Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Craoibhín Ceoil, An</title><author><name type="main">J. P. Craig</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">LU084</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1923</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2013</date><idno>LU084</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Craoibhín Ceoil, An</title><author>J. P. Craig</author><imprint><publisher>Craig, D. G. & Co.</publisher><date>1923</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>CRUACHA NA h-ÉIREANN.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tá'n samhradh ag sileadh a shéada Aniu air fud Oilean na Naomh …  Tá'n</span>
<lb n="4"/><span>ghrian ag soillsiu go glé-geal, 'S ag líonadh le h-aoibhneas an tír.  Ó! is</span></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="5"/><p><span>minic mé smaoitiu air philleadh Ar ais annsair cháirde mo chléibh…  Measg</span>
<lb n="6"/><span>subhailce sona mo chinidh, Na gcomhní faoi Chruacha na h-Éireann.</span>
<lb n="7"/></p>
</div>
<pb n="1"/>
<div><lb n="8"/><p><span>Is fada an lá é ó d'fhágmuid Ar mbaile 's ar muintir a mbrón…  Ag</span>
<lb n="9"/><span>dréim le nar málaí a líonadh Thar sáile le h-airgead's ór.  Ó! nach</span></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="10"/><p><span>cuma ma támuid ag tiunnta Gan pínn ann ar bpócaí fa réir…  Tá'n</span>
<lb n="11"/><span>tsláinte go fóil ann ar gcrámha Ag pilleadh go Cruacha na h-Éireann.</span></p>
<lb n="12"/>
<lb n="13"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>Cruacha glas' na h-Éireann, Lonnrú measg coillte craobh…</span>
<lb n="16"/><span>Ó! charaid, nach meura Sinne fa dheireadh ag pilleadh thar sáile!</span></p>
</div>
<pb n="3"/>
<div><lb n="17"/><p><span>Gaoithe grinn dar seoladh, luasgadh air dhruim na mára!</span>
<lb n="18"/><span>Ó! ní fada go mbéimuid slán Sa bhaile faoi Chruacha na h-Éireann.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>3.  Air fud bhailte móra thar sáile</span>
<lb n="21"/><span>Tá mílte dar mbunadh gan treo,</span>
<lb n="22"/><span>Ag crochaireacht maidín's trathnóna</span>
<lb n="23"/><span>Aig coirneil as áiteacha óil.</span>
<lb n="24"/><span>Ó! narbh fheárr daofa fuireach sa bhaile,</span>
<lb n="25"/><span>An áit a bhfuil sócal as seun,</span>
<lb n="26"/><span>'S a saoghal a chathadh go sóclach séimh,</span>
<lb n="27"/><span>Go seasgair faoi chruacha na hÉireann?</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>Curfá.</span>
<lb n="30"/></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="31"/><p><span>TEANGA NA hÉIREANN.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Tóg suas do chroidhe cráite Éire, a stór, Triumuigh do shúile, a Éire na ndeor!</span>
<lb n="34"/><span>Bás fháil ní baol do do theanga, a grádh, Teanga bhinn uasal na hÉireann go brách!</span>
<lb n="35"/><span>Beurla gan binneas sé beurla na nGall; Cosgfar a ghlór garbh's fagfar é thall.</span></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="36"/><p><span>Splannc le na shála as Oilean na Naomh!  - Oilean na gCoillte, Oilean na gCraobh!</span>
<lb n="37"/></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="38"/><p><span>Tóg suas do chroidhe, tá na mílte sa ród, Feoluim na Gaelge le haoibhneas as bród;</span>
<lb n="39"/><span>Tógail do theanga as cruinniu do cheoil, Béidh siad faoi mheas ann, a chuisle, go fóil.</span>
