Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Stair an Bhíobla II</title><author><name type="main">Uáitéar Ua Ceallaigh; eag. Máire Ní Mhuirgheasa</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">L017</note>
                         <note type="L">1</note>
                         <note type="B">1726</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>L017</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Stair an Bhíobla II</title><author>Uáitéar Ua Ceallaigh; eag. Máire Ní Mhuirgheasa</author><imprint><publisher>B.Á.C.: Oifig an tSoláthair</publisher><date>1726</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>STAIR AN BHÍOBLA.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Gidh gur doiligh le hintleacht dhaonna a thuigsin,</span>
<lb n="4"/><span>máseadh, is fíor gan amhrus go raibh Dia ann ón</span>
<lb n="5"/><span>tsíorruidhacht agus roimh an aimsir.  Óir taisbéunaidh</span>
<lb n="6"/><span>résún nádúrtha féin dúinn, gan congnamh an</span>
<lb n="7"/><span>chreididh dhiadha, go raibh agus go bhfuil ádhbhar nó</span>
<lb n="8"/><span>oibrightheóir uile-chumhachtach éigin ann do</span>
<lb n="9"/><span>chruthaidh agus do-rinne an domhan, do chuir an</span>
<lb n="10"/><span>suidheachan ro-áluinn ro-iongantach so do-chímíd</span>
<lb n="11"/><span>air féin agus ar gach cuid de fó seach, mur atá ordughadh</span>
<lb n="12"/><span>ionganntach ionmholta na ceathar-dhúile, .i.</span>
<lb n="13"/><span>an talamh i lár, an t-aidhér 'na thimchioll, flaithis</span>
<lb n="14"/><span>na bplánéd ós a gcionn sin, agus an chuid eile dhíobh</span>
<lb n="15"/><span>uatha sin suas ós cionn a chéile go flaithios na</span>
<lb n="16"/><span>raellann riaghalta, dá ngoirthear stellae fixae, agus an</span>
<lb n="17"/><span>flaithios do-ghluaiste, .i. coelum impirium, nó an</span>
<lb n="18"/><span>t-árus ann a ttaisbénann Dia é féin ann a ghlóir</span>
<lb n="19"/><span>dá ainglibh agus dona naoimh.</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>Agus do bhrígh nach féidir le intleacht dhaonna</span>
<lb n="22"/><span>a thuigsin go m'fhéidir obair comh iongantach agus</span>
<lb n="23"/><span>comh áluinn so do bheith arna dénamh acht le</span>
<lb n="24"/><span>hoibrigh uile-chumhachtach éigin, agus ó nach bhfuil</span>
<lb n="25"/><span>mur sin acht Dia amháin, leanaidh as go dearbhtha</span>
<lb n="26"/><span>agus go soiléir follusach, gan congnamh an chreidigh</span></p>
</div>
<pb n="2"/>
<div><lb n="27"/><p><span>dhiadha, go bhfuil d'fhiachuibh ar gach aon agá</span>
<lb n="28"/><span>bhfuil a chiall ar a chumus a thuigsin go cinnte go</span>
<lb n="29"/><span>bhfuil Dia ann ris an tsíorruidhacht, roimh an</span>
<lb n="30"/><span>domhan do chruthughadh.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Gidh eadh, do bhrígh go bhfuil cleachta aguinn</span>
<lb n="33"/><span>ar an tsaoghal so gach ní ar bith d'fhaicsin go</span>
<lb n="34"/><span>foirmiollach acht lér súilibh corpardha, agus sin féin</span>
<lb n="35"/><span>i n-áit éigin, do mhúsgail an léighionn cinnte so</span>
<lb n="36"/><span>docamhal mór i n-inntleacht cháich, .i. cionnus</span>
<lb n="37"/><span>thuigfeadhdís cá háit nó cá hionad a raibh Dia</span>
<lb n="38"/><span>ré gcruthughadh na n-áitibh agus na nionaduibh dhó,</span>
<lb n="39"/><span>.i. an flaithios, an talamh, maille le hionaid na</span>
<lb n="40"/><span>n-uisgeadhaibh.  Agus is uime sin chuirios agus</span>
<lb n="41"/><span>fhreagrus Boetius an cheisd so:</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Dic mihi ubi esset, cum praeter eum nihil esset.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Freagraidh féin an cheisd mur so:</span></p>
<lb n="46"/>
<lb n="47"/><p><span>Tunc ubi nunc in se, quoniam sibi sufficit ipse;</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>.i. mur deir Gaoidheal áirighthe:</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>CzzzzzFil.</span>
<lb n="52"/><span>Aithris damh cá raibh an Rígh,</span>
<lb n="53"/><span>tan nach raibh acht é is neimh-ní;</span>
<lb n="54"/><span>dobhí an tan sin mur tá sonn,</span>
<lb n="55"/><span>ann féin gan díth gan doghruing.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>CzzzzzPrós</span>
<lb n="58"/><span>Is feasach foghlamtha an freagra sin dothug</span>
<lb n="59"/><span>Boetius ar an gceist so, do mheas mórán a bheith</span>
<lb n="60"/><span>ro-chruaidh, óir is é Dia féin an fhairsinge gan</span>
<lb n="61"/><span>chumhgach; ann féin atá an domhan go hiomlán;</span></p>
</div>
<pb n="3"/>
<div><lb n="62"/><p><span>é féin líonus an domhan: non longe abest ab</span>
<lb n="63"/><span>unoquoque nostrum; in ipso enim vivimus, movemur</span>
<lb n="64"/><span>et sumus; agus fós ní féidir leis an domhan, ná leis</span>
<lb n="65"/><span>na mílte domhan, eision do líonadh ná do choimsiughadh:</span>
<lb n="66"/><span>quem coeli coelorum capere non potuerant.</span></p>
<lb n="67"/>
<lb n="68"/><p><span>Mur sin, ní easbhaidh áite, ní easbhaidh glóire</span>
<lb n="69"/><span>ná mórdhacht, tug ar an Dia uile-chumhachtach</span>
<lb n="70"/><span>an domhan so do chruthughadh, acht gur thaisbéin</span>
<lb n="71"/><span>leis an obair ro-iongantaigh ro-ordheirc so na</span>
<lb n="72"/><span>cáilidheachta cathréimeacha ceart-mholta bheanus</span>
<lb n="73"/><span>lena nádúir dhiadha dhochuimsighthe féin, .i. a</span>
<lb n="74"/><span>uile-thrócuire, a uile-chumhacht agus a cheart gan</span>
<lb n="75"/><span>chrích, gan foirchionn.  Óir do thaisbéin a uile-chumhachta</span>
<lb n="76"/><span>go follusach le méud agus le haidhbhle na</span>
<lb n="77"/><span>hoibre; agus a cheart trésna piantuibh síorruidhe</span>
<lb n="78"/><span>do ullmhaigh do Lucifer agus don mhéid d'ainglibh</span>
<lb n="79"/><span>easumhla eile do lean a lorg i bpeacaidhibh díomuis</span>
<lb n="80"/><span>agus easumhlacht; a thrócuire trésan tártháil thug</span>
<lb n="81"/><span>don duine do thuit i bpeacaidhibh uabhair agus</span>
<lb n="82"/><span>easumhlacht, mur do thuit na haingil réimhráite</span>
<lb n="83"/><span>nach bhfuair agus nach bhfuighe tártháil ná cabhair</span>
<lb n="84"/><span>an feadh bhés féin i nglóir shíorruidhe.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>Ní ghabhuim rem ais fios do bheith agum ar na</span>
<lb n="87"/><span>hádhbhair eile fár chuir Dia a thoil i ngníomh re</span>
<lb n="88"/><span>na hoibreacha ro-iongantacha ro-adhbhla so do</span>
<lb n="89"/><span>chríochnaigh sé.  Acht maille lena mhór-ghrása</span>
<lb n="90"/><span>féin is mian leam tráchta cuimir nó athghearr do</span>
<lb n="91"/><span>dhénamh ar chuid dá mhór-oibreacha agus dá</span>
<lb n="92"/><span>mhíorbhuilibh do réir mur chuirios an Scriptúir</span></p>
</div>
<pb n="4"/>
<div><lb n="93"/><p><span>naomhtha síos iad, agus faisnéis fós do thabhairt (an</span>
<lb n="94"/><span>méid is féidir liom) ar dhálaibh agus análaibh na</span>
<lb n="95"/><span>hEaguilse, agus sin - d'aimhdheóin an mhí-ghléis atá</span>
<lb n="96"/><span>orum - do leanmhuin an feadh is toil le mo</span>
<lb n="97"/><span>Chruthaightheóir agus le mo Shlánaightheóir aimsir</span>
<lb n="98"/><span>do thabhairt damh.</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>CRUTHUGHADH AN DOMHAIN, IMTHEACHTA</span>
<lb n="101"/><span>AGUS EACHTRA AN PHOBUIL</span>
<lb n="102"/><span>EABHRAIGHEACH GO TEACHT AN</span>
<lb n="103"/><span>MHESIAIS .I. AN TSLÁNAIGHTHEÓRA ÍOSA</span>
<lb n="104"/><span>CRÍOSD.</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>An Chéd-Chaibidil.</span></p>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p><span>In principio creavit Deus coelum et terram, .i.</span>
<lb n="109"/><span>“ar ttús do chruthaigh Dia neamh (.i. na flaithis) agus</span>
<lb n="110"/><span>an talamh,” nó ar ttús do chruthaigh an flaithios</span>
<lb n="111"/><span>timchillios an talamh.</span></p>
<lb n="112"/>
<lb n="113"/><p><span>Agus ní folamh dobhí ar an láthair óir do</span>
<lb n="114"/><span>chruthaigh áitigheóirigh don fhlaithios chédna, .i.</span>
<lb n="115"/><span>na hainglibh (do réir Chomhuirle Generálta Latran),</span>
<lb n="116"/><span>agus do chruthaigh maille le mórán do thiodhlaicibh</span>
<lb n="117"/><span>nádúrtha agus do ghrásaibh spioradálta nó diadha</span>
<lb n="118"/><span>iad.  Is dearbhtha fós gur mór an uibhir do</span>
<lb n="119"/><span>chruthaigh dhíobh.  Gidh eadh, ní bhfuaradar</span>
<lb n="120"/><span>amharc na glóire i n-am a gcruthaighthe; acht</span>
<lb n="121"/><span>ba toil le Dia a beith mur chomhaigh nó mur</span></p>
</div>
<pb n="5"/>
<div><lb n="122"/><p><span>thuarusdal ag an dream do-dhénamh a sheirbhís</span>
<lb n="123"/><span>agus do bheith buan-sheasmhach i staid na humhlacht,</span>
<lb n="124"/><span>agus ifrionn do bheith go síorruidhe ag an</span>
<lb n="125"/><span>dream do thuitfeadh i bpeacadh, mur do thárla do</span>
<lb n="126"/><span>Lucifer tuitim i bpeacadh uabhair agus easumhlacht,</span>
<lb n="127"/><span>óir ní luaithe do-rinne peacadh ná do teilgadh i</span>
<lb n="128"/><span>bpríosún iffrinn é mar aon lena lucht leanamhna.</span></p>
<lb n="129"/>
<lb n="130"/><p><span>Óir do pheacaidh uimhir mhór dona haingil i</span>
<lb n="131"/><span>n-aoinfheacht, acht nach feas dúinn an uimhir go</span>
<lb n="132"/><span>cinnte.  Adeirid aroile dona hughdair gur thuit</span>
<lb n="133"/><span>an treas cuid díobh mar aon le Lucifer.  Acht an</span>
<lb n="134"/><span>chuid díobh do sheas isan staid ghrásamhail neamhchiontaigh</span>
<lb n="135"/><span>ann ar cruthaigheadh iad fuaradar an</span>
<lb n="136"/><span>ghlóir mur thuarusdal, agus fós a mbeith ceangailte</span>
<lb n="137"/><span>léidh ar mhodh nach féidir re saoghal na saoghal</span>
<lb n="138"/><span>a sgaradh riú.</span></p>
<lb n="139"/>
<lb n="140"/><p><span>Do chruthaigh Dia an domhan, agus do-rinne é mur</span>
<lb n="141"/><span>do-chímíd anois i n-aimsir shé lá.</span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>An céd-lá do chruthaigh sé neamh agus talamh.</span>
<lb n="144"/><span>Adeir Maoise, 1 Gen., go raibh an talamh 'na</span>
<lb n="145"/><span>meall fholamh gan cumadh, gan fhoirm.  Gidh</span>
<lb n="146"/><span>eadh, ní abair an ní cédna ris an bhflaithios, do</span>
<lb n="147"/><span>bhrígh (mur dubhrus cheana, agus fós mur is</span>
<lb n="148"/><span>inchreidthe) go raibh na haingil arna gcruthughadh</span>
<lb n="149"/><span>mar aon ris.</span></p>
<lb n="150"/>
<lb n="151"/><p><span>Acht atá ní ar a ttráchtann Maoise i n-obair an</span>
<lb n="152"/><span>chéd-lae so, .i. go ndearnadh an solus, agus go ndearnadh</span>
<lb n="153"/><span>idirdhealbhadh eidir é agus an dorchadus.</span></p>
</div>
<pb n="6"/>
<div><lb n="154"/><p><span>Cuiridh na diadhairigh ceisd créd é an solus</span>
<lb n="155"/><span>sin, óir ní thráchtann ar chruthughadh na</span>
<lb n="156"/><span>gréine go ttáinicc an ceathramhadh lá.  Freagraid</span>
<lb n="157"/><span>aroile dhíobh ag rádh gurab iad na</span>
<lb n="158"/><span>haingil ciallaighthear le solus an chéd-lae, .i. na</span>
<lb n="159"/><span>haingil fhírénta an solus, agus na haingil easumhla</span>
<lb n="160"/><span>dhamanta ciallaighthear leis an dorchadas, agus gur</span>
<lb n="161"/><span>dá chur sin i gcéill adeirthear i ttús na céd-chaibidle</span>
<lb n="162"/><span>do Leabhar na nGeinealach, divisit Deus lucem a</span>
<lb n="163"/><span>tenebris, .i. “do sgar nó do dhealaigh Dia an solus</span>
<lb n="164"/><span>ón dorchadus.”</span></p>
<lb n="165"/>
<lb n="166"/><p><span>Gidh eadh, measuim-se do réir mhóráin do lucht</span>
<lb n="167"/><span>mhínighthe an Scriptúra gur don tsolus neamhfhoirbhthe</span>
<lb n="168"/><span>so an chéd-lae do-rinne sé an ghrian</span>
<lb n="169"/><span>ar an gceathramhadh lá, mur do-rinne an talamh,</span>
<lb n="170"/><span>mur chímíd anois é, don mheall mhí-chóirighthe</span>
<lb n="171"/><span>úd ar a ttráchtann Maoise i n-obair an chéd-laé.</span></p>
<lb n="172"/>
<lb n="173"/><p><span>Acht atá ní cheana: i n-aimsir chúig lá do</span>
<lb n="174"/><span>chruthaigh Dia neamh, .i. an t-aidhér, na flaithis,</span>
<lb n="175"/><span>an talamh, agus gach crétúir ana ngné féin dá</span>
<lb n="176"/><span>bhfuil eatorra sin agus ionnta, mur atá aenlaith an</span>
<lb n="177"/><span>aidheóir, éisg na fairge agus na n-uisgeadha eile, agus</span>
<lb n="178"/><span>beathaidhigh an talimh, le foghnamh don duine.</span>
<lb n="179"/><span>Is annsin do thionnsgain an duine do dhénamh,</span>
<lb n="180"/><span>agus dar leat ba mian leis a chur i gcéill gur ní móréuchtach</span>
<lb n="181"/><span>cathréimeach dob áil leis a dhéanamh, óir</span>
<lb n="182"/><span>goiridh isan uibhir ilair ar an Trínóid dochum na</span>
<lb n="183"/><span>hoibre so do chríochnughadh, ag rádh, faciamus</span></p>
</div>
<pb n="7"/>
<div><lb n="184"/><p><span>hominem ad imaginem et similitudinem nostram, .i.</span>
<lb n="185"/><span>“dénmíd an duine ar ar n-íomháigh agus ar ar</span>
<lb n="186"/><span>gcosmhulacht féin.”  Agus leis an mbréithir uilechumhachtaigh</span>
<lb n="187"/><span>sin lér cruthaigheadh an domhan</span>
<lb n="188"/><span>do-rinneadh Ádhamh don talamh, agus do shéid Dia</span>
<lb n="189"/><span>anam ann: verbo Domini coeli formati sunt; agus</span>
<lb n="190"/><span>dothug dhó iar sin an uile chrétúir a bheith fóna</span>
<lb n="191"/><span>smacht le foghnamh agus le seirbhís do dhéanamh dhó,</span>
<lb n="192"/><span>mur deir an rígh-fháidh, omnia subiecisti sub</span>
<lb n="193"/><span>pedibus ejus, etc.  Agus mur bharr ceangail ar an</span>
<lb n="194"/><span>tobhartus sin, agus ionnus go sealbheóchadh dhó féin</span>
<lb n="195"/><span>go deireadh an domhuin é, dothug Dia na crétúirigh</span>
<lb n="196"/><span>cédna, nó go háirighthe cuid da gach gné nó do</span>
<lb n="197"/><span>gach cinél díobh, do láthair Ádhaimh (óir ba hé</span>
<lb n="198"/><span>sin ainm tug ar an gcéd-duine), ionnus go ttiubhradh</span>
<lb n="199"/><span>anmanna dháibh.  Agus tug sin dáibh do</span>
<lb n="200"/><span>réir gach cinéil dhíobh.</span></p>
<lb n="201"/>
<lb n="202"/><p><span>Tug Dia fós do Ádhamh tiodhlaice móra le linn</span>
<lb n="203"/><span>a chruthaighthe, eadhón, grása móra i staid neimhchiontaigh</span>
<lb n="204"/><span>lérbh fhéidir leis féin agus lena mhnaoi (do-rinne</span>
<lb n="205"/><span>dá easna) buan-sheasamh do dhénamh isan</span>
<lb n="206"/><span>staid ghrásamhail do-mharbhtha ann ar chruthaigh</span>
<lb n="207"/><span>iad, dá ngoirionn S. Augustinus aulixium quo,</span>
<lb n="208"/><span>maile le iomad do thiodhlaicibh nádúrtha, .i.</span>
<lb n="209"/><span>foghluim agus feallsamhnacht ro-ghrinn do sháraigh</span>
<lb n="210"/><span>gach aon dá ttáinicc fós agus dá ttáinicc agus dá ttiocfaidh</span>
<lb n="211"/><span>'na dhiaidh.</span></p>
<lb n="212"/>
<lb n="213"/><p><span>Acht monuar! dob olc an buidheachas thug an</span>
<lb n="214"/><span>lánamhuin so dá gCruthaigheóir, mur is follus as</span></p>
</div>
<pb n="8"/>
<div><lb n="215"/><p><span>an treas caibidil do Leabhar na nGeinealach.</span>
<lb n="216"/><span>Óir, iar gcruthughadh áite aoibhne .i. gardha</span>
<lb n="217"/><span>Pharrthuis, do Dhia agus iarna gcur isteach ann áit i</span>
<lb n="218"/><span>raibh a mbeatha agus aoibhnis gan easbhaidh maille</span>
<lb n="219"/><span>le do-mharbhthacht le fagháil acu gan saothar,</span>
<lb n="220"/><span>gan trioblóid, ní cian bhádar ann an tan bhrisiodar</span>
<lb n="221"/><span>aithne an Tiaghearna go huaibhreach ainmhianach;</span>
<lb n="222"/><span>óir, ar ttabhairt toraidh an ghárdha go hiomlán</span>
<lb n="223"/><span>dóibh lena n-úsáid féin do dhénamh dhe, do aithin</span>
<lb n="224"/><span>Dia dháibh agus do thoirmisg orra buain le toradh an</span>
<lb n="225"/><span>chrainn mheadhónaigh.  Is annsin tháinicc an</span>
<lb n="226"/><span>diabhal i gcruth aithir nimhe, gur chuir do</span>
<lb n="227"/><span>chathughadh ar Éubha, .i. ar mhnaoi Ádhaimh, an</span>
<lb n="228"/><span>t-ubhall toirmeasgach do ghlacadh ann a láimh,</span>
<lb n="229"/><span>cuid de d'ithe, agus léna comhuirle gur ith Ádhamh</span>
<lb n="230"/><span>féin an chuid eile dhe.</span></p>
<lb n="231"/>
<lb n="232"/><p><span>Is mór an t-olc táinicc as an ngníomh chrosda</span>
<lb n="233"/><span>so; óir i ndíoghail an pheacaigh chraois, easumhlachta,</span>
<lb n="234"/><span>agus uabhair so, do díbreadh as an ngairdín</span>
<lb n="235"/><span>sólásach sin iad, agus i n-ionad go ttiubhradh an</span>
<lb n="236"/><span>talamh a thoradh gan duaigh gan tsaothar dháibh</span>
<lb n="237"/><span>agus dá sliocht go bráth, nach bhfuigheadh féin ná</span>
<lb n="238"/><span>aon dá sliocht bás go bráth acht dul go flaithios</span>
<lb n="239"/><span>Dé gan duaigh, gan tinnios, gan galar, gan bás,</span>
<lb n="240"/><span>i n-aois fhoirfeacht Chríosd, in plenitudine aetatis</span>
<lb n="241"/><span>Christi, do dhruid agus do dhúin a n-éiric an mheirliochais</span>
<lb n="242"/><span>mhallaighthe sin doirsibh a fhlaithis féin,</span>
<lb n="243"/><span>ar mhodh nach deachaidh féin ná aon-neoch don</span>
<lb n="244"/><span>chine dhaonna go flaithios nimhe go deasghabháil</span></p>
</div>
<pb n="9"/>
<div><lb n="245"/><p><span>an tSlánaightheóra Íosa Críosd, Dia agus Duine, lér</span>
<lb n="246"/><span>fuasgladh as cuibhreachaibh an diabhail i gcionn</span>
<lb n="247"/><span>mhóráin do mhíltibh bliadhain dá éis sin iad, iar</span>
<lb n="248"/><span>bhfulang pháise agus báis chroiche ar ar son dó.</span></p>
<lb n="249"/>
<lb n="250"/><p><span>Do chuir Dia fós do phionús ar an bpeacadh</span>
<lb n="251"/><span>cédna nach ttiubhradh an talamh a thoradh acht</span>
<lb n="252"/><span>le duaigh agus le saothar mór, agus nach ttiubhradh bean</span>
<lb n="253"/><span>a gein chloinne chum an tsaoghail acht le pianta</span>
<lb n="254"/><span>agus le conntabhairt báis.</span></p>
<lb n="255"/>
<lb n="256"/><p><span>Iar mbeith dháibh arna ndíbirt mur sin as</span>
<lb n="257"/><span>Párrthus táinicc sliocht orra, .i. Cain agus Abél.  Agus</span>
<lb n="258"/><span>do thionsgainsiod a mbeatha do shaothrughadh,</span>
<lb n="259"/><span>gach aon mur do mheas cách dhíobh a bheith</span>
<lb n="260"/><span>oireamhnach, agus sin go heidirdhealbhach, óir do</span>
<lb n="261"/><span>ghabh Cain rén' ais a bheith 'na threabhthach,</span>
<lb n="262"/><span>agus Abél a bheith 'na aodhaire.</span></p>
<lb n="263"/>
<lb n="264"/><p><span>Agus do bhrígh go raibh mar aon re dlighe na</span>
<lb n="265"/><span>nádúire béloidios Dé dá tteagusg, do thionnsgain</span>
<lb n="266"/><span>gach aon acu fó leith iodhbairt do dhénamh do</span>
<lb n="267"/><span>réir mur do chuir Dia toradh agus rath orra.  Agus</span>
<lb n="268"/><span>chuige sin tug Cain an chuid ba táire agus ba</span>
<lb n="269"/><span>tarcuisnigh dá raibh do thoradh a shaothair féin</span>
<lb n="270"/><span>ann a sheilbh.  Acht ní mur sin do-rinne Abél, óir</span>
<lb n="271"/><span>dothug togha agus rogha d'fheabhus gach cineóil</span>
<lb n="272"/><span>dona trédaibh bhí aige.</span></p>
<lb n="273"/>
<lb n="274"/><p><span>An tan chonnairc Dia díoghrais, dúthracht, agus</span>
<lb n="275"/><span>deagh-aigne Abéil, tug taithneamh dhó féin agus dá</span>
<lb n="276"/><span>iodhbairt, gur dhoirt teinidh mur chomhartha ar</span></p>
</div>
<pb n="10"/>
<div><lb n="277"/><p><span>a ghnaoi dhó le huile-losgadh na hiodhbhartha do-rinne</span>
<lb n="278"/><span>sé.  Gidh eadh do dhiúlt agus do ghránaidh don</span>
<lb n="279"/><span>iodhbairt agus don ofráil tharcuisnigh mhí-dhúthrachtaigh</span>
<lb n="280"/><span>do-rinne Cain, agus mur chomhartha ar a</span>
<lb n="281"/><span>mhi-ghnaoidh dhó, níor chuir an teinidh mhíorbhuileach</span>
<lb n="282"/><span>dá losgadh mur do-rinne le hiodhbairt</span>
<lb n="283"/><span>thaithneamhaigh Abéil.  Is leis sin do ghluais</span>
<lb n="284"/><span>miosgios, mí-rún agus iomthnúth Chain cholaigh a</span>
<lb n="285"/><span>n-aghaidh Abéil gur ghoir leis é aon do laithibh</span>
<lb n="286"/><span>ar an machaire i n-uaignios, gur mharbh é.  Agus</span>
<lb n="287"/><span>ba hé sin an céd-fhéillghníomh do-rinneadh san</span>
<lb n="288"/><span>domhan ariamh.</span></p>
<lb n="289"/>
<lb n="290"/><p><span>A haithle sin dubhairt Dia re Cain go raibh fuil</span>
<lb n="291"/><span>a dhearbhbhráthar Abéil do dhoirt-sion go hégceart</span>
<lb n="292"/><span>aindlightheach ag sgreadaigh ón talamh fár</span>
<lb n="293"/><span>doirteadh í ag iarraidh díoghaltuis, agus ar an ádhbhar</span>
<lb n="294"/><span>sin go ndénfadh díbearthach de, agus do easgaoin an</span>
<lb n="295"/><span>talamh, go nach ttiubhradh toradh a shaothair dhó</span>
<lb n="296"/><span>go bráth.  Adubhairt Cain leis go hédóchusach</span>
<lb n="297"/><span>gur mhó a choir ná mur dob fhéidir dhó maitheamhnus</span>
<lb n="298"/><span>d'fhagháil, “Agus,” ar sé, “ós toil leat</span>
<lb n="299"/><span>mo dhíbirt as do láthair agus do chúram fein,</span>
<lb n="300"/><span>marbhthaigh an céd-duine theageóbhus damh gan</span>
<lb n="301"/><span>déisdion mé.”</span></p>
<lb n="302"/>
<lb n="303"/><p><span>“Ní hamhlaidh sin bhias,” ar an Tiaghearna,</span>
<lb n="304"/><span>“óir gibé mharbhthas Cain pianfaighior fó sheacht</span>
<lb n="305"/><span>é.”</span>
<lb n="306"/></p>
</div>
<pb n="11"/>
<div><lb n="307"/><p><span>Cuiridh na briathra so do labhair Dia re Cain</span>
<lb n="308"/><span>duaigh agus doghraing mhór ar lucht mhínighthe an</span>
<lb n="309"/><span>Scriptúir, óir measaid go coitchionn gurab é Cain</span>
<lb n="310"/><span>do marbhadh le Lamech, .i. an seiseadh nó an</span>
<lb n="311"/><span>seachtmhadh glún tháinicc uaidhe féin, gidh nach</span>
<lb n="312"/><span>léighthear gur pianadh fó sheacht é.</span></p>
<lb n="313"/>
<lb n="314"/><p><span>Agus chum go ttuigfeadh an léughthóir an ní so</span>
<lb n="315"/><span>bíodh 'fhios ag gach aon gurbh é an Lamech so</span>
<lb n="316"/><span>céd-duine do thionnsgain nó do thosaigh le dias</span>
<lb n="317"/><span>ban do thabhairt nó do phósadh a n-aoinfheacht.</span>
<lb n="318"/><span>Agus measaid na húghdair fhoghlamtha gur thréig</span>
<lb n="319"/><span>Cain agus a shliocht a bheith a' treabhaireacht nó a'</span>
<lb n="320"/><span>saothrughadh na talmhan do bhrígh, ón am ar</span>
<lb n="321"/><span>easgaoin Dia é, nach ttugadh a thoradh dháibh.</span>
<lb n="322"/><span>Ar an adhbhar sin do ghlacadar ceardaibh eile</span>
<lb n="323"/><span>rena n-ais, mur atá, saorsacht crainn, gaibhneacht,</span>
<lb n="324"/><span>agus seilg, agus meastar gur leis so go prionsapálta do</span>
<lb n="325"/><span>bheathaigheadh Lamech é féin agus a dhias ban</span>
<lb n="326"/><span>gona mhuintir go hiomlán.</span></p>
<lb n="327"/>
<lb n="328"/><p><span>Feacht n-aon ar mbeith don Lamech seanda</span>
<lb n="329"/><span>cian-aosta gan radharc tug giolla leis dá</span>
<lb n="330"/><span>threórughadh, agus ar tteacht dóibh i ngar do thom</span>
<lb n="331"/><span>coille adubhairt an giolla ris go raibh beathadhach</span>
<lb n="332"/><span>ann agus a gha do dhíriughadh ar amus an bheathadhaigh</span>
<lb n="333"/><span>chédna.  Agus do-rinne an sean-laoch mur</span>
<lb n="334"/><span>d'iarr air, agus do mharbh duine don urchar sin, agus</span>
<lb n="335"/><span>measaid cách gurab é Cain do marbhadh.  Agus an</span>
<lb n="336"/><span>tan fuair dearbha gur duine do marbhadh leis, do</span></p>
</div>
<pb n="12"/>
<div><lb n="337"/><p><span>ghabh fearg ádhbhal-mhór é, gur bhuail an giolla</span>
<lb n="338"/><span>comh mí-thrócuireach agus sin gur éug ar an láthair</span>
<lb n="339"/><span>do ghoimh an bhuailte sin.  Agus adeirid aroile</span>
<lb n="340"/><span>ughdair gurab é a mhac féin Tubalcain, .i. “an</span>
<lb n="341"/><span>ceard iaruinn” nó “an gabha,” ba giolla dhó an tan</span>
<lb n="342"/><span>sin, agus gurab é ro mharbh ann a fheirg.  Adeirid</span>
<lb n="343"/><span>aroile go m'fhéidir nár mharbh sé aon-nduine acht</span>
<lb n="344"/><span>gur a' tabhairt freagra ar a mhnáibh féin, .i. ar</span>
<lb n="345"/><span>Áda agus Sella, do labhair sé, óir ar mbeith dháibh ag</span>
<lb n="346"/><span>tabhairt achmhusáin dó agus imdheargtha fó mur do</span>
<lb n="347"/><span>thionsgain sé bheith a' dénamh airm chum daoine</span>
<lb n="348"/><span>do mharbhadh, go ndubhairt-sion dá marbhadh</span>
<lb n="349"/><span>féin sean- nó óg-fhear nach arm budh cúis dó, óir</span>
<lb n="350"/><span>gur mharbh Cain duine gan arm ar bith.</span></p>
<lb n="351"/>
<lb n="352"/><p><span>Gidh eadh ní thig so leis an téx, acht measuim do</span>
<lb n="353"/><span>réir Líránuis gurab iad a mhnáibh dobhí a'</span>
<lb n="354"/><span>tabhairt imdheargtha dhó fó Chain do mharbhadh,</span>
<lb n="355"/><span>óir go ndígheólfadh Dia ar a gcloinn féin an gníomh</span>
<lb n="356"/><span>gráineamhuil do-rinne.  Agus adubhairt-sion riú</span>
<lb n="357"/><span>nachar bhfíor sin, óir gion gur chiontach Cain i</span>
<lb n="358"/><span>ndúnmharbhadh a dhearbhbhráthar féin nach</span>
<lb n="359"/><span>dearnadh díoghaltas air go ttáinicc an seachtmhadh</span>
<lb n="360"/><span>glún, agus ós i n-aimhriocht do-rinne féin an marbhadh</span>
<lb n="361"/><span>sin go raibh neamh-chiontach ar fheillghníomh, agus</span>
<lb n="362"/><span>dá bhrígh sin nach dénfaidh díoghaltas ar an</span>
<lb n="363"/><span>seachtmhoghad seachtmhadh glún 'na dhiaidh; agus</span>
<lb n="364"/><span>fós nár mhian leis an giolla do mharbhadh acht</span>
<lb n="365"/><span>bualadh smachtamhail do dhénamh air fá gan</span></p>
</div>
<pb n="13"/>
<div><lb n="366"/><p><span>coimhéd do dhénamh, nó féchuin go grinn, le fios</span>
<lb n="367"/><span>do thabhairt dó an duine nó beathadhach dobhí</span>
<lb n="368"/><span>roimhe.  Adeirid aroile gur le hédóchus d'innis sé</span>
<lb n="369"/><span>gur mharbh sé dias agus más é Cain do mharbh créd</span>
<lb n="370"/><span>an t-adhbhar nár pianadh fó sheacht é do réir mur</span>
<lb n="371"/><span>do gheall Dia dhó, agus fós créd mur is iontuigthe</span>
<lb n="372"/><span>briathra Dé ag rádh nequaquam, .i. “ní marbhthaighear</span>
<lb n="373"/><span>thú”, óir ní féidir briathra Dé do</span>
<lb n="374"/><span>bhrégnughadh.</span></p>
<lb n="375"/>
<lb n="376"/><p><span>Measuim gur féidir a rádh gurbh fhíor an ní</span>
<lb n="377"/><span>adubhairt Dia isan gcéill ar labhair sé, óir ní i</span>
<lb n="378"/><span>ndíoghail an fheilghníomha do marbhadh é acht</span>
<lb n="379"/><span>i n-aimhriocht, agus dá bhrígh sin ní léighthear</span>
<lb n="380"/><span>ar dhíoghaltus ar bith do dhénamh ar Lamech</span>
<lb n="381"/><span>trésan marbhadh sin, óir dá bhfaiceadh é féin,</span>
<lb n="382"/><span>nó an comhartha chuir Dia air, ní bheanfeadh ris.</span></p>
<lb n="383"/>
<lb n="384"/><p><span>Ní fhaghmíd ar shliocht seanchuis go raibh</span>
<lb n="385"/><span>sliocht ar Abél an tan do marbhadh é.  Is ar</span>
<lb n="386"/><span>shliocht Chain táinicc an dream so síos gona</span>
<lb n="387"/><span>gcloinn, agus ní tháinicc aon díobh beó ón dílinn.</span>
<lb n="388"/><span>Ag so a n-anmanna: Cain athair Enoch, athair</span>
<lb n="389"/><span>Iareid, athair Mauiael, athair Matusael, athair</span>
<lb n="390"/><span>Lamech, agus bhí mórán cloinne aige so leis an dias</span>
<lb n="391"/><span>bhan dobhí aige, .i. Iabel, Tubal (Iabel do</span>
<lb n="392"/><span>thosaigh le botha do dhénamh ar ttús; Túbal</span>
<lb n="393"/><span>do thosaigh le ceól), Tubalcain dorug Sella (do</span>
<lb n="394"/><span>thosaigh le gaibhneacht iaruinn agus práis), agus a</span>
<lb n="395"/><span>dheirbhshiúr so Noema.</span>
<lb n="396"/></p>
</div>
<pb n="14"/>
<div><lb n="397"/><p><span>Do bháith an díle iad so mur dubhrus cheana, agus</span>
<lb n="398"/><span>dá bhrígh sin is oirchios dúinn do réir an Scriptúra</span>
<lb n="399"/><span>tráchta athghearr do dhénamh ar an dream</span>
<lb n="400"/><span>d'fhág síol agus sliocht tar éis dílionna, .i. sliocht</span>
<lb n="401"/><span>Seit mhic Ádhaimh.  Ag so a n-amanna, a</span>
<lb n="402"/><span>n-aois an tan do gheiniodar, a n-aois iar</span>
<lb n="403"/><span>ngeineamhuin, agus aimsir a mbáis go dílinn: ...</span>
<lb n="404"/></p>
</div>
<pb n="15"/>
<div><lb n="405"/><p><span>An chéd-bhliadhain d'aois Ádhaimh dorug</span>
<lb n="406"/><span>Éua, a bhean, Cain agus Calmana; i gcionn .xxx.</span>
<lb n="407"/><span>bliadhan dá éis rugadh Abél agus a dheirbhshiúr</span>
<lb n="408"/><span>Delbora.  I gcean 99 mbliadhain dá éis sin</span>
<lb n="409"/><span>do mharbh Cain go fealltach é.</span></p>
<lb n="410"/>
<lb n="411"/><p><span>Do fuadaigheadh Enoch go Parthus seacht lá</span>
<lb n="412"/><span>roimh an dílinn.</span></p>
<lb n="413"/>
<lb n="414"/><p><span>Ar mbeith do Lamech 182 do geineadh Noe</span>
<lb n="415"/><span>dhó, agus an tan do-chonnairc é, iar tteacht chum</span>
<lb n="416"/><span>an tsaoghail do mhac-leanbh, thug taithneamh</span>
<lb n="417"/><span>mór dhó, ag rádh, “Bhéuraidh an mac so fos agus</span>
<lb n="418"/><span>socamhal dúinn ó shaothar ar lámh ar an talamgh</span>
<lb n="419"/><span>so do mhallaigh an Tiaghearna.”</span></p>
<lb n="420"/>
<lb n="421"/><p><span>Tuigthear as so gur le saothar a lámh agus a gcos</span>
<lb n="422"/><span>do oibrighdís cách an talamh go teacht Noe i</span>
<lb n="423"/><span>n-aois fheardha lér tionsgnadh agus lér tosaigheadh</span>
<lb n="424"/><span>ar ttús an treabha le congnamh capall, ní nár</span>
<lb n="425"/><span>fríth amach roimhe sin imeasg na ndaoine.  Agus</span>
<lb n="426"/><span>is mur sin tug socamhal do chách ón obair ro-shaothrach</span>
<lb n="427"/><span>dobhí orra go n-uige sin.</span></p>
<lb n="428"/>
<lb n="429"/><p><span>Ar mbeith do Noe i n-aois chúig céd bliadhain</span>
<lb n="430"/><span>do ghein Sem, Cham, agus Iafeth, ór síoladh an</span>
<lb n="431"/><span>mhéid tháinicc don chine dhaonna ó sin a leith</span>
<lb n="432"/><span>agus an mhéid thiucfus fós go deireadh an domhuin;</span>
<lb n="433"/><span>óir ní tháinicc gan bháthadh ón dílinn don chine</span>
<lb n="434"/><span>dhaonna acht Noe, a thriúr mac agus a mnáibh.</span></p>
<lb n="435"/>
<lb n="436"/><p><span>Óir an tan dotháinicc sliocht Ádhaimh i</span>
<lb n="437"/><span>líonmhuiracht, ar mhodh gur líonadar urmhór na</span>
<lb n="438"/><span>talamhan le háitigheóirigh, tug clann Dé, .i.</span></p>
</div>
<pb n="16"/>
<div><lb n="439"/><p><span>sliocht Seith, aire nó grádh aindlightheach do</span>
<lb n="440"/><span>chlainn na ndaoine, mur deir an Scriptúir le</span>
<lb n="441"/><span>sliocht Cain cholaigh; óir ar mbeith dona hinghinaibh</span>
<lb n="442"/><span>sin áluinn deagh-chrothach do thairrngiodar</span>
<lb n="443"/><span>sliocht an fhíréin orra, agus a n-aghaidh aithne Dé</span>
<lb n="444"/><span>do choimisgsiod riú.  Agus táinicc eatorra</span>
<lb n="445"/><span>sin daoine uaibhreacha ainbhfiosacha drochiomchair,</span>
<lb n="446"/><span>agá raibh pearsanna mór-ádhbhla</span>
<lb n="447"/><span>mí-chumtha, dá ngoirionn an Scriptúir “athaigh,”</span>
<lb n="448"/><span>gigantes.</span></p>
<lb n="449"/>
<lb n="450"/><p><span>An tan do-chonnairc Dia uabhar, aindlighe,</span>
<lb n="451"/><span>easumhalacht, agus mí-bhésaibh na druinge deamhnaighe</span>
<lb n="452"/><span>sin agus na ndaoine eile go hiomlán: omnis</span>
<lb n="453"/><span>enim caro corruperat viam suam, etc., óir dobhídar</span>
<lb n="454"/><span>daoine na talmhan uile comh lochtach comh</span>
<lb n="455"/><span>mí-bhésach agus sin nach bhfuair Dia aon-neach</span>
<lb n="456"/><span>ceart nó fírénta ar an talamh acht Noe amháin,</span>
<lb n="457"/><span>agus is uime sin adubhairt Dia go feargach go</span>
<lb n="458"/><span>sgriosfadh na daoine agus gach ainbhidh dá raibh</span>
<lb n="459"/><span>beó ar talamh, i n-uisge, nó i n-aidheóir, acht</span>
<lb n="460"/><span>amháin Noe agus a chlann.  Agus dá bhrígh sin</span>
<lb n="461"/><span>tug fuagra dhó, céd bliadhain roimh an dílinn do</span>
<lb n="462"/><span>theacht, áirc nó long mhór do dhénamh, áit a</span>
<lb n="463"/><span>rachadh féin, a thriúr mac, cona mnáibh, maille</span>
<lb n="464"/><span>le háraiseacha nó seómraighth iomdha</span>
<lb n="465"/><span>eidirdhealbhacha do dhénamh innte le hiad</span>
