Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Art Mac Bionaid: Dánta</title><author><name type="main">Art Mac Bionaid; Liam Ó Caithnia agus Tomás Ó Fiaich</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L228</note>
                         <note type="L">33</note>
                         <note type="B">1817c 19T</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>L228</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Art Mac Bionaid: Dánta</title><author>Art Mac Bionaid; Liam Ó Caithnia agus Tomás Ó Fiaich</author><imprint><publisher>B.Á.C.: An Clóchomhar Tta, 1979</publisher><date>1817c 19T</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>NA DÁNTA.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>An tAthair Pádraig Ó hAnluain.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>A fhréimh den fhuil uasal faoi ghruaim i nDún Dealgan, mo dhíth,</span>
<lb n="6"/><span>Treibh eaglais is uachtarán thug bua le cumas a ngníomh,</span>
<lb n="7"/><span>Ó hAnluain a ghluais anuas ó Cholla an dá chríoch,</span>
<lb n="8"/><span>Síol Eochaidh na mbua bhí go huaibhreach i dTeamhair na ríogh.</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>Is é mo thuirse gur treaghdadh an tréan-fhear Pádraig caoimh,</span>
<lb n="11"/><span>A fuair oideas ón chléir, tá faoi chré, mo chrá, ina luí</span>
<lb n="12"/><span>Ach scrios ar an éag nár ghéill do chrá so a ghaoil,</span>
<lb n="13"/><span>Nó go n-ardfaí céim don té tá faoi cháin dá dhíth.</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>Is follas do chách gurb é an bás a d'fhág tusa faoi ghruaim,</span>
<lb n="16"/><span>Ó theastaigh an tAthair Pádraig, d'athraigh do dhreach is do shnua,</span>
<lb n="17"/><span>Bhí caradas ar fáil agat is grá ón eaglais an uile uair,</span>
<lb n="18"/><span>Ach is é ollamh na bplástar do chairde ag deireadh do ruaig.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="21"/><span>Ní bhfuil an mac léinn ó Eirne go himeall Loch gCál</span>
<lb n="22"/><span>Dá dtigeadh chuige Séamas nach bhfaigheadh scléip gach 'n choirm ar chlár,</span>
<lb n="23"/><span>Ach dá dtigeadh othras ón éag ar aon den aicme go bráth,</span>
<lb n="24"/><span>Ní fhóireann a léann gan an séad a chuir Marcas chun báis.</span>
<lb n="25"/></p>
</div>
<pb n="34"/>
<div><lb n="26"/><p><span>Ar Shéamas Ó Broin, Píobaire</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Thug mé ruaig fá bhruach na tíre,</span>
<lb n="29"/><span>Is i mbruíon na slua a chuas chun scíste,</span>
<lb n="30"/><span>In áitidh suailce nó suain mar mhian liom,</span>
<lb n="31"/><span>Is é chualas fuaim agus uaill-ghuth píbe.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Bhí roinn den fhéin seo go céimiúil státúil,</span>
<lb n="34"/><span>Cuid eile ag léamh go cléiriúil cráifeach,</span>
<lb n="35"/><span>Bhí Ó hAnluain ina léice ag méadú an charnáin,</span>
<lb n="36"/><span>Is bhí an Branach ag méiligh is ag séideadh a chuid málaí.</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Más don eaglais a luadh na guadaí gan eolas,</span>
<lb n="39"/><span>Ó hAnrachtaigh Rua nach raibh suairc ina ghlórthaí,</span>
<lb n="40"/><span>Mac Ardghail a ruaigeadh anuas ón Rómhar</span>
<lb n="41"/><span>Is Ó Luain a bhí ar fuaimniú tríd chuantaí na hEorpa.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="44"/><span>Dá nglacfadh an tEaspag bríb is gan an fíorcheart a fhuagradh,</span>
<lb n="45"/><span>Ach bulla thabhairt scíofa do gach aon de na tuataí,</span>
<lb n="46"/><span>Bheadh an Branach lena phíb ag cur cloí ar na cuacha,</span>
<lb n="47"/><span>Is go dteithfeadh na mictíre le scaoll-mhire uaidh-sean.</span>
<lb n="48"/></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="49"/><p><span>Ar An Phíobaire Céanna</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Ghlac mise réim go séidfinn port ar an phíb,</span>
<lb n="52"/><span>Nuair a fuair mé 'n gléas le mo thaobh san fhuinneog ina luí,</span>
<lb n="53"/><span>Tráth chuaigh siad a mhéiligh, léim an Branach le fíoch,</span>
<lb n="54"/><span>Samhail le claorán ag éirí ar eiteall as díog.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Thug seisean ruaig fá thuairim ollaimh an cheoil,</span>
<lb n="57"/><span>Ach is é Hanrachtaigh Rua a ruaigeadh i dtosach an ghleo</span>
<lb n="58"/><span>Tráth chonaic mé'n guada gruama ag teacht i mo chomhair,</span>
<lb n="59"/><span>Bhí mé ag buain fuachais as a bhfuair mé agam i mo dhórn.</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>Bhí feadán den phíb lér mhian na Humours of Glynn,</span>
<lb n="62"/><span>Is feadán a scaoilfeadh flít Rí Sacsan ar toinn,</span>
<lb n="63"/><span>Bhí feadán ag caoi mar dhílleachta linbh gan mhuirn,</span>
<lb n="64"/><span>Is feadán mar naosc ag éirí ar imeall na dtom.</span>
<lb n="65"/><span>An tAmhrán</span>
<lb n="66"/><span>Dá marbhfaí nó dá mbáfaí, dá ngoinfí nó dá sáfaí</span>
<lb n="67"/><span>Ollaimh is lucht cláirsí is gach sáraicme séimh,</span>
<lb n="68"/><span>Thiocfadh an Branach sábháilte ar thubaiste gach gábhaidh</span>
<lb n="69"/><span>Mar nach bhfuil sé i gcumas nádúir le hardaigne téad,</span>
<lb n="70"/><span>Nó dá dtiocfadh scairt ar sáile ar phíobairí Chríoch Fáil</span>
<lb n="71"/><span>Go tíortha deas na Spáinne, cha dtráchtfaí ort go héag,</span>
<lb n="72"/><span>Ach is tuirseach liom le rá nach bhfuil port dár síneadh lámh air</span>
<lb n="73"/><span>Nach bhfuil in do chuid málaí ach nach bhfágann siad é.</span>
<lb n="74"/></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="75"/><p><span>Na Táilliúirí</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>Dhéanfaidh mise báda bronnmhar,</span>
<lb n="78"/><span>Imeos go fonnmhar ar sáile,</span>
<lb n="79"/><span>Is cha ligim neach dá hionsaí,</span>
<lb n="80"/><span>Mar cheannphort ach táilliúir.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>Óir is furas a gcur in ordú</span>
<lb n="83"/><span>I mbéal bóchna san oíche,</span>
<lb n="84"/><span>Chan iarrfadh siad mar lóchrann</span>
<lb n="85"/><span>Ach beo i mbarr píce.</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p><span>Ba mhaith an t-ábhar gáire</span>
<lb n="88"/><span>Fán tráth sa na gruagaigh</span>
<lb n="89"/><span>Cormac agus Pádraig</span>
<lb n="90"/><span>Is an fear báite ar a nguaillibh.</span></p>
<lb n="91"/>
<lb n="92"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="93"/><span>Chuartaigh siad gach cóirnéal ó Chloch Mhór thoir na nIarlaí</span>
<lb n="94"/><span>Go rannaibh na Bóinne ag teorainn na hIar-Mhí,</span>
<lb n="95"/><span>Gan choinneall, gan tóirse, ag tóraíocht iascaibh,</span>
<lb n="96"/><span>Is níor ghabh oiread is d'fhóirfeadh do dhreolán bliana.</span>
<lb n="97"/></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="98"/><p><span>Do Antaine Ó Leannáin</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>Tá brainse féidhmiúil ceansa céillí</span>
<lb n="101"/><span>ag taisteal Éireann an uair seo,</span>
<lb n="102"/><span>Ag brosnú léighinn is ag cosnamh céime</span>
<lb n="103"/><span>is ag dealú éigsí ó thuataí,</span>
<lb n="104"/><span>Ó Leannáin réimiúil de threibh na cléire</span>
<lb n="105"/><span>bhí i bhFeadh na féile mar uachtarán</span>
<lb n="106"/><span>Gur bhuail an t-éag ar an aicme chéanna</span>
<lb n="107"/><span>a d'fhág na céadta faoi ghruaimcheas.</span></p>
<lb n="108"/>
<lb n="109"/><p><span>Níl áit a gcualas i gcríochaibh Chuailnge</span>
<lb n="110"/><span>tásc nó tuaileas an déa-mhic,</span>
<lb n="111"/><span>Nach dtugas ruaig ann, gan scíth gan suaimhneas,</span>
<lb n="112"/><span>ar aiste suailce is pléisiúir,</span>
<lb n="113"/><span>Thug sreabh na huaisle bhí frasúil stuama</span>
<lb n="114"/><span>tagra buan sheasfadh céim dhamh,</span>
<lb n="115"/><span>Ach thug Brionan fuagra nach bhfuighinnse tuarastal</span>
<lb n="116"/><span>is thit mé in uaigneas an scéil seo</span></p>
<lb n="117"/>
<lb n="118"/><p><span>A charaid chléibh, má chluin tú aighneas</span>
<lb n="119"/><span>ag teacht in m'aghaidh-se ag an cheannphort,</span>
<lb n="120"/><span>Is leat is féidir mo chur in aonfheacht</span>
<lb n="121"/><span>le ollaimh Ghaeilge na Banba.</span>
<lb n="122"/><span>Cha déanaim pléideáil i gcúrsa an scéil seo</span>
<lb n="123"/><span>má dhiúltar céim dhamh gan amhras,</span>
<lb n="124"/><span>Óir an ní nach leigheastar is éigean a fhoighdiú</span>
<lb n="125"/><span>agus scoirfead féin de mo sheanchas.</span>
<lb n="126"/></p>
</div>
<pb n="38"/>
<div><lb n="127"/><p><span>Is Tubaisteach An Cás</span></p>
<lb n="128"/>
<lb n="129"/><p><span>Is tubaisteach an cás atá láimh ins an ghleann so,</span>
<lb n="130"/><span>Go bhfuil mná agus páistí is garlaigh faoi anbhroid</span>
<lb n="131"/><span>Ag éirí ar na hardáin ag gártha fán amhgar</span>
<lb n="132"/><span>A d'fhág dhá ghabhar bhána orthu atá ag Barney Hanlon.</span></p>
<lb n="133"/>
<lb n="134"/><p><span>Samson, gé gur láidir, nó Paris mhac Hécuba,</span>
<lb n="135"/><span>Nó Cúraoi mac Dáire thug Blánaid ó na laochra,</span>
<lb n="136"/><span>Cú Chulainn nó Máine ag táin na hAirménia,</span>
<lb n="137"/><span>Go dtiocfadh eagnaí báis orthu, dá dtarladh don phéire.</span></p>
<lb n="138"/>
<lb n="139"/><p><span>Cuireadh tionól sluaighe ar uaisle Chríoch Feidhlim</span>
<lb n="140"/><span>Thart go himeall Chuailnge ag gealladh duais is éadáil</span>
<lb n="141"/><span>Don aicme úd a ruaigfeadh uainn lucht na n-adharca</span>
<lb n="142"/><span>Is cha dtáinig neach a d'fhuagair ár bhfuascailt ón ghéibheann.</span></p>
<lb n="143"/>
<lb n="144"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="145"/><span>Coimrí Mac na ngrása fán dá laoch stuama glic,</span>
<lb n="146"/><span>Thug cabhair do na garlaigh bhí ag gártha is ag fuachas ar chnoic,</span>
<lb n="147"/><span>Mar bhí Learrái is Para táilliúir is a ndá choileán luaimneach coin,</span>
<lb n="148"/><span>Is lean siar go Cnoc na hÁithe iad ag baint sásamh as na gruagaigh sin.</span>
<lb n="149"/></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="150"/><p><span>Bás An Ghabhair</span></p>
<lb n="151"/>
<lb n="152"/><p><span>Nach tuirseach an gníomh a theagmhaigh sa tír seo</span>
<lb n="153"/><span>I lár na hAoine san fhómhar?</span>
<lb n="154"/><span>Le gaetha líofa gur goineadh an míle</span>
<lb n="155"/><span>A thaisteal críocha na hEorpa!</span>
<lb n="156"/><span>Gé go raibh a ghaolta, anuas ón dílinn,</span>
<lb n="157"/><span>I seilbh dhílis na Fódla,</span>
<lb n="158"/><span>Fágadh sínte é gan lucht a chaointe</span>
<lb n="159"/><span>Ag conairt chraosach Mhaigh Phónair.</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>Chruinnigh na daoine i lár na hóiche,</span>
<lb n="162"/><span>Agus fuair siad sínte ar an fhéar é;</span>
<lb n="163"/><span>Na srutha líonta d'fhuil a chroí-sean,</span>
<lb n="164"/><span>Is é gonta cloíte ag an éag ann.</span>
<lb n="165"/><span>Bhí cáil le scríobhadh de ghnaithe saolta aige</span>
<lb n="166"/><span>Ach níorbh eol dó a mhíniú i nGaeilig;</span>
<lb n="167"/><span>Réir mar shaoilim, dá dtuigfeadh daoine é,</span>
<lb n="168"/><span>Chrochfadh sé an tír as a héadan.</span></p>
<lb n="169"/>
<lb n="170"/><p><span>Bhí fear den chompáin chaith i bhfad dá aimsir</span>
<lb n="171"/><span>Ag teagasc Fraincis is Gréigis,</span>
<lb n="172"/><span>Bhí sé i bhFlanders, is thiar i Luimneach,</span>
