Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main"/></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L122
L</note>
                         <note type="L"/>
                         <note type="B"/>
                         <note type="C"/>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>L122
L</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author/><imprint><publisher/><date/></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p><span>
</span>
<lb n="0"/><span>NUAIR DO CHUIR NA H-EIRICIG EASBOG CHORCAIGHE TAR LEAR.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Mo bhrón! mo mhilleadh anois mo leun le luadh!</span>
<lb n="3"/><span>An sgeól guirt chluinim thug me déarac, duairc;</span>
<lb n="4"/><span>Mo sgóip do sguir, do bhris mo shéan, mo shuan,</span>
<lb n="5"/><span>Eóin do chur tar muir air éigion uainn.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Mo stór, mo chisde rug a n-éinfeacht uaim</span>
<lb n="8"/><span>Mo chóir, mo chion, mo chuid do'n chléir gan chruas;</span>
<lb n="9"/><span>Níor leór leis sinn gan sruth na féile fuair;</span>
<lb n="10"/><span>Tar bóchna a mbruid ó cuireadh é monuar!</span>
<lb n="11"/></p>
</div>
<pb n="138"/>
<div><lb n="12"/><p><span>Bzzzzz1715c 18T</span>
<lb n="13"/><span>Uzzzzz0214</span>
<lb n="14"/><span>AN TAN THÁINIG AN PRIONNSA SÉARLUS STÍOBHART GO H-ALBAIN.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Is mac do Mhars an mac so a n-Albain uaird,</span>
<lb n="17"/><span>Is fear as fearra air fhearann treasgurtha an t-sluaigh,</span>
<lb n="18"/><span>Macs is clans as glan air Ghallaibh go m-buaidhidh,</span>
<lb n="19"/><span>Rath gach cath don bh-fhlaith go leanaidh go buan.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Gas as pras a d-treasaibh calma cruadha,</span>
<lb n="22"/><span>Do ghlac 'na ghlaic an ceart do sheasamh gan duadh;</span>
<lb n="23"/><span>A Cheap na bh-feart is Athair pharthais shuas,</span>
<lb n="24"/><span>Ós ceart a cheart 'na cheart go d-tagaidh go luath.</span>
<lb n="25"/></p>
</div>
<pb n="180"/>
<div><lb n="26"/><p><span>Bzzzzz1715lsc 18T</span>
<lb n="27"/><span>Uzzzzz0201</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>AIR DHÍBIRT NA BH-FLAITH.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Do chuala sgéal do chéas air ló me,</span>
<lb n="32"/><span>Is thug 's an oidhche a n-daoirse bhróin me,</span>
<lb n="33"/><span>d'fhág mo chreat gan neart mná seólta,</span>
<lb n="34"/><span>Gan brígh gan meabhair gan greann gan fóghnamh.</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>Adhbhar maoithe sgaoileadh an sgeóil sin,</span>
<lb n="37"/><span>Cás gan leigheas is adhnadh tóirse,</span>
<lb n="38"/><span>Athnuadh luit is uilc is eólchair,</span>
<lb n="39"/><span>Gríosughadh teadhma is treighde móire.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>Díothughadh buidhne críche Fódhla,</span>
<lb n="42"/><span>Lagughadh grínn is gnaoi na cóige,</span>
<lb n="43"/><span>Mar do díogadh ár n-daoine móra,</span>
<lb n="44"/><span>As a bh-fearannaibh cairte is córa.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>Mór an sgéal, ní féidir fólang</span>
<lb n="47"/><span>Ár n-díthe do ríomh lem' ló-sa,</span>
<lb n="48"/><span>Fuair an fhéile leun na dheóigh sin,</span>
<lb n="49"/><span>Is tá an daonnacht gach lae dá leónadh.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>Ní bh-fuil cliar a n-iathaibh Fódhla,</span>
<lb n="52"/><span>Ní bh-fuil aifrinn aguinn ná órda,</span>
<lb n="53"/><span>Ní bh-fuil baisde air ár leanaidhibh óga,</span>
<lb n="54"/><span>Gan fear seasaimh ná tagartha a g-córa.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Créad do dhéanfadh ár n-aos óga,</span>
<lb n="57"/><span>Is ná fuil neach re maith dá bh-fórtaint,</span>
<lb n="58"/><span>Atáid gan triath acht Dia na glóire,</span>
<lb n="59"/><span>As a b-príomh-ál dá ngríosáil tar bóchna.</span>
<lb n="60"/></p>
</div>
<pb n="182"/>
<div><lb n="61"/><p><span>Gearán m'aigne dearbh na sgeól sin,</span>
<lb n="62"/><span>Gabháil garbh na n-eachtrann óirnne,</span>
<lb n="63"/><span>Maith fhios agam an t-adhbhar fá'r órdaig,</span>
<lb n="64"/><span>d'aithle ár b-peaca an t-Athair do dheonaig.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Dá m-beadh Tuathal fuadrach beó aguinn,</span>
<lb n="67"/><span>Nó Féidhlim do threighidfeadh tóra,</span>
<lb n="68"/><span>Nó Conn, fear na g-cath do ró-chur,</span>
<lb n="69"/><span>Ní bhiadh teann na nGall dár bh-fógradh.</span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>Cár ghaibh Art do char an chródhacht,</span>
<lb n="72"/><span>Nó Mac Con badh dhocht a g-comhlann,</span>
<lb n="73"/><span>Léar sgannradh clann Oilioll Oluim,</span>
<lb n="74"/><span>Is séan do Ghallaibh ná mairid na treóin sin.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>Is léan do Bhanba marbhadh Éoguin,</span>
<lb n="77"/><span>Tréinfhear fá céile don bheódhacht,</span>
<lb n="78"/><span>Ní bhiadh neart tar cheart air fhódaibh,</span>
<lb n="79"/><span>Ag na béaraibh bréana móra.</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p><span>Do bhiadh neart is ceart is cródhacht,</span>
<lb n="82"/><span>Do bhiadh smacht is reacht fá ró-chion</span>
<lb n="83"/><span>Do bhiadh rath air ar 'san bh-fóghmhar</span>
<lb n="84"/><span>Dá m-beadh Dia le triathaibh Fódhla.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>D'imthigh Brian na g-cliar ón m-Bóirmhe,</span>
<lb n="87"/><span>Do bhí tréimhse ag Éirinn pósda,</span>
<lb n="88"/><span>Ní bh-fuil Murchadh cumasac cródha,</span>
<lb n="89"/><span>A g-Cluain Tairbh badh thaca re comhlann.</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>'S an tráth fá láidir na treóin sin,</span>
<lb n="92"/><span>Clann Chártha 's an Tál-fhuil treórach,</span>
<lb n="93"/><span>Níor sgaoileadar Gaoidhil dá bh-fógradh</span>
<lb n="94"/><span>Tar tuinn nó gach láthair teórann.</span>
<lb n="95"/></p>
</div>
<pb n="184"/>
<div><lb n="96"/><p><span>Atáid na Danair a leabaidh na leógan,</span>
<lb n="97"/><span>Go seasgair, sámh, go sádhail, seómrach,</span>
<lb n="98"/><span>Bríoghmhar, biadhmhar, briathrach, bórdmhar,</span>
<lb n="99"/><span>Coimhtheach, cainteach, sainnteach, srónach.</span></p>
<lb n="100"/>
<lb n="101"/><p><span>Is é rún is fonn na fóirne,</span>
<lb n="102"/><span>Dá mhéad síth do ghníd re ar b-póir-ne -</span>
<lb n="103"/><span>An drong bhíos ag ríghdeach reó aguinn -</span>
<lb n="104"/><span>Súgra cluithidhe an chuitín chródha.</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Is truagh lem' chroidhe 'sas tínn dár n-drólann,</span>
<lb n="107"/><span>Nuachar Chuinn, Chríomhthain is Eogain,</span>
<lb n="108"/><span>Suas gach oidhche ag luighe re deóraidhibh,</span>
<lb n="109"/><span>'S gan luadh air a cloinn do bhí aici pósda.</span></p>
<lb n="110"/>
<lb n="111"/><p><span>Teach Tuathuil monuar, do tóirneadh,</span>
<lb n="112"/><span>Is cró Chuinn gan cuimhne air nósaibh,</span>
<lb n="113"/><span>Fonn Féidhlime go tréith-lag tóirseach,</span>
<lb n="114"/><span>Iath Iughuine go brúighte brónach.</span></p>
<lb n="115"/>
<lb n="116"/><p><span>Achadh Airt fá cheas gan sódhchas,</span>
<lb n="117"/><span>Críoch Chobhthaigh fá oghaim ag slóightibh,</span>
<lb n="118"/><span>Clár Chormaic fáidh foirtill na g-cómhfhocal,</span>
<lb n="119"/><span>Fán onchoin lán d'fhothrom deórach.</span></p>
<lb n="120"/>
