Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">0442</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L077</note>
                         <note type="L">3</note>
                         <note type="B">1825 19T</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2017</date><idno>L077</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author>0442</author><imprint><publisher/><date>1825 19T</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="0"/><span>DILEAGRA tréud-threóradhach an Ollamhuin Fhíor-</span>
<lb n="1"/><span>ionfhomósda, SEAMUS O'DUIL, EASBOG</span>
<lb n="2"/><span>CHILLE-DARAICH agus LEITHGHLINNE, chum</span>
<lb n="3"/><span>dhaoínibh easúmla, cheannairceacha a Easbogóid-eachta</span>
<lb n="4"/><span>féin, le h-órdúghadh do na Sagartaibh a</span>
<lb n="5"/><span>léughadh agus a chraobhsgaoílidh da bh-faircheallachaibh</span>
<lb n="6"/><span>áiridhe</span></p>
<lb n="7"/>
<lb n="8"/><p><span>Ar na athrúghadh uadh Shacs-bhéulra go Guth-éilge;</span>
<lb n="9"/><span>agus air na chraobhsgaoílidh re h-aonta, agus fá</span>
<lb n="10"/><span>thearmoinn a Thighearnais fhíor-áirmhidinic.</span></p>
<lb n="11"/>
<lb n="12"/><p><span>LE SEAMAS O'SCURRADH</span>
<lb n="13"/></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="14"/><p><span>LITIR TREUDAIDHEACH etc.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>A Shaoí Dhearsgnaidhe,</span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>Léigh an dileagradh so leanas, nó an chuid sin</span>
<lb n="19"/><span>de as oireamhnaíche leat, ag gac aon de na h-aith-</span>
<lb n="20"/><span>frionnaibh puiblídhe ann do phorráisde, ar Dhia-domhnaich</span>
<lb n="21"/><span>so chuchainn, má tá cúis ar bith amhrais agad go bh-fuil</span>
<lb n="22"/><span>éun chuid de 'd thréud coimh cheangailte, nó comh-samhlach</span>
<lb n="23"/><span>air iad féin a shnadhmúghadh, ann éun chomh-rún-dhacht</span>
<lb n="24"/><span>neamh-dhlistionach.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>Is mé, a Shaoí ionurramdha, do shearbhfóghantaídhe</span>
<lb n="27"/><span>fhomósach, oiríseal a g-Críost.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>SEUMAS O'DUIL</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>An chéud mhí gheimhre, 1823</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>A Dhearbhráithre ionmhuine ann ÍOSA CRÍOST</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Dileagramaoíd sibh-se go h-áiridhe, a tarraing-eadh</span>
<lb n="36"/><span>a steach le meabhall, a ccómh-cheangal air bith</span>
<lb n="37"/><span>neamh-dhlistionnach; acht go mór-mhór, ann san ccealg-chonradh</span>
<lb n="38"/><span>dhímheasda, malluighthe-sion, air ar fóillsígheadh</span>
<lb n="39"/><span>go déighionnach a m-Baile-áith-cliaith, agus do leáth nuigh</span>
<lb n="40"/><span>amach, mar is feasach, a fsaircheadhaibh áiridhe</span>
<lb n="41"/><span>de'n easbogóideacht-so. Acht sul a n-déanfamaoíd</span>
<lb n="42"/><span>sin, "Gabhamaoíd mar fhiadhnuise sibh féin a niudh,</span>
<lb n="43"/><span>go ffuileamaoíd saer-ghlan ó bhur ffuil uile, de</span>
<lb n="44"/><span>bhrígh nach deachaidh sgíth orrainn air feadh ttrí</span>
<lb n="45"/><span>m-bliadhan, acht dá bhur tteagasg le deóraibh," sibh</span>
<lb n="46"/><span>féin do sgaoilidh amach ó gach cómh-cheangal</span>
<lb n="47"/><span>neam-dhlisteannach de'n t-samhuil-sion, noch do mhéuduigh</span></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="48"/><p><span>riamh roimhe-so oilc bhur ttíre, agus anois a tá</span>
<lb n="49"/><span>ag triall air mhí-chlú do tharraing air bhur</span>
<lb n="50"/><span>naémh-eagluis.  Gach uáir d'fhiosruígheamair sibh ann bhur</span>
<lb n="51"/><span>pporáisteadhaibh áiridhe, ní dheachaidh sosadh orruinn,</span>
<lb n="52"/><span>acht do thabhairt réumhfhógradh dhaoíbh a ttaobh na nidhthe</span>
<lb n="53"/><span>so. Ann ar n-oideas tréud-stiúruightheach do</span>
<lb n="54"/><span>cuir-eadh a cclódh, agus do cómh-rainneadh ann bhur measg,</span>
<lb n="55"/><span>do mhínígheamair go foirleitheadach Náttúir, Amus</span>
<lb n="56"/><span>nó Triall na n-díol-chomann so - a n-amuidiocht -</span>
<lb n="57"/><span>a n-éugcóir - a ccontrárdhacht do gach dlígh diadha</span>
<lb n="58"/><span>agus daondha, dá raibh sé dh'fiachaibh orraibh úmhlúghadh.</span>
<lb n="59"/><span>Do léur-nochtamair dhaoíbh neimh-dhiadhacht an</span>
<lb n="60"/><span>leabhar-mhóide-sion do shnaídhm-cheangail iad go clis-chealgach</span>
<lb n="61"/><span>le a chéile; agus níor sguireadar an chléir ann a</span>
<lb n="62"/><span>pporáisdeadhaibh áiridhe, dhe bheith ag comh-oibriúghadh</span>
<lb n="63"/><span>linn ann san naémh-dhualgas-so.  Gídheadh ní dhéanfa-maoíd</span>
<lb n="64"/><span>sibh-se do dhileagradh a tteangain na h-achmhu-sána</span>
<lb n="65"/><span>- ós cionn gach nídh, a dhearbhráithre mo chroídhe!</span>
<lb n="66"/><span>Ní dhéanfam sibh uile d'imdheargadh, a ngeall air</span>
<lb n="67"/><span>chruadh-mhuinéulacht agus air dhreamhnacht chorr-dhaoíne a tá ann</span>
<lb n="68"/><span>bhur measg: acht mar is sé cusbhóir ar</span>
<lb n="69"/><span>bh-friothluigh-theóireachta, gan aidhmhille acht slánúghadh; "</span>
<lb n="70"/><span>"gan na fíor-aéin acht na peacthaich do ghairm chum na</span>
<lb n="71"/><span>h-aithrídhe."  Déanfam aén uair amháin eile, fiú na</span>
<lb n="72"/><span>corr-dhaoíne-sin féin do chómhairliúghadh, dá choirbtheacht</span>
<lb n="73"/><span>iad, le dóthchus ann oireamhna an Sbiorad-Naémhtha,</span>
<lb n="74"/><span>go ngeabhaidís chúcha, a nois féin, ar ccómhairle, agus</span>
<lb n="75"/><span>go n-déanfaidís ais-fhillidh ó n-a ndroich-shlighthibh.</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>Táid foroideasa ar ccreidimh, a dhearbhráithre ion-mhuine,</span>
<lb n="78"/><span>air chusbóir ar ttuath-dhualgais soiléur agus</span>
<lb n="79"/><span>so-thuigseach; agus tá teagasg ar n-eaghluise dá</span>
<lb n="80"/><span>ttaébh-san, cómh-aénda ann gach dúithche agus ann gach</span>
<lb n="81"/><span>aímsir.  Do rinne Críost féin, an tráth bhídh sé air</span>
<lb n="82"/><span>an t-saoghal-so, cánachas d'íoc leis an shtáit, agus</span>
<lb n="83"/><span>do chuir sé dh'fiachaibh air Pheattar, a phríomh-easbol</span>
<lb n="84"/><span>agus taisealbhach a eagluise go h-uile, an nídh céadna</span>
<lb n="85"/><span>do dhéanadh.  Na h-Iúdaich 'nar mhair sé ann a measg;</span>
<lb n="86"/><span>badh seínsear dho, do réir a dhaéndachta, do chaillea-dar</span>
<lb n="87"/><span>a saoírse; agus do bhídheadar an tráth-sion 'na</span>
<lb n="88"/><span>n-daoíne claoídhte, fá dhaér-smacht ag na Rómhán-chaibh;</span></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="89"/><p><span>badh é Caesar a rígh, agus dh'órdhuigh sé dhóibh</span>
<lb n="90"/><span>cíos-cháin dh'íoc leis-sion, gídh go m-badh phágánach é,</span>
<lb n="91"/><span>agus claoídhteóir a chuir tír dhúthchais Críost féin fá</span>
<lb n="92"/><span>dhaoírse.  An t-é-sin le'r fféidir, mar a dúbhairt</span>
<lb n="93"/><span>sé féin le a dheisgioblaibh, na mílte cath-sluagh aing-eal</span>
<lb n="94"/><span>d'fhághail ó n-a Athair do chum é féin do chosnadh</span>
<lb n="95"/><span>air an arin-bhuídhean do tháinigh dá ghabháil, do bhain</span>
<lb n="96"/><span>sé an t-arm as lámh a dheisgiobail - do liaigheas sé</span>
<lb n="97"/><span>an lot do bhuail, sé, agus cheaduigh é féin do threórúghadh</span>
<lb n="98"/><span>mar bhráigh dhaér-chiontach do láthair Phíoláitt; agus do</span>
<lb n="99"/><span>dheímhnigh sé ann a fhiadhnuise-sion, gur ab ó Dhia do </span>
<lb n="100"/><span>fuair sé an cómhacht do bhídh aige.  Ní'r bhréugnuigh</span>
<lb n="101"/><span>sé a riamh a ghnáth-labhairt féin, "Nach raibh a ríogh-acht</span>
<lb n="102"/><span>de'n t-saoghal-so;" agus "d'fullaing sé náire</span>
<lb n="103"/><span>chroch-tharcuisneach," ionnus go m-b'féidir leis "a</span>
<lb n="104"/><span>bheith fhomósach fiú chum báis," ní h-é amháin fomósach</span>
<lb n="105"/><span>do thoil a Athar, acht mar an ccéadna, do dhlígh a</span>
<lb n="106"/><span>thíre, gídh gur dhaér sí é go h-éugcórach chum báis.</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>Peattar dhe a n-deárnaidh sé taisg-chúmhdach a</span>
<lb n="109"/><span>theagaisg agus a chúmhachda, do lean sé a shómpla;</span>
<lb n="110"/><span>"An tráth ghnídhthídhe, a ghéir-leanamhuin a g-cathair</span>
<lb n="111"/><span>do theitheadh se go cathair eile," acht níor labhair sé</span>
<lb n="112"/><span>riamh aén fhocal do chuirfeadh na daoíne suas a</span>
<lb n="113"/><span>n-aghaidh na n-uachtarán; acht ar an lámh oile, a dúbhart</span>
<lb n="114"/><span>sé leó-san, a chreid ann Íosa Críost tré a fheadhmantas</span>
<lb n="115"/><span>agus a theagasg féin; "Bídhidh úmhal do gach créutúir</span>
<lb n="116"/><span>daéndha air shon DE; ní amháin do'n Rígh, mar dhuine</span>
<lb n="117"/><span>ag á ffuil árd-cheannas, acht mar an ccéadna, do na</span>
<lb n="118"/><span>fó-riaghluightheóireadhaibh, mar dhrong do cuireadh uaidh</span>
<lb n="119"/><span>chum díoghaltais air luchd na mí-ghníomh; óir is mar</span>
<lb n="120"/><span>sin is toil le Dia." Pet.i.c.2.14.  Agus ann</span>