<lb n="173"/><span>Agus seal i Longfort ina chléireach.</span>
<lb n="174"/><span>Cha raibh sé i gcontae a chuirfeadh bang air</span>
<lb n="175"/><span>I dteanga Eabhra is Gaeilig,</span>
<lb n="176"/><span>Is é scríobh an tiomna le solas coinnle,</span>
<lb n="177"/><span>Óir thuig sé iomlán an scéil sin.</span></p>
<lb n="178"/>
<lb n="179"/><p><span>Ar dteacht i láthair damh go má an ghábhaidh,</span>
<lb n="180"/><span>Sin an áitidh a raibh an phléideáil,</span>
<lb n="181"/><span>Dúirt roinn den pháirtí go raibh an galar spágach air</span>
<lb n="182"/><span>Is gurb é sin ábhar a éagnaigh.</span>
<lb n="183"/><span>Dúirt Joe Mhac Partholáin le Seán Mac Ádhaimh</span>
<lb n="184"/><span>Mar nach raibh sé gnách ar Bhéarla</span>
<lb n="185"/><span>Gurb ar Pheadar Mhac Ardghail a ghoir sé ina ghárthaibh</span>
<lb n="186"/><span>Is is é a thuigfeadh ábhar an bhuaidhridh.</span>
<lb n="187"/></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="188"/><p><span>Char lig na buaidhreadh do Pheadar éistin,</span>
<lb n="189"/><span>Nó gur réab sé ins na fuachais;</span>
<lb n="190"/><span>Mar bhí sé tréitheach sa teanga Bhéarla,</span>
<lb n="191"/><span>Thuigfeadh an mhéileach ba chruaidhe.</span>
<lb n="192"/><span>B'fhada an éagaoin do rinne an péire,</span>
<lb n="193"/><span>Ach ba é críoch na scéala mar chualas,</span>
<lb n="194"/><span>Gur conairt chraosach as tír ó chéile</span>
<lb n="195"/><span>Tharraing aréir chun na huaighe é.</span></p>
<lb n="196"/>
<lb n="197"/><p><span>d'fhág sé a bhás ar an mhadadh bhán</span>
<lb n="198"/><span>Bhí ag Peadar Mhac Ádhaimh i Maigh Phónair,</span>
<lb n="199"/><span>Is ar an churadh clárach thug chun na háite</span>
<lb n="200"/><span>An madra allta a leoin é.</span>
<lb n="201"/><span>Le méad na dásacht a ghlac a chairde</span>
<lb n="202"/><span>'Tháinig i láthair chun a thórraimh,</span>
<lb n="203"/><span>Le hiomad spáidí go ndearna siad ármhach</span>
<lb n="204"/><span>Ar Hector ghallta gan fóirithint.</span></p>
<lb n="205"/>
<lb n="206"/><p><span>Tháinig glúineadóir as Contae Lú ann,</span>
<lb n="207"/><span>Is tháinig $Jury ann as Ardmhach,</span>
<lb n="208"/><span>Tháinig trúpa as Contae Dhúin ann,</span>
<lb n="209"/><span>Agus seisear búisteoir as Cairlinn,</span>
<lb n="210"/><span>Tháinig cúigear ó Chaiseal Mumhan ann</span>
<lb n="211"/><span>Is as Doire Núis tháinig a lán ann;</span>
<lb n="212"/><span>Ba é críoch na cúise gur mhionnaigh triúr dhíobh</span>
<lb n="213"/><span>Gurb é an gúta thug bás dó.</span>
<lb n="214"/></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="215"/><p><span>Madadh Uí Anluain.</span></p>
<lb n="216"/>
<lb n="217"/><p><span>Tá scraiste crotach gránna de chon clárach aige Ruairí</span>
<lb n="218"/><span>Nach nífeadh Inbhear Sláine fuil na Galltacht as a chrúba,</span>
<lb n="219"/><span>Madadh carghais gan náire a líonfadh a bhráid i ngach clúide,</span>
<lb n="220"/><span>Ach is é a astar in aice an Bhábhúin a d'fhoilsigh a pháirt le</span>
<lb n="221"/><span>clann Liútair.</span></p>
<lb n="222"/>
<lb n="223"/><p><span>Char hoileadh ó Mhaigh Phónair go Tóchar na dTréan-Fhear</span>
<lb n="224"/><span>Coileán ní ba róthúla nó gur thóg sé de an Ghaeltacht,</span>
<lb n="225"/><span>Ach ó bhuail sé suas le hEoghan ag goid na feola i dtír ó chéile,</span>
<lb n="226"/><span>Níorbh fhearr leis lár an Domhnaigh nó tráthnóna Aoine an Chéasta.</span></p>
<lb n="227"/>
<lb n="228"/><p><span>Tá Captain á shéanadh óir tá an cnéamhaire eolach,</span>
<lb n="229"/><span>Mar bhí gobán ar a bhéal is nach raibh bréidín nó póca air,</span>
<lb n="230"/><span>Cha raibh ann ach an sagart is a ghréasaí is cé hé thug an fheoil</span>
<lb n="231"/><span>leis?</span>
<lb n="232"/><span>Cha déan balbhán bréag, tugadh an féirín go Maigh Phónair.</span></p>
<lb n="233"/>
<lb n="234"/><p><span>Dá mbeinnse mar atá Ruairí chuirfinn púdar as an áit leis,</span>
<lb n="235"/><span>Óir dá gcaillfinn bó na Mumhan leis stiúcfainn gan spás é.</span>
<lb n="236"/><span>Dá maireadh Para an tsúiche is é mhúinfeadh an chon ghallta</span>
<lb n="237"/><span>Lena bhata bheadh á rúscadh nó go mbrúfadh sé a chnámha.</span></p>
<lb n="238"/>
<lb n="239"/><p><span>An té bheir dídean do éiriceach nó éisteas go sámh leis,</span>
<lb n="240"/><span>A deir an soíscéal nach mbréagnaítear nach féidir a shlánú,</span>
<lb n="241"/><span>Ná bíodh sean-mhallacht dá dhéidh seo go héag a mhic Ardghail</span>
<lb n="242"/><span>Tiocfas anuas ar do chéile, ort féin nó ar do pháistí.</span></p>
<lb n="243"/>
<lb n="244"/><p><span>A Ruairí ná tabhair thusa scíste nó dídean don stánaí,</span>
<lb n="245"/><span>An tsean-chon ghortach, chraosach, mhaolchluasach, spágach,</span>
<lb n="246"/><span>Ná lig go Tamhnach Mhaolchraoibhe é measc do ghaolta do</span>
<lb n="247"/><span>do náiriú</span>
<lb n="248"/><span>Nó anonn go Carn na Díle measc caoirigh an Bhaile Ard é.</span>
<lb n="249"/></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="250"/><p><span>Díbir i bhfad uait é thart suas go Boláine,</span>
<lb n="251"/><span>Siar go Durlas Ghuaire, go Rath Cruachan nó Dún Phádraig,</span>
<lb n="252"/><span>Phronnfadh Lappen mála an ghuail ar an té ruaigfeadh é chun an</span>
<lb n="253"/><span>Phlástair,</span>
<lb n="254"/><span>Sin an áitidh a bhfuil na gruagaigh a bhfuil fuath acu ar an Phápa.</span></p>
<lb n="255"/>
<lb n="256"/><p><span>Cluinimse go bhfuil móide ar Bhrian Eoin is ar a chonlán</span>
<lb n="257"/><span>Go bhfuighidh sé oidhe Chathail Mhóir má théid sé chóir bhalla</span>
<lb n="258"/><span>an phonta,</span>
<lb n="259"/><span>Níl seachrán air go leor nach fán fheoil a d'éirigh an chonspóid,</span>
<lb n="260"/><span>Óir go gcuirfeadh siad a gcorda ar a bhfuil beo de chlann</span>
<lb n="261"/><span>hAnluain.</span></p>
<lb n="262"/>
<lb n="263"/><p><span>Is iomaí stoirm theann a sheasaigh an dream sin gan chlaonadh</span>
<lb n="264"/><span>Ó thug mac uí Heanraí amas longfoirt gan daonnacht</span>
<lb n="265"/><span>Ar Eochaidh Óg Ó hAnluain ar loch Chamloch san oíche</span>
<lb n="266"/><span>Gur teascadh a n-ursa cheansaí rícheannport Thóin re Gaoithe.</span></p>
<lb n="267"/>
<lb n="268"/><p><span>Dubhamhrán.</span></p>
<lb n="269"/>
<lb n="270"/><p><span>A marthain don chóip a d'ordaigh an Ghaeilig</span>
<lb n="271"/><span>i Rann nó i bprós le ar seoladh céadaibh</span>
<lb n="272"/><span>ag Tairgeadh ceoil fá bhord go réimiúil;</span>
<lb n="273"/><span>Milleadh a cló is níor leor an méid sin,</span>
<lb n="274"/><span>Airgeadh fós a pór as Éirinn,</span>
<lb n="275"/><span>Claonadh an tseoid dá mbíodh slóite ag géilleadh</span>
<lb n="276"/><span>Brainse cróga, róthúil, céillí,</span>
<lb n="277"/><span>Iarmhar slóigh na Fódla faofaí,</span>
<lb n="278"/><span>Nár hoileadh a sórt cois bóchna baolaí,</span>
<lb n="279"/><span>Inis gan bhród gan mórtas éide ?</span>
<lb n="280"/><span>a Goineadh gach dóigh le treoir na réagún.</span>
<lb n="281"/><span>'Ardfhlaith órdha clócheart tréitheach,</span>
<lb n="282"/><span>a Charaid gan ghleo thug tórtha ar chraobhaibh</span>
<lb n="283"/><span>Tabhair th'aire don dóigh a bhfóirfidh an véarsa!</span>
<lb n="284"/></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="285"/><p><span>A Ógánaigh Ghreannmhair</span></p>
<lb n="286"/>
<lb n="287"/><p><span>A ógánaigh ghreannmhair mar a labhras gach file le dán,</span>
<lb n="288"/><span>'Sé mheasaim gan amhras nach clampar a bhfuilim a rá,</span>
<lb n="289"/><span>Munab é a bheart úd a rinne tú is gur shantaís do cheangal le mná</span>
<lb n="290"/><span>'Sé bheir cathuithe ar d'intinn agus iompar an chait ort ó lá.</span></p>
<lb n="291"/>
<lb n="292"/><p><span>B'fhearr do óigfhear tráthnóna nó ar maidin is sa lá</span>
<lb n="293"/><span>Bheith ag tarraingt ar a lóistín dá bhfóirfeadh dó teascaí bheith ar</span>
<lb n="294"/><span>fáil,</span>
<lb n="295"/><span>Is gan a chaitheamh mar níos do shórtsa in órchiste gan chúram gan cháin</span>
<lb n="296"/><span>Is nach dtug tú ina dhórn ariamh feoirling do shagart nó bhráthair.</span></p>
<lb n="297"/>
<lb n="298"/><p><span>Ba acmhainneach an gléas liom mo $bheaver a chocadh gach ló</span>
<lb n="299"/><span>Is go bhfacas féin céad fear á gcéasadh ó deireadh siad "gabhaim!"</span>
<lb n="300"/><span>Tá tusa faoi bhuaireamh agus b'fhéidir do chosa gan bhróig</span>
<lb n="301"/><span>Tarraing gach éadáil darbh fhéidir abhaile chuig Róis.</span></p>
<lb n="302"/>
<lb n="303"/><p><span>Ná habairse "gabhaim!" is nach bhfónann do cheangal le mnaoi</span>
<lb n="304"/><span>Is nach n-iarrann fear an róid eolas chun doras do thí.</span>
<lb n="305"/><span>Ná lochtaigh mo dhóighse de lóma nó folamh mar a mbím</span>
<lb n="306"/><span>Is ansa liom Róis nó Rí Seorsa atá i Sasana ina shuí.</span></p>
</div>
<pb n="44"/>
<div><lb n="307"/><p><span>Tá Ábhar Gáire Agam</span></p>
<lb n="308"/>
<lb n="309"/><p><span>Tá ábhar gáire agam ab áil liom a insint,</span>
<lb n="310"/><span>Chuala mé trácht aige Pádraig Frainc air,</span>
<lb n="311"/><span>Bhí Joe Mhac Partholáin i láthair an tan sin,</span>
<lb n="312"/><span>Is é chum an dán seo is d'fhág air iomrá.</span></p>
<lb n="313"/>
<lb n="314"/><p><span>A Thuathail Uí Bhriain goidé an diabhal a sheol tú</span>
<lb n="315"/><span>Nár chaill tú do chiall nuair a thriall tú an ród so;</span>
<lb n="316"/><span>Nár chóra dhuit a bheith thiar ag díol do chuid beorach</span>
<lb n="317"/><span>Ar Chnoc Mhic Giolla Tiarnaigh ag riaradh lucht póité?</span></p>
<lb n="318"/>
<lb n="319"/><p><span>Arsa Pat Mhac Alisdrean: "A fhearaibh táimid díolta,</span>
<lb n="320"/><span>B'fhearr liom nó mo sholáthar nach bhfaca mé ariamh é,</span>
<lb n="321"/><span>Ach má shiúlaim go Ceanannas ag déanamh carad is cliamhnais,</span>
<lb n="322"/><span>Ruaigfidh mé do charráiste go paráiste Chluain Fiacail."</span></p>
<lb n="323"/>
<lb n="324"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="325"/><span>A charaid dhílis ná cuir mise ar díbirt as an áitidh go fóill,</span>
<lb n="326"/><span>In a dtíortha dá dtugas míos de dhíth ársaidh agus óg,</span>
<lb n="327"/><span>Má thig tú síos liom gheobhair fíon as an $jar atá aige Róis,</span>
<lb n="328"/><span>Má bhíonn tú críonna, cha mbímse i ndíomá leat go bráth níos mó.</span>
<lb n="329"/></p>
</div>
<pb n="45"/>
<div><lb n="330"/><p><span>Imruagadh Na gCearrbhach</span></p>
<lb n="331"/>
<lb n="332"/><p><span>Tháinig compáin róláidir ag imirt ar chártaí</span>
<lb n="333"/><span>Go toigh Tharlaigh bháin Uí Fhéagáin.</span>
<lb n="334"/><span>Bhí siad ón Charn ann is ba é astar an áidh é</span>
<lb n="335"/><span>Agus as Baile na mBráthar ina sréadaibh.</span>
<lb n="336"/><span>Theagaibh beirt tháilliúir a bheith ag obair san áitidh</span>
<lb n="337"/><span>Bhí ealaíonta, áibhéil, tréitheach,</span>
<lb n="338"/><span>Mhionnaigh dar a chlár a mbeadh siad ag preasáil gach lá leis</span>
<lb n="339"/><span>Go mbeadh sodar ann ar ball, agus léimneach.</span></p>
<lb n="340"/>
<lb n="341"/><p><span>Chruinnigh siad buíon nárbh fhurasta a chloí</span>
<lb n="342"/><span>Agus is í comhairle do críochnadh leofa,</span>
<lb n="343"/><span>Asal beag buí a bhí marbh le mí ann</span>
<lb n="344"/><span>A tharraing le pící is rópan.</span>
<lb n="345"/><span>Tharla an ghaoth bheith ó chnoc Dhrom an Tí</span>
