Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Duanaire Osraíoch</title><author><name type="main">Dáithí Ó hÓgáin</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L363</note>
                         <note type="L">33</note>
                         <note type="B">1864-70 19D</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>L363</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Duanaire Osraíoch</title><author>Dáithí Ó hÓgáin</author><imprint><publisher>B.Á.C.: An Clóchomhar Tta, 1980</publisher><date>1864-70 19D</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>BUALADH BHAILE ROIBÍN</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Pádraig Ó Riada</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Lá Fhéil Michíl an tórraimh aige doras tigh an ósta</span>
<lb n="6"/><span>Is ea a tháinig an gleo ar na fearaibh -</span>
<lb n="7"/><span>Do ghoil mé le borrthaibh, agus cling mharbh in mo chluasa,</span>
<lb n="8"/><span>Nuair a tháinig chugham tuairisc go rabhadar marbh!</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>In sráid Bhaile Roibín is ea a treascradh anmain</span>
<lb n="11"/><span>Agus tá a muintir go dubhach dá néalaibh,</span>
<lb n="12"/><span>Tá an namhaid go tréan ag fiach gach n-aon</span>
<lb n="13"/><span>Ó buadh leo bualadh an lae úd.</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>Nuair do thánaíos ann san oíche is ciúineas do bhí againn -</span>
<lb n="16"/><span>Ní raibh mórán ban caointe ann ná carad -</span>
<lb n="17"/><span>Gur shuigh mise síos ann ar bhuachaill an mhínis</span>
<lb n="18"/><span>Agus do ghoil mé gan scíth air go maidin.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>A Phádraig, mo chiallach, m'ochlán tú i mbliana</span>
<lb n="21"/><span>Ós tú an buachaill ná staonfadh lá an chogaidh -</span>
<lb n="22"/><span>Gur fhan tú ag stialladh agus ag ropadh gach diabhail díobh</span>
<lb n="23"/><span>Gur dearnadh do chliabh geal a pholladh.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Is é Scoireadh d'fhág go dubhach mé, agus Diarmada an</span>
<lb n="26"/><span>t-úrsa-fhear,</span>
<lb n="27"/><span>Agus an buachaill mín múinte de shíol Cheallaigh,</span>
<lb n="28"/><span>Agus dá liacht ógánach súilghlas a bhí ag seasamh na cúise -</span>
<lb n="29"/><span>Ach gur measa liom an triúr úd ná ar cailleadh!</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Is é Pádraig an suaircfhear ná staonfadh lá an bhuailte</span>
<lb n="32"/><span>Ná chun na Light Horse a ruagan as an bhfaiche,</span>
<lb n="33"/><span>Ach dá dtroidfeadh gach buachaill mar Dhiarmada uasal</span>
<lb n="34"/><span>Do bhí an sway go Lá an Luain leo chun catha.</span></p>
</div>
<pb n="34"/>
<div><lb n="35"/><p><span>Is é mo chreach agus mo chráiteacht iad a bhualadh amach</span>
<lb n="36"/><span>Dé Sathairn,</span>
<lb n="37"/><span>Is é mo chumha nár ráinig leo filleadh -</span>
<lb n="38"/><span>Is é Risteard an sárfhear, agus an marcach breá Pádraig,</span>
<lb n="39"/><span>Agus Micheál caoin grámhar Ó Scoiridh.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>A Mhichíl, is díth liom do mháthair ad' chaoineadh</span>
<lb n="42"/><span>Agus do chéile a bhí ag luí leat insa mbarrach -</span>
<lb n="43"/><span>Tagann osna in mo chroí istigh agus atuirse tríotsa</span>
<lb n="44"/><span>Mar ba bhráithrín fogasghaoil tú agus cumainn!</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>A bhráithrín gan aimhleas d'ardshliocht na tíre,</span>
<lb n="47"/><span>Buachaill gan mhíghean gan ghangaid,</span>
<lb n="48"/><span>Brainse den bhfíorfhuil nár mheata lá an choimheascair</span>
<lb n="49"/><span>Do fásadh as fíorscoth na mBreathnach!</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Guígí-se, a chomharsa, agus guíodsa lem' dheoraibh</span>
<lb n="52"/><span>Trí gach lúbaire d'ar leonadh insa chathadh</span>
<lb n="53"/><span>Lá Fhéil Michíl an tórraimh aige doras tigh Sheoirse -</span>
<lb n="54"/><span>Agus Rí geal na glóire dá nglacadh!</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Is é mo chreach agus mo mharbh mar do leagadh chomh luath é,</span>
<lb n="57"/><span>Ós é a bhainfeadh fuaim as na cloiginn!</span>
<lb n="58"/><span>Gurb é a déarfadh na sluaite le fear an bheist uaithne</span>
<lb n="59"/><span>Go mb'iontach leo mar do bhuailfeadh sé an buille!</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>Guímse galar agus tuirse chun gach scraiste agus ruaille,</span>
<lb n="62"/><span>Is nár thuga siad lúth leo ná misneach!</span>
<lb n="63"/><span>Ach dá seasódh ár gcúnamh gan staonadh ná súchan</span>
<lb n="64"/><span>Ní raghadh aon duine den trúpa beo don Charraig!</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Is é an t-Aidhleartach uasal a bhíodh i dtosach an tslua amuigh</span>
<lb n="67"/><span>Gur dh'iontaigh sé thart tuathal chun catha -</span>
<lb n="68"/><span>Ach dá dtroidfeadh gach buachaill mar fhear an bheist uaithne</span>
<lb n="69"/><span>Bhí an sway go Lá an Luain leo chun catha.</span></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="70"/><p><span>Nuair do traochnaíodh na troops is ea do dh'éalaigh an triúr,</span>
<lb n="71"/><span>Agus do dh'fhág sin faoi chumha go bráth sinn -</span>
<lb n="72"/><span>Triúr acu a bhí gan áireamh, cúigear ar bhruach báis díobh,</span>
<lb n="73"/><span>Agus ochtar faoi chlár i gCill Chainnigh!</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>d'iarradh na bránna go múinte ar an Sáirsint,</span>
<lb n="76"/><span>Is é a dúirt sé nár mhaith leis gan leagan -</span>
<lb n="77"/><span>Ach dá nglacfaimist comhairle gan na gunnaí a thabhairt dóibh sin</span>
<lb n="78"/><span>Go brách bhí an lámh uachtarach aige Baile Roibín.</span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p><span>Ní chreidfinnse ón Phápa, ó shagart ná bráthair</span>
<lb n="81"/><span>Go bhfuil an Francach nó an Spáinneach ina mbeatha -</span>
<lb n="82"/><span>Ach níl cabhair dá n-áireamh, agus nár thóga Dia slán iad!</span>
<lb n="83"/><span>Nó an trua leo na Fir Bhána dá leagan?</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>Tá mo shúilse le Máire agus ar chuaigh uainn thar sáile</span>
<lb n="86"/><span>Go mbeimidne lá éigin faoi ghradam -</span>
<lb n="87"/><span>Ar gcampaí go láidir, agus Light Horse dá gcarnadh</span>
<lb n="88"/><span>Agus "hurú" aige Fir Bhána á dtreascairt!</span>
<lb n="89"/></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="90"/><p><span>BÉAL ATHA RAGAD</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>I gContae Chill Chainnigh is ea a rinneadh an t-ár go léir</span>
<lb n="93"/><span>I mBéal Atha Ragad in aice na Feoireach tréin',</span>
<lb n="94"/><span>Mar a mbíodh an breac insa ghaise, is an lon dubh ar</span>
<lb n="95"/><span>bharr na ngéag,</span>
<lb n="96"/><span>An chuaichín ag casadh, is an eala ag snámh go séimh.</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>A Bhéal Átha Ragad, is ortsa athá an saol ag trácht -</span>
<lb n="99"/><span>Is é guí gach duine gan tusa a dh'fháil cabhair na ngrás</span>
<lb n="100"/><span>Mar gheall ar an chasair do rinneadh dhá uair roimhes an lá</span>
<lb n="101"/><span>Ar na buachaillí geala a bhí ag feitheamh le cabhair a dh'fháil.</span></p>
<lb n="102"/>
<lb n="103"/><p><span>Nuair a dh'éiríos ar maidin ba dhealbh is ba dhubhach mo scéal -</span>
<lb n="104"/><span>Mná is fearaibh ag screadaigh, ag liú is ag éamh;</span>
<lb n="105"/><span>Thá na réalta faoi scamaill, níl taithneamh sa ghrian mar do bhí</span>
<lb n="106"/><span>Ó leagadh na fearaibh a chealg go mór ár gcroí!</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>A bhuachaillí bána, mo ghrá sibh, is preabaigí arís,</span>
<lb n="109"/><span>Is déanaigí áthas ins an áit ar chailleabhair bhur mbrí!</span>
<lb n="110"/><span>An fiabhras dearg is gach amaill dá ngabhann an tslí</span>
<lb n="111"/><span>Go dtite fá mhaidin insa mbaitheas ar Hewetson bhuí!</span></p>
<lb n="112"/>
<lb n="113"/><p><span>A Aon-Mhic Mhuire, ar dh'fhulaing tú féin an Pháis,</span>
<lb n="114"/><span>An bhfeiceann tú na Gallaibh ag seasamh is a ngunnaí ina láimh,</span>
<lb n="115"/><span>Ag síorthabhairt tarcaisne do bhanaltra an Uain ghil bháin -</span>
<lb n="116"/><span>Is gan a céad míle beannacht níl flaitheas Mhic Dé le fáil?</span></p>
<lb n="117"/>
<lb n="118"/><p><span>I mBéal Átha Ragad do leagadh na buachaillí groí</span>
<lb n="119"/><span>A bhí lúfar seasmhach meanmnach, lán de chroí;</span>
<lb n="120"/><span>Thá siad sa mbaile is iad marbh ar gcúl a gcinn,</span>
<lb n="121"/><span>Is gan aon rud a bhaint duitse, a Hewetson bhuí!</span>
<lb n="122"/></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="123"/><p><span>I mBéal Atha Ragad thá fearb is fíorthann ag fás,</span>
<lb n="124"/><span>Is fuil na bhfearaibh ag screadaigh chun Rí na ngrás!</span>
<lb n="125"/><span>Bhí an solas á lasadh is na Gallaibh in íochtar á lámhach,</span>
<lb n="126"/><span>Is na buachaillí geala ag seasamh gan díon ná scáth.</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Lá na Cruinne nuair a bheimid ag díol an chíos'</span>
<lb n="129"/><span>Beidh gníomhartha gach duine scríobhta i gclár éadain síos -</span>
<lb n="130"/><span>Nára trua leis na haspail do chorsa, a Hewetson bhuí,</span>
<lb n="131"/><span>Ó dhiúltaigh tú Muire thá an tubaist i lár do chroí!</span></p>
<lb n="132"/>
<lb n="133"/><p><span>A Mháire, glac ciall, ná bíodh ciach ort trí thamall beag bróin -</span>
<lb n="134"/><span>Beidh Hewetson ag an diabhal ar iarann ceangailte fós;</span>
<lb n="135"/><span>Oscar na bpian á stialladh is á loscadh go deo;</span>
<lb n="136"/><span>Is a chnámhanna ag an bhfiach, agus a bhléan á creimeadh ar an ród!</span></p>
<lb n="137"/>
<lb n="138"/><p><span>I mBéal Átha Ragad thá an cailín beag grámhar caoin</span>
<lb n="139"/><span>A dhéanfadh dom faire is mise go suain im' luí:</span>
<lb n="140"/><span>'A Sheáin, preab id' sheasamh, déansa go luath do shlí -</span>
<lb n="141"/><span>Thá capaill an airm ag teacht anso trí leacaí! '</span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>I mBéal Átha Ragad 'thá an cailín beag grámhar séimh</span>
<lb n="144"/><span>A dh'éirigh go tapa, is do dh'imigh a ród léi féin:</span>
<lb n="145"/><span>'A bhuachaillí bána, mo ghrá sibh, is casaigí arís -</span>
<lb n="146"/><span>Thá an slaughter á dhéanamh, mo chumha, insa sráid seo thíos! '</span></p>
<lb n="147"/>
<lb n="148"/><p><span>A Bhéal Átha Ragad gan chaise gan bhá gan ghreann,</span>
<lb n="149"/><span>Thá an gáirfhiach ag screadaigh, is mol macha go dubh os do chionn;</span>
<lb n="150"/><span>An Fheoir ag rith dearg, is a chrannaibh gan ceol na n-éan,</span>
<lb n="151"/><span>Drochghaoth ann is gailfean, is na coiligh is dubhach é a nglao!</span></p>
<lb n="152"/>
<lb n="153"/><p><span>Liomsa níorbh ionadh 'á loscfadh an ghrian an t-aer,</span>
<lb n="154"/><span>Ná an ghrian nó an ghealach a dh'fheiscint le saol na saol,</span>
<lb n="155"/><span>Tríos na fearaibh do leagadh gan choir gan chúis, mo léan -</span>
<lb n="156"/><span>Ach is minic do fealladh ar chlanna bocht' cráite Gael!</span>
<lb n="157"/></p>
</div>
<pb n="38"/>
<div><lb n="158"/><p><span>PRÉACHÁN CHILL CHAINNIGH</span></p>
<lb n="159"/>
<lb n="160"/><p><span>Is é do bheatha abhaile chughainn -</span>
<lb n="161"/><span>Is fada sinn ag trácht ort!</span>
<lb n="162"/><span>An dtug tú scéalta maithe leat</span>
<lb n="163"/><span>Abhaile chughainn ó Pháras</span>
<lb n="164"/><span>'Bhfuil Bonaparte go seasmhach,</span>