<lb n="121"/><span>áit eile a deir sé, "Bíodh eagla Dé, ort, onóruigh</span>
<lb n="122"/><span>an Righ."  Cómh-cheanglann sé an dá dhualgas so le a</span>
<lb n="123"/><span>chéile, de bhrígh nach féidir re dualgas díobh seasadh</span>
<lb n="124"/><span>ann éugmais an dualgais oile; "óir má is sé an Rígh</span>
<lb n="125"/><span>nó an-té-sin d'iomchras an cloídheamh, searbhfóghan-taídhe</span>
<lb n="126"/><span>Dé, díoghaltóir chum dhíbhfeirge d'imirt air lucht</span>
<lb n="127"/><span>na míghníomh," Rom.c.13.v.4 cionnus as féidir</span>
<lb n="128"/><span>Dia d'imeagladh ná riar má tugthair easúmhlacht dá</span>
<lb n="129"/><span>shearbhfhóghantaídhe?  Níor theagasg Naémh Peattar</span>
<lb n="130"/><span>aén nídh ann sna briathraibh úd, acht mar a chualaidh sé</span></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="131"/><p><span>agá Mhaíghistir, agus mar do chonairc sé aige dá chur</span>
<lb n="132"/><span>a ngníomh.  Isé an teagasg céadna do sheanmhóruigh</span>
<lb n="133"/><span>Naémh Pól, do dhaoínibh gacha tíre do h-iompoígheadh</span>
<lb n="134"/><span>leis chum chreidimh CHRÍOST.</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p><span>Badh é an t-Easbol mór-so, do mhair re linn</span>
<lb n="137"/><span>Nero bheith ionna Impire 'san Róimh, bhídh ionna</span>
<lb n="138"/><span>phágá-nach, agus 'na léir-sgriosadóir air eagluis CRÍOST,</span>
<lb n="139"/><span>air m-beith dho ag sgríobhadh chum a THIMOTEUIS ion-mhuin</span>
<lb n="140"/><span>féin, a leag amach an fhoirm úrnaighthe-sion,</span>
<lb n="141"/><span>a deireamaoíd uile chomh minic is bhídheamaoíd do lá-thair,</span>
<lb n="142"/><span>ag an Aithfrionn, agá thoirbhriúghadh suas ann a</span>
<lb n="143"/><span>bhri-athraibh-sion;  "Air shon an Ríghe agus gach n-duine</span>
<lb n="144"/><span>a tá ann árd-réim, iondus go ccaithfeamaoís beatha</span>
<lb n="145"/><span>shítheóilte, naémhtha."  Gídheadh ní stadann ann t-abstol</span>
<lb n="146"/><span>ann so; ann san d-treas-caibidil-déug dá litir chum na</span>
<lb n="147"/><span>Rómhánach, cuireann sé a b-prataing go sunrádhach</span>
<lb n="148"/><span>foroideasa agus prímh-riaghlacha fhoir-leathana an</span>
<lb n="149"/><span>fhomóis is dual do'n ccríoch-smacht; agus déanánn</span>
<lb n="150"/><span>sé sin, le oiread-sion soiléireachta agus neirt-bhréithre,</span>
<lb n="151"/><span>iondus nach fféudaim gan a bhriathraibh</span>
<lb n="152"/><span>d'ath-sgríobhadh ann so. - "Bíodh gach uile anam," a</span>
<lb n="153"/><span>deir sé, "úmhal do na cúmhachdaibh a tá ós a chionn,</span>
<lb n="154"/><span>óir ní ffuil cómhacht air bith acht ó Dhia, agus na</span>
<lb n="155"/><span>cú-mhachda a tá ann, is ó Dhia do h-órduígheadh iad; air an</span>
<lb n="156"/><span>adhbhair-sion, cia bé air bith do chuireas ann aghaidh an</span>
<lb n="157"/><span>chúmhachda, cuireann sé a n-aghaidh órdúghadh Dé; agus</span>
<lb n="158"/><span>an dream do chuireas ann a aghaidh, ceannaíghid dam-núghadh</span>
<lb n="159"/><span>dhóibh féin; óir ní eagla riaghluightheóireadha</span>
<lb n="160"/><span>do'n déagh-ghníomh, acht do an droch-ghníomh.  An</span>
<lb n="161"/><span>áill leat a bheith ghan eagla an chomhachda?  Déan an</span>
<lb n="162"/><span>mhaith, agus beidh moladh agaid ó'n ccómhachd ccéadna,</span>
<lb n="163"/><span>óir isé searbhfóghantaídhe Dé dhuít é ar son maitheasa;</span>
<lb n="164"/><span>acht má ghnídh tú an t-olc, bíodh eagla ort, óir</span>
<lb n="165"/><span>ní iomchrann sé an cloídheamh gan ádhbhar; óir isé</span>
<lb n="166"/><span>searbhfóghantuidhe Dé é, ionn a dhíoghaltóir feirge</span>
<lb n="167"/><span>air an t-é ghnídheas olch: uime-sin is éigean daoíbh</span>
<lb n="168"/><span>a bheith úmhal, ní dh'eagla feirge amháin, acht fós air son</span>
<lb n="169"/><span>coinsiais.  Air an adhbhair-sion, tugaidh a n-dualgas do</span>
<lb n="170"/><span>na h-uile dhaoínibh: cánachas do'n t-é d'ar dual cá-nachas:</span>
<lb n="171"/><span>cusdom d'on t-é d'ar dual cusdum; eagla</span></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="172"/><p><span>roimh an t-é d'ar cóir eagla; onóir do'n t-é d'ár ab</span>
<lb n="173"/><span>cóir onóir do thabhairt: ná bíodh fiacha ag aén neach</span>
<lb n="174"/><span>orraibh; acht amháin sibh féin a ghrádhúghadh a chéile;</span>
<lb n="175"/><span>óir an t-é ghrádhuígheas a chómharsa do chóimhlíon sé an</span>
<lb n="176"/><span>dlíghe."  Air na h-úghdardháis-so, agus air a samhuil-</span>
<lb n="177"/><span>so, tá teagasg na h-eagluise Catoilicigh bun-áitighthe,</span>
<lb n="178"/><span>agus iomthúsaighthe; agus gídh gur thárlaigh</span>
<lb n="179"/><span>méirleachas agus claén-iompóghadh críoch-smachta a</span>
<lb n="180"/><span>ttíorthaibh Catoiliceacha, do dhearg-fhuathuigh riamh an</span>
<lb n="181"/><span>eagluis a samhuil-sion, an tráth thabharfaídhe chum</span>
<lb n="182"/><span>críche iad le fóirneart, foir-éigean agus fuil-dhortadh.</span>
<lb n="183"/><span>Tá bhur n-dilmhiann-sa, dh'á réir-sion, do chum</span>
<lb n="184"/><span>na n-uachtarán do leagann síos, agus chum na</span>
<lb n="185"/><span>crioch-smachta d'aidhmhillidh agus do dhíothúghadh, a</span>
<lb n="186"/><span>cuireadh air bun le h-órdúghadh Dé ann san ttír-so,</span>
<lb n="187"/><span>ann aghaidh léighinn agus eisiompláire chómh-dhealbhaich</span>
<lb n="188"/><span>ar bh-Fuasglaightheóra n-diadha, agus a Abstol; agus</span>
<lb n="189"/><span>mar an ccéadna ann aghaidh ghnáith-theagaisg aenda,</span>
<lb n="190"/><span>chóimh-dhealbhaich na h-eagluise céadna-sin, dá</span>
<lb n="191"/><span>n-adbháileann sibh féin a creideamh: gídheadh an aímsir</span>
<lb n="192"/><span>do leagabhair amach, agus an fáth do ghríosuigh sibh</span>
<lb n="193"/><span>chum an droch-thionsgadail óll-bhaoísich dhíthchéillídhe-sin</span>
<lb n="194"/><span>do chur ar bun, táid, ní h-é amháin malluighthe, acht mar</span>
<lb n="195"/><span>an ccéadna, mío-chlúdamhuil dhaoíbh do réir mar is</span>
<lb n="196"/><span>daoíne agus as críosduighthe sibh.</span></p>
<lb n="197"/>
<lb n="198"/><p><span>Agus air ttús - Cread é an t-am a leagabhair amach</span>
<lb n="199"/><span>chum dealbhthadh an chealg-chonraidh fheall-fhuiltich-so,</span>
<lb n="200"/><span>ann aghaidh gach nídh a tá air na shuídhiúghadh le toil Dé ann</span>
<lb n="201"/><span>DUITHCHE budh cheart a bheith níos ceanamhla dhaoíbh</span>
<lb n="202"/><span>ioná bhur m-beatha?  A tá go cínnte, an t-am céadna-</span>
<lb n="203"/><span>sin a ttáinigh ar Rígh grásmhar d'ar bh-fiosrúghadh</span>
<lb n="204"/><span>mar ATHAIR choitchionn, chum traéchda chullóide na</span>
<lb n="205"/><span>n-anmhiann - chun suaimhniúghadh sbioraide na cealg-bhuídhne,</span>
<lb n="206"/><span>agus na ceanairce - agus chum tréun-sgaoílte</span>
<lb n="207"/><span>sbioraide na síthe agus na déagh-thoile a</span>
<lb n="208"/><span>measg gach uile dhrong da fhomósachaibh: an t-am</span>
<lb n="209"/><span>céadna sin 'na raibh bhur ccomh-thíorthach féin, a tá</span>
<lb n="210"/><span>árd-chlúdhamhuil a ngeall air ró-mhéid a eagna agus a</span>
<lb n="211"/><span>cheirt, air na cheapadh chum chríochsmachta na h-Eirean,</span>
<lb n="212"/><span>d'aon-fhonn, ionnus go raínnfeadh sé na dlighthe go</span></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="213"/><p><span>comh-thromach do na huile dhaoínibh; agus chum liaighis do</span>
<lb n="214"/><span>thionsgnadh d'fhóirfeadh sinn ó na h-olcaibh iomdha a tá</span>
<lb n="215"/><span>ag luídhe go trom orrainn: an t-am-sion 'na raibh an</span>
<lb n="216"/><span>t-é badh adhnaídhe agus budh cosantóir cródha, cómhach-tach</span>
<lb n="217"/><span>ar cceirt mar Chathoilicigh, ar na áithiúghadh ann ionnad</span>
<lb n="218"/><span>ar fféidir leis dearcadh, amhuil is mar déarfainn, le n-a</span>
<lb n="219"/><span>shúilibh féin ar bhur ffiúghantacht agus air bhur ffullaing-thibh</span>
<lb n="220"/><span>- agus ionnad ann ar fféidir ris árd-fhiaghnuise</span>
<lb n="221"/><span>dhí-choisgighthe do dhéanadh dhaoíbh do láthair an</span>
<lb n="222"/><span>reacht-thionóil, go ffuil ceart agus fírinne agaibh re gach</span>
<lb n="223"/><span>nídh a tá sibh ag iarradh:  An t-am sin 'na raibh súile</span>
<lb n="224"/><span>na h-ímpreachta go h-uile socruighthe orraibh; agus</span>
<lb n="225"/><span>a h-eagna go dian-ghnódhthach a ttionsgnadh</span>
<lb n="226"/><span>meódh-an chum bhur staide dh'feabhsúghadh, le bunnúdhas</span>
<lb n="227"/><span>do chur air bhur n-ithiribh, air bhur mianchaibh, agus air bhur</span>
<lb n="228"/><span>n-iasgaireacht, agus ag tabhairt iomad gnódhtha le</span>
<lb n="229"/><span>déanadh 'na ttímchioll-so do mhór-chuid daoíne: An</span>
<lb n="230"/><span>t-am-sion ionna raibh an chríoch-smacht chéadna-sion,</span>
<lb n="231"/><span><a b'féidir ribh-se mheasg-bhuaidhreadh gan cumus a</span>
<lb n="232"/><span>a léir-sgriosta> ag leagadh amach na mílte pónt a</span>
<lb n="233"/><span>ffóirighthin riachdanas na m-bocht agus ag solátha-rúgadh</span>
<lb n="234"/><span>do mhilliún, b'féidir, de bhur n-dearbhrráithribh</span>
<lb n="235"/><span>- an t-am sin a n-deárnaidh Sagsan le toirbhertas</span>