<lb n="466"/><span>féin agus síol gach beathadhaigh ghlain agus neamhghlain</span>
<lb n="467"/><span>do chaomhna ar an díle, .i. cúpla do gach</span>
<lb n="468"/><span>cinél díobh dochum síl, agus seacht gcúpla do</span></p>
</div>
<pb n="17"/>
<div><lb n="469"/><p><span>gach cinél beathadhaigh ghlain.  Do-rinne Noe</span>
<lb n="470"/><span>amhlaidh sin.</span></p>
<lb n="471"/>
<lb n="472"/><p><span>Dar leat, ba maith an rogha nó an furfhógra</span>
<lb n="473"/><span>do gach aon dá raibh beó an uair sin an áirc</span>
<lb n="474"/><span>nó an long so do bheith dá dénamh ar feadh</span>
<lb n="475"/><span>chéd bliadhain, agus i n-eirr na haimsire sin lónta</span>
<lb n="476"/><span>'bheith dá gcur isteach innte.  Gidh eadh níor</span>
<lb n="477"/><span>mhúsgail an méid sin as suan salach a bpeacaidhibh</span>
<lb n="478"/><span>iad.  I gcionn an chéd bhliadhain sin tug</span>
<lb n="479"/><span>Dia fógra do Noe agus dá mhuinntir dul isan áirc,</span>
<lb n="480"/><span>a lónta, maille ris na bethadhaigh égcéillidh, do</span>
<lb n="481"/><span>chur isteach innte; agus arna choimhlíonadh sin dó</span>
<lb n="482"/><span>ní cian gur thosaigh an díle do thuitim comh</span>
<lb n="483"/><span>dásachtach sin gur hosgladh ós uchtaibh néull</span>
<lb n="484"/><span>doirse uisgeadha an aidhéir go raibh ar an láthair</span>
<lb n="485"/><span>gach mion-linn 'na muir, ionnus (i gcionn .xxxx.</span>
<lb n="486"/><span>lá do mhair dórtadh na dílionn) go raibh na cnuic</span>
<lb n="487"/><span>ba háirde isan domhan cúig cúbaitt déug fó</span>
<lb n="488"/><span>uisge (Gen.7, v.20).</span></p>
<lb n="489"/>
<lb n="490"/><p><span>Do chomhnuidh an t-uisge ar an talamh iar</span>
<lb n="491"/><span>sin, agus níor thosaigh le traothughadh go ceann</span>
<lb n="492"/><span>150 lá, agus dobhí iar sin ag traothughadh go ttáinicc</span>
<lb n="493"/><span>an céd-lá don deachmhadh mí, agus annsin go bhfríth</span>
<lb n="494"/><span>amharc beacc ar fhíor-mhullaighe na n-árdchnoc.</span>
<lb n="495"/><span>I gceann ceithre mí iar ttuitim don</span>
<lb n="496"/><span>díle d'fhosgail Noe fuinneóg dobhí ar an áirc, agus</span>
<lb n="497"/><span>do chuir fiadhach dubh amach d'fhios an</span>
<lb n="498"/><span>bhfuigheadh áit chomhnuidhe ar chrann, ar</span>
<lb n="499"/><span>charraig, nó ar chnoc; agus is í so “teachtaireacht an</span></p>
</div>
<pb n="18"/>
<div><lb n="500"/><p><span>fhéidh ón áirc”, óir ní tháinicc ar a ais ó sin amach.</span>
<lb n="501"/><span>Do léig colum amach 'na dhiaidh sin, agus ó nach</span>
<lb n="502"/><span>bhfuair sin áit chomhnuidhe do thuill ar a ais agus</span>
<lb n="503"/><span>do ghlac Noe isan airc é.  I gceann sheacht lá</span>
<lb n="504"/><span>dá éis sin do léig arís an colum amach, agus táinicc</span>
<lb n="505"/><span>um thráthnóna ar a ais agus craobh ghlas ann a</span>
<lb n="506"/><span>bhél.  'Na dhiaidh sin ar an .xxi. lá don dara</span>
<lb n="507"/><span>mí dobhí an talamh tirim ion-áitighthe.</span></p>
<lb n="508"/>
<lb n="509"/><p><span>Is annsin adubhairt Dia riú dul amach as an</span>
<lb n="510"/><span>áirc, iad féin agus gach ainmhidhe dá raibh innte</span>
<lb n="511"/><span>mar aon riú.  Agus do bheannaigh iad iar sin</span>
<lb n="512"/><span>ag rádh, “Bídhidh torthach, iomadaigh, agus líonaidh</span>
<lb n="513"/><span>an talamh,” crescite et multiplicamini, etc.  Ar</span>
<lb n="514"/><span>tteacht amach dhóibh do iodhbair Noe iodhbairt</span>
<lb n="515"/><span>bheathadhach nglan ar altóir do-rinne féin don</span>
<lb n="516"/><span>Tiaghearna.  Dobhí Noe sé chéd bliadhain</span>
<lb n="517"/><span>d'aois an tan sin.  Do thaithnigh an iodhbairt</span>
<lb n="518"/><span>go maith re Dia, agus uime sin adubhairt re Noe</span>
<lb n="519"/><span>iarna bheannughadh gur fhág beathadhaigh,</span>
<lb n="520"/><span>éisg, agus énlaith an domhuin fóna smacht le foghnamh</span>
<lb n="521"/><span>dhó féin agus dá shliocht go bráth.  Adubhairt fós</span>
<lb n="522"/><span>nach sgriosfadh an domhan go bráth irís re díle</span>
<lb n="523"/><span>agus do thoirmhisg orra fuil na mbeathadhach</span>
<lb n="524"/><span>d'ól ná d'ithe, acht tug cead dáibh a bhfeóil d'ithe,</span>
<lb n="525"/><span>agus adubhairt riú fós gibé do dhóirtfeadh fuil</span>
<lb n="526"/><span>dhaonna go ndóirtfidh a fhuil féin, do bhrígh,</span>
<lb n="527"/><span>ar sé, gurab ar íomháigh Dé do-rinneadh é (Gen. 9).</span></p>
<lb n="528"/>
<lb n="529"/><p><span>A haithle sin do thosaigh Noe agus a thriúr cloinne</span>
<lb n="530"/><span>(ó ttáinicc an cine daonna ó sin a leith) ar an</span></p>
</div>
<pb n="19"/>
<div><lb n="531"/><p><span>talamh do shaothrughadh.  Do chuiriodar</span>
<lb n="532"/><span>fíneamhuin, agus iar n-aipachiudh do na caora fíona</span>
<lb n="533"/><span>dá ngoirthear grápaigh, d'ól Naoi féin cuid don</span>
<lb n="534"/><span>fhíon gur chuir misge air, agus do chodail ar mhodh</span>
<lb n="535"/><span>mhí-ordaighthe éigin ann a scálán, go ttáinicc a</span>
<lb n="536"/><span>mhac Cam, ór chiniodar na Canaanaigh, agus ar</span>
<lb n="537"/><span>bhfaicsin baill náirigh a athar dhó ghabh ag</span>
<lb n="538"/><span>fonómhad agus ag fochmhuide fair, agus do-chuaidh</span>
<lb n="539"/><span>d'ionnsaighe a dhearbhbhráithreach, agus d'iarr</span>
<lb n="540"/><span>orra dul leis chum go ttaisbénadh adhbhar an</span>
<lb n="541"/><span>fhonómhaid sin dáibh agus go ndénfadhdís fonómhod</span>
<lb n="542"/><span>leis.</span></p>
<lb n="543"/>
<lb n="544"/><p><span>Gidh eadh ní mur sin do-rinneadar acht an tan</span>
<lb n="545"/><span>tángadar a n-amharc a n-athar do chuiriodar a</span>
<lb n="546"/><span>mbruit ar a súilibh, agus ar tteacht ós a chionn</span>
<lb n="547"/><span>dáibh do theilgiodar ar a uachtar iad gur</span>
<lb n="548"/><span>fholaighsiod a náire.</span></p>
<lb n="549"/>
<lb n="550"/><p><span>An tan do mhúsgail Noe as a shuan misgeamhuil</span>
<lb n="551"/><span>ann a raibh, do-chualaidh beartaibh a mhic</span>
<lb n="552"/><span>Cam agus do mhallaigh é, ag rádh, maledictus Cam:</span>
<lb n="553"/><span>servus servorum erit fratribus, .i. go raibh mur</span>
<lb n="554"/><span>thora mallacht air é féin agus a shliocht a bheith</span>
<lb n="555"/><span>i moghsaineacht agus i sclábhaighacht dá dhearbhráithribh</span>
<lb n="556"/><span>agus dá searbhfoghantaibh sin go bráth.</span></p>
<lb n="557"/>
<lb n="558"/><p><span>Do mhair Naoi iar ndílinn trí chéd agus caogad</span>
<lb n="559"/><span>bliadhain go bhfuair bás i n-aois 950 bliadhan,</span>
<lb n="560"/><span>Gen. 9.</span></p>
<lb n="561"/>
<lb n="562"/><p><span>Táinicc clanna agus sleachta líonmhura ar an</span></p>
</div>
<pb n="20"/>
<div><lb n="563"/><p><span>triúr mac sin Naoi.  Ó Jafeth thánicc Gomer,</span>
<lb n="564"/><span>Magog, Medai, Ianan, Túbal, Masoc agus Tiaras.</span></p>
<lb n="565"/>
<lb n="566"/><p><span>Do chuiriodar sin tíortha móra agus tuatha fóna</span>
<lb n="567"/><span>smacht féin.</span></p>
<lb n="568"/>
<lb n="569"/><p><span>Clann Chaim, .i. Cus, Mesram, Phut, Canaan.</span>
<lb n="570"/><span>Táinicc Nimrod ar an sliocht so, .i. fear mór</span>
<lb n="571"/><span>ró-láidir dobhí díomusach droch-mhianach, agus</span>
<lb n="572"/><span>do chomhnuidh sé isan mBabilóin, (d'aimhdhéoin</span>
<lb n="573"/><span>shleachta Sheim dofuair an Asia mur chuid ronna,</span>
<lb n="574"/><span>amhuil agus mur fuair sliocht Chaim an Aifric, gidh</span>
<lb n="575"/><span>gur líonadar le foirneart mórán do chríochaibh</span>
<lb n="576"/><span>eile), agus do shealbhaighdar an Bhabilón mur gach</span>
<lb n="577"/><span>áit 228 bliadhain agus dá mhí ar feadh réime seacht</span>
<lb n="578"/><span>rígh dá shliocht.</span></p>
<lb n="579"/>
<lb n="580"/><p><span>Clann Shem, .i. athair na n-Eabhraigheach,</span>
<lb n="581"/><span>Elom, Asur, Araphaxat, Lúd, Aran, Hus, Hul,</span>
<lb n="582"/><span>Geter agus Mes.  Araphaxat athair Shálé athair</span>
<lb n="583"/><span>Heber, ar a ttáinicc sleachta móra do áitigh</span>
<lb n="584"/><span>idir Messa agus sliabh Sephar.</span></p>
<lb n="585"/>
<lb n="586"/><p><span>An tan do thionnsgain cách dona sleachtaibh</span>
<lb n="587"/><span>sin gluasacht ón áird thoir le fairsinge talmhan</span>
<lb n="588"/><span>do ghlacadh, adubhairt Nimrod agus mórán eile</span>
<lb n="589"/><span>dhíobh nárbh fhoirchios dáibh sgaradh re chéile</span>
<lb n="590"/><span>nó go ndénadís tor comh árd leis an bhflaithios,</span>
<lb n="591"/><span>agus dobhí dar leó dá ádhbhar acu leis an tur sin</span>
<lb n="592"/><span>do dhénamh, .i. chum leachta a n-uabhair agus a</span>
<lb n="593"/><span>neirt d'fhagbháil 'na ndeóigh, celebremus nomen</span>
<lb n="594"/><span>nostrum antequam dividamur, Gen. II.  An dara</span></p>
</div>
<pb n="21"/>
<div><lb n="595"/><p><span>hádhbhar chum dá ttigeadh an díle irís go</span>
<lb n="596"/><span>mbeithdís ar a ndaingion gan contabhairt báis.</span>
<lb n="597"/><span>Ó stultitia ineffabilis!</span></p>
<lb n="598"/>
<lb n="599"/><p><span>Do loisgiodar brícidh, agus dobhí láib mur mhuirtél</span>
<lb n="600"/><span>acu, óir ní raibh coiléir chloch isan tír sin, .i. ar</span>
<lb n="601"/><span>mhachaire Senaair dá ngoirthear Caldea anois do</span>
<lb n="602"/><span>chuiriodar rompa an obair iongantach sin do</span>
<lb n="603"/><span>chríochnughadh.</span></p>
<lb n="604"/>
<lb n="605"/><p><span>Níor chuir Dia toirmeasg orra gur chuiriodar</span>
<lb n="606"/><span>duaigh agus saothair mhóra orra féin.  Is annsin do</span>
<lb n="607"/><span>chuir sé aimhréiteach agus confúsion eatorra, gur</span>
<lb n="608"/><span>chuir bérla eidirdhealbhach i mbél gach duine</span>
<lb n="609"/><span>dhíobh, ar mhodh nár thuig cách a chéile dhíobh.</span>
<lb n="610"/><span>Agus mur deir Seaán Ó Conuill, “an té d'iarradh</span>
<lb n="611"/><span>cloch beirthí ael dó,” agus dob éigion dáibh sgur</span>
<lb n="612"/><span>gan mhaill don obair dhíomhaoin sin, agus is uaidhe</span>
<lb n="613"/><span>sin goirthear Tur Babel don tur sin, .i. turris</span>
<lb n="614"/><span>confusionis.  Is annsin do sgaoil agus do scap</span>
<lb n="615"/><span>Dia na dronga sin ar feadh chríocha cianta coigcríocha</span>
<lb n="616"/><span>na cruinne.</span></p>
<lb n="617"/>
<lb n="618"/><p><span>Acht atá ní cheana, dobhí prionnsa ordhraic</span>
<lb n="619"/><span>ionmholta an tan sin isan Scitia 'na rígh darbh</span>
<lb n="620"/><span>ainm Féinius Farsaigh do shliocht Iapheit, .i.</span>
<lb n="621"/><span>mac Baath mhic Magoig mhic Iapheit, agus ar</span>
<lb n="622"/><span>bhfaicsin dó gurab ó iomadamhlacht na mbérladha</span>
<lb n="623"/><span>nó na tteangthacha, agus óna gcoimisg, dotháinicc</span>
<lb n="624"/><span>do lucht oibre an tuir Neamhruaidh sgor, óir</span>
<lb n="625"/><span>ní raibh ar úsáid isan domhan roimhe sin acht</span>
<lb n="626"/><span>aon-bhérla dá ngoirid lucht seanchuis Goirtiaghearn</span></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="627"/><p><span>nó Eabhruis, do chuir 72 (do réir uimhre na</span>
<lb n="628"/><span>mbérladha dobhí ag an tur) ar feadh na gcríoch</span>
<lb n="629"/><span>ann ar chomhnuidh gach aon fó leith do lucht</span>
<lb n="630"/><span>na mbérladha sin rena bhfoghluim; agus ar tteacht</span>
<lb n="631"/><span>ar a n-ais dáibh sin iar bhfoghluim na mbérladhaibh</span>
<lb n="632"/><span>go hiomlán d'fhág Féinius ceannus a thíre, .i. na</span>
<lb n="633"/><span>Scitia, agá mhac Neniúl, agus tug leis a mhac eile</span>
<lb n="634"/><span>Niúl go Magh Senaar dá ngoirthear Babilón,</span>
<lb n="635"/><span>áit ar chomhnuidh .xx. bliadhain i n-ard-cheannus</span>
<lb n="636"/><span>sgoile ann a raibh na teangthaibh sin uile dá</span>
<lb n="637"/><span>tteagasg; agus do thogh dias eile do dhaoine foghlomtha</span>
<lb n="638"/><span>le congnamh do thabhairt dó, mur bhí,</span>
<lb n="639"/><span>Gaoidheal mac Eathóir do shliocht Ghómeir ón</span>
<lb n="640"/><span>nGréig, agus Caidh Caoinbhreathach ón Iucea,</span>
<lb n="641"/><span>mur deir an sean-rann so tá ar sliocht seanchuis:</span></p>
<lb n="642"/>
<lb n="643"/><p><span>CzzzzzFil.</span>
<lb n="644"/><span>Féinius an saoi sreathach,</span>
<lb n="645"/><span>Gaoidheal, is Caoi Caoin-bhreathach,</span>
<lb n="646"/><span>triúr do threabh scríbhinn na sgol</span>
<lb n="647"/><span>do lean d'fhíor-eing na n-úghdar.</span></p>
<lb n="648"/>
<lb n="649"/><p><span>CzzzzzPrós</span>
<lb n="650"/><span>Adeirthear gurab iad an triúr so do sgríobh</span>
<lb n="651"/><span>aibghitre na ttrí bpríomh-bhérla, mur atá,</span>
<lb n="652"/><span>Eabhrais, Grégis, agus Laidin.  I gceann dá ched</span>
<lb n="653"/><span>dá fhithchid agus dá bhliadhain d'éis dílionn do</span>
<lb n="654"/><span>thosaigh an sgoil so.</span></p>
<lb n="655"/>
<lb n="656"/><p><span>Iar mbeith do Fhéinnius .xx. bliadhuin, mur</span>
<lb n="657"/><span>dubhrus cheana, i gceannus na sgoile sin, do-chuaidh</span></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="658"/><p><span>ar ais go Sgitia, agus ar ndénamh a thiomna</span>
<lb n="659"/><span>dhó d'fhág a ríghacht mur oighreacht agá mhac</span>
<lb n="660"/><span>Neniúl, agus sochar a fhoghloma agá mhac Niúl</span>
<lb n="661"/><span>do-chuaidh ar chuire Rígh na hÉgipte a' cumhdach</span>
<lb n="662"/><span>sgoile go hÉgipt, áit a bhfuair inghean an rígh</span>
<lb n="663"/><span>sin le pósadh, dárbh ainm Scotia, ó ttáinic Gaoidhil</span>
<lb n="664"/><span>Éirionn agus Alban.  Agus gibé lér mhian fios</span>
<lb n="665"/><span>imtheachta, eachtra agus dála shleachtaibh na</span>
<lb n="666"/><span>lánamhna so nó go ttángadar go hÉirin, agus ó</span>
<lb n="667"/><span>sin a leith, léughadh sean-leabhra gabháltais</span>
<lb n="668"/><span>na hÉirionn, mur atá, Leabhar Bhaile an Mhúta,</span>
<lb n="669"/><span>Leabhar Leacáin, Séthrún Kéting, agus mórán do</span>
<lb n="670"/><span>shean-leabhraibh eile.  Óir, do bhrígh gurab í</span>
<lb n="671"/><span>stair an Bhíobla is mian damh-sa leanmhuin ann</span>
<lb n="672"/><span>so, ní hoirchios dam stair shaoghalta do choimeasg</span>
<lb n="673"/><span>tríthe.</span></p>
<lb n="674"/>
<lb n="675"/><p><span>Do imtheachta agus do iomthúsaibh Ábraim</span>
<lb n="676"/><span>dár goireadh Ábraham annso síos.</span></p>
<lb n="677"/>
<lb n="678"/><p><span>An Dara Caib.</span></p>
<lb n="679"/>
<lb n="680"/><p><span>Tar éis coimisg na mbérladha nó na tteangtha</span>
<lb n="681"/><span>ag tur Babel dotháinicc sliocht mór líonmhur</span>
<lb n="682"/><span>ar Shem, agus is dá shliocht leanfam go sunnradhach</span>
<lb n="683"/><span>do bhrígh gurab uaidhe dotháinicc na Príomhaithreacha</span>
<lb n="684"/><span>nó na Patriarcaibh do lean creideamh</span>
<lb n="685"/><span>agus dlighe Dé, .i. Ábraham, Isaac, Iacób, agus Críosd</span>
<lb n="686"/><span>fós ar Slánaightheóir do réir a nádúire daonna.</span>
<lb n="687"/></p>
</div>
<pb n="24"/>
<div><lb n="688"/><p><span>Óir ba hé Sem athair Araphaxaid, athair Shále,</span>
<lb n="689"/><span>athair Hebeir (ó n-ainmnighthear an teangaidh</span>
<lb n="690"/><span>Abhruis), athair Phálec, athair Reu, athair</span>
<lb n="691"/><span>Sharuic, athair Nachoir, athair Tháre, athair</span>
<lb n="692"/><span>Ábraim, Náchoir agus Araim.  Agus bá hé</span>
<lb n="693"/><span>an tÁram so athair Loith agus Shárai, bean</span>
<lb n="694"/><span>phósda Ábraim, dobhí seal fada aimrit nó</span>
<lb n="695"/><span>neamh-thorthach.</span></p>
<lb n="696"/>
<lb n="697"/><p><span>Tug Thare a chlann agus a mhuintir go hiomlán</span>
<lb n="698"/><span>as Úr, .i. as teinidh na Caldea chiallaighios íodhaladhradh,</span>
<lb n="699"/><span>go Háran leis, agus do chomhnuidh ann.</span></p>
<lb n="700"/>
<lb n="701"/><p><span>Is annsin do labhair an Tiaghearna re Ábram,</span>
<lb n="702"/><span>agus adubhairt ris:</span></p>
<lb n="703"/>
<lb n="704"/><p><span>“Tréig do thír, h'athardhacht, do ghaolta agus</span>
<lb n="705"/><span>do dhúthchus, agus gluais chum an talaimh thaisbénus</span>
<lb n="706"/><span>mise dhuit, agus imghidh,” ar sé, “as comharsannacht</span>
<lb n="707"/><span>na Caldea ar fad, agus bhéurad-sa ceannus ar mhórán</span>
<lb n="708"/><span>do chineadhachaibh dhuit; médeóchaidh mé</span>
<lb n="709"/><span>h'ainm agus do chliú; beanneóchaidh mé fós don</span>
<lb n="710"/><span>dream bheanneóchus, agus beidh mo mhallacht ag</span>
<lb n="711"/><span>gach dream mhalleóchus duit.”</span></p>
<lb n="712"/>
<lb n="713"/><p><span>Do ghluais Ábram gona mhnaoi iar sin mar</span>
<lb n="714"/><span>aon re Lot lena mhnaoi agus rena chlainn sin, agus</span>
<lb n="715"/><span>thugadar uile gach maoin agus gach édáil dá raibh</span>
<lb n="716"/><span>acu leó as Áran go rángattar go tír na Canaam agus</span>
<lb n="717"/><span>tríd an tír sin go rángadar go Sichem.  Agus ar</span>
<lb n="718"/><span>tteacht annsin dóibh do labhair an Tiaghearna</span>
<lb n="719"/><span>irís le hÁbram, agus adubhairt ris go ttiubhradh</span></p>
</div>
<pb n="25"/>
<div><lb n="720"/><p><span>an tír sin dá shliocht go bráth.  Do-rinne Ábram</span>
<lb n="721"/><span>iodhbairt annsin don Tiaghearna agus do-rinne</span>
<lb n="722"/><span>puibleacha, .i. botháin nó scáláin, dó féin agus dá</span>
<lb n="723"/><span>mhuintir, ar an gcnoc atá don taobh thoir do</span>
<lb n="724"/><span>Bhéteil agus ar an taobh shiar do Hai.  Agus ar</span>
<lb n="725"/><span>n-aistriughadh dhó as sin gusan áird thoir don</span>
<lb n="726"/><span>chrích sin, tánicc gorta mhór isan tír chédna</span>
<lb n="727"/><span>sin, gurbh éigion dó gluasacht eisde don Égipt</span>
<lb n="728"/><span>ag iarraidh beatha.</span></p>
<lb n="729"/>
<lb n="730"/><p><span>Agus ar ndul isteach isan gcrích sin do</span>
<lb n="731"/><span>Ábram adubhairt sé re Sárai,</span></p>
<lb n="732"/>
<lb n="733"/><p><span>“Guidhim thú,” ar sé, “abair re lucht na críche</span>
<lb n="734"/><span>so gur tú mo dheirbhshiúr, óir an tan chífios</span>
<lb n="735"/><span>cách annso méd do scéimhe agus h'áille muirfid</span>
<lb n="736"/><span>mise tríod; gidh eadh, má deir tú gur deirbhshiúr</span>
<lb n="737"/><span>dhamh tú béid go maith dhamh ar do shon-sa.”</span></p>
<lb n="738"/>
<lb n="739"/><p><span>Agus dob fhíor sin, óir ní luaithe do-chonnairc</span>
<lb n="740"/><span>uaisle agus árd-fhlaithibh na hÉgipte scéimh agus áille</span>
<lb n="741"/><span>Shárai ná do líonadar le grádh agus le mór-thaithneamh</span>
<lb n="742"/><span>dhí.  D'innsiodar fós don rígh Pharao go raibh</span>
<lb n="743"/><span>a samhail do mhnaoi isan áit, agus do mholadar</span>
<lb n="744"/><span>dhó a pósadh.  Arna chlos sin don rígh do chuir</span>
<lb n="745"/><span>fios agus teachta 'na cuinne, gur tugadh chum a</span>
<lb n="746"/><span>pháláis í.  Agus tugadh fíor-chaoin fáilte agus</span>
<lb n="747"/><span>rogha áite comhnuidhe do Ábram, dá eallach agus</span>
<lb n="748"/><span>dá mhuintir.</span></p>
<lb n="749"/>
<lb n="750"/><p><span>Acht do chuir Dia sciúrsa díoghaltach ar Pharao</span>
<lb n="751"/><span>tré mhnaoi Ábraim do chongbháil.  Do chuir</span></p>
</div>
<pb n="26"/>
<div><lb n="752"/><p><span>Pharao iar sin teachta i gcuinne Ábraim, agus ar</span>
<lb n="753"/><span>tteacht dá láthair dhó dothug sé imdheargadh</span>
<lb n="754"/><span>agus iomarda gér dhó tré gan innsin dó ar ttús gurbh</span>
<lb n="755"/><span>í Sárai a bhean phósda, agus adubhairt ris a bhean</span>
<lb n="756"/><span>do bhreith chuige féin agus gan comhnuidhe do</span>
<lb n="757"/><span>dhénamh isan tír, óir gurbh fheas dó féin go raibh</span>
<lb n="758"/><span>muintir na críche sin an-toileamhuil do mhnáibh</span>
<lb n="759"/><span>áille, agus go m'fhéidir do neoch eigín díobh a buain</span>
<lb n="760"/><span>ré héigion de, agus fós é féin do mharbhadh dá</span>
<lb n="761"/><span>ttairgeadh a congbháil ó mhasla.</span></p>
<lb n="762"/>
<lb n="763"/><p><span>Ní chuirionn an Scriptúir síos créd iad na</span>
<lb n="764"/><span>píonúis do chuir Dia ar Pharao acht is dearbhtha</span>
<lb n="765"/><span>gur chuir eagla agus uathbhás mór air.</span></p>
<lb n="766"/>
<lb n="767"/><p><span>Iomthúsa Ábraim, do ghluais lena mhnaoi,</span>
<lb n="768"/><span>lena mhaoin, agus lena mhuintir, mar aon le Lot agus</span>
<lb n="769"/><span>lena mhuintir ar-cheana, go ndeachadar go hairm</span>
<lb n="770"/><span>a rabhdar ar ttús, agus gur chomhnuidhsiod uile</span>
<lb n="771"/><span>idir Bhéteil agus Hai, agus do-rinne iodhbairt ar an</span>
<lb n="772"/><span>altóir do chóiridh sé ar an áit sin roimhe.  Ní</span>
<lb n="773"/><span>cian dá éis sin gur mhéudaigh a ttréda agus gach</span>
<lb n="774"/><span>gné dá gceathra ar gach leith, ar mhodh go mbíodh</span>
<lb n="775"/><span>imreasan, easaonta, agus conbhliochta gnáthacha idir</span>
<lb n="776"/><span>aodhairaigh Ábraim agus Loit, go ndubhairt Ábram</span>
<lb n="777"/><span>re Lot:</span></p>
<lb n="778"/>
<lb n="779"/><p><span>“Dearbhbhráthreacha sinn,” ar sé: “ná bíodh</span>
<lb n="780"/><span>imreasain ná easaonta ní sia idir ar lucht</span>
<lb n="781"/><span>feadhma nó ar n-aodhairigh; acht druid uaim;</span></p>
</div>
<pb n="27"/>
<div><lb n="782"/><p><span>tabhair fairsinge dhuit féin; glac do roghain</span>
<lb n="783"/><span>dona hárdaibh 'nár ttimchioll, agus glacad-sa an</span>
<lb n="784"/><span>taobh eile.”</span></p>
<lb n="785"/>
<lb n="786"/><p><span>Dobhí foirionn do Chanaamachaibh agus do</span>
<lb n="787"/><span>Fheiriséibh 'na gcomhnuidhe isan tír an tan sin.</span></p>
<lb n="788"/>
<lb n="789"/><p><span>d'fhéch Lot 'na thimchioll agus do-chonnairc</span>
<lb n="790"/><span>talamh áluinn mur Phárthus sínte re sruth</span>
<lb n="791"/><span>Órthannáin, agus gé gurbh olc na comharsanna do</span>
<lb n="792"/><span>fuair ann, do ghlac mur roghuin comhnuidhe</span>
<lb n="793"/><span>innte, agus do thogh cathair na Sodaime mur áit</span>
<lb n="794"/><span>chomhnuidhe dhó féin agus dá mhuinntir.</span></p>
<lb n="795"/>
<lb n="796"/><p><span>Iar sgaradh re chéile mur sin dáibh do labhair</span>
<lb n="797"/><span>Dia ré Ábram, agus do gheall dó go ttiubhradh an</span>
<lb n="798"/><span>mhéid talmhan dobhí ar gach taobh ann a amharc</span>
<lb n="799"/><span>dó féin agus dá shliocht go bráth, agus do gheall dó</span>
<lb n="800"/><span>fós go mbeith a shliocht comh líonmhur agus comh</span>
<lb n="801"/><span>do-áirmhe le gaineamh trágha agus le raellanna na</span>
<lb n="802"/><span>bhflaithios, agus adubhairt leis an dúthaigh sin do</span>
<lb n="803"/><span>shiubhal agus do bhreathnughadh ar a fad agus ar a</span>
<lb n="804"/><span>tarsna, óir do ttiubhradh dhó agus dá shíol í.</span></p>
<lb n="805"/>
<lb n="806"/><p><span>Iar sin d'athraigh Ábram a phubaill, agus do</span>
<lb n="807"/><span>chomhnuidh i nGleann Mambre i Hébron, agus do-rinne</span>
<lb n="808"/><span>iodhbairt ann.</span></p>
<lb n="809"/>
<lb n="810"/><p><span>An Treas Caib.</span></p>
<lb n="811"/>
<lb n="812"/><p><span>Tarla 'mun am sin cogadh agus coinbhliocht mór</span>
<lb n="813"/><span>idir naonmhur ríghthe: ceathrar dhíobh i</span></p>
</div>
<pb n="28"/>
<div><lb n="814"/><p><span>n-aentaobh, .i. Amraphel rígh Sennar, Arioch</span>
<lb n="815"/><span>rígh Ponti, Chodarlahomer rígh na hElemítibh,</span>
<lb n="816"/><span>agus Thadul rígh na gcineadhach; na ceithre ríghthe</span>
<lb n="817"/><span>sin i n-aghaidh Bara rígh na Sodoime, Bersa</span>
<lb n="818"/><span>rígh Gomer, Sennaab rígh Adame, Semeber rígh</span>
<lb n="819"/><span>Seboim, agus rígh Bále dá ngoirthear Ségor.  Táinicc</span>
<lb n="820"/><span>na cúig rígh sin cona sluaghaibh, agus chuiriodar a</span>
<lb n="821"/><span>gcampa i nGleann Choilteach áit a bhfuil an Mhuir</span>
<lb n="822"/><span>Shaluinn anois.</span></p>
<lb n="823"/>
<lb n="824"/><p><span>Is é adhbhar is prionnsapálta fár thosaigh an</span>
<lb n="825"/><span>cogadh so áird-chíos dobhí ag Chodorlahomer</span>
<lb n="826"/><span>ar na cúig ríghthe réimhráite ar feadh .xii.</span>
<lb n="827"/><span>bhliadhan, agus an treas bliadhain décc do-chuadar</span>
<lb n="828"/><span>i n-easumhlacht.  Agus is uime sin tháinicc</span>
<lb n="829"/><span>Chodarlahomer cona cháirde go ttug maidhm</span>
<lb n="830"/><span>chatha agus chosgair na gcúig rígh sin réimhráite,</span>
<lb n="831"/><span>agus ar ttabhairt maidhme agus áir orra do thuitiodar</span>
<lb n="832"/><span>ríghthe na Sodoime agus na Gormortha i bpoll moirtéil</span>
<lb n="833"/><span>nó láibe dobhí i nGleann Choilteach, agus do theith</span>
<lb n="834"/><span>an méid tháinicc ón ár fó shléibhtibh, gur chreach</span>
<lb n="835"/><span>agus gur airgsiod na ceithre ríghthe cosgracha sin</span>
<lb n="836"/><span>an ríghacht go hiomlán, go ttug a mbraighde, a</span>
<lb n="837"/><span>maoine agus a lónta leó go hiomlán, agus imeasg cháich</span>
<lb n="838"/><span>tugadar Lot cona mhuintir agus gona mhaoin leó.</span></p>
<lb n="839"/>
<lb n="840"/><p><span>Arna chlos sin d'Ábram do chuir gairm agus</span>
<lb n="841"/><span>cruinniughadh ar thrí chéd agus ocht bhfeara décc</span>
<lb n="842"/><span>dá lucht feadhma agus seirbhíse féin, agus do ghluais</span>
<lb n="843"/><span>leó i ttóruighacht Loit go rug orra ag Dan.  Do</span></p>
</div>
<pb n="29"/>
<div><lb n="844"/><p><span>roinn Ábram a mhuintir annsin, agus táinicc go</span>
<lb n="845"/><span>tobann annsin an oidhche chédna ar an namhaid,</span>
<lb n="846"/><span>go ndearnaidh treasguirt agus dícheannadh mór</span>
<lb n="847"/><span>orra, go raibh dá ttóruighacht agus a' dénamh áir</span>
<lb n="848"/><span>orra ó Dhan go Hóba ar an láimh chlé do</span>
<lb n="849"/><span>Dhamascus, gur bhean na braighde, na creacha,</span>
<lb n="850"/><span>Lot maille lena mhaoin agus lena mhuintir, agus gach</span>
<lb n="851"/><span>uile ní eile dá ttugadar go haimhdheónach as</span>
<lb n="852"/><span>tír na Sodoime agus Gomorra leó, dhíobh.</span></p>
<lb n="853"/>
<lb n="854"/><p><span>Do thuill Lot ó Dhia an túinisg so d'fhulang,</span>
<lb n="855"/><span>do bhrígh gur sgar go ró-thobann leis an té ba</span>
<lb n="856"/><span>naomhtha bhí ar an talamh, go ttug do roghuin</span>
<lb n="857"/><span>comhnuidh imeasg na ndaoine ba mallaighthe,</span>
<lb n="858"/><span>ba mí-bhésaigh, agus ba mí-cheannsaigh dhá raibh</span>
<lb n="859"/><span>ar an talamh an tan sin.</span></p>
<lb n="860"/>
<lb n="861"/><p><span>Ar bhfilleadh d'Ábram le buaidh chosgair ón</span>
<lb n="862"/><span>ármhach sin, táinicc rígh na gCanaamach 'na</span>
<lb n="863"/><span>chuinne, agus d'fháiltigh le lúthgháire mhóir roimhe.</span>
<lb n="864"/><span>Agus adubhairt leis gach maoin, gan spré, agus</span>
<lb n="865"/><span>gach édáil dár bhean don namhuid do chongbháil</span>
<lb n="866"/><span>ann a sheilbh féin, acht amháin na braighde do</span>
<lb n="867"/><span>thabhairt ar a n-ais.  Do fhreagair Ábram ag</span>
<lb n="868"/><span>rádh nach glacadh féin agus nach sealbheóchadh</span>
<lb n="869"/><span>uiriod éille bróige dá raibh do mhaoin ná d'édáil</span>
<lb n="870"/><span>ann, acht go ttiubhradh a chuid do gach duine</span>
<lb n="871"/><span>dár creachadh acht amháin beatha agus tuarusdal</span>
<lb n="872"/><span>a mhuintire an feadh bhádar dá saothrughadh ag</span>
<lb n="873"/><span>imtheacht agus ag teacht tar a n-ais.  Agus adubhairt</span>
<lb n="874"/><span>fós nach beith le rádh ag aon-nduine choidhche</span></p>
</div>
<pb n="30"/>
<div><lb n="875"/><p><span>go rachadh féin i ttoice ná i saidhbhrios le maoin</span>
<lb n="876"/><span>cháich eile, do bhrígh gur gheall Dia a leórdhaoithin</span>
<lb n="877"/><span>dó féin.</span></p>
<lb n="878"/>
<lb n="879"/><p><span>Is follus as so gur le deagh-mhéin agus le deagh-inntinn</span>
<lb n="880"/><span>do-chuaidh Ábram i ttóruighacht na</span>
<lb n="881"/><span>gcreach agus na mbraighde réimhráite, agus nach le</span>
<lb n="882"/><span>saint ná glóir dhíomhaoin, acht do bhíthin a</span>
<lb n="883"/><span>ghráidh agus a charrthannais do mhac a dhearbhbhráthar,</span>
<lb n="884"/><span>.i. Lot.  Is uime sin dofuair mur</span>
<lb n="885"/><span>chomhartha ar bhuidheachas Dé do bheith air</span>
<lb n="886"/><span>fón ngníomh sin ar an láthair go rug buaidh, le</span>
<lb n="887"/><span>lán glaice do bhuidhin bhicc neamh-sheólta i</span>
<lb n="888"/><span>ngníomha cogaidh, ar ceathrar ríghthe gona</span>
<lb n="889"/><span>sluaghaibh seólta dobhí lán d'áthus agus do mheanma</span>
<lb n="890"/><span>fó na buadhaibh móra dofuaradar ar naimhde do</span>
<lb n="891"/><span>mheasadh a bheith ró-thrén roimhe sin.</span></p>
<lb n="892"/>
<lb n="893"/><p><span>Iar sin táinicc Melchisedech rígh Sálem agus sagart</span>
<lb n="894"/><span>an áird-Dhia uile-chumhachtaigh i gcoinne Ábraim</span>
<lb n="895"/><span>agus do-rinne iodhbairt aráin agus fhíona do Dhia ar</span>
<lb n="896"/><span>an láthair sin; agus iarna dhénamh sin dó do bheannaigh</span>
<lb n="897"/><span>sé Ábram, agus tug Ábram deachmhaidh dhó</span>
<lb n="898"/><span>as an iomlán dá raibh aige annsin.</span></p>
<lb n="899"/>
<lb n="900"/><p><span>Adeir S. Ambrós gur mó an ghlóir do thuill</span>
<lb n="901"/><span>Ábram fó gan aon-chuid don chreich sin do</span>
<lb n="902"/><span>chongbháil aige féin ná fón mbuaidh dorug ar</span>
<lb n="903"/><span>an námhaid.</span>
<lb n="904"/></p>
</div>
<pb n="31"/>
<div><lb n="905"/><p><span>AN CEATHRAMHADH CAIBIDIL.</span></p>
<lb n="906"/>
<lb n="907"/><p><span>Iar tteacht ar a ais d'Ábram ón ár agus ón treasguirt</span>
<lb n="908"/><span>do-rinne sé ar na ceithre ríghthe réimhráite</span>
<lb n="909"/><span>cona sluaghaibh, agus iar gcur Loit ann a sheilbh</span>
<lb n="910"/><span>féin mur bhí roimhe, dobhí sé go síthchánta</span>
<lb n="911"/><span>socair, i sógh agus i saidhbhrios, gan easbhaidh ar</span>
<lb n="912"/><span>bith acht amháin gan clann nó mac oighreacht</span>
<lb n="913"/><span>féin do bheith aige, ná dóchus go mbeith sin go</span>
<lb n="914"/><span>bráth aige do bhrígh go raibh a bhean aimrit</span>
<lb n="915"/><span>neamh-thorthach.  Gidh eadh, ní cian dá éis sin</span>
<lb n="916"/><span>gur tholaidh Día sásadh sochrach a umhlacht agus</span>
<lb n="917"/><span>a fhoighde 'thabhairt dó, óir contrárdha da</span>
<lb n="918"/><span>gach dóigh agus do gach cosmhulacht do gheall dó</span>
<lb n="919"/><span>go mbéradh Sárai (dobhí an tan sin aosta aimrit)</span>
<lb n="920"/><span>mac maith dhó ar a ttiucfadh sliocht comh</span>
<lb n="921"/><span>líonmhur re réllanna an fhlaithis nó ré gaineamh</span>
<lb n="922"/><span>na ttrágh.  Agus gídh gurbh égcosmhuil an ní</span>
<lb n="923"/><span>sin, ní bhfuair Ábram docamhal ann a chreideamhuin,</span>
<lb n="924"/><span>do bhrígh gurab í an phríomh-fhírinne uile-chumhachtach,</span>
<lb n="925"/><span>.i. Dia, adubhairt ris é: credidit</span>
<lb n="926"/><span>Abraham contra spem.</span></p>
<lb n="927"/>
<lb n="928"/><p><span>Acht i n-aimsir éigin 'na dhiaidh sin do ghlac</span>
<lb n="929"/><span>Sárai doilghios agus mí-fhonn mór tré gan clann do</span>
<lb n="930"/><span>bheith ag Ábram, agus adubhairt sí leis a hinnilt</span>
<lb n="931"/><span>féin, .i. Ágar, do ghlacadh mur mhnaoi agus clann</span>
<lb n="932"/><span>do dhénamh léidh.  Arna chlos sin d'Ábram do</span>
<lb n="933"/><span>mheas gur ó Dhia tháinicc an t-ordughadh sin i</span></p>
</div>
<pb n="32"/>
<div><lb n="934"/><p><span>gcroidhe a mhná, agus do-rinne a comhuirle gan</span>
<lb n="935"/><span>fhuireach.  Gidh eadh, ní cian go bhfuair Sárai</span>
<lb n="936"/><span>le daor-eolus nach adhbhar sóláis dí féin d'iarr</span>
<lb n="937"/><span>sí an tan sin, acht adhbhar mór dóláis agus</span>
<lb n="938"/><span>buadheartha; óir an uair dofuair Ágar d'onóir</span>
<lb n="939"/><span>luighe rena maighistir féin, agus go bhfacaidh</span>
<lb n="940"/><span>comhartha sleachta uirre féin, thug tár agus tarcuisne</span>
<lb n="941"/><span>do Shárai fá bheith aimrit neamh-thorthach dhí,</span>
<lb n="942"/><span>ar mhodh go ndeachaidh i n-easumhlacht 'na</span>
<lb n="943"/><span>haghaidh agus gur dhiúlt a bheith ní ba sia fóna</span>
<lb n="944"/><span>smacht, agus gacha mhionca do labhradh Sárai</span>
<lb n="945"/><span>léidh is freagra easaontach earráideach do-gheibhadh</span>