<lb n="165"/><span>Nó an bhfuil a thriall thar caladh chughainn?</span>
<lb n="166"/><span>Is é a thabharfaidh an sciúrsáil ghreanta</span>
<lb n="167"/><span>Don aicme úd a chráigh sinn!</span></p>
<lb n="168"/>
<lb n="169"/><p><span>Is é a chloisimse gach maidin</span>
<lb n="170"/><span>Insa bhaile mór so láimh linn</span>
<lb n="171"/><span>Drum is fife á ngreadadh acu</span>
<lb n="172"/><span>Ag cuir eagla ar ár ngardaí.</span>
<lb n="173"/><span>Dá mhéid lucht cótaí dearga,</span>
<lb n="174"/><span>Nuair a thiocfaidh lá an chatha</span>
<lb n="175"/><span>Raghaimid leo in achrann</span>
<lb n="176"/><span>Gan dearmad an la sin!</span></p>
<lb n="177"/>
<lb n="178"/><p><span>Is é a deir na seanaí feasach</span>
<lb n="179"/><span>Ó Chnoc Gréine go Sliabh Arda:</span>
<lb n="180"/><span>'Is comhartha é gan dearmad</span>
<lb n="181"/><span>Gur caraid dúinn na hOrmondes -</span>
<lb n="182"/><span>Is Gaelach anois na Gallaibh</span>
<lb n="183"/><span>Do tháinig i dtús thar caladh! '</span>
<lb n="184"/><span>Is thá sé insa tairngire</span>
<lb n="185"/><span>Go mbeadh nead agat san áit sin!</span>
<lb n="186"/></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="187"/><p><span>BUALADH ROS MHIC THRIÚIN</span>
<lb n="188"/><span>'Dén trácht athá ar na fáidhí ar Shliabh na mBan</span>
<lb n="189"/><span>Ná triallann siad aniar chughainn in am tar lear?</span>
<lb n="190"/><span>Mar ba dhen chliar iad ná fiarfadh - 'bhí dílis ceart -</span>
<lb n="191"/><span>A stróicfeadh airm Sheoirse le faobhar neart sleá.</span></p>
<lb n="192"/>
<lb n="193"/><p><span>Thá Bonaparte ins an Eadáin is a fhórsaí tréan,</span>
<lb n="194"/><span>An tImpire go lagbhríoch agus a dhlí gan réim -</span>
<lb n="195"/><span>Thá buaite air mar do chualas insa news dá léamh,</span>
<lb n="196"/><span>Agus a fhórsaí le fóirneart go bráth faoi chréim.</span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>Is dá mbeadh long agam faoina hancaire ina luí chois trá</span>
<lb n="199"/><span>Do thriallfadh ina ndiaidh siúd 'on bhFrainc nó 'on Spáinn</span>
<lb n="200"/><span>Ag cuir tuairisc' na mbuachaillí ba airde cáil</span>
<lb n="201"/><span>'Bhíodh go tréan ar Chnoc Fiodh na gCaor nó ar shliabh le cáil. . . .</span></p>
<lb n="202"/>
<lb n="203"/><p><span>An cúigiú lá don bhFéil Seáin is ea a bhí an news dá léamh -</span>
<lb n="204"/><span>I Ros Mhic Thriúin bhí an cath ar siúl is neart lámhach piléar.</span>
<lb n="205"/><span>Bhí clanna Luther go tinn dubhach i dtúis an lae,</span>
<lb n="206"/><span>Is gur treascradh na fearaibh groí le dúil sa mbraon!</span>
<lb n="207"/></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="208"/><p><span>THÁ AN SAMHRADH CAITE...</span></p>
<lb n="209"/>
<lb n="210"/><p><span>Thá an samhradh caite, is ní gan fhios dod' mháithrín é,</span>
<lb n="211"/><span>Ná dod' athair ag tarraingt an ród go tréith -</span>
<lb n="212"/><span>Deich míle is daichead gan capall a shiúlfadh fé,</span>
<lb n="213"/><span>Fá dhó insa tseachtain gur briseadh a chroí ina chléibh!</span></p>
<lb n="214"/>
<lb n="215"/><p><span>Mo chumha is mo mhairg nach go Talamh an Éisc a chuais,</span>
<lb n="216"/><span>Nó go Boston, is fuireach led' shaol ann uainn!</span>
<lb n="217"/><span>Is é do chráigh tú leis an aicme gan chumann gan mhéin ó thuaidh;</span>
<lb n="218"/><span>Is nuair a fuaireadar fá ghlasaibh tú abhaile gur éalaigh uait.</span></p>
<lb n="219"/>
<lb n="220"/><p><span>I bpríosún má cuireadh tú, a chumainn, ná bíodh ort cás -</span>
<lb n="221"/><span>Coir í ná casfar led' leanaí tar éis do bháis.</span>
<lb n="222"/><span>Bó ná capall níor ghoidis, uan ná caora bhán -</span>
<lb n="223"/><span>Is achainímse ar Pheadar tú a chasadh chughainn saor ón mbarr.</span></p>
<lb n="224"/>
<lb n="225"/><p><span>Is é mo chumha is mo thuirse nach i gCill Chainnigh thíos atáir,</span>
<lb n="226"/><span>Nó i gCluain Meala mar a gcloisimis uait gach lá,</span>
<lb n="227"/><span>Seachas i bPort Laoise faoi ghlasaibh gan furtacht, faraoir, le fáil -</span>
<lb n="228"/><span>I ndínsiúinín daingean is arm an Rí ad' ghardáil!</span>
<lb n="229"/></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="230"/><p><span>BUACHAILLÍ AN BHEALAIGH</span></p>
<lb n="231"/>
<lb n="232"/><p><span>A bhuachaillí an bhealaigh, nár chaille sibh lúth bhur ngéag</span>
<lb n="233"/><span>Chun rátaí do leagadh ar mhná bainne is rúcaigh léir -</span>
<lb n="234"/><span>Do thógfadh na hairm gan eagla, gá ná baol,</span>
<lb n="235"/><span>Is ná hineosfadh don talamh ar maidin cár gabhadh aréir.</span></p>
<lb n="236"/>
<lb n="237"/><p><span>Mo bhrón, mo dheacair, mo dhainid, mo chumha, mo léan,</span>
<lb n="238"/><span>Togha na bhfearaibh dá gceangal go dlúth le téad,</span>
<lb n="239"/><span>Dá seoladh thar farraige i bhfad óna ndúiche féin</span>
<lb n="240"/><span>Is gan súil lena gcasadh ar maidin go bráth thar n-éis.</span></p>
<lb n="241"/>
<lb n="242"/><p><span>Thá buachaillí an bhealaigh go hatuirseach cráite acu -</span>
<lb n="243"/><span>A dtógaint dá leaba faoi achtanna dúbailte.</span>
<lb n="244"/><span>Ní lú liom tigh an leanna ná labhairt ar chleamhnasa,</span>
<lb n="245"/><span>Is an comhrá a bhí eadrainn - má mhairir bí im' theannta anocht!</span></p>
<lb n="246"/>
<lb n="247"/><p><span>Is, a bhuachaillí an bhealaigh, is é an chomhairle a bheirimse dhíbh</span>
<lb n="248"/><span>Tigh an tábhairne do sheachaint, is feasta diúgadh na dí.</span>
<lb n="249"/><span>Tá ár naimhdí in aice, is gur gairid uaibh bliain a trí,</span>
<lb n="250"/><span>Is go mbeidh siad súd gearrtha shara dtiocfaidh an fómhar arís.</span></p>
<lb n="251"/>
<lb n="252"/><p><span>Thá bliain a trí in aice, is gabhaimis d'ár n-airm anois</span>
<lb n="253"/><span>Chun feallairí Chromail do ruagadh trí ghleannta is cnoic -</span>
<lb n="254"/><span>Ós iad súd an aicme nár ghéill ariamh don Chrois,</span>
<lb n="255"/><span>Ná don teampall a ceapadh i bParthas naofa istigh.</span></p>
<lb n="256"/>
<lb n="257"/><p><span>Thá na sagairt gan aiteas ná fonn sa tsaol,</span>
<lb n="258"/><span>Is 'réir mar a mheasaim níorbh ait leo talamh a bheith daor!</span>
<lb n="259"/><span>Ó, na sárfhir cheannasacha ar chleachtadh leo dúil sa gcléir</span>
<lb n="260"/><span>Ag gardaí go daingean, is a gcaraid go dubhach ina ndéidh!</span>
<lb n="261"/></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="262"/><p><span>CARRAIG SEAC</span></p>
<lb n="263"/>
<lb n="264"/><p><span>Is fada athá deachuithe ag cealg ar Ghaeil bhocht -</span>
<lb n="265"/><span>Cé gur crochadh na céadta 'á ndeasca gan abhar -</span>
<lb n="266"/><span>Ón am inar ceapadh an bheatha ar an gcléir úd</span>
<lb n="267"/><span>Nár dh'ordaigh Mac Dé dh'aoinne dá sórt;</span>
<lb n="268"/><span>Ba ard é a rachmas i ngradam faoi réim,</span>
<lb n="269"/><span>Ar eachanna caol donna ag triall ar gach spórt,</span>
<lb n="270"/><span>Nó gur tharla leo an tarbh ar thalamh Chill Chéise</span>
<lb n="271"/><span>A leagfadh na méithphoic 'á bhfaigheadh dul ina gcomhair.</span></p>
<lb n="272"/>
<lb n="273"/><p><span>I gCill Chéise athá an tarbh - is is fada é á dh'aoireacht -</span>
<lb n="274"/><span>Is 'á ngeobhaidís go réidh thairis go léigfeadh sé dhóibh,</span>
<lb n="275"/><span>Ach gur shíl sé gur leagadh air aicíd ós na spéartha</span>
<lb n="276"/><span>Nuair a chonaic sé na géarchoin ag tarraingt ina chomhair!</span>
<lb n="277"/><span>Bhuaileadar cloig is phreabadar Gaeil bhocht -</span>
<lb n="278"/><span>A raibh ó Bhaile Héil go Carraig an tSnámha -</span>
<lb n="279"/><span>Is 'á mbeinnse ar an bhfaiche a raibh an treascradh á dhéanamh</span>
<lb n="280"/><span>Bheadh fios in mo véarsa 'dén fear díobh ab fhearr!</span></p>
<lb n="281"/>
<lb n="282"/><p><span>Beidh parlaimint feasta aige Ó Conaill in Éirinn -</span>
<lb n="283"/><span>Caithfeas na tréanphoic seo géilleadh 'á ghlór!</span>
<lb n="284"/><span>Leagfaidh sé fearannta fairsinge ar Ghaelaibh,</span>
<lb n="285"/><span>Is cuirfeas sliocht Éibhir ón réal go dtí an choróin;</span>
<lb n="286"/><span>Beas aige Hamilton treascartha créimeach -</span>
<lb n="287"/><span>A theampall dá réabadh le saorthoil dá namhaid -</span>
<lb n="288"/><span>Is gach pílear buí smeartha a thug a anam ón scléip leis</span>
<lb n="289"/><span>Ní raghas go Cill Chéise ag déanamh aeir ann go deo!</span></p>
<lb n="290"/>
<lb n="291"/><p><span>Chuaigh scéal ar an mbualadh thar na tonnta taoscach'</span>
<lb n="292"/><span>Go Talamh an Éisc agus go Sasana Nua</span>
<lb n="293"/><span>Gur ídíodh an aicme a bhí ag creachadh na nGael bocht -</span>
<lb n="294"/><span>Is ná tugaí iontaobh le haon díobh níos mó!</span>
<lb n="295"/><span>Éirigí i bhur seasamh agus nochtaigí bhur gclaíomh -</span>
<lb n="296"/><span>Bíodh príosúin dá réabadh agus géarghlais ar lúth -</span>
<lb n="297"/><span>Agus scaoiligí abhaile fearaibh Chill Chéise,</span>
<lb n="298"/><span>Agus ná ligí aon aon díobh a dhaoradh insa chúirt!</span></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="299"/><p><span>Léifead díbh feasta barracks na méirleach</span>
<lb n="300"/><span>Cill Lamhrach a haon díobh, is Leacht Breac a dó,</span>
<lb n="301"/><span>Bearna na Gaoithe is Ceanannas aerach,</span>
<lb n="302"/><span>Agus Callainn an aonaigh mar a mbíodh acu spórt,</span>
<lb n="303"/><span>Cill Mogeanna agus Baile an Phoill cumhra,</span>
<lb n="304"/><span>Baile Hugúin agus Móin Choinn ina ndeoidh -</span>
<lb n="305"/><span>Is i gCarraigín Seac a bhuail codladh gan dúiseacht</span>
<lb n="306"/><span>Aicme seo Liútair - is ní brón linn a ngleo!</span></p>
<lb n="307"/>
<lb n="308"/><p><span>Beidh Baile an Phoill feasta in easpa gan adhmad</span>
<lb n="309"/><span>Ó cuireadh an méirleach den tsaol so go deo</span>
<lb n="310"/><span>Lena thuataí geala a ghearrfadh go faobhrach -</span>
<lb n="311"/><span>Ach geallaimse gur maolaíodh na hairm sa ghleo!</span>
<lb n="312"/><span>Aoinne agaibh feasta ná tuigeann crua-Ghaeilig,</span>
<lb n="313"/><span>Cuirfeadsa i gcéill díbh brí-éifeacht mo sceoil -</span>
<lb n="314"/><span>Le hathrú na teanga agus casadh ar an mBéarla</span>
<lb n="315"/><span>Gur hatchets a ghlaofainn gan bhréig ar mo namhaid!</span></p>
<lb n="316"/>
<lb n="317"/><p><span>Inar dtáinig de bhuachaillí bána agus uaithne</span>
<lb n="318"/><span>Ó aimsir Rí Séamas níor ghéilleas dá nglór,</span>
<lb n="319"/><span>Gur chuala mé an treascairt a thugadh don Major,</span>
<lb n="320"/><span>Agus Flaitheas Mhic Dé go bhfaighe Seán an buailteoir!</span>
<lb n="321"/><span>Bhí Baxter ann sínte, Prescott agus Eagan,</span>
<lb n="322"/><span>Is fear na citations ag tréigean an tsnó,</span>
<lb n="323"/><span>Budds - an cneamhaire - gur sáthadh é le bayonet -</span>
<lb n="324"/><span>Is le háthas an scéil seo bímidne ag ól!</span>
<lb n="325"/></p>
</div>
<pb n="44"/>
<div><lb n="326"/><p><span>OICHE NA dTINTE CNÁMH</span>
<lb n="327"/><span>Oiche 'á rabhas go fannlag im' aonar</span>
<lb n="328"/><span>I ngleanntán sléibhe agus mé le fán,</span>
<lb n="329"/><span>Agus gan de leaba fúm ach drúcht is féar glas -</span>
<lb n="330"/><span>Ach ba ghearr gur réidhigh Mac Dé mo chás!</span>
<lb n="331"/><span>Phreab mé suas le buairt trím' néalta -</span>
<lb n="332"/><span>Bhí drums á bpléascadh is buglers ard,</span>
<lb n="333"/><span>Is iad á insint le grinn dá chéile</span>
<lb n="334"/><span>Go dtáinig na tréinfhir seo saor ón mbás.</span></p>
<lb n="335"/>
<lb n="336"/><p><span>Is fada an sciúirse is an smúid ar Éire,</span>