<lb n="236"/><span>bhaineas léi féin go h-aénda, faire ós cionn ar</span>
<lb n="237"/><span>n-aindeise le h-imshníomh agus le cúram croídhe-bhuaidh-eardha</span>
<lb n="238"/><span>máthar ag déanadh freasdail d'ar n'uireas-badhaibh</span>
<lb n="239"/><span>as a mór-líonmhaireacht, ag tógbháil suas a</span>
<lb n="240"/><span>seirc-ghníomha mar sgiath d'ár n-dídeann air phláigh agus</span>
<lb n="241"/><span>air ghorta - ag éudúghadh na nocht - ag biadhúghadh na</span>
<lb n="242"/><span>n-ocrach - agus ag cómh-shólásúghadh na mairgneach -</span>
<lb n="243"/><span>ag déanadh dearmaid d'ár ccoirthibh agus d'ar</span>
<lb n="244"/><span>mal-luightheacht adhfhuathmhar ann san Deisceart - de'n ffuil</span>
<lb n="245"/><span>neimh-chiontach-sion do rinne éighmhidh chum na fflaitheas</span>
<lb n="246"/><span>ag iarradh díoghaltais do dhéanadh orrainn - agus ag</span>
<lb n="247"/><span>cuímhniúghadh amháin gur daoíne agus críosduighthe</span>
<lb n="248"/><span>sinn, gídh go bh-fuil mórán dhínn, faraoír!  nach d-tuil-leann</span>
<lb n="249"/><span>an t-ainm sin do ghairm díobh.  Ag so an t-am</span>
<lb n="250"/><span>"ann ar shamhluightheach gur theagbhaigh TROCAIRE</span>
<lb n="251"/><span>agus FÍRINNE le a chéile; agus gur thugadar an</span>
<lb n="252"/><span>CEART agus an T-SÍOTHCHAIN póg dá chéile."</span></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="253"/><p><span>Agus ann san am-sin, is eadh tháing séideóg ó namhuid</span>
<lb n="254"/><span>na huile mhaithiosa eadraibh-se, ionnus go ccuirfeadh</span>
<lb n="255"/><span>sibh air ccúl gach rathamhnas budh mhiann re Dia</span>
<lb n="256"/><span>bhronn-adh air bhur n-dúithche; agus go ccuirfeadh sibh</span>
<lb n="257"/><span>toir-measga nuadha a n-aghaidh fás-raith bur n-dúithce.</span>
<lb n="258"/><span>An m-beidh Eire, a dhearbhráithre mhearuighthe, mo</span>
<lb n="259"/><span>chroídhe! go bráth cínnte chum a beith ag fullaing,</span>
<lb n="260"/><span>agus sin a ngeall air dhailleacht no aingídheacht a</span>
<lb n="261"/><span>clainne féin?  O so suas, cia dhéanfas cómh-fhul-laingeas</span>
<lb n="262"/><span>agus comh-dhoilgheas léi ann a cruaidh-chinneamhuin?</span>
<lb n="263"/><span>Feasda, cia dhéanfas a ceart do chos-nadh?</span>
<lb n="264"/><span>Cia dheánfas subháilceadha a clainne dh'fur-fhógradh?</span>
<lb n="265"/><span>Má bhídheann cuid aca féin, ní h-é amháin</span>
<lb n="266"/><span>lán de mhiosgais a n-aghaidh na críochsmachta, acht</span>
<lb n="267"/><span>dall, mar an ccéadna, dá leas féin; agus má's</span>
<lb n="268"/><span>féidir cáim do chur 'na leith anois, nach ar fféidir</span>
<lb n="269"/><span>riamh roimhe-sin, mar a tá, "Gur ab daoíne gan</span>
<lb n="270"/><span>bhuídheachas gan chomann iad."</span></p>
<lb n="271"/>
<lb n="272"/><p><span>Acht cread do b'ádhbhar le sibh a ghníomhúgadh mar</span>
<lb n="273"/><span>so? - agus fiúdh ainm ómhnach Dé féin d'aithisiúghadh</span>
<lb n="274"/><span>- agus gairm go dioruisge air chum fiadhnúghadh dhéanadh</span>
<lb n="275"/><span>air bhur ccealg-rúnaibh malluighthe?  Bhur n-aindeise -</span>
<lb n="276"/><span>bhur n-dearg-fhuath do Orangemen - bhur ngrádh crei-dimh</span>
<lb n="277"/><span>- bhur ngéile d'fáistineadhaibh - bhur súilídheacht</span>
<lb n="278"/><span>le bhur n-dúithche d'feicsin séunmhar agus saértha ó</span>
<lb n="279"/><span>dhaér-smacht.  Déanamaoís, a dhearbhráithre mo</span>
<lb n="280"/><span>chroídhe!  cuartúghadh mion-chúiseach, díoth-chlaéntach</span>
<lb n="281"/><span>air gach nídh dhíobh so fá leith, sul a ttiocfamaoíd chum</span>
<lb n="282"/><span>mí-réusuntachta agus díthcéille bhur ccealg-rún do</span>
<lb n="283"/><span>léurnochtadh dhaoíbh, mar, aén ris an neamh-chumas a tá</span>
<lb n="284"/><span>agaibh air iad do chur a ngníomh.</span></p>
<lb n="285"/>
<lb n="286"/><p><span>Agus air ttús, a ttaébh na h-aindeise - A tá an</span>
<lb n="287"/><span>aindeise atá ann bhur measg comh-choitchionn agus</span>
<lb n="288"/><span>sár-mhór, agus air mhór-chuid dhi ní féidir le cumas daéndha</span>
<lb n="289"/><span>fóirighthin; gídheadh is fiúdh a thabhairt fá deara, gídh go</span>
<lb n="290"/><span>ffeacaidh mé mórán daoíne, agus go ndeárnaidh mé</span>
<lb n="291"/><span>cómhrádh re cuid díobh-san a bhídh feachtnaén snadh-mhuigthe</span>
<lb n="292"/><span>ann sna cómh-rúin mhalluighthe úd, ná'r bh'aithne</span>
<lb n="293"/><span>dhamh aén duine amháin díobh d'ár bh'ádhbhar an aindeise</span>
<lb n="294"/><span>le é a tharraing a steach ionnta: Cuid de'n luchd-</span></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="295"/><p><span>céirde díomhaoín - bádóireadha - searbhfhóghantuighthe</span>
<lb n="296"/><span>gan mhuíntir - agus ógánaigh gan fios dhul an t-saogh-ail</span>
<lb n="297"/><span>aca, a tá a measg lucht oibre agus tuarasdail;</span>
<lb n="298"/><span>ag so an drong de a n-deárnadh suas bhur d-tionóil;</span>
<lb n="299"/><span>agus tarraingeadh a steach iad ann bhur measg re</span>
<lb n="300"/><span>h-eagla rómhaibh, no tré thruaillighteacht a ccroídhe</span>
<lb n="301"/><span>féin, do calcadh le díthchreideamhacht, re meisge</span>
<lb n="302"/><span>agus re dubháilceadhaibh oile; acht ní mar gheall air</span>
<lb n="303"/><span>an aindeise thárlaígheadar ionnta; tá a fhios agaibh</span>
<lb n="304"/><span>féin, gur ab í so an fhírinne.  Agus a nois cead-uíghim</span>
<lb n="305"/><span>ribh a fhiafruíghe dhíbh, ciannós d'fóirfeas bhur</span>
<lb n="306"/><span>n-uireasbadhaibh; no ciannós thógfaid bhur n-aindeise</span>
<lb n="307"/><span>dhibh?  An re brise canál; re marbhadh áirnéise; re</span>
<lb n="308"/><span>losgad tíghte, arbhair, agus, féir agus re fréumhúghadh</span>
<lb n="309"/><span>réimhis uathbháis trési an n-dúithche go h-iomlán, a tá</span>
<lb n="310"/><span>sibh chum oibre dh'fághail?  An dóich libh, gur ab ris an</span>
<lb n="311"/><span>ccriadhbhaídhe dhéanadh neamh-chosanta ann a mhaoín, a</span>
<lb n="312"/><span>chuirfidh sibh dh'fiachaibh air a threabhaireacht agus a</span>
<lb n="313"/><span>chur-adóireacht do mhéudúghadh?  An le dochar do dhéanadh</span>
<lb n="314"/><span>do chanálaibh agus do bháid, do mhéudóchaidh sibh</span>
<lb n="315"/><span>tráchdáil?  An re dul a ccomh-cheangal re a</span>
<lb n="316"/><span>chéile a n-aghaidh na n-uasal, do bhéurfas sibh ortha</span>
<lb n="317"/><span>oibreacha déagh-mhaiseacha dhéanadh ag órnáidiúghadh</span>
<lb n="318"/><span>a ttíghthe agus a ffionachais?  An re sibh a bheith</span>
<lb n="319"/><span>ann bhur ffáth re arm-shluagh iomadamhuil do leagann air</span>
<lb n="320"/><span>gach ball de'n n-dúithche le a ccaithfídhear a ttuaras-dal</span>
<lb n="321"/><span>dh'íoc re sraithibh do bhailiúghadh ó luchd saéthruigh-the</span>
<lb n="322"/><span>na talamhan, do bhéarfas sibh cumas dóibh air obair</span>
<lb n="323"/><span>do thabhairt daoíbh?  Ní h-eadh air éun-chor - táid bhur</span>
<lb n="324"/><span>n-imtheachta curtha ann oireamhain amháin do chum a</span>
<lb n="325"/><span>a thabhairt fá deara air na h-uaislibh teithidh amach as</span>
<lb n="326"/><span>an n-dúithche-so; a ttalamhaintídhe dh'iompóghadh chum</span>
<lb n="327"/><span>ingioltais, agus arm-bhuídheann do chur ann bhur measg</span>
<lb n="328"/><span>ag cosnadh a n-áirnéise; agus dá mbiadh riachdanas</span>
<lb n="329"/><span>ris do thabhairfidís-san an uile chinéal droch-úsáide</span>
<lb n="330"/><span>dhaoíbh-se.  D'á bhrígh sin, táid bhur ccaingne agus</span>
<lb n="331"/><span>bhur n-anbheairtuigheacht ceapuighthe, ní chum fóirighthin</span>
<lb n="332"/><span>air bhur n-aindeise, acht chum a méuduighthe go céud-dhúbalta.</span></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="333"/><p><span>Bhur ffuath do Orangemen - Bíodh go ffuil an</span>
<lb n="334"/><span>drong daoíne-so gan chiall; cuirim a ccás gur ab</span>
<lb n="335"/><span>droch-dhaoíne iadh; agus gur ab dearg-namhuid dhaoíbh-</span>
<lb n="336"/><span>se iad - Acht mhá's daoíne ghan ciall iad-san, d'ar</span>
<lb n="337"/><span>n-dóich, budh chóir go m-beidheadh truaigh agaibh-se</span>
<lb n="338"/><span>dhóibh: má's droch-dhaoíne iad, is cóir daoíbh-shi bhur</span>
<lb n="339"/><span>n-díthchioll do dhéanadh air iad dh'ionntóghadh air dhéagh-staid</span>
<lb n="340"/><span>le bhur n-úrnaighthibh agus re bhur ffadh-fhoíghide:</span>
<lb n="341"/><span>má's namhuid dhaoíbh iad, teagasgann bhur bh-Fuasglaigh-theóir</span>
<lb n="342"/><span>dhaoíbh, ciannós is ceairt daoíbh sibh féin d'iom-chur</span>
<lb n="343"/><span>ionna ttaébh.  "Grádhuíghidh bhur naímhde, déan-aidh</span>
<lb n="344"/><span>maith dhóibh-san d'fuathuígheas sibh, guídhidh air son</span>
<lb n="345"/><span>na muíntire a ghéir-leanas agus a chúl-cháineas</span>
<lb n="346"/><span>sibh."  Agus a Absdol, mar an cceadna, lé'r ab</span>
<lb n="347"/><span>miann, "Gan sibh do dhéanadh oilc air an t-é ghnídheas</span>
<lb n="348"/><span>olc orraibh, acht buadh bhreith air an olc re maith," do</span>
<lb n="349"/><span>dhéanadh ionn a aghaidh: "Má bhídheann ocras air do namhuid,"</span>
<lb n="350"/><span>a deir sé, "tabhair biadh dho; má bhídheann tart air, tabhair</span>
<lb n="351"/><span>deoch do, mar so cárnnfadh tú gríosach dhearg-lasda air a</span>