<lb n="40"/><span>Tóg suas do shúile as amharc air do chlann; Dearc thart aniu orainn cruinnigh' go teann!</span></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="41"/><p><span>Feasta ní bhéimuid nar gculladh mar bhí - Cúram ar dteanga, sé cúram ar gcroidhe.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Teanga na hÉireann ní chaillfear go deo!  Teanga na hÉireann có</span>
<lb n="46"/><span>sean leis an cheo!  Binn cheol ar sinnsear as beulra na</span>
<lb n="47"/><span>righ!  Sláinte go deo dhuit, a chuisle mo chroidhe!</span>
<lb n="48"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="49"/><p><span>Na Smeura.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>1.  Anns an</span>
<lb n="52"/><span>aimsir aoibhinn aerach, nuair a bhí me-fhéin mo sgafaire, As mé le fonn ag feadalaigh 's ag buachailleacht na</span>
<lb n="53"/><span>mbó, Casadh cailín ceannsa croidhmhail orm As í ag cruinniu smeura, Agus thit me-fhéin a ngradh, faraor, A</span>
<lb n="54"/><span>Chois na coilleadh cró!  Agus maidín's tranóna ba mise bhí go baganta, ag suirigh leis an</span></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="55"/><p><span>stuaire a sgiob air shiul mo chroidhe, gur ruaigeadh gan réiteach fa dheireadh as an bhaile mé, As</span>
<lb n="56"/><span>mé gol da pósadh, mo mhurnín dílis ó!  'S bím ag smaoitiu air na smeura's air na heunacha 'sna</span>
<lb n="57"/><span>cruinn, Bím ag smaoitiu air mo stóirín 's air a béilín blasta binn, Nuair a lóir sí liom go dílis Agus</span>
<lb n="58"/><span>ghradhuigh mé mo stór, Agus sinn ameasg na smeura ann san fhómhar aoibhinn óir</span>
<lb n="59"/></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="60"/><p><span>2.  Anns an</span>
<lb n="61"/><span>aimsir aoibhinn aerach ud ba mise bhí go soineanta, Sgan goirsach anns an pharaiste Nach rabh liom-fhéin a</span>
<lb n="62"/><span>ngradh; Ag suirigh liom le síorghradh, 'Sag caochadh orm go coiteanta, Ba mise croidhe na féile ocú</span>
<lb n="63"/><span>oíche agus lá.  Ach…  Thit me fa dheireadh a ngradh le Peg ní Dhochartaigh, As cuireadh síos an</span></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="64"/><p><span>cleamhnas go galanta a gcló.  Ach láthar na mhárach - Có cinnte's tá me ceoltóireacht…</span>
<lb n="65"/><span>D'imigh sí le saighdir, mo mhurnín dílis ó!</span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>3.  Arsa</span>
<lb n="68"/><span>mise lá go roganta le Baintreach Mhór na Beinne Buidhe, Nach ort atá an dóigh bhocht do chomhní'n seo mar</span>
<lb n="69"/><span>tá, Nuair ba chóir duit a bheith pósta ar sgafaire de'n chineadh cheart, 'Sma's fear atá ann tastail ort, - Níl</span>
<lb n="70"/><span>agat ach a rá?  Thug sí ruaig agus rása go fianta asteach ann tuigh, As cár… air a</span></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="71"/><p><span>haeidh chuirfadh sgárradh air an domhan, Sní rabh a bhfad gur phill sí as gugan uisge ghalaigh léí As</span>
<lb n="72"/><span>thubair duí mo sgalladh, mo mhurnín dílis ó!</span>
<lb n="73"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="74"/><p><span>AN DEORAIDH.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>1.  Tá gleann beag ró-aoibhinn a nÉirinn, Agus baile beag</span>
<lb n="77"/><span>talaimh sa ghleann…  Ta gáraidh beag baoideach chois coilleadh</span>
<lb n="78"/><span>Agus cró beag air fasgadh faoi chrann.  Agus</span></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="79"/><p><span>b'fheárr liom ná cumhacht na cruinne Bheith seoladh thar</span>
<lb n="80"/><span>sáile anonn…  Ach briseann mo chroidhe bocht le</span>