<lb n="121"/><p><span>Mo leun ní h-é tréine na slógh sin,</span>
<lb n="122"/><span>Ná buirbe na fuirne ó Dhóbhur,</span>
<lb n="123"/><span>Ná neart naimhde do chaill ár n-dóchas,</span>
<lb n="124"/><span>Acht díoghaltas Dé tá air Éirinn fhód-ghlas.</span></p>
<lb n="125"/>
<lb n="126"/><p><span>Peacadh an t-sínsir, claoine an t-sóisir,</span>
<lb n="127"/><span>Aithne Chríosd gan suim 'na cómhall,</span>
<lb n="128"/><span>Éigion bruinnghiol, briseadh pósda,</span>
<lb n="129"/><span>Craos is goid is iomad móide.</span>
<lb n="130"/></p>
</div>
<pb n="186"/>
<div><lb n="131"/><p><span>Neamh-chion ghnáith is tár air órduibh,</span>
<lb n="132"/><span>Raobadh ceall is feall is fórsa,</span>
<lb n="133"/><span>Éighiomh na bh-fann gan cabhair gan comhthrom,</span>
<lb n="134"/><span>Ag saobh-lucht sainnte is caillte air chomharsain.</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>Tréigion Dé le spéis a seódaibh,</span>
<lb n="137"/><span>Gléas le a séantar gaol is comhgus,</span>
<lb n="138"/><span>Géill do neart 'san lag do leónadh,</span>
<lb n="139"/><span>Claon ag breath 's an ceart fá cheó chur.</span></p>
<lb n="140"/>
<lb n="141"/><p><span>Cidh tá an eang so teann ag tórmach,</span>
<lb n="142"/><span>Faoi láimh leabhair na nGall so nuadh aguinn,</span>
<lb n="143"/><span>Áilim Aon-Mhac tréan na h-óighe,</span>
<lb n="144"/><span>Go d-tigidh an ceart 'san alt 'nar chóir do.</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p><span>Is bíodhgadh báis liom bás mo chomharsan,</span>
<lb n="147"/><span>Na saoithe sámha sásda seólta,</span>
<lb n="148"/><span>A d-tír badh ghnáthach lan do thóbhacht,</span>
<lb n="149"/><span>Ite, vade, dá rádh leó sin.</span></p>
<lb n="150"/>
<lb n="151"/><p><span>Is gan acht cáirde ó lá go ló aca,</span>
<lb n="152"/><span>Dá g-cur uile a d-tuilleadh dóchuis,</span>
<lb n="153"/><span>Go m-biaidh fábhair dá fhagháil dóibh sin,</span>
<lb n="154"/><span>Is gan ann acht Till further orders.</span></p>
<lb n="155"/>
<lb n="156"/><p><span>Galar gan téarnadh is maothchas mór liom,</span>
<lb n="157"/><span>Greamanna daor-bháis cé táim glórach,</span>
<lb n="158"/><span>Sgaipe air an bh-féinn dár ghéill Clár Fódhla,</span>
<lb n="159"/><span>Is eaglais Dé dá claochladh as órdaibh.</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>Tá sgéimh na gréine go neóna</span>
<lb n="162"/><span>Fé éclips ó éirghe ló dhi,</span>
<lb n="163"/><span>Táid na spéartha a ngné dá fhógradh,</span>
<lb n="164"/><span>Ná fuil téarma ár saogail ró-fhada.</span></p>
<lb n="165"/>
<lb n="166"/><p><span>Fuair an cáirdeas spás a dhóithin,</span>
<lb n="167"/><span>Le lucht séad ní géar an sgeól sin,</span>
<lb n="168"/><span>Ní léir dam aoinneach air m' eólas,</span>
<lb n="169"/><span>Noch do bhéarfadh raol chum bróg dam.</span>
<lb n="170"/></p>
</div>
<pb n="188"/>
<div><lb n="171"/><p><span>Fágbhaim sin air chur an Chomhachtaig,</span>
<lb n="172"/><span>Aon Mhac Mhuire gile móire,</span>
<lb n="173"/><span>As a bh-fuil ár n-uile-dhóchus,</span>
<lb n="174"/><span>Go bh-fuigheadh sibh-se is mise comhthrom.</span></p>
<lb n="175"/>
<lb n="176"/><p><span>Is aithchim Íosa Rígh na glóire,</span>
<lb n="177"/><span>Mar is fíor gur tríd sin d'foghnas,</span>
<lb n="178"/><span>Soillse laoi agus oidhche d'órdaig,</span>
<lb n="179"/><span>Go d-tigidh an nídh mar shílim dóibh sin.</span></p>
<lb n="180"/>
<lb n="181"/><p><span>AN CEANGAL.</span></p>
<lb n="182"/>
<lb n="183"/><p><span>Gríosúghadh cnead, laghdúghadh air neart, síorúghadh air cheas</span>
<lb n="184"/><span>bhrónach,</span>
<lb n="185"/><span>Fíorúghadh ár bh-fear do ghéimhliúghadh a nglas, foillsiúghadh</span>
<lb n="186"/><span>a n-acht óirnne,</span>
<lb n="187"/><span>Críochnúghadh ár bh-flaith do dhíorúghadh amach air dhruim tonn</span>
<lb n="188"/><span>tar bóchna,</span>
<lb n="189"/><span>Do mhíon-bhrúigh lag mo chroidhe dúr leasg, re maothúghadh</span>
<lb n="190"/><span>ár n-dearc n-deórach.</span>
<lb n="191"/></p>
</div>
<pb n="210"/>
<div><lb n="192"/><p><span>Bzzzzz1710c 18T</span>
<lb n="193"/><span>Uzzzzz0201</span>
<lb n="194"/><span>DO MHAC FHINNGHIN DUIBH UÍ SHÚILLEABHÁIN.</span></p>
<lb n="195"/>
<lb n="196"/><p><span>Fada théid teist an oinigh,</span>
<lb n="197"/><span>Dá m-beadh gan é d'iafraighidh,</span>
<lb n="198"/><span>d'iúl shean, is deimhin an dál,</span>
<lb n="199"/><span>Fear an oinigh ar iomrádh.</span></p>
<lb n="200"/>
<lb n="201"/><p><span>Cuid do bhuaidh fhir an oinigh</span>
<lb n="202"/><span>Bheith gach n-aon ar iafraighidh,</span>
<lb n="203"/><span>Teacht asteach go bhfaighir air</span>
<lb n="204"/><span>d'fhear an oinigh ní heagal.</span></p>
<lb n="205"/>
<lb n="206"/><p><span>d'fhear an oinigh ní huamhain -</span>
<lb n="207"/><span>Cuid eile dá iolbhuadhaibh -</span>
<lb n="208"/><span>Gibé a n-déintear 'na dhochar</span>
<lb n="209"/><span>Ní féidir é d'fholmhochadh.</span></p>
<lb n="210"/>
<lb n="211"/><p><span>Do dhruim oinigh is anma</span>
<lb n="212"/><span>A n-oighreacht a athardha</span>
<lb n="213"/><span>Deimhin asteach go dtiocfa</span>
<lb n="214"/><span>Fear oinigh is oirbhearta.</span></p>
<lb n="215"/>
<lb n="216"/><p><span>Barr sochair é don oineach</span>
<lb n="217"/><span>Gnáth air fud críoch comhaigheach,</span>
<lb n="218"/><span>Le luadh a dheagh-anma ag dul,</span>
<lb n="219"/><span>Sean-labhra suadh is seanchadh.</span>
<lb n="220"/></p>
</div>
<pb n="212"/>
<div><lb n="221"/><p><span>Sean-nós aca riamh roimhe</span>
<lb n="222"/><span>'San chrích-se fhóid Iughoine,</span>
<lb n="223"/><span>'Sé ar feadh gach oirir mar sain,</span>
<lb n="224"/><span>Fear an oinigh ar iarraidh.</span></p>
<lb n="225"/>
<lb n="226"/><p><span>Comh-luath chuige - céim 'na rath, -</span>
<lb n="227"/><span>An file, an fáidh, an cearbhach,</span>
<lb n="228"/><span>Gach taobh ag triall ar oineach</span>
<lb n="229"/><span>Mar aon 'san chliar chomhuigheach.</span></p>
<lb n="230"/>
<lb n="231"/><p><span>Tig an Laighneach leath air leath</span>
<lb n="232"/><span>Tig an Midheach 'san Muimhneach,</span>
<lb n="233"/><span>A n-dáil ní damhna tuirse</span>
<lb n="234"/><span>Fa gháir anma an Eoghain-se.</span></p>
<lb n="235"/>
<lb n="236"/><p><span>Comhluath ó cheann gach críche</span>
<lb n="237"/><span>Lucht sgaoilte sgéal coigcríche,</span>
<lb n="238"/><span>Gá bhríogh a méad do mheadhair,</span>
<lb n="239"/><span>Ag ríomh a ghéag geinealaigh?</span></p>
<lb n="240"/>
<lb n="241"/><p><span>Níor chlos aoinfhear aca-san</span>
<lb n="242"/><span>Ag breith oirbhere ar Eoghan,</span>
<lb n="243"/><span>Ní claon don chéad-rath do char,</span>
<lb n="244"/><span>Aon dá éagnach ní fhaghthar.</span></p>
<lb n="245"/>
<lb n="246"/><p><span>Ní chuala Gaoidheal ná Gall -</span>
<lb n="247"/><span>Maith iomchras an chuing chomhthrom -</span>
<lb n="248"/><span>Fós do bhuain béime air a bhladh,</span>
<lb n="249"/><span>Buaidh a fhéile ní hiongnadh.</span></p>
<lb n="250"/>
<lb n="251"/><p><span>Mise féin mar gach fear díobh,</span>
<lb n="252"/><span>Ní cuaird iona cóir dimbríogh,</span>
<lb n="253"/><span>Mo thol go hiomlán ní fhuil</span>
<lb n="254"/><span>Go dol fá iomrádh Eoghain.</span>
<lb n="255"/></p>
</div>
<pb n="214"/>
<div><lb n="256"/><p><span>Saoilim nach fuil diomdhach de</span>
<lb n="257"/><span>Acht námha nó fear feirge;</span>
<lb n="258"/><span>Gnúis fhaoilidh gan cáil a g-crodh,</span>
<lb n="259"/><span>Báidh gach aoinfhir le hEoghan.</span></p>