<lb n="352"/><span>cheann;" sé sin, do réir Naoímh Aibhistín, teinidh</span>
<lb n="353"/><span>na carthannachta do chnaoídhfeas a naímhdeanas.</span>
<lb n="354"/><span>Gidheadh, na daoíne sin do a ffuil dearg-fhuath agaibh-</span>
<lb n="355"/><span>se, is iad bhur n-dearbhráithre a g-CRÍOSD iad; tá</span>
<lb n="356"/><span>sé chomh ceanamhuil ortha, is tá sé air mhogal a shúl; do</span>
<lb n="357"/><span>baisteadh iad ann a chuid Fola; act má táid na</span>
<lb n="358"/><span>namhuid agaibh-se, le mí-ágh a tá comh-choitchionn dhaoíbh-</span>
<lb n="359"/><span>se agus dhóibh-san, is iad dá aimhdheóin-sin, clann</span>
<lb n="360"/><span>bhur n-Athar a tá air neamh; do fuair Críost bás air a</span>
<lb n="361"/><span>son; agus budh chóir go d-tabhairfeadh sibh-se ní h-é</span>
<lb n="362"/><span>amháin maitheamhnas dóibh, acht, mair an ccéadna, go</span>
<lb n="363"/><span>n-déanfadh sibh a ngrádhúghadh air a shon.</span></p>
<lb n="364"/>
<lb n="365"/><p><span>Gídheadh is iad bhur n-droch-chómluadair mhalluighthe-</span>
<lb n="366"/><span>sa an mheódhain is feárr chum a n-uimhir do mhéud-úgadh,</span>
<lb n="367"/><span>agus chum a n-oireamhna d'fóirleáthnúghadh.</span>
<lb n="368"/><span>Do chaill a ccaingean-san a chlú agus a mhór-mheas-dacht;</span>
<lb n="369"/><span>do ghoin an Rígh é, mar do ghoin an t-Aingeal</span>
<lb n="370"/><span>sluagh Senacherib, agus gan mhaíll, do tháinigh snuadh</span>
<lb n="371"/><span>agus claochlódh an bháis air; an drong do thaébhuigh</span>
<lb n="372"/><span>ris roimhe-sin, is náireach leó, a nois, a adbháil;</span>
<lb n="373"/><span>do dhaér-chiontuigh baramhail na poiblídheachta é; do </span></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="374"/><p><span>bhídh an bás ag cas-fhásgadh an chroídhe aige; agus</span>
<lb n="375"/><span>níor fféidir ris fanamhuin beódh bliadhain eile; acht</span>
<lb n="376"/><span>do shéid sbiorad bhur ccealg-chompluchda-sa a h-anáil</span>
<lb n="377"/><span>air a chnámhaibh éugtha súd; taíd na féith-lúitheacha</span>
<lb n="378"/><span>agus an fheóil a rís ag cómh-cheangal leó; eiseír-gheóchas</span>
<lb n="379"/><span>sé a rís ó'n m-bás, agus tiocfas sé an ath-uair</span>
<lb n="380"/><span>chum a bheith ineaglaighthe.  Acht má goirtíghthear</span>
<lb n="381"/><span>a rís bhur mothúghadh; má gheíbhid bhur mná pósda</span>
<lb n="382"/><span>a rís mí-chlú agus droch-úsaid; agus bhur n-ingheana</span>
<lb n="383"/><span>má truaillighthear iad; ná bíodh milleán agaibh air</span>
<lb n="384"/><span>na h-Orangemen, acht air bhur slighthibh díthcéillídhe</span>
<lb n="385"/><span>tubaisteacha, an-bheartamhla féin.</span></p>
<lb n="386"/>
<lb n="387"/><p><span>Bhur ngrádh creidmhe - Och! mo dhiombáidh! a</span>
<lb n="388"/><span>dhearbhráithre mho chróidhe!  Cá liachd uair do</span>
<lb n="389"/><span>tar-cuisníghtheair naémh-ainm an chreidhme; agus cad é</span>
<lb n="390"/><span>lia coir agus naémh-aithis a cionntuíghthear ann a</span>
<lb n="391"/><span>ainm.  Dá m-b'fhéidir an creideamh do mheádhachann</span>
<lb n="392"/><span>ann meadh, ní bheídheadh aén uinge amháin creidimh</span>
<lb n="393"/><span>fíor-ghlain re fághail, a measg na muíntire-so do</span>
<lb n="394"/><span>cheang-ail suas iad féin go saér-thoilteanach ann bhur</span>
<lb n="395"/><span>ccómh-rúndacht mhalluighthe.  Oir chiannós do b'fhéidir</span>
<lb n="396"/><span>re Malluightheacht agus re Fíréuntacht: re Solus</span>
<lb n="397"/><span>agus re Dorchadas, fanamuin a ccomh-thígheas re</span>
<lb n="398"/><span>a chéile; ná re Críost agus Belial comhnúidhe ann aén</span>
<lb n="399"/><span>árus amháin?  Badh re ceannsacht, re h-uirísleacht,</span>
<lb n="400"/><span>re foíghide, re fad-fhullang, agus re carthannacht</span>
<lb n="401"/><span>gan teóradh, do rinne Críost, "úghdar agus críoch-nuightheóir</span>
<lb n="402"/><span>air ccreidimh," a chreideamh do fhréumhúghadh</span>
<lb n="403"/><span>agus do shuídhiúghadh: leó-so, agus re a samhuil-sion</span>
<lb n="404"/><span>de shubháilceadhaibh eile, do síoluígheadh é re a luchd-</span>
<lb n="405"/><span>leanamhna, amach go leith-imiollaibh an domhain.  Badh</span>
<lb n="406"/><span>re na subháilceadhaibh-so, do rinneadh a shíolúghadh ris</span>
<lb n="407"/><span>an Easbol naémhdha, Naomh Páttruic dá naémh-tharcuisnígheann</span>
<lb n="408"/><span>sibh-se a ainm; agus dá d-tugann sibh</span>
<lb n="409"/><span>ádhbhar re dia-mhasladh do thabhairt do'n ccreideamh-</span>
<lb n="410"/><span>sion a rinne sé fhréumhúghadh ann san Oileán-so, badh</span>
<lb n="411"/><span>Oileán Naémh aén uair amháin, acht budh mhiann libh-</span>
<lb n="412"/><span>se dh'ionntóghadh 'na chuais bitheamhnach.  An féidir</span>
<lb n="413"/><span>re cealg-rúnaibh fóghnadh do'n ccreideamh?  An</span></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="414"/><p><span>féidir a shíolúghadh mar shaébh-adhradh Mhahomet re</span>
<lb n="415"/><span>teinidh agus re cloídheamh?  an iarrann sé mar thaca,</span>
<lb n="416"/><span>cóngnamh na muíntire-sin a bheireas faillíghe ann a</span>
<lb n="417"/><span>dhualgasaibh go h-uile; do easúmhluígheas agus do</span>
<lb n="418"/><span>tharcuisnígheas a Aodhaireadha, a sháruígheas aitheanta</span>
<lb n="419"/><span>na h-eagluise, agus a chiontaígheas ann a h-ainm na</span>
<lb n="420"/><span>huile-dhubháilceadha-so a dhiomollann sí?  Nach múineann</span>
<lb n="421"/><span>bhur tteagasg ccríosduídhe dhaoíbh, go ffuil an chuid</span>
<lb n="422"/><span>as bith-bhríoghmhaire dhe bhur ccreideamh cuímsighthe ann</span>
<lb n="423"/><span>san dá aithne mhór-so na Carthannachta - "Dia</span>
<lb n="424"/><span>ghrádhúghadh ós cionn gach uile nídh, agus do chomharsa</span>
<lb n="425"/><span>mar thú féin, ar son ghrádh Dé."  Agus a rís, gur ab</span>
<lb n="426"/><span>é chialluígheas an focal, "Cómharsa,"  "An chineadh-</span>
<lb n="427"/><span>dhaéndha go h-iomlán," ar namhaid chomh maith re ar</span>
<lb n="428"/><span>ccáirdibh; "agus fiúdh an mhuíntir nach bh-fuil air aén</span>
<lb n="429"/><span>chreideamh linn."  Acht a deir sibh-se, go bh-fuil</span>
<lb n="430"/><span>an creidheamh cóir agaibh féin, agus air an ádhbhair-</span>
<lb n="431"/><span>sion, measaim go ttuigeann sibh, go ffuil se</span>
<lb n="432"/><span>ceadmhach agaibh, fuath do bheith dho'n n-drong nach</span>
<lb n="433"/><span>ffuil air aén chreideamh ribh.  "Taisbeáin-se dhamh-</span>
<lb n="434"/><span>sa d'oibreacha," a deir an t-Easbol, "agus</span>
<lb n="435"/><span>inneósad-sa dhuit-si do chreideamh,"  Agus arís</span>
<lb n="436"/><span>a deir sé.  "Gur ab marbh creideamh gan oibrea-chaibh."</span>
<lb n="437"/><span>Ní h-é sin amháin, acht dá m-biadh creid-eamh</span>
<lb n="438"/><span>agad, ionnus go n-áthróchfá sléibhte, acht tu bheith</span>
<lb n="439"/><span>gan carthannacht níor ffiúdh dada dhuit é; óir isé an</span>
<lb n="440"/><span>creideamh-sion amháin, "noch d'oibrígheas re car-thannacht,"</span>
<lb n="441"/><span>a dhéanas taithneamhach sinn do Dhia: agus</span>
<lb n="442"/><span>ní féidir re éun duine bé creideamh a bhídheas aige,</span>
<lb n="443"/><span>seilbh na beatha síorruídhe dh'fághail, muna ccoimhéud-faidh</span>
<lb n="444"/><span>sé an chéud aithne sin, is mó dhe na h-aithean-taibh</span>
<lb n="445"/><span>uile, a chuireas dh'fiachaibh air, a chómhursa ghrádh-úghadh</span>
<lb n="446"/><span>mar é féin, gídh bé air bith creidiomh atá ag an</span>
<lb n="447"/><span>ccómhursa-sean.  As dearbhtha, a dhearbhráithre mo</span>
<lb n="448"/><span>chroídhe" nach lúgha an aithis a bheirid na peacadha</span>
<lb n="449"/><span>atá a n-aghaidh na Carthannachta dho Dhia, ioná na</span>
<lb n="450"/><span>pea-caídhe a tá a n-aghaidh an Chreidimh:  Agus má's leór,</span>
<lb n="451"/><span>do réir Naoímh Póil, fanamhuin go toilteannach cruadh-mhuinéulach</span>
<lb n="452"/><span>ann seachrán Creidimh, chum daoíne ghear-radh</span>
<lb n="453"/><span>amach ó Ríoghacht fhlaitheamhnais; a deir sé, mar</span>
<lb n="454"/><span>an ccéadna, go ttuíllte ar Ithfrionn ris na peacadhaibh</span></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="455"/><p><span>oile-so, mar a tá; "sdriapachas, neamh-ghlaineacht,</span>
<lb n="456"/><span>neimh-gheanmnaídheacht, drúis, piseóga, naímhdeanas,</span>
<lb n="457"/><span>fearg, ciapáil, ceanairc, iomthnúth, dúnmharbhadh, agus</span>
<lb n="458"/><span>meisge."  Gal.5.Caib..  Créud fáth dhá réir sin, a</span>
<lb n="459"/><span>ffuil bhur tteas-dhúthracht go h-uile dírighthe an n-aghaidh</span>
<lb n="460"/><span>aén dubháilce amháin, agus sibh féin, ann san am</span>
<lb n="461"/><span>ccéadna, ag tabhairt saér-ligeinn daoibh féin ann sna</span>
<lb n="462"/><span>dubháilceadhaibh eile.  Och!  a dhearbhráithre, a tá sibh</span>
<lb n="463"/><span>neamh-fhullaingeasach, agus neamh-charthanach ann san</span>
<lb n="464"/><span>ccás-so: gídheadh ní h-é bhur ccreidiomh is cionfáthach</span>
<lb n="465"/><span>re sibh do bheith amhlaidh, acht bhur réumh-chlaénadh agus</span>
<lb n="466"/><span>bhur n-anmhianna.</span></p>
<lb n="467"/>
<lb n="468"/><p><span>Ní dho gach aén duine dhíobh-san, nach ffuil air aén</span>