<lb n="81"/><span>cúmhaidh Nach dtig liom níos mó a ghol ann…</span>
<lb n="82"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="83"/><p><span>2.  Tá árdan a naice na coilleadh Agus tubar beag</span>
<lb n="84"/><span>fíor uisge faoi…  Ta sruthan beag soillseach ag síneadh</span>
<lb n="85"/><span>Faoi bhruacha na saercan milbhuidhe.  Agus</span></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="86"/><p><span>luighinn le luthair ag éisteacht Le binncheol na</span>
<lb n="87"/><span>gcaochan sa ghleann…  Ach briseann mo chroidhe bocht le</span>
<lb n="88"/><span>cúmhaidh Nach dtig liom níos mó a ghol ann…</span>
<lb n="89"/></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="90"/><p><span>3.  Nach truagh mé taobh seo na mára, Mo dheoraidh gan</span>
<lb n="91"/><span>beodhacht, gan brigh…  Ag smaoitiu air aoibhneas na hÉireann</span>
<lb n="92"/><span>Measg cuimhthig gan carantas croidhe.  Ó…</span></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="93"/><p><span>slán libh a ghleannta mo thire, Agus slán libh mo</span>
<lb n="94"/><span>chúram's mo chró…  Nach buartha's nach brónach an</span>
<lb n="95"/><span>sgeul é Nach féidir mur bhfeiceal níos mó…</span>
<lb n="96"/></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="97"/><p><span>HUIS A BÁLÚ</span></p>
<lb n="98"/>
<lb n="99"/><p><span>1.  Tá'n ghaoth ag caonadh, a mhuirnín mhilis, Go buartha brónach fríd choillte craobh; Tá'n</span>
<lb n="100"/><span>t-anfa tuar-dhearg ag teacht le faobhar, 'S béidh cosgradh croidhe ann anucht faraor!  Ó</span>
<lb n="101"/><span>grádh mo chroidhe thú, a leinibh aoibhinn, As gabh do chulladh go suaimhneach séimh.  Tá na</span></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="102"/><p><span>mílte cráite le líon a leatruim, Ag fuilstin fuachta air dhruim an tsaoil.</span></p>
<lb n="103"/>
<lb n="104"/><p><span>Ó huis a bálú, a bálúlí.  Ó huis a bá-</span>
<lb n="105"/><span>lú as m'anam í!  Ta'n ghaoth ag caonadh go buartha</span>
<lb n="106"/><span>brónach, Ó huis a bálú, a stór mo chroidhe!</span>
<lb n="107"/></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="108"/><p><span>2.  Air éadan fhíochmhar na mára móire, Tá seoil da siabadh gan treas gan treo.  As</span>
<lb n="109"/><span>siomaidh sar-fhear anucht, a stóirín, Nach dtig na bhaile ar ais go deo.  Ó</span>
<lb n="110"/><span>culluigh culluigh, a mhuirnín mhilis, As druid do shúile go sóghach séimh.  Tá</span></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="111"/><p><span>teinte caordhearg anucht ag pléasgadh, 'S béidh buaireadh's brón ann, a rún mo chléibh.</span>
<lb n="112"/></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="113"/><p><span>A PHÁDRUIC A RÚN.</span></p>
<lb n="114"/>
<lb n="115"/><p><span>1.  A Phádruic, a rún, tá mo chroidhe buartha brónach, As</span>
<lb n="116"/><span>tú gol air shiul uam, a stóirín, go brách, 'Sní</span>
<lb n="117"/><span>fada go mbéidh tú air éadan na mára, Ag</span></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="118"/><p><span>seoladh thar sáile, mo chúmhaidh's mo crá!  Ó</span>
<lb n="119"/><span>guidhimse Día a soillse na síorthaí, Mo</span>
<lb n="120"/><span>chúram a chuimheadh a gcríocha na ndeor, 'Sa</span>
<lb n="121"/><span>chuisle mur bhfeicim a choíche aríst thú, Béidh</span></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="122"/><p><span>fáilte 'sna flaithis fa dheireadh, a stór…  'Sa</span>
<lb n="123"/><span>chuisle, mur bhfeicim a choíche aríst thú, Béidh</span>
<lb n="124"/><span>fáilte 'sna flaithis fa dheireadh, a stór.</span>