<lb n="946"/><span>uaithe.</span></p>
<lb n="947"/>
<lb n="948"/><p><span>Do chasaoid Sárai sin go gearánach le Ábram;</span>
<lb n="949"/><span>agus chum go ttuigfeadh sí agus go gcreidfeadh</span>
<lb n="950"/><span>go fírinneach nach eision tug aontadh ná uchtach</span>
<lb n="951"/><span>do mhí-bhésaibh agus do easumhlacht Ágair dhí, do</span>
<lb n="952"/><span>thréig sé í agus adubhairt ré Sárai gach ní bá toil</span>
<lb n="953"/><span>rena hinntinn féin do dhénamh rena smachtughadh.</span>
<lb n="954"/><span>Agus do-rinne Sárai sin ar mhodh gur mheas</span>
<lb n="955"/><span>Ágar nárbh fhéidir dhí féin méud a cruadh-dhála</span>
<lb n="956"/><span>d'iomchar, agus dá bhrígh sin do thionnsgain</span>
<lb n="957"/><span>imtheacht agus éuleó as amharc Shárai.</span></p>
<lb n="958"/>
<lb n="959"/><p><span>Agus ar mbeith ag imtheacht dí mur sin tárla</span>
<lb n="960"/><span>i ndiamhair fhásaigh i bhfad ó árus agus ó chabhair</span>
<lb n="961"/><span>bídh nó dighe í, agus ar mbeith go himnígheach</span>
<lb n="962"/><span>annsin dí, lán d'eagla go bhfuigheadh bás le</span>
<lb n="963"/><span>gorta ann, tháinicc aingeal Dé chuigthe, agus d'fhiafraidh</span></p>
</div>
<pb n="33"/>
<div><lb n="964"/><p><span>dhi cá háit as a ttáinicc, nó cá háit a raibh</span>
<lb n="965"/><span>a triall.</span></p>
<lb n="966"/>
<lb n="967"/><p><span>Do fhreagair sise go fírinneach, agus d'innis dó</span>
<lb n="968"/><span>gur teitheadh do-rinne óna maighistreás.</span></p>
<lb n="969"/>
<lb n="970"/><p><span>“Máseadh, ná dén-sa sin,” ar sé, “acht fill</span>
<lb n="971"/><span>tar h'ais, agus umhlaidh thú féin dá láthair; admhaidh</span>
<lb n="972"/><span>do chortha; tabhair úmhla agus onóir feasda dhí, do</span>
<lb n="973"/><span>réir mur atá d'ualach ort.”</span></p>
<lb n="974"/>
<lb n="975"/><p><span>Féch agus tabhair dod h'aire mur ordaighios Dia</span>
<lb n="976"/><span>a gceart féin do gach aon, agus nach bhfuil dá mhéd</span>
<lb n="977"/><span>tiodhlaice dá ttugann do neoch nach mó sa chách</span>
<lb n="978"/><span>iarrus orra beith umhal uirísiol, agus diúltadh go</span>
<lb n="979"/><span>hiomlán don díomus.</span></p>
<lb n="980"/>
<lb n="981"/><p><span>Do-rinne Ágar comhuirle an aingil, agus ní cian</span>
<lb n="982"/><span>dá éis sin go rug sí mac maith d'Ábram darbh</span>
<lb n="983"/><span>ainm Ismael, ó bhfuilid na hIsmaelítigh agus na</span>
<lb n="984"/><span>Sarasínigh, darab ainm ceart Ágarisínigh, tar</span>
<lb n="985"/><span>cheann gur ainmnighsiod iad féin ón mnaoi</span>
<lb n="986"/><span>shaoir sho-mholta, .i. ó Shára.</span></p>
<lb n="987"/>
<lb n="988"/><p><span>AN .5. CAIB.</span></p>
<lb n="989"/>
<lb n="990"/><p><span>Anno Mundi 2107.</span></p>
<lb n="991"/>
<lb n="992"/><p><span>I gcionn thrí mbliadhan dá éis sin do thaisbéin</span>
<lb n="993"/><span>Dia é féin d'Ábram, agus thug dearbhadh deimhneach</span>
<lb n="994"/><span>ar gach ní dár gheall roimhe sin dó, agus do cheangail</span></p>
</div>
<pb n="34"/>
<div><lb n="995"/><p><span>connradh nuadh leis, agus adubhairt ris nach</span>
<lb n="996"/><span>Ábram do bheith mur ainm ó sin amach air,</span>
<lb n="997"/><span>acht Ábraham darab ciall athair mhóráin cineadhach,</span>
<lb n="998"/><span>agus nach Sárai goirfidh feasda dá mhnaoi</span>
<lb n="999"/><span>acht Sára, .i. bean phrionnsa, agus adubhairt</span>
<lb n="1000"/><span>leis fós go mbéuradh Sára mac dhó.</span></p>
<lb n="1001"/>
<lb n="1002"/><p><span>Arna chlos sin d'Ábraham dothug moladh agus</span>
<lb n="1003"/><span>buidheachus mór do Dhia, agus do-rinne umhlacht</span>
<lb n="1004"/><span>agus adhradh dhó, agus ag bualadh a aghaidh re lár</span>
<lb n="1005"/><span>do-rinne gean beag gáire, ag rádh ann a inntinn,</span>
<lb n="1006"/><span>“An féidir do neoch mur tá mise, i n-aois mo</span>
<lb n="1007"/><span>chéd bliadhan, mac do bheith le teacht chugam</span>
<lb n="1008"/><span>as bruinn Shára atá anois ceithre fithchid bliadhuin</span>
<lb n="1009"/><span>d'aois?”  Agus dothug an Tiaghearna dearbhadh</span>
<lb n="1010"/><span>dhó ar an ní cédna.</span></p>
<lb n="1011"/>
<lb n="1012"/><p><span>Ní cian d'aimsir 'na dhiaidh sin, ar mbeith</span>
<lb n="1013"/><span>d'Ábraham i tteas an lae 'na shuidhe i ndorus a</span>
<lb n="1014"/><span>thabernaiceil, nó a scáláin, go bhfacaidh triúr</span>
<lb n="1015"/><span>d'óg-fhearaibh áille dá ionnsiaghe.  Agus ba</span>
<lb n="1016"/><span>triúr aingeal iad sin.  Agus do dhruid Ábraham</span>
<lb n="1017"/><span>'na gcuinne, agus tug fíor-chaoin fáilte dháibh,</span>
<lb n="1018"/><span>óir dobhí sé comh fhial sin agus nach bhfuilingeadh</span>
<lb n="1019"/><span>do neoch dul thairis gan aoidheacht bídh, dighe,</span>
<lb n="1020"/><span>agus gach comhghair eile dá bhfédadh, a thabhairt</span>
<lb n="1021"/><span>dáibh.  Agus mur sin do labhair ris na hógánaigh</span>
<lb n="1022"/><span>sin, agus adubhairt leó comhnuidhe do dhénamh</span>
<lb n="1023"/><span>ann' fhochair féin agus uisge do chur ar a gcosaibh,</span>
<lb n="1024"/><span>óir do shíl sé gur dhaoine saoghalta iad.  d'iarr</span>
<lb n="1025"/><span>fós d'athchuinghe orra bia agus deoch do chaitheamh,</span></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="1026"/><p><span>agus do aontaídar sin do dhénamh.  Is annsin</span>
<lb n="1027"/><span>adubhairt Ábraham re Sára trí haráin do bhruith</span>
<lb n="1028"/><span>fón ngríosaigh; agus do-chuaidh féin amach agus tug</span>
<lb n="1029"/><span>laogh ramhur biata leis; agus iarna ullmhughadh</span>
<lb n="1030"/><span>dhó do chaithiodar proinn.</span></p>
<lb n="1031"/>
<lb n="1032"/><p><span>Iar sin d'fhiafraighdar d'Ábraham, dobhí 'na</span>
<lb n="1033"/><span>shuidhe 'na bhfochair ar scáth an chroinn fór</span>
<lb n="1034"/><span>chaithiodar bia, cáit a raibh Sára.  Adubhairt-sion</span>
<lb n="1035"/><span>go raibh sí istigh isan scálán.  Do fhreagradar</span>
<lb n="1036"/><span>na hógánaigh annsin, ag rádh:</span></p>
<lb n="1037"/>
<lb n="1038"/><p><span>“Fón am a ttillfiom-ne ar ar n-ais,” ar siad,</span>
<lb n="1039"/><span>“geinfidhar mac fóna bruinn.”</span></p>
<lb n="1040"/>
<lb n="1041"/><p><span>Arna chlos sin do Shára do-rinne gáire.  d'fhiafraidh</span>
<lb n="1042"/><span>na haingil d'Ábraham créd fá ndearnaidh</span>
<lb n="1043"/><span>sí an gáire, nó ann é gur mheas sí go raibh ní</span>
<lb n="1044"/><span>ar bith do-dhénta ag Dia uile-chumhachtach.</span>
<lb n="1045"/><span>Do ghlac sise uathbhás mór fón imdheargadh</span>
<lb n="1046"/><span>sin agus do shén an gáire, óir ní le fonómhad do-rinneadh</span>
<lb n="1047"/><span>é.</span></p>
<lb n="1048"/>
<lb n="1049"/><p><span>Is mór mholaid na haithreacha naomhtha</span>
<lb n="1050"/><span>Ábraham annso fón bhféile dobhí ann.  Molaid</span>
<lb n="1051"/><span>fós méud umhlachta Shára, óir ní dá taisbénadh</span>
<lb n="1052"/><span>féin ná ag iarraidh buidheachuis na ndeóraibh</span>
<lb n="1053"/><span>do-chuaidh sí, acht fuireach istigh agá bhfreasdal.</span>
<lb n="1054"/></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="1055"/><p><span>An .6. CAIB.</span></p>
<lb n="1056"/>
<lb n="1057"/><p><span>DO SCRIOS NA SODOIME AGUS NA GOMORTHA</span></p>
<lb n="1058"/>
<lb n="1059"/><p><span>Anno Mundi 2107.</span></p>
<lb n="1060"/>
<lb n="1061"/><p><span>A haithle na geallamhna sin do thabhairt</span>
<lb n="1062"/><span>d'Ábraham agus do Shára dona haingil, .i. go ttiucfadh</span>
<lb n="1063"/><span>mac maith eatorra, agus ar mbeith dháibh ag</span>
<lb n="1064"/><span>ceileabhra re hÁbraham, adubhradar ris go</span>
<lb n="1065"/><span>scriosfadhdís cathair na Sodoime, “Óir atá a</span>
<lb n="1066"/><span>bpeacaidhibh líonmhura comh gráineamhuil sin,”</span>
<lb n="1067"/><span>ar aon díobh, ag labhairt i bpearsain Dé, “ag</span>
<lb n="1068"/><span>screadaigh orum ag iarraidh díoghaltais.”</span></p>
<lb n="1069"/>
<lb n="1070"/><p><span>D'iarr Ábraham mur athchuinge air annsin</span>
<lb n="1071"/><span>gan na fíréin dobhí innte do sgrios, acht a</span>
<lb n="1072"/><span>gcaomhna.  Agus iar mbeith seal dá ghér-ghuidhe</span>
<lb n="1073"/><span>mur sin do fhaomh, ar athchuinge Ábrahaim,</span>
<lb n="1074"/><span>an chathair do chaomhna ar an lérscrios dobhí</span>
<lb n="1075"/><span>re dénamh uirre má bhí deichneabhar fírén innte.</span>
<lb n="1076"/><span>Agus ní fríth an uimhir sin d'fhíorénaibh imeasg</span>
<lb n="1077"/><span>na druinge coirpe crosda coinnioll-bháite dobhí</span>
<lb n="1078"/><span>ag áitiughadh na cathrach sin.</span></p>
<lb n="1079"/>
<lb n="1080"/><p><span>Acht go dlúth dá éis sin táinicc dias aingeal i</span>
<lb n="1081"/><span>gcruth deise ógánach go cathair na Sodoime, agus</span>
<lb n="1082"/><span>tárla Lot dáibh um thráthnóna (mur fa gnáth</span>
<lb n="1083"/><span>leis) 'na shuidhe i ndorus na cathrach, agus d'iarr</span>
<lb n="1084"/><span>orra dul leis maille le dúthracht agus le díthchioll</span>
<lb n="1085"/><span>mór dá thig, agus comhnuidh an oidhche sin aige.</span>
<lb n="1086"/></p>
</div>
<pb n="37"/>
<div><lb n="1087"/><p><span>Agus do-chuadar leis dochum comhnuidhe</span>
<lb n="1088"/><span>'na thigh an oidhche sin, gídh go ndearnadar</span>
<lb n="1089"/><span>docamhal ar ttús um dhul leis.  Óir mur bhí</span>
<lb n="1090"/><span>oidios phátarrúin na féile, .i. Ábrahaim, ag Lot,</span>
<lb n="1091"/><span>do chuir éigion orra le dul leis, agus do ghlac go</span>
<lb n="1092"/><span>lúthgháireach ann a thigh iad, go ndearnaidh</span>
<lb n="1093"/><span>sollamhain agus fleadh mhór dháibh.  Agus iar</span>
<lb n="1094"/><span>gcaitheamh proinne dhóibh, an tan bhádar dá</span>
<lb n="1095"/><span>n-ullmhughadh féin le dul chum suain, tháinicc</span>
<lb n="1096"/><span>drong do lucht mallaighthe millteacha na cathrach</span>
<lb n="1097"/><span>i ttimchioll thighe Loit, agus d'fhiafraidh cá raibh</span>
<lb n="1098"/><span>an dias ógánach tháinicc dá thigh an tráthnóna</span>
<lb n="1099"/><span>roimhe, agus d'iarr ar an láthair a gcur chucu amach</span>
<lb n="1100"/><span>lena mbrúideamhlacht Shodomtha do shásúghadh.</span></p>
<lb n="1101"/>
<lb n="1102"/><p><span>Do ghlac buaidhreadh agus dólás mór-adhbhal</span>
<lb n="1103"/><span>Lot ar glos na n-aithiosg ngráineamhuil sin dó,</span>
<lb n="1104"/><span>agus do-chuaidh amach dá n-ionnsaighe agus dá nguidhe,</span>
<lb n="1105"/><span>ag iarraidh orra gan masla do thabhairt dá aoidhibh.</span>
<lb n="1106"/><span>Gidh eadh, níorbh fheirde dhó, óir is iomdha</span>
<lb n="1107"/><span>trillán agus urchar maslaightheach do chuiriodar</span>
<lb n="1108"/><span>ann; agus adubhradar go feargach leis nach raibh</span>
<lb n="1109"/><span>acht deóraigh ann, dár chóir a bheith sásda do</span>
<lb n="1110"/><span>bhrígh gur fhuilingiodar dhó beith síthchánta</span>
<lb n="1111"/><span>go n-uige sin 'na measg agus gan glacadh rén' ais go</span>
<lb n="1112"/><span>príbhiléideach a bheith a' tabhairt comhuirle a</span>
<lb n="1113"/><span>n-aghaidh a gclaonta dáibh; agus annsin dob áill</span>
<lb n="1114"/><span>leó a mharbhadh nó gur tharraing na haingil</span>
<lb n="1115"/><span>chucu é.  Agus an tan dob áill leó teacht chum</span></p>
</div>
<pb n="38"/>
<div><lb n="1116"/><p><span>an doruis agus a bhriseadh níor léur dáibh é, óir do</span>
<lb n="1117"/><span>dhall Dia a súilibh ar an láthair.  Gidh eadh,</span>
<lb n="1118"/><span>níor mhúch sin a n-ainmhianaibh brúideamhla,</span>
<lb n="1119"/><span>óir dobhídar ag smérthacht lena ndernannaibh</span>
<lb n="1120"/><span>ag iarraidh an doruis.</span></p>
<lb n="1121"/>
<lb n="1122"/><p><span>Is mur so bhíos na peacachaibh do-cheannsaigh</span>
<lb n="1123"/><span>do ghnáth; óir ní ghlacuid rogha le pionúis do</span>
<lb n="1124"/><span>chur orra: bíodh 'fhiadhnuise sin ar Pharao agus</span>
<lb n="1125"/><span>ar mhórán eile.  Ba cosmhuil iad so fós, iarna</span>
<lb n="1126"/><span>ndalladh, le lucht an iomthnúith chuirios rompa</span>
<lb n="1127"/><span>mí-chliú agus mí-ghnaoi do chur ar na fíréin; gidh</span>
<lb n="1128"/><span>eadh, ní fhaghaid rompa acht ballaighe dúnta</span>
<lb n="1129"/><span>gan dorus, tré nach féidir leó dul isteach, .i.</span>
<lb n="1130"/><span>deagh-chliú a neagh-oibreacha.</span></p>
<lb n="1131"/>
<lb n="1132"/><p><span>Iar saoradh Loit dona haingil mur sin ó dhíoghaltus</span>
<lb n="1133"/><span>agus ó ainmhian lucht cathrach na Sodoime,</span>
<lb n="1134"/><span>adubhradar ris, má bhí cliabhuin nó fear inghine</span>
<lb n="1135"/><span>isan mbaile aige, rogha a thabhairt dáibh le</span>
<lb n="1136"/><span>teitheadh gan mhaill, agus é féin mar aon riú, óir</span>
<lb n="1137"/><span>gurbha hé Dia do chuir iad i tteachtaireacht le</span>
<lb n="1138"/><span>dianscrios do chur ar an gcathair mhallaighthe</span>
<lb n="1139"/><span>sin agus ar a háitigheóiribh go hiomlán, óir go raibh a</span>
<lb n="1140"/><span>gcortha agus a bpeacaidhibh do-áirmhithe gráineamhla</span>
<lb n="1141"/><span>ag screadaigh do ghnáth ag iarraidh</span>
<lb n="1142"/><span>díoghaltais do dhénamh orra.</span></p>
<lb n="1143"/>
<lb n="1144"/><p><span>Tug Lot an rogha sin gan fhuireach do dhís</span>
<lb n="1145"/><span>áirighthe dár chinn sé a dhias inghean do thabhairt</span>
<lb n="1146"/><span>le pósadh, arna mheas dó go rabhdar ní ba</span></p>
</div>
<pb n="39"/>
<div><lb n="1147"/><p><span>subháilcigh agus ní ba so-cheannsaigh ná an chuid</span>
<lb n="1148"/><span>eile d'áitigheóiribh na Sodoime.  Gidh eadh, is</span>
<lb n="1149"/><span>ar modh magaidh nó fonómhaid do ghlacadar a</span>
<lb n="1150"/><span>rogha, óir níor chreidiodar aen-ní dá ndubhairt</span>
<lb n="1151"/><span>riú.  A moch na maidne arna mhárach adubhairt</span>
<lb n="1152"/><span>na haingil re Lot é féin agus a mhuintir do bhreith</span>
<lb n="1153"/><span>amach as an gcathraigh gan mhoill; agus ar</span>
<lb n="1154"/><span>bhfaicsin dóibh gur ghlac spadántacht agus leisge</span>
<lb n="1155"/><span>íad tugadar féin ar láimh leó as an mbaile amach</span>
<lb n="1156"/><span>iad, agus adubhairt riú annsin a ndíchioll do dhénamh</span>
<lb n="1157"/><span>le hiad féin do shaoradh ar a losgadh, le</span>
<lb n="1158"/><span>teitheadh prap do dhénamh; agus adubhradar</span>
<lb n="1159"/><span>riú fós, i bpéin díoghailtais, gan aon acu</span>
<lb n="1160"/><span>d'fhéchuin 'na ndiaidh nó go mbeithdís as</span>
<lb n="1161"/><span>conntabhairt.</span></p>
<lb n="1162"/>
<lb n="1163"/><p><span>d'iarr Lot orra annsin cead do thabhairt</span>
<lb n="1164"/><span>dóibh comhnuidhe do dhénamh i mbaile bheag</span>
<lb n="1165"/><span>dobhí i ngar dhóibh dárbh ainm Segor, agus iar</span>
<lb n="1166"/><span>ttabhairt na hathchuinge sin dóibh d'iarr na</span>
<lb n="1167"/><span>haingil orra deifir do dhénamh, óir nárbh fhéidir</span>
<lb n="1168"/><span>leó féin an díghbháil mhór do dhénamh nó go</span>
<lb n="1169"/><span>mbeithdís-sean ar a ndaingean.  Agus leis sin</span>
<lb n="1170"/><span>do sgaradar re 'roile.</span></p>
<lb n="1171"/>
<lb n="1172"/><p><span>Ní cian iar sin, ar gclos toruinn mhóir agus troim-pléusga</span>
<lb n="1173"/><span>na lasrach agus, dar ndóigh, éimhghe agus</span>
<lb n="1174"/><span>screadaigh na druinge dobhí dá losgadh agus dá</span>
<lb n="1175"/><span>gcoscairt do mhnaoi Loit, d'fhéch 'na diaidh tar</span>
<lb n="1176"/><span>aithne na n-aingeal nó lé dearmad; acht gibé</span>
<lb n="1177"/><span>mur thárla sin, ní luaithe thug an t-amharc 'na</span></p>
</div>
<pb n="40"/>
<div><lb n="1178"/><p><span>diaidh ná do-rinneadh pilér nó colamhuin shaluinn</span>
<lb n="1179"/><span>di a ndíoghaltus a heasumhlacht.</span></p>
<lb n="1180"/>
<lb n="1181"/><p><span>Adeir an Scriptúir a' tabhairt tuarusgbhála ar</span>
<lb n="1182"/><span>an diansgrios sin gur dhóirt Dia anuas as na</span>
<lb n="1183"/><span>flaithis ceatha teineadh agus sulfuir ar an gcathair</span>
<lb n="1184"/><span>sin agus ar na cathracha bá coimhneasa dhí, gur loisg</span>
<lb n="1185"/><span>go luaithreadh iad uile eidir bhallaighibh, fhear,</span>
<lb n="1186"/><span>mhnaoi, agus leanbh.</span></p>
<lb n="1187"/>
<lb n="1188"/><p><span>Iar ndul go Ségor do Lot agus dá dhias inghean,</span>
<lb n="1189"/><span>do ghlac uamhan agus úathbhás mór iad ar bhfaicsin</span>
<lb n="1190"/><span>cheithre gcaithreacha arna scrios agus arna losgadh</span>
<lb n="1191"/><span>le tinidh agus le sulfur 'na ttimchioll.  Do mheasadar</span>
<lb n="1192"/><span>go ttiucfadh an díoghaltus cédna ar Shégor, agus</span>
<lb n="1193"/><span>uime sin do theithiodar chum sléibhe.  Agus</span>
<lb n="1194"/><span>iar mbeith annsin dáibh leó féin 'na n-aonar, do</span>
<lb n="1195"/><span>shíliodar nach raibh aen-duine don chine dhaonna</span>
<lb n="1196"/><span>beó acht iad féin amháin.  Is ar an ádhbhar sin</span>
<lb n="1197"/><span>do chinn ingheana Loit ar chomhuirle eatorra</span>
<lb n="1198"/><span>féin, .i. gan an cine daonna do léigion i mbáthadh</span>
<lb n="1199"/><span>síl, agus do chogradar a n-athair do chur ar meisge</span>
<lb n="1200"/><span>le fíon, agus luighe fó leith leis chum go ndénfadh</span>
<lb n="1201"/><span>coimhriachtain agus clann riú.  Agus iar sin do luigh</span>
<lb n="1202"/><span>an inghean fa sine ris, an chéd-oidche.  Agus</span>
<lb n="1203"/><span>níor mhothaidh Lot ag luidhe ná ag éirghidh í,</span>
<lb n="1204"/><span>acht do geineadh mac eatorra an oidhche sin</span>
<lb n="1205"/><span>dár ghoir Lot Moab, ó ttáinicc na Moabítigh.</span>
<lb n="1206"/><span>Agus an dara hoidhche do luigh an dara hinghean</span>
<lb n="1207"/><span>gur toirrcheadh í leis an bhfeis cholamhail chédna</span></p>
</div>
<pb n="41"/>
<div><lb n="1208"/><p><span>sin, go rug mac darbh ainm Amon, ó ttáinicc na</span>
<lb n="1209"/><span>hAmonítigh.</span></p>
<lb n="1210"/>
<lb n="1211"/><p><span>AN .7. CAIB.</span></p>
<lb n="1212"/>
<lb n="1213"/><p><span>DON PHIONÚS DO CHUIR DIA AR ABIMELECH</span>
<lb n="1214"/><span>RÍGH CRÍCHE GERÁR.</span></p>
<lb n="1215"/>
<lb n="1216"/><p><span>Anno M. 2107.</span></p>
<lb n="1217"/>
<lb n="1218"/><p><span>Go grod i ndiaidh an díoghailtais sin do theacht</span>
<lb n="1219"/><span>ar na cathracha crosda réimhráite, táinicc gorta</span>
<lb n="1220"/><span>i ttír Chanaam, gurbh éigion d'Ábraham agus dá</span>
<lb n="1221"/><span>mhuintir gluasacht go Gerar.  Agus ar tteacht don</span>
<lb n="1222"/><span>tír sin dáibh adubhairt Ábraham le Sára a rádh</span>
<lb n="1223"/><span>gurbha deirbhshiúr dhó í (agus bá fíor sin, óir ba</span>
<lb n="1224"/><span>inghean dearbhbhráthar dhó í dar ghnáthach</span>
<lb n="1225"/><span>deirbhshiúr do ghairm an tan sin).</span></p>
<lb n="1226"/>
<lb n="1227"/><p><span>An uair do-chualaidh Abimelech rígh Gerar go</span>
<lb n="1228"/><span>ttáinicc an bhean áluinn sin dá thír, do chuir</span>
<lb n="1229"/><span>teachta 'na cuinne, agus tugadh Sára chuige.  Acht</span>
<lb n="1230"/><span>do labhair Dia an oidhche chédna le Abimelech</span>
<lb n="1231"/><span>ag rádh ris, muna gcuireadh a bhean phósta gan</span>
<lb n="1232"/><span>truailliughadh ar a hais go hÁbram, go mbáiseóchadh</span>
<lb n="1233"/><span>é féin agus a mhuintir.  Do ghlac uamhan agus</span>
<lb n="1234"/><span>uathbhás mór Abimelech ar gclos na mbriathar</span></p>
</div>
<pb n="42"/>
<div><lb n="1235"/><p><span>mbograch sin, go ndubhairt le Dia go ndénfadh</span>
<lb n="1236"/><span>gach ní do réir a thola, agus dá mbeith 'fhios aige</span>
<lb n="1237"/><span>gurab í bean Ábrahaim dobhí ann nach n-iarrfadh</span>
<lb n="1238"/><span>air í.  Do ghlac Dia sin uaidhe, agus adubhairt ris</span>
<lb n="1239"/><span>gurab uime sin nár fhuiling dhó an peacadh do</span>
<lb n="1240"/><span>dhénamh.</span></p>
<lb n="1241"/>
<lb n="1242"/><p><span>Do chuir Abimelech an oidhche chédna teachta</span>
<lb n="1243"/><span>i gcuinne Ábrahaim, ag rádh ris a bhean do</span>
<lb n="1244"/><span>bhreith leis chuige féin, agus tug tabhartuis adhbhalmhóra</span>
<lb n="1245"/><span>dhó.  Do ghuidh Ábraham Dia ar a shon,</span>
<lb n="1246"/><span>agus fuair maitheamhnus dó, maille le sliocht mór</span>
<lb n="1247"/><span>do theacht air.</span></p>
<lb n="1248"/>
<lb n="1249"/><p><span>Is follus as so méd an fhuatha agus na grána bhíos</span>
<lb n="1250"/><span>ag Dia ar pheaca gráineamhail an adhaltrannuis.</span></p>
<lb n="1251"/>
<lb n="1252"/><p><span>AN .8. CAIB.</span></p>
<lb n="1253"/>
<lb n="1254"/><p><span>ISMAEL ARNA DHÍBIRT.</span></p>
<lb n="1255"/>
<lb n="1256"/><p><span>2108 A.M.</span></p>
<lb n="1257"/>
<lb n="1258"/><p><span>Ar tteacht d'aimsir coimhlíonta na geallamhna</span>
<lb n="1259"/><span>thug Dia do Shára rug sí mac i n-aois a ceithre</span>
<lb n="1260"/><span>fithchid bliadhain, agus tug Ábraham Ísaác d'ainm</span>
<lb n="1261"/><span>air.  I gcionn ocht lá do-rinneadh timchioll-ghearradh</span>
<lb n="1262"/><span>air, do réir mur d'aithin Dia d'Ábraham</span>
<lb n="1263"/><span>roimhe sin.  Agus gídh go raibh Sára 'na bainphrionnsa</span>
<lb n="1264"/><span>mhóir, is í féin do-rinne a mac</span>
<lb n="1265"/><span>d'oileamhuin agus d'altrum (Dar leat, budh maith</span></p>
</div>
<pb n="43"/>
<div><lb n="1266"/><p><span>an siompla sin do mháithreacha uaibhreacha</span>
<lb n="1267"/><span>anmhianacha na haimsire so thug barr mí-nádúire</span>
<lb n="1268"/><span>ar na beathadhaigh égcéillidh); agus an uair do</span>
<lb n="1269"/><span>coisgeadh do dhiúl cíoch é do-rinne Ábraham</span>
<lb n="1270"/><span>fleadh agus sollamhuin mhór lúthgháireach, mur</span>
<lb n="1271"/><span>do-ní an pastúir maith ar a mbíonn lúthgháire</span>
<lb n="1272"/><span>mhór, an tan do-chí a chlann spioradálta ag</span>
<lb n="1273"/><span>borradh agus ag fás i slighthibh inbhir na subháilceadh.</span></p>
<lb n="1274"/>
<lb n="1275"/><p><span>Acht gidh eadh, mur nach buan an sólás saoghalta</span>
<lb n="1276"/><span>agus gur gnáthach dólás a theacht rena shálaibh,</span>
<lb n="1277"/><span>extrema gaudii luctus occupat, ní cían do mhair</span>
<lb n="1278"/><span>an sólás mór sin ag Sára go ttáinicc damhna</span>
<lb n="1279"/><span>dóláis chuigthi; óir ar nglacadh iomthnúith</span>
<lb n="1280"/><span>mhóir d'Ismael mac Ágair, tré mur do mheas</span>
<lb n="1281"/><span>gan amhrus gurab é Ísaác mac Shára do-gheúbhadh</span>
<lb n="1282"/><span>oighreacht, maoine, agus saidhbhris Ábrahaim</span>
<lb n="1283"/><span>go hiomlán, do thionnsgain mí-mhodh agus</span>
<lb n="1284"/><span>easeamhlacht do thabhairt do Shára, ionnus gur</span>
<lb n="1285"/><span>sháraigh a mháthair féin, .i. Ágar, i ndrochmhúnadh</span>
<lb n="1286"/><span>agus i mí-bhésaibh, agus dothug sé fós re</span>
<lb n="1287"/><span>tuigsin do gach aon lena dhroch-iomchar agus le</span>
<lb n="1288"/><span>gach beart mailísioch dá n-imreadh ar an leanbh</span>
<lb n="1289"/><span>Ísaác go raibh fuath agus miosgus aige dhó.</span></p>
<lb n="1290"/>
<lb n="1291"/><p><span>Arna thabhairt sin fó deara do Shára d'iarr</span>
<lb n="1292"/><span>sí mur athchuinge ar Ábraham é féin agus a</span>
<lb n="1293"/><span>mháthair Ágar d'ionarbadh, óir ba heagail léidh</span>
<lb n="1294"/><span>go mbáiseóchaddís go fealltach a haen-mhac</span></p>
</div>
<pb n="44"/>
<div><lb n="1295"/><p><span>dil féin.  Do ghuill sin ar an duine naomhtha,</span>
<lb n="1296"/><span>acht go ttug Dia an fógra cédna dhó le toil Shára</span>
<lb n="1297"/><span>do choimhlíonadh do réir mur d'iarr sí air.  Annsin</span>
<lb n="1298"/><span>do ghlac Ábraham cáca aráin agus leastair uisge,</span>
<lb n="1299"/><span>agus arna ttabhairt mur lón do Ágar agus dá mac adubhairt</span>
<lb n="1300"/><span>riú imtheacht ar deóraighacht uaidhe.</span></p>
<lb n="1301"/>
<lb n="1302"/><p><span>Ar mbeith arna n-ionarbadh mur sin dáibh</span>
<lb n="1303"/><span>dobhídar ag imtheacht go ttárla go fásach</span>
<lb n="1304"/><span>Bhersabe iad.  Is annsin d'imghidh as a gcuid</span>
<lb n="1305"/><span>lóin uisge, go rabhdar i gcruth báis lé tart.  Do-chuaidh</span>
<lb n="1306"/><span>Ágar as amharc a mic, agus do shuidh sí</span>
<lb n="1307"/><span>fó bhun crainn ar leith chum nach bhfaiceadh é</span>
<lb n="1308"/><span>a' fagháil bháis.  Ní cian dobhi sí annsin go</span>
<lb n="1309"/><span>ttáinicc aingeal cuigthe ag rádh léithe cúram agus</span>
<lb n="1310"/><span>coimhéd maith do bheith aice ar a mac, óir go</span>
<lb n="1311"/><span>ngeinfidh mórán do chinedhachaibh uaidhe.</span>
<lb n="1312"/><span>Agus do thaisbéin tobar fíor-uisge dhí dobhí i</span>
<lb n="1313"/><span>ngar don áit chédna sin.</span></p>
<lb n="1314"/>
<lb n="1315"/><p><span>Ag so, do réir mur deir Pól apsdal, fighair</span>
<lb n="1316"/><span>Eaguilse Chríosd agus na Synagóige; óir gibé bhés</span>
<lb n="1317"/><span>'na Ísaác, .i. 'na fhírén, is éigion dó iomthnúth</span>
<lb n="1318"/><span>cháich eile d'fhulang agus truaighe do bheith aige</span>
<lb n="1319"/><span>d'Ismael, .i. dona Iudaighibh, dona heretigidh, agus</span>
<lb n="1320"/><span>dona págánaigh fós, tá arna ndíbirt tréna gcortha</span>
<lb n="1321"/><span>féin ón oighreacht shíorruidhe.</span>
<lb n="1322"/></p>
</div>
<pb n="45"/>
<div><lb n="1323"/><p><span>AN .9. CAIB.</span></p>
<lb n="1324"/>
<lb n="1325"/><p><span>DON IODHBAIRT DO-RINNE ÁBRAHAM.</span></p>
<lb n="1326"/>
<lb n="1327"/><p><span>Anno Mundi 2133, roimh Chríosd 1871.</span></p>
<lb n="1328"/>
<lb n="1329"/><p><span>Iar ndíbirt Ismael d'Ábraham dobhí Ísaác</span>
<lb n="1330"/><span>mur oighre dílis go sáimh síthchánta i tteaghlach</span>
<lb n="1331"/><span>a athar.  Agus ar mbeith i n-aois 39 bliadhain,</span>
<lb n="1332"/><span>do réir buan-choimhéid shean-chuimhne sinnsir</span>
<lb n="1333"/><span>na Iudaigheach, ba toil le Dia coinghioll Ábrahaim</span>
<lb n="1334"/><span>do fhromhadh nó 'chur i gcéill, agus a chaoin-dúthracht</span>
<lb n="1335"/><span>dó féin do chur i gcéill agus do chruthughadh mur</span>
<lb n="1336"/><span>so:</span></p>
<lb n="1337"/>
<lb n="1338"/><p><span>Ar mbeith d'Ábraham i n-uaignios do labhair</span>
<lb n="1339"/><span>Dia ris, ag rádh:</span></p>
<lb n="1340"/>
<lb n="1341"/><p><span>“Imghidh: beir leat do mhac dil féin, .i. Ísaác,</span>
<lb n="1342"/><span>agus iodhbair é ar bhinn an chnuic thaisbénus misi</span>
<lb n="1343"/><span>dhuit.”</span></p>
<lb n="1344"/>
<lb n="1345"/><p><span>Agus gé gur dhoiligh le hÁbraham an dáil sin,</span>
<lb n="1346"/><span>gidh eadh, do bhrígh go raibh 'fhios aige gur ó</span>
<lb n="1347"/><span>mhíorbhuile Dé féin dofuair a mhac, agus gidh gur</span>
<lb n="1348"/><span>smuain go minic, ar feadh an dá lá dobhí do</span>
<lb n="1349"/><span>chairde aige (dar leis) ar a mhac, ar na geallamhnaibh</span>
<lb n="1350"/><span>móra thug Dia roimhe sin dó ar shliocht</span>
<lb n="1351"/><span>ro-líonmhur do-áirmhe do theacht air an mac</span>
<lb n="1352"/><span>cédna, ní dhearna stuidér ná moill acht cunna</span></p>
</div>
<pb n="46"/>
<div><lb n="1353"/><p><span>do ghearradh chum na hiodhbartha uile-loisgighe</span>
<lb n="1354"/><span>sin do dhénamh, agus gluasacht mar aon re dias</span>
<lb n="1355"/><span>dá ghiollaighibh, gan sgél ná faisnéis do thabhairt</span>
<lb n="1356"/><span>d'aon-neoch ar a thoisg, go ráinicc an treas lá</span>
<lb n="1357"/><span>go bun an tsléibhe ar ar orduigh Dia an iodbhairt</span>
<lb n="1358"/><span>thaithneamhach sin do dhénamh.  Is annsin</span>
<lb n="1359"/><span>do chuir an chual chunnaidh ar ghualainn a</span>
<lb n="1360"/><span>mhic.  Dothug féin cloidheamh cosgarthach agus</span>
<lb n="1361"/><span>teinidh leis, iarna rádh dhó leis an dias searbhfoghantaigh</span>
<lb n="1362"/><span>dobhí 'na fhochair gan an áit sin</span>
<lb n="1363"/><span>d'fhágbháil nó go ttigeadh féin ar ais.  Do ghluais</span>
<lb n="1364"/><span>féin agus a mhac go mullach an chnuic.  Annsin</span>
<lb n="1365"/><span>d'fhiafraidh Ísaác dá athair cáit a raibh adhbhar</span>
<lb n="1366"/><span>na hiodhbartha uile-loisgach sin dob áill leis a</span>
<lb n="1367"/><span>dhénamh.  Adubhairt Ábraham ris go raibh sin</span>
<lb n="1368"/><span>ar láimh Dé agus go ttiubhradh dháibh í: Deus</span>
<lb n="1369"/><span>providebit, fili mi.</span></p>
<lb n="1370"/>
<lb n="1371"/><p><span>Is dílis an fhighair Ísaác annso do Chríosd</span>
<lb n="1372"/><span>ar Slánaightheóir ag iomchar a chroiche ar ar</span>
<lb n="1373"/><span>hiodhbradh ar son an chine daonna é.</span></p>
<lb n="1374"/>
<lb n="1375"/><p><span>Ar tteacht chum na háite dhóibh do chóirigh</span>
<lb n="1376"/><span>Ábraham altóir; do chuir an chual chunnaigh</span>
<lb n="1377"/><span>uirre; do cheangail a mhac iar sin; agus do shín</span>
<lb n="1378"/><span>ar uachtar an chunnaigh ar an altóir é, agus arna</span>
<lb n="1379"/><span>dhénamh sin do thóig suas an cloidheamh ann a</span>
<lb n="1380"/><span>láimh lena threasgairt.</span></p>
<lb n="1381"/>
<lb n="1382"/><p><span>An tan d'amhairc Dia ar dhíoghruis umhlachta</span>
<lb n="1383"/><span>Ábrahaim d'órduigh ar an láthair d'aon dá</span></p>
</div>
<pb n="47"/>
<div><lb n="1384"/><p><span>ainglibh an buille do thoirmeasg.  Annsin</span>
<lb n="1385"/><span>d'fhéch Ábraham ar thaobh dhe agus do-chonnairc</span>
<lb n="1386"/><span>reithe i n-achrann a adharc imeasg dreisioch nó</span>
<lb n="1387"/><span>droighneáin.  Dorug Ábraham air agus do iodhbair</span>
<lb n="1388"/><span>ar son a mhic ar an altóir é, agus do-chuaidh iar</span>
<lb n="1389"/><span>sin go lúthgháireach ar ais go hairm ar fhág a</span>
<lb n="1390"/><span>ghiollaidhibh.</span></p>
<lb n="1391"/>
<lb n="1392"/><p><span>Is ró-mhaith an léighionn so d'fhág Ábraham agus</span>
<lb n="1393"/><span>a mhac ag aithreacha agus ag cloinn an domhuin,</span>
<lb n="1394"/><span>óir dobhí do theasgráidh agus do mhéd umhlachta</span>
<lb n="1395"/><span>Ábrahaim do Dhia go raibh ullmhaigh gan mhaill</span>
<lb n="1396"/><span>lena aen-mhac dílis do threasgairt agus d'iodhbairt</span>
<lb n="1397"/><span>an tan d'iarr air a dhénamh.  Acht monuar,</span>
<lb n="1398"/><span>anois ní do Dhia iodhbras cách go coitcheann a</span>
<lb n="1399"/><span>gclann acht don diabhal!  Dobhí fós úmhlacht</span>
<lb n="1400"/><span>an mhic sin comh mór agus comh foirfe sin do Dhia</span>
<lb n="1401"/><span>agus dá athair gur fhuiling dó a cheangal gion do</span>
<lb n="1402"/><span>raibh sé i neart agus i n-aois fheardha an tan sin,</span>
<lb n="1403"/><span>.i. i n-aois 39 mbliadhain.</span></p>
<lb n="1404"/>
<lb n="1405"/><p><span>Iar ndul ar a ais d'Ísaác dobhí sé a' tabhairt</span>
<lb n="1406"/><span>sóláis mhóir dá mháthair dobhí ársaigh cianaosta,</span>
<lb n="1407"/><span>go bhfuair bás go grod dá éis sin.  Do</span>
<lb n="1408"/><span>chaoi Ábraham déra dólásacha ós a cionn.  Agus</span>
<lb n="1409"/><span>an uair do chinn ar a hadhlacadh, do ghlac mian</span>
<lb n="1410"/><span>mór é le háit adhlacadh d'fhagháil i gcathair</span>
<lb n="1411"/><span>Geth, agus do-chuaidh d'agallmhadh mhuintire na</span>
<lb n="1412"/><span>cathrach sin ag iarraidh áite adhlaice orra le</span>
<lb n="1413"/><span>ceannach.  Do fhreagradar sin go humhal macánta</span>
<lb n="1414"/><span>ceannsaigh é ag gairm prionnsa dhe, ag rádh go</span></p>
</div>
<pb n="48"/>
<div><lb n="1415"/><p><span>ttiubhradís a rogha áite isan bhaile dhó.  Do</span>
<lb n="1416"/><span>thug-san buidheachus mór dháibh, agus adubhairt</span>
<lb n="1417"/><span>riú go ttiubhradh féin ceannach óir nó airgid</span>
<lb n="1418"/><span>ar an áit, agus do ghuidh iad um mhachaire Ephróin</span>
<lb n="1419"/><span>d'fhagháil agus impidh do chur ar Ephrón an machaire</span>
<lb n="1420"/><span>do dhíol leis, óir dobhí uaimh dhúbalta ann;</span>
<lb n="1421"/><span>agus do thairg Ephrón a bhronnadh dhó.  Gidh eadh,</span>
<lb n="1422"/><span>níor ghlac Ábraham sin uaidhe, acht d'iarr fios</span>
<lb n="1423"/><span>a luacha.  Agus d'innis dó gurbh fhiú trí chéd</span>
<lb n="1424"/><span>secel airgid í.  Do-rinne Ábraham i bhfiadhnuise</span>
<lb n="1425"/><span>cháich uile connradh ris, agus iar ndíol an airgid</span>
<lb n="1426"/><span>dó dofuair sealbh an mhachaire dhó féin agus dá</span>
<lb n="1427"/><span>shliocht go síorruidhe, agus do adhlaic Sára ann.</span></p>
<lb n="1428"/>
<lb n="1429"/><p><span>Féch an duine naomhtha so dár gheall Dia</span>