<lb n="337"/><span>Is cá'il an té úd a phléigh an cás?</span>
<lb n="338"/><span>Gur dh'éirigh Dónall is údair léannta,</span>
<lb n="339"/><span>Agus ní foláir ina dhéidh nó beidh Gaeil go sámh!</span>
<lb n="340"/><span>Ní bheidh an tsraith teampaill le deabhadh á éileamh;</span>
<lb n="341"/><span>Beidh suaimhneas is deá-thoil, greann is meidhir;</span>
<lb n="342"/><span>Is beidh an deachú iomaire ag lucht an tsaothair,</span>
<lb n="343"/><span>A chontae na déise, in do ghleannta saibhir!</span></p>
<lb n="344"/>
<lb n="345"/><p><span>Ní mire cú a rithfeadh ar thaobh cnoic,</span>
<lb n="346"/><span>Ná sneachta gléigeal á shéideadh ar bhán,</span>
<lb n="347"/><span>Ná oíche an adhmaid 'bhí á roinnt le féileacht,</span>
<lb n="348"/><span>Níor rith chomh héascaidh leis na tinte cnámh!</span>
<lb n="349"/><span>Ní raibh cnoc ná coill im' radharc sa réim úd</span>
<lb n="350"/><span>Ná raibh sop á shéideadh agus réabadh ar fál</span>
<lb n="351"/><span>Ag tabhairt fios feasta don óg is aosta</span>
<lb n="352"/><span>Gur bhuaigh Oíche Fhéil' Séamais ar Oíche Fhéil' Seáin!</span></p>
<lb n="353"/>
<lb n="354"/><p><span>Is dá gcuirfeadh sluaite Chaiseal Mumhan linn</span>
<lb n="355"/><span>Bheadh Hunt ina dhiúic againn ar Chúige Laighean -</span>
<lb n="356"/><span>Mar ba dh'é an chabhair chontae a chuir le Dónall</span>
<lb n="357"/><span>Chun lucht an chomhraic a thabhairt ón ngreim.</span>
<lb n="358"/><span>Nár dh'é an scanradh iad a bheith i dteannta,</span>
<lb n="359"/><span>Faoi dhlithe cama, gan chúis gan abhar!</span>
<lb n="360"/><span>Is an fhaid 'thá ár ndaoine faoi dheachú cloíte,</span>
<lb n="361"/><span>Is an Teampall Gallda saibhir go leor!</span>
<lb n="362"/></p>
</div>
<pb n="45"/>
<div><lb n="363"/><p><span>CÚIL BHREACA AN CHLÁIR</span></p>
<lb n="364"/>
<lb n="365"/><p><span>Thá an Fhéinn seo ag preabadh arís,</span>
<lb n="366"/><span>Is ag caitheamh na bhfód dá gcroí -</span>
<lb n="367"/><span>A dhéineadh seasamh ceart agus dlí</span>
<lb n="368"/><span>Insa tír seo mar ba ghnáth!</span>
<lb n="369"/><span>Nín aon spreota dhíobh</span>
<lb n="370"/><span>'Thá mursanta insa tír</span>
<lb n="371"/><span>A bhfuil a sparán líonta aige</span>
<lb n="372"/><span>Gan fuíoll ina lár;</span>
<lb n="373"/><span>'Thá ag déanamh talún daor</span>
<lb n="374"/><span>Is ag déanamh creach ar bhuíon -</span>
<lb n="375"/><span>Dá gcuir le fán an tsaoil</span>
<lb n="376"/><span>Choíche is go bráth.</span></p>
<lb n="377"/>
<lb n="378"/><p><span>Geallaim dóibh go deimhin</span>
<lb n="379"/><span>Má bhriseann siad an dlí</span>
<lb n="380"/><span>Go mbeidh siad seal dá chaoi,</span>
<lb n="381"/><span>Go mbeas an Fhéinn seo ag leagan creach gan scíth</span>
<lb n="382"/><span>Go binn ar a gcnámha!</span>
<lb n="383"/><span>Níorbh aon rud Cluain Uisneach,</span>
<lb n="384"/><span>Ná Doire Cholmcille,</span>
<lb n="385"/><span>Ná Caisleán Chille Cainnigh -</span>
<lb n="386"/><span>Ós ann do bheadh an t-ár -</span>
<lb n="387"/><span>Ná Béal Atha Luain mar a thuigim</span>
<lb n="388"/><span>Ós é a sheasaigh bualadh is fichid.</span></p>
<lb n="389"/>
<lb n="390"/><p><span>Thá láidir tréan a bhfoireann</span>
<lb n="391"/><span>Nár cloíodh ariamh is nár briseadh</span>
<lb n="392"/><span>Ach ag déanamh concais dá namhaid!</span>
<lb n="393"/><span>Ná fós dá ndéarfainn tuilleadh -</span>
<lb n="394"/><span>An Chloch Liath ba chróga a bhfoireann -</span>
<lb n="395"/><span>Is gur neimhní iad so uile</span>
<lb n="396"/><span>Seachas Cúil Bhreaca an Chláir!</span>
<lb n="397"/></p>
</div>
<pb n="49"/>
<div><lb n="398"/><p><span>AMHRÁN DO SHEAN ÓG BUILTÉAR</span></p>
<lb n="399"/>
<lb n="400"/><p><span>Míle fáilte romhat thar sáile go hÉire,</span>
<lb n="401"/><span>Sláinte na féile gan mhaíomh!</span>
<lb n="402"/><span>In ard-chléire tharla Builtéaraigh</span>
<lb n="403"/><span>A fuair tásc i gCríoch Éibhir gan mhoill.</span></p>
<lb n="404"/>
<lb n="405"/><p><span>An seabhac álainn a thabhairt sláinte agus saol duit!</span>
<lb n="406"/><span>Ní náir liom tú a théacht is tú a mhaíomh;</span>
<lb n="407"/><span>Is go bhfuil an t-ádh leatsa, Seán Óg Builtéarach,</span>
<lb n="408"/><span>Ní gá dhuit bheith gan chéile agus maoin.</span></p>
<lb n="409"/>
<lb n="410"/><p><span>Is buartha a bhí uaisle faoi scamall</span>
<lb n="411"/><span>Ó ghluais uainn an marcach thar triúch,</span>
<lb n="412"/><span>Gur dh'fhill chughainn ár ngroí-fhear breá abhaile</span>
<lb n="413"/><span>Ba bhinne ina dhealbh is ina chlú.</span></p>
<lb n="414"/>
<lb n="415"/><p><span>An flaith meidhreach, ba ghrianach a dhearca,</span>
<lb n="416"/><span>Ba bhinne le taitneamh dá ghnúis -</span>
<lb n="417"/><span>Nach aoibhinn don chríoch ar ar casadh</span>
<lb n="418"/><span>An bhuíon úd abhaile go subhach?</span></p>
<lb n="419"/>
<lb n="420"/><p><span>Nuair a mhúscail ár Naoise breá Gaelach</span>
<lb n="421"/><span>Ar dteacht chughainn go hÉirinn ón bhFrainc</span>
<lb n="422"/><span>Bhí geamharaí ina bhfómharaí, agus féar glas,</span>
<lb n="423"/><span>Drúcht agus bláth gléigeal ar chrainn.</span></p>
<lb n="424"/>
<lb n="425"/><p><span>Bhí an tSiúir ag barr-bhrúchtaíocht le héascacht,</span>
<lb n="426"/><span>Gach abhainn eile ar laodaíocht insa chríoch</span>
<lb n="427"/><span>Le móráil do ógfhear na scéimhe -</span>
<lb n="428"/><span>Sleá óg na mBuiltéarach gan fuíll!</span>
<lb n="429"/></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="430"/><p><span>CAOINEADH DON BHANTIARNA BHUILTÉAR</span></p>
<lb n="431"/>
<lb n="432"/><p><span>A bhean uasal, thá tú go huaigneach ansin leat féineach -</span>
<lb n="433"/><span>Ba mhaith tú ar pointe chun cás na ndaoine a réiteach;</span>
<lb n="434"/><span>Thug tú ór buí dhóibh is airgead gléigeal,</span>
<lb n="435"/><span>Is chomhad tú ina seasamh iad ina dtithe féineach</span>
<lb n="436"/><span>Is murach do fheabhas chaithfidís imeacht thar na farraigí caemhthach!</span></p>
<lb n="437"/>
<lb n="438"/><p><span>A bhean uasal, ba fhuras tú as do mhaithghníomhartha féineach -</span>
<lb n="439"/><span>Bhí tú carthannach tuigseanach daonmhar;</span>
<lb n="440"/><span>Bhí tú trócaireach do gach aoinne -</span>
<lb n="441"/><span>Is dainid don chomharsain is don dúiche le chéile,</span>
<lb n="442"/><span>Mar ba bhean tú a chuir Dia ar an talamh chun an mhaith a dhéanamh!</span></p>
<lb n="443"/>
<lb n="444"/><p><span>A bhean uasal, mo bhrón mar a scar tú liom ar aon chor,</span>
<lb n="445"/><span>Is le Garraí Ricín, an áit bhreá aerach</span>
<lb n="446"/><span>Inar thóg tú do chlann le mórchuid pléisiúir -</span>
<lb n="447"/><span>Tiarnaithe breátha is ladies sciamhach -</span>
<lb n="448"/><span>Na hOrmondes, an family b'fhearr a bhí in Éirinn.</span></p>
<lb n="449"/>
<lb n="450"/><p><span>A bhean uasal, 'á mbeifeá i nGarraí Ricín mar a bhí tú cheana</span>
<lb n="451"/><span>Dhéanfá cabhair don mbaintreach is don té a bheadh dealbh -</span>
<lb n="452"/><span>Thabharfá síol dóibh a chuirfidís insa talamh;</span>
<lb n="453"/><span>Thógfá tigh dóibh mar dhíon ón fhearthainn;</span>
<lb n="454"/><span>Is anois tá a gcabhair ar lár is gan dul ar chasadh!</span></p>
<lb n="455"/>
<lb n="456"/><p><span>Thá an Tiarna Váitéar go dubhach is go léanmhar,</span>
<lb n="457"/><span>Is an Bhantiarna Sibéal, mo bhrón, mar an gcéanna;</span>
<lb n="458"/><span>Thá Garraí Ricín fá dhorchadas is fá néalta,</span>
<lb n="459"/><span>Mar ghrianduibheachan nó oíche gan réalta,</span>
<lb n="460"/><span>Ó rug an bás uainn tú, a bhean uasal na féile!</span></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="461"/><p><span>Den seantreabh Ghallda ba uaislí in Éirinn!</span>
<lb n="462"/><span>Agus an t-oidhre oiriúnach go honórach deighmhéineach -</span>
<lb n="463"/><span>Mar is dual dona diúicí is uaislí ardréimeach -</span>
<lb n="464"/><span>Insa Chaisleán mór álainn inar mhair sinsearaigh Ghaelach'</span>
<lb n="465"/><span>I mbaile a dhúchais - Cill Chainnigh na gréine!</span></p>
<lb n="466"/>
<lb n="467"/><p><span>CAOINEADH DON TIARNA CUFFE</span></p>
<lb n="468"/>
<lb n="469"/><p><span>Éist, éist, a gharsúin bhacaigh!</span>
<lb n="470"/><span>Faigh galúnach chun d'fhéasóg a bhearradh;</span>
<lb n="471"/><span>Buail caip ar do cheann láibeach in áit do hata -</span>
<lb n="472"/><span>Agus caoinfeas an chliar so an Tiarna go maidin!</span></p>
<lb n="473"/>
<lb n="474"/><p><span>Éist go lá, a ghatacháin bhacaigh;</span>
<lb n="475"/><span>Chaoinfeá gadhar 'á mbeadh sé marbh</span>
<lb n="476"/><span>Ar bheiréad nó seana-léab d'fhallaing!</span>
<lb n="477"/><span>Is gur chaoin tú Maigí an Tromáin</span>
<lb n="478"/><span>Ar scilling bhán i gCallainn -</span>
<lb n="479"/><span>Agus caoinfeas an chliar so an Tiarna go maidin!</span></p>
<lb n="480"/>
<lb n="481"/><p><span>Bhí gaol aige le Grásaigh agus le Breathnaigh,</span>
<lb n="482"/><span>Agus leis na fir chaola donna ón Charraig;</span>
<lb n="483"/><span>Bhí gaol aige le daoine ab fhearra -</span>
<lb n="484"/><span>Leis na Gorgeacha breátha deasa!</span>
<lb n="485"/><span>Ba leis na Blúindin a rún ón Dama,</span>
<lb n="486"/><span>Agus leis na Cuffacha bána inaithe</span>
<lb n="487"/><span>A thóg cúirt aolmhar ar thaobh an ghleanna</span>
<lb n="488"/><span>Is teach an chinn aird i lár Chill Achaidh -</span>
<lb n="489"/><span>Is éist go lá, a ghatacháin bhacaigh,</span>
<lb n="490"/><span>Agus caoinfeas an chliar so an Tiarna go maidin!</span></p>
<lb n="491"/>
<lb n="492"/><p><span>A Chuanaigh, a Chuanaigh, cá bhfuil tú?</span>
<lb n="493"/><span>Nó an gcuirfidh tú an fia rua as an tor chuige?</span>
<lb n="494"/><span>Mo chumha, a Chuanaigh, goil do dhaothain</span>
<lb n="495"/><span>Suil má raghaidh tú ag fiach le haon tiarna in Éirinn!</span></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="496"/><p><span>Chuala mé gur thuirling Tiarna nua aréir orainn -</span>
<lb n="497"/><span>Nach é an bás dúinn an stát so a bheith ag aoinne?</span>
<lb n="498"/><span>Acht amháin gurb é do dheartháir féineach é,</span>
<lb n="499"/><span>Agus go bhfuil súil againn go siúlfaidh do thréithe leis,</span>
<lb n="500"/><span>Mar is planda dhos na Cuffaigh sultmhara séimhe é!</span></p>
<lb n="501"/>
<lb n="502"/><p><span>Dh'aithníos féin ar na réalta do ghabh siar thar Challainn,</span>
<lb n="503"/><span>Agus ar na muiltibh iarainn a bhí ag stialladh go talamh,</span>
<lb n="504"/><span>Agus ar an fhúirnis do rinn a comharthaí cheana -</span>
<lb n="505"/><span>Bhris sí suas dhá uair nó a ceathair -</span>
<lb n="506"/><span>Agus thug an dair mhór a cluas don talamh,</span>
<lb n="507"/><span>Lá breá gréine gan ghaoth gan ghailfean</span>
<lb n="508"/><span>Le linn an Tiarna a dhul in Inse fá leaca</span>
<lb n="509"/><span>Á scéaldeimhniú dhúinn go raibh an deighfhear marbh!</span></p>
<lb n="510"/>
<lb n="511"/><p><span>Nín roses anois in do ghairdín,</span>
<lb n="512"/><span>Ná posies mar ba gnáth leo,</span>
<lb n="513"/><span>Is ní dh'fhásann na luibheanna fé thalamh,</span>
<lb n="514"/><span>Nín bláthach bhán ar na craobhacha,</span>
<lb n="515"/><span>Ná nín ceiliúradh aiges na héanlaithe,</span>
<lb n="516"/><span>Ó síneadh ins an Inse tú, a mharcaigh!</span></p>
<lb n="517"/>
<lb n="518"/><p><span>Thá Agar go dubhach tríot,</span>
<lb n="519"/><span>Agus Blúindean Chluain Mórnail,</span>
<lb n="520"/><span>Is Paidí go deo ag déarshileadh</span>
<lb n="521"/><span>Trína Thiarna breá mómharach</span>
<lb n="522"/><span>A fuair gairm i gcríoch Fódla -</span>
<lb n="523"/><span>Is é Seon Cuffe, mo léan é a bheith marbh!</span></p>