<lb n="125"/></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="126"/><p><span>2.  A Phádruic, a rún, Nuair a bhéas tú air shiul uam, Do</span>
<lb n="127"/><span>shuidhe go haoibhneach measg cuimhthigh a gcéin, Nach</span>
<lb n="128"/><span>smaoiteocha' tú air do mhathair go minic, An</span></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="129"/><p><span>mhathair a thog thú le cúram a cléibh?  Ó</span>
<lb n="130"/><span>cuimhnigh, a stór, Nuair a bhí tú do pháiste, Do</span>
<lb n="131"/><span>chulladh sa chliabhan as mé le do thaoibh;</span>
<lb n="132"/><span>Máidín's tranóna, a n-uaigneas na hoíche, A</span></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="133"/><p><span>gcómhní ag guidh ort, a thaisgidh mo chroidhe;</span>
<lb n="134"/><span>Mháidín's tranóna, a n-uaigneas na hoíche, A</span>
<lb n="135"/><span>gcomhní ag guidh ort, a thaisgidh mo chroidhe.</span>
<lb n="136"/></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="137"/><p><span>ÉIRE, A ÉIRE.</span></p>
<lb n="138"/>
<lb n="139"/><p><span>1.  Éire, a Éire, Nach brónach do chás,</span>
<lb n="140"/><span>Caillte le ciantaí Aig tíorain gan grás!</span></p>
</div>
<pb n="16"/>
<div><lb n="141"/><p><span>lomlán do leatrum, As cráite do chroidhe,</span>
<lb n="142"/><span>Claoite go cosgrach, Mo Thruaighe thú faoi!</span>
<lb n="143"/><span>Éist liom a stór, Agus árthuigh do ghlór, Ná</span></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="144"/><p><span>Brisfear do gheasracha geura go fóill…</span>
<lb n="145"/><span>Beannacht an Righ ort, as rócal na Naomh ort!</span>
<lb n="146"/><span>Sláinte go deo dhuit, a Éire na ndeor!</span>
<lb n="147"/></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="148"/><p><span>2.  Éire, a Éire, gan suaimhneas gan seun,</span>
<lb n="149"/><span>Brúite go brónach faoi leatruim as leun!</span></p>
</div>
<pb n="16"/>
<div><lb n="150"/><p><span>Éist le do chloinn chóir Thír Conaill aniu,</span>
<lb n="151"/><span>Gealladh go grádhúil go gcosnochar thú.</span>
<lb n="152"/><span>Éist liom, a stór agus árthuigh do ghlór, Ná</span></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="153"/><p><span>Brisfear do gheasracha geura go fóill…</span>
<lb n="154"/><span>Beannacht an Righ ort, as rócal na Naomh ort!</span>
<lb n="155"/><span>Sláinte go deo dhuit, a Éire na ndeor!</span>
<lb n="156"/></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="157"/><p><span>A GCEART-LÁR COILLEADH.</span></p>
<lb n="158"/>
<lb n="159"/><p><span>1.  A gceartlár coilleadh a dtúisceart na hÉireann, Ta cró beag seasgair Ag</span>
<lb n="160"/><span>soillseadh sa ghréin; 'S mo chreach gan mise san áit aoibhinn aerach, Ag</span>
<lb n="161"/><span>éisteacht gan mairig le ceolta na n-eun.  Bíonn cruinn-chlár neimhe in</span></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="162"/><p><span>siud gan ceo, 'Sag sileadh suaircis go deo, deo, deo!  Agus</span>
<lb n="163"/><span>cluintear an sruthain ag sinim gach tráth, Agus</span>
<lb n="164"/><span>Ollghlór an sgeárdain oíche's lá.</span>
<lb n="165"/></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="166"/><p><span>2.  Air éa-dan aoibhneach na tíre fa lathair, Níl bláth da bhfásann nach</span>
<lb n="167"/><span>nuchtann a ghné: An saercan suairc, an bainne-bó bleachtain 'S an</span>
<lb n="168"/><span>noinín geal gleoite mar réiltín sa spéir.  Tá'n sgeach ag sgeitheadh go</span></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="169"/><p><span>cúmhra caoin, 'San feithlean fáinneach go buidhe, milbhuide!  Agus</span>