<lb n="469"/><span>chreideamh libh, budh cheart daoíbh gairm ghráineamhuil,</span>
<lb n="470"/><span>"eiricigh" do thabhairt.  Ní eiriceacht a bheith air</span>
<lb n="471"/><span>seachrán creidimh, acht fanamhuin go toilteanach,</span>
<lb n="472"/><span>ceann tréun an-cheangailte ann san t-seachrán-sion.</span>
<lb n="473"/><span>Air an ádhbhair-sion, a deir Naémh Aibhistín; "As</span>
<lb n="474"/><span>féidir riom do bheith air mearúghadh, gídheadh ní beidh me</span>
<lb n="475"/><span>an Eiriceach."  Sgríobhann sé, mar an ccéadna, ann</span>
<lb n="476"/><span>a 162. litir, "Nach cóir, air éun-chor, na daoíne-sin</span>
<lb n="477"/><span>a loirgios go dáirfhíreach an fhírinne, agus bhídheas</span>
<lb n="478"/><span>ullamh air na fághail dóibh, chum a seachráin do leasughadh,</span>
<lb n="479"/><span>do chóimhriomh a measg eiriceach."  Ag so sbiorad bhur</span>
<lb n="480"/><span>n-eagluise, noch air m-beith dhi tionólta re a</span>
<lb n="481"/><span>h-aédh-aireadhaibh a d-TRENT, an tan do rinne</span>
<lb n="482"/><span>coinneall-bháthadh agus eas-chomaoíniúghadh air eiriceachtaibh na</span>
<lb n="483"/><span>h-aimsire-sin; is mar so labhrann sí ann a 13 Ses. air</span>
<lb n="484"/><span>an n-drong do ghéill dóibh: "An Naémh-chómhairle,</span>
<lb n="485"/><span>mar Mháthair chaénrusach, a chneadas agus gheineas,</span>
<lb n="486"/><span>is áill agus is mianh léi, gan siosma do bheith a</span>
<lb n="487"/><span>measg na muíntire-so ag á ffuil gairm críostuighthe,</span>
<lb n="488"/><span>acht do réir mar a chreidid ann san n-Dia ccéadna,</span>
<lb n="489"/><span>agus ann san t-Slánuightheóir ccéadna, go m-biadh,</span>
<lb n="490"/><span>mar an ccéadna, an creidiomh céadna, an teagasg</span>
<lb n="491"/><span>céadna, agus an tuigsi chéadna aca uile; ag cur</span>
<lb n="492"/><span>muiníghne a ttrócaire Dé, tá dóthchus ag an ccómh-airle,</span>
<lb n="493"/><span>go n-déanfaid fillidh a n-dóthchus agus a</span>
<lb n="494"/><span>ccarthannacht chum aéndachta naémhdha, anam-shlán-uighthíche</span>
<lb n="495"/><span>an chreidimh."  Cad é chomh neamh-chomhsamhail</span></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="496"/><p><span>re a chéile, a dhearbhráithre mhúirneacha, an sbiorad</span>
<lb n="497"/><span>sin a dheachtaidh an naémh-theagasg úd, agus an</span>
<lb n="498"/><span>sbioraid a chómhairlígheas sibh-se ann bhur ttionólaibh</span>
<lb n="499"/><span>neamh-naémhdha?  Acht cuirim a ccás, nach ffuil an</span>
<lb n="500"/><span>drong-so go h-uile, nach ffhuil air aén chreideamh libh-se</span>
<lb n="501"/><span>do reir na tuaireasgbhála úd a thug Naémh Aibhisdín</span>
<lb n="502"/><span>uaidh th-suas; cread fáth nach ccuireann sibh dóthchus a</span>
<lb n="503"/><span>n-Dia, agus nach nguídheann sibh chuige, fá go n-déan-fad</span>
<lb n="504"/><span>sé, air leabadh a m-báis, ann san mion-am-sin</span>
<lb n="505"/><span>ionna m-beídhid ag sgaramhuin ó'n t-saéghal-so,</span>
<lb n="506"/><span>dearc-adh air na daoínibh nochduighthe air ar chuireadar éadach; -</span>
<lb n="507"/><span>agus air na daoínibh ocracha do ar thugadar biadh; - air</span>
<lb n="508"/><span>an arán a bhriseadar chum na n-díleacd; - air an</span>
<lb n="509"/><span>n-deóir a nígheadar ó ghruadh na baintreabhaíche;</span>
<lb n="510"/><span>agus air son na n-déagh-oibreach-so, go ffoíllseóchadh</span>
<lb n="511"/><span>sé dhóibh solus na fírinne; go lasfadh sé a ccroídhthe</span>
<lb n="512"/><span>re aithmhéala agus díoltuirse; go líonfadh sé iad re</span>
<lb n="513"/><span>a charthannacht; agus go ccuirfeadh sé coróinn ortha re</span>
<lb n="514"/><span>a thrócaire!  A dhearbhráithre mo chroídhe!  greamhuighidh</span>
<lb n="515"/><span>go daingionn, diongmhálta, seasamhach, bhur ccreideamh</span>
<lb n="516"/><span>féin; agus guídhidh air son na n-daoíne nach ffuil</span>
<lb n="517"/><span>air aén chreideamh ribh!  Tugaidh de bhur n-aire,</span>
<lb n="518"/><span>briathra an absdoil, a deir, "Cia thusa a bheireas</span>
<lb n="519"/><span>breath air shearbhfóghantaídhe dhuine oile, d'á mhaíghisdir</span>
<lb n="520"/><span>féin a dhéanas sé seasadh nó tuitim; acht seasóchas</span>
<lb n="521"/><span>sé, óir tá Dia leór-chómhachtach chum é thógbháil suas."</span></p>
<lb n="522"/>
<lb n="523"/><p><span>Ann san n-dúithche-so, tá ní h-é amháin, cead ar</span>
<lb n="524"/><span>ccreidimh aguinn; acht tá sé, mar an ccéadna, ar na</span>
<lb n="525"/><span>chosnadh re dlígh na ríoghachtha; tá bhur n-eaglais</span>
<lb n="526"/><span>bocht; acht is sí an bhochtaineacht an cliabhán ann ar</span>
<lb n="527"/><span>h-aileadh an chríosdamhlacht; agus do bhídh saídhbhreas</span>
<lb n="528"/><span>riamh mar nimh mharbhthach dhi.  Tá cuíbheamhlachd ag</span>
<lb n="529"/><span>bhur ccléir chum maireachdain, socruíghthe cómh-fhada</span>
<lb n="530"/><span>ó'n m-bochtaineacht agus ó'n rachtmus; agus sin ag</span>
<lb n="531"/><span>tígheacht chúcha ó bún-thús a bheireas urraídheacht dhaoíbh-</span>
<lb n="532"/><span>se go ndéanfaid sgeídhm díbh-se; agus bheireas tear-moinn</span>
<lb n="533"/><span>do ionracas a m-beatha féin.  "Ní iarraid, ní</span>
<lb n="534"/><span>shantuíghid níosa mhó."  As soiléur air an ádhbhar-sion,</span>
<lb n="535"/><span>nach ffuil fáth air bith agaibh-se a ttaébh</span>
<lb n="536"/><span>bhur ccreidimh, re dul a ccealg-rúnaibh a n-aghaidh na</span>
<lb n="537"/><span>críochsmachta; agus is sé aingeal an dorchadais do</span></p>
</div>
<pb n="31"/>
<div><lb n="538"/><p><span>chruth-athruígheas é féin a cclódh aingil soluis, ionnus</span>
<lb n="539"/><span>go d-tarraingfeadh sé sibh chum sáruighthe na carthann-achta-sion</span>
<lb n="540"/><span>a chómhairlígheas an sghríbhinn dhiadha dhúinn,</span>
<lb n="541"/><span>fa bhréag-riocht teas-dhúthraicht creidmhe.</span></p>
<lb n="542"/>
<lb n="543"/><p><span>Bhur ngéile dho fháistineadhaibh - Ag so, a dhearbh-ráithre</span>
<lb n="544"/><span>mo chroídhe, cusbóir air ar deacair labhairt</span>
<lb n="545"/><span>chomh tromdha agus chomh dáirfhíreach is budh chóir;</span>
<lb n="546"/><span>agus fós, do shilleadar na h-oilc is gleódhaíche air bith,</span>
<lb n="547"/><span>ó chreidbháil d'á leithéidíghe-sin.  Do fuair mhé sgéula</span>
<lb n="548"/><span>in-chreidthe, an tan go ghéill mórán agaibh d'ar</span>
<lb n="549"/><span>ccómhairle féin agus do chómhairleachaibh ar ccléire, ar</span>
<lb n="550"/><span>feadh na bliadhna-so ghabh tharruinn, re sibh féin do</span>
<lb n="551"/><span>chúl-tharraing ó na caingnibh droich-bheartacha-so,</span>
<lb n="552"/><span>gur rugadh buadh orraibh fillidh ortha arís, a ngeall</span>
<lb n="553"/><span>air sgéultaibh mhí-réusúnta, gan áird, de a ngair-thear</span>
<lb n="554"/><span>Fáistineadha no Tarngaireacht, a sióluígheadh</span>
<lb n="555"/><span>ann bhur measg re an-bheartóireadhaibh malluighthe.</span>
<lb n="556"/><span>Do chonairceamair féin daoíne a thug faillíghe ann a</span>
<lb n="557"/><span>ngnódhthaibh, agus tharraing mí-rath agus uireas-badh</span>
<lb n="558"/><span>ortha féin agus air a muíntir, ag súilídheacht</span>
<lb n="559"/><span>go h-óll-bhaoíseach go d-tiocfadh nidhthe chum críche a</span>
<lb n="560"/><span>roimh-ghealladh re cuid de na bréug-fháistineadhaibh</span>
<lb n="561"/><span>úd; mar a tá, "Go raibh aistrighthe móra re teacht</span>
<lb n="562"/><span>go luath air an t-saoghal."  Do rinneadh a réumh-aithris</span>
<lb n="563"/><span>leath-chéud bliadhain ó shoin, nach ccuirfídhe coróinn, air</span>
<lb n="564"/><span>an cceathramhadh Seóirse; agus gídh go ffacabhair féin</span>
<lb n="565"/><span>é, ann so eadraibh, bhídh bhur mealladh chómh mór agus sin,</span>
<lb n="566"/><span>ionnus nach ar ffurus ribh a chreidbháil, gur coróinneadh</span>
<lb n="567"/><span>é.  Tá sibh chomh so-chreidmheach-sion, agus chomh tugtha</span>
<lb n="568"/><span>air ghéile do thabhairt, do sgéultaibh cailleachamhla, gan</span>
<lb n="569"/><span>áird a bréugnuígheadh na mílte uair iondus gur ab</span>
<lb n="570"/><span>áiteamh léan-dúbhach é air bhur n-ollamhacht chum</span>
<lb n="571"/><span>géille thabhairt do ráidhteachas gach chlodhaire le'r mhiann</span>
<lb n="572"/><span>sibh do mhealladh. Ní mhollann an eagluis, a dhear-bhráithre</span>
<lb n="573"/><span>mo chroídhe!  éun fháistine ná tarngáireacht,</span>
<lb n="574"/><span>acht amháin, iad-san a tá air buan-chuímhne a</span>
<lb n="575"/><span>ngraibh-chiollach an Sgriobtúra chanónda: agus ghídh nach</span>
<lb n="576"/><span>n-deárnaidh tíodhlaice na Faígheadóireachta sosadh</span>
<lb n="577"/><span>ann san eagluis acd oiread re tíodhlaice na Míor-bhúill,</span>
<lb n="578"/><span>níor aéntaidh sí riamh a h-ainm, ná a déigh-mheas</span>
<lb n="579"/><span>do thabhairt mar chómh-neartúghadh air ráidhteachas</span></p>
</div>
<pb n="33"/>
<div><lb n="580"/><p><span>gráisgeamhuil, ná air sgéultaibh béul-aithriste.  Ní</span>
<lb n="581"/><span>h-é sin amháin, acht an tan mhollaid cuid d'á h-oll-dhámhaibh,</span>
<lb n="582"/><span>agus a ghéur-sgrúduíghid taisbeánta fuair</span>
<lb n="583"/><span>Naoímh áiridhe, mar a tá, taisbeánta Naoímh</span>