<lb n="524"/>
<lb n="525"/><p><span>A bhuachaillí glasa, cuimhnígí feasta</span>
<lb n="526"/><span>Cá gcodlóidh sibh an oíche,</span>
<lb n="527"/><span>Mar bheas bhur gcrann feasta</span>
<lb n="528"/><span>Go lag ins an Inse!</span>
<lb n="529"/><span>Ní cheilíidh mé féin ar Dhia ná ar dhaoine</span>
<lb n="530"/><span>Nach faoid' thuairim do thriall mé 'on Inse!</span>
<lb n="531"/><span>Is iad so na capaill bhacach, stadach, chaocha -</span>
<lb n="532"/><span>Le linn an leon a bheith insa scioból marbh -</span>
<lb n="533"/><span>Athá fád' hearse, a Thiarna ghléigil!</span></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="534"/><p><span>d'fhágfá an chaora acu go mbeadh sí ionúil chun a bearrtha,</span>
<lb n="535"/><span>d'fhágfá an lao acu go mbeadh sí ar im is bainne,</span>
<lb n="536"/><span>d'fhágfá an searrach acu go mbeadh sí ionúil chun treafa,</span>
<lb n="537"/><span>d'fhágfá an geamhar acu nó go ndéanfaí leann dá bharra</span>
<lb n="538"/><span>Chun a dh'ól é lá an spóirt, is rince fada</span>
<lb n="539"/><span>Lá aoibhnis is ceoil, is imirt ar faiche!</span></p>
<lb n="540"/>
<lb n="541"/><p><span>Tagann osna in mo chroí is deoraí im' leacain</span>
<lb n="542"/><span>Nuair ná feicim tú in do jaicéad uaithne is do chaipín dearg</span>
<lb n="543"/><span>Ag déanamh commanding ar na hiománaithe maithe!</span>
<lb n="544"/><span>Thá do chamán ar fiaradh fán leaba,</span>
<lb n="545"/><span>Is thá do liathróid dá bualadh aige buachaillí an bhaile -</span>
<lb n="546"/><span>Is go mbuailfeadh poc-ball ann chomh hard leis an ngealach!</span></p>
<lb n="547"/>
<lb n="548"/><p><span>Ní feicfear ag gáire insa rás so thíos tú,</span>
<lb n="549"/><span>Ná i gcúirt Chill Chainnigh inar mhinic a shuí tú -</span>
<lb n="550"/><span>Dhruidfí suas is dhéanfaí slí dhuit</span>
<lb n="551"/><span>Is tabharfá cúigear dá ainneoin ón mbinse!</span>
<lb n="552"/><span>Fuagraim oraibh, a bhuachaillí na hInse,</span>
<lb n="553"/><span>Ná bígí luath chun bualadh ná bruíne</span>
<lb n="554"/><span>Ó chaill sibh bhur gcrann feasta a bhí agaibh insa tír seo -</span>
<lb n="555"/><span>Agus bíodh a fhios agaibh ar maidin cá gcaitheadh sibh an oíche!</span></p>
<lb n="556"/>
<lb n="557"/><p><span>Ní chloistear do 'bhaolach' in lúib coille ná sléibhe</span>
<lb n="558"/><span>Ná an fiagaí a bheadh go meabhrach ina n-aice,</span>
<lb n="559"/><span>Ní chloistear do chóistí ná d'eachra ag gabháil na mbóithre</span>
<lb n="560"/><span>Ó chuaigh tú ar feothan, a mharcaigh!</span>
<lb n="561"/><span>A Otway Cuffe na páirte, guímse ó Dhia an t-ádh leat,</span>
<lb n="562"/><span>Agus iarraim ar Dhia chughat saol fada</span>
<lb n="563"/><span>Chun seasamh do Ghaeil bhocht, mar Thiarna an chúil chraobhaigh -</span>
<lb n="564"/><span>Agus is mar sin is dual dos na Cuffaigh.</span>
<lb n="565"/></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="566"/><p><span>CAOINEADH DO MHÁIRE NÍ LANAGÁIN</span></p>
<lb n="567"/>
<lb n="568"/><p><span>Chuaigh mé go Baile Uí Thuathail ar bhruach na faille</span>
<lb n="569"/><span>Féachain an bhfeicfinn Molly Bhán na gcuachán geala,</span>
<lb n="570"/><span>Cúl a cinn ná teimheal dá bonnet.</span>
<lb n="571"/><span>...................</span></p>
<lb n="572"/>
<lb n="573"/><p><span>Tiocfaidh do charaid ar maidin ad' éileamh:</span>
<lb n="574"/><span>Uilliam ón Leamhach Seon agus Séarlas,</span>
<lb n="575"/><span>Máistir Stanard, an marcach breá gléigeal -</span>
<lb n="576"/><span>Go mba i bhfad é buan aigena chuallacht le glao air.</span></p>
<lb n="577"/>
<lb n="578"/><p><span>Tiocfaidh amáireach go práinneach ad' fhéachain</span>
<lb n="579"/><span>Iníon Mháire Bhán ón Bhealach;</span>
<lb n="580"/><span>Beidh tinte cnámh ann is rincí fada -</span>
<lb n="581"/><span>Éireos a croí mar do bhí sé cheana.</span></p>
<lb n="582"/>
<lb n="583"/><p><span>Bronnfas a dád naoi n-eastát uirthi gan dada</span>
<lb n="584"/><span>Le háthas a leanbh bán a theacht abhaile.</span>
<lb n="585"/><span>Dá bhfaighinnse titim is ar dhuine agaibh do ghlaofainn,</span>
<lb n="586"/><span>A chiallach, mar is duine 'á tréadtha mé féineach!</span>
<lb n="587"/></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="588"/><p><span>CAOINEADH DON ATHAIR RISTEARD Ó SÉ</span></p>
<lb n="589"/>
<lb n="590"/><p><span>Lag marbh i gcill, mo ghreim tinn dochradach tú,</span>
<lb n="591"/><span>A chóraidh chiúin chríonna agus solas dhon Tiomna Nua!</span>
<lb n="592"/><span>Ba naofa do chló ar altóir ins an Eaglais ghil</span>
<lb n="593"/><span>Do phobal ní bhfaigheadh faolsadh ó ochlán goil!</span></p>
<lb n="594"/>
<lb n="595"/><p><span>Ochlán goil do bhris mo chroí in mo lár</span>
<lb n="596"/><span>Le díomá i ndiaidh do chroibh ó bhochtaibh fuair an barr -</span>
<lb n="597"/><span>An bhuinneáin dheis - mo loit mar a chloígh an bás!</span>
<lb n="598"/><span>Is fíréan don chrois fá lic ina luí go bráth!</span></p>
<lb n="599"/>
<lb n="600"/><p><span>Go bráth ní bhiair ad' ghlao ar ais</span>
<lb n="601"/><span>Ó lár Shliabh Díle síos go Daingean na sceach;</span>
<lb n="602"/><span>Is é is brón is is díth liom gan a bheith ag éisteacht led'</span>
<lb n="603"/><span>Aifreann geal -</span>
<lb n="604"/><span>Tú abheith ag dreo insa chill, áleaghadh aige clochanabhfeart!</span></p>
<lb n="605"/>
<lb n="606"/><p><span>I bhfeart go trom i dteampaillín Stún Chárthaigh</span>
<lb n="607"/><span>Thá an fear gan cháim, ba ansa le naomh-Mháire;</span>
<lb n="608"/><span>Creach na mBrúnach agus planda na séimhráite</span>
<lb n="609"/><span>An sagart seang 'bhí ceansa séimh sármhaith.</span></p>
<lb n="610"/>
<lb n="611"/><p><span>Sármhaith an t-áras a dh'aistir Dia tú romhainn -</span>
<lb n="612"/><span>Go Parthas ar a láimh dheas i gCathair na nDúl.</span>
<lb n="613"/><span>Thá na táinte go bráth tríot ag sileadh na súl</span>
<lb n="614"/><span>Id' dhiaidhse, mar ba bhreá deas an t-Aifreannach tú.</span></p>
<lb n="615"/>
<lb n="616"/><p><span>Tú an mac léinn ab fhearr méin agus b'uaisle croí,</span>
<lb n="617"/><span>An leon aerach den tréanfhuil 'bhí stuama i Laighin.</span>
<lb n="618"/><span>Insa gcló céanna gan tú a bheith againn is é is trua lem' chroí;</span>
<lb n="619"/><span>Is ón lá d'éagais thá Gaeil bhocht go buartha tríot.</span></p>
</div>
<pb n="56"/>
<div><lb n="620"/><p><span>Tríot, a shocaire an bhrollaigh ghil ghlórmhair,</span>
<lb n="621"/><span>Is tú ag rá na bhfocal gan dochma go síothólta!</span>
<lb n="622"/><span>Thá do phobal i ndorchadas faoi dheoraibh -</span>
<lb n="623"/><span>Cé a bheas d'ár gcosaint i bhfochair an Rí ghlórmhair?</span></p>
<lb n="624"/>
<lb n="625"/><p><span>An ghlóire mharthanach go bhfaighe d'anamsa i síoraí suan -</span>
<lb n="626"/><span>Ceolta Pharthais á spreagaint leat, gan aon ní ad' bhuairt;</span>
<lb n="627"/><span>Soilsí geala id' thimpeall - is dainid linn tú a bheith deighilte uainn!</span>
<lb n="628"/><span>Is gur cúrsaí anfa-ghoil do theastas a dhul go doimhin san uaigh.</span></p>
<lb n="629"/>
<lb n="630"/><p><span>Uaigh bheag cluthar i gcóngar soilse gan feall -</span>
<lb n="631"/><span>Thá sa gcré dhúchais b'ansa leis an bhfaraire fial!</span>
<lb n="632"/><span>Is é a bheir dubhach sinn gan d'fhuascailt do bheith ar an</span>
<lb n="633"/><span>gcreideamh mar do bhí -</span>
<lb n="634"/><span>Mar a taisceadh i gCill Lamhrach thú ar dtúis lag marbh i gcill!</span></p>
<lb n="635"/>
<lb n="636"/><p><span>CAOINEADH DO GHABHA ÓG CIARRAÍOCH</span></p>
<lb n="637"/>
<lb n="638"/><p><span>A dheartháir ó is a dheartháir dhílis,</span>
<lb n="639"/><span>Thá a fhios agamsa cad a chloígh tú -</span>
<lb n="640"/><span>Bualadh an oird ar dheis na gaoithe,</span>
<lb n="641"/><span>Is céalacan fada, is drochbhean tí agat,</span>
<lb n="642"/><span>Is léine shalach le haghaidh na saoire!</span></p>
<lb n="643"/>
<lb n="644"/><p><span>Dá mbeifeá cois abha Bhríde,</span>
<lb n="645"/><span>Cois abha Thriopaille mar a dtiteann an oíche,</span>
<lb n="646"/><span>Gheobhainn go leor de mhná óga id' thimpeall -</span>
<lb n="647"/><span>Ghoilfeadh Máire, Cáit, is Síle,</span>
<lb n="648"/><span>Is go deimhin ní ligfinnse tosach na slí acu!</span>
<lb n="649"/></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="650"/><p><span>AN BRÁITHRÍN DILIS</span></p>
<lb n="651"/>
<lb n="652"/><p><span>Bráithrín dílis na dtrí Mháire</span>
<lb n="653"/><span>Ar thit na trí rí ba airde i ngrá leo,</span>
<lb n="654"/><span>Ar dhruid na trí diúca go dlúth i gcás leo -</span>
<lb n="655"/><span>Thángadar arís chun tís go Port Láirge -</span>
<lb n="656"/><span>A stróic a ngúnaí chun éadaí dho bhráithre</span>
<lb n="657"/><span>Ag tabhairt óir bhuí ar chailísí bána</span>
<lb n="658"/><span>Chun a bheith choíche acu ag guí ar a gcairde.</span></p>
<lb n="659"/>
<lb n="660"/><p><span>Bhí triúr acu ina mbráithre, ceathrar ina sagairt,</span>
<lb n="661"/><span>Duine ina Phápa, is duine eile ina easpag,</span>
<lb n="662"/><span>Agus iad sin go léir dá nglao do Bhreathnaigh!</span>
<lb n="663"/><span>Dh'iompraídís siúd Leabhar Eoin is scaball</span>
<lb n="664"/><span>Agus paidrín cúig dheichniúr déag ar a méara geala,</span>
<lb n="665"/><span>Chuiridís bric as poll is creabhair as crannaibh,</span>
<lb n="666"/><span>Bheiridís an míol buí leo ó íochtar a ghaise -</span>
<lb n="667"/><span>Agus i ndiaidh sin níorbh iascairí iad in ainm.</span></p>
<lb n="668"/>
<lb n="669"/><p><span>Do bhí na seacht dteanga acu i gceann is in éifeacht -</span>
<lb n="670"/><span>Teanga chun Laidine is teanga chun Gaeilig,</span>
<lb n="671"/><span>Teanga chun Fraincise is teanga chun Béarla,</span>
<lb n="672"/><span>An teanga Eabhrach agus an teanga Ghréigis,</span>
<lb n="673"/><span>Agus teanga insa chúirt chun a gcúis a phlé acu!</span>
<lb n="674"/><span>Chuiridís giúistísí ina ngúnaí ag allas</span>
<lb n="675"/><span>Le tréineacht a bhfoirne is le glór a dteangan!</span>
<lb n="676"/></p>
</div>
<pb n="61"/>
<div><lb n="677"/><p><span>TIOBAR DEAS CHRANN MOLING</span></p>
<lb n="678"/>
<lb n="679"/><p><span>I gCill Mhuineog do chodail mé go socair aréir, go deimhin;</span>
<lb n="680"/><span>Ar mo ghabháil don Cheapach dhom bhí an fhearthainn ag</span>
<lb n="681"/><span>séideadh in m'aghaidh;</span>
<lb n="682"/><span>An ceo tiubh dorcha, do leath sé go mór mo radharc,</span>
<lb n="683"/><span>Chuir sé amú ar an mbealach mé is mé ag tarraingt ar Chrann Moling.</span></p>
<lb n="684"/>
<lb n="685"/><p><span>Is é an bile lomghéagach a thug eolais dom ar an slí,</span>
<lb n="686"/><span>Is na piléara geala go maiseach os comhair a thí</span>
<lb n="687"/><span>Ina raibh cuid mhaith ullamhtha - feoil, leann, agus fíon -</span>
<lb n="688"/><span>Ag teach Éilín is Risteaird aige tiobar deas Chrann Moling.</span></p>
<lb n="689"/>
<lb n="690"/><p><span>Bhí an chuach bhinn ag labhairt ar maidin ar Chrann Moling</span>
<lb n="691"/><span>Scríobhfaidh mé litir ghlan Ghaeilig chun Seán Clárach síos</span>
<lb n="692"/><span>An fheoil do scriosach dhi óna cosa go cúl a cinn</span>
<lb n="693"/><span>Má chuireann sí Risteard ó thiobar deas Chrann Moling!</span>
<lb n="694"/><span>................</span>
<lb n="695"/><span>................</span>
<lb n="696"/><span>Síol Cháit an Ghleanna is na marcaigh ba úire croí</span>
<lb n="697"/><span>Bíodh os cionn Mhuileann na Cille ag tiobar deas Chrann Moling!</span>
<lb n="698"/></p>
</div>
<pb n="62"/>
<div><lb n="699"/><p><span>AN CHÉAD LÁ SAMHRAIDH ...</span></p>
<lb n="700"/>
<lb n="701"/><p><span>Somerach na nAmhrán</span></p>