<lb n="170"/><span>cluintear na heunacha aoibhne gach tráth Ag…</span>
<lb n="171"/><span>sgabadh a mbinncheolta oíche's lá.</span>
<lb n="172"/></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="173"/><p><span>3.  Ó siomaidh cor anns an tsaol seo, a charaid, As siomaidh suairceas A</span>
<lb n="174"/><span>chailltear sa treo; As siomaidh cruatan a chastar don duine, Nach</span>
<lb n="175"/><span>dtig leis a sheachnadh sa ghleann seo na ndeor.  Ach brón as buaireadh, da</span></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="176"/><p><span>mheud a ngleo, Tig cuimhne cianmhar na sógh fadó, Nuair a</span>
<lb n="177"/><span>chluintí na heunacha aoibhne gach tráth Ag…</span>
<lb n="178"/><span>canadh a mbinncheolta oíche's lá.</span>
<lb n="179"/></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="180"/><p><span>SHÍOS ANNS AN GHLEANN.</span></p>
<lb n="181"/>
<lb n="182"/><p><span>1.  Shíos anns an ghleann tá na sgeacha ag sgeitheadh; Aoibhinn an</span>
<lb n="183"/><span>caoinchrann is cúmhra blath…  Siuilimid linn tá na</span>
<lb n="184"/><span>mílte saercan breacadh na bpáirceann ó</span></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="185"/><p><span>bhun go bárr!</span>
<lb n="186"/></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="187"/><p><span>2.  Shíos anns an mhóinfheur tá'n cuinín go sughach Feuch air ag</span>
<lb n="188"/><span>preabadh go slíoctha slán…  Na shuidhe sa churach tá'n</span>
<lb n="189"/><span>gearfía gleoite, a dhá chluais anáirde 's a</span></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="190"/><p><span>chroidhe gan sgath. </span>
<lb n="191"/></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="192"/><p><span>3.  Cluinim na caoirigh go meireach ag méiligh, 'S caoinghuth na</span>
<lb n="193"/><span>cuaiche go brighmhar buan.  Feuch air na huain bheaga</span>
<lb n="194"/><span>bána a ag léimnigh - Sompla an tsonais is</span></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="195"/><p><span>eadh an t-uan.</span></p>
<lb n="196"/>
<lb n="197"/><p><span>Shíos anns an ghleann tá na heunacha gol cheoil;</span>
<lb n="198"/><span>cluinim an londubh's an smólan donn!  Shíos anns an ghleann tá</span>
<lb n="199"/><span>achan rud go glórmhar.  Éistigidh, a óga, tá an</span>
<lb n="200"/><span>samhradh ann!</span>
<lb n="201"/></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="202"/><p><span>CRUACHA NA hÉIREANN.</span></p>
<lb n="203"/>
<lb n="204"/><p><span>1.  Tá'n samhradh ag sileadh a shéada Aniu air fud Oilean na Naomh…  Tá'n</span>
<lb n="205"/><span>ghrian ag soillsiu go glégeal, 'S ag líonadh le haoibhneas an tír Ó!  Is</span>
<lb n="206"/><span>minic mé smaoitiu air philleadh, Ar ais annsair cháirde mo chléibh…  Measg</span>
<lb n="207"/><span>súbhailce sona mo chinidh, Na gcómhní faoi Chruacha na hÉireann.</span></p>
<lb n="208"/>
<lb n="209"/><p><span>2.  Is fada an lá é ó d'fhágmuid ar mbail's ar muintir a mbrón…  Ag</span>
<lb n="210"/><span>dréim le nar malaí a líonadh Thar sáile le hairgead's ór, Ó!  Nach</span>
<lb n="211"/><span>cuma ma támuid ag tiunnta, Gan pínn ann ar bpócaí fa réir…  Tá'n</span>
<lb n="212"/><span>tsláinte go fóil ann ar gcrámha, Ag pilleadh go Cruacha na hÉireann.</span></p>
<lb n="213"/>
<lb n="214"/><p><span>3.  Air fud bhailte móra thar sáile, Tá mílte dar mbunadh gan treo…  Ag</span>
<lb n="215"/><span>crochaireacht maidín's trathnóna Aig coirneil as áiteacha óil.  Ó!  Narbh</span>