<lb n="1430"/><span>go minic sealbh na críche sin go hiomlán, nár</span>
<lb n="1431"/><span>iarr ariamh innte acht áit adhlaice, agus sin féin a</span>
<lb n="1432"/><span>cheannach, do bhrígh nach ar oighreacht talmhuidhe</span>
<lb n="1433"/><span>dobhí a aire, acht ar an mbás agus ar an</span>
<lb n="1434"/><span>tsíorruidheacht.</span></p>
<lb n="1435"/>
<lb n="1436"/><p><span>AN .X. CAIB.</span></p>
<lb n="1437"/>
<lb n="1438"/><p><span>PÓSADH ÍSAÁIC.</span></p>
<lb n="1439"/>
<lb n="1440"/><p><span>A.M. 2148.</span></p>
<lb n="1441"/>
<lb n="1442"/><p><span>Ar mbeith d'Ábraham 'na sheanóir chian-aosta</span>
<lb n="1443"/><span>do mheas gur chóir bean do thabhairt do Ísaác</span>
<lb n="1444"/><span>sul bhfuigheadh féin bás.  Agus d'ordaigh dá</span></p>
</div>
<pb n="49"/>
<div><lb n="1445"/><p><span>phríomh-fhear feadhma féin, .i. do Elieser, dul go</span>
<lb n="1446"/><span>Mesopotamia, .i. go tír a athardha, agus bean</span>
<lb n="1447"/><span>d'fhagháil dá mhac innte, óir níorbh áil leis cleamhnus</span>
<lb n="1448"/><span>do dhénamh le muinntir na Canaame.</span></p>
<lb n="1449"/>
<lb n="1450"/><p><span>Do ghluais Elieser, agus ní haithristear a eachtra go</span>
<lb n="1451"/><span>ráinicc i bhfogus do chathair Nachoir.  Is ann</span>
<lb n="1452"/><span>sin do ghuidh Dia go dúthrachtach lena stiúradh</span>
<lb n="1453"/><span>ar an eólus cheart agus le sgéla d'fhagháil créd í</span>
<lb n="1454"/><span>an bhean ba mian agus ba toil leis a thabhairt d'Ísaác.</span>
<lb n="1455"/><span>Agus dofuair toradh a urnaighthe ar an láthair;</span>
<lb n="1456"/><span>óir dothug Dia mur chomhartha dhó gibé haon</span>
<lb n="1457"/><span>d'ingheanacha an bhaile sin, ar mbeith ag tarruing</span>
<lb n="1458"/><span>uisge dháibh, agus ar a n-iarrfadh-san deoch don</span>
<lb n="1459"/><span>uisge, adéuradh ris nach é amháin dó féin acht</span>
<lb n="1460"/><span>go ttiubhradh fós uisge dá chámhuill, gurab í</span>
<lb n="1461"/><span>sin an bhean do thogh Dia d'Ísaác.</span></p>
<lb n="1462"/>
<lb n="1463"/><p><span>Agus níor chian dó iar sin go ttáinic Rebeca,</span>
<lb n="1464"/><span>inghean áluinn Bhátuel, ba mac do Mhelcha,</span>
<lb n="1465"/><span>bean Nachoir, dearbhbhráthair Ábrahaim, amach</span>
<lb n="1466"/><span>as an mbaile a' tarruing uisge; agus ar bhfilleadh</span>
<lb n="1467"/><span>dhí táinicc Elieser roimpe ar an tslighe, agus d'iarr</span>
<lb n="1468"/><span>deoch uirre.  Adubhairt sise go fonnmhar go</span>
<lb n="1469"/><span>ttiubhradh sin dó agus dá chámhuill fós.  Do aithin</span>
<lb n="1470"/><span>an feadhmannach dílis dúthrachtach sin gurab</span>
<lb n="1471"/><span>í an mhaighdion áluinn sin do thogh Dia dá óig-thiaghearna</span>
<lb n="1472"/><span>féin, agus tug tabhartuis ar an láthair</span>
<lb n="1473"/><span>dí, .i. pérlaidhe cluas agus bráisléid, agus d'fhiafraidh</span>
<lb n="1474"/><span>dhi an bhfuigheadh féin aoidhacht na hoidhche</span></p>
</div>
<pb n="50"/>
<div><lb n="1475"/><p><span>sin óna hathair.  Adubhairt sise go bhfuigheadh</span>
<lb n="1476"/><span>agus fáilte mhór; agus do-rinne sí féin athghoirid na</span>
<lb n="1477"/><span>conaire dochum an bhaile le sgéla do thabhairt</span>
<lb n="1478"/><span>dá muinntir, gur innis dáibh gach ní dá ttárla</span>
<lb n="1479"/><span>eatorra, agus do thaisbéin na seóide sin dá dearbhráthair,</span>
<lb n="1480"/><span>.i. do Lában.</span></p>
<lb n="1481"/>
<lb n="1482"/><p><span>Annsin tháinicc Lában 'na chuinne, go ttug</span>
<lb n="1483"/><span>chum an tighe é.  Agus iar gcomhnuidhe istigh</span>
<lb n="1484"/><span>d'Elíeser, an tan ba mian le cách proinn do</span>
<lb n="1485"/><span>chaitheamh, adubhairt sé riú nach gcaithfeadh</span>
<lb n="1486"/><span>féin bia ná deoch nó go bhfaghadh freagra ar a</span>
<lb n="1487"/><span>theachtaireacht.  Agus d'innis dáibh gurbhá</span>
<lb n="1488"/><span>feadhmannach é féin dá ttug Dia mur thríath</span>
<lb n="1489"/><span>duine naomhtha ro-shaidhbhir, .i. Ábraham, do</span>
<lb n="1490"/><span>chuir ag iarraidh mná dá oighre agus dá aon-mhac</span>
<lb n="1491"/><span>é, .i. do Ísaác, agus go bhfuair dearbhadh le comharthaigh</span>
<lb n="1492"/><span>ó Dhia gurab í Rebeca do thogh an</span>
<lb n="1493"/><span>Cruthaightheóir dhó.</span></p>
<lb n="1494"/>
<lb n="1495"/><p><span>An tan do-chualaidh Batuel agus Lában na briathra</span>
<lb n="1496"/><span>sin do chreidiodar gur le hordughadh Dé do</span>
<lb n="1497"/><span>tháinicc sé, agus dá bhrígh sin d'aontaighdar dhó</span>
<lb n="1498"/><span>go fonnmhur lúthgháireach, agus tug Eliesar</span>
<lb n="1499"/><span>annsin bronntanuis mhóra do shoithighibh óir</span>
<lb n="1500"/><span>agus airgid dá hathair agus dá máthair.  Agus ar mbeith</span>
<lb n="1501"/><span>dhó arna mhárach ag tionnsgnadh a bheith ag</span>
<lb n="1502"/><span>gluasacht ar ais d'fhiafraidh do Rebeca an rachadh</span>
<lb n="1503"/><span>sí leis.  Adubhairt sise go rachadh, agus dá réir sin</span>
<lb n="1504"/><span>do ghluais sí leis; agus ar tteacht i bhfogus do</span></p>
</div>
<pb n="51"/>
<div><lb n="1505"/><p><span>theagh Ábrahaim do-chonncadar Ísaác uatha ar</span>
<lb n="1506"/><span>mhachaire ós a gcomhair.  Agus an tan d'innis</span>
<lb n="1507"/><span>Elieser dhí gurab é dobhí ann, do chuir sí brat</span>
<lb n="1508"/><span>fóna ceann, agus táinicc sé chugthu.  d'innis Elieser</span>
<lb n="1509"/><span>gurbh í sin an bhean do thogh Dia dhó.  I n-ionad</span>
<lb n="1510"/><span>an dóláis dobhí ar Ísaác roimhe sin tré bhás a</span>
<lb n="1511"/><span>mháthar do ghlac lúthgháire mhór é fón mnaoi</span>
<lb n="1512"/><span>áluinn subháilcidh sin d'fhagháil le pósadh.</span></p>
<lb n="1513"/>
<lb n="1514"/><p><span>Agus iar mbeith pósda don lánamhuin sin ré</span>
<lb n="1515"/><span>chéile do mhair Ábraham aimsir imchian, agus fá</span>
<lb n="1516"/><span>dheóidh do ghoir Dia air dochum a thuarusdail</span>
<lb n="1517"/><span>do thabhairt dó.</span></p>
<lb n="1518"/>
<lb n="1519"/><p><span>Ba hé sin an searbhfhoghantach dílis don</span>
<lb n="1520"/><span>fhíor-Dhia forórdha; óir i gcruas ná i mbuige, i</span>
<lb n="1521"/><span>sógh ná i n-anshógh, níor sgar ris an gcreideamh</span>
<lb n="1522"/><span>ná ris an ndóchus ndiadha, ná fós gan bheith</span>
<lb n="1523"/><span>líonta do ghrádh Dé ós cionn gach uile ní agus do</span>
<lb n="1524"/><span>ghrádh na comharsann mur fá dual; agus dobhí</span>
<lb n="1525"/><span>sé buan-sheasmhach isan staid naomhtha sin ar</span>
<lb n="1526"/><span>feadh a bheatha, agus dá bhrígh sin dofuair mur</span>
<lb n="1527"/><span>luach saothair ó Dhia a bheith 'na athair ar an</span>
<lb n="1528"/><span>tsaoghal ag creidmheacha fírénta an domhuin, agus</span>
<lb n="1529"/><span>isan mbeatha shíorruidhe a bheith 'na abhacóid</span>
<lb n="1530"/><span>agus 'na phátarrún acu.  Dobhí sé fós cródha calma</span>
<lb n="1531"/><span>le ceart do sheasamh agus le troid ar son a ghaolta</span>
<lb n="1532"/><span>agus a aos gráidh: bíodh 'fhiadhnuise sin ar Lot</span>
<lb n="1533"/><span>dothug as broid a namhad.  Dobhi sé fós foighdeach</span>
<lb n="1534"/><span>ann gach eígion agus ann gach cruaidh-dháil</span></p>
</div>
<pb n="52"/>
<div><lb n="1535"/><p><span>dá ttarla dhó; óir ba mór, dar leis féin, an sólás</span>
<lb n="1536"/><span>dobhí aige ann a bheith, do réir mur dubhairt</span>
<lb n="1537"/><span>Dia leis, 'na dheóraigh aimsir imchian i bhfad</span>
<lb n="1538"/><span>óna ghaolta agus óna cháirde, i ttíortha coimhigheacha</span>
<lb n="1539"/><span>coigcríche, ón am ar aithnigh Dia dhó a</span>
<lb n="1540"/><span>ttréigion gur chríochnaigh a shaoghal i n-aois</span>
<lb n="1541"/><span>165 bhliadhna, aois an domhuin an tan (sin)</span>
<lb n="1542"/><span>2188 mbliadhna, seacht ccéd ochtmhoghad agus</span>
<lb n="1543"/><span>21 bhliadhain roimh Chríosd do theacht ar an</span>
<lb n="1544"/><span>tsaoghal.</span></p>
<lb n="1545"/>
<lb n="1546"/><p><span>Do chuir Dia íar mbás Ábrahaim sén agus rath</span>
<lb n="1547"/><span>mór ar Ísaác, ionnus nár theasdaigh do shógh</span>
<lb n="1548"/><span>saoghalta uaidhe acht gan clann do bheith aige;</span>
<lb n="1549"/><span>óir dobhí sé pósdaigh le Rebeca le ré fhithchid</span>
<lb n="1550"/><span>bliadhain gan clann do theacht eatorra, agus dobhí</span>
<lb n="1551"/><span>Ísaác mun am sin .lx. bliadhain d'aois, agus uime sin</span>
<lb n="1552"/><span>do ghuidh Dia go dúrachtach um chloinn do</span>
<lb n="1553"/><span>thabhairt dó.  Agus dothug mur thoradh ar a ghuidhe</span>
<lb n="1554"/><span>gur toirrcheadh Rebeca agus gur geineadh</span>
<lb n="1555"/><span>dias mac i n-aoinfheacht ann a broinn, dobhí</span>
<lb n="1556"/><span>(dar léith) ag comhrac ré 'roile ann a broinn go</span>
<lb n="1557"/><span>haimsir a ttuismighthe; agus ag teacht ar an tsaoghal</span>
<lb n="1558"/><span>dáibh dobhí grim ag an tsóisior ar sháil coise</span>
<lb n="1559"/><span>an tsinnsir.  Agus sul thángadar chum an tsaoghail</span>
<lb n="1560"/><span>fuair a máthair le neart a crábhaidh agus a</span>
<lb n="1561"/><span>hurnaighthe fios ó Dhia go raibh dias ann a</span>
<lb n="1562"/><span>broinn do bheith leis an aimsir 'na n-aithreacha agus</span>
<lb n="1563"/><span>'na n-árd-cheinn ar mhórán, nó ar chineadhachaibh</span></p>
</div>
<pb n="53"/>
<div><lb n="1564"/><p><span>il-iomdha, agus go mbeith an sinnsear, nó go</span>
<lb n="1565"/><span>háirighthe a shliocht, i moghsaineacht don tsóisior</span>
<lb n="1566"/><span>nó dhá shliocht.  Dobhí an chéd-ghin gruagach</span>
<lb n="1567"/><span>fionnfadhach ag teacht as broinn dó, agus is ruadhfholtach</span>
<lb n="1568"/><span>dobhí sé, agus Esau tugadh mur ainm</span>
<lb n="1569"/><span>air; agus Iacób tugadh d'ainm ar an ngein táinicc</span>
<lb n="1570"/><span>'na dhiaidh, agá raibh grim sáile coise na céd-gheine</span>
<lb n="1571"/><span>aige.</span></p>
<lb n="1572"/>
<lb n="1573"/><p><span>Iar tteacht i n-aois agus i bhfás don dias mhac</span>
<lb n="1574"/><span>sin tarla don tsóisior, .i. do Iacób, gur ullmhaigh</span>
<lb n="1575"/><span>brochán nó anbhruith dhó féin, agus ar tteacht do</span>
<lb n="1576"/><span>Esau ó sheilg, lér ghnáthach leis urmhór a aimsire</span>
<lb n="1577"/><span>do chaitheamh, agus ar mbeith tuirseach ocrach</span>
<lb n="1578"/><span>dhó, d'iarr ar Iacób agus do ghuidh go díoghraisioch</span>
<lb n="1579"/><span>é um chuid don bhrochán sin a thabhairt dó.</span>
<lb n="1580"/><span>Do fhreagair Iacób é agus adubhairt leis nach</span>
<lb n="1581"/><span>ttiubhradh sin dó muna ttugadh-san a cheart</span>
<lb n="1582"/><span>príomh-gheine ar a shon dó, ius primogeniturae.</span>
<lb n="1583"/><span>Agus do dheónaigh Esau ar an láthair sin do</span>
<lb n="1584"/><span>thabhairt dó ar an scála praisge sin.</span></p>
<lb n="1585"/>
<lb n="1586"/><p><span>Adeir na haithreacha naomhtha go bhfoillsighionn</span>
<lb n="1587"/><span>an dias dearbhbhráthair so dá phobal</span>
<lb n="1588"/><span>nó dhá dhream daoine, .i. na fíreín agus lucht an</span>
<lb n="1589"/><span>aindlighe: Esau an sinnsior, athair na n-aindlightheach</span>
<lb n="1590"/><span>dar chóir a bheith, agus bhés do ghnáth, i seirbhís</span>
<lb n="1591"/><span>agus i moghsaineacht an tsóisir, .i. an fhíréin, lena</span>
<lb n="1592"/><span>mailís agus lena mí-bhésa; óir glantar agus umhlaighthear</span>
<lb n="1593"/><span>go minicc na fíréin leó mur is follus do chách.</span></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="1594"/><p><span>Agus cuiridh díol na príomh-gheineamhna i</span>
<lb n="1595"/><span>gcéill dúinn an rogha do-bheir cách an tan</span>
<lb n="1596"/><span>shanntaighid an saoghal agus thréigid an tsíorruidhacht</span>
<lb n="1597"/><span>ar shásadh nó ar shólás bréige neambuan</span>
<lb n="1598"/><span>saoghalta: momentaneum est quod delectat;</span>
<lb n="1599"/><span>aeternum vero quod cruciat.</span></p>
<lb n="1600"/>
<lb n="1601"/><p><span>CAIBIDIL XI.</span></p>
<lb n="1602"/>
<lb n="1603"/><p><span>DON BHEANNACHT TUG ÍSAÁC DO IACÓB.</span></p>
<lb n="1604"/>
<lb n="1605"/><p><span>Anno Mundi 2245, Ante Christum 1754.</span></p>
<lb n="1606"/>
<lb n="1607"/><p><span>Iar ndíol a cheirt sinnsireacht mur sin do</span>
<lb n="1608"/><span>Esau do chruthaidh a mháthair, .i. Rebeca, i</span>
<lb n="1609"/><span>gceann móráin do bhliadhnaibh gur mhór an</span>
<lb n="1610"/><span>tairbhe a ttáinicc an dáil sin chum Iacóib, agus sin</span>
<lb n="1611"/><span>do theacht le gliocas naomhtha dobhí lán do</span>
<lb n="1612"/><span>rúndiamhraibh diadha.  Óir ar mbeith d'Ísaác .i.</span>
<lb n="1613"/><span>i gcionn 137 mbliadhna d'aois, thug sé dhá aire</span>
<lb n="1614"/><span>go raibh an bás cinnte agus an uair go grod dá ionnsaighe.</span>
<lb n="1615"/><span>Uime sin do smuain gur chóir dhó a</span>
<lb n="1616"/><span>bheannacht d'fhágbháil go dúthrachtach agá</span>
<lb n="1617"/><span>chloinn, agus do ghoir amach Esau, ar a raibh díoghrais</span>
<lb n="1618"/><span>a ghráidh, chuige, agus adubhairt ris:</span></p>
<lb n="1619"/>
<lb n="1620"/><p><span>“A mhic ionmhuin,” ar sé, “dén seilg agus tabhair</span>
<lb n="1621"/><span>chugam-sa feóil do thoradh na seilge sin, ionnus,</span>
<lb n="1622"/><span>iar gcaitheamh proinne dhi, go ttiubhrainn mo</span>
<lb n="1623"/><span>bheannacht ré mbás go dúthrachach dhuit.”</span></p>
<lb n="1624"/>
<lb n="1625"/><p><span>Iar gclos na n-aithiosg sin do Rebeca d'innis</span></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="1626"/><p><span>do Iacób iad, agus adubhairt ris dul gan mhaill</span>
<lb n="1627"/><span>imeasg an tréda agus dá mhionnán do thabhairt</span>
<lb n="1628"/><span>chuighthe do thogha na seilbhe, agus arna dhénamh</span>
<lb n="1629"/><span>sin dó do ullmhaigh sí proinn do réir a mhiana</span>
<lb n="1630"/><span>féin d'Ísaác mur ba feas dí.  Iar sin do chuir</span>
<lb n="1631"/><span>an t-édach dob fhearr bhí ag Esau ar Iacób, agus</span>
<lb n="1632"/><span>do thimchill a lámha agus a mhuinél le croicne na</span>
<lb n="1633"/><span>mionnán, ionnus dá ttigeadh go n-aithneóchadh</span>
<lb n="1634"/><span>Ísaác glór Iacóib go measfadh tar a chionn sin</span>
<lb n="1635"/><span>gurab é Esau do bheith ann an tan do mhotheóchadh</span>
<lb n="1636"/><span>an fionntha ar a chroicionn.  Agus is mur</span>
<lb n="1637"/><span>sin tárla; óir an tan thug Ísaác dá aire, ar mbeith</span>
<lb n="1638"/><span>dall dhó, nach é guth Esau do-chualaidh isan</span>
<lb n="1639"/><span>bhfreagra dothug Iacób i riocht Esau air, adubhairt</span>
<lb n="1640"/><span>leis teacht ni ba goire dhó, agus ar nglacadh</span>
<lb n="1641"/><span>a lámh ann a láimh dofuair fionnfadhach iad:</span></p>
<lb n="1642"/>
<lb n="1643"/><p><span>“Guth Iácóib a chluinim, agus lámha Esau</span>
<lb n="1644"/><span>mhothaighim,” ar sé; acht an uair do mhothaigh</span>
<lb n="1645"/><span>boladh éudaigh Esau dobhí uime, agus ar mbeith</span>
<lb n="1646"/><span>dhó súgach tar éis a phroinne, dothug a bheannacht</span>
<lb n="1647"/><span>do Iacób, ag rádh “drúcht na bhflaithios agus lántoradh</span>
<lb n="1648"/><span>na talmhan” do bheith aige do ghrés:</span>
<lb n="1649"/><span>“Sirim fós ar Dhia,” ar sé, “do bheith i gceannus</span>
<lb n="1650"/><span>ós do dhearbhbhráithribh go bráth, agus gibé</span>
<lb n="1651"/><span>bheanneóchus duit go raibh sé beannaighthe, agus</span>
<lb n="1652"/><span>gíbé mhalleóchus duit go raibh sé mallaighthe.”</span></p>
<lb n="1653"/>
<lb n="1654"/><p><span>Níor chian dáibh 'na dhiaidh sin go ttáinicc</span>
<lb n="1655"/><span>Esau le cuid d'fheóil a sheilge go h'Ísaác, agus d'iarr</span></p>
</div>
<pb n="56"/>
<div><lb n="1656"/><p><span>a bheannacht.  Arna chlos sin d'Ísaác do ghlac</span>
<lb n="1657"/><span>iongantus mór é.  Gidh eadh, arna mheas dó go</span>
<lb n="1658"/><span>raibh lámh agus ordúgh Dé ris an ní do-rinne sé,</span>
<lb n="1659"/><span>a bhfad ó ghairm ar ais do dhénamh ar na beanachtaigh</span>
<lb n="1660"/><span>dothug roimhe sin do Iacób, do neartaigh</span>
<lb n="1661"/><span>arís iad.  Arna chlos sin do Esau do scread le</span>
<lb n="1662"/><span>caoineadh agus le heólchuire mhóir go raibh déra</span>
<lb n="1663"/><span>'na ttuile ag tuitim óna shúilibh.  Dobhí fós</span>
<lb n="1664"/><span>ag casaoid go cruaidh ar égcneastacht a dhearbhbhráthar,</span>
<lb n="1665"/><span>agus d'fhiafraidh dhá athair an raibh</span>
<lb n="1666"/><span>beannacht ar bith ar a chumus acht an mhéid</span>
<lb n="1667"/><span>thug uaidhe.  Do ghlac truaighe mhór Ísaác, agus</span>
<lb n="1668"/><span>tug beannacht dó; acht adubhairt leis isan am</span>
<lb n="1669"/><span>cédna go mbeith neart, cumhacht, agus ceannus a</span>
<lb n="1670"/><span>dhearbhráthar go bráth ós a chionn.  Is uime</span>
<lb n="1671"/><span>sin dothug Esau fuath agus gráin dá dhearbhrátháir</span>
<lb n="1672"/><span>Iacób, gur chinn ar a mharbhadh, agus ní raibh ní</span>
<lb n="1673"/><span>ar a aire ní ba mó ná sin do thabhairt chum críche.</span></p>
<lb n="1674"/>
<lb n="1675"/><p><span>Bheir an stair rúndiamhrach so réimh-thaisbénadh</span>
<lb n="1676"/><span>dhúinn ar Chríosd fó bhrat agus fó</span>
<lb n="1677"/><span>lúirigh an pheacaidh, mur bhí Iacób i gcroicne</span>
<lb n="1678"/><span>na mionnán; agus cuiridh fós i gcéill an diúltadh</span>
<lb n="1679"/><span>dothug Dia dona Iudaibh, agus mur do scrios as a</span>
<lb n="1680"/><span>ríghacht féin iad, do bhrígh nár shanntaigh síad</span>
<lb n="1681"/><span>acht an phraiseach thalmhuidh so.  Óir gibé</span>
<lb n="1682"/><span>dhíolus a cheart ar an ríghacht ghlórmhuir ar</span>
<lb n="1683"/><span>luach truaillighthe talmhuidh, ní fhaghann gairm</span>
<lb n="1684"/><span>ar ais uirre go minicc le deóra féin: 'fhiadhnuise</span>
<lb n="1685"/><span>sin ar Iudás, ar Antiochus, agus ar mhórán eile.</span>
<lb n="1686"/></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="1687"/><p><span>AN XII.</span></p>
<lb n="1688"/>
<lb n="1689"/><p><span>AN TEITHEADH DO-RINNE IACÓB ÓNA DHEARBHBHRÁTHAIR</span>
<lb n="1690"/><span>ESAU ANNSO.</span></p>
<lb n="1691"/>
<lb n="1692"/><p><span>An uair dothug Rebeca dhá haire méd an</span>
<lb n="1693"/><span>fhuatha agus an mhiosgais dobhí ag Esau do Iacób,</span>
<lb n="1694"/><span>dobhí eagla mhór uirre go ndénfadh bás fealltach</span>
<lb n="1695"/><span>d'imirt air.  Is uime sin do smuain gurbh oirchios</span>
<lb n="1696"/><span>dí a chur as a amharc go tír imchéin; agus ar ndénadh</span>
<lb n="1697"/><span>chomhuirle le hÍsaác dí, is é ní ar ar chinniodar</span>
<lb n="1698"/><span>ar ttús comhairle do thabhairt dó gan bean do</span>
<lb n="1699"/><span>phósadh do shliocht coirpe crosda na gCanaámach</span>
<lb n="1700"/><span>(mur do-rinne a dhearbhbhráthair Esau do phós</span>
<lb n="1701"/><span>dias díobh tar chrois agus tar thoirmeasg a athar agus</span>
<lb n="1702"/><span>a mháthar), acht dul go Mesopotamia mur a</span>
<lb n="1703"/><span>raibh Batuel, .i. dearbhráthair Rebeca, agus bean do</span>
<lb n="1704"/><span>phósadh ann.  Do ghlac Iacób an chomhuirle</span>
<lb n="1705"/><span>sin go fonnmhar; agus iar nglacadh na mbeannacht</span>
<lb n="1706"/><span>óna athair an dara feacht dhó, do ghluais ar an</span>
<lb n="1707"/><span>eachtra sin.  Agus ní le poimp mhóir, mur neoch</span>
<lb n="1708"/><span>shaidhbhir dorachadh ag iarraidh mná le cóir</span>
<lb n="1709"/><span>gháibhthigh agus le marc-shluagh mór, do ghluais</span>
<lb n="1710"/><span>Iacób ar an turus sin, acht mur dheóraigh</span>
<lb n="1711"/><span>ionnarbtha a' teitheadh ó mhailís feirge Esau.</span></p>
<lb n="1712"/>
<lb n="1713"/><p><span>Iar gceileabhradh mur sin dá athair agus dá mháthair</span>
<lb n="1714"/><span>dhó dobhí ag imtheacht isan gconair ndírigh go</span></p>
</div>
<pb n="58"/>
<div><lb n="1715"/><p><span>tráthnóna an chéd-lae dá eachtra, agus do chuir</span>
<lb n="1716"/><span>roimhe comhnuidhe amuich ar mhachaire an</span>
<lb n="1717"/><span>oidhche sin.  Do chuir cloch fóna cheann ann agus</span>
<lb n="1718"/><span>do choduil.</span></p>
<lb n="1719"/>
<lb n="1720"/><p><span>Do-chonnairc ann a shuan taisbénadh nó</span>
<lb n="1721"/><span>aisling le a bhfuair dearbha cinnte solásach go</span>
<lb n="1722"/><span>raibh cúram agus coimhéd díoghraiseach Dé air,</span>
<lb n="1723"/><span>mur bhíos do ghnáth aige i ttimchioll gach duine</span>
<lb n="1724"/><span>fhuilingios díbeirt nó inghreim ar son an cheirt:</span>
<lb n="1725"/><span>beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam.</span></p>
<lb n="1726"/>
<lb n="1727"/><p><span>Óir do-chonnairc dréimire, ceann de ar an</span>
<lb n="1728"/><span>talamh agus a bhárr uachtarach a' dul suas go soiche</span>
<lb n="1729"/><span>an flaithios, agus é líonta d'ainglibh a' gluasacht</span>
<lb n="1730"/><span>anuas agus suas tar a chéile air óna bhun go a bharr</span>
<lb n="1731"/><span>agus ó a bharr go a bhun, agus ós a gcionn sin do-chonairc</span>
<lb n="1732"/><span>neoch glórmhur do labhair ris:</span></p>
<lb n="1733"/>
<lb n="1734"/><p><span>“Mise Dia Ábrahaim agus Ísaáic do-bheir dhuit-se,</span>
<lb n="1735"/><span>a Iacóib, an talamh ar a bhfuile, agus biaidh do</span>
<lb n="1736"/><span>shliocht comh líonmhur re luaithreadh an talmhuin.</span>
<lb n="1737"/><span>Tiucfaidh fós ar do shliocht aon-duine lé mbeanneóchar</span>
<lb n="1738"/><span>cineadhacha na talmhan uile.”  Agus tug</span>
<lb n="1739"/><span>geallamh dhó go mbeith féin 'na fhochair is gach</span>
<lb n="1740"/><span>áit ar feadh aimsire a dheóruighachta, agus go</span>
<lb n="1741"/><span>ttiubhradh slán ar a ais dochum na tíre cédna</span>
<lb n="1742"/><span>sin é, áit i gcoimhleónadh gach geallamh dá ttug</span>
<lb n="1743"/><span>go n-uige sin dó.</span></p>
<lb n="1744"/>
<lb n="1745"/><p><span>Ar músgladh do Iacób as an suan ann a raibh,</span>
<lb n="1746"/><span>do ghlac uathbhás mór é, agus adubhairt gurbhá</span></p>
</div>
<pb n="59"/>
<div><lb n="1747"/><p><span>hionad ró-naomhtha ró-bheannaighthe an áit sin,</span>
<lb n="1748"/><span>do bhrígh go raibh an Tiaghearna ann:</span></p>
<lb n="1749"/>
<lb n="1750"/><p><span>“Óir is é so,” ar sé, “árus Dé bhí agus dorus</span>
<lb n="1751"/><span>flaitheamhnuis.”</span></p>
<lb n="1752"/>
<lb n="1753"/><p><span>Mo thruaighe nach bíonn an t-uathbhás so ar</span>
<lb n="1754"/><span>chách anois, agus nach ttugann an onóir agus an reverens</span>
<lb n="1755"/><span>budh dual a thabhairt do thigh Dé agus don áit</span>
<lb n="1756"/><span>a ndéntar an Slánaightheóir d'iodhbairt ar ar</span>
<lb n="1757"/><span>son, agus ann a mbíonn a ainglibh 'na thimchioll a'</span>
<lb n="1758"/><span>tabhairt adhartha agus onóra dhó.</span></p>
<lb n="1759"/>
<lb n="1760"/><p><span>AN XIII CAIB.</span></p>
<lb n="1761"/>
<lb n="1762"/><p><span>RACHEL AGUS LIA.</span></p>
<lb n="1763"/>
<lb n="1764"/><p><span>A.M. 2245.</span></p>
<lb n="1765"/>
<lb n="1766"/><p><span>An uair fuair Iacób dearbhadh go raibh cúram</span>
<lb n="1767"/><span>Dé agus na n-aingiol 'na thimchioll do ghluais roimhe</span>
<lb n="1768"/><span>san gconair ndírigh go ndeacaidh go Háram, áit</span>
<lb n="1769"/><span>a ttárla aodhairigh dhó; agus d'fhiafhraigh an raibh</span>
<lb n="1770"/><span>eólus acu ar Lában mac mic Náchoir.  Leis sin</span>
<lb n="1771"/><span>do thaisbénadar Rachel inghean Lábain dó agus</span>
<lb n="1772"/><span>í ag tiomáin tréda a hathar dochum tiobraide</span>
<lb n="1773"/><span>bige uisge ba gnáth a bheith dúnta le liaig chloiche</span>
<lb n="1774"/><span>acht an feadh dobhíodh an cheathra ag ól an uisge.</span></p>
<lb n="1775"/>
<lb n="1776"/><p><span>Arna fhaicsin do Iacób do-chuaidh go hairm a</span>
<lb n="1777"/><span>raibh an inghean, agus do chuir i gcéill dí gurab é</span></p>
</div>
<pb n="60"/>
<div><lb n="1778"/><p><span>féin dobhí ann.  Agus iarna innsin disi dhá</span>
<lb n="1779"/><span>hathair go bhfacaidh sí mac Ísaáic agus a dhearbhsheathar</span>
<lb n="1780"/><span>Rebeca, tháinicc sé go lúthgháireach 'na</span>
<lb n="1781"/><span>chuinne, d'fháisg rena chroidhe é, agus d'fhear fíorchaoin</span>
<lb n="1782"/><span>fáilte roimhe, agus tug leis dá thigh é.  d'innis</span>
<lb n="1783"/><span>Iacób dhó annsin an t-adhbhar fár ghluais as</span>
<lb n="1784"/><span>tigh a athar, .i. ag teitheadh ó fheirg mhiosgusaigh</span>
<lb n="1785"/><span>mhí-rúnaigh a dhearbhráthar Esau, agus ar eagla</span>
<lb n="1786"/><span>go ndénfadh feall fair.  Adubhairt Lában go</span>
<lb n="1787"/><span>raibh fáilte aige re comhnuidh an feadh budh</span>
<lb n="1788"/><span>toil leis ann a theaghlach féin.  Dothug Iacób</span>
<lb n="1789"/><span>buidheachus dó, agus adubhairt leis go ndénfadh</span>
<lb n="1790"/><span>seirbhís ionnraic seacht mbliadhan dó ar choinghioll</span>
<lb n="1791"/><span>go ttiubhradh a inghean tánaisde, .i. Rachel, le</span>
<lb n="1792"/><span>pósadh dhó.</span></p>
<lb n="1793"/>
<lb n="1794"/><p><span>Do aontaigh Lában an connradh sin do dhénamh</span>
<lb n="1795"/><span>ris; agus dobhí Iacób fá dhuaigh oibre agus cruaidhfheidhme</span>
<lb n="1796"/><span>ar feadh na seacht mbliadhan a' saoghrughadh</span>
<lb n="1797"/><span>an tuarusdail ba dílse agus bá daor-luaighe</span>
<lb n="1798"/><span>leis isan domhan an tan sin.</span></p>
<lb n="1799"/>
<lb n="1800"/><p><span>Acht gidh eadh, iar gcaitheamh na seacht</span>
<lb n="1801"/><span>mbliadhan sin dó do mealladh go mór é, óir do</span>
<lb n="1802"/><span>bhrígh nár mhian le Lában a inghean tánaisde</span>
<lb n="1803"/><span>do phósadh roimh an inghean ba sine, do chuir</span>
<lb n="1804"/><span>Lia chum leaptha Iacóib i riocht Rachel, agus chuir</span>
<lb n="1805"/><span>air mur mhnaoi mur sin í.  Do chasaoid Iacób</span>
<lb n="1806"/><span>go gearánach arna mhárach an éugcóir do-rinne</span>
<lb n="1807"/><span>Lában air.  Agus tug Lában mur shásadh an</span>
<lb n="1808"/><span>inghean do shanntaigh sé dhó féin ar ttús, ar</span></p>
</div>
<pb n="61"/>
<div><lb n="1809"/><p><span>choinghioll seacht mbliadhna eile seirbhíse do</span>
<lb n="1810"/><span>dhénamh dhó ar a son, agus adubhairt ris seacht lá</span>
<lb n="1811"/><span>do chaitheamh le sollaimhain an chéd-phósda</span>
<lb n="1812"/><span>agus i gceann na seacht lá sin go ttiubhradh Rachel</span>
<lb n="1813"/><span>dó.</span></p>
<lb n="1814"/>
<lb n="1815"/><p><span>Do ghlac Iacób an connradh sin go lúthgháireach.</span>
<lb n="1816"/><span>Agus iar nglacadh Rachel dó, bhí sí aimsir imchian</span>
<lb n="1817"/><span>aimrit; agus ar feadh na seacht mbliadhan dobhí</span>
<lb n="1818"/><span>Iacób dá saothrughadh dorug Lia móirsheisior</span>
<lb n="1819"/><span>mac dhó.  Isan am cédhna dobhí dólás mór</span>
<lb n="1820"/><span>ar Rachel fó gan clann do bheith aice féin; agus</span>
<lb n="1821"/><span>do-rinne gearán dólásach re Iacób fón ní sin.</span>
<lb n="1822"/><span>Agus dobhídar ar aon ag guidhe Dé, go bhfuaradar</span>
<lb n="1823"/><span>mur thoradh ar a nguidhe mac maith do</span>
<lb n="1824"/><span>gheineamhuin eatorra ar a ttugadar Ióseph mur</span>
<lb n="1825"/><span>ainm.</span></p>
<lb n="1826"/>
<lb n="1827"/><p><span>Iar sin do labhair Iácób re Lában, agus adubhairt</span>
<lb n="1828"/><span>ris gur mhian agus gur mhithid leis triall ar a ais</span>
<lb n="1829"/><span>dá thír féin:</span></p>
<lb n="1830"/>
<lb n="1831"/><p><span>“Óir do chríochnaigh mé,” ar sé, “ceithre</span>
<lb n="1832"/><span>bliadhna décc ann do sheirbhís, agus do choimhlín</span>
<lb n="1833"/><span>mé an aimsir sin go dílis dúthrachtach dhuit, agus is oireamhnach</span>
<lb n="1834"/><span>dhamh anois cóir bheatha do chur ar</span>
<lb n="1835"/><span>mo mhór-mhuintir féin agus mo shaothar a dhul i</span>
<lb n="1836"/><span>ttairbhe dúinn féin feasda.”</span></p>
<lb n="1837"/>
<lb n="1838"/><p><span>“Ná dén sin, athchuingim ort, a mhic,” ar</span>
<lb n="1839"/><span>Lában; “acht lean don tseirbhís ann a rabhais</span>
<lb n="1840"/><span>gus anois agus bhérad-sa tuarusdal duit.”</span>
<lb n="1841"/></p>
</div>
<pb n="62"/>
<div><lb n="1842"/><p><span>Agus do-rinne sé comhnuidhe shé mbliadhan</span>
<lb n="1843"/><span>oile 'na fhochair.</span></p>
<lb n="1844"/>
<lb n="1845"/><p><span>Dén iongnadh mór annso, a Chríosdaigh bhoicht</span>
<lb n="1846"/><span>mhí-fhoighdigh, fón bpatriarc cathréimeach so</span>
<lb n="1847"/><span>d'fhuiling Dia 'bheith i moghsainacht .xx. bliadhain</span>
<lb n="1848"/><span>tar éis ríghacht na Canaam do ghealleamhuin</span>
<lb n="1849"/><span>dó agus dá shliocht.  Féchadh pastúirigh na hEaguilse</span>
<lb n="1850"/><span>air so agus dénadh dúthracht mur rinne Iacób,</span>
<lb n="1851"/><span>óir ní mór codladh ná comhnuidhe do-níodh sé,</span>
<lb n="1852"/><span>mur dheir féin re Lában, agus níor chaill uiriod an</span>
<lb n="1853"/><span>uain dá thréd.</span></p>
<lb n="1854"/>
<lb n="1855"/><p><span>An tan do-chonnairc Lában an rath agus an</span>
<lb n="1856"/><span>toradh mór do chuir Dia ar Iacób agus ar gach ní</span>
<lb n="1857"/><span>dár shealbhaidh sé, níorbh fhéidir leis scáth nó</span>
<lb n="1858"/><span>folach do chur ar mhéd an iomthnúith agus an</span>
<lb n="1859"/><span>ainmhiain d'fhás ann.  Arna thabhairt sin dá</span>
<lb n="1860"/><span>aire do Iacób do ghoir chuige ar Lia agus ar Rachel</span>
<lb n="1861"/><span>ar fhód fó leith, go ndubhairt riú:</span></p>
<lb n="1862"/>
<lb n="1863"/><p><span>“Mothaighim fuar-chúis agus mí-ghnaoi ar</span>
<lb n="1864"/><span>n-athar Lában linn, agus dá bhrígh sin measuim</span>
<lb n="1865"/><span>tar éis .xx. bliadhan do mhoghsainacht agus do</span>
<lb n="1866"/><span>sheirbhís do dhénamh re dúthracht agus re hionnracus</span>
<lb n="1867"/><span>dó gur mithid dúinn imtheacht agus comhnuidhe</span>
<lb n="1868"/><span>feasda i ttír mo dhúthchais agus mo gheineamhna</span>
<lb n="1869"/><span>féin.”</span></p>
<lb n="1870"/>
<lb n="1871"/><p><span>Agus gídh gur smuain ar an triall so do dhénamh</span>
<lb n="1872"/><span>aimsir fhada roimhe sin, ní bhfuair do mhisnigh</span>
<lb n="1873"/><span>aige féin a chur i ngníomh nó go bhfuair rogha</span>
<lb n="1874"/><span>ó Dhia, agus go ndubhairt leis triall ar ais go crích</span></p>
</div>
<pb n="63"/>
<div><lb n="1875"/><p><span>na Canáam.  Agus iar gcinneadh ar an gcomhairle</span>
<lb n="1876"/><span>sin dó féin agus dá mhnáibh do ghluaisiodar maille</span>
<lb n="1877"/><span>le a gcloinn agus rena maoin, .i. re trédaibh móra</span>
<lb n="1878"/><span>do gach cinél eallaigh, gan fhios do Lában, óir</span>
<lb n="1879"/><span>do ghlacadar an uain ar imtheacht an tan do</span>
<lb n="1880"/><span>bhí sé ag bearradh tréda caorach dobhí ar chuid</span>
<lb n="1881"/><span>dá dhúthaigh i bhfad ó a bhaile féin.</span></p>
<lb n="1882"/>
<lb n="1883"/><p><span>An tan do-chualaidh Lában imtheacht na</span>
<lb n="1884"/><span>buidhne sin, do ghoir chuige sluagh mór dá</span>
<lb n="1885"/><span>ghaolta agus dá aos gráidh féin, agus tug tóruighacht</span>
<lb n="1886"/><span>mhí-rúnach dháibh, óir do mhédaigh a fhíoch agus</span>
<lb n="1887"/><span>a fhearg go ro-mhór 'na n-aghaidh an tan hinnseadh</span>
<lb n="1888"/><span>dhó gur ghoidiodar a íodhail agus a arrachta leó.</span>
<lb n="1889"/><span>Acht ní rug orra go ttáinicc an seachtmhadh</span>
<lb n="1890"/><span>lá, agus is annsin dofuair amharc orra ag Sliabh</span>
<lb n="1891"/><span>Galaaid.</span></p>
<lb n="1892"/>
<lb n="1893"/><p><span>Agus ar mbeith dhó ag teacht i ngar dhóibh</span>
<lb n="1894"/><span>dofuair rogha bhograch ó Dhía gan dochar ná</span>
<lb n="1895"/><span>díghbháil do dhénamh do Iacób ná d'aon-ní</span>
<lb n="1896"/><span>dár bhean leis, ná fós aon-fhocal aithisioch do</span>
<lb n="1897"/><span>rádh ris.  Agus tug sin ar Lában (a n-aghaidh a</span>
<lb n="1898"/><span>dhroch-chlaonta) teacht go fáiligh ceannsaigh i</span>
<lb n="1899"/><span>láthair a chloinne, acht go ttug iomardagh agus</span>
<lb n="1900"/><span>achmhusán do Iacób tré gan innsin dó gur chinn</span>
<lb n="1901"/><span>ar imtheacht uaidhe an tráth sin, óir go ttiucfadh</span>
<lb n="1902"/><span>féin agus cuideachta mhór dá choimhdeacht, agus gurab</span>
<lb n="1903"/><span>olc do-rinne sé a chlann mur bhraighde corthacha</span>