<lb n="346"/><span>Is ba láidir an croí nach leonfadh,</span>
<lb n="347"/><span>Is iomaí clúid agud díog a raibh cearrbhach ina luí ann</span>
<lb n="348"/><span>Sul dá raibh sé meánoíche i bhFeochoill.</span></p>
<lb n="349"/>
<lb n="350"/><p><span>Chuir siad an stuaca leis an doras go stuama</span>
<lb n="351"/><span>Ina sheasamh mar bheadh buachaill bréige,</span>
<lb n="352"/><span>Agus luigh siad go huaigneach réir ordú na n-uachtarán</span>
<lb n="353"/><span>Agus choinnigh siad cluas le héisteacht.</span>
<lb n="354"/><span>Níorbh fhada go gcuala siad torann an ghruagaigh</span>
<lb n="355"/><span>Ag titim is an fhuaim ag éirí,</span>
<lb n="356"/><span>Is go gcluinfí na fuathchais i mBaile na Cluaise</span>
<lb n="357"/><span>Nó thíos ag Loch Cuan dárbh fhéidir.</span></p>
<lb n="358"/>
<lb n="359"/><p><span>Bhí siad soineanta rialta i gCloch Uinge ariamh</span>
<lb n="360"/><span>Agus ealaíonta i mbriathra gallda,</span>
<lb n="361"/><span>Is iomaí "Dar Dia!" agus "Th'anam 'on diabhal"</span>
<lb n="362"/><span>A chluinfí go ciallaí cráifeach,</span>
<lb n="363"/><span>"God damn is dan fhiafraí", "candle 'on mhias"</span>
<lb n="364"/><span>Agus "light wisp as cliabhán an pháiste -</span>
<lb n="365"/><span>Tarry house, dar sliabh, wont be bitch house i mbliana</span>
<lb n="366"/><span>For cuideachta or clannú, be the tarlin'!"</span>
<lb n="367"/></p>
</div>
<pb n="46"/>
<div><lb n="368"/><p><span>Léim Séarlas Ó Cathaláin amach ins an bhábhún</span>
<lb n="369"/><span>Gan hata air nó snáithe bríste,</span>
<lb n="370"/><span>Is Mac Scolóig lena shála mar ghiorria lá Márta</span>
<lb n="371"/><span>Agus an t-allas ag fáscadh síos leis;</span>
<lb n="372"/><span>Tógadh huzzá leo ag dul trí Bhéal Átha Chláir</span>
<lb n="373"/><span>A chluinfí ar shráid Ráth Fraoileann.</span>
<lb n="374"/><span>Bíonn siad á rá gur hóbair go mbáfaí</span>
<lb n="375"/><span>Ag dul trasna ag báda an Chaoil iad.</span></p>
<lb n="376"/>
<lb n="377"/><p><span>Bhí an chuid eile faoi léan ag dul i laige is i néaltaí</span>
<lb n="378"/><span>Is na soilse uilig i ndéidh a múchadh,</span>
<lb n="379"/><span>Is go gcluinfí go réidh iad siar fá thoigh Thaidhg</span>
<lb n="380"/><span>Ag scairteadh go léir ar Lúcás.</span>
<lb n="381"/><span>Dá bhfaigheadh Lúcás mar fhéirín Foirceal na cléire</span>
<lb n="382"/><span>Agus Caisleán an Mhaighre mar chúiteamh,</span>
<lb n="383"/><span>Cha dtrustfadh sé aon acu go dtí solas an lae</span>
<lb n="384"/><span>Go bhfeicfeadh sé a ladhar is a chrúba.</span></p>
<lb n="385"/>
<lb n="386"/><p><span>Is iomaí bean bhuartha bhí ar maidin an lae sin</span>
<lb n="387"/><span>Ag cuardach a céile is í cráite,</span>
<lb n="388"/><span>Más mór an $play way bhí i dtoigh Tarry aréir</span>
<lb n="389"/><span>Gan fear insint na scéala ar fáil ann.</span>
<lb n="390"/><span>Cha chreidfeadh siad an méid de eaglais is chléir</span>
<lb n="391"/><span>Bhí ón Bhanna go Droichead Chill Sárain</span>
<lb n="392"/><span>Nach ins na liosan a séideadh iad nó suas ins na spéarthaí</span>
<lb n="393"/><span>Le pisreogaí an phéire táilliúir.</span></p>
<lb n="394"/>
<lb n="395"/><p><span>Dá bhfeicfeá Patt Fardy agus Séamas Mhichíl Phádraig</span>
<lb n="396"/><span>Agus siosúr nó snáthaid san am sin</span>
<lb n="397"/><span>I bhfolach sa gharraí is iad lag leis na gáirí</span>
<lb n="398"/><span>Is nárbh fhearr leofa i bparlúr Mhuirnnin.</span>
<lb n="399"/><span>Nuair a d'éirigh an radaireacht istigh insa bhábhún</span>
<lb n="400"/><span>Agus thosaigh an gháir is na gloimnigh,</span>
<lb n="401"/><span>Ba throm leo a sála amach as an áitidh</span>
<lb n="402"/><span>Go bhfuair siad go páirc Bhriain Andrew.</span>
<lb n="403"/></p>
</div>
<pb n="47"/>
<div><lb n="404"/><p><span>Níl gar a bheith ag trácht ar an cheasnamh is an náire</span>
<lb n="405"/><span>Thig orthu de tháille an scéil sin.</span>
<lb n="406"/><span>B'fhearr leofa báite in uisce na sáile</span>
<lb n="407"/><span>Ná iomrá air go bráth ina dhéidh sin.</span>
<lb n="408"/><span>Thiocfadh crith ar a gcnámha dá bhfeicfeadh siad scáile</span>
<lb n="409"/><span>Asail ar lár an réitigh,</span>
<lb n="410"/><span>Is dá bhfeicfeadh siad táilliúir ag teacht chucu ar an tsráid,</span>
<lb n="411"/><span>Go rithfeadh siad ar scáth, dárbh fhéidir.</span>
<lb n="412"/></p>
</div>
<pb n="48"/>
<div><lb n="413"/><p><span>Conspóid Na gCailleach</span></p>
<lb n="414"/>
<lb n="415"/><p><span>Cé hé seo ina shuan go huaigneach faoin bhord so?</span>
<lb n="416"/><span>Tá, deireadh na huaisle Uachtair Óirthear.</span>
<lb n="417"/><span>Nár cuireadh cruinniú ar a chine is ar a ghaoltaí?</span>
<lb n="418"/><span>Tá a lán acu d'imigh is nach dtilleann a choíche.</span>
<lb n="419"/><span>Cé hí seo nach n-aithnim ag tafann sa chóirnéal?</span>
<lb n="420"/><span>Bean bhocht as Ceathrú Mhanainn is é is ainm damh, Móra.</span>
<lb n="421"/><span>Támuirne curtha de lucht málaí gach lá insa tseachtain.</span>
<lb n="422"/><span>d'fhág easpa na bprátaí a lán ar a tseachrán.</span>
<lb n="423"/><span>Goidé ruaig ag sráidíocht fán áit seo chomh mall tú?</span>
<lb n="424"/><span>Chuala mé trácht ortsa agus b'áil liom a bheith caint leat.</span>
<lb n="425"/><span>Nárbh eol duitse an fial-mhac ciallaí seo thuireamh?</span>
<lb n="426"/><span>Ní dhearna mé a leithid ariamh is níor hiarradh orm é.</span>
<lb n="427"/><span>Nach mbíonn tuireamh nó caoine insa taoibh sin ar thórramh?</span>
<lb n="428"/><span>Níor chuala mé i mo shaol ar aosta nó ar óg é.</span>
<lb n="429"/><span>Is goidé d'fhág chomh bearrtha géar i do chaint thú?</span>
<lb n="430"/><span>Ag ól sú na gcréachtach fá Bhéaltaine cinnte.</span>
<lb n="431"/><span>Tá rannadh ar do gháilleach mar bheadh gráinneog ag méanfaigh;</span>
<lb n="432"/><span>Cé go bhfuilim mar tá mé, 'chlann Phartholáin ó fhréimh mé.</span>
<lb n="433"/><span>Sin muintir mo mháthara, céad fáilte duit a shiúr;</span>
<lb n="434"/><span>Go maire tusa slán, a stáidbhean na lúb.</span>
<lb n="435"/><span>Goidé mar chuala tusa tuaileas fán chás so?</span>
<lb n="436"/><span>Tháinig chugam cuach á fhuagradh go cráite.</span>
<lb n="437"/><span>Sin an t-éan is binne de chineál an chluimhrigh;</span>
<lb n="438"/><span>Ach amháin de nach seinneann sí in aimsir an gheimhridh</span>
<lb n="439"/><span>Codlann sí san fhuacht go dtig bruach na Cásca;</span>
<lb n="440"/><span>Tá cineál eile cuacha ann a bhíos ag fuachas ar faiche.</span>
<lb n="441"/><span>Ba mhór an truaighe thú nach bhfuair foghlaim in d'óige;</span>
<lb n="442"/><span>Choinnigh mo scuad ag buachailleacht bó mé.</span>
<lb n="443"/><span>Is é Dia chas in aice liom thú is gan bheith in aicearra tuataí;</span>
<lb n="444"/><span>Dhéanfaidh mé réir m'acmhainne ach glac-sa mé go stuama.</span>
<lb n="445"/><span>Níl tusa ach óg is níl tú eolach ar do shinsir;</span>
<lb n="446"/><span>Glacfaidh mé seoladh, ar ndóigh, le haimsir</span>
<lb n="447"/><span>Nár cuireadh marcach gléasta fá Ghléadaigh na Clárchoill'?</span>
<lb n="448"/><span>Tá roinn den fheadhain-sin a chóir a shéanadh go láidir.</span>
<lb n="449"/><span>Is furas a aithneamh ar an chlár so go dteachaidh ár gcairde in éagruth;</span></p>
</div>
<pb n="49"/>
<div><lb n="450"/><p><span>Tá mórán i láthair díofa muna n-athraí siad béasa.</span>
<lb n="451"/><span>Nach mó le rá iad nó a lán dá bhfuil sa ghleann so?</span>
<lb n="452"/><span>Nach mb'fhearr gan trácht ar Phádraig nó ar Phrainsias.</span>
<lb n="453"/><span>B'iad sin na fir chéillí bhí réimiúil suailceach;</span>
<lb n="454"/><span>Ach deir Pádraig Kate go raibh siad bréagach truaillí.</span>
<lb n="455"/><span>Chan ionadh dhó, an sceotair feannta;</span>
<lb n="456"/><span>Is fearr é nó a bhfuil beo de phór an dream sin.</span>
<lb n="457"/><span>Ba iad sin na fir chlúiteach, lúfar, láidir;</span>
<lb n="458"/><span>Nach mbeadh siad á rúscach fá rútáil phrátaí.</span>
<lb n="459"/><span>Beidh a gcuid ballaí bána lán de eallach;</span>
<lb n="460"/><span>Cha lú orm an bás nó plámás cailleach.</span>
<lb n="461"/><span>Bheadh maithibh na contae gach am acu ar féasta</span>
<lb n="462"/><span>Nuair a thiocfadh siad ag rannsú na ngandar is na ngéanna.</span>
<lb n="463"/><span>Tá do theanga rólíofa ag gríosadh mo chéadfaí;</span>
<lb n="464"/><span>Cha deas leat an fhírinne á míniú, a phléiceas.</span>
<lb n="465"/><span>Cha dtáinig mise a phléideáil ach ag éagaoin mo ghleacaí;</span>
<lb n="466"/><span>Ná déana thusa scléip óir cha léigimse leat é.</span>
<lb n="467"/><span>Dá mbeadh Dochtúir Céitinn agam, léifinn a ghaol duit;</span>
<lb n="468"/><span>B'fhearr duit céife nach séidfeadh an ghaoth dhíot.</span>
<lb n="469"/><span>Chonaic mé eachraí cóiste ag go leor dá dhaoine;</span>
<lb n="470"/><span>Dá mbeadh siad dá gcóir bheadh siad leo ins an oíche.</span>
<lb n="471"/><span>Chonaic mé lásaí óir lena gcótaí is a hataí;</span>
<lb n="472"/><span>Is lia bhí an corda ar a scórnaigh á dtachtadh.</span>
<lb n="473"/><span>Nach ar hallaí bána bhí siad a lán den aimsir?</span>
<lb n="474"/><span>I bpríosún Ardmhach agus gardaí ina dtimpeall.</span>
<lb n="475"/><span>Ba fhogas a pháirt do Ard-Cheann na cléire;</span>
<lb n="476"/><span>Bhí siad ní ba ghnásaí ar mhálaí is ar dheirce.</span>
<lb n="477"/><span>Bhí leapacha clúmhaigh acu is cuirtíní saitin;</span>
<lb n="478"/><span>Dá mbeadh sé san Iúr bheadh sé lúbtha ina n-ascaill.</span>
<lb n="479"/><span>Ba é seo an fear ba dheise agus ba mhaisí bhí san áit seo;</span>
<lb n="480"/><span>Nach é bheadh ag leisíneacht ar chroisíní sa chlábar.</span>
<lb n="481"/><span>Bharraigh sé ar an tslua le fuaim a chuid téadaibh;</span>
<lb n="482"/><span>Ba bhinne liom na buaibh insa bhuailidh ag géimnigh.</span>
<lb n="483"/><span>Dhéanfadh sé bróga d'fhóirfeadh don Phápa;</span>
<lb n="484"/><span>Bhí sé mórán ní ba eolaí ar róstadh a spága.</span>
<lb n="485"/><span>Beidh bairille an fhíona ar a chíor aige amárach?</span>
<lb n="486"/><span>De uisce na díge atá in íochtar na páirce.</span>
<lb n="487"/><span>Tá an clár so ró-ghann aige coinnleoir de do shórtsa;</span>
<lb n="488"/><span>A chailleach an charsáin feannfaidh mise an tsrón díot.</span>
<lb n="489"/><span>Tháinig tú go plánaí, a bhairdigh, chun díospóireacht;</span>
<lb n="490"/><span>Bhuailfinnse boc báire faoi chamál na cuspóireacht.</span>
<lb n="491"/><span>Cuirfidh tú ar siúl mé agus smúid ar mo mhalaí;</span>
<lb n="492"/><span>Mallacht i do lúbaidh a dhall-dúdaire caillí.</span>
<lb n="493"/></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="494"/><p><span>An Dochtúir Buitléir</span></p>
<lb n="495"/>
<lb n="496"/><p><span>Is tuirseach na scéala chluinim á lua</span>
<lb n="497"/><span>Go bhfuair mealltóir na slua le cogar claon</span>
<lb n="498"/><span>Ar Dhochtúir Buitléir an lámh in uachtar</span>
<lb n="499"/><span>Thabhaigh scannal crua do Ghaeil an tsaoil.</span></p>
<lb n="500"/>
<lb n="501"/><p><span>Bhí réalt na maidne aige mar chéile,</span>
<lb n="502"/><span>Is faoi chúrsa na gréine cha raibh a samhail de mhnaoi,</span>
<lb n="503"/><span>Dídean na bpeacach, banríon na maighdean,</span>
<lb n="504"/><span>Máthair Mhic Dé agus buime na naomh.</span></p>
<lb n="505"/>
<lb n="506"/><p><span>Is é an-mhian na colla mhearaigh a chiall,</span>
<lb n="507"/><span>Is an óigbhean rialta chuir sé ó chrích,</span>