<lb n="216"/><span>fheárr daofa fanacht sa bhaile, An áit a bhfuil sócal as seun…  'Sa</span>
<lb n="217"/><span>saol a chathadh go sóclach séimh, Go seasgair faoi Chruacha na hÉireann?</span>
<lb n="218"/></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="219"/><p><span>Curfá.</span></p>
<lb n="220"/>
<lb n="221"/><p><span>Cruacha glas' na hÉireann, Lonnrú measg choillte craobh…</span>
<lb n="222"/><span>Ó! charaid, nach meura rinne fa dheireadh ag pilleadh thar sáile!</span>
<lb n="223"/><span>Gaoithe grinn dar seoladh, Luasgadh air dhruim na mára!</span>
<lb n="224"/><span>Ó! ní fada go mbéimuid slán, Sa bhaile faoi Chruacha na hÉireann.</span>
<lb n="225"/></p>
</div>
<pb n="24"/>
<div><lb n="226"/><p><span>TEANGA NA hÉIREANN.</span></p>
<lb n="227"/>
<lb n="228"/><p><span>1.  Tóg suas do chroidhe cráite, Éire, a stór; Triumuigh do shúile, a Éire na ndeor!</span>
<lb n="229"/><span>Bás fháil ní baol do do theanga, a ghradh, Teanga bhinn uasal na hÉireann go brách!</span>
<lb n="230"/><span>Beurla gan binneas sé beurla na nGall; Cosgfar a ghlór garbh's fágfar é thall.</span>
<lb n="231"/><span>Splannc le na shála as Oilean na Naomh!  Oilean na gCoillte,…  Oilean na gCraobh!</span></p>
<lb n="232"/>
<lb n="233"/><p><span>2.  Tóg suas do chroidhe, tá na mílte sa ród Feoluim na Gaelge le haoibhneas as bród;</span>
<lb n="234"/><span>Tógail do theanga as cruinniu do cheoil; Béid siad faoi mheas ann, a chuisle go fóil.</span>
<lb n="235"/><span>Tóg suas do shúile as amharc air do chlann; Dearc thart aniu orainn cruinnigh' go teann!</span>
<lb n="236"/><span>Feasta ní bhéimuid nar gculladh mar bhí - Cúram ar dteanga, sé cúram ar gcroidhe.</span>
<lb n="237"/></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="238"/><p><span>Teanga na hÉireann ní chaillfar go deo!</span>
<lb n="239"/><span>Teanga na hÉireann có sean leis an cheo!</span>
<lb n="240"/><span>Binncheol ar sinnsear as beulra na righ!</span>
<lb n="241"/><span>Sláinte go deo dhuit a chuisle mo chroidhe!</span>
<lb n="242"/></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="243"/><p><span>HUIS A BÁLÚ.</span></p>
<lb n="244"/>
<lb n="245"/><p><span>1.  Tá'n ghaoth ag caonadh, a mhuirnín mhilis, Go buartha brónach fríd</span>
<lb n="246"/><span>choillte craobh; Tá'n t-anfa tuar-dhearg ag teacht le faobhar 'S béidh</span>
<lb n="247"/><span>cosgradh croidhe ann anucht, faraor!  Ó grádh mo chroide thú, a</span>
<lb n="248"/><span>leinbh aoibhinn, As gabh do chulladh go sóghach séimh; Tá na</span></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="249"/><p><span>mílte cráite le líon a leatruim, Ag fuilstin fuachta air</span>
<lb n="250"/><span>dhruim an tsaoil.  Ó huis a bálú, a bálúlí.  O</span>
<lb n="251"/><span>huis a bálú as m'anam í.  Tá'n ghaoth ag caonadh go</span>
<lb n="252"/><span>buartha brónach, Ó huis a bálú, a stór mo chroidhe!</span>
<lb n="253"/></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="254"/><p><span>2.  Air Éadan fhíochmhar an mára móire, Tá seoil da siabadh gan</span>
<lb n="255"/><span>treas gan treo; As siomaidh sar-fhear anucht, a stóirín, Nach</span>
<lb n="256"/><span>dtig na bhaile ar ais go deo.  Ó culluigh, culluigh, a</span>
<lb n="257"/><span>mhuirnín mhilis, As druid do shúile go suaimhneach séimh; Tá</span></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="258"/><p><span>teinte caordhearg anucht ag pléasgadh, 'S béidh buaireadh's brón ann, a</span>
<lb n="259"/><span>rún mo chléibh.  *huis a bálú, bálú, bálúbálú, lí, Ó</span>
