódh;</span>
<lb n="1211"/><span>Acht an té ba léire chum tighis do dhéanamh,</span>
<lb n="1212"/><span>Is é ba mhéinn liom do theacht im threó."</span>
<lb n="1213"/></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="1214"/><p><span>an máighistir:</span></p>
<lb n="1215"/>
<lb n="1216"/><p><span>"Is mise mhúineas na sagairt chúmhachtach</span>
<lb n="1217"/><span>'S na bráithre múinte do théidheann do'n</span>
<lb n="1218"/><span>Fhrainnc,</span>
<lb n="1219"/><span>Lucht dlighthe mhúsgailt i dtighthibh cúirte,</span>
<lb n="1220"/><span>'S na dochtúirí do dhéanann léigheas.</span>
<lb n="1221"/><span>Im' bhuig bíonn púdar, im' bhróig bíonn búcla,</span>
<lb n="1222"/><span>Is deas mo húda 's mo Charoline;</span>
<lb n="1223"/><span>Ag síor-ól brannda 'seadh bhím gan amhras</span>
<lb n="1224"/><span>Nuair bhíonn an bhrúid bhocht ag rómhar go</span>
<lb n="1225"/><span>doimhin."</span></p>
<lb n="1226"/>
<lb n="1227"/><p><span>an sgológ:</span></p>
<lb n="1228"/>
<lb n="1229"/><p><span>"Gabhaim mo chéachta is treabhaim na réidh-</span>
<lb n="1230"/><span>chnuic:</span>
<lb n="1231"/><span>Beathuighim féinig gach ar áirmhighis fós;</span>
<lb n="1232"/><span>Sin cuid dem' shaothar an chruithneacht chraorach</span>
<lb n="1233"/><span>'S an eórna ghlé úd a dhéanann beóir.</span>
<lb n="1234"/><span>Nuair théidhim ar aonach, bíonn feirc im</span>
<lb n="1235"/><span>bhéabhar,</span>
<lb n="1236"/><span>'S is ró-bhreágh thaosgaim puins ar bórd,</span>
<lb n="1237"/><span>Nuair a bhíonn an réice ag siubhal na hÉir-</span>
<lb n="1238"/><span>eann</span>
<lb n="1239"/><span>'S a chleití géadhna 'ge mar phas 'n-a dhóid.</span></p>
<lb n="1240"/>
<lb n="1241"/><p><span>"Do rómharfinn bán duit go lúbach láidir,</span>
<lb n="1242"/><span>Is chuirfinn a lán duit de'n síol i gcré;</span></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="1243"/><p><span>'S, a Dhia na ngrásta! nár mhór go mb'fheárr</span>
<lb n="1244"/><span>mé</span>
<lb n="1245"/><span>'Ná an mháighistir sgoláirthí 's a mhálaí léigh-</span>
<lb n="1246"/><span>inn?</span>
<lb n="1247"/><span>Ba mhór an léan liom do leanbhaí ag géar-</span>
<lb n="1248"/><span>ghol,</span>
<lb n="1249"/><span>Gan tuínte an éadaigh acht an súisín buidhe,</span>
<lb n="1250"/><span>Ag ól bláthaighe géire le prátaí téithte,</span>
<lb n="1251"/><span>'S gan fagháil i n-ao' chor 'cu ar ghreim dhe'n</span>
<lb n="1252"/><span>ím."</span></p>
<lb n="1253"/>
<lb n="1254"/><p><span>an cailín:</span></p>
<lb n="1255"/>
<lb n="1256"/><p><span>"Mo ghrádh 's mo laogh thú, mo bhuachaill gléi-</span>
<lb n="1257"/><span>geal!</span>
<lb n="1258"/><span>Is tú mo chéile anois, admhuighim;</span>
<lb n="1259"/><span>Do shiúbhlóghainn Éire leat ar fódaibh caola</span>
<lb n="1260"/><span>Sar a bpósfainn féinig aon spreallairín:</span>
<lb n="1261"/><span>Gan fhagháil mar bhéile uaidh acht an sgadán</span>
<lb n="1262"/><span>caol-ghuirt</span>
<lb n="1263"/><span>Agus braoinín géar ó-s na margaidhibh,</span>