<lb n="260"/>
<lb n="261"/><p><span>Do cheannuigh fós, beart dá rath,</span>
<lb n="262"/><span>Ainm saor nach féidir d'ionnlach,</span>
<lb n="263"/><span>Díol clú deigh-reacht is anáir</span>
<lb n="264"/><span>Crú do sein-shliocht Shúilleabháin.</span></p>
<lb n="265"/>
<lb n="266"/><p><span>Ní théid caitheamh 'na chlú sain,</span>
<lb n="267"/><span>An sliocht airmheach so Eoghain,</span>
<lb n="268"/><span>A g-caoi bhuadh na d-toirbheart d-trom</span>
<lb n="269"/><span>Fuair a n-oighreacht a h-altrom.</span></p>
<lb n="270"/>
<lb n="271"/><p><span>A n-dimbrígh ní dual a dhul,</span>
<lb n="272"/><span>An teist oirdhearc-sa ar Eoghan,</span>
<lb n="273"/><span>An fhéile is sein-reacht a shean,</span>
<lb n="274"/><span>Deigh-shliocht na fréimhe ó bh-fuil-sean.</span></p>
<lb n="275"/>
<lb n="276"/><p><span>'Sé idir uaislibh fhuinn Gaoidheal</span>
<lb n="277"/><span>Do ghní an t-ainm-se d'iomsgaoileadh,</span>
<lb n="278"/><span>Reacht fíre na fréimhe ó bhfuil,</span>
<lb n="279"/><span>Séimhe a n-dine dá n-dúthaigh.</span></p>
<lb n="280"/>
<lb n="281"/><p><span>Oineach gnáth, is gníomh náire,</span>
<lb n="282"/><span>Ceannsacht, umhla, is adhnáire,</span>
<lb n="283"/><span>Druid re hoirbheart is ciall cinn</span>
<lb n="284"/><span>Tug oighreacht don fhial fhoirtill.</span></p>
<lb n="285"/>
<lb n="286"/><p><span>Iomdha céim 'na d-tig asteach,</span>
<lb n="287"/><span>Más fíor d'fhuighlibh na bhfileadh,</span>
<lb n="288"/><span>Fear an oirbhearta os cionn cháigh</span>
<lb n="289"/><span>A gcionn oighreachta d'fhagháil.</span>
<lb n="290"/></p>
</div>
<pb n="216"/>
<div><lb n="291"/><p><span>Gach barr innmhe dá bh-fuair sain,</span>
<lb n="292"/><span>Maith is fiú a chiall 'sa chéadfaidh,</span>
<lb n="293"/><span>Ní nár mar chaitheas a chrodh,</span>
<lb n="294"/><span>A maitheas már gan mhóradh.</span></p>
<lb n="295"/>
<lb n="296"/><p><span>Ní le tréan táinig a neart,</span>
<lb n="297"/><span>Grás Dé le dul a n-oighreacht</span>
<lb n="298"/><span>Fuair a thoil do dhruim dochra</span>
<lb n="299"/><span>Ní cuing sain nach so-mholta.</span></p>
<lb n="300"/>
<lb n="301"/><p><span>Nach beanuid na rainn-se ribh</span>
<lb n="302"/><span>Ní mheasaim, a Mhic Finnghin,</span>
<lb n="303"/><span>Réim gan foirneart, gan folaidh,</span>
<lb n="304"/><span>As t'oirbheart féin fuarabhair.</span></p>
<lb n="305"/>
<lb n="306"/><p><span>Mac Finnghin Duibh dá rádh ribh</span>
<lb n="307"/><span>Atá, ní hinnmhe a n-aisgidh;</span>
<lb n="308"/><span>Air do gheall ní gairm eile,</span>
<lb n="309"/><span>Is fearr ainm ná airighe.</span></p>
<lb n="310"/>
<lb n="311"/><p><span>Barr air fhearaibh féile fuair</span>
<lb n="312"/><span>Eochaidh ó chách an chéad-uair;</span>
<lb n="313"/><span>Coimhliontar an chlú do chuir</span>
<lb n="314"/><span>Le crú oirbhearta Eochaidh.</span></p>
<lb n="315"/>
<lb n="316"/><p><span>Ón lá sin gus an lá aniugh</span>
<lb n="317"/><span>Gibé iona cheann do chuirfeadh,</span>
<lb n="318"/><span>Ní dheachaidh céim ar g-cúlaibh</span>
<lb n="319"/><span>Ó fhréimh Eochaidh aon-shúlaigh.</span>
<lb n="320"/></p>
</div>
<pb n="218"/>
<div><lb n="321"/><p><span>Bzzzzz1729ob 18T</span>
<lb n="322"/><span>Uzzzzz0214</span></p>
<lb n="323"/>
<lb n="324"/><p><span>DO CHORMAC MAC CARTHA GUIRT NA G-CLOCH.</span></p>
<lb n="325"/>
<lb n="326"/><p><span>Aille, acfuinn nach faicim,</span>
<lb n="327"/><span>Cródhacht aibigh anaichill,</span>
<lb n="328"/><span>Stuadh glan oirdreach gan oll d'fhás,</span>
<lb n="329"/><span>Teasdas Chormaic Mic Cartha.</span></p>
<lb n="330"/>
<lb n="331"/><p><span>Gríobh do fhoilcheann a fhéile,</span>
<lb n="332"/><span>Nathair gan dúil droichmhéine,</span>
<lb n="333"/><span>Rún athbhaoise cré ghlan cháidh,</span>
<lb n="334"/><span>'Sé is athbhaois dár n-eadráin.</span></p>
<lb n="335"/>
<lb n="336"/><p><span>Aoinleanbh na Banba buaine,</span>
<lb n="337"/><span>Conclan Con na Craobhruaidhe,</span>
<lb n="338"/><span>Gríobh deagh-thnuis is teó a d-treas,</span>
<lb n="339"/><span>Ath-ghuaire gleó na n-ard-chleas.</span></p>
<lb n="340"/>
<lb n="341"/><p><span>Aithghin do mhac Éibhir Fhinn,</span>
<lb n="342"/><span>Ursa sluaigh urmhaighe Fhéidhlim,</span>
<lb n="343"/><span>Laoch ionchuir le h-Osgar oll,</span>
<lb n="344"/><span>Posda iomchair na n-andrann.</span></p>
<lb n="345"/>
<lb n="346"/><p><span>Ag an n-gaisge air ghéag leamhna</span>
<lb n="347"/><span>Ní bh-fuil aoibhneas oileamhna,</span>
<lb n="348"/><span>Fuair eól an suidh céasda sin</span>
<lb n="349"/><span>Ag deól cígh céasda an chogaidh.</span>
<lb n="350"/></p>
</div>
<pb n="220"/>
<div><lb n="351"/><p><span>Ua óg na g-Cormac n-ársaidh,</span>
<lb n="352"/><span>Slat chumhra an chúil óir-easnaidh,</span>
<lb n="353"/><span>Geall na d-tréad aige air áille,</span>
<lb n="354"/><span>Géag is faide fionntáille.</span></p>
<lb n="355"/>
<lb n="356"/><p><span>COMH-CHEANGAL.</span></p>
<lb n="357"/>
<lb n="358"/><p><span>Óige is gné mar ghréin 'na ghríos-ghruaidh ghluin,</span>
<lb n="359"/><span>Cródhacht, tréine, air éacht Con Duibhe bhuaidh Mis,</span>
<lb n="360"/><span>Mórdacht céille, féile, is fíor-uaisle,</span>
<lb n="361"/><span>A g-comhair a chéile ag laoch ón Laoi, is tuairisg.</span>
<lb n="362"/></p>
</div>
<pb n="252"/>
<div><lb n="363"/><p><span>Bzzzzz1699c 17D</span>
<lb n="364"/><span>Uzzzzz0001</span></p>
<lb n="365"/>
<lb n="366"/><p><span>LAOIDH THAIDHG UÍ DHUINNÍN.</span></p>
<lb n="367"/>
<lb n="368"/><p><span>(Ag caoineadh na n-uasal d'éirig san g-cogadh déaghnach 1691).</span></p>
<lb n="369"/>
<lb n="370"/><p><span>Is leun liom leagadh na bh-flatha as na bh-fíor-uaisle,</span>
<lb n="371"/><span>Bh-féastach, bh-freastalach, bh-fleasgchupach, bh-fíon-chuachach,</span>
<lb n="372"/><span>Do bhéarfadh fearann dom shamhail-se faoi dhualgus,</span>
<lb n="373"/><span>Saor ó shrathaibh gan tabhairt air chíos uaim-se.</span></p>
<lb n="374"/>
<lb n="375"/><p><span>As é thug fadtuirseach cathach me fíor-bhuaidheartha,</span>
<lb n="376"/><span>Séamus airgthe ón m-Breatain gan dlighe air chuanaibh,</span>
<lb n="377"/><span>A thréad air sgaipeadh dá ngreadadh as dá síor-ruagadh,</span>
<lb n="378"/><span>'S an méid noch mhaireas dá mhaithibh a bhfíor-chruadhtan.</span></p>
<lb n="379"/>
<lb n="380"/><p><span>Éag na g-Carathach g-ceannasach ngroidhe bhuair me,</span>
<lb n="381"/><span>Do réx-fhuil Chaisil nár bh'anamh a bhfíor-uachtar,</span>
<lb n="382"/><span>Féinnidh Gearaltach marbh gan brígh air fuaradh,</span>
<lb n="383"/><span>Is laochra gaisge Bhunraite agus buidhean Chruachna.</span></p>
<lb n="384"/>
<lb n="385"/><p><span>As saoth liom easba na seabhac ón Laoi fhuair ngil,</span>
<lb n="386"/><span>Nár réidh re Gallaibh acht tarraing tar tuínn uatha,</span>
<lb n="387"/><span>'S an t-éan beag mhaireas don ealtain chirt fhínn fhuadhrach,</span>
<lb n="388"/><span>Le tréimhse a Hamburg, mo dheacair, gan slighe chuarda.</span>
<lb n="389"/></p>
</div>
<pb n="254"/>
<div><lb n="390"/><p><span>Is é do mhearaig me - dalta gach Ríogh-chuaine,</span>
<lb n="391"/><span>Badh shaordha ainm 's a mbeartaibh do bhíodh buaidh aige,</span>
<lb n="392"/><span>Phoenix fartha na Banba a ngníomh guasacht -</span>
<lb n="393"/><span>Is d'Éirinn maithim, ós dearbh 'na luidhe a d-tuama.</span></p>
<lb n="394"/>
<lb n="395"/><p><span>Dá n-déanfainn dearmad, measaim gur bhaois uaim-se,</span>
<lb n="396"/><span>Air shaor-shlioct Eochaidh go ceannuibh Puirt Baoi an uair so,</span>