<lb n="584"/><span>Bríghitte ó Sweden, air Pháis Iosa Críost, chum na</span>
<lb n="585"/><span>ccreidmheach do ghluaiseacht chum a m-beatha do leas-úghadh</span>
<lb n="586"/><span>- diomollaid d'aén-ghuth, mar nidhthe saébh-adhraigh-theacha</span>
<lb n="587"/><span>na sgéulta diosgaire-san d'á ngoirthear</span>
<lb n="588"/><span>"fáistineadha"; nach ffóghnann acht chum buaidhrimh</span>
<lb n="589"/><span>íntinne; agus ann nach ffuil brígh na oireamhain chum</span>
<lb n="590"/><span>na n-daoíne tharraing air leas a n-anmann.</span></p>
<lb n="591"/>
<lb n="592"/><p><span>Achd déarfaidh sibh riom nach fáistineadha dhe'n</span>
<lb n="593"/><span>t-samhail-sion atá agaibh féin, acht fáistineadha</span>
<lb n="594"/><span>tarraingeadh as an Sgríbhinn n-diadha, do réir mair</span>
<lb n="595"/><span>a táid mínighthe ann leabhar Phastorini, d'á ngairthear</span>
<lb n="596"/><span>"Stair na h-Eagluise Críosdaídhe."</span></p>
<lb n="597"/>
<lb n="598"/><p><span>Acht, a dhearbhráithre mo chroídhe! do h-ionntoígheadh</span>
<lb n="599"/><span>bun-ós-cionn an leabhar-sion chum críoch</span>
<lb n="600"/><span>fíor-neamhchomhsamhail leó-san, budh mhiann ris an úghdar</span>
<lb n="601"/><span>g-cráibhtheach.  Tá urmhór an leabhair-so 'na eidir-mhíniúghadh,</span>
<lb n="602"/><span>nó budh chóra rádh, 'na shaoílsin nó na</span>
<lb n="603"/><span>bharamhuil, air leabhar taisbeánta Naoímh Eóin Soí-sgéulaídhe.</span>
<lb n="604"/><span>An leabhar so d'á ngairthear Apocalypsis,</span>
<lb n="605"/><span>as foíllsiúghadh nó aisling é, mar a chialluígheas a</span>
<lb n="606"/><span>ainm, fuair Eóin naémhdha ann oileán Phatmos, ann</span>
<lb n="607"/><span>ar díbreadh é ann réimheas Domitian an t-ímpire dhe'n</span>
<lb n="608"/><span>ainm-sin.  Budh aisling dhe'n náttúir budh dhiamhaire</span>
<lb n="609"/><span>air bith í-sin; agus tá an tuarasgbháil do bheir an</span>
<lb n="610"/><span>t-eásbol dhúinn uirthi chomh dorcha, do-thuigsiona-sion,</span>
<lb n="611"/><span>ionnus gur ab fíor-bheagán an Naémh-aithreachaibh na</span>
<lb n="612"/><span>h-eagluise do ghabh a láimh a míniúghadh; agus an</span>
<lb n="613"/><span>chuid díobh do glac ortha féin sin do dhéanadh, do'b</span>
<lb n="614"/><span>éigean dóibh tabhairt suas.  Naémh Jerome féin, dhó</span>
<lb n="615"/><span>nach raibh éun chuid eile dhe'n sgríbhinn dhiadha dorcha,</span>
<lb n="616"/><span>diamhair, ná do-thuigsiona, agus dh'onóruígheas an</span>
<lb n="617"/><span>eagluis, mar an t-é is mó d'á Dochtúireadhaibh, agus</span>
<lb n="618"/><span>do thóg DIA féin suas chum mínighthe an Sgroip-tiúra,</span>
<lb n="619"/><span>fíudh é sin féin, do tug sé suas leabhair thais-beánta</span>
<lb n="620"/><span>Naoímh Eóin, mar nídh bhídh go h-iomlán os</span>
<lb n="621"/><span>cionn a thuigsiona, ag rádh, "go raibh, ní h-é amháin,</span>
<lb n="622"/><span>gach rann de, acht mhar an ccéadna, gach focal de,</span></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="623"/><p><span>fóir-líonta re rúindiamharaibh."  As ann san leabhar-so a</span>
<lb n="624"/><span>shaoíl Luther go ffuar sé amach gur bhadh é an Pápa</span>
<lb n="625"/><span>Antichrist - Mar an ccéadna, do mheas an t-Easbog</span>
<lb n="626"/><span>Walmesly, d'ár ab gnáth-ainm Pastorini, agus</span>
<lb n="627"/><span>úghdar ró-cheanamhuil bhur d-tarngaireachta ionmhuine-</span>
<lb n="628"/><span>sa, a eagluis féin do chosnadh re cúl-chasadh, agus</span>
<lb n="629"/><span>ais-fhillidh air Luther - ag rádh, gur bhadh é Luther an</span>
<lb n="630"/><span>Réult air a ttráchdthar ann leabhar thaisbeánta Naoímh</span>
<lb n="631"/><span>Eóin, noch iar m-beith dhi ar lasadh ar talamh iar ttuitim</span>
<lb n="632"/><span>dhi ó neamh, air feadh ttrí ccéud m-bliadhan, a dhéan-faídhe</span>
<lb n="633"/><span>ann sin do mhúchadh - 'sé sin rea rádh, go m-biadh</span>
<lb n="634"/><span>teagasg Luther air marthainn air feadh na h-aím-sire-sin,</span>
<lb n="635"/><span>agus ann sin go m-biadh crích air.  As an</span>
<lb n="636"/><span>méid-so is iontuigthe dhaoíbh, gur mhiann ris an dá</span>
<lb n="637"/><span>aíghneasóir lasánta-so, a chur ann iúil dhúinn, gur</span>
<lb n="638"/><span>sháruígheadar féin uile-eagna phríomh-aímsiorach na</span>
<lb n="639"/><span>heagluise; agus nach ar fféidir séulaídhe an leabhair</span>
<lb n="640"/><span>rúin-diamharaich-sin, a fágbhadh gan fosgladh gus a</span>
<lb n="641"/><span>n-aímsiorach-so araén, a réubadh act dóibh féin</span>
<lb n="642"/><span>amháin; ionnus gur mheas duine dhíobh ann a dhíbhfeirg,</span>
<lb n="643"/><span>gur bhad é easbog ceannsa na Rómha, Antichrist;</span>
<lb n="644"/><span>agus an duine eile ann a shímplídheacht, go rabhadar</span>
<lb n="645"/><span>na réulta chum teinidh agus ruibh d'fhearadh a n-shuas</span>
<lb n="646"/><span>ó neamh orruinn.  Cuiridh air siúbhail uaibh, a</span>
<lb n="647"/><span>dhear-bhráithre mo chroídhe!  a leithéid-sin de dhíth-céille</span>
<lb n="648"/><span>iomar-cach!  Ceaduíghidh do na diadhaireadhaibh a bheith ag</span>
<lb n="649"/><span>conspóidiúghadh re a chéile; mórán díobh, gídh go</span>
<lb n="650"/><span>ffuilid eagnaídhe, chídhmíd "nach ffuilid eagnaídhe</span>
<lb n="651"/><span>chum measardhachta."  Agus ná tugaidh géille dho</span>
<lb n="652"/><span>theagasg air bith, acht do theagasg bhur n-eagluise,</span>
<lb n="653"/><span>do réir mar a mhúineas bhur n-aédhaireadha dhaoíbh é,</span>
<lb n="654"/><span>chum bhur m-bheatha do stiúrúghadh dh'á réir.  Níor</span>
<lb n="655"/><span>bhain an eagluis riamh an brat dorcha a tá ós cionn</span>
<lb n="656"/><span>an taisbeánaidh úd dhe; agus mar a deir Solamh a</span>
<lb n="657"/><span>ttaébh Rún na Náttúra, - do réir chomhsamhlaichd,</span>
<lb n="658"/><span>go ffuil sé air na thabhairt suas d'aíghneasaibh na</span>
<lb n="659"/><span>cineadh-daéndha re Dia.  Bíodh gur réumh-chómharthuígheadh</span>
<lb n="660"/><span>amach Luther ris an Réult úd, agus a theagasg ris</span>
<lb n="661"/><span>an ccaér-lasair a bhídh ag spréachadh as an réult;</span>
<lb n="662"/><span>ciannós a bhaineann sin ribh-se?  Do bhídh Luther 'na</span></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="663"/><p><span>chómhnuídhe ann san nGearmáinn, a chreidiomh-sion, a tá</span>
<lb n="664"/><span>comhsamhuil re bhur ccreidiomh-sa ann mórán ponncaibh,</span>
<lb n="665"/><span>agus a tá neamh-chomhsamhuil ris an ccreidiomh Sag-sanach</span>
<lb n="666"/><span>ann iomad ponncaibh eile, níor glacadh riamh</span>
<lb n="667"/><span>ris, agus níor h-adbháileadh é an Eirinn ná a Sagsain.</span>
<lb n="668"/><span>Do chum sómpladh thabhairt dhaoíbh air so, a deirid na</span>
<lb n="669"/><span>Lúitearánaich cinéal aithfrinn, deallrach re ar</span>
<lb n="670"/><span>n-aith-frionn-ne; téidhid chum faoisidin; creidid go ffuil</span>
<lb n="671"/><span>Críost láithreach go fírinneach ann Naémh-Sháchramuint</span>
<lb n="672"/><span>na h-altóra; acht ní fhuil éun easbog aca.  Air an</span>
<lb n="673"/><span>láimh oile, tá easboig Protestantaídhe Shac-soin;</span>
<lb n="674"/><span>ní fhuil aithfrionn aca ann aén chlódh ná dealbh;</span>
<lb n="675"/><span>creidid gídh go ffuil Críost do láthair ann san</span>
<lb n="676"/><span>t-Sácramuint go fírinneach, nach go corpardha acht go</span>
<lb n="677"/><span>sbioraideálta bhídheas sé láithreach ann.  As so is</span>
<lb n="678"/><span>iontuigthe dhaoíbh, dá mbiadh crích féin rea bheith air</span>
<lb n="679"/><span>chreidiomh Luther, nach leanann as sin, go m-biadh</span>
<lb n="680"/><span>crích air an ccreidiomh do fhréumhuigh dlígh an Ríoghachta</span>
<lb n="681"/><span>ann san n-dúithche-so.  Gídheadh má's éun t-sólás</span>
<lb n="682"/><span>daoíbh, a fhios do bheith agaibh, go n-déanfaídhe creid-iomh</span>
<lb n="683"/><span>Luther do dhíoláithriughadh, agus go ccómhlíon-faídhe</span>
<lb n="684"/><span>bhur ttarngaireacht, is féidir riom-sa sgéula</span>
<lb n="685"/><span>thabhairt daoíbh, as leabhar a tá anois leagtha a'm</span>
<lb n="686"/><span>fhiadh-nuise, do sgríobhadh re Aircheannach Gearmáinneach,</span>
<lb n="687"/><span><oifig an eagluis na Gearmáinne a chómh-fhreagras</span>
<lb n="688"/><span>d'oific easboig ann ar n-eaglais-ne> gur ab tearc</span>
<lb n="689"/><span>duine a nois re fághail, trés an nGearmáinn go</span>
<lb n="690"/><span>h-iomlán a chreideas ná dh'adbháileas an creidiomh-</span>
<lb n="691"/><span>sion a theaghasg Luther.  Ní gábhaidh dhaoíbh-se, air an</span>
<lb n="692"/><span>adhbhar-sion do bheith ag fanamhuin ris an am a leag</span>
<lb n="693"/><span>Pastorini a mach chum léir-mhúichte na Réilte úd,</span>
<lb n="694"/><span>mar ta teagasg Luther cheana féin múchda.</span></p>
<lb n="695"/>
<lb n="696"/><p><span>Ach ann sin, fiafróchaidh sibh dhíom, an iompoígheadar</span>
<lb n="697"/><span>na Lúitearánaich go h-uile ionna ccatoilicigh Rómhán-dha?</span>
<lb n="698"/><span>d'iompoigh mór-chuid díobh, go deimhin; agus</span>
<lb n="699"/><span>faraoír! nach ar iompoigh an chuid eile dhíobh, mar</span>
<lb n="700"/><span>an ccéadna!  Do rainneadar iad féin 'na n-uimhir</span>
<lb n="701"/><span>dho-áirmhthe creidmheadha codarsna, ag creidbháil do</span>