<lb n="508"/><span>Ghlac sé pátrún le Liútar ó chianaibh,</span>
<lb n="509"/><span>Óir fuair cathaí an diabhail bua ar an dís.</span></p>
<lb n="510"/>
<lb n="511"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="512"/><span>Níl fáth pléide air, bhí oighreacht fhlaithis aige ar fáil,</span>
<lb n="513"/><span>Agus coir, dá mhéad í, go raibh a leigheas aige ar leaba a bháis,</span>
<lb n="514"/><span>San scáthán glégheal úd a thréig sé, gheobhadh maithiúnas do chách,</span>
<lb n="515"/><span>Is go mb'fhearr an féirín leis ná an méid sin Miss Duff a bheith</span>
<lb n="516"/><span>aige ar láimh.</span>
<lb n="517"/></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="518"/><p><span>An Ciúin Mhac Ádhaimh</span></p>
<lb n="519"/>
<lb n="520"/><p><span>Is iomaí léan a fuair Inis Fódla</span>
<lb n="521"/><span>Ar bheagán sócúil faoi Shiobail chlaon,</span>
<lb n="522"/><span>Scriosadh a laochra bhí neartmhar cróga,</span>
<lb n="523"/><span>Is tugadh a lóistín do bhreatnaigh mhaol.</span></p>
<lb n="524"/>
<lb n="525"/><p><span>Creachadh teampaill agus crochadh bráithre,</span>
<lb n="526"/><span>Scoradh an cláirseoir is gach file caomh,</span>
<lb n="527"/><span>Leagadh a gcaisleáin agus loscadh a bhfárais,</span>
<lb n="528"/><span>Agus rinneadh fásach dá bhfearann saor.</span></p>
<lb n="529"/>
<lb n="530"/><p><span>Stróiceadh an leanbh ó ghlúin a chairde,</span>
<lb n="531"/><span>Faoi oideas Galltacht chuirfí an truaill,</span>
<lb n="532"/><span>Is dá labhradh aon fhocal i dteanga a mháthara</span>
<lb n="533"/><span>Chuirfí i mbranraí é nó in anbhroid chrua.</span></p>
<lb n="534"/>
<lb n="535"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="536"/><span>Seo an ruaigeadh a thug Aodh Rua ar dtús don Spáinn,</span>
<lb n="537"/><span>Is na sluaite d'ár n-uaisle go dlúth ina dháil,</span>
<lb n="538"/><span>d'fhág fuaim bhlasta ár dteanga shnua-shnasta i smúid faoi smál,</span>
<lb n="539"/><span>Is gan neach fá thuaidh anois ar shlí a fuascailt ach an ciúin Mhac</span>
<lb n="540"/><span>Ádhaimh.</span>
<lb n="541"/></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="542"/><p><span>Boinn An Athar Maitiú</span></p>
<lb n="543"/>
<lb n="544"/><p><span>Ceistím Diagairí Inis Fáil,</span>
<lb n="545"/><span>Ceistím an Pápa agus eaglais chúil:</span>
<lb n="546"/><span>An le linn Naoi a dhul san áirc</span>
<lb n="547"/><span>Tháinig na $medals i stát ar dtúis?</span></p>
<lb n="548"/>
<lb n="549"/><p><span>An raibh sé ar Mhaoise nó ar Áron</span>
<lb n="550"/><span>Nuair a cailleadh Pháraoh ins an Mhuir Rua?</span>
<lb n="551"/><span>An raibh sé ar Eoin ag siúl an fhásaigh,</span>
<lb n="552"/><span>Nó ar Elisha nuair a shnámh an tua?</span></p>
<lb n="553"/>
<lb n="554"/><p><span>An raibh sé ar Phádraig ag teacht go hÉirinn?</span>
<lb n="555"/><span>An raibh sé i gcéim le linn na naomh?</span>
<lb n="556"/><span>An raibh sé ar Cholm Cille mac Fhéilim?</span>
<lb n="557"/><span>Nó ar Chormac† séimh †mac Cuileannáin caomh?</span></p>
<lb n="558"/>
<lb n="559"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="560"/><span>Is iomaí riail chrábhaidh tháinig go clár Inis Fódla</span>
<lb n="561"/><span>Ó chuaigh Heanraí is a pháistí a fháscadh na gcordaí;</span>
<lb n="562"/><span>Ach anois tá gobán cráite ar na garlaigh sa chóirnéal</span>
<lb n="563"/><span>In aghaidh tinnis, gorta is plá, agus gnás sú na heorna.</span>
<lb n="564"/></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="565"/><p><span>A Phádraig Chaoimh</span></p>
<lb n="566"/>
<lb n="567"/><p><span>A Phádraig chaoimh, a mhic Sheáin Rua,</span>
<lb n="568"/><span>D'imigh i ruaig i gcéin fá seach,</span>
<lb n="569"/><span>Is cosúil nár smaoinigh tú ar an uair</span>
<lb n="570"/><span>A marbhadh an t-uan ar Chabhán na gCreach.</span></p>
<lb n="571"/>
<lb n="572"/><p><span>Tá dlí an teampaill in aghaidh go crua</span>
<lb n="573"/><span>Cinniúin a lua, nó ní den tsórt,</span>
<lb n="574"/><span>Ach dúirt an fáidh go dtiocfadh an uair</span>
<lb n="575"/><span>A luífeadh an t-uan i measc na leon.</span></p>
<lb n="576"/>
<lb n="577"/><p><span>Ná saoiltear leat go mbainfear umhlú</span>
<lb n="578"/><span>As an dream nár múineadh ariamh go fóill,</span>
<lb n="579"/><span>Ligeadh an tslat i bhfad gan lúbadh,</span>
<lb n="580"/><span>Thriomaigh an sú is chuaigh sí i bpór.</span></p>
<lb n="581"/>
<lb n="582"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="583"/><span>Tá tusa faoi smál, a Phádraig, le corradh is bliain,</span>
<lb n="584"/><span>Mar Mhaoise ar an fhásach ag sásamh pobail gan riail,</span>
<lb n="585"/><span>Tá'n mhuintir a d'fhág tú lán de thuirse is de chian,</span>
<lb n="586"/><span>Agus tusa do sclábhaí ag gardáil fear mire gan díol.</span>
<lb n="587"/></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="588"/><p><span>Filí Na Mumhan</span></p>
<lb n="589"/>
<lb n="590"/><p><span>Is ard an chéim do-bheir Seán Ó Dálaigh</span>
<lb n="591"/><span>Do ollaimh is do bhaird na tíre thuas,</span>
<lb n="592"/><span>Shéid sé galltrumpa láidir</span>
<lb n="593"/><span>Le Mac Domhnaill Clárach is Ó Súilleabháin Rua.</span></p>
<lb n="594"/>
<lb n="595"/><p><span>Is caorthann gan mhilseacht fuaim a mbeoil,</span>
<lb n="596"/><span>Is searbh gach ceol dár chum an dís,</span>
<lb n="597"/><span>Cnapach, corrach gan sult, gan treoir,</span>
<lb n="598"/><span>Gan mheadhair, gan bheos, gan bhrí.</span></p>
<lb n="599"/>
<lb n="600"/><p><span>Cá bhfuil an mhil a bhí ag tonnadh anuas</span>
<lb n="601"/><span>Le Doirnín na gcuach is na siolla mín,</span>
<lb n="602"/><span>Mac Alinduin a thógfadh gruaim</span>
<lb n="603"/><span>Nó an Dall Mac Cuarta thug clú gach tír?</span></p>
<lb n="604"/>
<lb n="605"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="606"/><span>Tá an luchóg go buan ag ruaigeadh an chait as gach aird,</span>
<lb n="607"/><span>Tá an giorria ina ualach ar ghuaillibh na cona gach lá.</span>
<lb n="608"/><span>Tiocfaidh Teamhair anuas go bruach na Banna gan spás</span>
<lb n="609"/><span>Má bheir Dálaigh an bhua an uair seo ó ollaimh Chríoch Fáil.</span>
<lb n="610"/></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="611"/><p><span>An Chéad Litir</span>
<lb n="612"/><span>le hAodh Mac Dónaill</span></p>
<lb n="613"/>
<lb n="614"/><p><span>Beir beannacht is céud uaim féin le buaidh is neart</span>
<lb n="615"/><span>Le cumann is deá-mhéin fá dhéin an tsaoi sin Airt,</span>
<lb n="616"/><span>An Bionaideach béusach nár chlaon ariamh le beart,</span>
<lb n="617"/><span>Sé bearád an tséin é 'n saorchlann críonna ceart.</span></p>
<lb n="618"/>
<lb n="619"/><p><span>Ga hionadh don Éigse éirí is triall 'na ghar</span>
<lb n="620"/><span>Is nach ndearna sé pléid is le féile ariamh níor sgar,</span>
<lb n="621"/><span>Níor fhulaing sé créutair faofaí faon ar lear,</span>
<lb n="622"/><span>'S na méartha don spéir a fuair mur chéile an fear.</span></p>
<lb n="623"/>
<lb n="624"/><p><span>A charaid mo chléibh ná tréigsa cumadh na gceól</span>
<lb n="625"/><span>Is gach liacht oidhche aerach bhí tú féin is mise fan ól,</span>
<lb n="626"/><span>Le héirí an lae ba séimh is ba fholláin ar nglór,</span>
<lb n="627"/><span>Ní chodladh sin néul le méudughadh cuideachta is spóirt.</span></p>
<lb n="628"/>
<lb n="629"/><p><span>Seal aige Séamonn chois sléibhe mur a dtuiteadh an ceó,</span>
<lb n="630"/><span>Ba ait liom do phléid is ba séimh liom loinneadh do mheóir,</span>
<lb n="631"/><span>Is nach nglacfá mur roghain bheith i gcéim le maitheas gach só</span>
<lb n="632"/><span>Ar leabaidh chlúmhach éun faoi éadach fighte den tsról.</span></p>
<lb n="633"/>
<lb n="634"/><p><span>Béidh cuideachta is dáimh le fagháil arís ag Art,</span>
<lb n="635"/><span>Gé saoileann Mac Ádhaimh gurb é an bás a chlaoigh a neart,</span>
<lb n="636"/><span>Nuair a chruinneochas na baird comhdháil dhóibh féin fa seach,</span>
<lb n="637"/><span>Béidh tusa 'nn a lár mur chránaí a meódhain na mbeach.</span></p>
<lb n="638"/>
<lb n="639"/><p><span>A churaidh bhí tréitheach faobhrach fuileata bras,</span>
<lb n="640"/><span>Is do shamhuilt liom féin, ó d'éug Cú Chulainn níor chas;</span>
<lb n="641"/><span>I gCath na bPunann dá mbeitheá chois sléibhe lá na seacht gcreach</span>
<lb n="642"/><span>Mac Gúigín é féin is ní bheadh sé i bhfad ar a each.</span>
<lb n="643"/></p>
</div>
<pb n="56"/>
<div><lb n="644"/><p><span>Aoir Ar Aodh Mac Dónaill</span></p>
<lb n="645"/>
<lb n="646"/><p><span>D'imigh an t-iasc a bhí sa Bhóinn</span>
<lb n="647"/><span>A dhéanamh fómhair go Dún na nGall</span>
<lb n="648"/><span>Tráth chuala siad Aodh Mac Dónaill</span>
<lb n="649"/><span>Bheith ag ceartú ceoil is ag cumadh rann.</span></p>
<lb n="650"/>
<lb n="651"/><p><span>D'iompaigh an eala ar dhath an ghuail,</span>
<lb n="652"/><span>Is an madadh rua ina ghréasaí bróg,</span>
<lb n="653"/><span>Thriomaigh an mhíoltóg Eas Aoidh Rua</span>
<lb n="654"/><span>Le neart a lúchair fá ollamh an cheoil.</span></p>
<lb n="655"/>
<lb n="656"/><p><span>Scuab an dreolán leis ina bhéal</span>
<lb n="657"/><span>Caisleán Séain go Baile an Mhaoir,</span>
<lb n="658"/><span>Agus cuireadh an seilide leis na scéala</span>
<lb n="659"/><span>Ó chuan Bhinn Éadair go Cill an Chaoil.</span></p>
<lb n="660"/>
<lb n="661"/><p><span>Séideadh feadóg istigh i bPort Láirge,</span>
<lb n="662"/><span>Agus d'imigh Ardmhach go Caiseal Mumhan,</span>
<lb n="663"/><span>D'imigh Ceanannas go Contae an Chláir,</span>
<lb n="664"/><span>Agus Cnoc an Bhráthara go Lios an Phúc'.</span></p>
<lb n="665"/>
<lb n="666"/><p><span>D'imigh Teamhair go sléibhte Chairlinn,</span>
<lb n="667"/><span>Agus Móta Ghranard go Doire Núis,</span>
<lb n="668"/><span>Agus Cuan na mBradán go Baile Uí Bhrágáin</span>
<lb n="669"/><span>Ag cur iomad fáilte don ollamh úr.</span>
<lb n="670"/></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="671"/><p><span>An Dara Litir</span>
<lb n="672"/><span>le hAodh Mac Dónaill</span></p>
<lb n="673"/>
<lb n="674"/><p><span>Sé bun mo chomhairle dhuit, a Airt,</span>
<lb n="675"/><span>Gé gur ceart a chanair sgéul,</span>
<lb n="676"/><span>An uair nach binn leat an ceól</span>
<lb n="677"/><span>Éisd an glór a deir an béul.</span></p>
<lb n="678"/>
<lb n="679"/><p><span>Sguir do ghearán ar na báird</span>
<lb n="680"/><span>Is bí mur chách soirbh réidh,</span>
<lb n="681"/><span>Ná bí mur Ismael i measg cháich</span>
<lb n="682"/><span>Nó beidh lámh gach duine d'aghaidh.</span></p>
<lb n="683"/>
<lb n="684"/><p><span>Ma chreideann tusa ann gach áidh,</span>
<lb n="685"/><span>Is sgéula fíor gur thriomuigh 'n sruth</span>
<lb n="686"/><span>Thug eagna anall ód do Shíol Ádhaimh</span>
<lb n="687"/><span>Is nach bhfuil trácht air aniú.</span></p>
<lb n="688"/>
<lb n="689"/><p><span>Deir tú gur imthigh an tobraid fíor</span>
<lb n="690"/><span>Is nach bhfuil braon ann a chúl,</span>
<lb n="691"/><span>Is nachar dheoch duine as ariamh</span>
<lb n="692"/><span>Acht mic an Dia agus triúr.</span></p>
<lb n="693"/>
<lb n="694"/><p><span>Sin is braon a d'ól tú féin,</span>
<lb n="695"/><span>Más fíor an sgéul a chluinear uait,</span>
<lb n="696"/><span>Le bhfeicthear locht gach neach faoin ngréin</span>
<lb n="697"/><span>Acht do locht féin, is ceart a luadh.</span></p>
<lb n="698"/>
<lb n="699"/><p><span>Más fíor an méid atá tú rádh</span>
<lb n="700"/><span>Is crainn gan bhláth a bhfuil don tsluagh</span>