<lb n="1904"/><span>do ghoid leis agus gan anmhuin leis féin ná lena</span>
<lb n="1905"/><span>chairde le honóir do thabhairt dáibh agus ceileabhra</span></p>
</div>
<pb n="64"/>
<div><lb n="1906"/><p><span>go síthchánta carthannach riú, agus go rachadh</span>
<lb n="1907"/><span>buidhin mhór dá ttír agus dá ngaolta féin leó, agus ag</span>
<lb n="1908"/><span>sgaradh riú go ttiubhradh féin a bheannacht</span>
<lb n="1909"/><span>le dúthracht dáibh.  Agus adubhairt go brégach</span>
<lb n="1910"/><span>nach raibh diomdha ná droch-aigne aige féin</span>
<lb n="1911"/><span>dháibh tré dhul dá ttír féin agus d'ionnsaighe a ndéa</span>
<lb n="1912"/><span>dúthchuis, gidh eadh gur ghoill go mór air mur</span>
<lb n="1913"/><span>do ghoidiodar a dhéaibh nó a íodhail féin</span>
<lb n="1914"/><span>uaidhe.</span></p>
<lb n="1915"/>
<lb n="1916"/><p><span>Do fhreagair Iacób é, agus d'innis ós aird fátha</span>
<lb n="1917"/><span>agus adhbhair a imtheachta, agus dubhairt ris nár</span>
<lb n="1918"/><span>ghoidiodar féin íodhal ná arracht (óir níorbh</span>
<lb n="1919"/><span>fheas dó an tan sin gurbha hí Rachel do ghoid</span>
<lb n="1920"/><span>iad), agus adubhairt leis cuartughadh do dhénamh,</span>
<lb n="1921"/><span>agus gibé neoch agá bhfuigheadh iad do bhásughadh</span>
<lb n="1922"/><span>ar an láthair sin.  Acht gidh eadh, ní labheóradh</span>
<lb n="1923"/><span>comh dána sin dá mbeith 'fhios aige gurab ag</span>
<lb n="1924"/><span>Rachel dobhádar.</span></p>
<lb n="1925"/>
<lb n="1926"/><p><span>Annsin do-rinne Lában cuartughadh caolradharcach</span>
<lb n="1927"/><span>ar gach aon fó leith agus ar gach ionad</span>
<lb n="1928"/><span>'na ttimchioll.  Acht an tan ráinicc dhó theacht</span>
<lb n="1929"/><span>chum scáláin Rachel dofuair sé 'na suidhe í ar</span>
<lb n="1930"/><span>phillínigh srathracha na gcámhall agus í ag égcaoine</span>
<lb n="1931"/><span>i ngalar míosa na mban, mur do chuir i gcéill le</span>
<lb n="1932"/><span>gliocus dá hathair, agus dá bhrígh sin nár fhéd sí</span>
<lb n="1933"/><span>éirghe 'na seasamh le fáilte umhlachta agus onóra</span>
<lb n="1934"/><span>do dhénamh roimhe.  An tan do-chualaidh</span>
<lb n="1935"/><span>Lában sin do mheas gur dhíomhaoin dó a cuartughadh.</span>
<lb n="1936"/></p>
</div>
<pb n="65"/>
<div><lb n="1937"/><p><span>Annsin do-rinne Iacób casaoid ghér ar gach</span>
<lb n="1938"/><span>cruaidh-dháil dár fhuiling féin ar feadh na haimsire</span>
<lb n="1939"/><span>dobhí i seirbhís Lábain.  Acht fá dheóidh do-rinneadar</span>
<lb n="1940"/><span>síthcháin shíorruidhe re 'roile, agus do</span>
<lb n="1941"/><span>mhionnaighdar cádhus agus caradus go síorruidhe</span>
<lb n="1942"/><span>eatorra, agus do thógadar leacht cloch i bhfiadhnuise</span>
<lb n="1943"/><span>an chádhuis agus an chairdis sin do cheangladar</span>
<lb n="1944"/><span>eatorra an tráth sin.</span></p>
<lb n="1945"/>
<lb n="1946"/><p><span>Tabhair dod aire annso mur árdaighios Dia</span>
<lb n="1947"/><span>gach aon is mian leis d'aimhdheóin mailíse na</span>
<lb n="1948"/><span>ndaoine; óir tar cheann nó d'aimhdheóin gur</span>
<lb n="1949"/><span>athraigh Lában tuarusdal Iacóib fó dheich,</span>
<lb n="1950"/><span>níor thoirmisg sin gan mórán maoine agus saidhbhris</span>
<lb n="1951"/><span>do bheith aige ar ngluasacht dó, agus sin go</span>
<lb n="1952"/><span>hiomlán le saothar agus le sochar a shláinte féin.</span></p>
<lb n="1953"/>
<lb n="1954"/><p><span>CAIBIDIL XIV.</span></p>
<lb n="1955"/>
<lb n="1956"/><p><span>SÍTHCHÁIN ESAU LE IACÓB.</span></p>
<lb n="1957"/>
<lb n="1958"/><p><span>Iar tteacht do Iacób go saor-bhuadhach as</span>
<lb n="1959"/><span>lámha Lábain ní raibh imnidh air acht cionnus</span>
<lb n="1960"/><span>do dhénfadh mur an gcédna síthcháin lena</span>
<lb n="1961"/><span>dhearbhbhráthair féin, .i. Esau; agus chum go</span>
<lb n="1962"/><span>ttiubhradh sin chum críche, do chuir teachta</span>
<lb n="1963"/><span>roimhe go hEsau, dá innsin dó go raibh féin ar</span>
<lb n="1964"/><span>tteacht ar a ais ón Mesopótámia, agus gur iarr mur</span>
<lb n="1965"/><span>athchuinge air a bheith forbhfáilteach roimhe,</span>
<lb n="1966"/><span>agus grádh bráthardha do bheith eatorra do shíor.</span></p>
</div>
<pb n="66"/>
<div><lb n="1967"/><p><span>Agus iar ndul ar a n-ais dona teachtaibh sin</span>
<lb n="1968"/><span>d'innsiodar do Iacób go raibh Esau ag teacht</span>
<lb n="1969"/><span>'na chuinne agus céd fear aramtha 'na fhochair.</span></p>
<lb n="1970"/>
<lb n="1971"/><p><span>Do ghlac eagla agus uathbhás mór Iacób an tan</span>
<lb n="1972"/><span>do-chualaidh na sgéla sin, agus do ghuidh Dia go</span>
<lb n="1973"/><span>díochra dúthrachtach lena thabhairt slán as</span>
<lb n="1974"/><span>lámha Esau.  Agus iar gcur a dhóchuis i nDia</span>
<lb n="1975"/><span>go hiomlán dó, do smuain ar phunc gliocuis do</span>
<lb n="1976"/><span>dhénamh le gnaoi agus le grádh Esau do tharruing</span>
<lb n="1977"/><span>air; agus do mheas nach raibh slighe dob fhearr</span>
<lb n="1978"/><span>chuige sin ná tobhartais mhaithe agus bronntanuis</span>
<lb n="1979"/><span>do thabhairt dhó ar ttús.</span></p>
<lb n="1980"/>
<lb n="1981"/><p><span>Agus an oidhche roimh Esau do theacht dá</span>
<lb n="1982"/><span>shoighe do roinn Iacób a thréda, a bhuar, agus a</span>
<lb n="1983"/><span>bhó-tháinte; agus do-rinne trí sealbha idirdhealbhacha</span>
<lb n="1984"/><span>dhíobh; agus do ordaigh do lucht tiomána na ttrí</span>
<lb n="1985"/><span>sealbha tosanaigh, an tan thiucfadh Esau chucu,</span>
<lb n="1986"/><span>a rádh ris gurbha tobhartais na trí sealbha sin</span>
<lb n="1987"/><span>do chuir a ttriath féin, .i. Iacób, chuige; agus do</span>
<lb n="1988"/><span>mheas as an umhlacht sin agus as méd na ttobhartuis</span>
<lb n="1989"/><span>go mbeith a dhearbhráthair Esau síthach carrthannach</span>
<lb n="1990"/><span>leis, nó go háirighthe go ttiucfadh</span>
<lb n="1991"/><span>chum ceannsaighacht leis.</span></p>
<lb n="1992"/>
<lb n="1993"/><p><span>Agus do-rinne amhlaidh sin, acht dofuair</span>
<lb n="1994"/><span>Iacób i ndeireadh na hoidhche roimhe sin,</span>
<lb n="1995"/><span>taisbénadh ar neoch fheardha do-rinne coruighacht</span>
<lb n="1996"/><span>agus coimhghleic go héirghidh don lá leis, agus annsin</span>
<lb n="1997"/><span>dothug cruaidh-ghreim agus cruaidh-fhásgadh ar</span></p>
</div>
<pb n="67"/>
<div><lb n="1998"/><p><span>fhéith láirge Iacóib gur bhean urmhór a lúith agus</span>
<lb n="1999"/><span>a neirt eisde, gur bhreó agus gur bhacaigh ar an</span>
<lb n="2000"/><span>láthair é, agus leis sin tug aonta ar imtheacht</span>
<lb n="2001"/><span>uaidhe.  Arna thabhairt sin fó deara do Iacób</span>
<lb n="2002"/><span>dorug grim cruaidh air (óir do thuig gurab aingeal</span>
<lb n="2003"/><span>dobhí ann), agus adubhairt leis nach leigfeadh as a</span>
<lb n="2004"/><span>lámha é nó go ttugadh beannacht iarna lot dó.</span>
<lb n="2005"/><span>Thug an t-aingeal sin dó, agus adubhairt leis gur</span>
<lb n="2006"/><span>Israél do goirfidh uaidhe sin amach dhe, agus adubhairt</span>
<lb n="2007"/><span>leis irís: “Ó thárla comh cródha sin thú le</span>
<lb n="2008"/><span>coruighacht agus coimhghlic do dhénamh re Dia,</span>
<lb n="2009"/><span>créd é an duine lér féidir buaidh do bhreith</span>
<lb n="2010"/><span>ort?  Agus dá bhrígh sin ná bíodh eagla ná</span>
<lb n="2011"/><span>úathbhás ort, óir ní féidir le do dhearbhráthair</span>
<lb n="2012"/><span>Esau dochar ná díghbháil do dhénamh dhuit.”</span></p>
<lb n="2013"/>
<lb n="2014"/><p><span>A haithle sin do-chonnairc Iacób Esau ag</span>
<lb n="2015"/><span>teacht dá ionnsaighe agus ceithre chéad fhear armtha</span>
<lb n="2016"/><span>'na fhochair; agus iar ttabhairt comhuirle do Iacób</span>
<lb n="2017"/><span>dá mhnáibh iad féin agus a gclann d'fhuireach ar</span>
<lb n="2018"/><span>dheireadh na gceathra agus na gcaoraighachta, do</span>
<lb n="2019"/><span>ghluais féin i gcuinne agus i gcomhdháil Esau, agus do</span>
<lb n="2020"/><span>léig é féin síos ar lár, go ndearnaidh umhlacht</span>
<lb n="2021"/><span>fó sheacht dó.  An tan chonnairc Esau sin do</span>
<lb n="2022"/><span>mhaoth agus do tháil a chroidhe air, go ttáinicc</span>
<lb n="2023"/><span>go luath dá thógbháil, gur fháisg rena chroidhe</span>
<lb n="2024"/><span>é, agus gur fhear fáilte ro-lúthgháireach roimhe, agus</span>
<lb n="2025"/><span>gur nocht fíor-dhíoghrais gráidh dhó.  Agus ar</span>
<lb n="2026"/><span>bhfaicsin na mban agus na cloinne móire maithe</span>
<lb n="2027"/><span>tug Dia do Iacób dobhí lúthgháire mhór air,</span></p>
</div>
<pb n="68"/>
<div><lb n="2028"/><p><span>agus is re héigion do chur air do ghlac sé tiodhlaice</span>
<lb n="2029"/><span>ná tobhartais uaidhe.  Acht adubhairt go ndénfadh</span>
<lb n="2030"/><span>féin agus a bhuidhin a gcoimhdeacht go rochtain</span>
<lb n="2031"/><span>tighe a athar dhó.  Dothug Iacób buidheachus</span>
<lb n="2032"/><span>mór dhó, agus adubhairt ris nach raibh sin indénta,</span>
<lb n="2033"/><span>do bhrígh gurbh éigion dó féin siubhal go mall</span>
<lb n="2034"/><span>socair agus fuireach le mallghluasacht na mban, na</span>
<lb n="2035"/><span>leanbh, agus na gcaoraighachta; agus d'iarr air dul</span>
<lb n="2036"/><span>roimhe go Seir agus go leanfadh sé é.</span></p>
<lb n="2037"/>
<lb n="2038"/><p><span>Agus is mur sin le humhlacht, le subháilce, agus</span>
<lb n="2039"/><span>le misnigh mhaith, do chlaochlaidh Iacób fraoch</span>
<lb n="2040"/><span>agus fearg a dhearbhbhráthar dobhí ar tí díthe agus</span>
<lb n="2041"/><span>díghbhála do dhénamh dhó, óir dobhí ceannsaighacht</span>
<lb n="2042"/><span>agus cródhacht Iacóib do-chlaoite.</span></p>
<lb n="2043"/>
<lb n="2044"/><p><span>CAIBIDIL XV.</span></p>
<lb n="2045"/>
<lb n="2046"/><p><span>DÍNA ARNA MILLEADH.</span></p>
<lb n="2047"/>
<lb n="2048"/><p><span>A.M. 2278.</span></p>
<lb n="2049"/>
<lb n="2050"/><p><span>Iar tteacht do Iacób as an Mesopotámia, mur</span>
<lb n="2051"/><span>dubhramur, agus iar mbeith 'na chomhnuidhe go</span>
<lb n="2052"/><span>socair suaimhneach síthchánta imeasg na</span>
<lb n="2053"/><span>Sicimítibh i mbaile darb ainm Salem, áit ann ar</span>
<lb n="2054"/><span>cheannaigh talamh dó féin, tarla ní teagmhaisioch</span>
<lb n="2055"/><span>dhó do chuir do-mhian agus dólás mór air.  Óir</span>
<lb n="2056"/><span>aon do láithibh do-chuaidh a inghean Dína ag</span>
<lb n="2057"/><span>amharc ar mhnáibh na tíre sin, do dhearc Sichem,</span></p>
</div>
<pb n="69"/>
<div><lb n="2058"/><p><span>.i. prionnsa na críche sin, uirre, agus thug sé a</span>
<lb n="2059"/><span>héigion, agus do líon sé fós dá grádh comh mór agus sin</span>
<lb n="2060"/><span>go ndubhairt rena athair, darbh ainm Hémor,</span>
<lb n="2061"/><span>gur mhian leis an inghean áluinn sin do phósadh.</span></p>
<lb n="2062"/>
<lb n="2063"/><p><span>Do chuir an gníomh gráineamhuil sin dólás</span>
<lb n="2064"/><span>mór ar Iacób; gidh eadh, do chuir dearbhráithreacha</span>
<lb n="2065"/><span>Dhína folach ar a bhfeirg féin ar an láthair</span>
<lb n="2066"/><span>sin, do bhrígh go raibh rún acu díghbháil agus</span>
<lb n="2067"/><span>díoghaltus mór do dhénamh ar na Sichimítibh</span>
<lb n="2068"/><span>fón ngníomh mbarbardha sin.</span></p>
<lb n="2069"/>
<lb n="2070"/><p><span>Tháinicc iar sin Hémor agus Sichem d'iarraidh</span>
<lb n="2071"/><span>Dhína mur mhnaoi phósda do Shichem, agus ag</span>
<lb n="2072"/><span>iarraidh mur athchuinge ar Iacób, agus ar a chloinn</span>
<lb n="2073"/><span>comhchleamhnuis do dhénamh riú, .i. a mic agus</span>
<lb n="2074"/><span>a n-iníonchaibh do phósadh re 'roile.  Do fhreagair</span>
<lb n="2075"/><span>clann Iacóib, agus adubhradar nárbh fhéidir sin a</span>
<lb n="2076"/><span>dhénamh muna mbeithdís d'aon-chreidiomh</span>
<lb n="2077"/><span>amháin ar gach taobh:</span></p>
<lb n="2078"/>
<lb n="2079"/><p><span>“Acht más áill libh-se,” ar siad, “na cleamhnuis</span>
<lb n="2080"/><span>a dhénamh, cáirdios agus caradradh do bheith go</span>
<lb n="2081"/><span>síorruidhe eadrainn, dénaidh timchioll-ghearradh</span>
<lb n="2082"/><span>oraibh féin agus ar gach gein fheardha, óg agus sean,</span>
<lb n="2083"/><span>dá bhfuil ann bhur ttír, agus 'na dhiaidh sin is féidir</span>
<lb n="2084"/><span>an cáirdios agus na cleamhnuis do chomhcheangal.”</span></p>
<lb n="2085"/>
<lb n="2086"/><p><span>Thug na Sichimítigh a n-aontadh agus a ttoil ré</span>
<lb n="2087"/><span>sin do dhénamh, agus ar an treas lá an tan dobhí</span>
<lb n="2088"/><span>nimh agus pudhair a gcneadh go neartmhur dá</span>
<lb n="2089"/><span>gcrádh táinicc Ruben agus Léui, clann Iacóib le</span></p>
</div>
<pb n="70"/>
<div><lb n="2090"/><p><span>Lia, .i. dearbhráithreacha aon-bhruinne Dhína, agus</span>
<lb n="2091"/><span>níor fhágadar duine gan treasgairt gan dícheannadh</span>
<lb n="2092"/><span>dona Sichimítigh, idir rígh, phrionnsa, agus óglách</span>
<lb n="2093"/><span>dhíobh.  Agus iar ndénamh an áir agus an fheillghníomha</span>
<lb n="2094"/><span>sin dáibh táinicc an chuid eile dhá</span>
<lb n="2095"/><span>ndearbhráithreacha, thug foghadh agus argain na</span>
<lb n="2096"/><span>háite, agus do thógbhadar leó gach maoin agus gach</span>
<lb n="2097"/><span>édáil dá bhfuaradar innte.</span></p>
<lb n="2098"/>
<lb n="2099"/><p><span>An tan do-chualaidh Iacób na gníomha feallteacha</span>
<lb n="2100"/><span>gráineamhla naomh-aithisiocha sin do</span>
<lb n="2101"/><span>ghlac gráin agus fearg mhór é; thug sé iomardaigh</span>
<lb n="2102"/><span>géra agus imdheargadh mór dá chlainn trésan masla</span>
<lb n="2103"/><span>sin do thabhairt do shacrameint ro-naomhtha</span>
<lb n="2104"/><span>an timchill-gheartha, agus tré mur do pheacaighdar</span>
<lb n="2105"/><span>comh mór sin i n-aghaidh Dé, agus tré mur do</span>
<lb n="2106"/><span>thairngiodar fuath, mioscus, agus mí-rún mhuintire</span>
<lb n="2107"/><span>na tíre sin go hiomlán orra, agus adubhairt riú</span>
<lb n="2108"/><span>gur bhaoghal dáibh go ndénfadís lucht na críche</span>
<lb n="2109"/><span>a shamhuil sin d'fheill orra féin.</span></p>
<lb n="2110"/>
<lb n="2111"/><p><span>Agus níor chomhnuidh Iacób annsin, nó go</span>
<lb n="2112"/><span>ttug a mhuinntir agus a mhaoine uile leis as an tír</span>
<lb n="2113"/><span>sin le hordughadh Dé, agus go ndeachaidh go Beteil</span>
<lb n="2114"/><span>an áit a bhfuair an taisbénadh roimhe sin ar</span>
<lb n="2115"/><span>ndul go Mesopótamia dhó.</span></p>
<lb n="2116"/>
<lb n="2117"/><p><span>Agus is fón am sin fuair Rachel bás le tinnios</span>
<lb n="2118"/><span>tuismighthe a mic Beniamen; agus dofuair Ísaác</span>
<lb n="2119"/><span>bás go grod dá éis sin, agus do sgar Esau agus Iacób</span>
<lb n="2120"/><span>re 'roile, óir níor fhuiling méd a gceathra, a maoine,</span></p>
</div>
<pb n="71"/>
<div><lb n="2121"/><p><span>agus a saidhbhris ar gach taobh dáibh a bheith i</span>
<lb n="2122"/><span>bhfochair a chéile.</span></p>
<lb n="2123"/>
<lb n="2124"/><p><span>Tugadh na maighdiona Críosdamhla dhá n-aire</span>
<lb n="2125"/><span>'olcus do-chuaidh a cúirialtacht mhí-ordaighthe</span>
<lb n="2126"/><span>do Dhína, nach raibh acht sé bliadhna décc</span>
<lb n="2127"/><span>d'aois an tan do chaill a maighdionus; agus go raibh</span>
<lb n="2128"/><span>sin 'na adhbhar agá dearbhbhráthraibh lena</span>
<lb n="2129"/><span>ngríosadh chum feillghníomha do dhénamh lér</span>
<lb n="2130"/><span>mharbhadar lucht cathrach go hiomlán.</span></p>
<lb n="2131"/>
<lb n="2132"/><p><span>CAIB. XVI.</span></p>
<lb n="2133"/>
<lb n="2134"/><p><span>IÓSEPH ARNA DHÍOL.</span></p>
<lb n="2135"/>
<lb n="2136"/><p><span>A.M. 2276, Roimh Chríosd 1728.</span></p>
<lb n="2137"/>
<lb n="2138"/><p><span>Tar éis gur chaomhain agus gur chosain Dia lena</span>
<lb n="2139"/><span>chúram speisialta agus lena láimh uile-chumhachtaigh</span>
<lb n="2140"/><span>féin Iacób ar chogadh na n-eachtrannach, do</span>
<lb n="2141"/><span>fromhadh agus do féchadh go cruaidh é le cogadh</span>
<lb n="2142"/><span>doghruinneach a theallaigh féin do músgladh</span>
<lb n="2143"/><span>le mí-rún agus le mailís a chloinne.  Óir, ar ndul</span>
<lb n="2144"/><span>do chloinn Iacóib go Sichem, níor fhuirigh ann a</span>
<lb n="2145"/><span>fhochair féin díobh acht Ióseph dorug Rachel</span>
<lb n="2146"/><span>isan Mesopotamia agus Beniamen dorug sí san</span>
<lb n="2147"/><span>mBeteil.  Agus i n-aimsir bhig roimhe sin do</span>
<lb n="2148"/><span>aithris Ióseph ann a láthair féin dá athair go</span></p>
</div>
<pb n="72"/>
<div><lb n="2149"/><p><span>ndearnaidh a dhearbhbhráithreacha coir ghráineamhuil</span>
<lb n="2150"/><span>éigin nach n-ainmnighthear isan Scriptúir.</span>
<lb n="2151"/><span>Dobhí adhbhar eile do mhédaigh a n-iomthnúth,</span>
<lb n="2152"/><span>a miosgus, agus a mí-mhéin a n-aghaidh Ióseph, .i.</span>
<lb n="2153"/><span>farré gur mheasadar go raibh grádh leathchumach</span>
<lb n="2154"/><span>agá n-athair dhó.</span></p>
<lb n="2155"/>
<lb n="2156"/><p><span>d'aithris i bhfiadhnuise a athair aisling dóibh</span>
<lb n="2157"/><span>do-chonnairc sé, .i. dar leis féin gur cheangail sé</span>
<lb n="2158"/><span>dornán arbha ar an machaire agus go ndearnaidh a</span>
<lb n="2159"/><span>dhearbhráithreacha an ní cédna, agus an tan do</span>
<lb n="2160"/><span>chuiriodar a ndornáin uile i bhfochair a chéile</span>
<lb n="2161"/><span>go ndearnaidh gach dornán díobh adhradh agus</span>
<lb n="2162"/><span>onóir dá dhornán nó dhá dhiosgán féin.</span></p>
<lb n="2163"/>
<lb n="2164"/><p><span>Arna chlos sin dáibh do ghlac fraoch agus fearg</span>
<lb n="2165"/><span>mhór iad ag rádh ris, “An measann tú go mbéidh</span>
<lb n="2166"/><span>tú 'do rígh ós ar gcionn?”</span></p>
<lb n="2167"/>
<lb n="2168"/><p><span>“Máseadh,” ar sé, “do-chonnairc mé aisling</span>
<lb n="2169"/><span>eile, .i. ar mbeith um chodladh dhamh, dar liom</span>
<lb n="2170"/><span>go bhfacaidh mé an ghrian, an ghealach, agus aen rélta</span>
<lb n="2171"/><span>dhécc dom adhradh féin.”</span></p>
<lb n="2172"/>
<lb n="2173"/><p><span>Arna chlos sin dá athair thug imdheargadh</span>
<lb n="2174"/><span>mór dhó agus d'fhiafraidh ar mheas sé go mbeith</span>
<lb n="2175"/><span>féin, a mháthair, agus a dhearbhbhráithreacha uile</span>
<lb n="2176"/><span>dhá adhradh.  Gidh eadh, do thuig Iacób isan</span>
<lb n="2177"/><span>am cédna ina inntinn féin go raibh rúndiamhair</span>
<lb n="2178"/><span>éigin isna haislingibh sin.</span></p>
<lb n="2179"/>
<lb n="2180"/><p><span>Acht cidh thrácht, dobhí miosgus mór agus mí-rún</span>
<lb n="2181"/><span>agá dhearbhráithreacha dhó do ghnáth 'na dhiaidh</span></p>
</div>
<pb n="73"/>
<div><lb n="2182"/><p><span>sin, nó go bhfuaradar uain le díoghaltas do</span>
<lb n="2183"/><span>dhénamh air.  Óir ar mbeith i Sichem dháibh,</span>
<lb n="2184"/><span>áit i raibh tréda agus ceathra il-iomdha acu, d'iarr</span>
<lb n="2185"/><span>Iacób ar Ióseph dul go hairm a rabhdar le sgéla</span>
<lb n="2186"/><span>d'fhagháil uatha; agus ar mbeith dhó seal imchian ag</span>
<lb n="2187"/><span>cuartughadh na bhfásaighibh dá n-iarraidh, fuair fá</span>
<lb n="2188"/><span>dheóidh faisnéis na háite a rabhdar; agus arna fhaicsin</span>
<lb n="2189"/><span>dóibh adubhairt cách dhíobh re aroile go raibh</span>
<lb n="2190"/><span>an t-aislingtheach ag teacht, somniator venit;</span>
<lb n="2191"/><span>agus do chogradar eatorra féin a bhásughadh.</span></p>
<lb n="2192"/>
<lb n="2193"/><p><span>“Ná déntar sin,” ar Rúben, “acht cuirmíd</span>
<lb n="2194"/><span>i bpoll nó i n-uaimh thirim dhomhain é,” ar sé;</span>
<lb n="2195"/><span>“óir ní cóir dhúinn a fhuil do dhórtadh.”</span></p>
<lb n="2196"/>
<lb n="2197"/><p><span>Agus is uime dothug Rúben an chomhuirle</span>
<lb n="2198"/><span>sin dáibh, chum go bhfuigheadh féin 'na dhiaidh</span>
<lb n="2199"/><span>sin faill ar a tharraing as.</span></p>
<lb n="2200"/>
<lb n="2201"/><p><span>Acht ní cian dobhí sé isan bpoll sin an uair</span>
<lb n="2202"/><span>thárla ceannaighthibh Ismaelíteacha dháibh, a'</span>
<lb n="2203"/><span>dul don Égipt, lér dhíoladar Ióseph.  Agus iar</span>
<lb n="2204"/><span>mbuain a éudaigh dhe do smearadar le fuil</span>
<lb n="2205"/><span>mhionnáin é, agus do chuiriodar chum a n-athar é</span>
<lb n="2206"/><span>d'fhios an n-aithneóchadh éudach a leinbh;</span>
<lb n="2207"/><span>agus arna aithne dhó do sgread go hárd; do-rinne</span>
<lb n="2208"/><span>caoi agus eólchuire adhbhal-mhór, ag rádh gur</span>
<lb n="2209"/><span>droch-bheathadhach éigin do mharbh a mhac.</span></p>
<lb n="2210"/>
<lb n="2211"/><p><span>Múinidh an ní so dhúinn dá mbeith leathghrádh</span>
<lb n="2212"/><span>ag athair idir chlainn nár chóir a chur i gcéill</span>
<lb n="2213"/><span>dáibh.</span>
<lb n="2214"/></p>
</div>
<pb n="74"/>
<div><lb n="2215"/><p><span>Dála Ióseibh, ar mbeith díoltaigh dhó, thugadar</span>
<lb n="2216"/><span>na ceannaighthe leó don Égipt é, agus do dhíoladar</span>
<lb n="2217"/><span>le Putiphar é, .i. le eunuch, marascál tighe agus</span>
<lb n="2218"/><span>sluaigh an rígh Pharao, .i. rígh na hÉgipte.  Ar</span>
<lb n="2219"/><span>mbreathnughadh Ióseph do Phutiphar thug dá</span>
<lb n="2220"/><span>aire nach raibh ní ar bith le faicsin ann a ghnúis</span>
<lb n="2221"/><span>acht neamh-chionta agus mórdhacht maille le hiomchar</span>
<lb n="2222"/><span>ionmholta, agus dá bhrígh sin do-rinne sé príomhfheadhmannach</span>
<lb n="2223"/><span>nó árd-thaoisioch ós cionn a</span>
<lb n="2224"/><span>thighe agus a shaidhbhris go hiomlán de.</span></p>
<lb n="2225"/>
<lb n="2226"/><p><span>Gidh eadh, ní fada fuair sólás na honóra sin an</span>
<lb n="2227"/><span>tan cuireadh buaidhreadh ro-mhór le grádh</span>
<lb n="2228"/><span>gráineamhuil mí-gheanmnaigh mná Phutiphair air,</span>
<lb n="2229"/><span>óir do shanntaigh sí go ro-mhór cionta coirpe</span>
<lb n="2230"/><span>collaigh, tar cheann a fir phósda féin, do dhénamh</span>
<lb n="2231"/><span>ris.  Acht mur bhí-san ceart subháilceach</span>
<lb n="2232"/><span>geanmnaigh, agus lámh chúramach chaomhantach</span>
<lb n="2233"/><span>Dé 'na thimchioll do ghnáth, do dhiúlt sé umhlughadh</span>
<lb n="2234"/><span>dá hantoil, óir ar mbeith dhí do ghnáth ag</span>
<lb n="2235"/><span>cur a suirghe i gcéill lena súile, lena briathra</span>
<lb n="2236"/><span>bladracha, agus fá dheóigh le díthchioll a lámh dhó,</span>
<lb n="2237"/><span>ní thug uidhe ná aire dá hantoil.  Acht ar mbeith</span>
<lb n="2238"/><span>dhó aon do laithibh 'na aonar istigh tháinicc sí</span>
<lb n="2239"/><span>chuige, agus adubhairt go mí-náireach, agus do dhearbh</span>
<lb n="2240"/><span>sí le mionna, nach sgarfadh as a lámha nó go</span>
<lb n="2241"/><span>ndénadh léidh an gníomh coirpe gráineamhuil</span>
<lb n="2242"/><span>dár dhiúlt sé go minicc roimhe sin.  Agus iar</span>
<lb n="2243"/><span>ttabhairt diúltadh diongmhálta ar an láthair sin dí</span>
<lb n="2244"/><span>do sginn sé as a lámha, agus ar n-imtheacht dó do</span></p>
</div>
<pb n="75"/>
<div><lb n="2245"/><p><span>ghoir sise na gártha fuachuis, agus do chuinnigh a</span>
<lb n="2246"/><span>bhrat nó a ionar idir a lámha, agus do thaisbéin do</span>
<lb n="2247"/><span>chách é, agus adubhairt ós áird gurab é a héigion</span>
<lb n="2248"/><span>dob áill leis a thabhairt.  Do chreid Putiphar</span>
<lb n="2249"/><span>an ní sin, agus do chuir dá bhrígh sin i bpríosún</span>
<lb n="2250"/><span>dhiamhair dhorcha é.</span></p>
<lb n="2251"/>
<lb n="2252"/><p><span>Agus ní cian dobhí ann gur cuireadh dias</span>
<lb n="2253"/><span>feadhmannach do mhuintir an rígh isan bpríosún</span>
<lb n="2254"/><span>chédna sin, fear freasdail coirn fear dhíobh, agus</span>
<lb n="2255"/><span>fear freasdail aráin an rígh an fear eile dhíobh.</span>
<lb n="2256"/><span>Agus iar mbeith seal aimsire fó chúram agus fó</span>
<lb n="2257"/><span>chumhdach Ióseph dáibh sin (óir do thaobhaigh</span>
<lb n="2258"/><span>an séiléir cúram na bpríosúnach eile le Ióseph)</span>
<lb n="2259"/><span>do-chonnairc gach aon díobh fó leith aisling:</span>
<lb n="2260"/><span>dar leis an gcornadóir go bhfacaidh féin fíneamhuin</span>
<lb n="2261"/><span>ar a ttáinicc bláth áluinn, agus as an mbláth sin</span>
<lb n="2262"/><span>gur fhás caora fíona, gur fháisg féin i gcorn an</span>
<lb n="2263"/><span>rígh iad, agus go ttug len' ól dó é; do taidhbhseadh</span>
<lb n="2264"/><span>don taoisioch aráin go raibh trí ciseána plúir ar</span>
<lb n="2265"/><span>a cheann féin, agus isan gciseán uachtarach go raibh</span>
<lb n="2266"/><span>gach cinél bidh dá ndéntar i bhfoirnéis (dá</span>
<lb n="2267"/><span>ngoirthear bia bácáiltigh agus pastéaibh), go ttáinicc</span>
<lb n="2268"/><span>eóin an aidheóir agus gur ithiodar é.</span></p>
<lb n="2269"/>
<lb n="2270"/><p><span>Ba fighair dhílis d'Íosa Críosd i gcrann na</span>
<lb n="2271"/><span>páise a' tabhairt bhreitheamhnuis ar an dias</span>
<lb n="2272"/><span>bitheamhnach, Ióseph ag tabhairt a bhreitheamhnuis</span>
<lb n="2273"/><span>ar an dá aisling sin.  Agus adubhairt</span>
<lb n="2274"/><span>leis an taoiseach coirn, i gcionn thrí lá go</span></p>
</div>
<pb n="76"/>
<div><lb n="2275"/><p><span>gcuimhneóchadh Pharao ar gach feidhm mhaith</span>
<lb n="2276"/><span>dá ndearnaidh dhó roimhe sin, go ttiubhradh</span>
<lb n="2277"/><span>aisiocc ar a oiffige agus ar a áit féin arís dó, agus go</span>
<lb n="2278"/><span>mbeith i gcion aige mur dobhí roimhe; agus d'iarr</span>
<lb n="2279"/><span>air, an uair do-ghéubhadh an chaithréim sin,</span>
<lb n="2280"/><span>cuimhniughadh air féin agus a chás do chur i gcéill</span>
<lb n="2281"/><span>don rígh.  Agus adubhairt leis an taoisioch eile,</span>
<lb n="2282"/><span>i gcionn thrí lá go gcrochfaidh é.</span></p>
<lb n="2283"/>
<lb n="2284"/><p><span>Iar tteacht isteach d'fhírinne na n-aithiosg sin,</span>
<lb n="2285"/><span>do réir fháistine Ióseph, agus ar mbeith don taoisioch</span>
<lb n="2286"/><span>coirn i bhfochair an rígh i gcion agus i n-onóir mhóir,</span>
<lb n="2287"/><span>níor chuimhnigh ar an gcúram do chuir Ióseph</span>
<lb n="2288"/><span>air nó go ttárla don rígh féin i gceann dá bhliadhan</span>
<lb n="2289"/><span>dá éis sin aisling d'fhaicsin.  Agus ar ttús do-chonnairc</span>
<lb n="2290"/><span>seacht mba áille ramhra sésúracha a'</span>
<lb n="2291"/><span>teacht iníos as abhuinn Níl, agus ar mbeith dháibh</span>
<lb n="2292"/><span>ag inghilt agus ag ithe glais-fhéir ar an tráigh le</span>
<lb n="2293"/><span>bruach na habhann táinicc seacht mba gránna</span>
<lb n="2294"/><span>contruagha aníos as an abhuinn chédna, do</span>
<lb n="2295"/><span>chosgair, do mharbh, agus d'ith na ba réimhráite.</span>
<lb n="2296"/><span>Agus ar ttuitim dá shuan an dara feacht air</span>
<lb n="2297"/><span>do-chonnairc seacht ndiasa lána líontaigh d'arbhar</span>
<lb n="2298"/><span>ró-mhaith ag fás as aen-bhun, agus fa háluinn iad re</span>
<lb n="2299"/><span>faicsin; agus iar sin do-chonnairc seacht ndiasa</span>
<lb n="2300"/><span>searga caocha gortacha, agus do threasguir siad na</span>
<lb n="2301"/><span>seacht ndiasa torthacha sin do-chonnairc ar ttús.</span>
<lb n="2302"/><span>Agus iar n-innsin a aislinge don rígh ní bhfuair</span>
<lb n="2303"/><span>aon-neoch ann a ríghacht lérbh fhéidir fios a</span>
<lb n="2304"/><span>gcéille do thabhairt dó.</span>
<lb n="2305"/></p>
</div>
<pb n="77"/>
<div><lb n="2306"/><p><span>Is annsin adubhairt an taoisioch coirn leis,</span>
<lb n="2307"/><span>dá gcuireadh teachta i gcuinne Ióseph neoch</span>
<lb n="2308"/><span>dobhí isan bpríosún ann a raibh féin, go ttiubhradh</span>
<lb n="2309"/><span>ciall na n-aisliong sin dó, agus mur chruthughadh</span>
<lb n="2310"/><span>air a ndubhairt d'innis dó mur dothug ciall a</span>
<lb n="2311"/><span>aislinge dhó féin agus don taoisioch eile isan bpríosún,</span>
<lb n="2312"/><span>agus mur dubhairt tarla do gach aon fó leith dhíobh.</span></p>
<lb n="2313"/>
<lb n="2314"/><p><span>Arna chlos sin don rígh do chuir teachta ar an</span>
<lb n="2315"/><span>láthair i gcuinne Ióseiph, agus ní luaithe d'innis a</span>
<lb n="2316"/><span>aislinge dhó ná dubhairt Ióseibh:</span></p>
<lb n="2317"/>
<lb n="2318"/><p><span>“Beir buaidh, a rígh,” ar sé; “óir tiucfaidh</span>
<lb n="2319"/><span>seacht mbliadhna torthacha tairbheacha le fairsinge</span>
<lb n="2320"/><span>agus le líonmhuireacht adhbhal-mhór beatha, agus</span>
<lb n="2321"/><span>'na ndiaidh sin tiucfaidh seacht mbliadhna gortacha</span>
<lb n="2322"/><span>gann-torthacha.”</span></p>
<lb n="2323"/>
<lb n="2324"/><p><span>Agus tug comhairle don rígh mórán do thighthibh</span>
<lb n="2325"/><span>do líonadh le stóir agus le lónta a gcuinne na gorta</span>
<lb n="2326"/><span>dobhí le teacht ar na tíortha go coitchionn.</span>
<lb n="2327"/><span>Arna chlos sin don rígh dob iongnadh leis méd</span>
<lb n="2328"/><span>críonnacht agus eagna an ógáin naomhtha sin, agus do</span>
<lb n="2329"/><span>thuig ann a inntinn nach raibh aon-neach ann a</span>
<lb n="2330"/><span>ríghacht budh diongbhála agus budh tábhachtaigh</span>
<lb n="2331"/><span>chum na comhuirle sin do choimhlíonadh ná an</span>
<lb n="2332"/><span>té thug uaidhe í.  Agus ar an láthair d'ordaigh</span>
<lb n="2333"/><span>Ióseph do chur suas ann a charbatt féin, a iomchar</span>
<lb n="2334"/><span>tré chathrachaibh na críche, stoic nó buabhaill</span>
<lb n="2335"/><span>do shéideadh roimhe is gach conair, agus a fhuagradh</span></p>
</div>
<pb n="78"/>
<div><lb n="2336"/><p><span>do chách is gach áit don ríghacht adhradh, onóir,</span>
<lb n="2337"/><span>agus umhlacht do thabhairt dó do bhrígh gurbh é</span>
<lb n="2338"/><span>slánaightheóir na ríghacht agus a fhear ionaid féin</span>
<lb n="2339"/><span>dobhí ann, agus gurbh é ard-mhaor agus árd-thaoisioch</span>
<lb n="2340"/><span>na ríghacht go hiomlán é.</span></p>
<lb n="2341"/>
<lb n="2342"/><p><span>Féch mur árdaighios Dia lucht na humhlacht:</span>
<lb n="2343"/><span>hi sunt quos aliquando habuimus in derisum ...;</span>
<lb n="2344"/><span>ecce quomodo conputati sunt inter filios Dei, etca.</span></p>
<lb n="2345"/>
<lb n="2346"/><p><span>CAIB. XVII.</span></p>
<lb n="2347"/>
<lb n="2348"/><p><span>DO DHEARBHRÁITHREACHA IÓSEIPH.</span></p>
<lb n="2349"/>
<lb n="2350"/><p><span>A.M. ( ...)</span></p>
<lb n="2351"/>
<lb n="2352"/><p><span>Ar mbeith do Ióseph 'na árd-mhaor nó 'na</span>
<lb n="2353"/><span>árd-phrionnsa ar an Égipt - óir ní raibh fón rígh</span>
<lb n="2354"/><span>féin an tan sin duine ann ba mó ná é ná comh</span>
<lb n="2355"/><span>mór i gcumhachta ná i n-úghdarrás - do chuir i</span>
<lb n="2356"/><span>gcéill, le coimhlíonadh an chúraim do ghlac sé</span>
<lb n="2357"/><span>air, gurab aoibhinn don rígh agus don ríghacht ann</span>
<lb n="2358"/><span>a mbíonn príomh-chomhairleach agus ministéir státa</span>
<lb n="2359"/><span>maith subháilceach acu.  Óir, iar gcruinniughadh</span>
<lb n="2360"/><span>moráin lónta agus arbha i n-aimsir na fairsinge dhó</span>
<lb n="2361"/><span>gan mhothughadh do chách, iar tteacht don</span>
<lb n="2362"/><span>ghorta dobhí muintir na ríghachta as gach áird</span>
<lb n="2363"/><span>ag teacht ag agmhalladh rígh Pharao agus dá ghuidhe,</span>
<lb n="2364"/><span>ag iarraidh tárthála air.  Do-chuireadh an rígh</span></p>
</div>
<pb n="79"/>
<div><lb n="2365"/><p><span>gach aon acu d'ionnsaighe Ióseph, agus an tan</span>
<lb n="2366"/><span>thigeadhdís dá láthair, bheireadh sé éisdeacht</span>
<lb n="2367"/><span>thromdha fhoighideach dhóibh, agus do riaradh gach</span>
<lb n="2368"/><span>aon fó leith dhíobh.</span></p>
<lb n="2369"/>
<lb n="2370"/><p><span>Acht atá ní cheana.  Do ráinicc an ghorta</span>
<lb n="2371"/><span>sin tír na Canaam, agus ar gclos do Iacób go raibh</span>
<lb n="2372"/><span>arbhar le díol isan Égipt adubhairt rena chloinn</span>
<lb n="2373"/><span>dhul dá cheannach.  Agus ar tteacht i láthair</span>
<lb n="2374"/><span>Ióseph dháibh do aithin sé iad; gidh eadh, níor</span>
<lb n="2375"/><span>chuir sé é féin i gcéill dáibh.  Acht chum go</span>