<lb n="702"/>
<lb n="703"/><p><span>An chéad lá Samhraidh agus mé go fannlag -</span>
<lb n="704"/><span>Mo chailín donn agam i gcomhra chláir -</span>
<lb n="705"/><span>Do bhuail an dream fúm i leataobh an teampaill</span>
<lb n="706"/><span>Do mheas mé a phleancadh is a chuir chun báis!</span>
<lb n="707"/><span>Mar do bhí an t-ádh liom bhí Dónall láimh liom -</span>
<lb n="708"/><span>An t-uan ab fhearr díobh - is a dtáinig ón Mhóin;</span>
<lb n="709"/><span>Do bhuail is ghearr iad, is chuir chun ráis iad -</span>
<lb n="710"/><span>Sliocht sliogán is a dtáinig i gcóir.</span></p>
<lb n="711"/>
<lb n="712"/><p><span>Lá roimh aonach fuaireas-sa scéala</span>
<lb n="713"/><span>Ar dhul chun réiteach le togha na spreas;</span>
<lb n="714"/><span>Bhí Seán na séimhe ann, is Dáibhí bocht tréithlag,</span>
<lb n="715"/><span>Is ní dh'áirím Séamas, rí na bhfear.</span>
<lb n="716"/><span>Labhair an spéirbhean thall go taodach:</span>
<lb n="717"/><span>"Thug dhá shéap as le bualadh an éadain,</span>
<lb n="718"/><span>Agus in ainneoin aoinne raghaidh sé isteach!"</span>
<lb n="719"/><span>Labhair Séamas thall go séimh léi:</span>
<lb n="720"/><span>"Led' thoilse, a spéirbhean, ní hé seo an fear!</span>
<lb n="721"/><span>Is duine 'á ghaolta é, ach is dá chine glaoite,</span>
<lb n="722"/><span>Agus d'ainneoin na méirleach gheobhaidh sé ceart!"</span>
<lb n="723"/></p>
</div>
<pb n="63"/>
<div><lb n="724"/><p><span>AN GRAOINEACH</span></p>
<lb n="725"/>
<lb n="726"/><p><span>Pádraig Ó Riada</span></p>
<lb n="727"/>
<lb n="728"/><p><span>Thá poic an tsléibhe in iomaidh liom</span>
<lb n="729"/><span>Le tuilleadh agus bliain nó dhó -</span>
<lb n="730"/><span>Gan bonn im' phóca ag imirt leo,</span>
<lb n="731"/><span>Ach mo pheanna beag in aghaidh a gcuid óir!</span>
<lb n="732"/><span>Nach iongantach an scéal, is nach soineanta</span>
<lb n="733"/><span>Mar a cumadh orthu é in aghaidh a srón?</span>
<lb n="734"/><span>Anois thá cuaille an chluiche againn,</span>
<lb n="735"/><span>Agus an séala so ina aghaidh go deo!</span>
<lb n="736"/><span>...............</span>
<lb n="737"/><span>...............</span>
<lb n="738"/><span>...............</span>
<lb n="739"/><span>...............</span>
<lb n="740"/><span>........Tógfaimid "hurrá" suas,</span>
<lb n="741"/><span>Agus ardóimid féin ár nguth -</span>
<lb n="742"/><span>Mar do bhuaigh an comharsa grámhar</span>
<lb n="743"/><span>Agus Pádraig ar na poic!</span></p>
<lb n="744"/>
<lb n="745"/><p><span>Ar mo ghabháil do theach na páirce dhom</span>
<lb n="746"/><span>Le háthas ag deimhniú an scéil,</span>
<lb n="747"/><span>Bhí damhsa agus tinte cnámh ann,</span>
<lb n="748"/><span>Mar do bhuaigh Pádraig ar phoic an tsléibhe!</span>
<lb n="749"/><span>Bhí ceolta binne is leann ann -</span>
<lb n="750"/><span>Is é a dúirt mo chailín bán:</span>
<lb n="751"/><span>'Thá Baile Móna glactha,</span>
<lb n="752"/><span>Agus margadh aige Riadagán! '</span></p>
<lb n="753"/>
<lb n="754"/><p><span>Is é an Graoineach mo chrann feasta,</span>
<lb n="755"/><span>Agus m'anacair 'á mbeinn ar lár!</span>
<lb n="756"/><span>Is é a chroí a bhí de réir a theanga dhúinn,</span>
<lb n="757"/><span>Agus a phearsa ghlan gan smúid gan cháim!</span>
<lb n="758"/><span>Guímse féin gan bhladaireacht</span>
<lb n="759"/><span>Paidir leis chun Rí na ngrás:</span>
<lb n="760"/><span>A chlann fá mheidhir i bhfearantas,</span>
<lb n="761"/><span>Agus Parthas acu tar éis a mbás!</span>
<lb n="762"/></p>
</div>
<pb n="64"/>
<div><lb n="763"/><p><span>DÁ mBEINN I gCEANANNAS</span></p>
<lb n="764"/>
<lb n="765"/><p><span>Nioclás Breathnach</span></p>
<lb n="766"/>
<lb n="767"/><p><span>Dá mbeinn i gCeanannas dom, nó scaitheamh taobh thíos de,</span>
<lb n="768"/><span>Nó i nGarraí na mBan i bhfochair mo mhuintir',</span>
<lb n="769"/><span>Chuirfidís a chodladh in olainn is i líon mé,</span>
<lb n="770"/><span>Nó in leaba clúimh na n-éan más é is daoire -</span>
<lb n="771"/><span>Ní chuirfidís idir dhá dhoras mé ag stopadh na gaoithe!</span></p>
<lb n="772"/>
<lb n="773"/><p><span>Faid a bheidh grian ar spéir nó féar ar talamh</span>
<lb n="774"/><span>Beidh trácht choíche ar Lionard Ó Nadaigh -</span>
<lb n="775"/><span>I nGarraí na mBan os cionn na Gaise</span>
<lb n="776"/><span>Mar do bhíonn fuaim abhann is cling mharbh,</span>
<lb n="777"/><span>Agus ceiliúr na n-éan gach aon mhaidin!</span></p>
<lb n="778"/>
<lb n="779"/><p><span>DON ATHAIR TOMAS Ó MILLÉADHA</span></p>
<lb n="780"/>
<lb n="781"/><p><span>A Dhochtúir Mhilléadha, Mac Dé chun seasamh dúinn!</span>
<lb n="782"/><span>Is dubhach do dh'fhág tú paráiste Challainn seo!</span>
<lb n="783"/><span>Ba mhaith í do chomhairle don té do ghlacfadh í;</span>
<lb n="784"/><span>Is do bhí cumhacht ón Phápa agat, ardcheann na hEaglaise.</span></p>
<lb n="785"/>
<lb n="786"/><p><span>Is go Sliabh Díle mar a bhfuil an Paorach -</span>
<lb n="787"/><span>Fá dhíon na slinne - is ea a thriall an séimhfhear;</span>
<lb n="788"/><span>Thángadar na ropairí go borb taodach</span>
<lb n="789"/><span>Lena gcuid arm soilseach chun feall a dhéanamh!</span></p>
</div>
<pb n="65"/>
<div><lb n="790"/><p><span>Go hÁth an Iúir, mar a bhfuil plúr na ndéa-fhear,</span>
<lb n="791"/><span>Is ea a thriall an scuaineart gan trua gan daonnacht -</span>
<lb n="792"/><span>'Nós leon na Sláine, nó an t-Easpag Éibhear,</span>
<lb n="793"/><span>Ag dul chun catha leo bhí an sagart naofa!</span></p>
<lb n="794"/>
<lb n="795"/><p><span>Bhí an oíche go dorcha, go gailfeanach gaofar,</span>
<lb n="796"/><span>Gan solas gealaí ná soilse na réalta,</span>
<lb n="797"/><span>Ar feadh chúig uaire - is ba mhór an réim é</span>
<lb n="798"/><span>Gur choinnigh sé an garda gur rug fáinne an lae air.</span></p>
<lb n="799"/>
<lb n="800"/><p><span>A Dhochtúir naofa, de chléir na hEaglaise,</span>
<lb n="801"/><span>Bhí do sprang in do láimh is tú in lár an achrainn</span>
<lb n="802"/><span>Ag tabhairt aghaidhe dod' namhaid go bríomhar seasamhach,</span>
<lb n="803"/><span>Go ndeaghaigh na piléir in do ghéaga barra-thais.</span></p>
<lb n="804"/>
<lb n="805"/><p><span>Ba mhór é d'eolas ar theangtha na héigse:</span>
<lb n="806"/><span>Fraincis, Eabhrais, Laidean, is Gréigis,</span>
<lb n="807"/><span>Is ní gá dhom a dh'áireamh do theanga féineach -</span>
<lb n="808"/><span>Fuair gairm i bPáras insa Choláiste Gaelach.</span></p>
<lb n="809"/>
<lb n="810"/><p><span>Thá an Sliabh Rua baoch duit, is an méid a bhaineann leis!</span>
<lb n="811"/><span>Ar altóir Dé faoi scéimh id' sheasamh ann;</span>
<lb n="812"/><span>Insa deoiseas do shamhail ní fhacas-sa</span>
<lb n="813"/><span>Chun na briathra a scrúdú as údair bheannaithe.</span>
<lb n="814"/></p>
</div>
<pb n="66"/>
<div><lb n="815"/><p><span>BEAN ÓSTA BHEARNA GAOITHE</span></p>
<lb n="816"/>
<lb n="817"/><p><span>Tomás Ó Muirithe</span></p>
<lb n="818"/>
<lb n="819"/><p><span>Tá gleanntáinín im' aice ar ainm dó an Bhearna;</span>
<lb n="820"/><span>Is ann 'thá an landlady is fearr dá bhfuair cáile -</span>
<lb n="821"/><span>Guímse féin an flaitheas léi, agus go maire sí i bhfad láimh linn;</span>
<lb n="822"/><span>Is níor bhaol dúinn gan an t-airgead dá dtiocfaimistne gearr ann!</span></p>
<lb n="823"/>
<lb n="824"/><p><span>Acht guímse tuilleadh tubaiste ar tuilleadh acu láimh léi</span>
<lb n="825"/><span>A bheadh ag cuir síos do Philib is ag dul in iomaidh le hAnastás</span>
<lb n="826"/><span>Bhán!</span>
<lb n="827"/><span>Díoladh siad an t-uisce linn in uireasba an bhiotáille -</span>
<lb n="828"/><span>Ach thá brandyshop in Ifreann is beas Connors, breed an drawer ann.</span></p>
<lb n="829"/>
<lb n="830"/><p><span>Nuair a raghadsa chun an teampaill is a bheidh mo shalm ráite</span>
<lb n="831"/><span>Déansa ionad coinne liom ag doras tí an tábhairne,</span>
<lb n="832"/><span>Mar a bhfaighimid cárt is cnagaire is congbhála sáite an bharaille -</span>
<lb n="833"/><span>Beas an jar id' aice agam, is annla cuirfidh fáilte!</span></p>
<lb n="834"/>
<lb n="835"/><p><span>Thá mo chairde gaoil i bhfearg liom, agus fós mo dhearg-bhráthair,</span>
<lb n="836"/><span>Go mbuailfeadh an ruaig an t-airgead - ná tagann chughainn a lán di -</span>
<lb n="837"/><span>Ach go maireann sí trí seachtaine go bhfeicim tráite an baraille</span>
<lb n="838"/><span>Go haerach trí lá margaidh - is í an landlady mo mháthair!</span></p>
<lb n="839"/>
<lb n="840"/><p><span>Is í an eorna an gráinne beannaithe ós na flaithis chughainn a thuirling -</span>
<lb n="841"/><span>Is naomh a chuir i dtalamh í chun practice beag dúinne -</span>
<lb n="842"/><span>Thá sí gruagach buaiceach carthannach, gan dearmad thá sí súgach;</span>
<lb n="843"/><span>Ach ní mhairfinnse trí seachtaine gan seal a thabhairt ag diúgadh!</span></p>
</div>
<pb n="67"/>
<div><lb n="844"/><p><span>Deacair ort, a scórnach, is scólta orm atá tú -</span>
<lb n="845"/><span>Ionann ná tugann tú dom suaimhneas ó Luan go dtí Sátharn!</span>
<lb n="846"/><span>Níor stadadar mo mhuintir ach am' chiapadh is am' charnadh,</span>
<lb n="847"/><span>Agus sheoladar síos mé go híochtar Phort Láirge!</span></p>
<lb n="848"/>
<lb n="849"/><p><span>Ach do chas mé féin arís insa tír seo le háthas</span>
<lb n="850"/><span>Déanfaidh mé anois cúntas le leann is biotáille:</span>
<lb n="851"/><span>Ó mhaidin Dé Luain go dtí istoíche Dhé Sáthairn,</span>
<lb n="852"/><span>Ach i gcúrsaí Dé Domhnaigh nín fonn orm é a dh'fhágaint!</span></p>
<lb n="853"/>
<lb n="854"/><p><span>A fhuiscí chroí na n-anam, nuair a leagann tú ar lár mé</span>
<lb n="855"/><span>Bím gan chiall gan aithne - is é an t-achrann is fearr liom -</span>
<lb n="856"/><span>Bíonn mo chóta stractha, is gan dearmad mo charbhat;</span>
<lb n="857"/><span>Ach bheadh a ndearnais maite leat ach teangadh liom amáireach!</span></p>
<lb n="858"/>
<lb n="859"/><p><span>SÁRFHEARAIBH ÁLAINN THIOBAR FHACHNA</span></p>
<lb n="860"/>
<lb n="861"/><p><span>Creach bhocht an tsléibhe nuair a thagaid, nuair a thagaid,</span>
<lb n="862"/><span>Ag féachaint ár rachmais le spairn, le spairn!</span>
<lb n="863"/><span>Cuirtear abhaile iad le barraí na sleátha</span>
<lb n="864"/><span>Treascartha tréith-lag gan tréad, gan treoir!</span></p>
<lb n="865"/>
<lb n="866"/><p><span>Molt bán a bar ghnáthach mar bheatha, mar bheatha,</span>
<lb n="867"/><span>Aige sárfhearaibh álainn Thiobar Fhachna, Thiobar Fhachna!</span>
<lb n="868"/><span>Mart ard agus arán plúir mar an tsneachta bán;</span>
<lb n="869"/><span>Ag éisteacht le ceol sí agus ag ól fán Spáinn!</span>
<lb n="870"/>
<pb n="68"/></p>
<lb n="871"/>
<lb n="872"/><p><span>MALLACHT AR DHÚICHE ARA</span></p>
<lb n="873"/>
<lb n="874"/><p><span>Mo mhallacht síos duit, a dhúthaigh Dhúiche Ara!</span>
<lb n="875"/><span>Do chailleacha riabhacha na bhfiacla maide!</span>
<lb n="876"/><span>Ní hiad ba dhúchas dom' leanbh,</span>
<lb n="877"/><span>Ach cúntaoisí na ngúnaí fada</span>
<lb n="878"/><span>A mbeadh a gcuid síodaí leo síos go talamh!</span></p>
<lb n="879"/>
<lb n="880"/><p><span>Mo mhallacht díbhse, a iníona na háite!</span>
<lb n="881"/><span>Níor bhuaileabhair bas, níor ghreadabhair dearna;</span>
<lb n="882"/><span>Ná Piaras na hairce do rinne faoid' athair an mála!</span></p>
<lb n="883"/>
<lb n="884"/><p><span>TARBH CHILL CHEISE</span></p>
<lb n="885"/>
<lb n="886"/><p><span>Dónall Rua Ó Riain</span></p>
<lb n="887"/>
<lb n="888"/><p><span>Do shiúil mé Sasana, Éire, is Albain</span>
<lb n="889"/><span>Agus do bhí mé in arm an Diúca</span>