<lb n="701"/><span>Is nár blasadh braon ar bith den áill'</span>
<lb n="702"/><span>Le Seán Clárach nó Súilleabháin Ruadh.</span></p>
<lb n="703"/>
<lb n="704"/><p><span>Acht seansgéul agus é fíor,</span>
<lb n="705"/><span>Sé gur díomhaoin damhsa 'luadh,</span>
<lb n="706"/><span>Go mb'fhearr go mór fionnóg cheólmhar</span>
<lb n="707"/><span>Maidin cheóidh ná balbh-chuach.</span>
<lb n="708"/></p>
</div>
<pb n="58"/>
<div><lb n="709"/><p><span>Mo cheist ort anois, a Airt,</span>
<lb n="710"/><span>Bíodh nach beart a chuirim uaim,</span>
<lb n="711"/><span>Ca haca is fearr - an grinn searbh</span>
<lb n="712"/><span>Nó an binn balbh nach gcanann duan?</span></p>
<lb n="713"/>
<lb n="714"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="715"/><span>Is gandair go léir do ghéidhe a Bhionaidigh Bháin</span>
<lb n="716"/><span>Is ní fheicthear aon éan ach géis uilic annsa tsnámh</span>
<lb n="717"/><span>Níl troideog nó traona ach smaolaigh cruinn ar an bhfál,</span>
<lb n="718"/><span>Is luchógaí adharcach a shéidfeadh cait as gach aird.</span></p>
<lb n="719"/>
<lb n="720"/><p><span>Nach ionadh an sgéul gur thréig tú ollaimh na ndán</span>
<lb n="721"/><span>Is sruth Helicon féin gur thaosc tú tirim i dtráigh;</span>
<lb n="722"/><span>Tá filí is éigse Éire ag tuitim i dtámh</span>
<lb n="723"/><span>Is gan oiread gath gréine do dhéidh a bhfliuchfadh a mbéal.</span></p>
<lb n="724"/>
<lb n="725"/><p><span>Ba Ionmhain Liomsa</span></p>
<lb n="726"/>
<lb n="727"/><p><span>Ba ionmhain liomsa file faobhrach,</span>
<lb n="728"/><span>Ar nós na ndraoi a bhí ann ó ghnás,</span>
<lb n="729"/><span>Ach bocán bearach d'fhás na hoíche,</span>
<lb n="730"/><span>Breallán baoth ag gabháil ainm baird!</span></p>
<lb n="731"/>
<lb n="732"/><p><span>Samhail an phriompalláin d'éirigh suas,</span>
<lb n="733"/><span>Amach as fual agus otrach bó;</span>
<lb n="734"/><span>Bhuail an teileán é go crua,</span>
<lb n="735"/><span>Agus thit sé anuas ag dursan ceoil.</span></p>
<lb n="736"/>
<lb n="737"/><p><span>Shaoil Phaeton gur mhór an chéim</span>
<lb n="738"/><span>Eachraí na gréine fháil faoina stiúir;</span>
<lb n="739"/><span>Cha ghlacfadh comhairle, chuaigh i dtréas,</span>
<lb n="740"/><span>Gur thit sé sa tréan-mhuir do leith a chúil.</span></p>
<lb n="741"/>
<lb n="742"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="743"/><span>Deir na húdair a scrúdaíos gach ní go beacht,</span>
<lb n="744"/><span>An té a dhiúltfas a mhúineadh, a ligean thart,</span>
<lb n="745"/><span>Is treise an dúchas go dúbalta i mbrí is i neart</span>
<lb n="746"/><span>Ná an tiobraid dúnta a dúirt tusa a riar mo thart.</span>
<lb n="747"/></p>
</div>
<pb n="59"/>
<div><lb n="748"/><p><span>An Treas Litir</span>
<lb n="749"/><span>le hAodh Mac Dónaill</span></p>
<lb n="750"/>
<lb n="751"/><p><span>A Airt, a chara, sé mo bharamhail gur sháraigh tú an chríoch</span>
<lb n="752"/><span>Is ar éigse Uladh mur is cuibhe dhuit do ghnáth bheith do rígh;</span>
<lb n="753"/><span>'Nois ó rinn tú otrach capaill de bhualtrach na bó,</span>
<lb n="754"/><span>Thug tú an balla leat ó Mhanannán is ón gCeatharnach gan ghó.</span></p>
<lb n="755"/>
<lb n="756"/><p><span>Is fíor, go deimhin, an phriomphallán a bhíos ag dursan cheóil</span>
<lb n="757"/><span>Go mbíonn sothmuiseach soghlacaighth' gach lá, sé mo dhóigh,</span>
<lb n="758"/><span>Ní mhilleann sé an dadamh, is níor ghrá sé neach beó,</span>
<lb n="759"/><span>Is in aimsir doininn, sé thuigim, go mba sámh linn a ghlór.</span></p>
<lb n="760"/>
<lb n="761"/><p><span>Ach an tilleáinín beag beadaí sin chuir gráin ar a' tsluagh</span>
<lb n="762"/><span>Bhíos 'na phéisd i measg na gcuileog 's é dá mbásughadh le fuath,</span>
<lb n="763"/><span>Bíonn gath nimhe ann a earball bhaineadh rása as na buaibh</span>
<lb n="764"/><span>Is ní chuirfinn thusa i gcomórtas chomh gránna de thruaill.</span></p>
<lb n="765"/>
<lb n="766"/><p><span>'Nois a Bhionaidigh creid mise nach ag éad leat atáim,</span>
<lb n="767"/><span>Is nach gcreidim feasta a n-abair tú go dtéim ann do dháil -</span>
<lb n="768"/><span>Thusa a bhí i do ollamh i measg éigse chrích' Fáil</span>
<lb n="769"/><span>Bheith ag teacht anois do thilleán as a múinleoig mur táir.</span></p>
<lb n="770"/>
<lb n="771"/><p><span>Ach an measann sibh 'n í Gulainn nó banríoghan an tsluagh sí</span>
<lb n="772"/><span>A chas dar bhfile is é pilleadh annsan áltán san oidhch',</span>
<lb n="773"/><span>Thug buille feille dar ngaisg'each a sháruigh a chroidhe</span>
<lb n="774"/><span>Is rinne tilleáinín beag beadaí de nó cránaí de dhaol?</span></p>
<lb n="775"/>
<lb n="776"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="777"/><span>A ghioll' úd a chleacht a bheith suairc ach rinne an dúbhailc' go léir</span>
<lb n="778"/><span>Is nár fhág tú siolla nó duan ag ollamh le luadh do dhéidh,</span>
<lb n="779"/><span>Mur ndéanaidh tú aithreachas cruaidh is philleadh i ruaig ón sgéin</span>
<lb n="780"/><span>Beidh oiread Sliabh Guilinn ó thuaith de thuirse ar do ghuaille féin.</span></p>
<lb n="781"/>
<lb n="782"/><p><span>Is deimhin nach n-imíonn tú slán mur is fiosach do chách go fíor</span>
<lb n="783"/><span>Gur thoisigh tú roimhe le ráfla i gcumann le málrach sí;</span>
<lb n="784"/><span>Tuitfidh ort iteóg Uí Dhálaigh, mallacht Sheáin Chláraigh is</span>
<lb n="785"/><span>Aodha,</span>
<lb n="786"/><span>Gus beidh tú do dhuine gan áird ag imeacht go bráth le baoith.</span>
<lb n="787"/></p>
</div>
<pb n="60"/>
<div><lb n="788"/><p><span>Tuireadh An Dochtúir Mhic Dhónaill</span></p>
<lb n="789"/>
<lb n="790"/><p><span>Agraim agus maoídhim carthantas na naoí,</span>
<lb n="791"/><span>Cuidiughadh liom go fíor-chéillidh,</span>
<lb n="792"/><span>Gach ollamh agus draoí da bh-fuil ann sa g-crích</span>
<lb n="793"/><span>Ó Bhóirce go dtí an Éirne.</span>
<lb n="794"/><span>Gach oide ceart is saoi ó Chorcaigh chun na Mídhe,</span>
<lb n="795"/><span>De mhuintir 's de shíol Éimhir,</span>
<lb n="796"/><span>Mo mheisniughadh ann sa t-slighe go g-cumadh mise laoí</span>
<lb n="797"/><span>Don m-brainse as taobh Gaodhail ghlais.</span></p>
<lb n="798"/>
<lb n="799"/><p><span>Is iomdha sin leomhan bhí a n-Achruim 's ag an m-Bóinn,</span>
<lb n="800"/><span>De 'n íarsma sin Dhomhnuill Aoille;</span>
<lb n="801"/><span>Ball dearg 'na cheann slóigh, is íarla Thír-Eoghain,</span>
<lb n="802"/><span>Is Somhairle san ordughadh cheadhna</span>
<lb n="803"/><span>'S da bh-fuigheadh cuidiughadh mar ba chóir, san Doire 'sa</span>
<lb n="804"/><span>nGránóig,</span>
<lb n="805"/><span>Ó uaisle de phór Mhílidh;</span>
<lb n="806"/><span>Bheidheadh an tír-so go fóill gan chíos ag na leomhain</span>
<lb n="807"/><span>agus dhíbreochadh siad slóighte bíodhbhuidh.</span>
<lb n="808"/></p>
</div>
<pb n="61"/>
<div><lb n="809"/><p><span>Gé Nár Fhág Sibh</span></p>
<lb n="810"/>
<lb n="811"/><p><span>Gé nár fhág sibh cláirseoir, ollamh nó éigse,</span>
<lb n="812"/><span>Nó síofra Gréagach ó thús an tsaoil,</span>
<lb n="813"/><span>Nár ghoir sibh chugaibh i dtuireamh Shéamais,</span>
<lb n="814"/><span>Is gur thabhaigh ina dhéidh sin bheith ina laoi,</span></p>
<lb n="815"/>
<lb n="816"/><p><span>Bhain seachrán mara de bhur laoi,</span>
<lb n="817"/><span>Ag áireamh na laochraí bhí sa ghleo,</span>
<lb n="818"/><span>Is go bhfuil sé soiléir ag an tsaol</span>
<lb n="819"/><span>Nach den chraoibh sin Iarla Thír Eoghain.</span></p>
<lb n="820"/>
<lb n="821"/><p><span>Cha chluinim trácht ar Ghleann na gCuacha</span>
<lb n="822"/><span>Ar an tsionnach uasal, nó ar a chlann,</span>
<lb n="823"/><span>Colla Ciotach, nó an tIarla Rua</span>
<lb n="824"/><span>A goideadh le cluain as Dún na nGall.</span></p>
<lb n="825"/>
<lb n="826"/><p><span>An tAmhrán</span>
<lb n="827"/><span>Dá dtiocfá ar cuairt nó go n-imeodh an ghruaim díot</span>
<lb n="828"/><span>Fá ollamh stuama na bplástar,</span>
<lb n="829"/><span>Níl ionad suailceach dá gcluinfinn lua air</span>
<lb n="830"/><span>Nach dtabharfainn ruaig ann do do shásamh:</span>
<lb n="831"/><span>Bhéarfainn suas chun an Tiarnais uachtraigh thú</span>
<lb n="832"/><span>Le himeall Chuailnge go Cairlinn,</span>
<lb n="833"/><span>Tá bainne is buaibh ann, níl goimh nó fuacht ann,</span>
<lb n="834"/><span>Is tá iasc go luaimneach ag snámh ann.</span>
<lb n="835"/></p>
</div>
<pb n="62"/>
<div><lb n="836"/><p><span>Don Athair Séamas Ó Dúiche</span></p>
<lb n="837"/>
<lb n="838"/><p><span>Tá sagart fialmhar i gClochar na sua,</span>
<lb n="839"/><span>Sciath-dhídean na slua, is dísle méin,</span>
<lb n="840"/><span>Réalt eolais an chreidimh, scáthán na suailce,</span>
<lb n="841"/><span>Den fhíorfhuil uasal Oirghiall ó fhréimh.</span></p>
<lb n="842"/>
<lb n="843"/><p><span>Chan sparán béal-chúng casta crua</span>
<lb n="844"/><span>Chleacht an Guaire seo i dtúis a shaoil,</span>
<lb n="845"/><span>Stóras Chrassus, cé gur mór le lua,</span>
<lb n="846"/><span>Go bpronnfadh gan ghruaim mar dhrúcht den chraoibh.</span></p>
<lb n="847"/>
<lb n="848"/><p><span>Dá measfaí tallann, is ní áirmhim dúchas,</span>
<lb n="849"/><span>Bhéarfadh an prionsa ciúin seo an báire;</span>
<lb n="850"/><span>Chuirfí Pól Ó Cuilinn siar go Broomfield,</span>
<lb n="851"/><span>Agus Séamas Ó Dúiche go hArdmhach.</span></p>
<lb n="852"/>
<lb n="853"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="854"/><span>Má tá an dara Maoise i gcolainn daonna ins an domhan go léir,</span>
<lb n="855"/><span>Is i nDomhnach Maighin atá an sceallán naofa in onóir is i gcéim;</span>
<lb n="856"/><span>Chan ar chruinniú maoine a bhíonn sé ag smaoineamh mar bhíos</span>
<lb n="857"/><span>iomad den chléir,</span>
<lb n="858"/><span>Ach a sholáthar saolta a roinn mar thaoscadh na toinne le réim.</span>
<lb n="859"/></p>
</div>
<pb n="63"/>
<div><lb n="860"/><p><span>Don Sagart Céanna</span></p>
<lb n="861"/>
<lb n="862"/><p><span>Iomad Nollaig bhuach le suailce dhuit, a Shéamais,</span>
<lb n="863"/><span>Agus sláinte gan ghruaim le gluaiseacht na féile;</span>
<lb n="864"/><span>Meanmnú gan chluainí le buan-neart is céime,</span>
<lb n="865"/><span>Is ar dheasláimh an Uain i ndéidh crua-cheist an tsléibhe.</span></p>
<lb n="866"/>
<lb n="867"/><p><span>B'fhuras damh bheith craobhach oíche na féile,</span>
<lb n="868"/><span>Agus pronntanas saor Domhnach Mhaighin dhamh ag géilleadh,</span>
<lb n="869"/><span>Mar dúirt Conán Maol le rí-laoch na Féinne,</span>
<lb n="870"/><span>'Anois a ghiolla chraosaigh, cosc faobhar do ghéille'.</span></p>
<lb n="871"/>
<lb n="872"/><p><span>Dá maireadh ár gcóisir go Féil Eoin ins an tsamhradh,</span>
<lb n="873"/><span>Cha chromfainn sa ród do Milord nó dá chabhlach.</span>
<lb n="874"/><span>Is ansin teacht an fhómhair beidh tórtha ar gach brainse,</span>
<lb n="875"/><span>Is is iomaí cailleach chrón rachas i gcomhrainn fán am sin.</span></p>
<lb n="876"/>
<lb n="877"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="878"/><span>Treibh Chonaill is Eoghain, gé gur neartmhar i ngleo,</span>
<lb n="879"/><span>Cha bhainfeadh siad feoirling de iomad den chléir,</span>
<lb n="880"/><span>Cuid eile nach gcórnódh pingin ina bpócaí</span>
<lb n="881"/><span>Gan roinn leis an deoraí chífeadh ina feidhm.</span>
<lb n="882"/><span>Cha raibh ciste nó stór aige Peadar nó Pól,</span>
<lb n="883"/><span>Agus lean tusa nós na nAspal go léir,</span>