<lb n="397"/><span>Daonnacht, fairsinge, is tabhairt air fhíon uatha,</span>
<lb n="398"/><span>Is é do chleachtadh an ghasra ghníomh-dhuasach.</span></p>
<lb n="399"/>
<lb n="400"/><p><span>Léir-sgrios fairsing Uíbh Chairbre is trí truagh liom,</span>
<lb n="401"/><span>An gheug san Chathail cois fairrge is Laoi luaidhim-se,</span>
<lb n="402"/><span>Sliocht Chéin, do chaitheadh gach maitheas le fíor-shuadhaibh,</span>
<lb n="403"/><span>As Séafra an Ghleanna rug barra an gach sligh suaircis.</span></p>
<lb n="404"/>
<lb n="405"/><p><span>Ní'l géilleadh a n-Eallaibh d'fhear Cheanna Tuirc faoi</span>
<lb n="406"/><span>bhuannacht,</span>
<lb n="407"/><span>Ná air aon chor aca don aicme sin Chaoimh shluagaig,</span>
<lb n="408"/><span>Do ghléiribh ghasda ghlínn mheardha mhín Chluana,</span>
<lb n="409"/><span>Ná d'aon don mhaicne ó Theamhair ghluis mhín Luachra.</span></p>
<lb n="410"/>
<lb n="411"/><p><span>Préamh na Sratha is Dúin Geanainn is díth buan liom,</span>
<lb n="412"/><span>Is Béal Átha Seannuig gan racaireacht fíor-dhuanta,</span>
<lb n="413"/><span>Raghallaig, Seachnasuig, Ceallaig, is caoin-Ruarcaig,</span>
<lb n="414"/><span>Is craobh Uí Mheachair gur sladadh a croidhe uaithe.</span>
<lb n="415"/></p>
</div>
<pb n="256"/>
<div><lb n="416"/><p><span>An phréamh ó'n n-Garra Choill, Branaig is Uíbh Tuathail,</span>
<lb n="417"/><span>Éile is Almha is deagh-chine Chuinn dualaig,</span>
<lb n="418"/><span>Réidh-choill Manach, is Fallaig, is Laighis uaine,</span>
<lb n="419"/><span>Is gan céile ag Eamhain do chlannaibh mhic Ír uaibhrig.</span></p>
<lb n="420"/>
<lb n="421"/><p><span>Ní'l éisg ag taisdiol cois calaidh ná air línn ghruamdha,</span>
<lb n="422"/><span>Air thaobh na Banna, cois Mainge ná air mhín-Ruachtaig;</span>
<lb n="423"/><span>Ní'l créithre meala dá d-tarraing a g-coill bhuacaig,</span>
<lb n="424"/><span>'S ní'l séan air chrannaibh re sealad ná puínn chnuasaig.</span></p>
<lb n="425"/>
<lb n="426"/><p><span>Ní'l céir air lasadh an gach mainisdir, bíd uaigneach,</span>
<lb n="427"/><span>'S ní'l cléir ag caintain a salm ná ag guidhe air uainibh,</span>
<lb n="428"/><span>Ní'l aon ag aifrionn Easbuig a g-cill tuata,</span>
<lb n="429"/><span>'S ní'l léigheann dá theagasg do leanbh ná d'aos uasal.</span></p>
<lb n="430"/>
<lb n="431"/><p><span>Cé gur machnadh mar mhalairt an dlighe nuadh so,</span>
<lb n="432"/><span>Ní'l féile marthain ná carthanacht trí truagh air bith,</span>
<lb n="433"/><span>d'éinneach bhrathtar a n-easbaidh nó air díth chuallacht,</span>
<lb n="434"/><span>Ó léigeadh sathadh na g-cealg a bh-fíor-uabhar.</span></p>
<lb n="435"/>
<lb n="436"/><p><span>Cé gur bhfada mar eachtra a g-cruínn-tuairisg,</span>
<lb n="437"/><span>'S nach féadaim labhairt air mhaitheas na nGaoidheal n-uasal,</span>
<lb n="438"/><span>Éigse fheasacha glacaidh mar dhíol uaim-se,</span>
<lb n="439"/><span>Gur maol an t-arm ná cleachtann a shíor-thuargain.</span></p>
<lb n="440"/>
<lb n="441"/><p><span>A Dhé na n-apstal fuair peannuid dár bh-fíor-fhuasgladh,</span>
<lb n="442"/><span>Mar aon led' bhanaltrain bheannuighthe bhí air bhuaidhriomh,</span>
<lb n="443"/><span>Ó's géar gur cheannachais m'anam a Chríosd chuana,</span>
<lb n="444"/><span>Léig me a bh-flaitheas na n-aingiol go bhfuighead suaimhneas.</span>
<lb n="445"/></p>
</div>
<pb n="258"/>
<div><lb n="446"/><p><span>AN CEANGAL.</span></p>
<lb n="447"/>
<lb n="448"/><p><span>Má tá gur chaitheas seal dom'aois aorach,</span>
<lb n="449"/><span>'S go n-grádhfainn stair air reacht na bhfíor nGaodhal so,</span>
<lb n="450"/><span>Mo cheárd ó mheath le malairt dlighe a n-Éirinn,</span>
<lb n="451"/><span>Mo chrádh go rach gan stad le bríbhéireacht.</span></p>
<lb n="452"/>
<lb n="453"/><p><span>AN FREAGRADH THALL.</span></p>
<lb n="454"/>
<lb n="455"/><p><span>Ó gheibhim gur cailleadh na flatha sliocht Mhíléisius,</span>
<lb n="456"/><span>Is roinnt a d-talamh ag Gallaibh an bhínn-Bhéarla,</span>
<lb n="457"/><span>A Thaidhg ó bhrathaim go rachair le bríbhéireacht,</span>
<lb n="458"/><span>Raghad-sa sealad ag bearradh gach cíléara.</span></p>
<lb n="459"/>
<lb n="460"/><p><span>Bzzzzz1670 17D</span>
<lb n="461"/><span>Uzzzzz0052</span></p>
<lb n="462"/>
<lb n="463"/><p><span>AIR DHÍTH NA NGAODHAL.</span></p>
<lb n="464"/>
<lb n="465"/><p><span>Le Séafra Ua Donnchadha an Ghleanna.</span></p>
<lb n="466"/>
<lb n="467"/><p><span>Ní fhuilingid Gaill dúinn síothúghadh a n-Éirinn seal,</span>
<lb n="468"/><span>Ár g-croidhthe gan ghímhliúghadh is ísliúghadh fé n-a smacht,</span>
<lb n="469"/><span>Ár g-cumas do luígheadúghadh is díthiughadh ár g-cléire air fad,</span>
<lb n="470"/><span>Is fuirm a mí-rúin críochnúghadh ár saogail as.</span>
<lb n="471"/></p>
</div>
<pb n="260"/>
<div><lb n="472"/><p><span>Níor shlighte dár n-ídiúghadh líomhnúghadh bréagach beart,</span>
<lb n="473"/><span>Gan chumas an dlighe riú a n-aoin chúis d'éiliomh cheart,</span>
<lb n="474"/><span>Tuigim gur síor-phudhair síothúghadh saobh na bhfear</span>
<lb n="475"/><span>Le a g-cuirid a g-crích dhúinn gníomhúghadh léir a g-ceasd.</span></p>
<lb n="476"/>
<lb n="477"/><p><span>Dár d-tubuist go laoithéamhuil luíghe dhuínn fé n-a smacht,</span>
<lb n="478"/><span>Mo thuirse! 's nach díon dúinn aoin chúil d' Éirinn Airt,</span>
<lb n="479"/><span>Ár g-cumas is díoth-chúmhaing, ní fiú sméar ár g-ceart,</span>
<lb n="480"/><span>Muna d-tige gan mhoill chúghainn míniúghadh éigin as.</span></p>
<lb n="481"/>
<lb n="482"/><p><span>Do chonnarc na Gaoidhil úd síodamhail, séadach, seal,</span>
<lb n="483"/><span>Cumasach, cíosamhail, críochnumhail, céadfadhach, ceart,</span>
<lb n="484"/><span>Soilbhir, saoitheamhail, míon-úr, maordha, mear,</span>
<lb n="485"/><span>Filiota, fíoramhail, fíontamhail, féasdach, feacht.</span></p>
<lb n="486"/>
<lb n="487"/><p><span>Cuirite caoineamhuil, draoitheamhuil, daonnachtach,</span>
<lb n="488"/><span>Bioraite bíogamhail, gaoiseamhuil, gaodhalach, glan,</span>
<lb n="489"/><span>Go tuitim a b-príosún daoirseamhail lae na m-breath,</span>
<lb n="490"/><span>Nár thuilleadar mío-chlú, is díothúghadh déarach deart.</span></p>
<lb n="491"/>
<lb n="492"/><p><span>Goirim is guidhim súnn Críost chúgaibh, caomh an flaith,</span>
<lb n="493"/><span>d'fhuiling a chaoimh-chrú a g-craoibh chúmhaing chéasta theacht,</span>
<lb n="494"/><span>Go g-cuireadh gan moill chúgainn faoi chlú Gaodhail 'na g-ceart,</span>
<lb n="495"/><span>'S go sgriosaidh na Gaill úd bhí riú a g-céin tar lear.</span>
<lb n="496"/></p>
</div>
<pb n="262"/>
<div><lb n="497"/><p><span>Bzzzzz1670c 17D</span>
<lb n="498"/><span>AN REACHT TAR TUINN.</span></p>
<lb n="499"/>
<lb n="500"/><p><span>Le Séafra Ua Donnchadha.</span></p>
<lb n="501"/>
<lb n="502"/><p><span>Is barra air an g-cleas an reacht do theacht tar tuínn,</span>
<lb n="503"/><span>Léar leagadh fá shlait an treabh sin Éibhir Fhínn,</span>
<lb n="504"/><span>Cama na m-beart do shlad go claon ár g-cuing,</span>
<lb n="505"/><span>Léar gearradh amach ár g-ceart as Éirinn uíll.</span></p>
<lb n="506"/>
<lb n="507"/><p><span>Is deacair a mheas go raibh a g-céill don droíng,</span>
<lb n="508"/><span>Ceapadh na n-acht do thabhairt d'aon mhac Gaill,</span>
<lb n="509"/><span>Go bh-feacadar breath na bh-fear air Shéarlas Rígh,</span>
<lb n="510"/><span>Gur sgaradar neart gan cheart le chéile a bhaill.</span></p>
<lb n="511"/>