<lb n="702"/><span>theagasgaibh coímhightheacha air nach ccualthas tráchtadh</span>
<lb n="703"/><span>riamh roimhe-sin - agus mór-chuid eile dhíobh, do</span></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="704"/><p><span>dhiúl-taígheadar a muich-sa-mach dho'n ccríostamhlachd, agus</span>
<lb n="705"/><span>d'iomphoígheadar 'na n-díth-chreidmheachaibh.</span></p>
<lb n="706"/>
<lb n="707"/><p><span>Ná bídhidh, a dhearbhráithre mo chroídhe, chomh leamh</span>
<lb n="708"/><span>ná chómh suarach-sion, is go measfadh sibh, dá ngeabh-adh</span>
<lb n="709"/><span>an drong-so nach ffuil air aén chreidiomh ribh,</span>
<lb n="710"/><span>malairt creidmhe chúcha, gur ab air aén chreidiomh</span>
<lb n="711"/><span>ribh-se dh'iompóigheadaoís: - as fada uaidh do gheabh-aidís</span>
<lb n="712"/><span>- dh'ionntócadh a n-ur-mhór 'na n-An-chríosduigh-thibh,</span>
<lb n="713"/><span>no dhéanfadaoís creideamh nuadh do dhealbhadh</span>
<lb n="714"/><span>dhóibh féin.  A tá sé a n-aghaidh náttura an duine, agus</span>
<lb n="715"/><span>árdréimhis choitchinne Dé, go n-déanfadh drong daoíne</span>
<lb n="716"/><span>mar ar n-dearbhráithre easaéntacha, a tá chómh</span>
<lb n="717"/><span>cian-dhealuighthe-sion ris an Eagluis; agus gach n-duine</span>
<lb n="718"/><span>aca chomh gnáith-chleachtach-sion air a bharamhuil agus air</span>
<lb n="719"/><span>a thuigsi féin do leanamhuin ann gach uile nídh Diadha</span>
<lb n="720"/><span>agus daéndha, go n-déanfaidís a rís, iad féin do</span>
<lb n="721"/><span>chur fá chuing úghdardháis na h-eagluise, agus, "A</span>
<lb n="722"/><span>d-tuigsi do cheangal suas do fhómós an chreidimh."</span>
<lb n="723"/><span>Do b'féidir go ndéanfadh daoíne áiridhe amhlaidh:</span>
<lb n="724"/><span>b'féidir go n-iompóigheadh lán dronga; acht níor</span>
<lb n="725"/><span>fféidir re chómhacht na Riaghluightheóireadha; 'ná re</span>
<lb n="726"/><span>neart na dlíghe; 'ná re eagla báis féin; - níor fféi-dir</span>
<lb n="727"/><span>re aén nídh níosa lúgha ioná míorbhúille níos mó</span>
<lb n="728"/><span>ioná mar do ríneadh riamh air an t-saéghal, Sacsain</span>
<lb n="729"/><span>agus Eire dh'iompóghadh air aén chreideamh amháin.</span>
<lb n="730"/><span>Cuiridh uaibh, a dhearbhráithre mo chroídhe! bhur leabhra</span>
<lb n="731"/><span>Fáistineadha, agus léughaidh na leabhra-soin a mhín-eóchas</span>
<lb n="732"/><span>daoíbh aitheanta Dé agus bhur n-dualgas a</span>
<lb n="733"/><span>d-taébh a chéile.  Cuiridh uaibh Pastorini, (focal Io-ttáileach,</span>
<lb n="734"/><span>a chialluígheas "Aedhaire-beag," nó ann aén-fhocal,</span>
<lb n="735"/><span>"Aodhairín") agus glacaidh cómhairle bhur</span>
<lb n="736"/><span>n-aodhaireadha féin, a chuir Dia ós bhur ccionn.  "Agus</span>
<lb n="737"/><span>a ghnídheas fare, mar dhaoíne a tá le cúndas do thabhairt air</span>
<lb n="738"/><span>son bhur n-anamann."  Léigidh do na dochtúireadhaibh</span>
<lb n="739"/><span>Luther agus Walmsly do bheith ag aighneas trés an</span>
<lb n="740"/><span>Apocalypsis; acht tugaidh-se dhe bhur n-aire teagasg</span>
<lb n="741"/><span>Naoímh Eóin, úghdar an taisbeánaidh-sion, noch do</span>
<lb n="742"/><span>sgriobh, do sheanmhóruigh, agus do shíor-labhair sé go</span>
<lb n="743"/><span>h-uair a bháis - "Grádhuíghid féin a chéile."  Fágbhaidh</span>
<lb n="744"/><span>na fáistineadha re a míniughadh aca-san ag á bh-fuil</span></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="745"/><p><span>tuigsi orra; acht bídhidh-se dian, díthchiollach ann</span>
<lb n="746"/><span>bhur ngnódhthaibh, agus ann obair na Siothchána.  Tá a</span>
<lb n="747"/><span>ghairm áiridhe féin ag gach aén duine ó Dhia; agus budh</span>
<lb n="748"/><span>cheart do gach aén-neach fanamhuin ann a ghairm féin.</span>
<lb n="749"/><span>Dá leanfadh an dlightheamhnóir nó an Liagh dhe threabhadh,</span>
<lb n="750"/><span>dhe shíolchur nó dhe buain ann áit leanamhna dá ngnódhthaibh</span>
<lb n="751"/><span>féin; dar n-dóich dhéanfadh sibh gáire tré na meardhan-acht,</span>
<lb n="752"/><span>no bheídheadh truaigh agaibh dóibh tré a n-díthcéille:</span>
<lb n="753"/><span>maiseadh ag so bhur ccas-sa, an tan do bhídheann sibh</span>
<lb n="754"/><span>an-ghnódhthach a ttímchioll fáistineadha nach ttuigeann</span>
<lb n="755"/><span>sibh: "Creudh fáth a ttug" Dia dh'á eagluis, "drong</span>
<lb n="756"/><span>áiridhe 'na n-abstolaibh; drong oile 'na n-aédhairea-dhaibh;</span>
<lb n="757"/><span>agus drong oile 'na luchd-teagaisg," acht</span>
<lb n="758"/><span>amháin chum grínn-mheabhrúghadh do dhéanadh air an n-dlígh -</span>
<lb n="759"/><span>do chum stiúraighthe agus riaghluighthe na ccríostuidh-eadha?</span>
<lb n="760"/><span>Agus dá amhdheóin-sin, is sé is miann ribh-se</span>
<lb n="761"/><span>fóir-sheilbh do thógbháil air a n-áit-siod, agus</span>
<lb n="762"/><span>cumasg-bhuaidhirt do tharraing a steach ann san Eagluis,</span>
<lb n="763"/><span>"noch is Corp do Chríost."  Bídheann sibh ag fonómh-adadh</span>
<lb n="764"/><span>air an n-drong t-saébh-adhradhach, m-breig-fheasac-</span>
<lb n="765"/><span>sion a léughas agus mhínígheas an Sgriobtúir do réir</span>
<lb n="766"/><span>chlaén-thuigsionna a ccloigcinn mhearuighthe féin; agus,</span>
<lb n="767"/><span>na dhiaidh-sin agus uile, bídheann sibh féin ag eidir-míniúghadh</span>
<lb n="768"/><span>faístineadha, an chuid is dorcha, is diamhaire</span>
<lb n="769"/><span>agus is dothuigsiona dhe'n Sgríbhinn-dhiadha go h-iom-lán;</span>
<lb n="770"/><span>mar-so, "Ann san nídh a d-tugann sibh breath air</span>
<lb n="771"/><span>neach oile, daérann sibh sibh-féin."  Taid leabhar-lanna</span>
<lb n="772"/><span>a dhearbhraithre ionmhúine!  ann bhur Sépéalaibh ionn a</span>
<lb n="773"/><span>ffuilid leabhra a thráchtas air chrábhaidh agus a mhínígh-eas</span>
<lb n="774"/><span>an dhlíghe - léughaidh agus doímhinn-mheabhruíghidh</span>
<lb n="775"/><span>iad-san, agus múinfid eólus bhur slánuighthe dhaoíbh.</span></p>
<lb n="776"/>
<lb n="777"/><p><span>Acht is sé is cusbóir daoíbh, Séun agus Saoírse</span>
<lb n="778"/><span>do thabhairt do bhur n-Dúithche - Ní dhéanfamaoíd tagradh</span>
<lb n="779"/><span>ribh air an ffáth fá'r mhiann ribh sin do dhéanadh; fiúdh</span>
<lb n="780"/><span>dá m-budh nídh in-mholta é, níor fféidir a leithsgéul</span>
<lb n="781"/><span>do ghabhail, tré úsáid do dhéanadh dhe mheódhanaibh</span>
<lb n="782"/><span>neimh-dhlisdionnacha chum na chríche-sin; - "Mar nach cóir</span>
<lb n="783"/><span>olc do dhéanadh," mar a deir an t-abstol, "ionnus go</span>
<lb n="784"/><span>ttiocfadh maith as."  Gidheadh déanfamaoíd léir-mheas,</span>
<lb n="785"/><span>air feadh tamaill bhig, air bhur ffóir-dhealbh</span></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="786"/><p><span>ínnte féin; agus air an n-drong daoíne a tá agaibh</span>
<lb n="787"/><span>chum a curtha a ngníomh; ionnus go ccuirfeamaoís</span>
<lb n="788"/><span>a ccéill go follus daoíbh, a h-amuidiocht, mar aén re</span>
<lb n="789"/><span>a malluightheacht chómh maith agus is féidir linn.  Agus</span>
<lb n="790"/><span>air d-tús - cia iad an drong daoíne so, le'r mhiann</span>
<lb n="791"/><span>dlighthe agus nós-tíre na duithche-so do dhian-sgriosadh</span>
<lb n="792"/><span>agus do léir-mhillidh?  A tá daoíne gan airgiott;</span>
<lb n="793"/><span>gan fhoglaim; gan arm; gan chómhairle ná rún; gan</span>
<lb n="794"/><span>smacht ná riaghail; gan cheannféadhna ná taoíseach;</span>
<lb n="795"/><span>a tá air na ccómh-cheangal re leabharmhóide malluighthe,</span>
<lb n="796"/><span>a tá d'ualach ortha a bhrisidh, agus go m-budh chuir a</span>
<lb n="797"/><span>choimhéud.  Daoíne gan chreidiomh, a tá tugtha do na</span>
<lb n="798"/><span>h-an-mhiannaibh as critheaglaíche air bith; ag á bh-suil</span>
<lb n="799"/><span>dia-mhasladh ann a mbéil agus a lámha líonta re</span>
<lb n="800"/><span>creach agus go h-an-mhintigh re fuil.  An féidir re</span>
<lb n="801"/><span>daoínibh chomh h-olc tréighthe leó-so, dúithche d'aith-dhealbhadh,</span>
<lb n="802"/><span>ná séun, ná saoírse do thabhairt chúichi?</span>
<lb n="803"/><span>Ní féidir, a dhearbhráithre mo chroídhe!  Dá m-budh</span>
<lb n="804"/><span>leó féin Eire, do marbhóchaidís féin a chéile; acht</span>
<lb n="805"/><span>dá m-beidís ann san machaire a g-cuinne airm an</span>
<lb n="806"/><span>ríghe do sgaipeadaoís ó a cheile, mar thréud caéireach</span>
<lb n="807"/><span>air mhullach sléibhe an tan do sgannróchadh stoirm</span>
<lb n="808"/><span>tóirníche iad.  As cuimhneach ribh uile an bhliadhain</span>
<lb n="809"/><span>1798.  Ag an am ghleódhach chruadh-chinneamhnach-sion</span>
<lb n="810"/><span>do bhíodar Protestantaídhe agus Catoilicígh, agus</span>
<lb n="811"/><span>an uile ghné easaéntuightheóireádha, dhe gach cóige agus</span>
<lb n="812"/><span>cathair, dhe gach céim agus teasdas, dhe gach rannca</span>
<lb n="813"/><span>agus gairm; go fiúdh an dream a bhídh ann san arm</span>
<lb n="814"/><span>ag cómh-cheangal re a chéile chum na críochsmachta</span>
<lb n="815"/><span>do dhian-sgriosadh - as fiadhanuise sibh féin nach ar</span>
<lb n="816"/><span>eírghidh leó, agus airígheann mór-chuid agaibh féin na</span>