<lb n="884"/><span>Óir b'fhearr leatsa ceol ná giní buí óir,</span>
<lb n="885"/><span>Is dá ndéarfainn faoi dhó níorbh eagal damh bréag.</span>
<lb n="886"/></p>
</div>
<pb n="64"/>
<div><lb n="887"/><p><span>Ar An Athair Aodh Ó Maolagáin</span></p>
<lb n="888"/>
<lb n="889"/><p><span>Is annamh ghabhtar iasc ar fhásach,</span>
<lb n="890"/><span>Is annamh fhásas cuileann ar linn,</span>
<lb n="891"/><span>Is annamh gheibhtear seanchas sámh</span>
<lb n="892"/><span>Ag an té nach áil leis staidéar ann.</span></p>
<lb n="893"/>
<lb n="894"/><p><span>Tá tuigse is tallann riachtanach ag údar,</span>
<lb n="895"/><span>Sul dá rachadh sé a scrúdú laoi nó próis,</span>
<lb n="896"/><span>Óir is deacair giorria a chur as an chlúide</span>
<lb n="897"/><span>Nár luigh ann i lúbaidh ariamh go fóill.</span></p>
<lb n="898"/>
<lb n="899"/><p><span>Nó go mbeirthear Sliabh gCulainn ar bád</span>
<lb n="900"/><span>Thart síos go Trá Mhic Giollagáin,</span>
<lb n="901"/><span>Chan fheiceann tú an obair bhí tú ag rá</span>
<lb n="902"/><span>Scríofa ó láimh Aoidh Uí Mhaolagáin.</span></p>
<lb n="903"/>
<lb n="904"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="905"/><span>Absolom mac Dáibhí cé gurbh álainn a ghné is a dhreach,</span>
<lb n="906"/><span>Agus Samson a sháraigh síol Ádhaimh le brí is le neart,</span>
<lb n="907"/><span>Is Cú Chulainn fán Táin rinne ármhach le béim is le beart</span>
<lb n="908"/><span>Cha chasfadh siad an nádúr go bráth as a chúrsa ceart.</span>
<lb n="909"/></p>
</div>
<pb n="65"/>
<div><lb n="910"/><p><span>Ministir Young</span></p>
<lb n="911"/>
<lb n="912"/><p><span>Tá struille de mhinistir bhán</span>
<lb n="913"/><span>A scríob chugainn a phlá as Luimneach</span>
<lb n="914"/><span>Is trua nach raibh sé san áitidh</span>
<lb n="915"/><span>A raibh Iónas seal áiridhe d'aimsir.</span></p>
<lb n="916"/>
<lb n="917"/><p><span>Mheall sé corradh is trí chéad,</span>
<lb n="918"/><span>Le Bíoblaí Gaeilge is le duais,</span>
<lb n="919"/><span>De bhodhair is de bhacaigh na déirce</span>
<lb n="920"/><span>Nach bhfaighfí a léithid go hÁth an Luain.</span></p>
<lb n="921"/>
<lb n="922"/><p><span>Caoirigh bhocht seachráin go léir iad</span>
<lb n="923"/><span>A tarraingeadh ón chléir le bríb,</span>
<lb n="924"/><span>Nár smaoinigh ar Córah is a shréad</span>
<lb n="925"/><span>A slogadh i bpéin gan chríoch.</span></p>
<lb n="926"/>
<lb n="927"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="928"/><span>Bheirim cúl mo láimhe go bráth le soiscéal na rann,</span>
<lb n="929"/><span>Le teagasc na bhfáidh, an Phápa, nó aon duine den dream,</span>
<lb n="930"/><span>Níl dúil agam slánú bheith i ndán damh féin nó mo chlann</span>
<lb n="931"/><span>Más i gcasán na ngrása tá an páirtí seo Ministir Young.</span>
<lb n="932"/></p>
</div>
<pb n="66"/>
<div><lb n="933"/><p><span>A Ghleann Na Suailce</span>
<lb n="934"/><span>A ghleann na suailce, áras na huaisle bhíodh lán den daonnacht,</span>
<lb n="935"/><span>Is áibhéil an ghruaim a thiteas go buan de lá is d'oíche ort,</span>
<lb n="936"/><span>Tá do chlann á ruaigeadh as scáth do ghuaillibh agus seilbh do ghaolta</span>
<lb n="937"/><span>Ag áitreabhach suarach a cheangail go cruaidh thú i nglasaibh gan scaoileadh.</span></p>
<lb n="938"/>
<lb n="939"/><p><span>Le linn Séamas a bheith i bhflaitheas na réagún so a tiompaíodh an Bíobla,</span>
<lb n="940"/><span>Mar i ndúil ár gcléir is ár bpobal go léir a mhealladh sa tslí sin:</span>
<lb n="941"/><span>hUllmhaíodh an béata so le hUilliam Bédell don chealdrach ríoga,</span>
<lb n="942"/><span>Bhí mil ar gach véarsa is tháinig nimh air ina dhéidh sin atá ag sileadh</span>
<lb n="943"/><span>gan dísciú.</span></p>
<lb n="944"/>
<lb n="945"/><p><span>Tá ministir féith-lom de shliocht Tuatha Dé Danann nó Tuatha</span>
<lb n="946"/><span>Fíodhgha</span>
<lb n="947"/><span>A chuir Plútó i gcéin a chur cluain ar na céadta is á gcasadh ina</span>
<lb n="948"/><span>líontaibh</span>
<lb n="949"/><span>Is mór an chéim leis bheith ag teagasc is ag traenáil drisleach na</span>
<lb n="950"/><span>dtíortha.</span>
<lb n="951"/><span>Tá na ginte ina dhéidh mar gheaslannaí géadha ag fágáil na gríbe.</span></p>
<lb n="952"/>
<lb n="953"/><p><span>Fuair ainsprid scaoilte mealladh na ndaoine fá Fhoirceal na cléire</span>
<lb n="954"/><span>Is is measa é nó an faolchon ag cascairt na gcaorach tráth chodlas an</span>
<lb n="955"/><span>sréadaí,</span>
<lb n="956"/><span>Dúirt an Scrioptúr naofa, teacht dheireadh an tsaogail go dtiocfaidh an</span>
<lb n="957"/><span>phéist seo,</span>
<lb n="958"/><span>A theascadh gach aon den chine daonna a dhiúltfadh a shéala.</span></p>
</div>
<pb n="67"/>
<div><lb n="959"/><p><span>Ba leor an náire leat, seachtain na Páise, na geilte díblí,</span>
<lb n="960"/><span>Bhí cruinn as gach aird fán teampall gallta, gach aon is a Bhíobla,</span>
<lb n="961"/><span>Níl neach den pháirtí nach bhfuair píosa cáca is braon beag fíona</span>
<lb n="962"/><span>Ar son masla an Phápa is Maighdean na ngrása agus Eaglais Chríosta.</span></p>
<lb n="963"/>
<lb n="964"/><p><span>Chan é an ministir bán seo a chothaigh na baird bhí anallód sa tír seo,</span>
<lb n="965"/><span>Ach tiobraid na ngrása, seanchas sármhaith le hoibriú Tríonóid'.</span>
<lb n="966"/><span>Feadh aimsir áiridhe ba mhór an cháin a gcuid véarsaí a mhíniú,</span>
<lb n="967"/><span>Ach thiontaigh an cairde is ní heagal do chách a léas an Bíobla.</span></p>
<lb n="968"/>
<lb n="969"/><p><span>Bhí an t-athair nimhe ag snámh ar a bholg go sámh chuig Éabh os íseal</span>
<lb n="970"/><span>Gur tharraing gan spás í gur bhris sí na haitheanta thug Rí na rí di.</span>
<lb n="971"/><span>Mar sin don tráill seo, is measa é nó an phlá a scriosfadh na mílte,</span>
<lb n="972"/><span>Níl leanbh nó páiste dá dtig fána lámha nach gcuirfeadh clíoca ann.</span></p>
<lb n="973"/>
<lb n="974"/><p><span>Níl fear asail nó mála ón Fheadán go Cairlinn is thart go Dún</span>
<lb n="975"/><span>Léire</span>
<lb n="976"/><span>Scuabaire sráide, nó bean gearrtha cárta nár ghabh sé le béata,</span>
<lb n="977"/><span>Dá mbeadh Raghallach Dhún Gall ag seilg mar ghnáth fá imeall na</span>
<lb n="978"/><span>Méirsí</span>
<lb n="979"/><span>Shéidfeadh sé gáir leo amach go Cionn tSáile nó go caladh Bhinn</span>
<lb n="980"/><span>Éadair.</span></p>
<lb n="981"/>
<lb n="982"/><p><span>Glanann an Pápa gach bliain a ghairdín réir ordú Chríosta</span>
<lb n="983"/><span>Is gach crann nach bhfásann toradh nó bláth air, gearrann sé síos é,</span>
<lb n="984"/><span>Má thiteann smálach ón luibhearsach ghránna so tar éis a díbirt</span>
<lb n="985"/><span>Fá chosa na Galltacht mar Liútar is a pháirtí, beidh sé torthúil,</span>
<lb n="986"/><span>síolmhar.</span>
<lb n="987"/></p>
</div>
<pb n="68"/>
<div><lb n="988"/><p><span>Nuair a thiocfas an bás cha bhíonn sagart ar fáil a ghlacfas leo truaighe,</span>
<lb n="989"/><span>Is beidh siadsan ag gártha mar bhí Díves ar Lásaras ag iarraidh fuascailt.</span>
<lb n="990"/><span>Is é déarfas an tArd-Rí is é líonta de dhásacht: "Chan aithnim an slua so,</span>
<lb n="991"/><span>Imigh san áit a bhfuil an ministir bán úd a cheannaigh le duais sibh."</span></p>
<lb n="992"/>
<lb n="993"/><p><span>Is é díoltas Dé a chascraigh an spéir agus tharraing an díle,</span>
<lb n="994"/><span>Is chuir Nimrod i scéin is a mhaithibh go léir is d'fhág Sodom ina</span>
<lb n="995"/><span>ghríosaibh</span>
<lb n="996"/><span>Chuir Córah is an méid a chuaigh leis i dtréas go hIfreann ar díbirt,</span>
<lb n="997"/><span>Is d'fhág Pharaoh na hÉigipte is a chabhlach tréan ins an</span>
<lb n="998"/><span>Deargmhuir sínte.</span></p>
<lb n="999"/>
<lb n="1000"/><p><span>Nuair a shéidfear an buabhall ar maidin Dé Luain roimh éirí gréine,</span>
<lb n="1001"/><span>Beidh gach neach den tslua is a ngníomha buailte i gclár a n-éadan,</span>
<lb n="1002"/><span>Beidh na huain go soineanta suaimhneach ar dhath na géise,</span>
<lb n="1003"/><span>Is budh duibhe ná an gual lucht bríbe agus duais is a gcuid Bíobla bréagach.</span>
<lb n="1004"/></p>
</div>
<pb n="69"/>
<div><lb n="1005"/><p><span>Ar Shéamas Ó Ceallacháin</span></p>
<lb n="1006"/>
<lb n="1007"/><p><span>Má d'éag Seán Johnston agus Cianán na gCeann</span>
<lb n="1008"/><span>Tá Ceallachán cinnte againn ina n-áit;</span>
<lb n="1009"/><span>Sé'n madadh fola is fearr ins an inis é,</span>
<lb n="1010"/><span>Ó d'imigh Luggaidh an chaimbéil is Peadar Bán.</span></p>
<lb n="1011"/>
<lb n="1012"/><p><span>Thug sé an Sagart Ó Leannáin i láimh an chionn-iúdaigh,</span>
<lb n="1013"/><span>Chuir sé a chúla le grása Dé;</span>
<lb n="1014"/><span>Mura gcuirtear musal ar shoc an Iúdáis</span>
<lb n="1015"/><span>Scriosfaidh sé an Cúige eadar eaglais is chléir.</span></p>
<lb n="1016"/>
<lb n="1017"/><p><span>B'fhearr dó cloch mhuilinn a bheith fána bhráid,</span>
<lb n="1018"/><span>Is a theilgean in aibhéis Eas Aoidh Rua,</span>
<lb n="1019"/><span>Nó aithris a dhéanamh ar an chonairt ghránna</span>
<lb n="1020"/><span>A d'fhág príomháidh Ardmhach gan cheann san uaigh.</span></p>
<lb n="1021"/>
<lb n="1022"/><p><span>An tAmhrán.</span>
<lb n="1023"/><span>Dá mbeadh Tibérius nó Néro, tá lofa san uaigh,</span>
<lb n="1024"/><span>Nó Dioclétian nach ngéillfeadh do thréan nó thrua,</span>
<lb n="1025"/><span>Ag éisteacht le Séamas ag mionnadh go crua,</span>
<lb n="1026"/><span>Ag tabhairt pléisiúir do éiricigh, b'fhogas dó an duais.</span>
<lb n="1027"/></p>
</div>
<pb n="70"/>
<div><lb n="1028"/><p><span>Don Sagart Pádraig Ó Luain</span></p>
<lb n="1029"/>
<lb n="1030"/><p><span>A Phádraig, tá mise aosta, is faraoir níl tusa óg,</span>
<lb n="1031"/><span>Cha raibh mórán de mo dhaoinibh fuair saol fada riamh go fóill,</span>
<lb n="1032"/><span>Tuilleann neart is aoibhneas go gcloífí an t-éag fá dheoidh,</span>
<lb n="1033"/><span>Is an té is treise gníomha, gur baol dó i ndeireadh an ghleo.</span></p>
<lb n="1034"/>
<lb n="1035"/><p><span>Tá mo amharc ag éirí gruama, is níl stuaim in mo mhéar mar bhí,</span>
<lb n="1036"/><span>Níl an éisteacht in mo chluasaibh is is uaigneach mé féin dá dhíth;</span>
<lb n="1037"/><span>Tá crampaí do mo ruaigeadh is mo ghuaillí ag cromadh críon,</span>
<lb n="1038"/><span>Agus measaim féin nach dual damh bheith buan ar an Bhaile Caol.</span></p>
<lb n="1039"/>
<lb n="1040"/><p><span>Más beo bhéas tú i mo dhéidh-sa, a chléirigh na salm sámh,</span>
<lb n="1041"/><span>Cuir coisne ar mo chéile is gheobhair féirín gan mórán spáis -</span>
<lb n="1042"/><span>Mo scríbhinn uile Gaeilge, is tú an t-oidhre os cionn feara Fáil,</span>
<lb n="1043"/><span>Is tuilleadh eile dárbh fhéidir, is mo chéad beannacht leo i do dháil.</span></p>
<lb n="1044"/>
<lb n="1045"/><p><span>Ach bí ag guí ar na hollúnaibh stuama bhí fuaim-bhlasta eagnaí binn -</span>
<lb n="1046"/><span>Ó Doirnín is Mac Cuarta na suailce is na siollaí grinn;</span>
<lb n="1047"/><span>Is Mac Cumhaigh a bhí á ruaigeadh ag an stuacaire de chailligh dhaill</span>
<lb n="1048"/><span>Is nach bhfuair sé faoiseamh uaire nó gur fhuaraigh a chorp i gcill.</span>
<lb n="1049"/></p>
</div>
<pb n="71"/>
<div><lb n="1050"/><p><span>A Chléirigh Cheansa</span></p>
<lb n="1051"/>
<lb n="1052"/><p><span>A chléirigh cheansa is fearr tuigse is méin</span>
<lb n="1053"/><span>I scrúdadh gach léinn ón díle anuas</span>