<lb n="890"/><span>Mar a mbíodh piléir á stealladh le fonn chun catha</span>
<lb n="891"/><span>Agus Francaigh á ndalladh le púdar.</span>
<lb n="892"/><span>Níorbh aon rud a bhfacas ariamh in aon bhaile</span>
<lb n="893"/><span>Go dtáingeas abhaile in mo dhúchais -</span>
<lb n="894"/><span>Is gur i gCill Chéise a casadh mé i dteannta ag an tarbh</span>
<lb n="895"/><span>Ar thaobh na faille is é ag búirigh!</span></p>
<lb n="896"/>
<lb n="897"/><p><span>I travelled Ireland, England and Scotland,</span>
<lb n="898"/><span>And had been in all cities in Europe</span>
<lb n="899"/><span>Where I was ne'er daunted by musket or cannon</span>
<lb n="900"/><span>Where balls they rattled most furious;</span>
<lb n="901"/><span>The wars of Holland, I thought them all nothing</span>
<lb n="902"/><span>Where heroes were all battered and wounded:</span>
<lb n="903"/><span>But in Kilkeasy I happened to engage with a savage</span>
<lb n="904"/><span>That without mercy abused me!</span></p>
</div>
<pb n="69"/>
<div><lb n="905"/><p><span>Do casadh orm an tarbh is chuir sé orm challenge,</span>
<lb n="906"/><span>Agus dúirt liom seasamh chun comhraic</span>
<lb n="907"/><span>Gan claíomh gan bata gan aon rud im' aice</span>
<lb n="908"/><span>Ach mé i dteannta balla gan chúnamh.</span>
<lb n="909"/><span>Is tréan is is tapa do réabadh sé an talamh</span>
<lb n="910"/><span>Agus fiantas buile ina shúile,</span>
<lb n="911"/><span>Agus mur' mo fheabhas chun reatha is mé féin chun catha</span>
<lb n="912"/><span>Go réabfadh sé mo leathar gan chúntas!</span></p>
<lb n="913"/>
<lb n="914"/><p><span>He set me a challenge, preparedfor a battle,</span>
<lb n="915"/><span>And then to have an engagement -</span>
<lb n="916"/><span>Sword or wattle, indeed I hadn't,</span>
<lb n="917"/><span>But the wood being very convenient . . .</span>
<lb n="918"/><span>The ground he tattered all 'round with passion -</span>
<lb n="919"/><span>His eyes like two candles ablazing -</span>
<lb n="920"/><span>And onlyfor I trotted away so gallant,</span>
<lb n="921"/><span>By Jove, he'd certainly tear me!</span></p>
<lb n="922"/>
<lb n="923"/><p><span>Dá seolfaí an tarbh go hoileán na Sacsan</span>
<lb n="924"/><span>B'fhearrde arm an rí é!</span>
<lb n="925"/><span>Agus deamhan fear singil, dá mhéid é a mhisneach,</span>
<lb n="926"/><span>Ná fágfadh sé osna insa chroí aige.</span>
<lb n="927"/><span>An deamhan fear singil, dá mhéid é a mhisneach,</span>
<lb n="928"/><span>Ná fágfadh sé lag marbh sínte;</span>
<lb n="929"/><span>Is dá láidre iad na barracks do réabfadh na ballaí</span>
<lb n="930"/><span>Lena adharca a bhí daingean is díreach!</span></p>
<lb n="931"/>
<lb n="932"/><p><span>Nuair a dh'éiríos ar maidin is do shiúlas an talamh -</span>
<lb n="933"/><span>Agus shíleas gur ina chodladh do bhí sé -</span>
<lb n="934"/><span>Is tréan is is tapa do dh'éirigh ina sheasamh!</span>
<lb n="935"/><span>Murach a fheabhas do chuireas-sa beech díom. . . .</span>
<lb n="936"/><span>Ní raibh claí ná balla ná airdeacht geata,</span>
<lb n="937"/><span>Ná léataí 'á dhoimhneacht is bhídís!</span>
<lb n="938"/><span>Ach ó lámhachadh an tarbh thá an bua leis na bacaigh</span>
<lb n="939"/><span>Beidh na málaí feasta acu líonta!</span>
<lb n="940"/></p>
</div>
<pb n="70"/>
<div><lb n="941"/><p><span>DÓNALL RUA AGUS A THABHARTAS</span></p>
<lb n="942"/>
<lb n="943"/><p><span>Dónall Rua Ó Riain</span></p>
<lb n="944"/>
<lb n="945"/><p><span>Ar mo ghabháil trí Bhaile 'Phoill dom</span>
<lb n="946"/><span>Is mo ghadhar agam ag gabháil an ród,</span>
<lb n="947"/><span>Thar theach Ghearalt Mac Innéirghe</span>
<lb n="948"/><span>Mar a mbíodh meidhir againn is punch ar bord,</span>
<lb n="949"/><span>d'fhiafraigh insa tslí dhíom</span>
<lb n="950"/><span>Cé ar díobh mé nó cá'il mo ghnó,</span>
<lb n="951"/><span>Nó ó Shasana thar taoide</span>
<lb n="952"/><span>Dhon breed so athá againn chun spóirt?</span></p>
<lb n="953"/>
<lb n="954"/><p><span>"Coileán ceart don game thú,</span>
<lb n="955"/><span>Is ní staonfá de chúrsa ar sliabh,</span>
<lb n="956"/><span>Is raghfá in iomaidh leis na tréanchoin</span>
<lb n="957"/><span>'Á ngéireacht é a nós i bhfiach! '</span>
<lb n="958"/><span>'Níl aon chabhair ag plé liom,</span>
<lb n="959"/><span>Á dh'éileamh ná ag cuir ina dhiaidh -</span>
<lb n="960"/><span>Raghaidh sé go Cnoc Mhaoláin chun Séamais</span>
<lb n="961"/><span>'Á ndéanfaí mo cheann a thriail! "</span></p>
<lb n="962"/>
<lb n="963"/><p><span>"Tabharfaidh mé nóta geal naoi scillinge dhuit</span>
<lb n="964"/><span>Ná teipfeas ort i gCúige Laighean;</span>
<lb n="965"/><span>Is más Dónall Rua é d'ainm</span>
<lb n="966"/><span>Is daingean 'tá tú ag comhad do ghadhair! '</span>
<lb n="967"/><span>Shiúlfainn mín is garbh leat,</span>
<lb n="968"/><span>Ins an arm, is gach áit dá dtéinn!</span>
<lb n="969"/><span>Ach an té ar gheallas dó an madra</span>
<lb n="970"/><span>'Á scarfainn leis cá dtabharfainn m'aghaidh? "</span></p>
</div>
<pb n="71"/>
<div><lb n="971"/><p><span>'Muna gur dóigh liom féin gur duine tú</span>
<lb n="972"/><span>A bhfuil fúinniméad ina ghlórtha, is greann,</span>
<lb n="973"/><span>Go Cnoc Mhaoláin ní chasfá-sa</span>
<lb n="974"/><span>Go ngearrfainnse trí horlaigh ded' cheann!</span>
<lb n="975"/><span>Nuair ná faighinn an madra</span>
<lb n="976"/><span>Ar airgead ná ar chaint an domhain</span>
<lb n="977"/><span>Bog an ród abhaile anois,</span>
<lb n="978"/><span>A spreagaire, 'bé tír ó ar ghabhais! '</span></p>
<lb n="979"/>
<lb n="980"/><p><span>'Is fuirist duit masla a thabhairt domhsa</span>
<lb n="981"/><span>Ar fallaing in do dhúthaigh féin,</span>
<lb n="982"/><span>Is gan aoinne beo chun seasamh dhom</span>
<lb n="983"/><span>Nuair a tharraing tú orm bruíon is scléip!</span>
<lb n="984"/><span>Tú ag iarraidh an gadhar a stracadh uaim</span>
<lb n="985"/><span>Le hachrann i dtúis an lae!</span>
<lb n="986"/><span>Is go Cnoc Mhaoláin má thagann tú,</span>
<lb n="987"/><span>Ar m'anam ná beidh tú baoch! '</span>
<lb n="988"/>
<pb n="72"/></p>
<lb n="989"/>
<lb n="990"/><p><span>CRAICEANN AN LAO</span></p>
<lb n="991"/>
<lb n="992"/><p><span>Dónall Rua O Riain</span></p>
<lb n="993"/>
<lb n="994"/><p><span>Ó Chill Chéise ar maidin is ea a ghluais mé go luaimneach,</span>
<lb n="995"/><span>Is i gCoill an Bháigh stopadh mé, ag cuir lorg ar mo thuairisc!</span>
<lb n="996"/><span>Bíonn mo thriall go Sasana, agus ní dhiúltaím bailte móra,</span>
<lb n="997"/><span>Is má théir go Sléibhte Breathnach is ea a chloisfidh tú mo thuairisc.</span></p>
<lb n="998"/>
<lb n="999"/><p><span>' Más Dónall Rua é d'ainm is fada mé ag clos tráchta ort -</span>
<lb n="1000"/><span>Go ndéanfá dánta a cheapadh is go bhfuil fuinneamh in do ráití;</span>
<lb n="1001"/><span>Díol an craiceann feasta liom agus gheobhair gan mhoill an t-airgead!</span>
<lb n="1002"/><span>Ol ar leann le spairn é - is ní fada uait an tábhairne! '</span></p>
<lb n="1003"/>
<lb n="1004"/><p><span>' Ní dhíolfaidh mé féin an craiceann leat - níl maith dhuit le</span>
<lb n="1005"/><span>bheith ag trácht air -</span>
<lb n="1006"/><span>Bheadh Seán Deá i bhfearg liom agus ní thabharfadh trust</span>
<lb n="1007"/><span>go bráth liom!</span>
<lb n="1008"/><span>'A dtabharfá a raibh aiged' charaid dom ní dh'iontódh</span>
<lb n="1009"/><span>staon in m'aigne,</span>
<lb n="1010"/><span>Agus ní dhíolfainn féin an baile leat, mar is minic mé i</span>
<lb n="1011"/><span>gCill Chéise! '</span>
<lb n="1012"/>
<pb n="75"/></p>
<lb n="1013"/>
<lb n="1014"/><p><span>DO MHÁIRE BHREATHNACH</span></p>
<lb n="1015"/>
<lb n="1016"/><p><span>Dónall Rua Ó Riain</span></p>
<lb n="1017"/>
<lb n="1018"/><p><span>Ag cúil na Fearnóige athá an spéirbhean -</span>
<lb n="1019"/><span>Is í Máire bhreá ghléigeal Mhicheáil,</span>
<lb n="1020"/><span>A bhfuil a bánchnis mar bhláth na sú craobh,</span>
<lb n="1021"/><span>Is is breátha í ná Phoebus gach lá!</span>
<lb n="1022"/><span>Ar Shliabh gCruinn do bhí radharc ar a gaolta,</span>
<lb n="1023"/><span>Is is siúr cheart 'Liféir í is Roibeaird</span>
<lb n="1024"/><span>In aghaidh Chromail i gcogadh ná staonadh -</span>
<lb n="1025"/><span>Claíomh cúil acu ar chaol-each ina láimh.</span></p>
<lb n="1026"/>
<lb n="1027"/><p><span>Ní phósfar go deo í le haoinneach</span>
<lb n="1028"/><span>A mbeidh deor ann ach tréanfhuil go hard,</span>
<lb n="1029"/><span>Mar is planda den mbantracht ó Wales í</span>
<lb n="1030"/><span>Is gach oidhre eile 'á mhéid iad le rá -</span>
<lb n="1031"/><span>Bhí pobal Sútúin ar a gaolta,</span>
<lb n="1032"/><span>Is a máthair de phréimh cheart Ogáin,</span>
<lb n="1033"/><span>Brainse de shíolrach 'Liféir í,</span>
<lb n="1034"/><span>Is den Phúca a bhí glaoite chois trá.</span></p>
<lb n="1035"/>
<lb n="1036"/><p><span>Is í gaol Sheáin Chill Chreagáin is a phréimhe í,</span>
<lb n="1037"/><span>Is na hard-mharcaigh ó thaobh Chnoc Mhaoláin;</span>
<lb n="1038"/><span>Is í gaol Adaim ó Chrua-Bhaile an tSléibhe í,</span>
<lb n="1039"/><span>Agus Oraim do ghníodh na caisleáin.</span>
<lb n="1040"/><span>Ó inín Rí Poland le mórtais do glaodh í</span>
<lb n="1041"/><span>Do bhí pósta mar chéile ag a Dád -</span>
<lb n="1042"/><span>Is ní bréag domhsa an véarsa so a scrúdadh</span>
<lb n="1043"/><span>Ar an maighdean gheal mhúinte gan cháim.</span></p>
<lb n="1044"/>
<lb n="1045"/><p><span>I mBreatain, mar a gcastar an síoda,</span>
<lb n="1046"/><span>Bhíodh na Breathnaigh go líonta fá bhláth</span>
<lb n="1047"/><span>Gur thógadar a seolta thar taoide</span>
<lb n="1048"/><span>Le mórneart a gclaíomh chughainn gan scáth.</span></p>
</div>
<pb n="76"/>
<div><lb n="1049"/><p><span>Insa bhFearnóig thá an bhruinneall den bhfíorscoth</span>
<lb n="1050"/><span>Ná staonfadh lá an choimheascair dá namhaid,</span>
<lb n="1051"/><span>Go dtáinig fórsaí le mórneart thar taoide</span>
<lb n="1052"/><span>d'fháig an óigbhean is a sinsear gan stáit.</span></p>
<lb n="1053"/>
<lb n="1054"/><p><span>Is é a deir Piaras Bhaile Uí Fhinn gur dá phréimh í,</span>
<lb n="1055"/><span>Mar do shíolraigh ón tréanfhuil dob fhearr</span>
<lb n="1056"/><span>A mbíodh a cuallacht go huasal in Éirinn -</span>
<lb n="1057"/><span>Is dá sinsir do glaodh Cill Phiocáin.</span>
<lb n="1058"/><span>Bhíodh claíomh solais i ndoirnibh a gaolta,</span>
<lb n="1059"/><span>Gur chuir Cromail a tréadtha le fán . . .</span>
<lb n="1060"/><span>Is, a bhánchnis, ní náir liom é a insint</span>
<lb n="1061"/><span>Gur láimh le Sliabh gCruinn 'tá do cháil.</span></p>
<lb n="1062"/>
<lb n="1063"/><p><span>AN PAORACH</span></p>
<lb n="1064"/>
<lb n="1065"/><p><span>A Mháire Roibeaird, go mbua Dia leat an t-ádh,</span>
<lb n="1066"/><span>Agus ná tair anso Luan Cásca am' dhaoradh -</span>
<lb n="1067"/><span>Iompaigh an duilleog ar an taobh mar is cóir,</span>
<lb n="1068"/><span>Agus ná croch ins an éagóir an Paorach.</span></p>
<lb n="1069"/>
<lb n="1070"/><p><span>Goid chapaill ná bó ní dhearna mé riamh fós</span>
<lb n="1071"/><span>Le go gcaillfinn leat cló mo scéimhe;</span>
<lb n="1072"/><span>Ach Delany an tréatúir do dh'éalaigh uaim chun siúil,</span>
<lb n="1073"/><span>Agus Máire insa chúirt am' dhaoradh.</span></p>
<lb n="1074"/>
<lb n="1075"/><p><span>Níl hurrú ná husá a ghabhann tríos an tsráid</span>
<lb n="1076"/><span>Ná bíogann súd mé trí lár mo néalta,</span>
<lb n="1077"/><span>Nuair do chuimhním ar an lá go mbínnse agus Clann Siobhán</span>
<lb n="1078"/><span>Agus adharca inár láimh dheas dá séideadh.</span></p>
<lb n="1079"/>