<lb n="512"/><p><span>Do feannadh air fad an feacht so a n-Éirinn Gaoidhil,</span>
<lb n="513"/><span>Is deargthar feasda feart gach aoinfhir díobh,</span>
<lb n="514"/><span>Nó glacaid a b-pas gan stad is téid tar tuínn,</span>
<lb n="515"/><span>Is geallaid tar ais gan teacht go h-eug arís.</span></p>
<lb n="516"/>
<lb n="517"/><p><span>Ciodh neartmhar an tan so air chlannaibh Gaodhal na Gaill,</span>
<lb n="518"/><span>'S ciodh rathmhar a staid le seal a b-préamhaibh Fhlainn,</span>
<lb n="519"/><span>Do dheasgaibh a g-casd ní ghabhaid géilleadh an fhoinn,</span>
<lb n="520"/><span>Fearfaidh 'na frasaibh fearg Dé 'na n-druim.</span></p>
<lb n="521"/>
<lb n="522"/><p><span>A Athair na bh-feart dod' chead is déanta guidhe,</span>
<lb n="523"/><span>Ceartaig 'na leas air fad a n-Éirinn Gaoidhil,</span>
<lb n="524"/><span>Is leasaig 'na g-ceart gan cheas gach aon don druing,</span>
<lb n="525"/><span>Is aisig a reacht 's a rath don chléir a g-cíll.</span>
<lb n="526"/></p>
</div>
<pb n="264"/>
<div><lb n="527"/><p><span>Uch is athchaoi! is lag í an uaisle anois,</span>
<lb n="528"/><span>Cufa is callaídhe air chailídhibh tuarasdail,</span>
<lb n="529"/><span>Boduig fá hataídhe, is aistídhe shuarach sin,</span>
<lb n="530"/><span>Is lucht oirdhearc seaghuidhe a g-caipíbh cluasacha.</span></p>
<lb n="531"/>
<lb n="532"/><p><span>Bzzzzz1703 18T</span>
<lb n="533"/><span>Uzzzzz0284</span></p>
<lb n="534"/>
<lb n="535"/><p><span>IAR G-CUR EASBUIG CHORCUIGHE AIR IONNARBADH AS ÉIRINN.</span></p>
<lb n="536"/>
<lb n="537"/><p><span>Le Uilliam Mac Cartain an Dúna.</span></p>
<lb n="538"/>
<lb n="539"/><p><span>Mo bhrón mo dheacair an chealg so am shíor-chrádh-sa,</span>
<lb n="540"/><span>Eoin go daingion a nglasaibh na d-tíoránach,</span>
<lb n="541"/><span>An seól ag bagar air tharraing tar tuínn bháidhte</span>
<lb n="542"/><span>Bheir breóighte a g-creathaibh ár g-cealla 's ár b-príomh-</span>
<lb n="543"/><span>cháirde.</span></p>
<lb n="544"/>
<lb n="545"/><p><span>A Mhór-Mhic bheannuighthe cheannuig 'san g-craoibh chráidhte</span>
<lb n="546"/><span>Na slóighte pearsa do shleachtaibh chirt síl Ádaim,</span>
<lb n="547"/><span>Deónuig sealad go taithneamhach caoin-ráidhteach,</span>
<lb n="548"/><span>Eoin gan basgadh 'san talamh so síothchánta.</span></p>
<lb n="549"/>
<lb n="550"/><p><span>Treóruig, aithchim ort, Athair 's a Rígh neámhdha,</span>
<lb n="551"/><span>Tar bóchna a bhaile ár marcra laoich láidir,</span>
<lb n="552"/><span>A g-cóir 's a g-calma 's a n-acfuinn gan díth sláinte,</span>
<lb n="553"/><span>'S air chóip tar fairrge sgaipeadh gan puínn cáirde.</span>
<lb n="554"/></p>
</div>
<pb n="266"/>
<div><lb n="555"/><p><span>Ní'l beó 'na m-beathuidh dár n-easbuig acht smuinte árda,</span>
<lb n="556"/><span>A n-gleó-bhruid fada ag Gallaibh dá síor-chábladh,</span>
<lb n="557"/><span>Gan cómhall na ngalar cé calma a n-dlíghe an Phápa</span>
<lb n="558"/><span>Acht Seon 'na sheasamh ó mhaidin 'na phríomh-ghárda.</span></p>
<lb n="559"/>
<lb n="560"/><p><span>Tig deóra m'aindeise óm dhearcaibh 'na línn bháidte,</span>
<lb n="561"/><span>'na ród ag treabhadh mo leacan go díoghbhálach,</span>
<lb n="562"/><span>Ón g-ceó 's ón sgamal 's ó fhearthuinn go síor-ghnáthach,</span>
<lb n="563"/><span>Is cóip na Sagsan dár n-arguin faoi luidhe an bhráca.</span></p>
<lb n="564"/>
<lb n="565"/><p><span>Triall an easbuig chneasda chaoin gan cháim,</span>
<lb n="566"/><span>Dhiadha ghasda is maiseach gnaoi ar cáil,</span>
<lb n="567"/><span>A g-cian dá cheapadh a m-barc a g-crích chum fáin,</span>
<lb n="568"/><span>Is ciach 's is cnead 's is ceas a g-críochaibh Fáil.</span></p>
<lb n="569"/>
<lb n="570"/><p><span>Bzzzzz1791fl 18D</span>
<lb n="571"/><span>Uzzzzz0312</span></p>
<lb n="572"/>
<lb n="573"/><p><span>FAOISIDIN SHEAGHAIN UÍ CHONAILL.</span></p>
<lb n="574"/>
<lb n="575"/><p><span>Admhuim féin le deáraibh, dearbhaim,</span>
<lb n="576"/><span>Gur canadh liom bréithre baotha malluighthe,</span>
<lb n="577"/><span>Chuir brón dearóil air Athair na g-comhacht;</span>
<lb n="578"/><span>An tan ghearras an chléir le faobhar faltanuis,</span>
<lb n="579"/><span>Fuair ceannas is céim mar aon le Peadar glic,</span>
<lb n="580"/><span>A g-coróinn ghlóire ag seasamh 'san Róimh;</span></p>
</div>
<pb n="268"/>
<div><lb n="581"/><p><span>An ansrioraid baoghail am béal go labharadh,</span>
<lb n="582"/><span>Is angrais dréacht nár mhéin liom d'aithris,</span>
<lb n="583"/><span>Is éithioch aithiosach - sléachtaim spalpaim-se;</span>
<lb n="584"/><span>Féach an Eagluis naomhtha bheannuighthe,</span>
<lb n="585"/><span>Och ochón! do bheir damaint dom chómhair.</span></p>
<lb n="586"/>
<lb n="587"/><p><span>As sin barra air gach baothacht saoghail d'ár chaitheas,</span>
<lb n="588"/><span>Bheith tarcuisneach taodach fraochmhar searbh,</span>
<lb n="589"/><span>Le comhartha cóir na bhflaitheas, mó bhrón;</span>
<lb n="590"/><span>Do b'easmailteach éadmhar méasach maslaightheach,</span>
<lb n="591"/><span>Do sgartainn-se scréacht go sgléipeach sgannalach,</span>
<lb n="592"/><span>Le geóin ghlóir mo theangan ar seóbhal;</span>
<lb n="593"/><span>Ag aithris a m-béas gur craos is carbhas</span>
<lb n="594"/><span>Chleachtadh an treud-so léighte an aifrinn,</span>
<lb n="595"/><span>Lucht déanta teagaisg is réitioch anmnach,</span>
<lb n="596"/><span>Saor ó pheana-bhruid bréantais Acheron,</span>
<lb n="597"/><span>Stoc gan gó do mhairfeas go deó.</span></p>
<lb n="598"/>
<lb n="599"/><p><span>Badh mheabhlach mé-si am' mhéin 's am' aigne,</span>
<lb n="600"/><span>Do lucht caithte na h-éide is tréan do stracainn-se</span>
<lb n="601"/><span>Gach róba leó go talamh gan chóir;</span>
<lb n="602"/><span>Le meas orm féin tar éigsibh seanchais</span>
<lb n="603"/><span>Preabaim am' réaltan gléineach taithniomhach,</span>
<lb n="604"/><span>Tógbhaim tóirse lasaim is dóighim.</span>
<lb n="605"/><span>Is measa me théacht a réim ná Mahomet,</span>
<lb n="606"/><span>Castar liom céad fear céille air mearbhall;</span>
<lb n="607"/><span>Feuch cár ghabhas andae ní'l agam acht</span>
<lb n="608"/><span>Rae beag gearraid dom' shaoghal re caithiomh,</span>
<lb n="609"/><span>Sin ceó anois rómham is cá h-ionad 'na ngeobhad?</span></p>
<lb n="610"/>
<lb n="611"/><p><span>Mo bhearta go léir, is éacht 's is aithis sin,</span>
<lb n="612"/><span>Le h-amharc am'éadan; léaghfar, geallaim-se,</span>
<lb n="613"/><span>Mo ghnótha spóirt air mullach chnoic fós;</span>
<lb n="614"/><span>Ciodh mealladh me féin a g-céill nár bh'eagal liom</span>
<lb n="615"/><span>Cealg ón éag, ciodh léir go leacfar me,</span></p>
</div>
<pb n="270"/>
<div><lb n="616"/><p><span>A g-comhruinn dearóil gan tapa gan treóir,</span>
<lb n="617"/><span>Gan labhairt gan léim gan réim gan rabhradh,</span>
<lb n="618"/><span>Gan caithis ioná spéis a n-aon dom' leanbha,</span>
<lb n="619"/><span>Acht daoil am chreatlach cléibh dhá ghearradh,</span>
<lb n="620"/><span>Nár bh'fhéidir seasamh am' ghaor le balaithe,</span>
<lb n="621"/><span>'S a Chomhachtaig fóir air m'anam 'san ród.</span></p>
<lb n="622"/>
<lb n="623"/><p><span>Ciodh chaitheas mo shaoghal go bréagach basguighthioch,</span>
<lb n="624"/><span>Is gur chleachtas-sa claona clé nár charaid dam,</span>
<lb n="625"/><span>Stródh dá shórt do ghlacas mar mheón,</span>
<lb n="626"/><span>Gan sgamal mar éigios éigneach aithiseach,</span>
<lb n="627"/><span>Nó branar ag déanamh béile air ablach,</span>