<lb n="1054"/><span>Is sámh liom do sheanchas agus milseacht do bhéil</span>
<lb n="1055"/><span>Ag míniú an scéil seo is á ghlanadh suas.</span></p>
<lb n="1056"/>
<lb n="1057"/><p><span>Aithris damhsa Phádraig, an féidir a theastú</span>
<lb n="1058"/><span>Goidé an tarcaisne a ghabh Gaeil gach am</span>
<lb n="1059"/><span>Agus éiricigh gach áit ins an státa a bhfuil siad</span>
<lb n="1060"/><span>I ndéidh gach eascaoin dá bhfuair a ndream?</span></p>
<lb n="1061"/>
<lb n="1062"/><p><span>Tá caisleáin ghléasta acu, gabháil is giall</span>
<lb n="1063"/><span>Le heachraidh srian, is gach cineál seoid,</span>
<lb n="1064"/><span>Agus Gaeil ar díbirt mar ealta fiain</span>
<lb n="1065"/><span>Amach sa tsliabh i measc an cheo.</span></p>
<lb n="1066"/>
<lb n="1067"/><p><span>A Aonmhic Mhuire, an dual gurbh fhéidir</span>
<lb n="1068"/><span>Go ndéarfá bréag, nó go ndéanfá feall,</span>
<lb n="1069"/><span>I ndéidh do ghealladh do Chlanna Gael</span>
<lb n="1070"/><span>Tiontadh ina dhéidh sin le Clanna Gall?</span></p>
<lb n="1071"/>
<lb n="1072"/><p><span>Nár dhúirt tú le d'Aspail i ndéidh do bháis</span>
<lb n="1073"/><span>Tráth rachfá anairde ar neamh na naomh</span>
<lb n="1074"/><span>Go gcuirfeá an Comfairtear chucu gan spás</span>
<lb n="1075"/><span>Nach scarfadh go bráth leo go deireadh an tsaoil?</span></p>
<lb n="1076"/>
<lb n="1077"/><p><span>Dúirt tú leo fós, "baistígh gach náisiún</span>
<lb n="1078"/><span>In ainm an Athar, an Mhic is an Spioraid Naoimh</span>
<lb n="1079"/><span>Is gach peaca a mhaithfeas sibh do chách</span>
<lb n="1080"/><span>Maithfidh an tArd-Rí ins na Flaithis iad."</span>
<lb n="1081"/></p>
</div>
<pb n="72"/>
<div><lb n="1082"/><p><span>Nár dhúirt tú leo, ina suí fán bhord,</span>
<lb n="1083"/><span>Gurbh í d'fhuil agus d'fheoil an bheatha go fíor</span>
<lb n="1084"/><span>Agus cibé chaithfeadh é mar chóir</span>
<lb n="1085"/><span>Go mbeadh sé leofa trí bhith síor?</span></p>
<lb n="1086"/>
<lb n="1087"/><p><span>Ní bhfuil aird dár dhealraigh an ghrian</span>
<lb n="1088"/><span>Soir nó siar san domhan gan roinn</span>
<lb n="1089"/><span>Nár fhoilsigh d'Aspail do mhórgacht dhiaga</span>
<lb n="1090"/><span>Is do bhás ar an tsliabh le sleá an daill.</span></p>
<lb n="1091"/>
<lb n="1092"/><p><span>Dúirt tú fós ins an aimsir dhéanaigh</span>
<lb n="1093"/><span>Go mbeadh fáithe bréagach is lucht teagaisc chlaoin:</span>
<lb n="1094"/><span>Do ráite fíor nach dtig a bhréagnú,</span>
<lb n="1095"/><span>Scoilt siad na réagúin ó thaobh go taobh.</span></p>
<lb n="1096"/>
<lb n="1097"/><p><span>Ar $indiarubber a tharraing siad an Bíobla</span>
<lb n="1098"/><span>Chun crapadh is síneadh, díreach is cam,</span>
<lb n="1099"/><span>Níl dóigh darbh fhéidir le hintinn smaoineamh</span>
<lb n="1100"/><span>Nár casadh an scríbhinn a d'fhág Críost ar bun.</span></p>
<lb n="1101"/>
<lb n="1102"/><p><span>"Éist an eaglais," a deir Naomh Pól,</span>
<lb n="1103"/><span>"Is í piléar óirirc na fírinne í."</span>
<lb n="1104"/><span>Ní hé sin a deir na $Soup Reformers,</span>
<lb n="1105"/><span>Ach gurb í striapach mór na Babilóine í.</span></p>
<lb n="1106"/>
<lb n="1107"/><p><span>Dá dtitfeadh an teampall i gcoirthe suaithní</span>
<lb n="1108"/><span>An ní nach dual di a dhéanamh go bráth,</span>
<lb n="1109"/><span>Chan é Liútar a chuirfí le rabhadh a fhuagradh -</span>
<lb n="1110"/><span>An fear úd a thruailligh é féin le mná!</span></p>
<lb n="1111"/>
<lb n="1112"/><p><span>Fear briseadh móide is mealladh óighe,</span>
<lb n="1113"/><span>Fear scrios na n-ord is riail na cléir,</span>
<lb n="1114"/><span>Fear lé'r líonadh srotha na hEorpa</span>
<lb n="1115"/><span>De fhíorfhuil chróga mhórthreibh Gael.</span>
<lb n="1116"/></p>
</div>
<pb n="73"/>
<div><lb n="1117"/><p><span>Cha raibh Peadar nó Pól ariamh chomh líofa</span>
<lb n="1118"/><span>Nó Eoin ag míniú soiscéal na rann</span>
<lb n="1119"/><span>Is tá gach snúda crotach míofar</span>
<lb n="1120"/><span>Ó tiontaíodh an Bíobla bunoscionn.</span></p>
<lb n="1121"/>
<lb n="1122"/><p><span>Tá Dia ag an tSasanach anois dó féin,</span>
<lb n="1123"/><span>Ó ghlac sé an réim a bheith os cionn na n-ord,</span>
<lb n="1124"/><span>Tá Dia ag an $Ranter, is Dia ag an $Quaker</span>
<lb n="1125"/><span>Is cad deir tú le $Ephésians i mbriathra Phóil?</span></p>
<lb n="1126"/>
<lb n="1127"/><p><span>Is mór na tíolactha a fuair Sacsan ón Ard-Rí</span>
<lb n="1128"/><span>Triúr Pápaí a bhí ina n-easpaig is ina naoimh,</span>
<lb n="1129"/><span>Is díobh seo a ghoirtear an Tríonóid Ghallta</span>
<lb n="1130"/><span>Is é sin an tAthair, an Mac is an Níon.</span></p>
<lb n="1131"/>
<lb n="1132"/><p><span>Is iad seo na tíolactha d'fhág manaigh is bráithre</span>
<lb n="1133"/><span>Ar an chroch anairde á sparradh go cruaidh,</span>
<lb n="1134"/><span>Is d'fhág cuid ar rácaí agus cuid i mbranraí</span>
<lb n="1135"/><span>Agus i ndiamharaibh alltán, i nglinn is in uaimh.</span></p>
<lb n="1136"/>
<lb n="1137"/><p><span>Bíodh a fhianaise sin ar Phríomháidh Créagh,</span>
<lb n="1138"/><span>A bhí ocht mbliana déag i nglasaibh cruaidh</span>
<lb n="1139"/><span>Mar nach n-admhódh sé Siobal ina ceann ar an chléir</span>
<lb n="1140"/><span>Nó easpag a dhéanamh den tincéir ruaidh.</span></p>
<lb n="1141"/>
<lb n="1142"/><p><span>Agus John Stephens fá aifreann a rá</span>
<lb n="1143"/><span>Do dhuine uasal áiridhe, Tadhg Mac Aoidh,</span>
<lb n="1144"/><span>Brian Ó Trébheor is Feidhlimidh Ó hEadhra</span>
<lb n="1145"/><span>I ndéidh a mbáis rinneadh ceathrúna dhíobh.</span></p>
<lb n="1146"/>
<lb n="1147"/><p><span>Cathal Mac Gabhráin is Tadhg Ó Baoill,</span>
<lb n="1148"/><span>Gairdian dílis Dhún na nGall,</span>
<lb n="1149"/><span>Mac Cionnaith, Ó Domhnalláin is Peadar Ó Caoilin</span>
<lb n="1150"/><span>Agus Enéas Peeny a crochadh san am.</span>
<lb n="1151"/></p>
</div>
<pb n="74"/>
<div><lb n="1152"/><p><span>Is gearr ina ndéidh gur crochadh Conchubhar Ó Duana,</span>
<lb n="1153"/><span>Easpag Dhúin a bhí seal fada i bpéin,</span>
<lb n="1154"/><span>Brian Ó Cearbhalláin agus Seán Ó Núnáin,</span>
<lb n="1155"/><span>Rodaigh agus Lúnéas a crochadh ina ndéidh.</span></p>
<lb n="1156"/>
<lb n="1157"/><p><span>Cha déanfadh Turcach gníomh chomh truaillí'</span>
<lb n="1158"/><span>Is a rinne ministir Shuardais san am;</span>
<lb n="1159"/><span>Coróin Mhuire bhaint de dhuine uasal</span>
<lb n="1160"/><span>Is a crochadh anuas as beangán de chrann.</span></p>
<lb n="1161"/>
<lb n="1162"/><p><span>Casadh Urnaí an Tiarna sa tslí</span>
<lb n="1163"/><span>Nach gcuala Críostaí ariamh go fóill,</span>
<lb n="1164"/><span>Ba leor a mhaslú sin gan smaoineamh</span>
<lb n="1165"/><span>Ar "Fáilte an Aingil" a chur as a chló.</span></p>
<lb n="1166"/>
<lb n="1167"/><p><span>Easpag Ros, an ursa chróga</span>
<lb n="1168"/><span>Nár mealladh le hór nó eagla an éag,</span>
<lb n="1169"/><span>Ar shaibhreas na cruinne is ar gealladh dó</span>
<lb n="1170"/><span>Nach dtréigfeadh an ghlóir ar bheagán péin.</span></p>
<lb n="1171"/>
<lb n="1172"/><p><span>Níor fágadh manach, óighe nó bráthair</span>
<lb n="1173"/><span>Ó Chionn tSáile go hOileán Mhic Aodha</span>
<lb n="1174"/><span>Nár díbreadh mar gheilt i gceann a mála</span>
<lb n="1175"/><span>Nó a gcrochadh go hard ar bharr na gcraobh.</span>
<lb n="1176"/><span>Seo an aimsir ar dearnadh an t-ármhach</span>
<lb n="1177"/><span>Is d'fhág mar tá siad, scaipthe i ngach tír,</span>
<lb n="1178"/><span>Cuid díobh san Fhrainc is roinnt san Spáinn</span>
<lb n="1179"/><span>Agus cuid eile ag spairn sa ghleic gan bhrí.</span></p>
<lb n="1180"/>
<lb n="1181"/><p><span>A Rí thug buaidh do Mhaois ar Pharaoh</span>
<lb n="1182"/><span>Is do Iosua an lá a scoir an ghrian,</span>
<lb n="1183"/><span>Is Peadar amach as carcair a námhad</span>
<lb n="1184"/><span>Nach fada an spás le trí chéad bliain?</span>
<lb n="1185"/></p>
</div>
<pb n="75"/>
<div><lb n="1186"/><p><span>Níl leoiste bodaigh ná cailleach ghallta</span>
<lb n="1187"/><span>Ó Dhroichead Chairlinn go hInis Eoghain,</span>
<lb n="1188"/><span>Nó ó Chuan na Mara go Barr an Fheadáin</span>
<lb n="1189"/><span>Nach mallaíonn an Pápa, maidin is nóin.</span></p>
<lb n="1190"/>
<lb n="1191"/><p><span>An saoiltear leat gur chóir don chléir</span>
<lb n="1192"/><span>Paidir nó cré a rá le ceart</span>
<lb n="1193"/><span>Do Bhanríon Shasana is dá bhfuil i gcéim</span>
<lb n="1194"/><span>Den chomhthionól éiriceach atá faoina smacht?</span></p>
<lb n="1195"/>
<lb n="1196"/><p><span>Anois ó chualais mo ghearáin go léir</span>
<lb n="1197"/><span>Agus thuigeas tú féin mo scéal go grinn,</span>
<lb n="1198"/><span>I ndéidh ár leatroim faoi chosa éiricigh</span>
<lb n="1199"/><span>An gcuirfear ina dhéidh sin go hIfreann sinn?</span></p>
</div>
<pb n="76"/>
<div><lb n="1200"/><p><span>Triamhain Na hÉirinne</span></p>
<lb n="1201"/>
<lb n="1202"/><p><span>Ag Cloch Mhór thoir na nIarlaí chas deilbh chríon lom liath liom</span>
<lb n="1203"/><span>Is a súile slogtha siar leis an chian ina cionn;</span>
<lb n="1204"/><span>Bhí a craiceann casta ciardhubh is a grua ar dhath an iarainn</span>
<lb n="1205"/><span>Is fallaing bheag gan téagar casta aniar fána coim.</span>
<lb n="1206"/><span>Deireadh sí go triamhaineach: "Nach deacair dhamh bheith sciamhach,</span>
<lb n="1207"/><span>Is go bhfuil sé míle bliain ó leagadh riasta ar mo dhream,</span>
<lb n="1208"/><span>Is an té bhog mé sa chliabhán, níl aird dár dealraigh grian air</span>
<lb n="1209"/><span>Nár dhíbir sé le tiarántas mo chliar is mo chlann?"</span></p>
<lb n="1210"/>
<lb n="1211"/><p><span>Ba leisciúil liomsa léigin di imeacht uaim gan scéala</span>
<lb n="1212"/><span>Cad é a d'fhág chomh buartha í nó an é a céile a fuair bás?</span>
<lb n="1213"/><span>Nuair a d'fhiafraíos ceist den éigeas, dúirt sí liom go céillí</span>
<lb n="1214"/><span>Go ngoirthí dise "Éirinn" ó tháinig Éireamhón ón Spáinn.</span>
<lb n="1215"/><span>Dúirt sí arís go tréithlag gurb í a clann a bhí sí a dh'éagaoin,</span>
<lb n="1216"/><span>A ruaigeadh amach sna réagúin is cuid ar shléibhte gan scáth,</span>
<lb n="1217"/><span>Gan bhia gan deoch gan éadach, gan chlú gan mheas gan éadáil,</span>
<lb n="1218"/><span>I sclábhaíocht is i léan faoi chosa éiricigh mar atá.</span></p>
<lb n="1219"/>
<lb n="1220"/><p><span>Dá bhfeicfeá mise i m'óige, bhí folach síoda is sróil orm</span>
<lb n="1221"/><span>Agus ciabhfholt casta órbhuí go bróg liom ag fás</span>
<lb n="1222"/><span>Cúirt is caisleán ordaí', deasaí' damh i ngach cóigeadh,</span>
<lb n="1223"/><span>Agus cláirseacha ag seinm cheoil damh is go leor de lucht dáin.</span>
<lb n="1224"/><span>Mo mhacnaoi bríomhar beoga chun seasamh catha is comhraic,</span>
<lb n="1225"/><span>Ríthe is prionsaí cóigidh ag teacht ar cóisir agam gach lá,</span>
<lb n="1226"/><span>Go dtáinig cabhlach neartmhar róghlic thar thonnaibh tréana bóchna</span>
<lb n="1227"/><span>Le ceilg is le fóirneart ag scrios mo thórtha is mo bhláth.</span></p>
<lb n="1228"/>
<lb n="1229"/><p><span>Bhí mise go sona séanmhar is Niall Caille do mo bhréagnú,</span>
<lb n="1230"/><span>Go dtáinig an dreagan tréan sin Turgésius i mo dháil;</span>
<lb n="1231"/><span>Is iomaí óigbhean gheanúil bhéasach a thruailligh sé gan éagaoin,</span>