<lb n="260"/><span>huis a bálú, bálú, bálúlí.  Ó huis a bálú, bálú</span>
<lb n="261"/><span>bálú, bálúlí.  Ó huis a bálú, a stór mo chroidhe!</span>
<lb n="262"/></p>
</div>
<pb n="28"/>
<div><lb n="263"/><p><span>A gCEART-LÁR COILLEADH.</span></p>
<lb n="264"/>
<lb n="265"/><p><span>1.  A gceart-lár coilleadh a dtúischeart na hÉireann, Tá cró beag seasgair ag soillsiu sa ghréin, 'Smo</span>
<lb n="266"/><span>chreach gan mise san áit aoibhinn aerach, Ag éisteacht gan mairg le ceolta na n-eun!  Bíonn</span>
<lb n="267"/><span>cruinn-chlar neimhe insiud gan ceo, 'Sag sileadh suaircis go deo, deo, deo!  Agus</span>
<lb n="268"/><span>cluintear na sruthain ag sinim gach tráth, Agus ollghlór an sgheárdain oíche's lá.</span></p>
<lb n="269"/>
<lb n="270"/><p><span>2.  Air éadan aoibhneach na tíre fa lathair, Níl bláth da bhfásann nach nuchtann a ghné; An</span>
<lb n="271"/><span>saer-can suairc, an bainne-bó-bleachtain, 'San nóinín geal gleoite mar réiltín sa spéir.  Tá'n</span>
<lb n="272"/><span>sgeach ag sgeitheadh go cúmhra caoin, 'San feithlean fáinneach go buidhe, mil-bhuidhe!  Agus</span>
<lb n="273"/><span>cluintear na heunacha aoibhne gach tráth Ag sgabadh a mbinn cheolta oíche's lá.</span></p>
<lb n="274"/>
<lb n="275"/><p><span>3.  Ó siomaidh cor ins an tsaol seo, a charaid, As siomaidh suairceas a chailltear sa treo, As</span>
<lb n="276"/><span>siomaidh cruatan a chastar don duine Nach dtig leis a sheacnadh sa ghleann seo na ndeor.  Ach</span>
<lb n="277"/><span>brón as buaireadh, da mheud a ngleo, Tig cuimhne chianmhar na sógh fadó, Nuair a</span>
<lb n="278"/><span>chluintí na heunacha aoibhne gach tráth.  Ag canadh a mbinn cheolta oíche's lá.</span>
<lb n="279"/></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="280"/><p><span>CARRAIC DONN.</span></p>
<lb n="281"/>
<lb n="282"/><p><span>1.  Air Charraic Donn is fionn an fraoch, 'Sis dorcha'n spéir os cionn Árd na Laogh!  As</span>
<lb n="283"/><span>siomaidh sruth ag síneadh síos go huisge uaigneach na hÓnna Buidhe, Tá'n</span></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="284"/><p><span>ghaoth ag caonadh le cumhaidh caoin Ameasg na gcoillte síghe, As</span>
<lb n="285"/><span>mis' a bpéin inseo liom-fhein, 'Smo ghradh air shiul uam, och-ón mo chroidhe!</span>
<lb n="286"/></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="287"/><p><span>2.  Ba ghlas an fraoch air Charraic Donn, 'Sba gheal an ghrian air Árd an Laogh!  Na</span>
<lb n="288"/><span>cruinn go léir ag crumadh síos 'Sag pógadh mín-phluic na hÓnna Buidhe.  'Sgo</span></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="289"/><p><span>deo ba mheura mo bheatha ann Aig taobh mo Dhomhnaill dílis, 'S gur</span>
<lb n="290"/><span>dhúirt se liom nach sgarfad sinn Níos mo sa tsaol seo, och-ón mo chroidhe!</span>
<lb n="291"/></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="292"/><p><span>3.  Air Charraic Donn ta'n fraoch ag fás, Tá'n sgeach ag sgeitheadh air Árd na Laogh, 'San</span>
<lb n="293"/><span>ghrían gheal ag soillsiu síos air éadan aoibhneach na hÓnna Buidhe.  Ach</span></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="294"/><p><span>damhsa ní fhuil ach buaireadh's brón Gan raerc mo Dhomhnaill dílis.  Mo</span>
<lb n="295"/><span>leun aniu gur imigh tú, Mo mhuirnín dílis, a stór mo chroidhe!</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Craoibhín Ceoil, An

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Craoibhín Ceoil, An

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