<lb n="628"/><span>Póite feóla chapail ag dreóghadh;</span>
<lb n="629"/><span>Nó camra bréan a m-béillic carraige,</span>
<lb n="630"/><span>Treasgartha faon fá ghréin an t-samhraidh,</span>
<lb n="631"/><span>Gur sgéigheas mo sceatrach créachtach cealgach,</span>
<lb n="632"/><span>Céasda ceachardha a n-éadan Eagailse,</span>
<lb n="633"/><span>Am' óinmhid spóirt ag magadh fán Órd.</span></p>
<lb n="634"/>
<lb n="635"/><p><span>Caithfiom go léir le chéile seasamh</span>
<lb n="636"/><span>Air shleasaibh an t-Sléibhe an tan ghlaodhfaidh an t-aingiol,</span>
<lb n="637"/><span>Le seól a cheóil na mairbh beidh beó;</span>
<lb n="638"/><span>Lasfaid na spéartha is pléasgfaid garbh-chnoic,</span>
<lb n="639"/><span>Carraigeach' raobfaid is géimfidh an léathan-mhuir,</span>
<lb n="640"/><span>An tóirneach dóighfidh fearainn is fóid;</span>
<lb n="641"/><span>Beidh flaitheas na naomh go léir air baille-chrith,</span>
<lb n="642"/><span>Sgaipfid na reulta is néalta parthais,</span>
<lb n="643"/><span>Beidh gné na reanna idir ghréin is gealaig,</span>
<lb n="644"/><span>Mar sméir gan taithniomh le h-éigion eagla,</span>
<lb n="645"/><span>Air shlóightibh sgeón roimh Leanbh na h-ógh.</span></p>
<lb n="646"/>
<lb n="647"/><p><span>Beidh taithniomh na naomh mar sgéimh an t-sneachta,</span>
<lb n="648"/><span>Ag cantain suilt réidhe, go séimh ag salmaireacht,</span>
<lb n="649"/><span>Le óirfide órdha agus Canticles cheóil;</span>
<lb n="650"/><span>Na h-aspstail ag téacht ag déanamh aitis,</span></p>
</div>
<pb n="272"/>
<div><lb n="651"/><p><span>Is banaltra an Aoin na raeltean barra orra,</span>
<lb n="652"/><span>Ag tabhairt eólais dóibh go flaitheas-bhrog sóghail;</span>
<lb n="653"/><span>Gach anam bocht claon do raob na h-aitheanta,</span>
<lb n="654"/><span>Ag sgreadaig 's ag éighiomh 's ag éiliomh parthais,</span>
<lb n="655"/><span>Go leunmhar leacuighthe daor-dhubh damanta,</span>
<lb n="656"/><span>Faon, gan meabhair ná réim air chasadh aco,</span>
<lb n="657"/><span>Dá n-dóigheadh go deó idir lasaraibh teó.</span></p>
<lb n="658"/>
<lb n="659"/><p><span>A bpearsain iar dtéacht don Aon Mhac ceannais sin,</span>
<lb n="660"/><span>Beidh seasamh an' fheuchaint, fraoch is fearg nimhe,</span>
<lb n="661"/><span>Le comhachta a ghlóire labharfaidh leó:</span>
<lb n="662"/><span>Dearcaidh na créachta géara greaduighthe</span>
<lb n="663"/><span>Da radadh go h-aeibh trím' thaobh do bhur n-deasga-sa,</span>
<lb n="664"/><span>Mar do strócadh m'fheoil ó bhathas go feór;</span>
<lb n="665"/><span>Gach tairnge am' phlaosg do phléasg mo namhaid-se,</span>
<lb n="666"/><span>'S an t-searbh-dheoch bhinéigre bhréin do thabhairt dam,</span>
<lb n="667"/><span>Tar éis me cheangal le teud go daingean,</span>
<lb n="668"/><span>'S mo ghéaga air spara ins an daor-chrois treasna,</span>
<lb n="669"/><span>Is me am' shórd spóirt ag maithibh na slógh.</span></p>
<lb n="670"/>
<lb n="671"/><p><span>Athair is Aon Mhic, éighim is aithchim sibh,</span>
<lb n="672"/><span>Sgreadaim an Naomh Spiorad, mar aon, an Eaglais,</span>
<lb n="673"/><span>Treógh cér mhór mo spairn-se leó,</span>
<lb n="674"/><span>Maithiomh dom saor ó's léir gur aithrightheach,</span>
<lb n="675"/><span>Is gurab anbhfann mé fá leun le fadtuirse,</span>
<lb n="676"/><span>Is deóra teó 'na srathaibh lem' shróin;</span>
<lb n="677"/><span>Na h-anamna ghéill do strae na ngabhar,</span>
<lb n="678"/><span>Do tharraing air thréad na g-caorach achraim,</span>
<lb n="679"/><span>Glaodhaim-se air chabhair go h-eusg' na n-aingiol,</span>
<lb n="680"/><span>Mar aon re Banaltra phéarlaig pharthais,</span>
<lb n="681"/><span>Eóin geal órdha Peadar is Pól.</span>
<lb n="682"/></p>
</div>
<pb n="274"/>
<div><lb n="683"/><p><span>DARA FAOISIDIN SHEAGHAIN UÍ CHONAILL.</span></p>
<lb n="684"/>
<lb n="685"/><p><span>Admhuim mo bhearta anois go déarach dúbhach,</span>
<lb n="686"/><span>Cé eagal dam, och! m'anachradh! gur déaghnach dúinn,</span>
<lb n="687"/><span>Tré leanamhain na g-cama-shlighthe g-claon gan chúis,</span>
<lb n="688"/><span>Lasrach do ghreadadh liom is baoghal am' chionn.</span></p>
<lb n="689"/>
<lb n="690"/><p><span>Admhuim duit Athair mhilis aonda air d-túis,</span>
<lb n="691"/><span>Do Leanbh dhil a sparra cruise céasda brúigheadh,</span>
<lb n="692"/><span>Carbhas gur chleachtas-sa, is craos is drúis,</span>
<lb n="693"/><span>Is feallaireacht is faltanas is taod is tnúth.</span></p>
<lb n="694"/>
<lb n="695"/><p><span>Admhuim duit Araid-Spioraid is naomhtha gnúis,</span>
<lb n="696"/><span>Gur chealgach le cealgaireacht mo bheul air siubhal,</span>
<lb n="697"/><span>Fár sparraineach do spalpainn-se na spréacha mionn,</span>
<lb n="698"/><span>'S nár bh'fearra liom ceart agam-sa ná an t-éitheach trú.</span></p>
<lb n="699"/>
<lb n="700"/><p><span>A Bhanaltra gheal gheanamnach Mhic Dé na n-dúl,</span>
<lb n="701"/><span>Admhuim duit malluightheacht mo shaoghail ó thúis,</span>
<lb n="702"/><span>Gur ghabhas-sa lead' Leanbh-sa is leat féin bun-os-cionn,</span>
<lb n="703"/><span>'S an madra dubh taltaighthe 'na pheist am' chlúid.</span></p>
<lb n="704"/>
<lb n="705"/><p><span>Aingil ghil badh cheannasach seoch aon dod' dhrúing</span>
<lb n="706"/><span>Do sheasaibh ins na flaitheasaibh gan staon don tnúth,</span>
<lb n="707"/><span>Admhuim duit barbaireacht mo bhéil nár bhúidh</span>
<lb n="708"/><span>'S gach peaca uilc do charas-sa lem' aéibh go dlúth.</span></p>
<lb n="709"/>
<lb n="710"/><p><span>Admhuim anois m'anacra is mo chréachta dúbha,</span>
<lb n="711"/><span>Am' ghalarach bocht peannuideach a b-péin 's a b-pudhair,</span>
<lb n="712"/><span>Don Mhac Baistightheach le'r teagaisgeadh Hérod dúr,</span>
<lb n="713"/><span>Is tré an teagasg sin gur cailleadh leis an plaosg dá chionn.</span>
<lb n="714"/></p>
</div>
<pb n="276"/>
<div><lb n="715"/><p><span>Admhuim do na h-apstalaibh, ní théighim air rún,</span>
<lb n="716"/><span>Do Pheadar is don apstal-san nach féidir liom</span>
<lb n="717"/><span>Ainm cirt am' rannaibh chur a n-éifeacht chugam,</span>
<lb n="718"/><span>Mar mhadra go g-casainn-se fá sgéigh na m-brúcht.</span></p>
<lb n="719"/>
<lb n="720"/><p><span>Admhuim do na h-aingiolaibh is do gach aon 's an dún</span>
<lb n="721"/><span>Pharthais, is d'Athair-oide an Oighre chlúmhuil,</span>
<lb n="722"/><span>Tré dhearmad na n-aitheanta gur thréig mo shúil,</span>
<lb n="723"/><span>'S an martra dom' leagadh-sa as léithe am' chúl.</span></p>
<lb n="724"/>
<lb n="725"/><p><span>Do glanadh me 's an m-baiste mar sgéimh na g-colúr,</span>
<lb n="726"/><span>Nó taithneamh criosdail sneachta ghil do shéideas chugainn</span>
<lb n="727"/><span>Tar sleasaibh chnoic lá earraigh dhuibh 'na shlaodaibh tiugha,</span>
<lb n="728"/><span>Cidh sgaras ris an sgabal sin, mo mhéala dúbhach!</span></p>
<lb n="729"/>
<lb n="730"/><p><span>Sealad dam faoi an sgabal sin, do phléisg tig chugam,</span>
<lb n="731"/><span>Ladrann is tarraingeann me a m-baoghalaibh pongc,</span>
<lb n="732"/><span>Mar mhadra fá'r leanas leis air éill chum siubhail,</span>
<lb n="733"/><span>'Sas taithniomhach do lasainn le na shéideadh fúm.</span></p>
<lb n="734"/>
<lb n="735"/><p><span>Do b' anamh chum an aifrinn ag téacht le fonn,</span>
<lb n="736"/><span>Do dhearmadainn na salma do léigheadh air mo ghlúin,</span>
<lb n="737"/><span>Saltair Mhuire Bheannuighthe chum Dé ní dubhart,</span>
<lb n="738"/><span>'S tré tharcuisne don Eaglais níor éisdios riú.</span></p>