<lb n="1080"/><p><span>Achainím, leis, an dream 'tá ag éisteacht lem' rann</span>
<lb n="1081"/><span>A mbeannacht do chur liom den saol so;</span>
<lb n="1082"/><span>Agus gur gairid uaim an t-am a mbeidh mo charaid go lag fann,</span>
<lb n="1083"/><span>Is go mbainfear an ceann le faobhar díom.</span></p>
</div>
<pb n="77"/>
<div><lb n="1084"/><p><span>A bhuachaillí na bpáirteann, beidh mo bheannacht agaibh go bráth,</span>
<lb n="1085"/><span>Agus tugaigí Bold Charley am' fhéachaint</span>
<lb n="1086"/><span>Go bhfeicfidh sibh mé aríst cuairt bheag eile ar marcaíocht</span>
<lb n="1087"/><span>Is go dtabharfadh sin an croí don Phaorach!</span></p>
<lb n="1088"/>
<lb n="1089"/><p><span>Mo chreach agus mo chrá, ní mar do shíleas atá,</span>
<lb n="1090"/><span>Ach in dinsiúna gránna im' aonar -</span>
<lb n="1091"/><span>Handcuffs ar mo lámha, agus mo chosa dá gcrá,</span>
<lb n="1092"/><span>Agus mé i gCill Chainnigh go dubhach aige daorbhroid!</span></p>
<lb n="1093"/>
<lb n="1094"/><p><span>Bhí duas agam le fáilt, agus fuascailt ón mbás,</span>
<lb n="1095"/><span>Agus triúr do bhí daor a thabhairt slán liom,</span>
<lb n="1096"/><span>Dá ndéanfainn informing ar an mbuín ghil do chráigh mé</span>
<lb n="1097"/><span>Agus do dh'fhág mé go tláith ag géarghol.</span></p>
<lb n="1098"/>
<lb n="1099"/><p><span>Ar shaibhreas na Mumhan ní dhéanfainnse súd</span>
<lb n="1100"/><span>Nó go gcuirtear mé san úir gan éifeacht,</span>
<lb n="1101"/><span>Go sínfear mo chúl le téadraibh i Sráid Eoin,</span>
<lb n="1102"/><span>Agus go mbeas Poll an Chapaill gan ghruaim im' éagmais.</span></p>
<lb n="1103"/>
<lb n="1104"/><p><span>Dé Luain ba dh'ea an lá ba chloíte é mo chás</span>
<lb n="1105"/><span>Im' sheasamh insa bar im' aonar,</span>
<lb n="1106"/><span>Agus gach Cromwellian dá rá dá ngabhadh an tsráid:</span>
<lb n="1107"/><span>"Cuirigí chun báis an méirleach!"</span></p>
<lb n="1108"/>
<lb n="1109"/><p><span>Guímse go hard chun Peadair agus chun Póil,</span>
<lb n="1110"/><span>Agus chun na naomh eile atá ar láimh Dé ann,</span>
<lb n="1111"/><span>Treascairt ar an dream a bhainfeadh díom an ceann</span>
<lb n="1112"/><span>Agus mo charaid go dubhach im' dhéidhse!</span></p>
<lb n="1113"/>
<lb n="1114"/><p><span>Dá mbeinnse féin aríst ar an taobh thall des na grátaí</span>
<lb n="1115"/><span>Is dearfa go scríobhfainn véarsa</span>
<lb n="1116"/><span>Anonn tar an taoide go ruigfeadh sé an rí -</span>
<lb n="1117"/><span>Agus go deimhin díbh ná crochfaí an Paorach!</span>
<lb n="1118"/></p>
</div>
<pb n="78"/>
<div><lb n="1119"/><p><span>POLLY</span></p>
<lb n="1120"/>
<lb n="1121"/><p><span>Ar mo ghóilt dom do Dhroichead na Tuaire</span>
<lb n="1122"/><span>Is mé ag lorgadh mo stuaire chailín,</span>
<lb n="1123"/><span>Casadh liom cnap tí in uaigneas</span>
<lb n="1124"/><span>Gan teacht braon anuas ann ná aníos.</span>
<lb n="1125"/><span>Bhí Polly agus a mam go huaigneach</span>
<lb n="1126"/><span>Ar leaba i mbun suaimhnis ina luí,</span>
<lb n="1127"/><span>Agus lem' stairíocht gur mheas mé í a dh'fhuadach</span>
<lb n="1128"/><span>Go dtí 'gcóireoinn a cuacha léi síos.</span></p>
<lb n="1129"/>
<lb n="1130"/><p><span>Chuireadar tuairisc na béithe</span>
<lb n="1131"/><span>Agus leanadar mé féin ar mo bhonn;</span>
<lb n="1132"/><span>Fuaradar mo thuairisc ó gach aoinne</span>
<lb n="1133"/><span>Go dtí 'dtángadar taobh liom mar a rabhas.</span>
<lb n="1134"/><span>Phreab mé im' sheasamh is léim mé,</span>
<lb n="1135"/><span>Agus lámhaíos mo chaol-each breá donn -</span>
<lb n="1136"/><span>Is ná raibh aon chapall ariamh agá gaolta</span>
<lb n="1137"/><span>Do bhéarfadh ar Shéamas ina dhrom.</span></p>
<lb n="1138"/>
<lb n="1139"/><p><span>Gan dearmad is é an caladh do shnámh sé;</span>
<lb n="1140"/><span>Go tapa thar balla thug léim -</span>
<lb n="1141"/><span>An stail dob fhearr i gcríoch Fódla</span>
<lb n="1142"/><span>Agus an marcach ba leonta ina dhroim!</span>
<lb n="1143"/><span>'Scuaib an ainnir chiúin chailce thar teora -</span>
<lb n="1144"/><span>Gé go measaim gur mb'óg í mar mhnaoi -</span>
<lb n="1145"/><span>'Raibh lasadh ina leaca mar rosies;</span>
<lb n="1146"/><span>'Agus an ligfidh tú an t-ógfhear a chloí? '</span></p>
<lb n="1147"/>
<lb n="1148"/><p><span>'Polly, ná bíodh ortsa buaireamh</span>
<lb n="1149"/><span>As tusa a scuabadh thar toinn -</span>
<lb n="1150"/><span>Gheobhair marcaíocht ar stail ghroí go huasal</span>
<lb n="1151"/><span>Ar fad síos go cuan Bhaile Uí Ghroinn.</span>
<lb n="1152"/><span>. . . . . . . . . . . . . . .</span>
<lb n="1153"/><span>. . . . . . . . . . . . . . .</span>
<lb n="1154"/><span>. . . . . . . . . . . . . . .</span>
<lb n="1155"/><span>. . . . . . . . . . . . . . .</span></p>
</div>
<pb n="79"/>
<div><lb n="1156"/><p><span>D'imíos lem' ard-intinn aerach,</span>
<lb n="1157"/><span>Agus go Talamh an Éisc liom ar dtúis;</span>
<lb n="1158"/><span>As súd go Sasana na Bhéarla</span>
<lb n="1159"/><span>Agus gach ball eile a mb'fhéidir é a shiúl.</span>
<lb n="1160"/><span>Ba mhinic i gcogadh na bpiléar mé</span>
<lb n="1161"/><span>Striopálta im' léine agus im' thriús;</span>
<lb n="1162"/><span>Agus anois ó tháim gaibhte ní féidir</span>
<lb n="1163"/><span>Go ligfidh tú mé a dhaoradh insa chúirt.</span></p>
<lb n="1164"/>
<lb n="1165"/><p><span>MÁIRE NÍ CHINNFHAOLAIDH</span></p>
<lb n="1166"/>
<lb n="1167"/><p><span>Tiocfas an Francach anall chughainn go hÉire</span>
<lb n="1168"/><span>Agus buailfidh sé an t-ualach anuas ar Chinnfhaoladh!</span>
<lb n="1169"/><span>Gheobhaidh sé thart timpeall go Faichín an phléisiúir,</span>
<lb n="1170"/><span>Is i mbruach an Loinneáin mar a ndearna sé an t-éirleach!</span>
<lb n="1171"/><span>Is siambó!</span></p>
<lb n="1172"/>
<lb n="1173"/><p><span>Mo mhíle grá tú, a Mháire Ní Chinnfhaolaidh,</span>
<lb n="1174"/><span>Is ní chasfar go bráth leat a ndearna do ghaolta -</span>
<lb n="1175"/><span>Nín aon deor dá gcuid fola ina codladh in do ghéaga</span>
<lb n="1176"/><span>Nuair nár chroch tú ag an gcúirt é, ar chomhairle na méirleach!</span>
<lb n="1177"/><span>Agus siambó!</span></p>
<lb n="1178"/>
<lb n="1179"/><p><span>A Father gheal Farrell go mba fada faoi réim duit!</span>
<lb n="1180"/><span>Go mba buan fear d'ainme id' sheasamh ins an éide!</span>
<lb n="1181"/><span>Scríobh tú litir le Meachair go Cill Chainnigh á shaoradh,</span>
<lb n="1182"/><span>Is gur dh'admháil an bhruinneall gur dh'imigh sí féin leis!</span>
<lb n="1183"/><span>Agus siambó!</span></p>
<lb n="1184"/>
<lb n="1185"/><p><span>A Liaim ghil Uí Mheachair, cad a bhain duitse ar aon chor</span>
<lb n="1186"/><span>Ná deaghaigh tú ins an arm nó seoladh ar bord loinge?</span>
<lb n="1187"/><span>Seachain an baile - thá do namhaid ag an teora!</span>
<lb n="1188"/><span>Aige sceach Bhuaile an Fhinn tá crochaire an chorda!</span>
<lb n="1189"/><span>Agus siambó!</span></p>
</div>
<pb n="80"/>
<div><lb n="1190"/><p><span>A Liaim bháin Uí Mheachair, deirimse Dia féin leat!</span>
<lb n="1191"/><span>Seachainse an Bhuaile, is na cuanta athá taobh leis!</span>
<lb n="1192"/><span>Coinnigh an stuaire ar cuaird seal dá bréagan</span>
<lb n="1193"/><span>Go mbeidh oidhre óg ag teacht abhaile aige Peata Chinnfhaoladh!</span>
<lb n="1194"/><span>Agus siambó!</span></p>
<lb n="1195"/>
<lb n="1196"/><p><span>Níor dh'fhág sé tor aitinn gan stracadh insa dúiche -</span>
<lb n="1197"/><span>A bhfuil ó Chluain gheal Meala go Carraig na Siúire -</span>
<lb n="1198"/><span>Chuaigh sé go Caiseal, is as sin go Durlas,</span>
<lb n="1199"/><span>Agus chraoil sé an ainnir aige geata Chill Lamhrach!</span>
<lb n="1200"/><span>Agus siambó!</span></p>
<lb n="1201"/>
<lb n="1202"/><p><span>BRÍD NÍ CHEALLAIGH</span></p>
<lb n="1203"/>
<lb n="1204"/><p><span>Idir Cill Mhanach is Raithneach</span>
<lb n="1205"/><span>Is ea a chaitheas-sa túis mo shaoil,</span>
<lb n="1206"/><span>In aice na mbuachaillí séimhe</span>
<lb n="1207"/><span>Is cailíní múinte caoin.</span>
<lb n="1208"/><span>Taithneamh níor ghlacas d'aon bhean,</span>
<lb n="1209"/><span>Ach go haerach ag ól na dí,</span>
<lb n="1210"/><span>Nó go ndán gur dhearcas an spéirbhean -</span>
<lb n="1211"/><span>An ainnir do bhreoigh mo chroí!</span></p>
<lb n="1212"/>
<lb n="1213"/><p><span>Is í Bríd Ní Cheallaigh an spéirbhean</span>
<lb n="1214"/><span>'Thá innealta meargaí meall -</span>
<lb n="1215"/><span>Thá sí carthannach daonmhar,</span>
<lb n="1216"/><span>Is molann an saol í ar fheabhas;</span>
<lb n="1217"/><span>'Bhfuil a cúilín fite go féar léi</span>
<lb n="1218"/><span>Go triopallach dréimreach donn -</span>
<lb n="1219"/><span>Is é mo chumha gan mise dá bréagain</span>
<lb n="1220"/><span>Ar mhaoilinn an tsléibhe úd thall!</span></p>
</div>
<pb n="81"/>
<div><lb n="1221"/><p><span>Is eol dom 'dtaobh cupard a dhéanamh,</span>
<lb n="1222"/><span>Is muileann a ghléas ar abhainn,</span>
<lb n="1223"/><span>Long is coitear i ndéidh sin</span>
<lb n="1224"/><span>Do bhéarfadh sinn ar aon anonn;</span>
<lb n="1225"/><span>Do scríobhfainn Laidean nó Béarla</span>
<lb n="1226"/><span>Chomh cliste le haon mhac saoir -</span>
<lb n="1227"/><span>Is 'on chliar nárbh fhuiris' liom réiteach,</span>
<lb n="1228"/><span>Is go bpósfainn gan aon rud í!</span></p>
<lb n="1229"/>
<lb n="1230"/><p><span>Dá mbeadh tíos agam agus áitreabh -</span>
<lb n="1231"/><span>Mar do bhí aigem' chairde romhainn -</span>
<lb n="1232"/><span>Do gheobhainnse cailín deas sásta,</span>
<lb n="1233"/><span>Airgead bán agus púint.</span>
<lb n="1234"/><span>Anois ó tháim gan chruach gan stáca,</span>
<lb n="1235"/><span>Is ná cuireann do chairde liom,</span>
<lb n="1236"/><span>Fillse abhaile ar do mháithrín,</span>
<lb n="1237"/><span>A bhruinneall 'thá lán de ghreann!</span></p>
<lb n="1238"/>
<lb n="1239"/><p><span>Is é mo chumha gan mise is mo spéirbhean</span>
<lb n="1240"/><span>Na mílte léig ó thuaidh</span>
<lb n="1241"/><span>In oileáinín coille inár n-aonar</span>
<lb n="1242"/><span>Mar a labhrann an t-éan is an chuach!</span>
<lb n="1243"/><span>Do phógfainn go milis a béilín,</span>
<lb n="1244"/><span>Agus chuirfinn lem' thaobh í ón fhuacht,</span>
<lb n="1245"/><span>Agus scríobhfainn litir chun Phoebus</span>
<lb n="1246"/><span>Chun solas an lae a bhreith uainn!</span>
<lb n="1247"/></p>
</div>
<pb n="82"/>
<div><lb n="1248"/><p><span>MÁIRÍN CHILL CHAINNIGH</span>
<lb n="1249"/><span>"Á dtiocfá liom chun teampaill,</span>
<lb n="1250"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span>
<lb n="1251"/><span>"Dén gnó a bheidh ann agam,</span>
<lb n="1252"/><span>A chuid an tsaoil is a stór?"</span>
<lb n="1253"/><span>"Ag éisteacht leis an gcantaireacht</span>
<lb n="1254"/><span>Is le ministéirí Gallda,</span>
<lb n="1255"/><span>Is ag amharc ar na huaisle,</span>
<lb n="1256"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span></p>
<lb n="1257"/>
<lb n="1258"/><p><span>"An dtiocfá liom chun Aifrinn,</span>
<lb n="1259"/><span>A ógánaigh ó?"</span>
<lb n="1260"/><span>"Dén gnó a bheidh ann agam,</span>
<lb n="1261"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span>
<lb n="1262"/><span>"Ag éisteacht leis an Eaglais</span>
<lb n="1263"/><span>Ag léamh na mbriathra beannaithe -</span>
<lb n="1264"/><span>Mar is é siúd ba chleachtadh dhom</span>
<lb n="1265"/><span>A ógánaigh ó!"</span></p>
<lb n="1266"/>
<lb n="1267"/><p><span>"Raghainnse ag baint an aitinn leat,</span>
<lb n="1268"/><span>A Mhalaí bheag ó!</span>
<lb n="1269"/><span>Raghainn á thabhairt abhaile leat,</span>
<lb n="1270"/><span>A chuid an tsaoil is a stór!</span>