<lb n="2376"/><span>bhfuigheadh faisnéis ar gach ní ba mian leis, agus go</span>
<lb n="2377"/><span>háirighthe fios ar mhair a athair agus a dhearbhbhráthair</span>
<lb n="2378"/><span>aen-bhruinne féin, .i. Beniamen, do chuir i</span>
<lb n="2379"/><span>ngéibhionn iad i riocht bhrathadóirigh na tíre.</span>
<lb n="2380"/><span>Agus ar mbeith ar a gcondus dáibh adubhradar</span>
<lb n="2381"/><span>le Ióseph nach ar thoisg don tsamhail sin thángattar,</span>
<lb n="2382"/><span>acht gurbha clann aen-athar amháin iad,</span>
<lb n="2383"/><span>agus go raibh dearbhbhráthair óg eile d'fhágadar i</span>
<lb n="2384"/><span>bhfochair a n-athar acu, agus gur theasdaigh lón</span>
<lb n="2385"/><span>beatha uatha, agus dá bhrígh sin gur ag iarraidh</span>
<lb n="2386"/><span>arbha le ceannach tángadar ar an turus sin.</span></p>
<lb n="2387"/>
<lb n="2388"/><p><span>Do fhreagair Ióseph ag rádh nár mhór leis</span>
<lb n="2389"/><span>dearbha d'fhagháil ar fhírinne gach ní dhá</span>
<lb n="2390"/><span>ndubhradar ris, agus dá bhrígh sin go gcuinneóchadh</span>
<lb n="2391"/><span>aon díobh i ngeall ris an mac óg sin do thaisbénadh</span>
<lb n="2392"/><span>dhó.  Ar mbeith isan gcruaidh-dháil</span>
<lb n="2393"/><span>sin dáibh, do chasaoid cách dhíobh re chéile ann</span>
<lb n="2394"/><span>a tteangaidh féin, ag rádh gur thuilliodar ó Dhía</span></p>
</div>
<pb n="80"/>
<div><lb n="2395"/><p><span>an cruaidh-bhreitheamhnus sin do bhreith orra</span>
<lb n="2396"/><span>trésan droch-iocht do imirsiod féin ar a ndearbhbhráthair</span>
<lb n="2397"/><span>Ióseph: merito haec patimur, etc.</span></p>
<lb n="2398"/>
<lb n="2399"/><p><span>Tan do-chualaidh Ióseph na haithiosga sin</span>
<lb n="2400"/><span>eatorra do ghlac truaighe agus dólás mór é, agus iar</span>
<lb n="2401"/><span>gcasadh a ghnúise uatha do chaoi sé agus do shil</span>
<lb n="2402"/><span>deóra óna rosga; agus ar ttiormughadh a ghruaidhe</span>
<lb n="2403"/><span>adubhairt riú imtheacht ris an arbhar acht amháin</span>
<lb n="2404"/><span>an bhráighdhe chomhuill; agus do aontaighdar</span>
<lb n="2405"/><span>Simeoin d'fhágbháil mur bhráighe.  Do líonadh</span>
<lb n="2406"/><span>a saic dháibh annsin, agus do cuireadh luach an</span>
<lb n="2407"/><span>arbha gan fhios do gach aon díobh i mbél na sac</span>
<lb n="2408"/><span>cédna.  Agus ar tteacht do láthair a n-athar</span>
<lb n="2409"/><span>dháibh d'innsiodar dó an conghioll cruaidh do</span>
<lb n="2410"/><span>bhí orra um Bheniamen do thabhairt go láthair</span>
<lb n="2411"/><span>árd-thaoisigh na hÉgipte, agus mur d'fhágadar Simeon</span>
<lb n="2412"/><span>i ngeall leis sin do choimhlíonadh.</span></p>
<lb n="2413"/>
<lb n="2414"/><p><span>Arna chlos sin do Iacób, do ghlac dólás mór é,</span>
<lb n="2415"/><span>óir dobhí eagla air go gcaillfeadh Beniamen mur</span>
<lb n="2416"/><span>do chaill sé Ióseph roimhe, agus adubhairt go</span>
<lb n="2417"/><span>diongmhálta daingean nach léigfeadh féin an</span>
<lb n="2418"/><span>t-óg-mhac anaosach sin ba hannsa leis dá chloinn</span>
<lb n="2419"/><span>as a amharc féin.</span></p>
<lb n="2420"/>
<lb n="2421"/><p><span>Deir na haithreacha naomhtha annso gur</span>
<lb n="2422"/><span>maith do chruthaidh gach leagadh agus gach tógbháil</span>
<lb n="2423"/><span>dá bhfuair Ióseph nach bhfuil i gcumhachta an</span>
<lb n="2424"/><span>domhuin go hiomlán toirmeasg do chur ar thoil</span>
<lb n="2425"/><span>Dé do choimhlíonadh: Voluntati enim ejus quis</span></p>
</div>
<pb n="81"/>
<div><lb n="2426"/><p><span>potest resistere? etc.  Óir an tan do shíl a dhearbhbhráithreacha</span>
<lb n="2427"/><span>féin sclábháigh do dhénamh dhe,</span>
<lb n="2428"/><span>ba hí toil Dé úsáid do dhénamh dhe sin féin lena</span>
<lb n="2429"/><span>ardughadh i gcaithréim mhóir agus a chur i gcéill</span>
<lb n="2430"/><span>leis sin nach féidir ní ar bith a dhénamh acht</span>
<lb n="2431"/><span>do réir a thola.</span></p>
<lb n="2432"/>
<lb n="2433"/><p><span>Dála Iacóib, an tan do-chonnairc gur mhédaigh</span>
<lb n="2434"/><span>an ghorta ann a thír, agus go raibh a lón arna chaitheamh,</span>
<lb n="2435"/><span>tug a aontadh fá dheóigh Beniamen do</span>
<lb n="2436"/><span>léigion uaidhe don Égipt d'eagla go bhfuigheadh</span>
<lb n="2437"/><span>bás le gorta.  Agus is mór do chuidigh Iudás lena</span>
<lb n="2438"/><span>thoil d'fhagháil chuige sin, óir dothug a ghealladh</span>
<lb n="2439"/><span>agus a choingheall dó le Beniamen do thabhairt</span>
<lb n="2440"/><span>slán ar a ais chuige.</span></p>
<lb n="2441"/>
<lb n="2442"/><p><span>Annsin do ghluaisiodar maille le tabhartuis</span>
<lb n="2443"/><span>mhaithe d'ionnsaighe Ióseiph, agus an uair do-chonnairc</span>
<lb n="2444"/><span>sé cuige iad agus Beniamen 'na bhfochair,</span>
<lb n="2445"/><span>d'iarr a ttabhairt isteach dá láthair, agus do chuir</span>
<lb n="2446"/><span>fleadh mór dá ullmhughadh, agus do ordaigh togha</span>
<lb n="2447"/><span>gacha bídh agus gacha díghe do thabhairt dáibh.</span></p>
<lb n="2448"/>
<lb n="2449"/><p><span>Agus níorbh fheas dáibh-sion créd fá ndearnaidh</span>
<lb n="2450"/><span>sé an onóir sin dáibh, acht an tan do-chonncadar</span>
<lb n="2451"/><span>iad féin arna ttabhairt isteach do ghlac eagla</span>
<lb n="2452"/><span>mhór iad gur i láimh do cuireadh iad trésan</span>
<lb n="2453"/><span>airgiod do cuireadh i mbél a sac.  Agus d'eagla</span>
<lb n="2454"/><span>go gcuirfídh i bpríosún iad d'innsiodar d'fheidhmannach</span>
<lb n="2455"/><span>Ióseiph go ttugadar an t-airgead cédna</span>
<lb n="2456"/><span>chuige.  Adubhairt an feidhmannach leó gan</span>
<lb n="2457"/><span>eagla bheith orra, agus nár bhaoghal dáibh aen-ní.</span>
<lb n="2458"/></p>
</div>
<pb n="82"/>
<div><lb n="2459"/><p><span>Agus iar ttaisbénadh a ndearbhráthar Simeoin</span>
<lb n="2460"/><span>dáibh, táinicc Ióseph isteach, agus do shuidh sé chum</span>
<lb n="2461"/><span>proinne do ghlacadh; agus do-rinneadar a dhearbhráithre</span>
<lb n="2462"/><span>adhradh agus onóir dhó; dothugadar</span>
<lb n="2463"/><span>tiodhlaice agus tobhartuis dó.  Do ghlac seision go</span>
<lb n="2464"/><span>suilbhir subháilceach iad; do-rinne sé caoineas</span>
<lb n="2465"/><span>comhráidh riú, agus d'fhiafraidh sgéla a n-athar</span>
<lb n="2466"/><span>dhíobh.  Gidh eadh, an uair do dhearc ar a</span>
<lb n="2467"/><span>dhearbhráthair aen-bhronna féin táinicc sprocht</span>
<lb n="2468"/><span>dóláis air, gurbh éigion dó dul ar uaignios le deóra</span>
<lb n="2469"/><span>gola do léigion anuas.</span></p>
<lb n="2470"/>
<lb n="2471"/><p><span>Iar sin do shuidh chum bídh do chaitheamh, agus</span>
<lb n="2472"/><span>adubhairt rena dhearbhráithre suidhe mur an</span>
<lb n="2473"/><span>gcédna.  Do chaithiodar an lá sin go súgach</span>
<lb n="2474"/><span>lúthgháireach, agus an tan ba mian leó dul ar a n-ais</span>
<lb n="2475"/><span>d'ordaigh Ióseph a saic do líonadh agus an t-airgead</span>
<lb n="2476"/><span>thugadar leó do chur i mbél na sac cédna mur</span>
<lb n="2477"/><span>do-rinne cheana, agus d'ordaigh a chorn féin do chur</span>
<lb n="2478"/><span>i mbél saic Bheniamein.</span></p>
<lb n="2479"/>
<lb n="2480"/><p><span>Agus ní luaithe ghluaisiodar chum bealaigh ná</span>
<lb n="2481"/><span>chuir Ióseph a stíobhard 'na ttóruighacht.  Agus</span>
<lb n="2482"/><span>ar tteacht dá láthair dhó sin, adubhairt riú gur</span>
<lb n="2483"/><span>tár tarcuisneach mí-fhiughantach an gníomh</span>
<lb n="2484"/><span>do-rónsad.</span></p>
<lb n="2485"/>
<lb n="2486"/><p><span>“Óir do ghoid neoch éigin díbh corn mo</span>
<lb n="2487"/><span>thiaghearna,” ar sé, “agus is nár dhaoibh olc</span>
<lb n="2488"/><span>gráineamhuil do dhénamh a n-éiric gach</span>
<lb n="2489"/><span>maith agus gach so-ghníomh dá ndearnaidh sé</span>
<lb n="2490"/><span>dhaoibh.”</span>
<lb n="2491"/></p>
</div>
<pb n="83"/>
<div><lb n="2492"/><p><span>Dobhí gach aon acu annsin dá shaoradh féin</span>
<lb n="2493"/><span>ar an ngadaighacht sin, agus adubhradar do ghuth</span>
<lb n="2494"/><span>aen-fhir gur thoil leó príosúnach síorruidhe do</span>
<lb n="2495"/><span>dhénamh don tí agá bhfuighthí é.  Acht do</span>
<lb n="2496"/><span>cuartaigheadh iad, agus dofríth an corn i sac</span>
<lb n="2497"/><span>Bheniamein.</span></p>
<lb n="2498"/>
<lb n="2499"/><p><span>Arna fhaicsin sin dona dearbhráithre oile do</span>
<lb n="2500"/><span>ghlac criothnadh agus uamhan mór iad, agus d'iarr</span>
<lb n="2501"/><span>gach duine dhíobh fó leith é féin do chur i bpríosún</span>
<lb n="2502"/><span>agus Beniamen do léigion d'ionnsaighe a n-athar.</span>
<lb n="2503"/><span>Dobhí Iudás dá iarraidh sin ní ba díthchiollaigh</span>
<lb n="2504"/><span>go mór ná bhí cách eile, agus d'innis do Ióseph</span>
<lb n="2505"/><span>an geallamh thug dá athair, .i. nach rachadh</span>
<lb n="2506"/><span>féin tar ais gan Beniamen do thabhairt slán</span>
<lb n="2507"/><span>chuige, agus adubhairt go bhfuigheadh bás ar an</span>
<lb n="2508"/><span>láthair dá gcluineadh an mac beag sin ba hannsa</span>
<lb n="2509"/><span>leis dá chloinn a bheith i ngéibhionn, gan áireamh</span>
<lb n="2510"/><span>a bheith mur sin dó le coir ghráineamhuil bháis.</span></p>
<lb n="2511"/>
<lb n="2512"/><p><span>Arna chlos sin do Ióseph níor fhéd ní ba sia</span>
<lb n="2513"/><span>congbháil ris féin, acht iar n-ordugh dhá mhuintir</span>
<lb n="2514"/><span>féin imtheacht as an láthair, agus ar mbeith dhó</span>
<lb n="2515"/><span>féin agus dá dhearbhbhráithre i bhfochair a chéile</span>
<lb n="2516"/><span>i n-uaignios, do-rinne sé éimhghe agus osna árd,</span>
<lb n="2517"/><span>agus leis sin adubhairt riú:</span></p>
<lb n="2518"/>
<lb n="2519"/><p><span>“Mise Ióseiph bhur ndearbhráthair,” ar sé.</span></p>
<lb n="2520"/>
<lb n="2521"/><p><span>Arna chlos sin dáibh-sion do ghlac uathbhás,</span>
<lb n="2522"/><span>uamhan, agus iongantas mór iad; agus chum misnigh</span>
<lb n="2523"/><span>agus sóláis do thabhairt dáibh iar sin, dubhairt</span>
<lb n="2524"/><span>Ióseph riú gur le toil agus le hordughadh Dé do-rinniodar</span></p>
</div>
<pb n="84"/>
<div><lb n="2525"/><p><span>gach éccoir dár fhuiling sé uatha, agus</span>
<lb n="2526"/><span>gur chum a ttártháil uile ó ghorta do sheól Dia</span>
<lb n="2527"/><span>chum na críche sin é.</span></p>
<lb n="2528"/>
<lb n="2529"/><p><span>“Agus ná dénaidh-se maill nó go ttugaidh</span>
<lb n="2530"/><span>sibh na sgéla so dom athair,” ar sé; agus adubhairt</span>
<lb n="2531"/><span>leó a innsin dó gur iarr mur athchuinge air é</span>
<lb n="2532"/><span>féin agus a mhuintir do thabhairt go crích na hÉgipte</span>
<lb n="2533"/><span>gan mhaill.  Agus dofuair sé carbaitt agus cartacha</span>
<lb n="2534"/><span>rígh na hÉgipte lena n-iomchar chuige.</span></p>
<lb n="2535"/>
<lb n="2536"/><p><span>Adeirid na haithreacha naomhtha annso gur</span>
<lb n="2537"/><span>cóir dona Críosdaighibh siompla an phatriarch</span>
<lb n="2538"/><span>naomhtha so do leanmhuin, ag dearmad an uilc</span>
<lb n="2539"/><span>do-rinneadh air agus a' dénamh maithiosa 'na aghaidh.</span>
<lb n="2540"/><span>Fighir dhílis fós don tSlánaightheóir é, dothug</span>
<lb n="2541"/><span>a fhuil le dórtadh agus a fheóil le strócadh ar son</span>
<lb n="2542"/><span>na ndearbhráithreach do dhíol agus do chuir chum</span>
<lb n="2543"/><span>báis é.</span></p>
<lb n="2544"/>
<lb n="2545"/><p><span>Ar tteacht na sgél sin go Iacób do thuit i n-anmhuine</span>
<lb n="2546"/><span>le lúthgháire; agus an tan tháinicc a chaint</span>
<lb n="2547"/><span>chuige, agus fuair fios ar iomthúsaibh agus ar dhálaibh</span>
<lb n="2548"/><span>a mhic adubhairt nach dénfadh féin comhnuidhe</span>
<lb n="2549"/><span>nó go bhfaghadh amharc air, do bhrígh nach</span>
<lb n="2550"/><span>raibh isan domhan aen-duine dob fhearr leis</span>
<lb n="2551"/><span>'fhaicsin ná é.</span></p>
<lb n="2552"/>
<lb n="2553"/><p><span>Gidh eadh, níor dheóin ar an láthair sin a</span>
<lb n="2554"/><span>mhuintir do bhreith leis don Égipt, d'eagla iar</span>
<lb n="2555"/><span>mblas millseacht chríche na nÉifideach dháibh,</span>
<lb n="2556"/><span>.i. dá chloinn agus dá shliocht, go léigfeaddís i ndearmad</span></p>
</div>
<pb n="85"/>
<div><lb n="2557"/><p><span>na geallamhna tug Dia dháibh le sealbh shíorruidhe</span>
<lb n="2558"/><span>chríche na Canaam do thabhairt dáibh.  Acht</span>
<lb n="2559"/><span>ní fada bhí an imnigh sin air an tan do thaisbéin</span>
<lb n="2560"/><span>Dia é féin i n-aisling dhó, agus adubhairt ris gan</span>
<lb n="2561"/><span>imnigh ná faitchios do bheith air fón ní sin.</span>
<lb n="2562"/><span>Agus leis sin do ghluais gan fhuireach go ndeachaidh</span>
<lb n="2563"/><span>go hÉgipt.</span></p>
<lb n="2564"/>
<lb n="2565"/><p><span>An uair do-chualaidh Ióseph go raibh a athair</span>
<lb n="2566"/><span>ag teacht do-chuaidh 'na chuinne go tír Gesin; agus</span>
<lb n="2567"/><span>ar bhfaicsin charbaitt Iacóib dhó do thuirling</span>
<lb n="2568"/><span>ar talamh, agus do-rinne umhlacht dá athair, agus ro</span>
<lb n="2569"/><span>fháisg cách dhíobh a chéile re a gcroidhthibh, agus do</span>
<lb n="2570"/><span>bhádar seal fada ag comh-chaoi i n-ucht a chéile</span>
<lb n="2571"/><span>gan aen-fhocal do labhairt.  Agus iar gcur a</span>
<lb n="2572"/><span>lúthgháire i gcéill dá-roile dhóibh, do-thug Ióseph</span>
<lb n="2573"/><span>a athair leis go láthair an rígh Pharao, agus do-rinne</span>
<lb n="2574"/><span>Iacób umhlacht agus onóir dhó.</span></p>
<lb n="2575"/>
<lb n="2576"/><p><span>Agus do bhrígh gurbha mian le Ióseph dúthaigh</span>
<lb n="2577"/><span>ar leith d'fhagháil dá athair agus dá mhuintir, amach</span>
<lb n="2578"/><span>as comharsannacht luchta na críche sin, d'iarr</span>
<lb n="2579"/><span>ar Iacób a innsin don rígh gur le haodhaireacht</span>
<lb n="2580"/><span>áirnéise do chaith féin agus a chlann a mbeatha go</span>
<lb n="2581"/><span>n-uige sin.  Agus níor chuir uabhar ná sotal ar</span>
<lb n="2582"/><span>Ióseph gan sin d'innsin ós áird, gidh gur tharcuisneach</span>
<lb n="2583"/><span>le lucht na hÉgipte aodhairigh nó lucht</span>
<lb n="2584"/><span>cumhdach ceathra; agus is uime sin tug Pharao</span>
<lb n="2585"/><span>tír na Gessen le haitriughadh comhnuidheach</span>
<lb n="2586"/><span>dhóibh.</span></p>
<lb n="2587"/>
<lb n="2588"/><p><span>Agus is mur sin do thárthaigh Ióseiph a athair</span></p>
</div>
<pb n="86"/>
<div><lb n="2589"/><p><span>mar aon le lxxx anam eile dobhí 'na fhochair</span>
<lb n="2590"/><span>ar an ngorta dhíghbhálaigh sin.</span></p>
<lb n="2591"/>
<lb n="2592"/><p><span>Is as an gcéd-leabhar don Scriptúir, dá ngoirthear</span>
<lb n="2593"/><span>Genesis nó Leabhar na nGeinealach, do tairngeadh</span>
<lb n="2594"/><span>an méid so ar ar thráchtus go n-uige so, agus thig</span>
<lb n="2595"/><span>sé gusan mbliadhain d'aois an domhuin 2317, agus</span>
<lb n="2596"/><span>gusan mbliadhain roimh Chríosd 1689.  (Acht</span>
<lb n="2597"/><span>deir ughdair ársaigh fhoghlomtha eile go ttig</span>
<lb n="2598"/><span>réim an leabhair so gusan mbliadhain d'aois an</span>
<lb n="2599"/><span>domhuin 3443.)</span></p>
<lb n="2600"/>
<lb n="2601"/><p><span>CAIB. XVIII.</span></p>
<lb n="2602"/>
<lb n="2603"/><p><span>ANN A TTRÁCHTAR AR MNÁIBH CUIDIGHTHE</span>
<lb n="2604"/><span>COIMPEIRTHE NA HÉGIPTE.</span></p>
<lb n="2605"/>
<lb n="2606"/><p><span>(Leabhar Exoid).</span></p>
<lb n="2607"/>
<lb n="2608"/><p><span>Ar mbeith do Iacób seacht mbliadhna 'na</span>
<lb n="2609"/><span>chomhnuidhe go síthchánta isan Égipt thug dá</span>
<lb n="2610"/><span>aire an bás do bheith i ngar dhó.  Do ghoir chuige</span>
<lb n="2611"/><span>a mhac Ióseiph, agus chuir do chúram air gan faillígh</span>
<lb n="2612"/><span>'dhénamh re na chorp iar mbás do thabhairt go</span>
<lb n="2613"/><span>crích na Canaam agus a chur i bhfeart a shinnsir, .i.</span>
<lb n="2614"/><span>a athar agus a shean-athar.  Thug a bheannacht</span></p>
</div>
<pb n="87"/>
<div><lb n="2615"/><p><span>dá chloinn féin, agus iar sin do Ephraim agus do Mhanassé,</span>
<lb n="2616"/><span>.i. do chloinn Ióseiph, agus fuair bás iar sin i n-aois</span>
<lb n="2617"/><span>c. agus .xl. bliaidhain.</span></p>
<lb n="2618"/>
<lb n="2619"/><p><span>Adeir an Scriptúir, ar bhfagháil bháis dó gur</span>
<lb n="2620"/><span>bhuail Ióseiph a aghaidh féin re lár agus gur chaoi</span>
<lb n="2621"/><span>go dermháir, agus gur chuir bauim agus spíosarraidh</span>
<lb n="2622"/><span>deagh-bholaidh i ttimchioll a chuirp; do-rinne</span>
<lb n="2623"/><span>fós dólás agus tórradh ar feadh móráin do laithibh.</span>
<lb n="2624"/><span>Iar sin gluaisidh féin maille le príomh-uaisle na</span>
<lb n="2625"/><span>hÉgipte, gur adhnuicsiod i ttomba a shinnsir</span>
<lb n="2626"/><span>isan gCanaam é.</span></p>
<lb n="2627"/>
<lb n="2628"/><p><span>Iar sin táinicc Ióseiph ar a ais don Égipt, áit</span>
<lb n="2629"/><span>air mhair isan gcumhacht chédna an feadh do</span>
<lb n="2630"/><span>mhair; óir níor mheas an rígh aen-duine eile</span>
<lb n="2631"/><span>isan ríghacht diongbhála lena chúram d'iomchar</span>
<lb n="2632"/><span>an feadh do mhair sé féin.</span></p>
<lb n="2633"/>
<lb n="2634"/><p><span>Acht i n-aimsir imchian dá éis sin ar ttabhairt</span>
<lb n="2635"/><span>dá aire do Ióseiph go raibh an bás i ngar dhó,</span>
<lb n="2636"/><span>ghoir a dhearbhbhráithre cuige, agus d'iarr orra</span>
<lb n="2637"/><span>a chnámha do bhreith go tír na Canaam leó agus a</span>
<lb n="2638"/><span>chur i bhfochair a shinnsir; agus tugadar gealladh</span>
<lb n="2639"/><span>dhó go gcoimhleónadís an aithne sin.  Agus ní</span>
<lb n="2640"/><span>cian iar sin go bhfuair bás i n-aois céd agus deich</span>
<lb n="2641"/><span>mbliadhna, iar mbeith 'na árd-phrionnsa agus 'na</span>
<lb n="2642"/><span>árd-thaoisioch ar Égipt .xl. bliadhain dó.  Annsin</span>
<lb n="2643"/><span>iar gcur bauma agus olaighe deagh-bholaidh ar a</span>
<lb n="2644"/><span>chorp, do chuiriodar i ttomba isan Égipt é.</span></p>
<lb n="2645"/>
<lb n="2646"/><p><span>Acht tá ní cheana.  I gcionn treimse fhada do</span>
<lb n="2647"/><span>bhliadhnaibh d'éis báis Ióseiph tháinicc athrughadh</span></p>
</div>
<pb n="88"/>
<div><lb n="2648"/><p><span>mór ar chloinn Israél isan Égipt, óir tháinicc rígh</span>
<lb n="2649"/><span>eile orra darbh ainm fós Pharao (óir is fada lean</span>
<lb n="2650"/><span>an t-ainm sin do ríghthibh na hÉgipte), agus a bhfad</span>
<lb n="2651"/><span>ó bheith carthannach nó muinntiordha leó, do</span>
<lb n="2652"/><span>bhí lán d'fhuath, do mhiosgus agus do mhí-rún dáibh,</span>
<lb n="2653"/><span>agus as sin táinicc gur thionnsgain a scrios agus a</span>
<lb n="2654"/><span>ndíthughadh gan fhios dáibh; agus chum a ainmhiain</span>
<lb n="2655"/><span>mhallaighthe mhí-thrócairigh do thabhairt chum</span>
<lb n="2656"/><span>críche do thosaigh le sclábhaighacht agus le mór-oibreacha</span>
<lb n="2657"/><span>daora do-dhénta talmhan agus brícigh</span>
<lb n="2658"/><span>do chur orra, óir do mheas le méd na daoirse</span>
<lb n="2659"/><span>agus na daoir-oibre sin go gcuirfeadh toirmiosg</span>
<lb n="2660"/><span>orra clann do gheineamhuin.  Gidh eadh, is</span>
<lb n="2661"/><span>líonmhuire go mór do gheineadh cách dhíobh</span>
<lb n="2662"/><span>re linn na daor-sclábhaighachta sin ná</span>
<lb n="2663"/><span>roimpe.  (Fighir mhaith don Eaglais, mur</span>
<lb n="2664"/><span>deir na haithreacha naomhtha: sanguis martyrum</span>
<lb n="2665"/><span>est semen fidei, .i. “síol an chreidigh fuil na</span>
<lb n="2666"/><span>mairtíreacha.”)</span></p>
<lb n="2667"/>
<lb n="2668"/><p><span>Thug sin fó deara don rígh tiaránta sin slighe</span>
<lb n="2669"/><span>eile d'fhéchuin lena milleadh agus lena ttraothughadh</span>
<lb n="2670"/><span>go tobann, óir do thionnsgain gach gein fheardha</span>
<lb n="2671"/><span>dá mbérthaidh acu do bhásughadh ar an láthair</span>
<lb n="2672"/><span>i ttiucfadh chum an tsaoighil.  Agus chum go</span>
<lb n="2673"/><span>ndénfadh sin go caoidheamhail folaightheach do</span>
<lb n="2674"/><span>ghoir chuige mná stuama nó mná cuidighthe</span>
<lb n="2675"/><span>coimpeirte na hÉgipte, dá ngoirthear i Laidin</span>
<lb n="2676"/><span>obstetrices, agus midwives i mBérla Shaxanta; agus tug</span>
<lb n="2677"/><span>ordughadh dháibh gach gein fherrdha dona</span></p>
</div>
<pb n="89"/>
<div><lb n="2678"/><p><span>hIsraélibh do mhúchadh gan mhaill ar tteacht as</span>
<lb n="2679"/><span>broinn a máthar dháibh.</span></p>
<lb n="2680"/>
<lb n="2681"/><p><span>Gidh eadh, dothug eagla Dé agus uathbhás ar na</span>
<lb n="2682"/><span>mná réimhráite gan na feillghníomha gráineamhla</span>
<lb n="2683"/><span>sin do dhénamh ar an druing do chuireadh iad</span>
<lb n="2684"/><span>féin ar a gcomairce, agus gur dhiúltadar dénamh</span>
<lb n="2685"/><span>mur do iarr an rígh orra.</span></p>
<lb n="2686"/>
<lb n="2687"/><p><span>Do ghlac fearg adhbhal-mhór an rígh leis na</span>
<lb n="2688"/><span>mnáibh sin fó gan a aithne do choimhlíonadh,</span>
<lb n="2689"/><span>agus iar ttabhairt aithise agus imdheargtha dháibh</span>
<lb n="2690"/><span>d'órdaigh dá mhuintir na leinbh réimhráite do</span>
<lb n="2691"/><span>theilgion gan mhaill iarna mbreith le sruth aibhne</span>
<lb n="2692"/><span>Níluis.</span></p>
<lb n="2693"/>
<lb n="2694"/><p><span>Do mhol Dia coinghioll agus deagh-iomchar na mban</span>
<lb n="2695"/><span>stuama sin, óir dobhídar trócuireach deagh-chroidheach.</span>
<lb n="2696"/><span>Agus tug mur thuarusdal dáibh go</span>
<lb n="2697"/><span>ttáinicc sleachta líonmhura orra.</span></p>
<lb n="2698"/>
<lb n="2699"/><p><span>CAIB. XIX.</span></p>
<lb n="2700"/>
<lb n="2701"/><p><span>MAOISE ARNA THÁRTHÁIL Ó BHÁTHADH.</span></p>
<lb n="2702"/>
<lb n="2703"/><p><span>A.M. 2433, roimh Chríosd 1751,</span>
<lb n="2704"/><span>iar mbás Leui .xl. bliadhain.</span></p>
<lb n="2705"/>
<lb n="2706"/><p><span>Ar mbeith do chloinn Israél mur sin fó dhaorbhruid</span>
<lb n="2707"/><span>ag rígh tiaránta do-bhuidheach na hÉgipte,</span>
<lb n="2708"/><span>ar ndénamh dearmaid agus dimbrígh do gach maith</span></p>
</div>
<pb n="90"/>
<div><lb n="2709"/><p><span>dá ndearnaidh Ióseph don ríghacht sin, - ag rígh</span>
<lb n="2710"/><span>mallaighthe, adeirim, lér mhian i n-alt aon-uaire</span>
<lb n="2711"/><span>a scrios go hiomlán - dobhí cuid acu nach dénadh</span>
<lb n="2712"/><span>coimhlighe nó lánamhnacht re 'roile, lérbh fhearr</span>
<lb n="2713"/><span>gan clann ar bith do gheineamhuin ná a bhfaicsin</span>
<lb n="2714"/><span>dá mbásughadh go héigiontach ós a gcomhair.</span></p>
<lb n="2715"/>
<lb n="2716"/><p><span>Acht isan am cédna dobhí aon díobh do</span>
<lb n="2717"/><span>shliocht Léui darbh ainm Amram mac Cahaith</span>
<lb n="2718"/><span>mhic Leui, agus rug a bhean (dobhí don treibh</span>
<lb n="2719"/><span>chédna darbh ainm Iocabel) mac áluinn deaghchrothach</span>
<lb n="2720"/><span>dhó.  Dobhí sí dá altrum, dá oileamhuin</span>
<lb n="2721"/><span>agus dá chaomhna ar feadh thrí mí gan fhios dona</span>
<lb n="2722"/><span>césdúnaigh Égipteacha; agus annsin do-chonnairc</span>
<lb n="2723"/><span>sí nach raibh ar a cumus a chaomhna ní ba sia</span>
<lb n="2724"/><span>ná sin, óir dob fheas dí go ttiucfadh an cuartughadh</span>
<lb n="2725"/><span>an tráth sin, agus dá bhfághdís an leanbh aice go</span>
<lb n="2726"/><span>gcuirfidh chum báis ar aon iad.  Agus uime sin</span>
<lb n="2727"/><span>do-conncus dí ciseán dlúth do shlataibh boicimin</span>
<lb n="2728"/><span>a dhénamh, agus iarna dhlúthughadh go díonmhur le</span>
<lb n="2729"/><span>pic do chuir éudaighibh nó bréide i ttimchioll an</span>
<lb n="2730"/><span>leinbh istigh isan chiseán, agus d'fhág ar bruach</span>
<lb n="2731"/><span>srotha Níl mur sin é.  Agus dobhí a dheirbhshiúr</span>
<lb n="2732"/><span>ann' amharc ag faire créd an chríoch dothiocfadh</span>
<lb n="2733"/><span>air.</span></p>
<lb n="2734"/>
<lb n="2735"/><p><span>Acht ní cian dobhí mur sin go ttáinicc inghean</span>
<lb n="2736"/><span>an rígh Pharao cona banntracht dá nighe féin</span>
<lb n="2737"/><span>chum na habhann, agus ar bhfaicsin an chiseáin</span>
<lb n="2738"/><span>do ghlac mian í le féchuin créd dobhí ann, agus</span>
<lb n="2739"/><span>do chuir sí aon dá hinniltibh 'na chuinne, agus arna</span></p>
</div>
<pb n="91"/>
<div><lb n="2740"/><p><span>fhosgladh dháibh fuaradar an mac-leanbh áluinn</span>
<lb n="2741"/><span>deagh-chrothach ann.  An tan do bhreathnaigh</span>
<lb n="2742"/><span>an bhain-phrionnsa scéimh agus áille an leinbh do</span>
<lb n="2743"/><span>ghlac truaighe dhó, gur chinn ar a chaomhna agus</span>
<lb n="2744"/><span>ar a oileamhuin.</span></p>
<lb n="2745"/>
<lb n="2746"/><p><span>Annsin táinicc a dheirbhshiúr i láthair, agus</span>
<lb n="2747"/><span>adubhairt, dá madh mian leis an mbainphrionnsa é,</span>
<lb n="2748"/><span>go ttiubhradh féin bean Eabhraigheach</span>
<lb n="2749"/><span>chuigthe agá raibh bainne cíoch ró-mhaith,</span>
<lb n="2750"/><span>do dhénfadh an leanbh d'oileamhuin agus d'altrum</span>
<lb n="2751"/><span>dhí.  Dubhairt inghean Pharao gur mhaith léidh</span>
<lb n="2752"/><span>sin.</span></p>
<lb n="2753"/>
<lb n="2754"/><p><span>Ní luaithe do-chualaidh deirbhshiúr an leinbh,</span>
<lb n="2755"/><span>darbh ainm Maria, na briathra sin ná d'imghidh</span>
<lb n="2756"/><span>sí go tapaidh, go ttug a máthair féin agus máthair</span>
<lb n="2757"/><span>an leinbh go láthair na bain-phrionnsa, gur ghlac</span>
<lb n="2758"/><span>oileamhuin an leinbh uirre féin, agus do gheall inghean</span>
<lb n="2759"/><span>Pharao tuarusdal maith dhí.  Ar tteacht i méid</span>
<lb n="2760"/><span>don leanbh tug sí chum inghine Pharao é, agus do</span>
<lb n="2761"/><span>ghlac sí leis mur mhac toghtha dhí féin, agus tug</span>
<lb n="2762"/><span>Maoise mur ainm air, do bhrígh gurab í féin do</span>
<lb n="2763"/><span>thárthaigh ar bháthadh é, óir is ionann Maoise agus</span>
<lb n="2764"/><span>“uisge.”</span></p>
<lb n="2765"/>
<lb n="2766"/><p><span>Ag so fighair an chaomhanta do-rinne an</span>
<lb n="2767"/><span>t-Athair Síorruidhe ar an leanbh Íosa, an tan do</span>
<lb n="2768"/><span>cuireadh le hordughadh an rígh Iruaidh na leinbh</span>
<lb n="2769"/><span>i mBéitil agus 'na timchioll chum báis.  Féch fós</span>
<lb n="2770"/><span>mur do bháith Maoise clann agus sliocht Pharao i</span>
<lb n="2771"/><span>n-aimsir eile dá éis sin.</span>
<lb n="2772"/></p>
</div>
<pb n="92"/>
<div><lb n="2773"/><p><span>Iomthúsa Mhaoise, iarna chaomhna mur sin</span>
<lb n="2774"/><span>go míorbhuileach, ar mbeith i n-aois fheardha agus</span>
<lb n="2775"/><span>iar bhfagháil foghloma, oidis, agus árd-mhúnadh</span>
<lb n="2776"/><span>chúirte an rígh dhó (óir dobhí onóir agus urraim</span>
<lb n="2777"/><span>phrionnsa isan gcúirt sin aige an feadh do chomhnuidh</span>
<lb n="2778"/><span>innte), dob urusa a thuigsin as a dheigh-iomchar</span>
<lb n="2779"/><span>agus as a dheigh-ghníomhartha gur thogh</span>
<lb n="2780"/><span>Dia é le héuchta ro-mhóra do choimhlíonadh.</span>
<lb n="2781"/><span>Óir an tan do bhreathnaigh an bhroid agus an daoirse</span>
<lb n="2782"/><span>ann a raibh a dhearbhbhráithreacha agus a ghaolta</span>
<lb n="2783"/><span>ní bhfuair blas ná sásadh ar shógh ná ar aoibhnios</span>
<lb n="2784"/><span>dá raibh i gcúirt an rígh le fagháil aige, agus mur</span>
<lb n="2785"/><span>deir Naomh Pól, dob fhearr leis a bheith i ndaorbhroid</span>
<lb n="2786"/><span>i bhfochair phobuil Dé ná bheith i sógh</span>
<lb n="2787"/><span>agus i n-aoibhnios i bhfochair a namhad; agus is</span>
<lb n="2788"/><span>uime sin do chinn ar an gcúirt ríoghdha sin do</span>
<lb n="2789"/><span>thréigion le dul imeasg a dhearbhbhráithreacha agus</span>
<lb n="2790"/><span>a mhuintire féin.</span></p>
<lb n="2791"/>
<lb n="2792"/><p><span>Aon do láithe ar bhfaicsin Égiptigh ag maslughadh</span>
<lb n="2793"/><span>aoin dona hEabhrighthibh dhó do ghlac sé</span>
<lb n="2794"/><span>dásacht agus díbhfeirg; do spreag an Spiorad Naomh</span>
<lb n="2795"/><span>go hinmheadhónach é, gur mharbh sé an tÉfidach</span>
<lb n="2796"/><span>agus gur fholaigh a chorp iar sin i ngaineamh na</span>
<lb n="2797"/><span>trágha.  Agus gidh gur mhaith an comhartha so</span>
<lb n="2798"/><span>don phobal Eabhraigheach gur dó bhí i ndán a</span>
<lb n="2799"/><span>saoradh, ní thugadar dá n-aire é; óir arna</span>
<lb n="2800"/><span>mhárach do-chonnairc días Eabhraigheach ag</span>
<lb n="2801"/><span>troid re 'roile, agus ar tteacht dá láthair dhó adubhairt</span>
<lb n="2802"/><span>riú gur mhór an náire do dhearbhráithreacha i</span></p>
</div>
<pb n="93"/>
<div><lb n="2803"/><p><span>ttír choimhigh a bheith trodánach easaonta re</span>
<lb n="2804"/><span>'chéile.  Leis sin d'fhiafraigh aon acu sin de ar</span>
<lb n="2805"/><span>mhian leis é féin do mharbhadh mur an Éfideach</span>
<lb n="2806"/><span>do mharbh sé an lá roimhe sin.  Ar gclos na</span>
<lb n="2807"/><span>n-aithiosg sin do Mhoise, do ghlac eagla adhbhalmhór</span>
<lb n="2808"/><span>é, gur theith as an tír, agus go ndeachaidh</span>
<lb n="2809"/><span>go talamh na Madian.</span></p>
<lb n="2810"/>
<lb n="2811"/><p><span>Agus ar tteacht don tír sin dó, tarla go bruach</span>
<lb n="2812"/><span>tiobraide é, agus ní cian dobhí ann go bhfacaidh</span>
<lb n="2813"/><span>mór-sheisior ingheana ba clann do Raguel nó</span>
<lb n="2814"/><span>Ietro a' teacht do láthair chum dighe do thabhairt</span>
<lb n="2815"/><span>dá ttrédaibh.  Gidh eadh, dotháinicc aodhairigh</span>
<lb n="2816"/><span>eile do láthair lérbh áill a ruagadh ón tiobraid</span>
<lb n="2817"/><span>nó gur chosain Moyse iad.  Ar gclos an sgéil sin</span>
<lb n="2818"/><span>dá n-athair do chuir teachta 'na chuinne, agus</span>
<lb n="2819"/><span>adubhairt gur mhian leis an t-Égiptach sin do-rinne</span>
<lb n="2820"/><span>ceart dá chloinn d'fhaicsin.</span></p>
<lb n="2821"/>
<lb n="2822"/><p><span>An tan do-chonnairc Moyse subháilce agus caoinios</span>
<lb n="2823"/><span>Ietro do shanntaigh sé comhnuidhe 'na fhochair.</span>
<lb n="2824"/><span>Dothug grádh fós do sgéimh a inghine Zephora,</span>
<lb n="2825"/><span>agus ghlac mar mhnaoi phósda léidh; agus do chomhnuidh</span>
<lb n="2826"/><span>.xx. bliadhain a' comhdach tréda caorach do Iethro.</span>
<lb n="2827"/><span>Agus aon do laithibh ar mbeith ag tiomáin a</span>
<lb n="2828"/><span>chaorach i ngleann uaigneach ag bun shléibhe</span>
<lb n="2829"/><span>Horeb dhó, thug Dia taisbénadh air féin dó, óir</span>
<lb n="2830"/><span>do-chonnairc sceathach 'na caoir lasarach agus gan</span>
<lb n="2831"/><span>í dhá dógh, agus ar tteacht i bhfogus dí dhó do-chualaidh</span>
<lb n="2832"/><span>guth a' teacht as an gcrann chédna ag</span></p>
</div>
<pb n="94"/>
<div><lb n="2833"/><p><span>fuagradh dhó gan teacht ní ba foigse nó go</span>
<lb n="2834"/><span>mbeanadh a bhróga dhe, óir go raibh an áit sin</span>
<lb n="2835"/><span>beannaighthe.  Agus iar mbuain a bhróg dhe, do-chualaidh</span>
<lb n="2836"/><span>an guth irís ag rádh:</span></p>
<lb n="2837"/>
<lb n="2838"/><p><span>“Mise Dia Ábrahaim, Ísaáic agus Iacóib; chluinim</span>
<lb n="2839"/><span>guth gearánach casaoideach na nEabhraigheach,</span>
<lb n="2840"/><span>agus is mian liom a n-éisdeacht agus a ttabhairt as an</span>
<lb n="2841"/><span>mbroid ann a bhfuilid isan Égipt.  Is tusa do</span>
<lb n="2842"/><span>thogh mé,” ar sé, “chum na hoibre móire sin do</span>
<lb n="2843"/><span>thabhairt chum cinn.”</span></p>
<lb n="2844"/>
<lb n="2845"/><p><span>Do fhreagair Moyse é, agus adubhairt nach</span>
<lb n="2846"/><span>raibh sé féin oireamhnach le cúram comh mór sin</span>
<lb n="2847"/><span>do fhreasdal ná do choimhlíonadh, agus dobhí ag</span>
<lb n="2848"/><span>iarraidh a leith-sgéil féin do ghlacadh.  Gidh</span>
<lb n="2849"/><span>eadh níor ghlac Dia uaidhe gan imtheacht, óir do</span>
<lb n="2850"/><span>chuir aithne an dara feacht air le himtheacht.</span>
<lb n="2851"/><span>Agus chum go ttiubhradh misneach dhó do chuir</span>
<lb n="2852"/><span>sé d'fhiachaibh air dhá mhíorbhuile do dhénamh</span>