<lb n="1264"/><span>'S go mbeidheadh mo pháisdí ag géar-ghol, gan</span>
<lb n="1265"/><span>tuínte an éadaigh,</span>
<lb n="1266"/><span>Acht iad ag stolladh a chéile le ceal an</span>
<lb n="1267"/><span>bhídh."</span>
<lb n="1268"/></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="1269"/><p><span>CÓMHAIRLE D'FHEARAIBH ÓGA</span></p>
<lb n="1270"/>
<lb n="1271"/><p><span>Fonn: "Na Bearta Cruadha."</span></p>
<lb n="1272"/>
<lb n="1273"/><p><span>Do bhéarfainn cómhairle d'fhearaibh óga,</span>
<lb n="1274"/><span>Is déarfad fós nách ar dtuathal,</span>
<lb n="1275"/><span>Gan bean do phósadh le grádh dá bólacht,</span>
<lb n="1276"/><span>Acht do réir mar gheobhaidís a tuairisg;</span>
<lb n="1277"/><span>Mar, i dtaobh na mbó so, ní'l ionnta acht lón</span>
<lb n="1278"/><span>beag -</span>
<lb n="1279"/><span>Ní bhíd siad beó acht ar uairibh,</span>
<lb n="1280"/><span>'S gur b'é mo bhrón-chreach nach fiosach dómh-sa</span>
<lb n="1281"/><span>Cia'cu lón is buaine.</span></p>
<lb n="1282"/>
<lb n="1283"/><p><span>Tá cailín ceannsa deas de'n cheanntar</span>
<lb n="1284"/><span>Gur thugas greann na n-aodh dhi,</span>
<lb n="1285"/><span>'S is í gan amhras do bhain mo mheabhair díom,</span>
<lb n="1286"/><span>'S d'fhág mo cheann gan éifeacht;</span>
<lb n="1287"/><span>D'éirigh spanng dom le racht éagsamhlach</span>
<lb n="1288"/><span>'S le gníomharthaibh fallsa an tsaoghail seo,</span>
<lb n="1289"/><span>Do chuadhas de'n stanng sain go Droichead</span>
<lb n="1290"/><span>Banndan,</span>
<lb n="1291"/><span>Go siopa brannda léi isteach.</span></p>
<lb n="1292"/>
<lb n="1293"/><p><span>'Siad cúrsaí an tsaoghail seo do mheall go</span>
<lb n="1294"/><span>léir mé,</span>
<lb n="1295"/><span>Is chuir uait féin me, a óigbhean,</span>
<lb n="1296"/><span>Go bhfuil mórán Éireann, cnoc is sléibhte,</span>
<lb n="1297"/><span>Eadrainn araon mar theórainn;</span></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="1298"/><p><span>Fios mo sgéil-se ní'l ag éinne,</span>
<lb n="1299"/><span>'S ní chodlaim néal ar fóghnamh</span>
<lb n="1300"/><span>Le heagla go ndéanfadh rún mo chléibh-se</span>
<lb n="1301"/><span>Mo mhalairt féin de nóchar.</span></p>
<lb n="1302"/>
<lb n="1303"/><p><span>Nach ró-bhreágh an dúthaigh go mbéarfainn</span>
<lb n="1304"/><span>liúm tu</span>
<lb n="1305"/><span>Trí choilltibh dubha na nDéise,</span>
<lb n="1306"/><span>Mar a mbíonn an smólach 's an lon go ceól-</span>
<lb n="1307"/><span>mhar</span>
<lb n="1308"/><span>'S an t-iasg um neóin ag léimrigh;</span>
<lb n="1309"/><span>Bíonn croínn ag lúbadh fé thorthaibh chúmhra 'nn,</span>
<lb n="1310"/><span>A's bláth na n-ubhall ar ghéagaibh,</span>
<lb n="1311"/><span>An chuach gan amhras i dtúis an tsamhraidh,</span>
<lb n="1312"/><span>Fiadh na mbeann agus céir bheach.</span></p>
<lb n="1313"/>
<lb n="1314"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Smóilín na Rann

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Smóilín na Rann

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