<lb n="739"/>
<lb n="740"/><p><span>Ní deacra air an ghlasradh gach braon don drúcht,</span>
<lb n="741"/><span>Ná gainimh tig na charnaibh le taosadh tonn,</span>
<lb n="742"/><span>A n-dearbh-uimhir, geallaim, chur a g-cléirceas dúinn,</span>
<lb n="743"/><span>Ná peaca cruinne agam-sa cois cléibhe am' chúm.</span>
<lb n="744"/></p>
</div>
<pb n="278"/>
<div><lb n="745"/><p><span>Do mhaireas-sa le branaireacht mar fhaolchoin chiuin,</span>
<lb n="746"/><span>Ag alpaireacht gach ablaig badh bhréine am brúid;</span>
<lb n="747"/><span>Admhuim na h-aitheanta do raobadh liom,</span>
<lb n="748"/><span>Tré ar bh'eagal dam bheith damanta 'dir daolaibh dúbha.</span></p>
<lb n="749"/>
<lb n="750"/><p><span>Ní h-eagla bheith damanta idir daolaibh dúbha,</span>
<lb n="751"/><span>Ná taithniomh do na flaithiosaibh is préimh dom' chúis,</span>
<lb n="752"/><span>Acht atuirse do ghlacas-sa agus léir-sgrios dúbhach,</span>
<lb n="753"/><span>Fearg chur air Eagnacht Mhic Dé gan trúigh.</span></p>
<lb n="754"/>
<lb n="755"/><p><span>Cidh measa me air dhamantacht ná aon dár shiúbhail,</span>
<lb n="756"/><span>Maitheachas do gheabhainn-se agus éisteacht umhal,</span>
<lb n="757"/><span>Acht sgreadadh guirt le gartha goil is eighmhe is liúgh,</span>
<lb n="758"/><span>Chum Banaltran an Dalta ghil nár éimigh trú.</span></p>
<lb n="759"/>
<lb n="760"/><p><span>Air an adhbhar san ort achraim a bhéith gan smúit,</span>
<lb n="761"/><span>Air aingiolaibh air apstalaibh 's air naomhaibh úird,</span>
<lb n="762"/><span>Mar thearmuin chirt tagartha go treun am' chúis</span>
<lb n="763"/><span>Is maitheachas do gheabhad-sa má dhéinid siúd.</span></p>
<lb n="764"/>
<lb n="765"/><p><span>Athair-oide bheannuighthe don chléir 'sa chrú,</span>
<lb n="766"/><span>Carthanach beir teagasg dham dá ngéilleann tú,</span>
<lb n="767"/><span>An gach aifrionn dá n-abrair go h-éag guidh liom,</span>
<lb n="768"/><span>Is geallaim-se má fhreagrair nach baoghal dom pudhar.</span>
<lb n="769"/></p>
</div>
<pb n="280"/>
<div><lb n="770"/><p><span>Bzzzzz1750c 18L</span>
<lb n="771"/><span>Uzzzzz0291</span></p>
<lb n="772"/>
<lb n="773"/><p><span>MACHTNAMH A G-CILL TUATA.</span></p>
<lb n="774"/>
<lb n="775"/><p><span>Le Conchubhar Ua Ríordáin.</span></p>
<lb n="776"/>
<lb n="777"/><p><span>Feuch a pheacaig, a phearsa na príomh-uaille,</span>
<lb n="778"/><span>Chréachtaig, chealgaig, cheacharthaig, chroidhe-chuasaig,</span>
<lb n="779"/><span>Fhaobhraig, fheargaig, fhaltanaig, fhíll-fhuadraig,</span>
<lb n="780"/><span>Thaodaig, thagarthaig, tharcuisnig, thínn-thuaisgirt.</span></p>
<lb n="781"/>
<lb n="782"/><p><span>Feuch go dearbhtha a ngeata gach cíll tuata,</span>
<lb n="783"/><span>Air phlaosgaibh carn go breasalach buidhe air fuaradh,</span>
<lb n="784"/><span>A sgéimh go sgamalach, marbh air díth luadhaille,</span>
<lb n="785"/><span>A ngné gan taithniomh, gan anam, gan díon duartain,</span></p>
<lb n="786"/>
<lb n="787"/><p><span>Gan léim, gan labhairt, gan dealbh, gan dlaoi ghruaige,</span>
<lb n="788"/><span>Gan éifeacht eachtra d'aithris go grínn-chluanach,</span>
<lb n="789"/><span>Gan cheím gan cheannas gan charaid gan chaoin-chuallacht,</span>
<lb n="790"/><span>Dá n-éis gan d'adhbhar 'na leabhaidh acht mín-luaithreach.</span></p>
<lb n="791"/>
<lb n="792"/><p><span>Le h-eifeacht dearbhtha is deacair a ríomh uainne,</span>
<lb n="793"/><span>Cia do shealbhaig anam gach críon-truaille?</span>
<lb n="794"/><span>Céadta d'aingiolaibh flaithis an Rígh uachtraig,</span>
<lb n="795"/><span>Seach sgaoth do dheamhnaibh malluighthe míodh-shuaimhnis.</span>
<lb n="796"/></p>
</div>
<pb n="282"/>
<div><lb n="797"/><p><span>A chléirig chleachtas a leabhraibh laoi-dhuana,</span>
<lb n="798"/><span>Saothar teagaisg na n-apstal 's an nídh luadhadar,</span>
<lb n="799"/><span>Séamus, Peadar, is Marcus do sgríobh stuana,</span>
<lb n="800"/><span>Is ná déanfadh carbhas beatha ná fíonta uaibhreach.</span></p>
<lb n="801"/>
<lb n="802"/><p><span>A shaoghaltaig tharcuisnig, shladaighthig, sgím-sguabaig,</span>
<lb n="803"/><span>Do raobas aitheanta beannuighthe an Rígh uachtraig,</span>
<lb n="804"/><span>Muna n-dénfir aithreachas fadtuirseach croidhe-bhuartha,</span>
<lb n="805"/><span>Is baoghal gurab eagal duit breathanna laoi an uamhain.</span></p>
<lb n="806"/>
<lb n="807"/><p><span>Mo leun! mo lagar! mo leagadh! is mo líon-luasgadh!</span>
<lb n="808"/><span>Feuch cár ghabhadar draguin na m-bruidhean-t-sluaighte,</span>
<lb n="809"/><span>Laochra mhairbh a g-cathannaibh gníomh-uaisle</span>
<lb n="810"/><span>Béir is aithig is natharach nimhe a bpuasaibh.</span></p>
<lb n="811"/>
<lb n="812"/><p><span>Feuch cá ngabhann an faraire fíor-chuardach,</span>
<lb n="813"/><span>Saosar meardha meacanta míon-ghruagach,</span>
<lb n="814"/><span>Do shaothraig sealbh gach cathair is cíos cuanta,</span>
<lb n="815"/><span>Is do raobadh daingneach' bailte le buidhean t-sluagach.</span></p>
<lb n="816"/>
<lb n="817"/><p><span>Na laochra leadair-sgrios leabhair-mhac Phríom uasail,</span>
<lb n="818"/><span>Do chréachtaig Aicill tré mheabhail gé'r mhío-thuairim,</span>
<lb n="819"/><span>An bhé thug treasgairt dá deasgaibh 'san Traoi is tuargain,</span>
<lb n="820"/><span>A sgéimh nach aithnid seach ainimh na mío-snuadhach.</span></p>
<lb n="821"/>
<lb n="822"/><p><span>Feuch air bheatha na bh-fearachon bh-fíor-shuaircis,</span>
<lb n="823"/><span>Feuch na cathanna calma bhí a m-buannacht,</span>
<lb n="824"/><span>Laoghaire Cairbre Cathal is Cuinn uaine,</span>
<lb n="825"/><span>Is Aongus airmgheal ainmhear, draoi cuardach.</span>
<lb n="826"/></p>
</div>
<pb n="284"/>
<div><lb n="827"/><p><span>Feuch nach aithnid a b-pearsa ná a n-ioghar stuamdha,</span>
<lb n="828"/><span>Le léaghadh na leacan ná lasair a lí luaimneach,</span>
<lb n="829"/><span>Beul ná dearca ná mala ná fíor-chluasa,</span>
<lb n="830"/><span>Acht slaod do charn-chnuimh deachta 'na n-díog-uamhanaibh.</span></p>
<lb n="831"/>
<lb n="832"/><p><span>Má déantar sealbh na bh-flaitheas le baois uallaig,</span>
<lb n="833"/><span>Craos gan measardhacht, dramanna air díth suaimhnis,</span>
<lb n="834"/><span>Beul an bhladaire ag blaiseadh gach bídh bhuacaig,</span>
<lb n="835"/><span>Is baoth do chaitheadar apstail an Rígh a g-cuarda,</span></p>
<lb n="836"/>
<lb n="837"/><p><span>Ná déineadh taisge dá nglacadh ná críoch chnuasaig,</span>
<lb n="838"/><span>Na téigheadh 'na reathaibh air eachra ghroidhe ghruagach,</span>
<lb n="839"/><span>Acht céadlongadh fada le teagasg gach druing tuathail</span>
<lb n="840"/><span>As gan d'éadach aco acht bratacha rínn-ruainnig.</span></p>
<lb n="841"/>
<lb n="842"/><p><span>Do réinn an t-Athair a b-parthas dínn buannadh,</span>
<lb n="843"/><span>An chéad-fhear aguinn do dhealbhaig fíor-chuan air,</span>
<lb n="844"/><span>Thug spéartha mara as talamh an t-saoighil suas do,</span>
<lb n="845"/><span>Acht léigion d' abhall na h-aithne air chraoibh shuaraig.</span></p>
<lb n="846"/>
<lb n="847"/><p><span>Sgéimh na n-aingiol ó bhathas a chínn d'fhuadhaig air,</span>
<lb n="848"/><span>Ag téacht go traighthibh 'na sgabal mar dhíon fuachta,</span>
<lb n="849"/><span>Do réinn leis marga, mhairfeadh go d-tí an uair so,</span>
<lb n="850"/><span>Dá n-déineadh leanmhuin d'aitheanta an Rígh adubhairt leis.</span></p>
<lb n="851"/>
<lb n="852"/><p><span>A n-déidh an pheaca do chealg an chríon-chuallacht,</span>