<lb n="2853"/><span>ar an láthair sin.  Óir do-rinne athar nimhe do</span>
<lb n="2854"/><span>lorga nó don tslait dobhí ann a láimh, agus an dara</span>
<lb n="2855"/><span>feacht do-rinne slat di mur bhí roimhe.  Arís do</span>
<lb n="2856"/><span>chuir a lámh ann a bhrollach nó ann a fhochrus</span>
<lb n="2857"/><span>féin, agus dothug amach as sin lán do lubhra í,</span>
<lb n="2858"/><span>agus do leighis féin ar an láthair í.</span></p>
<lb n="2859"/>
<lb n="2860"/><p><span>Gidh eadh, dobhí sé ag cur a n-aghaigh na</span>
<lb n="2861"/><span>haithne, nó gur thaisbéin Dia a fhearg dhó, agus ann</span>
<lb n="2862"/><span>sin do umhlaigh sé.  Agus iar gceileabhra dhó le</span>
<lb n="2863"/><span>Iethro do ghluais don Égipt, áit a ttug sólás mór</span>
<lb n="2864"/><span>dá mhuintir féin, .i. don phobal Eabhraigheach.</span>
<lb n="2865"/></p>
</div>
<pb n="95"/>
<div><lb n="2866"/><p><span>Fighir na sceithigh dobhí re lasadh, agus nár</span>
<lb n="2867"/><span>loisgeadh leis sin, na fíréin dá gcéusadh ar an</span>
<lb n="2868"/><span>tsaoghal so.</span></p>
<lb n="2869"/>
<lb n="2870"/><p><span>Dobhí Maoise an tan chonnairc an taisbénadh</span>
<lb n="2871"/><span>úd .lxxx. bliadhain d'aois, Anno Mundi 2537, roimh</span>
<lb n="2872"/><span>Chríost 1491.</span></p>
<lb n="2873"/>
<lb n="2874"/><p><span>CAIB. XX.</span></p>
<lb n="2875"/>
<lb n="2876"/><p><span>AGALLMHADH MHAOISE LE PHARAO.</span></p>
<lb n="2877"/>
<lb n="2878"/><p><span>Dála Mhaoise, ar tteacht don Égipt dó do</span>
<lb n="2879"/><span>labhair le Pharao ag iarraidh agus ag athchuinge</span>
<lb n="2880"/><span>air an pobal Eabhraigheach do léigion uaidhe</span>
<lb n="2881"/><span>chum iodhbairt do dhénamh don Dia fhíre ar an</span>
<lb n="2882"/><span>bhfásach; agus níor éisd Pharao go foighdeach ris</span>
<lb n="2883"/><span>féin ná re a dhearbhráthair Araon (dobhíodh</span>
<lb n="2884"/><span>do shíor i bhfochair Mhaoise), acht do-rinnidh</span>
<lb n="2885"/><span>magadh agus fonómhad fó na haithiosga sin, agus</span>
<lb n="2886"/><span>adubhairt go dána dásachtach nárbh fheas dó</span>
<lb n="2887"/><span>féin cia hé an Dia sin, agus nach léigfeadh an pobal</span>
<lb n="2888"/><span>uaidhe.  Agus do mheas sé fós ana inntinn féin</span>
<lb n="2889"/><span>gur meirliochas agus easumhlacht do ghluais a mian</span>
<lb n="2890"/><span>chum imtheacht óna smacht as an ríghacht;</span>
<lb n="2891"/><span>agus ar an ádhbhar sin do órdaigh gach daoirse</span>
<lb n="2892"/><span>agus gach sclábhaighacht dá raibh roimhe sin orra</span>
<lb n="2893"/><span>do dhúblughadh, agus an uimhir chédna bhrícigh do</span></p>
</div>
<pb n="96"/>
<div><lb n="2894"/><p><span>dhénamh gan congnamh tuidhe mur do-gheibhdís</span>
<lb n="2895"/><span>roimhe sin.</span></p>
<lb n="2896"/>
<lb n="2897"/><p><span>Is annsin tháinicc an pobal Israél, agus do-rinneadar</span>
<lb n="2898"/><span>casaoid achmhusánach imdheargthach le Moyse agus</span>
<lb n="2899"/><span>le hAraon ag rádh riú gur chiontach iad leis an</span>
<lb n="2900"/><span>gcomaoin daoirse agus chruaidh-dhála do cuireadh</span>
<lb n="2901"/><span>orra go déighionach.</span></p>
<lb n="2902"/>
<lb n="2903"/><p><span>So fighair dhílis ar gach murmur agus ar gach</span>
<lb n="2904"/><span>mí-sgél dá guirionn lucht uilc agus mailíse do thaobh</span>
<lb n="2905"/><span>a gcúil agus a n-aighidh ar phastúirigh fírénta na</span>
<lb n="2906"/><span>hEaguilse.</span></p>
<lb n="2907"/>
<lb n="2908"/><p><span>Acht do bhrígh go raibh an bhroid thiaránta</span>
<lb n="2909"/><span>mhí-thrócaireach dobhí ar a phobal mí-thaithneamhnach</span>
<lb n="2910"/><span>ag Dia, níorbh áil leis a fhulang ní</span>
<lb n="2911"/><span>ba sia orra (óir is peacadh an tiarántacht mhí-thrócuireach</span>
<lb n="2912"/><span>bhíos ag screadaigh do shíor ag</span>
<lb n="2913"/><span>iarraidh díoghailtais ar an áird-rígh).  Adubhairt</span>
<lb n="2914"/><span>re Moyse a innsin don rígh Pharao gurab é féin</span>
<lb n="2915"/><span>d'iarr air cead imtheachta do thabhairt dá phobal,</span>
<lb n="2916"/><span>agus chum go gcrutheóchadh i láthair an rígh gurbh</span>
<lb n="2917"/><span>é féin do chuir isan teachtuireacht sin é, adubhairt</span>
<lb n="2918"/><span>ris an lorga nó an tslat aisdir dobhí ann a láimh</span>
<lb n="2919"/><span>do léigion ar lár i bhfiadhnuise an rígh.  Agus</span>
<lb n="2920"/><span>ar ndénamh a theachtuireacht mur sin dó, agus ar</span>
<lb n="2921"/><span>léigion na slaite ar lár mur dubhairt Dia ris, do-rinneadh</span>
<lb n="2922"/><span>athar nimhe dhi; agus gidh go raibh</span>
<lb n="2923"/><span>lucht piseóg agus asarlaighacht ar an láthair do-rinne</span>
<lb n="2924"/><span>an ní cédna, agus do shíl leis sin go m'fhéidir leó</span></p>
</div>
<pb n="97"/>
<div><lb n="2925"/><p><span>míorbhuile fhírinneach an fhír-Dhia do chur i</span>
<lb n="2926"/><span>ndimbrígh, níor éirghidh leó, óir do threasguir agus</span>
<lb n="2927"/><span>do shluig athar nimhe Mhaoise athracha nimhe na</span>
<lb n="2928"/><span>n-asarlaighibh go hiomlán.</span></p>
<lb n="2929"/>
<lb n="2930"/><p><span>Acht ar mbeith don rígh Pharao seasmhach</span>
<lb n="2931"/><span>ann a easumhlacht do Dhia agus ann a ainmhian</span>
<lb n="2932"/><span>féin, agus ar mbeith dhó 'na dhiaidh sin ar bhruach</span>
<lb n="2933"/><span>shrotha Níl, tháinicc Moyse agus Araon chuige</span>
<lb n="2934"/><span>ann.  Do labhradar go fáilghidh milis-bhriathrach</span>
<lb n="2935"/><span>leis, agus le naomh-dhánacht dhiadha d'iarradar air</span>
<lb n="2936"/><span>an pobal do léigion uaidhe go síthchánta le</span>
<lb n="2937"/><span>hiodhbairt do dhénamh don fhír-Dhia ar an</span>
<lb n="2938"/><span>bhfásach.</span></p>
<lb n="2939"/>
<lb n="2940"/><p><span>Agus an tan fuair diúltadh adubhairt Moyse</span>
<lb n="2941"/><span>re hAraon an lorg do chur síos isan abhainn, agus ní</span>
<lb n="2942"/><span>luaithe do-rinne sin ná do-rinneadh fuil don uisge</span>
<lb n="2943"/><span>sin agus d'uisgeadhaibh eile na hÉgipte go hiomlán,</span>
<lb n="2944"/><span>agus do bhásaigh sin na héisg uile.</span></p>
<lb n="2945"/>
<lb n="2946"/><p><span>Ag so adhbhar uathbháis mhóir do gach creidmheach</span>
<lb n="2947"/><span>nach glacann glan-uisge na fírinne diadha.</span></p>
<lb n="2948"/>
<lb n="2949"/><p><span>Agus gídh go ndearnaidh na heasarlaighibh</span>
<lb n="2950"/><span>aithris ar Mhoyse isan ní so níorbh fheidir leó na</span>
<lb n="2951"/><span>huilc agus na dochair do-nídís féin a leasughadh</span>
<lb n="2952"/><span>mur do-níodh Moyse.</span></p>
<lb n="2953"/>
<lb n="2954"/><p><span>Ag so síos deich bplágha na hÉigipte roimh an</span>
<lb n="2955"/><span>bpobal Israél do thriall amach eiste: an chéd-phláigh</span>
<lb n="2956"/><span>dhíoghaltach fuil do dhénamh don uisge:</span>
<lb n="2957"/><span>an dara pláigh sgaoi do fhrogaibh do líon an</span>
<lb n="2958"/><span>ríghacht go hiomlán; an treas pláigh míola, ba</span></p>
</div>
<pb n="98"/>
<div><lb n="2959"/><p><span>fighir dhílis dona heriticcigh bhíos ag síor-ghearradh</span>
<lb n="2960"/><span>agus ag síor-chnaoi na hEaguilse naomhtha</span>
<lb n="2961"/><span>ré mailís agus le mion-résúin fábhuill, do-bheir mí-shuaimhnios</span>
<lb n="2962"/><span>mór dona fíréin is baill di; an</span>
<lb n="2963"/><span>ceathramhadh pláigh sgaoi mhór do mhíoltógaidh</span>
<lb n="2964"/><span>nó do fhoichibh neimhneacha do líon an ríghacht,</span>
<lb n="2965"/><span>chiallaighios imneadh agus buaidhreadh saoghalta</span>
<lb n="2966"/><span>chuirios aire cháich do shlighe na fírinne, ar mhodh</span>
<lb n="2967"/><span>nach bhfaghaid uain ar mhillsiocht na subháilceadh</span>
<lb n="2968"/><span>do bhlas; an cúigeadh pláigh conach tháinicc ar</span>
<lb n="2969"/><span>an airnéis bhrúideamhuil go coitcheann, ní chuirios</span>
<lb n="2970"/><span>i gcéill dúinn go bhfuighe an dream dhaonna</span>
<lb n="2971"/><span>chaithios a saoghal go brúideamhail bás mur na</span>
<lb n="2972"/><span>beathadhaigh bhrúideamhla; an seiseadh pláigh</span>
<lb n="2973"/><span>bolgach mheallach nó othair neimhneacha tháinicc</span>
<lb n="2974"/><span>ar na daoine go coitchionn: is iad so an dream</span>
<lb n="2975"/><span>thréigios Dia ag leanmhuin uaille agus uabhair an</span>
<lb n="2976"/><span>tsaoghail; an seachtmhadh pláigh cloch-shneachta</span>
<lb n="2977"/><span>do bhrúigh, do bhris, do mhill, agus do threasgair</span>
<lb n="2978"/><span>gach ní so-mhillte dá ttárla ann a shlighe; an</span>
<lb n="2979"/><span>t-ochtmhadh pláigh priompiolláin do ghearr agus do</span>
<lb n="2980"/><span>chnaoi gach fás agus gach glasradh dá raibh isan</span>
<lb n="2981"/><span>tír: is iad so lucht an ithiomráidh bhíos ag</span>
<lb n="2982"/><span>milleadh agus ag crinn cháich eile lena mbéil</span>
<lb n="2983"/><span>urchóideacha; an naomhadh pláigh dorchadais</span>
<lb n="2984"/><span>dobhí comh ramhar agus comh tiugh sin nacharbh</span>
<lb n="2985"/><span>fhéidir leis na hÉifidigh a chéile d'fhaicsin: so</span>
<lb n="2986"/><span>iad na peacaigh bhíos dall an tan bhíos na</span>
<lb n="2987"/><span>hIsraélibh, .i. na fíréin, grinn gér-radharcach.</span>
<lb n="2988"/></p>
</div>
<pb n="99"/>
<div><lb n="2989"/><p><span>CAIB. XXI.</span></p>
<lb n="2990"/>
<lb n="2991"/><p><span>DON UAN CÁSGA.</span></p>
<lb n="2992"/>
<lb n="2993"/><p><span>Tar éis na .ix. bplágha sin d'fhulang dona</span>
<lb n="2994"/><span>hÉgiptibh agus dá rígh sin, níor músgladh leó iad</span>
<lb n="2995"/><span>chum aithrighe ná umhlachta.  Is annsin thug</span>
<lb n="2996"/><span>Dia ordugh don phobal Israél, .i. an deachmhadh</span>
<lb n="2997"/><span>lá don mhí chédna, dá ngoireadhdís Nísan, uan</span>
<lb n="2998"/><span>do thabhairt isteach an gach teach dá raibh acu</span>
<lb n="2999"/><span>lena iodhbairt an ceathramha lá décc, agus d'innis</span>
<lb n="3000"/><span>dáibh an modh a ndénfaidhís an iodhbairt sin,</span>
<lb n="3001"/><span>.i. an tan bheithdís dá ithe a bheith 'na seasamh</span>
<lb n="3002"/><span>dháibh, crios do bheith fáisgidh i ttimchioll chuirp</span>
<lb n="3003"/><span>gach aoin acu, maide bheith ann a láimh, a mbróga</span>
<lb n="3004"/><span>do bheith orra, agus a bheith ullmhaigh ar an láthair</span>
<lb n="3005"/><span>chum gluasacht ar eachtra gan fuighioll ar bith</span>
<lb n="3006"/><span>don uan d'fhágbháil gan ithe, agus muna mbeith líon</span>
<lb n="3007"/><span>lérbh fhéidir a ithe go hiomlán isan teaghlach</span>
<lb n="3008"/><span>fios do chur ar an gcomharsainn, agus d'ordaigh</span>
<lb n="3009"/><span>go speisialta dháibh fuil an uain do chrothadh ar</span>
<lb n="3010"/><span>ursannaibh a ndoirse, ionnus ar bhfaicsin na fola</span>
<lb n="3011"/><span>sin don aingeal dobhí 'teacht chum díghbhála</span>
<lb n="3012"/><span>do dhénamh don tír nach dénfadh dochar ná</span>
<lb n="3013"/><span>díth do mhuintir na ttighthe ar a bhfaicfeadh an</span>
<lb n="3014"/><span>fhuil.</span>
<lb n="3015"/></p>
</div>
<pb n="100"/>
<div><lb n="3016"/><p><span>Do-rinnidh clan Israél gach ní do réir an</span>
<lb n="3017"/><span>ordaighthe sin; agus ar mbeith dháibh go hiomlán</span>
<lb n="3018"/><span>ag iodhbairt an uain Chásga, thánicc i meadhón</span>
<lb n="3019"/><span>na hoidhche cédna an t-aingeal, agus do mharbh</span>
<lb n="3020"/><span>príomh-ghein gach aoin do mhuintir na hÉgipte,</span>
<lb n="3021"/><span>ó phríomh-ghein an rígh féin, dobhí an tan sin</span>
<lb n="3022"/><span>ag stiúradh agus i gceannus na ríghacht, go príomh-ghein</span>
<lb n="3023"/><span>an daoir nó an sclábhaigh ba táire isan</span>
<lb n="3024"/><span>gcrích; agus do mharbh fós céd-ghein na</span>
<lb n="3025"/><span>mbeatheadhdhach mbrúideamhuil mar aon riú.</span>
<lb n="3026"/><span>Agus ní dhearnadh díth ná díghbháil dona</span>
<lb n="3027"/><span>hIsraélibh.</span></p>
<lb n="3028"/>
<lb n="3029"/><p><span>d'éirigh Pharao as a leabaidh i meadhón na</span>
<lb n="3030"/><span>hoidhche sin.  Iar gclos bháis thobainn a mhic</span>
<lb n="3031"/><span>oighreachta, agus iar bhfaicsin fós gach céd-ghein</span>
<lb n="3032"/><span>eile ann a ríghacht arna mbásúghadh, do ghlac</span>
<lb n="3033"/><span>uamhan agus uathbhás mór é féin agus a mhuintir</span>
<lb n="3034"/><span>uile; agus is annsin dothug sé dá aire gurbha</span>
<lb n="3035"/><span>díomhaoin conntabhairteach d'aon-neoch dá</span>
<lb n="3036"/><span>thréine toirmiosg do chur ar thoil Dé do choimhlíonadh.</span>
<lb n="3037"/><span>Agus gídh go raibh sé go n-uige sin</span>
<lb n="3038"/><span>do-smachtaigh do-cheannsaigh dotháinicc sé ar</span>
<lb n="3039"/><span>a chosaibh féin go humhal ceannsaigh ag iarraidh</span>
<lb n="3040"/><span>ar an bpobal Israél gluasacht as an ríghacht, agus</span>
<lb n="3041"/><span>tug gan connradh gan coinghioll ar bith do chur</span>
<lb n="3042"/><span>orra cead dáibh a mnáibh, a gclann, a muinntir,</span>
<lb n="3043"/><span>agus a maoin uile do bhreith leó gan mhaill ar bith.</span>
<lb n="3044"/><span>Dotháinicc fós muinntir an rígh ag iarraidh mur</span></p>
</div>
<pb n="101"/>
<div><lb n="3045"/><p><span>aithchuinge orra imtheacht agus gan maill ar bith</span>
<lb n="3046"/><span>do dhénamh.</span></p>
<lb n="3047"/>
<lb n="3048"/><p><span>Do ghluaisiodar arna mhárach, agus ba hé sin an</span>
<lb n="3049"/><span>lá go cinnte lér chríochnaigh an aimsir dobhí i</span>
<lb n="3050"/><span>ndán nó i ttarrngoire don phobal Israél a bheith</span>
<lb n="3051"/><span>ar deóraighacht agus i ndaoirse, .i. ccccxxx bliadhan</span>
<lb n="3052"/><span>do réir mur réimhinnis Dia dá n-athair Ábraham,</span>
<lb n="3053"/><span>agus ba hí aois an domhuin an tan sin 2519, agus roimh</span>
<lb n="3054"/><span>Chríost do theacht i gcolainn 1491.  Agus ba hí</span>
<lb n="3055"/><span>a n-uimhir ag gluasacht as an Égipt an tráth sin</span>
<lb n="3056"/><span>dáibh sé chéd míle fear ionairm foirfe, gan</span>
<lb n="3057"/><span>áireamh ban ná leanbh.</span></p>
<lb n="3058"/>
<lb n="3059"/><p><span>Acht, ré ngluasacht dáibh, do ghlacadar (mur</span>
<lb n="3060"/><span>d'órdaigh Dia dháibh) ar iasacht soithigh óir agus</span>
<lb n="3061"/><span>airgid na hÉgipte, agus fuaradar gan docamhal ar</span>
<lb n="3062"/><span>bith ó na hÉifidigh na soithighibh sin, do bhrígh</span>
<lb n="3063"/><span>gur oibrigh Dia claonadh secréideach éigin ionnta</span>
<lb n="3064"/><span>lena uile-chumhachta féin nár fhuiling dáibh</span>
<lb n="3065"/><span>diúltadh do thabhairt dona hIsraélibh.</span></p>
<lb n="3066"/>
<lb n="3067"/><p><span>Agus is mur sin do shaor Dia an pobal Israél</span>
<lb n="3068"/><span>as anbhroid na hÉgipte, áit a rabhadar 215</span>
<lb n="3069"/><span>bhliadhna i ndaoirse agus i ndaor-obair.  Agus</span>
<lb n="3070"/><span>tugadar na soithigh daor-luaighe sin leó</span>
<lb n="3071"/><span>mur luach saothair ar son gach oibre cruadhálaigh</span>
<lb n="3072"/><span>dár cuireadh ar feadh na haimsire sin</span>
<lb n="3073"/><span>orra le tiarántacht agus le mí-thrócuire na nÉifideach.</span></p>
<lb n="3074"/>
<lb n="3075"/><p><span>Agus is fighir so ar an bhfuasgladh tug Críosd</span>
<lb n="3076"/><span>ar Slánaightheóir dhúinne, iar mbeith barr ós</span></p>
</div>
<pb n="102"/>
<div><lb n="3077"/><p><span>cionn cheithre míle bliadhain i ndaor-sclábhaighacht</span>
<lb n="3078"/><span>fó chuing thiaránta an diabhail.</span></p>
<lb n="3079"/>
<lb n="3080"/><p><span>Iomthúsa Pharao, ar bhfaicsin dó gur imghidh</span>
<lb n="3081"/><span>an pobal Israél, agus go raibh na trí lá d'iarradar</span>
<lb n="3082"/><span>chum iodhbartha do dhénamh arna gcríochnughadh,</span>
<lb n="3083"/><span>agus nach bhfacaidh ag teacht ar a n-ais</span>
<lb n="3084"/><span>iad, do ghlac fearg ádhbhal-mhór é, agus iar ndearmad</span>
<lb n="3085"/><span>gach pláighe agus gach pionúis dár chuir Dia tréna</span>
<lb n="3086"/><span>easumhlacht roimhe sin air do chruinnigh a</span>
<lb n="3087"/><span>shlóigh armtha as gach aird chuige, agus thug</span>
<lb n="3088"/><span>tóruighacht do phobal Dé le hiad féin agus na</span>
<lb n="3089"/><span>soithigh thugadar leó do thabhairt ar a n-ais.</span></p>
<lb n="3090"/>
<lb n="3091"/><p><span>Agus ar ndul i n-amharc a chéile dháibh do</span>
<lb n="3092"/><span>ghlac uamhan agus imeagla ádhbhal-mhór an pobal</span>
<lb n="3093"/><span>Israél, óir dobhídar an tan sin ar fhásach fhairsing,</span>
<lb n="3094"/><span>áit nach raibh tearmonn ná ionad teithidh acu,</span>
<lb n="3095"/><span>óir dobhí slóigh an rígh ar thaobh dhíobh agus an</span>
<lb n="3096"/><span>Mhuir Ruadh ar an taobh eile dhíobh; agus arna</span>
<lb n="3097"/><span>mheas dáibh nach raibh, dár leó féin, tártháil</span>
<lb n="3098"/><span>ar bith le fagháil acu, do léigiodar i ndearmad</span>
<lb n="3099"/><span>gach míorbhuile mhór dá ndearnaidh Dia orra</span>
<lb n="3100"/><span>go n-uige sin, agus an cúram dobhí aige lena</span>
<lb n="3101"/><span>ttreórughadh tríd an bhfásach ndiamhair ndo-eoluis</span>
<lb n="3102"/><span>lér chuir colamhain do néull mhór rompa</span>
<lb n="3103"/><span>gach ló agus colamhuin lonnrach lasamhail teineadh</span>
<lb n="3104"/><span>gach oidhche lena gcaomhna ar seachrán, agus do</span>
<lb n="3105"/><span>léigiodar iad féin amach ar ithiomrádh agus ar mhurmur</span>
<lb n="3106"/><span>i n-aighidh Mhoyse agus Araoin, agus d'fhiafraighdar</span></p>
</div>
<pb n="103"/>
<div><lb n="3107"/><p><span>go feargach aitiosach imdheargthach an</span>
<lb n="3108"/><span>raibh áit adhlaice go leór acu isan Égipt agus gan</span>
<lb n="3109"/><span>a ttabhairt dá mbásúghadh ar an bhfásach sin.</span>
<lb n="3110"/><span>Dobhí Maoise ag tabhairt misnígh agus sóláis dáibh</span>
<lb n="3111"/><span>agus a' gealladh go ttiucfadh cabhair ó Dhia</span>
<lb n="3112"/><span>chucu.</span></p>
<lb n="3113"/>
<lb n="3114"/><p><span>Agus ar tteacht iar sin do Pharao cona shlóigh</span>
<lb n="3115"/><span>i bhfogus dáibh, do shín Maoise a lámh ós an</span>
<lb n="3116"/><span>Muir Ruaidh dobhí rompa, agus do scoilt an t-uisge</span>
<lb n="3117"/><span>go míorbuileach, agus do sheas amhuil bhallaighibh</span>
<lb n="3118"/><span>daingne ar gach taobh dhíobh, gur fhág slighe tré</span>
<lb n="3119"/><span>ndeachadar le cosa tiorma tríd.  Do shíl rígh agus</span>
<lb n="3120"/><span>slóigh na hÉgipte go harráideach go raibh an</span>
<lb n="3121"/><span>bealach sin comh saor acu féin agus dobhí ag an</span>
<lb n="3122"/><span>bpobal Eabhraigheach, agus dá bhrígh sin do</span>
<lb n="3123"/><span>bhrúchtadar i mbuinnighibh reatha 'na ndiaigh.</span>
<lb n="3124"/><span>Acht ní cian go bhfuaradar iad féin mealltaigh,</span>
<lb n="3125"/><span>agus gur taisbénadh go follusach don domhan dhaonna</span>
<lb n="3126"/><span>an t-eidirdhealbhadh do-rinne Dia idir a phobal</span>
<lb n="3127"/><span>féin agus an sluagh aindlightheach ainmhianach sin</span>
<lb n="3128"/><span>dobhí go díoghaltach dá ttóruighacht, óir ar</span>
<lb n="3129"/><span>mbeith isan chonair chédna dháibh do dhóirt</span>
<lb n="3130"/><span>toirneach agus teinteacha as na flaithis ar na hÉifidigh,</span>
<lb n="3131"/><span>ionnus an tan ba mian leó (ar bhfaicsin láimhe</span>
<lb n="3132"/><span>díoghaltaigh Dé 'na n-aghaidh) filleadh ar a n-ais</span>
<lb n="3133"/><span>adubhairt Dia re Moyse a lámh do thógbháil ós</span>
<lb n="3134"/><span>cionn na fairge, agus ní luaithe do-rinne sin ná do</span>
<lb n="3135"/><span>bhrúcht ar gach taobh orra, ar mhodh gur beanadh</span>
<lb n="3136"/><span>a gcosa ar ttús agus nach ttérnó aon gan bhádhadh</span></p>
</div>
<pb n="104"/>
<div><lb n="3137"/><p><span>dhíobh.  Agus ba hé sin an .xxxi. lá don chéd</span>
<lb n="3138"/><span>mhí, .i. lá ochtáibhe iodhbartha an uain Chásga.</span></p>
<lb n="3139"/>
<lb n="3140"/><p><span>Is mur so bheir Dia le trócuire mhóir, agus le</span>
<lb n="3141"/><span>míorbhuile, anam an pheacaigh bhoicht saor go</span>
<lb n="3142"/><span>minicc as aigén na n-ainmhian agus as crúbaibh</span>
<lb n="3143"/><span>cruaidhálach' an diabhail.</span></p>
<lb n="3144"/>
<lb n="3145"/><p><span>CAIB. XXII.</span></p>
<lb n="3146"/>
<lb n="3147"/><p><span>DON MHANNA .I. AN PLÚR NEAMHDHA.</span></p>
<lb n="3148"/>
<lb n="3149"/><p><span>A.M. 1513.</span></p>
<lb n="3150"/>
<lb n="3151"/><p><span>An uair thug an pobal Eabhraigheach méd na</span>
<lb n="3152"/><span>míorbhuile sin dá n-aire níor fhéd an dream ba</span>
<lb n="3153"/><span>do-smachtaigh dhíobh gan creideadh do Dhia,</span>
<lb n="3154"/><span>onóir agus adhmholadh do thabhairt dó; agus is</span>
<lb n="3155"/><span>uime sin do chanadar mar aon re Moyse cainticc</span>
<lb n="3156"/><span>adhmolta dhó.  Do ghoir fós Maria, deirbhshiúr</span>
<lb n="3157"/><span>Mhaoise, na mnáibh chuighthe, gur chanadar</span>
<lb n="3158"/><span>maille le cláirsiocha agus le buabhaill caintige il-gháirdiosa</span>
<lb n="3159"/><span>agus adhmolta do Dhia uile-chumhachtach</span>
<lb n="3160"/><span>mur an gcédna.</span></p>
<lb n="3161"/>
<lb n="3162"/><p><span>Gidh eadh, ní cían dobhádar iar sin go ttáinicc</span>
<lb n="3163"/><span>ocrus agus easbhaidh bídh orra, agus ní luaithe do ghuin</span>
<lb n="3164"/><span>an ghorta sin iad ná do léigiodar iad féin amach</span>
<lb n="3165"/><span>ar mhurmur agus ar ithiomrádh a n-aghaidh Mhaoise</span></p>
</div>
<pb n="105"/>
<div><lb n="3166"/><p><span>agus Araaoin, óir is orra do-bheirdís milleán fó gach</span>
<lb n="3167"/><span>cruaidh-dháil dá mbeanadh dháibh, gidh gurab é</span>
<lb n="3168"/><span>Dia do-nídís d'imdheargadh isan am cédna.</span>
<lb n="3169"/><span>Adubhairt Moyse riú, gion gur thuilliodar leis</span>
<lb n="3170"/><span>an murmur gnáthach sin fearg agus díoghaltas Dé,</span>
<lb n="3171"/><span>gidh eadh go raibh sé trócuireach agus a fhoighid</span>
<lb n="3172"/><span>comh mór agus sin go ttiubhradh cabhair dháibh,</span>
<lb n="3173"/><span>mur do-rinne gan mhaill.  Óir, um thráth nóna</span>
<lb n="3174"/><span>na hodhche sin do thuit anuas 'na measg</span>
<lb n="3175"/><span>chugthu as na flaithis ceatha plúir dá ngoirthear</span>
<lb n="3176"/><span>isan Scriptúir manna.  Agus dobhí díol gacha</span>
<lb n="3177"/><span>trátha don phlúr chédna sin dá dhórtadh chugthu</span>
<lb n="3178"/><span>go míorbhuileach ón am sin go ceann .xxxx.</span>
<lb n="3179"/><span>bliadhain dobhídar ar an bhfásach.</span></p>
<lb n="3180"/>
<lb n="3181"/><p><span>Arna fhaicsin dháibh ar tús dob iongantach</span>
<lb n="3182"/><span>leó é, tar cheann go bhfuaradar ádhbhar iongantuis</span>
<lb n="3183"/><span>mhóir an tan do dhóirt Dia sgaoi mhór don</span>
<lb n="3184"/><span>énlaith dá ngoirthear gearra goirt an oidhche</span>
<lb n="3185"/><span>roimhe sin ar lár fútha, acht gur innis Maoise</span>
<lb n="3186"/><span>dháibh nach raibh ann acht cuid eile do</span>
<lb n="3187"/><span>mhíorbhuile Dé le beatha do thabhairt dáibh,</span>
<lb n="3188"/><span>gídh gurbha holc do thuilliodar uaidhe gach</span>
<lb n="3189"/><span>maith míorbhúileach dá raibh sé a dhénamh orra</span>
<lb n="3190"/><span>is gach am ón uair dothug as broid na hÉgipte</span>
<lb n="3191"/><span>iad.</span></p>
<lb n="3192"/>
<lb n="3193"/><p><span>Agus annsin adubhairt re gach aon acu dul</span>
<lb n="3194"/><span>amach gach maidin re héirghidh na gréine agus</span>
<lb n="3195"/><span>lón gach laoi do chruinniughadh dhe.  Agus ba</span>
<lb n="3196"/><span>hoireamhnach an t-am sin le moladh agus le</span></p>
</div>
<pb n="106"/>
<div><lb n="3197"/><p><span>buidheachus do thabhairt do Dhia, mur deir an</span>
<lb n="3198"/><span>rígh-fháidh: In matutinis meditabor in te; do</span>
<lb n="3199"/><span>bhi fós résún eile leis, óir do leaghadh an manna</span>
<lb n="3200"/><span>leis an ngréin.</span></p>
<lb n="3201"/>
<lb n="3202"/><p><span>Adubhairt fós Maoise riú gan aen-ghrim do</span>
<lb n="3203"/><span>chur i ttaisge dhe, ionnus go ttuigfeadh an pobal</span>
<lb n="3204"/><span>cruaidh-mhuinélach sin méd an chúraim dobhí</span>
<lb n="3205"/><span>ag Dia ionnta, agus le cosg fós do chur ar an tsaint</span>
<lb n="3206"/><span>dá rabhdar ró-chlaon go nádúrtha, mur tá na</span>
<lb n="3207"/><span>Iudaighibh gus anois.</span></p>
<lb n="3208"/>
<lb n="3209"/><p><span>Agus gidh gur mhíorbhuileach an bheatha so do</span>
<lb n="3210"/><span>bhí ag an bpobal Eabhraigheach, is míorbhúiligh</span>
<lb n="3211"/><span>go mór agus is cathréimigh an bheatha thug Críosd</span>
<lb n="3212"/><span>ar Slánaightheóir dhúinne anois, .i. a Chorp agus a</span>
<lb n="3213"/><span>Fhuil féin.  Dá bhrígh sin ná bíodh tuirse aguinn</span>
<lb n="3214"/><span>leis mur bhí acu so leis an manna; óir an uair</span>
<lb n="3215"/><span>do chleachtadar agus fuaradar a ndaoithin de,</span>
<lb n="3216"/><span>dubhradar go m'fhearr leó praiseach nó potáiste</span>
<lb n="3217"/><span>na hÉgipte iná é.  A shamhuil so do mhasla bheir</span>
<lb n="3218"/><span>na peacaigh mhí-cheannsaigh mhí-ghrásamhuil do</span>
<lb n="3219"/><span>Chorp an Tiaghearna i Sacrameint na hAltóra.</span></p>
<lb n="3220"/>
<lb n="3221"/><p><span>Dar leat, níorbh fhéidir don phobal Eabhraighach</span>
<lb n="3222"/><span>a chur i gconntabhairt, tar éis gach míorbhuile</span>
<lb n="3223"/><span>dá ndearnaidh dháibh go n-uige sin, agus go speisialta</span>
<lb n="3224"/><span>tar éis na míorbhuile déighionaigh sin, go raibh</span>
<lb n="3225"/><span>lámh ro-chúramach Dé 'na ttimchioll dá bhfreasdal</span>
<lb n="3226"/><span>do shíor.  Gidh eadh, ní fada go ndeachadar i</span>
<lb n="3227"/><span>n-édóchus ar Dhia agus i murmur i n-aghaidh Mhoyse,</span>
<lb n="3228"/><span>gidh gur dhoiligh dháibh é tar éis na n-il-iomad</span></p>
</div>
<pb n="107"/>
<div><lb n="3229"/><p><span>gcomharthaigh ró-iongantacha dofuaradar ar a</span>
<lb n="3230"/><span>naomhthacht agus ar a ghlan-ndúthracht dóibh.</span>
<lb n="3231"/><span>Acht d'aimhdheóin gach résúin díobh sin, ar</span>
<lb n="3232"/><span>tteacht dáibh i n-áit ar an bhfásach dá ngoirthí</span>
<lb n="3233"/><span>Raphadim ní bhfuaradar aen-deór uisge ann, gidh</span>
<lb n="3234"/><span>go raibh tart dá gcéusadh, go ndeachadar le feirg</span>
<lb n="3235"/><span>mhóir agus le droch-aigne go hairm a raibh Moyse,</span>
<lb n="3236"/><span>agus go ndubhradar go doirbh droch-ráidhteach ris:</span></p>
<lb n="3237"/>
<lb n="3238"/><p><span>“Créd fá ttugais as an Égipt sinn?”</span></p>
<lb n="3239"/>
<lb n="3240"/><p><span>An tan do-chualaidh an ceann feadhna milis-mhianach</span>
<lb n="3241"/><span>an t-aithiosg droch-mhúintigh do-bhuidheach</span>
<lb n="3242"/><span>sin ón bpobal do-cheannsaigh droch-mhianach</span>
<lb n="3243"/><span>sin lér mhian a chlochadh chum bais,</span>
<lb n="3244"/><span>do ghuidh Dia go dúthrachtach ag iarraidh</span>
<lb n="3245"/><span>tárthála dháibh.  Do fhreagair Dia é, agus adubhairt</span>
<lb n="3246"/><span>leis an dream ba haosta agus ba críonna don phobal</span>
<lb n="3247"/><span>do ghairm chuige, an lorga nó an tslat bhuadhach</span>
<lb n="3248"/><span>lér bhuail sé abhainn Níl agus an Mhuir Ruadh</span>
<lb n="3249"/><span>do bhreith ann a láimh leis agus dul go carraig</span>
<lb n="3250"/><span>Hóreib, buille don tslait a bhualadh uirre, agus go</span>
<lb n="3251"/><span>ttiucfadh lór-dhaoithin an phobuil d'uisge amach</span>
<lb n="3252"/><span>as taobh na carrige sin.</span></p>
<lb n="3253"/>
<lb n="3254"/><p><span>Ciallaigh so tuile ghrása an tSlánaightheóra a'</span>
<lb n="3255"/><span>teacht chugainn ó chrann na páise, choisgios tart</span>
<lb n="3256"/><span>cháich ar fhásach an tsaoghail so, mhaothus agus</span>
<lb n="3257"/><span>eaclaighios gach croidhe dá chruaidhe: Petra</span>
<lb n="3258"/><span>enim erat Christus.</span></p>
<lb n="3259"/>
<lb n="3260"/><p><span>As sin do ghluaisiodar go Cadés, áit a bhfuair</span>
<lb n="3261"/><span>Maria deirbhshiúr Mhoyse bás, agus do hadhlacadh</span></p>
</div>
<pb n="108"/>
<div><lb n="3262"/><p><span>ann í.  Tárla easbhaidh uisge arís dáibh, agus ar</span>
<lb n="3263"/><span>ndearmad a n-urrama agus a n-umhlacht do Mhaoise,</span>
<lb n="3264"/><span>dár leat ba mian leó é féin agus Aaron do mharbhadh,</span>
<lb n="3265"/><span>acht gur imghidar ar aon uatha as an láthair go</span>
<lb n="3266"/><span>ndeachadar gusan tabearnacel, agus gur bhuailiodar</span>
<lb n="3267"/><span>annsin a n-aighthe re lár i bhfiadhnuis' an</span>
<lb n="3268"/><span>Tiaghearna, ag iarraidh chabhra agus tárthála don</span>
<lb n="3269"/><span>phobal dhúr-chroidheach dho-bhuidheach sin.  Do</span>
<lb n="3270"/><span>fhreagair Dia iad agus adubhairt re Moyse an charraig</span>
<lb n="3271"/><span>dobhí annsin a bhualadh, mur do-rinne roimhe</span>
<lb n="3272"/><span>le carrig Horeib.  Acht gidh eadh, amhuil agus mur</span>
<lb n="3273"/><span>do ghlacfadh puinn beag édóchuis Moyse, do</span>
<lb n="3274"/><span>bhuail an charraig fá dhó.  Agus do eagair Dia</span>
<lb n="3275"/><span>sin fair, óir mur phionús ar an ngníomh sin</span>
<lb n="3276"/><span>adubhairt leis nach léigfadh féin dó dul go bráth</span>
<lb n="3277"/><span>isteach go Talamh na Geallamhna, acht amháin</span>
<lb n="3278"/><span>go bhfaicfeadh uaidhe ann amharc é.</span></p>
<lb n="3279"/>
<lb n="3280"/><p><span>Is mór an t-ádhbhar uathbháis an ceart-bhreitheamhnus</span>
<lb n="3281"/><span>so dothug Dia ar an bhfíréin so,</span>
<lb n="3282"/><span>dofuair síthcháin uaidhe féin go minicc don</span>
<lb n="3283"/><span>phobal dhroch-iomchair úd.</span></p>
<lb n="3284"/>
<lb n="3285"/><p><span>CAIB. XXIII.</span></p>
<lb n="3286"/>
<lb n="3287"/><p><span>AN T-ÁR DO-RINNEADH AR NA HAMELECÍTIGH.</span></p>
<lb n="3288"/>
<lb n="3289"/><p><span>=Eod. Anno=.</span></p>
<lb n="3290"/>
<lb n="3291"/><p><span>Tar éis gach misnigh agus gach tárthála dá bhfuair</span>
<lb n="3292"/><span>an pobal Eabhraighach ó Dhia le heidirghuidhe</span></p>
</div>
<pb n="109"/>
<div><lb n="3293"/><p><span>Mhoyse agus Aaroin, ní cian go ttárla i n-éigion ro-mhór</span>
<lb n="3294"/><span>iad.  Óir, do-choncadar námhaid ro-neartmhur</span>
<lb n="3295"/><span>a' teacht 'na n-aghaidh, .i. Amalech,</span>
<lb n="3296"/><span>agus ba hé sin cona shluagh armtha céd-dhrong do</span>
<lb n="3297"/><span>thionnsgain le cogadh toirmiosg do chur ar phobal</span>
<lb n="3298"/><span>Dé.  Agus ba mhóide a ndánacht agus a misnioch</span>
<lb n="3299"/><span>le sin do dhénamh mur mheasadar gurbha ní</span>
<lb n="3300"/><span>so-dhénta an pobal bocht sin do chlaoidh agus a</span>
<lb n="3301"/><span>maidhm do thabhairt, do bhrígh (mur shíladar)</span>
<lb n="3302"/><span>go raibh gach uile easbhaidh bídh, dighe, agus airm</span>
<lb n="3303"/><span>orra; agus mur dobhídar féin mí-thrócuireach go</span>
<lb n="3304"/><span>nádúrtha do thionnsgain síad an pobal bocht</span>
<lb n="3305"/><span>deireóil sin do threasguirt i n-aoin-fheacht.  Agus</span>
<lb n="3306"/><span>chum sin do thabhairt chum críche, chuiriodair</span>
<lb n="3307"/><span>iad agus a gcarbuitt cogaidh i n-innioll catha lena</span>
<lb n="3308"/><span>n-ionnsuighe, agus le brúchtadh go tobann orra.</span></p>
<lb n="3309"/>
<lb n="3310"/><p><span>Gidh eadh, mur bhí dóchus Mhoyse i nDia do</span>
<lb n="3311"/><span>ghnáth, níor chuir uimhir airm ná deagh-ghlés</span>
<lb n="3312"/><span>catha na nAmelecítibh ba namhuid dó eagla ná</span>
<lb n="3313"/><span>uathbhás air.  Acht adubhairt le Iosue an dream</span>
<lb n="3314"/><span>ba cródha agus ba misneamhla dobhí isan bpobal</span>
<lb n="3315"/><span>do thogha amach agus dul leó a n-aghaidh Amaleich,</span>
<lb n="3316"/><span>agus go rachadh féin mar aon le hAaron agus le Hurr</span>
<lb n="3317"/><span>go mullach an mhór-chnuic dobhí ós a ccionn,</span>
<lb n="3318"/><span>agus go gcoimhleónadh le cumhachta Dé an chuid</span>
<lb n="3319"/><span>eile.</span></p>
<lb n="3320"/>
<lb n="3321"/><p><span>Agus ar mbeith do Iosue ag troid go forránta</span>
<lb n="3322"/><span>a n-aghaidh na namhad, do chuir Moyse ar an</span>
<lb n="3323"/><span>gcnoc árd é féin i n-innioll urnaighthe le Dia</span></p>
</div>
<pb n="110"/>
<div><lb n="3324"/><p><span>do ghuidhe go dúthrachtach le go ttiubhradh</span>
<lb n="3325"/><span>buaidh an chatha dá phobal féin; agus do-rinne</span>