<lb n="817"/><span>h-oilc gleódhacha a shil as an easarguin-sin.  Má's</span>
<lb n="818"/><span>mar sin do chríochnuigh Méirleachas chomh fóir-leith-eadach</span>
<lb n="819"/><span>ris súd, a chongbhaigh, agus a shnadhmuigh ann</span>
<lb n="820"/><span>féin dronga dhe gach uile ghné creidimh, saídhbhris</span>
<lb n="821"/><span>agus rachtmais; lucht eóluis; cóimh-cheangailte a muich</span>
<lb n="822"/><span>ceart-dhealbhtha ann san m-baile; agus eírighthe</span>
<lb n="823"/><span>amach ann am a raibh Sbiorad cealg-rúin agus claén-iompoighthe</span>
<lb n="824"/><span>críochsmachta ag comh-ghluaiseacht tré</span>
<lb n="825"/><span>cheart-lár thíortha na h-Eóraipe: agus an tan 'na</span></p>
</div>
<pb n="45"/>
<div><lb n="826"/><p><span>raibh an chríochsmacht d'á raibh sé dírighthe 'na h-aghaidh</span>
<lb n="827"/><span>a ccoga, beagnach gan cóngnamh ó neach air bith,</span>
<lb n="828"/><span>ris an Námhuid badh ineaglaíche a bhídh riamh ag</span>
<lb n="829"/><span>Sagsan; ciannós budh dhóich libh go n-eirgheóchadh le</span>
<lb n="830"/><span>lán-dhíthchioll agus le h-amusaibh na h-easarguine, dios-gaire,</span>
<lb n="831"/><span>dímheasda-so air a ccluineamaoíd anois trách-tadh.</span>
<lb n="832"/><span>Cómhbhuaidhreadh a tionsgnadh ann aímsir Síothchána</span>
<lb n="833"/><span>is ró-chiúine; an t-am a bh-fuil an chríochsmacht fréumh-uighthe</span>
<lb n="834"/><span>ann léir-annsacht gach aén-neach le'r ab miann a</span>
<lb n="835"/><span>thír dúthchais do bheith séanmhar: an t-am a n-déanfadh</span>
<lb n="836"/><span>gach uile Phrotestant agus Catoiliceach ag a ffuil</span>
<lb n="837"/><span>déagh-chlú, árd-chéim nó ínnmhe preab-bhailiúghadh, agus</span>
<lb n="838"/><span>cómh-chruinniúghadh a ttímchioll na Ríogh-Chathaoíreach,</span>
<lb n="839"/><span>amhuil gur bhudh aén-duine-amháin íad uile, d'á cosnadh</span>
<lb n="840"/><span>air fhealltóireadhaibh na síothchána puibhlídhe.  An</span>
<lb n="841"/><span>féidir ribh aén duine amháin d'ainmniúghadh dhamh, acht</span>
<lb n="842"/><span>amháin an drong d'áirmheas féin air d-túis daoíbh,</span>
<lb n="843"/><span>a rinne riamh cómhcheangal ribh ann bhur ffeall-mhiann-aibh</span>
<lb n="844"/><span>malluighthe?  Nach n-deárnaidh an chléir go h-uile</span>
<lb n="845"/><span>d'aén-ghuth idir Easbog águs Shagart, sibh do dhaéradh,</span>
<lb n="846"/><span>"An ceaduigheadh dho aén Duine agaibh riamh</span>
<lb n="847"/><span>Sácramuint air bith do glacadh ann ar n-Eagluis, gan</span>
<lb n="848"/><span>diúltadh air ttús do na Cómhluadaraibh-so."  An raibh</span>
<lb n="849"/><span>riamh aén ghabháltaídhe saídhbhir, ná tráchtálaídhe</span>
<lb n="850"/><span>racht-musach, ionraic re fághail ann bhur measg?  A</span>
<lb n="851"/><span>n-deárnaidh aén cheárdaídhe macánta, measardha,</span>
<lb n="852"/><span>díthchiollach, salátharach cómh-cheangal ribh, muna</span>
<lb n="853"/><span>n-deárnaidh sé a n-aghaidh a thoile?  Nach ffuilid na</span>
<lb n="854"/><span>cínn-treóruidheadha a tá orraibh, gan leathamuich, 'na</span>
<lb n="855"/><span>n-daoíne coirbhthe, díoghblásacha, an-shrianta; dhe</span>
<lb n="856"/><span>dhroch-chlaéntaibh dhubháilceacha, dhíthchreidmheacha;</span>
<lb n="857"/><span>daoíne, mar a deir Jude Easbol, "A chuireas uach-daránacht</span>
<lb n="858"/><span>a ttarcuisne, agus a ghnídheas an-chaint</span>
<lb n="859"/><span>air an luchd ag a ffuil árd-cheannas."  Nach é so</span>
<lb n="860"/><span>fíor-thuarasgbháil bhur ttuargnach catha?  An iad</span>
<lb n="861"/><span>so, no a leithéidíghe-so, a dhearbhráithre mo chroídhe!</span>
<lb n="862"/><span>do gheabhadh Saoírse agus Séun do thabhairt chum bhur</span>
<lb n="863"/><span>u-Dúithche?  Agus muna raibh sin air a ccumas, cread</span>
<lb n="864"/><span>fá'r cheaduígheabháir dóibh riamh sibh do mhealladh re</span>
<lb n="865"/><span>briolláinibh do dhéanadh dhaoíbh d'á miosgais, agus</span>
<lb n="866"/><span>cómh-rannadóireadha ann a g-coirthibh.</span></p>
</div>
<pb n="47"/>
<div><lb n="867"/><p><span>Acht chum críche do-chur air mo dhileagra, a dhear-bhráithre</span>
<lb n="868"/><span>mo chroídhe!  ceaduíghidh dhamh a chur a ccuímhne</span>
<lb n="869"/><span>dhaoíbh, go ffuilid foírne gach n-dúithche, 'na n-aén-chorp,</span>
<lb n="870"/><span>comhsamhuil, ann módh áiridhe, re corp gach</span>
<lb n="871"/><span>n-duine againn fá leith.  Táid na h-uachtaráin agus</span>
<lb n="872"/><span>na h-íochdaráin, na daoíne saídhbhre agus bochda,</span>
<lb n="873"/><span>gach céim agus gairm dhe a ffuil corp na tíre déan-ta</span>
<lb n="874"/><span>suas, air na n-órdúghadh re Dia, ionnus go ccói-mhéudfadh</span>
<lb n="875"/><span>sé an t-iomlán a ccómh-eagar.  Dá m-biadh</span>
<lb n="876"/><span>aén-chuid aca so ag iarradh fóir-sheilbhe do thógbháil</span>
<lb n="877"/><span>air áit na coda oile, do bhiadh amhréighteach no im-threas</span>
<lb n="878"/><span>eadartha dh'á chion-sion.  Dá m-budh nídh nach</span>
<lb n="879"/><span>siubhalfadh do chosa, air mbheith dho'd lámhaibh díomhaoín</span>
<lb n="880"/><span>- dá ngeabhadh do lámha ortha féin, gnódhtha do cheínn</span>
<lb n="881"/><span>do dhéanadh, cad é chomh mí-chúmtha agus chomh mí-réusúnta</span>
<lb n="882"/><span>as shamhlóchadh sin.  Amhlaidh-sion ann san</span>
<lb n="883"/><span>Stát, dá m-beídheadh an lucht-oibre, do ar cheap</span>
<lb n="884"/><span>Dia an oific-sin, ag iarradh na staide-sin do</span>
<lb n="885"/><span>thréughbháil, agus iad féin do chur ann áit na n-uach-darán</span>
<lb n="886"/><span>- dá m-biadh na daoíne ambhfiosacha ann áit na</span>
<lb n="887"/><span>n-eagnach - an saíghtteóir ann áit an oireamhain -</span>
<lb n="888"/><span>an ceárdaídhe ann áit an ghiústís-síothchána - an maígh-isdir-scoile</span>
<lb n="889"/><span>ann áit an easboig, no an bhreitheam-ain,</span>
<lb n="890"/><span>ciannós do b'féidir cómh-rochdacht ná cómhluadar,</span>
<lb n="891"/><span>ceart ná cómhthrom do bheith idir na daoíne air aén-</span>
<lb n="892"/><span>chor?  Fós is uirthi sin, agus air a samhuil oile sin</span>
<lb n="893"/><span>d'iar-leanamhuin a tá bhur ffeall-mhiannaibh, agus bhur</span>
<lb n="894"/><span>n-an-bheartuígheacht ag triall.  Fillidh, air an ádhbhar-</span>
<lb n="895"/><span>sion, a dhearbhráithre m'anama! chum slíghé na</span>
<lb n="896"/><span>Síothchána!  Fágbhaidh taébh ris na h-uacdaránaibh</span>
<lb n="897"/><span>tóruígheacht do dhéanadh air na meódhanaibh-so do </span>
<lb n="898"/><span>dhéanfas a ngaoís do thionsgnadh chum Fás-raith</span>
<lb n="899"/><span>bhur n-dúithche.  Tugaidh buídheachas do'n ccríoch-smacht</span>
<lb n="900"/><span>agus do na daoínibh a tá ann árd-cheannas trés</span>
<lb n="901"/><span>an imshníomh a thaisbeánaid a g-cosnadh seilbh-dhilse,</span>
<lb n="902"/><span>agus ann soláthrúghadh dho riachdanasaibh na n-daoíne.</span>
<lb n="903"/><span>Fágbhaidh bhur n-eagluis a m-buan-sheilbh na saoírse</span>
<lb n="904"/><span>a tá aici - guídhidh ar son na n-daoíne nach ffuil air</span>
<lb n="905"/><span>aén-chreidiomh ribh - Déanaidh bhur n-díthchioll air bhreis</span>
<lb n="906"/><span>carthannathta, agus air níos lúgha teas-dhúthraicht</span></p>
</div>
<pb n="48"/>
<div><lb n="907"/><p><span>creidmhe do bheith agaibh</span>
<lb n="908"/><span>- ná líonaidh re searbhas</span>
<lb n="909"/><span>saéghal bhur n-athaireach</span>
<lb n="910"/><span>agus bhur máthaireach,</span>
<lb n="911"/><span>agus ná tugaidh a cceínn</span>
<lb n="912"/><span>liatha re brón chum na</span>
<lb n="913"/><span>h-uaigh!  Déanaidh leór-ghníomh,</span>
<lb n="914"/><span>a dhearbhráithre</span>
<lb n="915"/><span>mo chroídhe!  re gach uile</span>
<lb n="916"/><span>mheódhan a tá ann bhur</span>
<lb n="917"/><span>ccómhacht, ann gach uile</span>
<lb n="918"/><span>dhíoghbháil dá n-deárnabhar</span>
<lb n="919"/><span>do bhur ccómhursain, do</span>
<lb n="920"/><span>bhur n-dúithche, agus do</span>
<lb n="921"/><span>bhur n-Dia.  Níghídh chum</span>
<lb n="922"/><span>siúbhail re bhur ndéigh-iomchur</span>
<lb n="923"/><span>síothchánta ó so</span>
<lb n="924"/><span>suas, an mí-chlú gráin-eamhuil</span>
<lb n="925"/><span>a theilg bhur mí-iomchur</span>
<lb n="926"/><span>cheana féin a</span>
<lb n="927"/><span>ffóir-leithiod áiridhe air</span>
<lb n="928"/><span>bhur n-ealguis!!  O cheart-lár</span>
<lb n="929"/><span>ar ccroídhe agus ar</span>
<lb n="930"/><span>n-anamann iarramaoíd</span>
<lb n="931"/><span>síothcháin agus beannacht</span>
<lb n="932"/><span>daoíbh, ann ainm an Athar</span>
<lb n="933"/><span>uile-chómhachtaich, agus a</span>
<lb n="934"/><span>Mheic IOSA, ar d-Tígh-earna</span>
<lb n="935"/><span>agus ar bh-Fuas-glaightheóir</span>
<lb n="936"/><span>tré ghrásaibh</span>
<lb n="937"/><span>an Sbioraid Dhiadha a</span>
<lb n="938"/><span>thigeas uatha araén. -</span>
<lb n="939"/><span>Amen.</span></p>
<lb n="940"/>
<lb n="941"/><p><span>S. O'DUGHAILL, etc.</span></p>
<lb n="942"/>
<lb n="943"/><p>
<lb n="944"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Pastoral Letter

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Pastoral Letter

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