<lb n="1271"/><span>Raghainnse leat chun an Aifrinn -</span>
<lb n="1272"/><span>Is ní mar dhúil sa mbeannaitheacht,</span>
<lb n="1273"/><span>Ach amháin do bheith ag amharc ort,</span>
<lb n="1274"/><span>A Mhalaí bheag ó!"</span></p>
<lb n="1275"/>
<lb n="1276"/><p><span>"An dtiocfá fán choill chraobhach,</span>
<lb n="1277"/><span>A Mhalaí bheag ó!</span>
<lb n="1278"/><span>Is an t-úllord aoibhinn aerach,</span>
<lb n="1279"/><span>A chuid an tsaoil is a stór,</span>
<lb n="1280"/><span>Mar a bhfaighimis cnó is caora</span>
<lb n="1281"/><span>Is úlla i mbarra géagaibh</span>
<lb n="1282"/><span>Is ceol binn na n-éan ann</span>
<lb n="1283"/><span>Gach aon mhaidin cheoch?"</span>
<lb n="1284"/></p>
</div>
<pb n="83"/>
<div><lb n="1285"/><p><span>"Is milis liom do phóigín,</span>
<lb n="1286"/><span>A Mhalaí bheag óg,</span>
<lb n="1287"/><span>Is do bhéilín tanaí ró-dheas,</span>
<lb n="1288"/><span>A chuid an tsaoil is a stór,</span>
<lb n="1289"/><span>Do shúile mar an ómra,</span>
<lb n="1290"/><span>Is do ghruaig ar dhath an óir bhuí -</span>
<lb n="1291"/><span>Is do mhairbh tú dhen bhrón mé,</span>
<lb n="1292"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span></p>
<lb n="1293"/>
<lb n="1294"/><p><span>"Ní chuirfinn dubh ná dearg ort,</span>
<lb n="1295"/><span>A Mhalaí bheag óg,</span>
<lb n="1296"/><span>Síoda stiff ná cambric,</span>
<lb n="1297"/><span>A chuid an tsaoil is a stór -</span>
<lb n="1298"/><span>Acht lásaí óir is airgid</span>
<lb n="1299"/><span>Is an hollandish is daoire i Sasana,</span>
<lb n="1300"/><span>Is ina dhiaidh do raghainn thar caladh leat,</span>
<lb n="1301"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span></p>
<lb n="1302"/>
<lb n="1303"/><p><span>"Á mb'áil leat a bheith ceannasach,</span>
<lb n="1304"/><span>A Mhalaí bheag óg -</span>
<lb n="1305"/><span>Gan do chroí istigh 'bheith gangaideach,</span>
<lb n="1306"/><span>A chuid an tsaoil is a stór?</span>
<lb n="1307"/><span>Thabharfadh an Paorach taithneamh duit -</span>
<lb n="1308"/><span>Searc a chroí is a anama -</span>
<lb n="1309"/><span>Is go bráth bráth ní scarfadh sé</span>
<lb n="1310"/><span>Le plúr na mban óg!"</span></p>
<lb n="1311"/>
<lb n="1312"/><p><span>"Is dubhach atáim, is fannlag,</span>
<lb n="1313"/><span>A Mhalaí bheag óg:</span>
<lb n="1314"/><span>Is beidh eagla lem' ló orm,</span>
<lb n="1315"/><span>A chuid an tsaoil is a stór -</span>
<lb n="1316"/><span>Gach cosán fada dá ngeobhadh mé</span>
<lb n="1317"/><span>Is cuanta i bhfad ó ródaibh,</span>
<lb n="1318"/><span>Ar eagla go mbeifeá romham id' ghósta</span>
<lb n="1319"/><span>Nó id' chú bán ar na bóithre!</span>
<lb n="1320"/><span>Is gur dh'fhág tú faoi bhrón mé.</span>
<lb n="1321"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span>
<lb n="1322"/></p>
</div>
<pb n="84"/>
<div><lb n="1323"/><p><span>"Is dubhach an scéal atá agam,</span>
<lb n="1324"/><span>A Mhalaí bheag óg -</span>
<lb n="1325"/><span>Gur chuir mé dhen tsaol tú,</span>
<lb n="1326"/><span>A chuid an tsaoil is a stór!</span>
<lb n="1327"/><span>Is é an scian pheann 'thá in mo phóicín</span>
<lb n="1328"/><span>'Lig leat fuil do dhrólainn' -</span>
<lb n="1329"/><span>Is dh'fhág sin príosún fuar agam,</span>
<lb n="1330"/><span>A Mhalaí bheag óg!"</span></p>
<lb n="1331"/>
<lb n="1332"/><p><span>"Lean mé i ngach uile aird tú,</span>
<lb n="1333"/><span>A Mhalaí bheag óg!</span>
<lb n="1334"/><span>Lean mé go Corcaigh siar tú,</span>
<lb n="1335"/><span>A chuid an tsaoil is a stór!</span>
<lb n="1336"/><span>Shiúil mé thoir is thiar leat,</span>
<lb n="1337"/><span>Shiúil mé idir dhá shliabh leat -</span>
<lb n="1338"/><span>Is bheirim anois do Dhia tú,</span>
<lb n="1339"/><span>A phlúr na mban óg!"</span></p>
<lb n="1340"/>
<lb n="1341"/><p><span>Tháinig Malaí bhán go huaigneach</span>
<lb n="1342"/><span>Dhá uair roimhes an lá;</span>
<lb n="1343"/><span>Leag sí a géaga fuara orm,</span>
<lb n="1344"/><span>Is a béilín tanaí tláth!</span>
<lb n="1345"/><span>Is é a dúirt sí: "Preab, a bhuachaill -</span>
<lb n="1346"/><span>Is mithid duit feasta gluaiseacht!</span>
<lb n="1347"/><span>Thá an tóir ag teacht ró-luath ort</span>
<lb n="1348"/><span>Trí phlúr na mban óg!"</span></p>
<lb n="1349"/>
<lb n="1350"/><p><span>"Conas 'tá do mháithrín,</span>
<lb n="1351"/><span>A Mhalaí bheag óg?"</span>
<lb n="1352"/><span>"Thá go buartha cráite,</span>
<lb n="1353"/><span>Is beidh lena ló!</span>
<lb n="1354"/><span>Ní hí sin is cás liom,</span>
<lb n="1355"/><span>Ach an buachaill a raibh mé i ngrá leis -</span>
<lb n="1356"/><span>Beas dá chuir i mbranraí in airde</span>
<lb n="1357"/><span>Trí phlúr na mban óg!"</span>
<lb n="1358"/></p>
</div>
<pb n="85"/>
<div><lb n="1359"/><p><span>"Tiocfas an bás go huaigneach</span>
<lb n="1360"/><span>Dhá uair roimhes an lá -</span>
<lb n="1361"/><span>Bainfidh sé cúntas crua dhíot</span>
<lb n="1362"/><span>'Chionn cluain do chuir ar mhná!</span>
<lb n="1363"/><span>Beidh dréimirí fada fuara ort,</span>
<lb n="1364"/><span>Is bairlín bán an fhuachta ort -</span>
<lb n="1365"/><span>Is nár bhreá í an aithrí an uair úd</span>
<lb n="1366"/><span>'Á mbeadh sí le n'fháil!"</span></p>
<lb n="1367"/>
<lb n="1368"/><p><span>'Á LEANFAINN TÚ ...</span></p>
<lb n="1369"/>
<lb n="1370"/><p><span>"Á leanfainn tú siar go dian go Ceatharlach</span>
<lb n="1371"/><span>Chaillfinn mo chiall mara dtriallfá abhaile liom,</span>
<lb n="1372"/><span>Óró, agus bheinn ag sileadh na ndeor!"</span>
<lb n="1373"/><span>"Bíodh an cíos go cruinn deas bailithe -</span>
<lb n="1374"/><span>Níl aird insa tsaol, más fíor, ná rachaimid</span>
<lb n="1375"/><span>Óró, nó thar an fharraige mhór!</span>
<lb n="1376"/><span>Glacfaidh mé long, más fiú mo thairbhe;</span>
<lb n="1377"/><span>Béarfaidh mé liom tú anonn thar farraige,</span>
<lb n="1378"/><span>Nó go hAlbain más é is fearra leat -</span>
<lb n="1379"/><span>Ar a sheasamh dom ná bíodh eagla ort!</span>
<lb n="1380"/><span>Óró, nach tusa mo stor?</span></p>
<lb n="1381"/>
<lb n="1382"/><p><span>"Ní chreidfinn do bhriathra tar éis a n-abairtear,</span>
<lb n="1383"/><span>Mar is fear magaidh tú a bhíonn ag mealladh ban,</span>
<lb n="1384"/><span>Óró, agus a bhfuil dúil ins an ól!"</span>
<lb n="1385"/><span>"A chumainn mo chléibh agus a réiltheann mhascalach,</span>
<lb n="1386"/><span>Ní ineosfainn féin bréag óm' bhéal ar chapall duit</span>
<lb n="1387"/><span>Ar eagla an pheaca agus go mbeimis féin damanta -</span>
<lb n="1388"/><span>Páirt im' anam go bráth ní scarías leat</span>
<lb n="1389"/><span>Óró, go raghaidh mé faoin bhfód!"</span>
<lb n="1390"/></p>
</div>
<pb n="86"/>
<div><lb n="1391"/><p><span>"Ní léigfead faoin bhfód go deo mo phreabaire -</span>
<lb n="1392"/><span>Is tusa mo stór ó fuairis fios d'aigne,</span>
<lb n="1393"/><span>Óró, agus bí im' choinne ins an ól!</span>
<lb n="1394"/><span>Glaofaimid an drawer agus tráfaimid an baraille;</span>
<lb n="1395"/><span>Tógfaimid rí-rá a mbeidh trácht i gCallainn air,</span>
<lb n="1396"/><span>Óró, an fhaid a mhairfidh 'bhfuil beo!"</span></p>
<lb n="1397"/>
<lb n="1398"/><p><span>"B'fhearr liom do mhéin ná céad bó bainne agam,</span>
<lb n="1399"/><span>Ná muilte ag meilt plúir agus brewery ag tabhairt leanna agam!</span>
<lb n="1400"/><span>. . . . . . . . . . . .  súd é m'aigne -</span>
<lb n="1401"/><span>Thabharfainn an saol go léir ar maidin ort,</span>
<lb n="1402"/><span>Óró, is creid feasta mo ghlór!"</span></p>
<lb n="1403"/>
<lb n="1404"/><p><span>"Is iontach an scéal mar a ghéill mé cheana</span>
<lb n="1405"/><span>Do réic 'ed shórtsa aniar ón Mhainistir</span>
<lb n="1406"/><span>Do mheall mé le héitheach go leor;</span>
<lb n="1407"/><span>Gur chuiris an saol go léir i bhfearg liom -</span>
<lb n="1408"/><span>Siar go raghadsa ag triall led' leanbh chughat,</span>
<lb n="1409"/><span>Óró, is ná feadar cá ngeobhad!</span>
<lb n="1410"/><span>Má thugann tú an manual go bráth ná scarfair liom -</span>
<lb n="1411"/><span>Tuilleadh biotáille le fáil in aisce agat!</span>
<lb n="1412"/><span>Cloígh síos d'aigne agus fill abhaile liom,</span>
<lb n="1413"/><span>Óró, agus a bhfuil agam do gheobhair!"</span>
<lb n="1414"/></p>
</div>
<pb n="87"/>
<div><lb n="1415"/><p><span>AN DRAIGHNEÁN DONN</span></p>
<lb n="1416"/>
<lb n="1417"/><p><span>Thá stuaire de chailín beag óg am' chrá</span>
<lb n="1418"/><span>A bhfuil lasadh ina leacain agus rós ina lár -</span>
<lb n="1419"/><span>D'fhág sí mé in aicíde bhróin is bháis</span>
<lb n="1420"/><span>Agus bhain sí mo thaithí go deo dhe mhná!</span></p>
<lb n="1421"/>
<lb n="1422"/><p><span>Cailín beag a bheathaigh ins an áit seo mé,</span>
<lb n="1423"/><span>Is cailín a mhaslaigh trí ghrá fir mé -</span>
<lb n="1424"/><span>Ag síormhealladh gach gaiscíoch is ag pógadh a mbéal -</span>
<lb n="1425"/><span>Agus mo bheannacht chun cailíní óga an tsaoil!</span></p>
<lb n="1426"/>
<lb n="1427"/><p><span>Tabhair do mhallacht dod' athair is dod' mháithrín féin</span>
<lb n="1428"/><span>Nár thug solas beag duitse ar mo láimhse a léamh -</span>
<lb n="1429"/><span>Is doith ar maidin 'scríobhfainn chughat brí mo scéil -</span>
<lb n="1430"/><span>Agus mo bheannacht nó go gcasfar ort Dé Domhnaigh mé!</span></p>
<lb n="1431"/>
<lb n="1432"/><p><span>Ní lucht húdaí ná búclaí dob fhearr liom fhéin,</span>
<lb n="1433"/><span>Ach stuaire dhe chailín beag óg gan chréim -</span>
<lb n="1434"/><span>Bheadh a cúilín cas búclach ag fás léi go féar -</span>
<lb n="1435"/><span>Is thá cumha agam i ndiaidh mo mhuirnín, is ní náir liom é!</span></p>
<lb n="1436"/>
<lb n="1437"/><p><span>'Beir leat mé, is níl airgead ná ór agam;</span>
<lb n="1438"/><span>Beir leat mé, is níl bó agam ar mhóin ná cnoc;</span>
<lb n="1439"/><span>Beir leat mé, is níl báibín id' dhiaidh agam -</span>
<lb n="1440"/><span>Is murar leat mé ní mhairfidh mé go bliain ó inniubh! '</span></p>
<lb n="1441"/>
<lb n="1442"/><p><span>Is dóigh le céad bean gur leo fhéin mé nuair a dh'ólaim leann;</span>
<lb n="1443"/><span>Dhá dtrian go dtéann síos liom nuair a smuainím ar ghreann.</span>
<lb n="1444"/><span>Sneachta síonmhar is é á shíorchuir ó Shliabh na mBan Fionn,</span>
<lb n="1445"/><span>Is go bhfuil mo ghrá-sa mar bhláth na n-áirní ar an Draighneán Donn!</span></p>
<lb n="1446"/>
<lb n="1447"/><p><span>A shaol-searc, ná tréig mé ar airgead ná ar ór;</span>
<lb n="1448"/><span>A shaol-searc, ná tréig mé ar mhacha breá bó;</span>
<lb n="1449"/><span>A shaol-searc, ná tréig mé ar a bhfuil sa tsaol beo -</span>
<lb n="1450"/><span>Is gur tú an chéad fhear inar léigeas mo chumann leis fós! '</span></p>
</div>
<pb n="88"/>
<div><lb n="1451"/><p><span>Is dealbh fear ina sheasamh le claí ró-ard</span>
<lb n="1452"/><span>Gan céim bheag 'bheith ina aice ar a leagfadh sé a láimh -</span>
<lb n="1453"/><span>'A airdeacht crann caorthainn bíonn sé searbh ina bharr,</span>
<lb n="1454"/><span>Is go dtagann sméar is sú na gcraobh ar an gcrann is ísle bláth!</span></p>
<lb n="1455"/>
<lb n="1456"/><p><span>Beir mo bheannacht chun an bhaile bheag 'thá ansúd thall,</span>
<lb n="1457"/><span>Is gan dearmad an baile beag atá os a chionn -</span>
<lb n="1458"/><span>Is iomadh bealach fliuch salach agus bóithrín cam</span>
<lb n="1459"/><span>Idir mise is an baile a bhfuil mo dhianghrá ann!</span>
<lb n="1460"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Duanaire Osraíoch

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Duanaire Osraíoch

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