<lb n="1232"/><span>Agus ríoraí barrúil béimneartach a treaghdadh gan spás.</span>
<lb n="1233"/><span>Gé gur mhór a neart is a thréithrí, is gach triath dá raibh dó ag</span>
<lb n="1234"/><span>géilleadh,</span></p>
</div>
<pb n="77"/>
<div><lb n="1235"/><p><span>Gabhadh é le béata go dtug sé éiric i ngach cáin,</span>
<lb n="1236"/><span>Go dtug Maoilseachlainn is na spéirmhná an faolchon leofa i ngéibhinn,</span>
<lb n="1237"/><span>Gur choinnigh seal é i ndaorbhroid is ina dhéidh sin a chur chun báis.</span></p>
<lb n="1238"/>
<lb n="1239"/><p><span>Ba cheasnaíoch is ba chráite bhí na ginte fionna an tráth sin,</span>
<lb n="1240"/><span>Go dtáinig Íomhar is a bhráithre go Port Láirge fána ndéin;</span>
<lb n="1241"/><span>Tháinig loingeas mór ar sáile ina dhéidh sin as Scandinávia</span>
<lb n="1242"/><span>Ler scriosadh teampall Ardmhach is gach áitidh a raibh cléir,</span>
<lb n="1243"/><span>Nó gur bhrosnaigh Rí na ngrása Brian Bóroimhe is a ghardaí</span>
<lb n="1244"/><span>D'aimhdheoin Mhic Giolla Pádraig is a chairde go léir,</span>
<lb n="1245"/><span>Is an té nár rugadh an lá sin beidh cuimhne aige go bráth</span>
<lb n="1246"/><span>Ar ar cailleadh de na págánaigh gé gur fágadh é féin.</span></p>
<lb n="1247"/>
<lb n="1248"/><p><span>Thug Diarmaid na nGall gruama bean Tiarnáin chaoich Uí Ruairc</span>
<lb n="1249"/><span>leis,</span>
<lb n="1250"/><span>Is an té nár rugadh an uair sin is crua a ghoil sé an cás;</span>
<lb n="1251"/><span>Tharraing Strongbow is a shluaite as Breatain do mo ruaigeadh</span>
<lb n="1252"/><span>Ler scriosadh cill is tuath leo ó Mhaigh Nuad go Leath Cathail.</span>
<lb n="1253"/><span>Is cróga sheasaigh Ruairí, an t-ardfhlaith ó Rath Cruachan,</span>
<lb n="1254"/><span>Á gcascairt is á dtuargain aige Tuarlis an áir,</span>
<lb n="1255"/><span>Go raibh na maghaibh glasa suailceach bhí gan chíos gan cháin á fhuagradh</span>
<lb n="1256"/><span>Ina linntibh fola rua ag sní anuas le gach sráid.</span></p>
<lb n="1257"/>
<lb n="1258"/><p><span>Níorbh ionadh mé bheith brónach is fuil mo chlainne á dóirteadh</span>
<lb n="1259"/><span>Is a bhfárais loiscthe dóite i ngach cóirnéal i gCrích Fáil</span>
<lb n="1260"/><span>Ag amhais ghorta sceoite, Fitzstephen is De Cogan,</span>
<lb n="1261"/><span>De Courcy is go leor eile de $Normans ina n-áit.</span>
<lb n="1262"/><span>Níl tarcaisne dár treoraíodh nó leatrom dá dtiocfadh a mheabhrú</span>
<lb n="1263"/><span>Nár chuir siad orm ina lóda in áitidh leorghníomh sa cháin;</span>
<lb n="1264"/><span>Níl sé sa Roinn Eorpa fuair leath nó trian oiread dóláis,</span>
<lb n="1265"/><span>Is muna bhfortóidh Rí na glóire orm, níl fóirthin damh ar fáil.</span>
<lb n="1266"/></p>
</div>
<pb n="78"/>
<div><lb n="1267"/><p><span>I ndéidh gach ármhach is gach sciúirse dár tharraing Edward Bruce</span>
<lb n="1268"/><span>Ó Cheanannas go dtí an Rúta i gCúige Uladh an tslóigh,</span>
<lb n="1269"/><span>Thosaigh Harry Tudor, Cranmer is Martin Luther</span>
<lb n="1270"/><span>Is ar an taobh so 'en tseamra dhúinte cha raibh cúirt eile 'en tseort.</span>
<lb n="1271"/><span>Bhí Wolsey, mac an bhúisteora, is é ina chairdinéal go clúiteach,</span>
<lb n="1272"/><span>Ag brosnú an tsionnaigh lúbaigh fá chúrsa an $Divorce,</span>
<lb n="1273"/><span>Is le tosach an $persecution cuireadh Skeffington le trúpaí</span>
<lb n="1274"/><span>Gur bhain Domhnall Mór Ó Súilleabháin umhlú as i ngleo.</span></p>
<lb n="1275"/>
<lb n="1276"/><p><span>Bhí mise go sona sásta nuair a thosaigh an tríonóid ghallta</span>
<lb n="1277"/><span>A scrios an chreidimh ársaigh chuir Naomh Pádraig ar bun.</span>
<lb n="1278"/><span>Níor rugadh ariamh den Ádhamh-chlainn fuair tíolacthaí is grása</span>
<lb n="1279"/><span>Mar fuair Edward, a bheith ina phápa ag teacht i láthair dó as broinn.</span>
<lb n="1280"/><span>Ba bheannaí' an t-amharc páiste a gearradh ó thaobh a mháthara,</span>
<lb n="1281"/><span>An choróin ina láimh agus an tiára ar a chionn,</span>
<lb n="1282"/><span>An Spiorad Naomh bheith ina ghairdian á theagasc óiche is lá,</span>
<lb n="1283"/><span>Á choimeád is á shábháil ar an námhaid gach am.</span></p>
<lb n="1284"/>
<lb n="1285"/><p><span>Bhí Bessy ar chúl báire nó gur éag Edward agus Máire,</span>
<lb n="1286"/><span>Nuair a fuair sí bheith ina pápa, ina banríon is ina naomh;</span>
<lb n="1287"/><span>Gé go bhfoscladh sí geataí Phárthais, moch nó mall mar b'áil léi,</span>
<lb n="1288"/><span>d'fhág sí na tíortha ón lá sin faoi sclábhaíocht dhaor.</span>
<lb n="1289"/><span>Chroch sí sagairt is bráithre, iarlaí is barúin ársaidh,</span>
<lb n="1290"/><span>Ollaimh is lucht cláirsí is go fiú páistí na cí';</span>
<lb n="1291"/><span>Tá údar maith á rá gur chuir sí ochtar daoine chun báis</span>
<lb n="1292"/><span>Os coinne an uile lá bhí sí in ardfhlaitheas na gcríoch.</span></p>
<lb n="1293"/>
<lb n="1294"/><p><span>Chuir sí conairt chraosach i bhfolach i gcraicne caorach</span>
<lb n="1295"/><span>Ag teagasc soiscéal Chríosta is á mhíniú do chách:</span>
<lb n="1296"/><span>In áitidh an astair fhada chloíte a bhí ó thús an tsaoil ann,</span>
<lb n="1297"/><span>Go raibh bealach gairid díreach chun an tsíoraíocht ghráigh;</span>
<lb n="1298"/><span>Nach raibh cosc ar fheoil Dé hAoine, nach mbeadh Purgadóir mar bhí ann,</span>
<lb n="1299"/><span>Nó Sacraimint na hÍce mar bhí ann ó ghnás,</span></p>
</div>
<pb n="79"/>
<div><lb n="1300"/><p><span>Nach mbeadh aspalóid nó faoistin nó leorghníomh fá adhaltranas,</span>
<lb n="1301"/><span>Nó urnaí le déanamh choíche do aon neach i ndéidh báis.</span></p>
<lb n="1302"/>
<lb n="1303"/><p><span>Nuair nárbh fhéidir dhóibh mo pháistí a chur ar an chreideamh ghallta</span>
<lb n="1304"/><span>Thug siad iarraidh sásamh fháil ar athrach do dhóigh:</span>
<lb n="1305"/><span>Chuir Sidney cuireadh grá ar Bhrian Ó Conchúir Fáilghe,</span>
<lb n="1306"/><span>Ar Ó Mórdha agus cách eile dá gcairde bheith leo.</span>
<lb n="1307"/><span>Cha raibh sciath nó sleá ina lámha ag dul i gcoimirce a námhad,</span>
<lb n="1308"/><span>Gur marbhadh ceithre chéad gan spás dhíofa ar lár an Rátha Mhóir,</span>
<lb n="1309"/><span>Agus ocht gcéad eile de Spáinnigh tháinig go Smerwick do mo tharrtháil,</span>
<lb n="1310"/><span>Nár ligeadh neach den áireamh so as an ármhach sin beo.</span></p>
<lb n="1311"/>
<lb n="1312"/><p><span>Le méad na fola dóirteadh is gach feillghníomh a bhí á threorú,</span>
<lb n="1313"/><span>Cha raibh triath nó laoch sa chóigeadh nach raibh in ordú gan spás:</span>
<lb n="1314"/><span>Mac Guibhir is Ó Domhnaill is Ó Ruairc as Bréifne leofa,</span>
<lb n="1315"/><span>Is Ó Dochartaigh as Inis Eoghain fán Chúil Mhóir a rinne ár.</span>
<lb n="1316"/><span>Na Mic Suibhne a bhíodh i gcónaí ag seasamh catha is comhraic,</span>
<lb n="1317"/><span>Ó hAnluain, prionsa Óirthear, Eochaidh Óg is Ó Catháin,</span>
<lb n="1318"/><span>Mac Mathúna as Óirghiall agus Mac Anaosa an ursa chróga,</span>
<lb n="1319"/><span>Agus Ó Néill, ceann na slógh, ó Dhún Bóinne go Cionn Aird.</span></p>
<lb n="1320"/>
<lb n="1321"/><p><span>Ag Cluain Tiobraid a tugadh an carnadh do Norris is dá ghardaí,</span>
<lb n="1322"/><span>Agus Sedgrave, gé gur láidir, gur thit le láimh Aodha Ruaidh;</span>
<lb n="1323"/><span>Ag Béal Átha Seanaigh baineadh an rása as clann na gcailleach gallta,</span>
<lb n="1324"/><span>Agus an méad nár thit san ár dhíobh gur bádh iad sa ruaig.</span>
<lb n="1325"/><span>Ar an Chorrshliabh a baineadh sásamh as Clifford is a pháirtí</span>
<lb n="1326"/><span>Le Domhnall Mac Suibhne Fánad agus an sár-mhac Ó Ruairc.</span>
<lb n="1327"/><span>Cha raibh anseo ach scáile seach an Abhainn Dhubh faoi Ardmhach</span>
<lb n="1328"/><span>Mar ar cailleadh Bagnall is Stafford agus dhá mhíle dá shlua.</span>
<lb n="1329"/></p>
</div>
<pb n="80"/>
<div><lb n="1330"/><p><span>Ba deacair do mo pháistí-sa seasamh in aghaidh na Galltacht,</span>
<lb n="1331"/><span>Is gan cuidiú teacht ar sáile mar bhí ag an námhaid go buan.</span>
<lb n="1332"/><span>Dá seasódh Don Juan an báire d'aimhdheoin gorta agus pláighe</span>
<lb n="1333"/><span>Cha chuirfeadh Carew a chos go bráth i lár an Ghoirtín Rua.</span>
<lb n="1334"/><span>Dá mbeadh Tyrrell ina áitidh nó Aodh Rua chuaigh chun na Spáinne</span>
<lb n="1335"/><span>Cha dtréigfí mé go náireach i gCionn tSáile ar dhuais</span>
<lb n="1336"/><span>Mar gealladh dhófa pardún is a rogha de thaltaí bána</span>
<lb n="1337"/><span>Ó Léim na Con go hÁireacht Uí Chatháin an taoibh thuaidh.</span></p>
<lb n="1338"/>
<lb n="1339"/><p><span>Munab é gur cuireadh an báire ar na laochra roimhe-ráite</span>
<lb n="1340"/><span>Cha dtiocfadh Cromwell nó a ghardaí go bráth do mo chóir;</span>
<lb n="1341"/><span>Chuir daichead míle ar sáile leith amuigh dár cuireadh chun báis leis</span>
<lb n="1342"/><span>I Loch Garman is i bPort Láirge is gach áitidh den tseort.</span>
<lb n="1343"/><span>Cha bheadh Coote ag tógáil garlaigh ar bharr a chlaímh anairde,</span>
<lb n="1344"/><span>Nó Townley fá Bhaile Uí Bhrágáin ag sár-scrios na slógh,</span>
<lb n="1345"/><span>Nó Broghill nach dtug cágas do fhear, bean nó páiste,</span>
<lb n="1346"/><span>Nó $Dutchman an ghearráin bháin ag déanamh ármhach fán Bhóinn.</span></p>
<lb n="1347"/>
<lb n="1348"/><p><span>Go n-áirmhthear duilliúr fíobha, agus tonn na mara ar bhraona,</span>
<lb n="1349"/><span>Cha aithristear go síoraí gach dianscrios is gach sár</span>
<lb n="1350"/><span>Dá dtearna na mictíre san uair a scaipeadh an choláiste íochtarach,</span>
<lb n="1351"/><span>Ag fágáil corp gan chionn ina mílte ó Aontroim go Port Láirg'.</span>
<lb n="1352"/><span>Ghoil éanlaith bhinn na craoibhe go cráite gonta cloíte</span>
<lb n="1353"/><span>Ag faicsin páistí na míosa ag ithe na gcíocha dá máthair,</span>
<lb n="1354"/><span>Is an chléir ag iarraidh dídin in uamhaibh dorcha daoldubh</span>
<lb n="1355"/><span>Is na madaidh fola fíochmhar so á ndíbirt as gach lá.</span></p>
<lb n="1356"/>
<lb n="1357"/><p><span>Is mé Oisín i ndéidh na Féinne, is mé Nuala ar uaigh na dtréanfhear,</span>
<lb n="1358"/><span>Is mé an cleite faon gan éifeacht do mo shéideadh leis an fhuacht,</span>
<lb n="1359"/><span>Ag osnaí is ag éagaoin is gan m'fhurtacht faoi na spéarthaí,</span></p>
</div>
<pb n="81"/>
<div><lb n="1360"/><p><span>Ó theastaigh Clann Uí Néill uaim tá mé ag éiricigh faoi ghruaim.</span>
<lb n="1361"/><span>Níl neach anois den réim sin ina sheasamh beo in Éirinn</span>
<lb n="1362"/><span>Ó d'imigh uaim na saormhic, Sir Féilim is Eoghan Rua."</span>
<lb n="1363"/><span>Thóg sí gáir ina dhéidh sin a chluinfí i mbarr na sléibhte,</span>
<lb n="1364"/><span>Is mar bheadh bean ar mearadh céille, d'ealaigh sí uaim.</span></p>
<lb n="1365"/>
<lb n="1366"/><p><span>Blúire Breise</span></p>
<lb n="1367"/>
<lb n="1368"/><p><span>Is tuirseach le rá é, fágadh mé i ndaoirse</span>
<lb n="1369"/><span>Gan dúch, gan páipéar, gan gráinne snaoisín,</span>
<lb n="1370"/><span>Gan coinneall nó a hábhar i lár an mheánoíche -</span>
<lb n="1371"/><span>Beir fuascailt san gcás so más áil leat mo aoibhse.</span>
<lb n="1372"/><span>(Litir, 17.10.1844; BFCC 138).</span></p>
<lb n="1373"/>
<lb n="1374"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Art Mac Bionaid: Dánta

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Art Mac Bionaid: Dánta

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