<lb n="853"/><span>A réighteach ceasta do shatail an Rígh muardha,</span>
<lb n="854"/><span>Aon do phearsanaibh beannuighthe an Trír uasail,</span>
<lb n="855"/><span>Ag saoradh sleachta na h-easguine bhí a nguaiseacht.</span></p>
<lb n="856"/>
<lb n="857"/><p><span>Air léigheadh na breatha do air sleasaibh an ghlínn uathmhair,</span>
<lb n="858"/><span>Biaid cléir na n-apstal a g-creathaibh go croidhe-bhuartha,</span>
<lb n="859"/><span>Mar daolaibh dealbh na n-aingiol a mír duartan,</span>
<lb n="860"/><span>An t-aer air lasadh 's an talamh 'na rínn ruathair.</span>
<lb n="861"/></p>
</div>
<pb n="286"/>
<div><lb n="862"/><p><span>Is faobhrach freasa na bhfearg go fíor-luaimneach,</span>
<lb n="863"/><span>Is é le tairbhe theasdas an ghaoil-chuallacht,</span>
<lb n="864"/><span>Méinn leisg crapaighthe cheangail gach clídh bhuain-sin,</span>
<lb n="865"/><span>Gan déirc do thabhairt ná achairt air Chríost chuana.</span></p>
<lb n="866"/>
<lb n="867"/><p><span>A Dhé na bh-flaitheas a b-peannaid do thuíll cruaidh sinn</span>
<lb n="868"/><span>Saor-se m'anam ó chealgaibh saoíghead uatha:</span>
<lb n="869"/><span>An daor Spiorad damanta, deamhan an fhíll uathmhair,</span>
<lb n="870"/><span>An saoghal 's an carn-chorp cleasuightheach claoin-chuardach.</span></p>
<lb n="871"/>
<lb n="872"/><p><span>Is téigheam le machtnamh na meanmna a b-príomh-uaigneas,</span>
<lb n="873"/><span>Ag déanamh tarcaisne air thairbhe an t-saoighil shuaraig,</span>
<lb n="874"/><span>Ag réitioch earraide an Athar 's an t-Saoi d'fhuasgail</span>
<lb n="875"/><span>Na céadta a b-peannaid-bhruid Acheron fhíor-uathmhair.</span></p>
<lb n="876"/>
<lb n="877"/><p><span>FAOISIDIN CHONCHUBHAIR UÍ RÍORDÁIN.</span></p>
<lb n="878"/>
<lb n="879"/><p><span>Admhuim féin go déarach, díthreórach,</span>
<lb n="880"/><span>A n-aithreachas ghéar tar éis mo ghníomh gnótha,</span>
<lb n="881"/><span>d'aitheanta Dé ná déinninn tin-threóra,</span>
<lb n="882"/><span>Is gur bh'aite liom claonta clé na clídh-fheóla.</span></p>
<lb n="883"/>
<lb n="884"/><p><span>Badh chealgach craosach créachtach croidhe-chróluid</span>
<lb n="885"/><span>Me ag sgeanadh gach sgéil go h-éitheach íogcórach;</span>
<lb n="886"/><span>A ngealluinn níor mhéin liom é do fhíor-chomhall,</span>
<lb n="887"/><span>'S is mairg don bhé do dhéanfadh línn comhairle.</span></p>
<lb n="888"/>
<lb n="889"/><p><span>Do b'anamh me ag sléachtadh ag taobh na g-cill-dóirse,</span>
<lb n="890"/><span>Ag machtnamh go m-béinn mar aon don chruinn-chóiriomh,</span>
<lb n="891"/><span>Ag amharc na d-tréin-fhear tréimhse bhí reomhainne</span>
<lb n="892"/><span>A g-ceannas an t-saogail, ghléasda, ghroidhe-chóistig.</span>
<lb n="893"/></p>
</div>
<pb n="288"/>
<div><lb n="894"/><p><span>An t-anamh do théidhinn, níor bh'é mo smaointeóireacht:</span>
<lb n="895"/><span>Gur balbh an béal badh bhréagach bínn-sgéolach,</span>
<lb n="896"/><span>Gan balaithe ag céadfaidh claon na príomh-shróna,</span>
<lb n="897"/><span>'S gur smachtuighthe faon dearc sméide an smístéora.</span></p>
<lb n="898"/>
<lb n="899"/><p><span>Ní deacra raellte an aeir do chruinn-chóiriomh,</span>
<lb n="900"/><span>Ná glasara air ghéagaibh craobh, ná coill chnósach,</span>
<lb n="901"/><span>Ná gainimh do théid le taosgadh tuinn bóchna,</span>
<lb n="902"/><span>'Ná a g-cleachtuinn gach lae raobadh dlíghe an Chomhachtaig;</span></p>
<lb n="903"/>
<lb n="904"/><p><span>Na ceathanna braon air fhéar ghlas fhír-neona,</span>
<lb n="905"/><span>Nó maidion roimh ghréin air d-téacht don mhín-fhóghmhar,</span>
<lb n="906"/><span>'Ná peaca mar chéile céirde am chlí chomhnuig;</span>
<lb n="907"/><span>'S a maithiomh led' dhaonnacht Aenmhic aoird deónuig.</span></p>
<lb n="908"/>
<lb n="909"/><p><span>A leabhar na d-téx sé léightear linn dóchas:</span>
<lb n="910"/><span>Dá mhalluightheacht aon má ghlaodhann go croidhe-dhéorach,</span>
<lb n="911"/><span>Gur a maitheachas saor a théid don ghníomh tórsa,</span>
<lb n="912"/><span>Acht fanmhuin go réidh tar 'éis air slighe fóghanta.</span></p>
<lb n="913"/>
<lb n="914"/><p><span>Athchuingim féin is éighim go glínn-ghlórach,</span>
<lb n="915"/><span>Athair na naomh is Réx na Tríonóide,</span>
<lb n="916"/><span>An phearsa le péin a chléibh do shaor slóighte</span>
<lb n="917"/><span>'S an Araid Spiorad Naomhtha réidheas gach míodhóchas,</span></p>
<lb n="918"/>
<lb n="919"/><p><span>Do neartuig an chléir air m-beith déarach dithreórach,</span>
<lb n="920"/><span>Leagaithe d'éis a raeltean rígh-eólais,</span>
<lb n="921"/><span>Lér labhair 'na m-béal na bréithre saoisgeólta,</span>
<lb n="922"/><span>Ag teagasg gan spéis gach aon don namhaid-chomharsain.</span></p>
<lb n="923"/>
<lb n="924"/><p><span>Bé aguibh-se, a shaogail, shlaodaig, shlím-shlógaig,</span>
<lb n="925"/><span>Nár theangmhaig mar mési a m-baoghalaibh míodhóchuis</span>
<lb n="926"/><span>Is dearbhtha an sgéal do réir na naoimh-eolach</span>
<lb n="927"/><span>Go flaitheas go réidh go raghaid gan millteoireacht.</span>
<lb n="928"/></p>
</div>
<pb n="290"/>
<div><lb n="929"/><p><span>AN CEANGAL.</span></p>
<lb n="930"/>
<lb n="931"/><p><span>A Bhainríoghain na m-bainríoghan, 'sa mhaise na m-bé,</span>
<lb n="932"/><span>Is annsuigheacht le a g-ceannsuighthear eaganacht Dé,</span>
<lb n="933"/><span>A chrann soillse, is greann díograis daingean don chléir,</span>
<lb n="934"/><span>A n-am guidh ár n-an-phuimp do mhaithiomh go léir.</span></p>
<lb n="935"/>
<lb n="936"/><p><span>Greann Rígh na reann í, 'na leanbh gan bhéim,</span>
<lb n="937"/><span>Do thoghaigh Críosd gan ceannta í 'na banaltrain fé;</span>
<lb n="938"/><span>Samhaluighim gurab ann luigheann 'na leaba an Spiorad Naomh;</span>
<lb n="939"/><span>Mo theannta í an gach canntuighir chum freagairt am pléidh.</span></p>
<lb n="940"/>
<lb n="941"/><p><span>Lann duighear dar leam í na n-anmann bh-faon,</span>
<lb n="942"/><span>Is leabhar-chraobh gan meang í ó bharra go préimh,</span>
<lb n="943"/><span>Dá chlampruighe me am' sgannruidheal ag galar nó ag taom,</span>
<lb n="944"/><span>A bh-fabhruidhibh a beann-mhín-bhruit rachad mar sgéith.</span></p>
<lb n="945"/>
<lb n="946"/><p><span>A g-campaoibh na lann líomhtha leadartha ngéar,</span>
<lb n="947"/><span>A n-am dioghaltais namhaduighe dá d-tagadh go raghainn,</span>
<lb n="948"/><span>A g-cobhaltaighibh na d-tonn taoide air fairrge a m-baoghal,</span>
<lb n="949"/><span>Mo chabhair í 'na bh-foghluigheacht, ní h-eagal liom aon.</span></p>
<lb n="950"/>
<lb n="951"/><p><span>Cé teann tighid na deamhain naimhde ó Acheron chlaon,</span>
<lb n="952"/><span>Is an cam-shaoigeal sleamhuin slím dom mhealladh gach lae,</span>
<lb n="953"/><span>An t-sanntuigheacht 'na splanncaoibh ag spalpadh na m-bréag,</span>
<lb n="954"/><span>Is fann claoidhidh an mhodhmhail mhíonla a n-acfuinn go léir.</span></p>
<lb n="955"/>
<lb n="956"/><p><span>Rogha Ríogh an domhain bhraoinig fhairsing an bhé,</span>
<lb n="957"/><span>Le logha líonta a labhairt, trí na h-ainim do ghlaodhach,</span>
<lb n="958"/><span>Is fonn línn a fabhar ghlaoidheach go d-taguidh an t-éag,</span>
<lb n="959"/><span>Go ngabhaidh Críosd 'na leabhair-líon ár n-anam go léir.</span></p>
<lb n="960"/>
<lb n="961"/><p>
<lb n="962"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Dánta Aodhagáin Uí Rathaille

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Dánta Aodhagáin Uí Rathaille

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