<lb n="3326"/><span>fighair croise nó an chrainn chésda dhe féin,</span>
<lb n="3327"/><span>óir do shín agus do sgar a dhá láimh óna ucht amach</span>
<lb n="3328"/><span>agus é ag dearcadh ar fhlaithios nimhe, agus an tan</span>
<lb n="3329"/><span>do thuiteadh a lámha síos le tuirse do chlaonadh</span>
<lb n="3330"/><span>an bhuaidh do thaobh na námhad, agus an tan do</span>
<lb n="3331"/><span>thóigeadh arís suas iad dobhíodh an bhuaidh</span>
<lb n="3332"/><span>ag pobal Dé.  An tan dothug Aaron agus Hurr</span>
<lb n="3333"/><span>sin dá n-aire do chuiriodar Maoise 'na shuidhe</span>
<lb n="3334"/><span>ar cloich mhóir, agus do chuiriodar iad féin fóna</span>
<lb n="3335"/><span>lámha da gcongbháil suas nó go bhfuair Iosue</span>
<lb n="3336"/><span>agus a mhuintir buaidh iomlán ar an námhaid, agus</span>
<lb n="3337"/><span>go ndearnadh ár ró-mhór orra.</span></p>
<lb n="3338"/>
<lb n="3339"/><p><span>Cuiridh so i gcéill dúinn gur ó Dhia amháin</span>
<lb n="3340"/><span>geibhthear gach buaidh.  Ag so fós fighair</span>
<lb n="3341"/><span>Chríosd i gcrann na páise a' breith buaidhe ar</span>
<lb n="3342"/><span>Lucifer agus ar dhubh-shluagh ifrinn go hiomlán.</span>
<lb n="3343"/><span>Siompla maith fós é do phastúirigh na hEaguilse</span>
<lb n="3344"/><span>le bheith ag guidhe Dé do ghnáth ar son na</span>
<lb n="3345"/><span>bpobal.</span></p>
<lb n="3346"/>
<lb n="3347"/><p><span>Go grod dá éis sin, agus i gcionn thrí mí tar éis</span>
<lb n="3348"/><span>an Égipt d'fhágbháil don phobal Israél, do ghoir</span>
<lb n="3349"/><span>Dia Maoise chuige agus adubhairt ris:</span></p>
<lb n="3350"/>
<lb n="3351"/><p><span>“Labhair ris an bpobal,” ar sé; “cuir i gcéill</span>
<lb n="3352"/><span>agus i gcuimhne dháibh gur le míorbhuile móra do</span>
<lb n="3353"/><span>tharrauing mé as anbhroid na hÉgipte iad, agus ó</span>
<lb n="3354"/><span>shoin a leith go raibh mo lámh chaomhantach</span>
<lb n="3355"/><span>chabhrach 'na ttimchioll ann gach éigion ann a</span></p>
</div>
<pb n="111"/>
<div><lb n="3356"/><p><span>rabhdar; agus innis dáibh anois má choimhlíonann</span>
<lb n="3357"/><span>siad mo dhlighe agus a bheith dílis damh go</span>
<lb n="3358"/><span>sealbheóchaidh mé mur oighreacht shíorruidhe</span>
<lb n="3359"/><span>damh féin iad.”</span></p>
<lb n="3360"/>
<lb n="3361"/><p><span>Do-rinne Moyse mur dubhairt Dia ris, agus do</span>
<lb n="3362"/><span>ghealladar d'aithiosg aoin-fhir dhó nach dénfadís</span>
<lb n="3363"/><span>go bráth aon-ní acht do réir thola Dé.  Agus ar</span>
<lb n="3364"/><span>ttabhairt na teachtuireacht sin ar a hais do</span>
<lb n="3365"/><span>Mhaoise, dubhairt Dia ris a fhógra don phobal</span>
<lb n="3366"/><span>a bheith ullmhaigh agus go laibheóradh féin do</span>
<lb n="3367"/><span>mhullach an tsléibhe ar an treas lá 'na dhiaidh</span>
<lb n="3368"/><span>sin riú; acht adubhairt ris tóruinn do tharraing</span>
<lb n="3369"/><span>le bun an chnuic agus gan aen-nduine dhíobh i bpéin</span>
<lb n="3370"/><span>a bháis do dhul isteach tar an líne nó tar an</span>
<lb n="3371"/><span>tóruinn sin.</span></p>
<lb n="3372"/>
<lb n="3373"/><p><span>Agus ar an treas lá a moch na maidne do-chualadar</span>
<lb n="3374"/><span>ó gach taobh don mhór-chnoc sin</span>
<lb n="3375"/><span>toruinn, tromplésga, toirneacha, agus teinteacha</span>
<lb n="3376"/><span>do lonnraidh lena lasair an áit a rabhdar féin.</span>
<lb n="3377"/><span>Dobhí fós néull tiugh dorcha ag folach an tsléibhe,</span>
<lb n="3378"/><span>agus do-chualaidh go soléir guth buabhall i gcoimiosg</span>
<lb n="3379"/><span>leis na toruinn uathbhásacha sin.  Dobhí a</span>
<lb n="3380"/><span>gcluasa agus a súile comh líontaigh sin leis na</span>
<lb n="3381"/><span>huathbháis ionganthacha sin gur le héigion mór</span>
<lb n="3382"/><span>thug Maoise amach as a scáláin iad lena dhlighthibh</span>
<lb n="3383"/><span>féin agus lena reachtaibh d'éisdeacht ó Dhia.  Agus</span>
<lb n="3384"/><span>ar bhfaicsin an tsléibhe 'na chaoir lasrach dháibh</span>
<lb n="3385"/><span>do-chualadar guth Dé do mhullach an chnuic ag</span></p>
</div>
<pb n="112"/>
<div><lb n="3386"/><p><span>gairm go hard ar Mhaoise; agus iar sin, ar mbeith</span>
<lb n="3387"/><span>dháibh ag amharc suas ar an gcnoc nó ar an</span>
<lb n="3388"/><span>árd-shliabh sin, agus lasracha ag éirghidh suas lena</span>
<lb n="3389"/><span>thaobha agus dá mhullach mur bheith foirnéis</span>
<lb n="3390"/><span>theinntidhe ann, do-chualadar go soléir na deich</span>
<lb n="3391"/><span>n-aithionta dá bhfriotal as bél Dé dháibh.  Acht</span>
<lb n="3392"/><span>gidh eadh, do ghlac an uiriod sin uamhain, imeagla,</span>
<lb n="3393"/><span>agus uathbháis iad, gur ghuidhiodar Maoise ag</span>
<lb n="3394"/><span>iarraidh air gan iad féin do thabhairt i láthair</span>
<lb n="3395"/><span>Dé acht é féin 'na aonar do labhairt ris gach</span>
<lb n="3396"/><span>mhionca budh toil leis agus gan a gcur isan gconntabhairt</span>
<lb n="3397"/><span>mhóir sin feasda, agus go ndénfadís gan</span>
<lb n="3398"/><span>fhailligh gach ní da n-oirdeóchadh dhóibh.</span></p>
<lb n="3399"/>
<lb n="3400"/><p><span>Is mur sin do thoirbhir Dia na deich n-aithionta</span>
<lb n="3401"/><span>ar ttús; agus deir aithreacha naomhtha go mbeith</span>
<lb n="3402"/><span>an t-uathbhás cédna úd tairbheach anois ag an</span>
<lb n="3403"/><span>dream mhallaighthe bhíos gan déisdion ag briseadh</span>
<lb n="3404"/><span>na n-aitheanta cédhna.</span></p>
<lb n="3405"/>
<lb n="3406"/><p><span>CAIB. XXIV.</span></p>
<lb n="3407"/>
<lb n="3408"/><p><span>DON LAOGH ÓRDHA.</span></p>
<lb n="3409"/>
<lb n="3410"/><p><span>Eod. Anno.</span></p>
<lb n="3411"/>
<lb n="3412"/><p><span>An uair ba mian leis an bpobal Israél Maoise</span>
<lb n="3413"/><span>do bheith 'na theachtaire idir Dia agus iad féin, agus</span>
<lb n="3414"/><span>nacharbh áil leó dul isan gconntabhairt chédna</span></p>
</div>
<pb n="113"/>
<div><lb n="3415"/><p><span>ann ar shíliodar a bheith an tan do labhair Dia</span>
<lb n="3416"/><span>riú, do ghoir Dia ar Moyse go mullach an tsléibhe</span>
<lb n="3417"/><span>áit ann a raibh ar feadh ceathrachad lá 'na</span>
<lb n="3418"/><span>fhochair agus 40 oidhche fós.  Agus do thriall sé</span>
<lb n="3419"/><span>don tsliabh anuas iar sin agus na deich n-aithionta</span>
<lb n="3420"/><span>sgríobhtha le láimh Dé féin i ndá chlár cloiche</span>
<lb n="3421"/><span>leis.  Agus ar mbeith ag teacht d'ionnsaighe</span>
<lb n="3422"/><span>an phobuil dó ní i gceann sóláis do tharla é.  Óir,</span>
<lb n="3423"/><span>an tan do-chonnairc an pobal tobann meardha</span>
<lb n="3424"/><span>mí-cheannsaigh sin fad na haimsire dobhí Moyse</span>
<lb n="3425"/><span>uatha ar an tsliabh do shíliodar gur thréig sé iad,</span>
<lb n="3426"/><span>agus dá bhrígh sin do thionnsgainsiod dia bréige i</span>
<lb n="3427"/><span>bhfoirm an laoigh órdha bhí 'na íodhal isan Égipt</span>
<lb n="3428"/><span>do dhénamh dhóibh féin; agus chum go ttiubhradís</span>
<lb n="3429"/><span>sin chum cinn do labhradar go borb bograch</span>
<lb n="3430"/><span>le hAraon ag rádh ris dia do dhénamh dháibh; agus</span>
<lb n="3431"/><span>ar gcur uathbháis dóibh leis na briathra sin ar</span>
<lb n="3432"/><span>Araon adubhart leó fáinnigh óir agus slabhraidhe</span>
<lb n="3433"/><span>cluas a mban do chruinniughadh chuige; agus ar na</span>
<lb n="3434"/><span>gcur i tteinidh do-rinneadh laogh órdha dhíobh,</span>
<lb n="3435"/><span>agus dobhí an pobal le meadhair, le sollamhain mhóir,</span>
<lb n="3436"/><span>agus le iomad ulgháirdis dá adhradh.</span></p>
<lb n="3437"/>
<lb n="3438"/><p><span>Ar ttuirling don tsliabh do Mhaoise do-chualaidh</span>
<lb n="3439"/><span>sé gáir ulgháirdis an phobail ag adhradh an</span>
<lb n="3440"/><span>íodhail sin, iad fós ag léimnigh agus ag damhsa 'na</span>
<lb n="3441"/><span>thimchioll agus ceólta il-iomdha acu.  An tan do-chonnairc</span>
<lb n="3442"/><span>Maoise sin do ghlac dásacht agus díbhfeirg</span>
<lb n="3443"/><span>dhíoghaltach é gur bhuail fó a chéile an dá chlár</span>
<lb n="3444"/><span>cloiche ar ar sgríobh Dia na haithionta dhóibh,</span></p>
</div>
<pb n="114"/>
<div><lb n="3445"/><p><span>gur bhlodhaigh agus gur mhionbhris iad.  Agus is</span>
<lb n="3446"/><span>uime do-rinne sin do bhrígh gur mheas sé nach</span>
<lb n="3447"/><span>raibh tairbhe ann dlighe Dé do bheith sgríobhtha</span>
<lb n="3448"/><span>i gcláir cloiche ag an dream mhallaighthe sin, an</span>
<lb n="3449"/><span>uair do sgriosadar as a gcroidhthibh é mar aon</span>
<lb n="3450"/><span>re dlighe na nádúire féin.</span></p>
<lb n="3451"/>
<lb n="3452"/><p><span>Is annsin dorug Moyse ar an laogh órdha go</span>
<lb n="3453"/><span>ndearnaidh luaithreadh nó púdar dhe, agus iarna</span>
<lb n="3454"/><span>chrothadh ar uisge dho tug lén' ól dáibh uile é, agus</span>
<lb n="3455"/><span>tug achmhusán mór do Araon tré mur d'fhuiling</span>
<lb n="3456"/><span>dáibh an peacadh gráineamhuil sin do dhénamh.</span></p>
<lb n="3457"/>
<lb n="3458"/><p><span>Annsin do labhair go hárd agus d'fhuagair do gach</span>
<lb n="3459"/><span>aon lér mhian an fíor-Dhia do leanmhuin teacht</span>
<lb n="3460"/><span>gan mhaill dá ionnsaighe féin.  Agus leis sin</span>
<lb n="3461"/><span>táinicc treibh Leui chuige, agus ar tteacht dá láthair</span>
<lb n="3462"/><span>dháibh tug ordughadh dháibh a n-airm do</span>
<lb n="3463"/><span>ghlacadh 'na láimh, agus lingeadh tríd an gcoimhthioneól</span>
<lb n="3464"/><span>gcrosda sin, agus gan féchuin do ghaol,</span>
<lb n="3465"/><span>do charaid ná do chompánach acht a ttreasguirt</span>
<lb n="3466"/><span>ar gach taobh gan choigill do neoch.  Do-rinneadar</span>
<lb n="3467"/><span>mur d'iarr orra, agus níor chomhnuidhsiod nó gur</span>
<lb n="3468"/><span>mharbhadar 23,000 duine.</span></p>
<lb n="3469"/>
<lb n="3470"/><p><span>Tugadh aithreacha agus máithreacha an domhuin</span>
<lb n="3471"/><span>dá n-aire méd an phionúis so thug Moyse dá</span>
<lb n="3472"/><span>chloinn i n-éiric an pheaca sin.</span>
<lb n="3473"/></p>
</div>
<pb n="115"/>
<div><lb n="3474"/><p><span>CAIB. XXV.</span></p>
<lb n="3475"/>
<lb n="3476"/><p><span>DÁ CHLÁR NA N-AITHEANTA ARNA N-ATHNUADHA.</span></p>
<lb n="3477"/>
<lb n="3478"/><p><span>A.M. 2513.</span></p>
<lb n="3479"/>
<lb n="3480"/><p><span>Ar mbeith do Mhoyse lán do bhuaidhreadh agus</span>
<lb n="3481"/><span>do dhólás trésan bpeaca gráineamhuil íodhalartha</span>
<lb n="3482"/><span>sin do-rinne an pobal dúr-chroidheach</span>
<lb n="3483"/><span>do-bhuidheach, mur dubhramur cheana, tug</span>
<lb n="3484"/><span>fuagradh arna mhárach do gach aon díobh teacht</span>
<lb n="3485"/><span>dá láthair.  Agus iar ttabhairt imdheargtha agus</span>
<lb n="3486"/><span>iomardaigh iomdha dháibh, adubhairt riú (gidh</span>
<lb n="3487"/><span>gur dhoiligh dhó é) dá ndéndís aithrighe go</span>
<lb n="3488"/><span>rachadh féin do láthair an Tiaghearna ag iarraidh</span>
<lb n="3489"/><span>maitheamhnuis dáibh.  Agus arna umhlúghadh</span>
<lb n="3490"/><span>féin i láthair an Tiaghearna dó, amhuil agus mur</span>
<lb n="3491"/><span>bheith i gcomhchionta re cách eile, do-chonncus</span>
<lb n="3492"/><span>dó iarraidh ar Dia maitheamhnus do thabhairt</span>
<lb n="3493"/><span>don phobal bhocht nó a ainm féin do sgrios amach</span>
<lb n="3494"/><span>as leabhar na beatha.  Dar leat gur chuir sé</span>
<lb n="3495"/><span>éiccion ar Dhia leis an athchuinge sin le maitheamhnuis</span>
<lb n="3496"/><span>do thabhairt don mhór-uimhir chiontach</span>
<lb n="3497"/><span>sin nísa luaithe ná do bháiseóchadh aen neamhchiontach</span>
<lb n="3498"/><span>amháin mar aon riú.</span>
<lb n="3499"/></p>
</div>
<pb n="116"/>
<div><lb n="3500"/><p><span>Is annsin adubhairt Dia re Moyse dul ar a</span>
<lb n="3501"/><span>ais chum an phobail agus a innsin dáibh go ttiubhradh</span>
<lb n="3502"/><span>dháibh, ar ghrádh na n-aithreach táinicc rompa,</span>
<lb n="3503"/><span>an talamh do gheall mur oighriocht dáibh féin agus</span>
<lb n="3504"/><span>dá sliocht.  “Gidh eadh, ní bhéd féin 'na bhfochair</span>
<lb n="3505"/><span>comh dlúth agus ba gnáth liom go n-uige so,” ar sé,</span>
<lb n="3506"/><span>“óir is eagail liom go ttiubhraidh a ndo-bhuidheachus</span>
<lb n="3507"/><span>agus a mí-choinghioll orum lomadh agus</span>
<lb n="3508"/><span>lérscrios do dhénamh orra fá dheóidh.”  Agus iar</span>
<lb n="3509"/><span>gcur saic-éudaigh mur chomhartha aithrighe, agus</span>
<lb n="3510"/><span>luaithreadh, orra féin dáibh, adubhairt re Maoise</span>
<lb n="3511"/><span>dá chlár eile cloch do chur dá snoighe, budh</span>
<lb n="3512"/><span>samhuil i bhfoirm dona cláir do bhris sé, agus a</span>
<lb n="3513"/><span>ttabhairt chuige.</span></p>
<lb n="3514"/>
<lb n="3515"/><p><span>Arna dhénamh mur sin do Mhaoise do ghluais</span>
<lb n="3516"/><span>'na aonar go moch arna mhárach, agus do-chuaidh</span>
<lb n="3517"/><span>suas go mullach Shléibhe Sinai, áit a raibh a</span>
<lb n="3518"/><span>aghaidh re lár ag guidhe Dé ar feadh .xxxx. lá agus</span>
<lb n="3519"/><span>.xxxx. oidhche, ag iarraidh maitheamhuis don</span>
<lb n="3520"/><span>phobal.  Agus dobhí Dia i néull thiugh ós cionn</span>
<lb n="3521"/><span>an tsléibhe ar an bhfad sin; agus i gcionn na haimsire</span>
<lb n="3522"/><span>sin do éisd Dia rena ghuidhe, agus mar aon re</span>
<lb n="3523"/><span>dlighthibh iomdha eile dothug na haithiontaigh</span>
<lb n="3524"/><span>cédhna dobhí isan dá chlár réimhráite an dara</span>
<lb n="3525"/><span>feacht dó.</span></p>
<lb n="3526"/>
<lb n="3527"/><p><span>Agus ar tteacht anuas don tsliabh do Mhoyse</span>
<lb n="3528"/><span>imeasg an phobail, dob iongnadh leó na gaetha</span>
<lb n="3529"/><span>lonnracha mur an ngréin dobhí re lasadh ana</span></p>
</div>
<pb n="117"/>
<div><lb n="3530"/><p><span>aighe gan fhios dó féin.  Agus an tan thug sé</span>
<lb n="3531"/><span>dá aire nár lamhadar teacht i ngar dhó, do ghoir</span>
<lb n="3532"/><span>chuige iad, agus iar gcur folaigh ar a aghaidh do</span>
<lb n="3533"/><span>labhair riú do réir mur d'órdaigh an Tiaghearna</span>
<lb n="3534"/><span>dhó.  Agus ón am so a raibh an caidreamh</span>
<lb n="3535"/><span>gnáthach sin ag Moyse re Dia do mhair an</span>
<lb n="3536"/><span>lonnradh cédna i n-aighe an fhir ro-bheannaidh</span>
<lb n="3537"/><span>sin, agus dobhíodh folach aige go gnáthach ar a</span>
<lb n="3538"/><span>ghnúis acht an uair do théudh isteach isan</span>
<lb n="3539"/><span>tabearnaceil.</span></p>
<lb n="3540"/>
<lb n="3541"/><p><span>Cuiridh an folach so i gcéill gur cóir do lucht</span>
<lb n="3542"/><span>teaguisg an tsoisgéil labhairt do réir acfuinge an</span>
<lb n="3543"/><span>phobail choitchinn, agus gan neithe árda do-thuigse</span>
<lb n="3544"/><span>do thoirbhirt as cathaoir na fírinne agus na</span>
<lb n="3545"/><span>huirísleacht naomhtha.  Cuiridh an dá chlár úd</span>
<lb n="3546"/><span>dob éigin do Mhoise féin a chur dá snoighe (ní</span>
<lb n="3547"/><span>nach dearna ris an dá chéd-chlár) i ngéill dúinn</span>
<lb n="3548"/><span>an tan chaillmíd go leamh díthchéilligh na céd-ghrása</span>
<lb n="3549"/><span>do-bheir Dia dhúinn gan duaigh gan</span>
<lb n="3550"/><span>saothar, nach bhfaghthar aisiocc orra acht le</span>
<lb n="3551"/><span>duaigh, le doilghios, agus le saothar mór ag comhoibriughadh</span>
<lb n="3552"/><span>le Dia, agus sin do bhrígh gur cóir na</span>
<lb n="3553"/><span>céd-thiodhlaice do choimhéd go ro-chúramach:</span>
<lb n="3554"/><span>Qui stat caveat né cadat.</span></p>
<lb n="3555"/>
<lb n="3556"/><p><span>An tan do chraobhsgaoil Moyse don phobal</span>
<lb n="3557"/><span>go hiomlán na neithe dobhí sgríobhtha isan dá</span>
<lb n="3558"/><span>chlár le láimh Dé féin, thugadar uile d'aithiosg</span>
<lb n="3559"/><span>aoin-fhir gealladh speisialta go ngéillfidís gach</span>
<lb n="3560"/><span>aon acu do Dhia go síorruidhe agus go gcoimhleónadh</span></p>
</div>
<pb n="118"/>
<div><lb n="3561"/><p><span>a dhlighe gan doghruing go bráth.  Agus ar</span>
<lb n="3562"/><span>ttabhairt buidheachuis dó do ghlacadar a dhlighe</span>
<lb n="3563"/><span>go luthgáireach.</span></p>
<lb n="3564"/>
<lb n="3565"/><p><span>Annsin ní raibh do stuidér ar aire Mhoyse</span>
<lb n="3566"/><span>acht cionnus do choimhleónadh gach ní dar</span>
<lb n="3567"/><span>órdaigh Dia dhó.  Agus chum go ttiubhradh</span>
<lb n="3568"/><span>sin chum críche do chuir gairm ar an bpobal</span>
<lb n="3569"/><span>agus adubhairt leó gurbha toil le Dia iad do</span>
<lb n="3570"/><span>dhénamh oibre ann a onóir féin, agus chum sin do</span>
<lb n="3571"/><span>dhénamh gur choir agus cur cheart do gach aon do</span>
<lb n="3572"/><span>réir a acfuinge dhíobh comaoin óir, airgid, éudaigh,</span>
<lb n="3573"/><span>agus ádhmuid do thabhairt uaidhe leis an obair sin</span>
<lb n="3574"/><span>do chríochnughadh.  Agus ní luaithe dobhí na</span>
<lb n="3575"/><span>briathra sin as a bhél ná thángadar 'na ndronga</span>
<lb n="3576"/><span>agus 'na mbuidhne le hiomad seód, le slabhraighe</span>
<lb n="3577"/><span>cluas, le fáinnighe, agus le soithigh óir agus airgid maille</span>
<lb n="3578"/><span>le héudaighibh dathannacha daor-luaighe lín,</span>
<lb n="3579"/><span>síoda, sróill agus olla.  Agus thángattar chuige</span>
<lb n="3580"/><span>comh tiugh agus comh dian go bhfuair uatha</span>
<lb n="3581"/><span>gan mhaill nísa mhó ná mur ba riachtanus dó,</span>
<lb n="3582"/><span>gurbh éigion dó bollsaire do chur ar fud an champa</span>
<lb n="3583"/><span>dá fhógra dháibh gan nísa mhó do thabhairt</span>
<lb n="3584"/><span>chuige, óir nár theasdaigh uaidhe acht clocha</span>
<lb n="3585"/><span>buadha do chuirfadh i n-éudaigh an árd-shagairt;</span>
<lb n="3586"/><span>agus thugadar chuige cloch onix agus clocha eile le</span>
<lb n="3587"/><span>cur isan ucht-phláta, etcetera.  Iar sin d'ainmnigh</span>
<lb n="3588"/><span>sé daoine glioca gér-inntleachtacha le hordúgh</span>
<lb n="3589"/><span>do chur ar an obair sin.</span></p>
<lb n="3590"/>
<lb n="3591"/><p><span>Is é an taburnacel céd-obair do órdaigh Dia</span></p>
</div>
<pb n="119"/>
<div><lb n="3592"/><p><span>do Mhaoise a dhénamh: tríochad cúbad ar uirde</span>
<lb n="3593"/><span>ann, deich gcúbaid ar leithead; dobhí sé dénta</span>
<lb n="3594"/><span>do chrann sétim arna fholach an taobh astigh</span>
<lb n="3595"/><span>do chúirtínigh daora dathannacha dénta do</span>
<lb n="3596"/><span>dhealbh-obair shnáthide maille le hór agus le hairgead</span>
<lb n="3597"/><span>'bheith comhfhightidh ionnta, agus an taobh amuich</span>
<lb n="3598"/><span>folaighthe le croicne ildhathacha boc agus broc lena</span>
<lb n="3599"/><span>chaomhain ar fhearthain agus ar ghaoith; dobhí</span>
<lb n="3600"/><span>cerubíní tarringthe taobh astigh ar na cuirtínigh, agus</span>
<lb n="3601"/><span>na croicne ceangailte dhá chéile le lúbacha agus le claspaigh</span>
<lb n="3602"/><span>bhí arna ndénamh le hobair ro-chumusaigh;</span>
<lb n="3603"/><span>do cuiradh fáinnigh óir i gcearnaibh an taburnacail,</span>
<lb n="3604"/><span>agus do chuireadhdís spéicidh maide dobhí arna</span>
<lb n="3605"/><span>bhfolach le hór tríd na fáinnigh sin len' iomchar an</span>
<lb n="3606"/><span>tan dobhíodh an pobal ar gluasacht ón áit go a</span>
<lb n="3607"/><span>chéile; do chuiriodar bonn airgid fón taburnacuil</span>
<lb n="3608"/><span>dochum go mbeith 'na shuidhe go socair air.</span></p>
<lb n="3609"/>
<lb n="3610"/><p><span>Ciallaigh an teampall so-ghluaiste so-iomchair</span>
<lb n="3611"/><span>so Eagluis Chríost ar an talamh, bhés dá bocadh</span>
<lb n="3612"/><span>agus ar gluasacht gan buan-chomhnuidhe ná socamhal</span>
<lb n="3613"/><span>gnáthach ar an saoghal so, amhuil agus mur chuireadh</span>
<lb n="3614"/><span>a gcéill suaimhnios agus comhnuidh shíorruidhe</span>
<lb n="3615"/><span>Eaguilse na mbuadh i bhflaitheamhnus leis an</span>
<lb n="3616"/><span>teampall do-ghluaiste do-rinne Solamh mac Dáibhídh</span>
<lb n="3617"/><span>an rígh.  Ciallaigh fós, il-dhatha agus il-chrotha</span>
<lb n="3618"/><span>agus il-dhealbha daora deagh-dhénta na gcuirtínigh</span>
<lb n="3619"/><span>gach gné il-iomdha shubháilceadh na bhfírén.</span>
<lb n="3620"/><span>Ciallaigh bonn airgid an tabernacle dísleacht na</span></p>
</div>
<pb n="120"/>
<div><lb n="3621"/><p><span>fírinne ar a seasann an Eagluis.  Agus, mur bheir</span>
<lb n="3622"/><span>na haithreacha naomhtha dhá n-aire, gion go</span>
<lb n="3623"/><span>raibh gach ball don taburnacel daor-luaigh arna</span>
<lb n="3624"/><span>ndénamh d'ór, d'airgiod, do bhrás, agus d'éudaighibh</span>
<lb n="3625"/><span>daora deagh-dhathannacha, níor thogh Dia aonbhall</span>
<lb n="3626"/><span>fó leith dhe mur áit chomhnuidh dhó féin</span>
<lb n="3627"/><span>acht isin iomlán arna ccomhcheangal.  Is mur</span>
<lb n="3628"/><span>sin dona fíréin fó leith, dá mhéd a súbháilce agus dá</span>
<lb n="3629"/><span>mhéd lonnradh gach aoin acu fó leith, ní fiú ní</span>
<lb n="3630"/><span>ar bith sin, acht mura raibh mur na baill chédna</span>
<lb n="3631"/><span>le córdaigh carthannacht arna gcruaidh-cheangal</span>
<lb n="3632"/><span>dá chéile mur bhaill aen-chuirp darab ceann</span>
<lb n="3633"/><span>Críost ar Slánaightheóir.</span></p>
<lb n="3634"/>
<lb n="3635"/><p><span>CAIB. XXVI.</span></p>
<lb n="3636"/>
<lb n="3637"/><p><span>ÁIRC AN CHONARTHA NÓ NA FIADHNUISE ARNA DÉNAMH.</span></p>
<lb n="3638"/>
<lb n="3639"/><p><span>A.M. 2514.</span></p>
<lb n="3640"/>
<lb n="3641"/><p><span>Ar mbeith críochnaigh don taburnacle do</span>
<lb n="3642"/><span>thionsgain Maoise an áirc do dhénamh, agus do</span>
<lb n="3643"/><span>bhrígh nach raibh ag an bpobal Israél ní ar bith</span>
<lb n="3644"/><span>do bhean rena ccreidiomh nó rena n-iodhbarthacha</span>
<lb n="3645"/><span>ba hordheirce iná an áirc so, is chum áite onóraigh</span>
<lb n="3646"/><span>do dhénamh dhí do-rinneadh an taburnacel, óir</span></p>
</div>
<pb n="121"/>
<div><lb n="3647"/><p><span>do mheas na Iudaighibh nach raibh ní acu ba</span>
<lb n="3648"/><span>daor-luaighe iná í.  Goiridh an Scriptúir féin glóir</span>
<lb n="3649"/><span>Israél agus neart na nIudaighibh dhí.</span></p>
<lb n="3650"/>
<lb n="3651"/><p><span>Dobhí dhá chúbatt go leith ar fad inte, aon-chúbatt</span>
<lb n="3652"/><span>go leith ar uirde, agus aon-chúbatt go leith</span>
<lb n="3653"/><span>ar leithead; dobhí sí arna dénamh d'ádhmad</span>
<lb n="3654"/><span>dho-thruaillighthe, agus í arna folach ar gach taobh,</span>
<lb n="3655"/><span>amuich agus astigh, do phlátaighibh glan-óir, agus clár</span>
<lb n="3656"/><span>mór óir a gomhfhad agus i gcomhleithead leis an</span>
<lb n="3657"/><span>áirc féin mur fholach ós a cionn, dá ngoirthí an</span>
<lb n="3658"/><span>clár trócuire nó an trócuireach, do bhrígh gurb</span>
<lb n="3659"/><span>as sin do-bheireadh Dia freagra dá mhuintir an</span>
<lb n="3660"/><span>tan dobhíodh gnaoi aige orra agus do éisdeadh lena</span>
<lb n="3661"/><span>n-urnaighthe le maitheamhnus do thabhairt dáibh;</span>
<lb n="3662"/><span>dobhí dá cherubín ar an gclár trócuire so, agus iad</span>
<lb n="3663"/><span>ar aghaidh a chéile agus a sgítheáin sgartha ar fad</span>
<lb n="3664"/><span>na háirce chum go mbeithdís 'na gcathaoir</span>
<lb n="3665"/><span>ríoghdha ag Dia (agus is é so ní ó ttáinicc na briathra</span>
<lb n="3666"/><span>so tá a n-iomad d'áitibh isin Scriptúir, .i. Dia</span>
<lb n="3667"/><span>'na shuidhe ar na cherubíní); do cuiradh ceithre</span>
<lb n="3668"/><span>fáinnidh óir ann a cheithre cearnaibh, agus maidígh</span>
<lb n="3669"/><span>arna bhfolach le hór trésna fáinnidh sin</span>
<lb n="3670"/><span>lena hiomchar an tan bheith an campa ar</span>
<lb n="3671"/><span>gluasacht.</span></p>
<lb n="3672"/>
<lb n="3673"/><p><span>D'órdaigh Dia an áirc so do dhénamh agus gan</span>
<lb n="3674"/><span>én-ní 'chur isteach innte acht cláir an dlighe (ó</span>
<lb n="3675"/><span>ngoirthí áirc na fiadhnuise nó áirc an chonnartha</span>
<lb n="3676"/><span>dhi ón dlighe do bheith innte), agus soitheach beag</span></p>
</div>
<pb n="122"/>
<div><lb n="3677"/><p><span>don mhanna, agus an tslat stiúrtha dobhí ag Aaron</span>
<lb n="3678"/><span>lena hais.</span></p>
<lb n="3679"/>
<lb n="3680"/><p><span>Is iomdha slighe d'fhéchadh Dia lena ndualgus</span>
<lb n="3681"/><span>do chur i gcuimhne don druing gharbh-intleachtach</span>
<lb n="3682"/><span>so; acht anois is é croidhe an fhíréin is áirc</span>
<lb n="3683"/><span>iomchuir agus comhnuidh don Tiaghearna an tan</span>
<lb n="3684"/><span>chongbhas dlighe Dé sgríobhtha do ghnáth i</span>
<lb n="3685"/><span>mbeó-chlár a anma: deliciae meae esse cum filiis</span>
<lb n="3686"/><span>hominum.  Is iad so na cherubíní fós ó iomad a</span>
<lb n="3687"/><span>gcathrannuis agus a ngráidh do Dhia agus dá</span>
<lb n="3688"/><span>gcomharsainn.</span></p>
<lb n="3689"/>
<lb n="3690"/><p><span>Iar gcríochnughadh na háirce mur dubhramur</span>
<lb n="3691"/><span>d'ordaigh Dia do Mhaoise clár do chur dá dhénamh</span>
<lb n="3692"/><span>do mhaide dho-thruaillighthe, dá chúbatt ar fad</span>
<lb n="3693"/><span>ann, cúbatt ar leithead agus cúbatt go leith ar uirde.</span>
<lb n="3694"/><span>folach timchill do phlátaighibh glan-óir a chur</span>
<lb n="3695"/><span>air, coróin óir a chur ar 'imioll fágcuairt, ceithre</span>
<lb n="3696"/><span>fháinne óir do chur ann a cheithre coirnéla, maidígh</span>
<lb n="3697"/><span>órailte do chur tríothfa léna iomchar mur an</span>
<lb n="3698"/><span>gcédna, agus na haráin taisbénta do chur air, miasa,</span>
<lb n="3699"/><span>liacha agus capáin óir do dhénamh dochum an aráin</span>
<lb n="3700"/><span>sin d'iomchar agus d'fholach; agus an uair dobhíodhdís</span>
<lb n="3701"/><span>na haráin sin stálaigh do thóigeadh na sagairt</span>
<lb n="3702"/><span>iad, agus dobhí d'fhiachaibh orra a n-ithe istigh isin</span>
<lb n="3703"/><span>áit bheannaighthe, agus ní raibh dlistionach ag aen-nduine</span>
<lb n="3704"/><span>eile a n-ithe acht ag na sagairt amháin,</span>
<lb n="3705"/><span>agus do chuiridís aráin nuadha 'na n-áit gan fhuireach;</span>
<lb n="3706"/><span>óir ní sgaradh an clár sin gan aráin do bheith</span></p>
</div>
<pb n="123"/>
<div><lb n="3707"/><p><span>air, óir ba hiodhbairt ghnáthach é, mur is iodhbairt</span>
<lb n="3708"/><span>ghnáthach dúinne Críost ar Slánaightheóir do-bheir</span>
<lb n="3709"/><span>é féin don altóir le caitheamh, ní amháin</span>
<lb n="3710"/><span>dona sagairt acht don uile cheart-chreidmheach:</span></p>
<lb n="3711"/>
<lb n="3712"/><p><span>Sumunt boni, sumunt mali,</span>
<lb n="3713"/><span>sorte tamen inaequali</span>
<lb n="3714"/><span>vitae vel interitus.</span></p>
<lb n="3715"/>
<lb n="3716"/><p><span>Gé gur saidhbhir daor-luaigh áluinn gach ní</span>
<lb n="3717"/><span>dá raibh isin taburnacel agus isin áirc, gidh eadh, ní</span>
<lb n="3718"/><span>raibh aen-ní amháin ar bith ionnta ba hordheirce</span>
<lb n="3719"/><span>agus ba háille ná na coinnleóiridh d'ordaigh Dia</span>
<lb n="3720"/><span>féin a dhénamh mur so: .i. sé miongláin óir ag</span>
<lb n="3721"/><span>éirghidh i n-urdughadh as aen-bhun amháin, maille</span>
<lb n="3722"/><span>cnaip óir a bheith faoi gach beangán díobh,</span>
<lb n="3723"/><span>bullaidhe, blátha agus lampaidh óir ann a mullach</span>
<lb n="3724"/><span>le solas do thabhairt uatha do ghnáth; agus is don</span>
<lb n="3725"/><span>árd-shagart féin amháin ba cóir a lasadh - Íosa</span>
<lb n="3726"/><span>Críosd lasas lochruinn na ngrás i gcroidhthibh</span>
<lb n="3727"/><span>cháich.  Féch Apocalips. 1.</span></p>
<lb n="3728"/>
<lb n="3729"/><p><span>D'órdaigh Dia fós do Mhaoise altóir túise do</span>
<lb n="3730"/><span>dhénamh isin taburnacle ar chumadh agus ar dhénamh</span>
<lb n="3731"/><span>cláir altóra aráin na taisbénta, acht nach raibh</span>
<lb n="3732"/><span>acht cúbatt ar fad agus cúbatt ar leithiod agus dá</span>
<lb n="3733"/><span>chúbatt ar uirde sin altóir so.  Tug Dia féin</span>
<lb n="3734"/><span>ordúgh dóibh leis an túis do dhénamh.  Istigh</span>
<lb n="3735"/><span>isan tabernacel dobhí an altóir so eidir chlár an</span>
<lb n="3736"/><span>aráin thaisbénta agus na coinnleóire óir.  Do</span>
<lb n="3737"/><span>chuiriodar (don taobh amuich) altóir eile práis, nó</span></p>
</div>
<pb n="124"/>
<div><lb n="3738"/><p><span>do mhaide setim arna fholach le plátaigh ramhra</span>
<lb n="3739"/><span>práis.  Dobhí sé dénta go ceathair-bheannach,</span>
<lb n="3740"/><span>agus glés iomchair uirre mur gach altóir eile; chúig</span>
<lb n="3741"/><span>ar fad, agus cúig cúbaitt ar leithead innte, agus trí</span>
<lb n="3742"/><span>cúbaitt ar uirde.  Altóir na huile-loisge do goirthí</span>
<lb n="3743"/><span>dhi.  Dobhí grátaigh agus soichidh brais le</span>
<lb n="3744"/><span>freasdal dí.</span></p>
<lb n="3745"/>
<lb n="3746"/><p><span>Cuiridh an dá altóir so i gcéill dúinn, .i. altóir</span>
<lb n="3747"/><span>an pharfúim an taobh istigh don taburnacel agus</span>
<lb n="3748"/><span>altóir an uile-loisge an taobh amuich, staitt na</span>
<lb n="3749"/><span>n-aithrighiocha nach bíonn ullmhaigh le dul</span>
<lb n="3750"/><span>asteach i secréid Dé, bhíos dá losgadh go hinmheadhónach</span>
<lb n="3751"/><span>le gráin ar na droch-ghníomhartha agus na</span>
<lb n="3752"/><span>droch-mhiana ann a rabhdar ciontach roimhe sin,</span>
<lb n="3753"/><span>agus staid na neamh-chiontach chuirios deathaíghe</span>
<lb n="3754"/><span>deagh-bhalaidh a subháilceadh agus a ndeagh-ghníomhartha</span>
<lb n="3755"/><span>do láthair na Trínóide.</span></p>
<lb n="3756"/>
<lb n="3757"/><p><span>CULAIDH NA SAGART AGUS AN ARDSHAGAIRT ANN</span>
<lb n="3758"/><span>SO SÍOS.</span></p>
<lb n="3759"/>
<lb n="3760"/><p><span>Ag so síos na héudaighibh dobhí do réir</span>
<lb n="3761"/><span>ordaighthe i gcoitchionn eidir na sagairt agus an</span>
<lb n="3762"/><span>t-ardshagart.  Ar ttús dobhí róba lín-édaigh i</span>
<lb n="3763"/><span>gcosmhulacht, acht a bheag, do léinidh aifrinn; do</span>
<lb n="3764"/><span>chuirdís crios il-dhathacha ar an róba, agus ar tteacht</span>
<lb n="3765"/><span>don chrios sin fá dhó a ttimchioll a gcuirp do</span>
<lb n="3766"/><span>bhíodh a dhá cheann dá éis sin ag bualadh na</span></p>
</div>
<pb n="125"/>
<div><lb n="3767"/><p><span>talamhan, agus an tan dobhíodh síad gnoitheach</span>
<lb n="3768"/><span>do theilgdís i ttimcioll a ngualann é: dobhíodh</span>
<lb n="3769"/><span>barréid ar a gcinn do lín-édach fhínéalta agá</span>
<lb n="3770"/><span>mbíodh filleadha agus athfhilleadha iomdha ionnta.</span>
<lb n="3771"/><span>Acht ar an árdshagart dobhíodh ós cionn an</span>
<lb n="3772"/><span>róba rémhráite sin róba eile ro-fharsing ar dhath</span>
<lb n="3773"/><span>hiacinthe do théudh go troitheacha dhó, agus an</span>
<lb n="3774"/><span>chiubhais iachtarach dhe ceangailtidh le cloigínigh</span>
<lb n="3775"/><span>beaga, agus dobhíodh lxxii díobh ann.  Ós a chionn</span>
<lb n="3776"/><span>sin an t-ephod, d'éudach shaidhbhir, go n-ór</span>
<lb n="3777"/><span>agus go n-airgiod shnátha ar na gcomhoibriugh ann;</span>
<lb n="3778"/><span>ní thigeadh sin acht go leath a gcuirp dhóibh,</span>
<lb n="3779"/><span>acht a bheag ar dhénamh “dalmatic;” do</span>
<lb n="3780"/><span>cheangladís sin le dá chlaspa ann a mbíodh</span>
<lb n="3781"/><span>dhá chloich bhuadha ar a mbíodh dá ainm dhécc</span>
<lb n="3782"/><span>threabha Israél; ann 'ucht so do chuireadhdís an</span>
<lb n="3783"/><span>t-ucht-phláta, nó an t-ucht-édach, ar a mbíodh</span>
<lb n="3784"/><span>dá chloich dhécc bhuadhach do réir uimhre dhá</span>
<lb n="3785"/><span>threibh dhécc cloinne Israél, agus dobhíodh an dá</span>
<lb n="3786"/><span>fhocal so sgríobhtha ann: doctrina et veritas, .i.</span>
<lb n="3787"/><span>foghlaim agus fírinne; agus gidh go mbíodh an t-ephod</span>
<lb n="3788"/><span>so cumhang do chuirdís crios ró-lonnrach an taobh</span>
<lb n="3789"/><span>amuich dhe.  Dobhíodh fós birrín nó miter air</span>
<lb n="3790"/><span>ar a mbíodh na focail so sgríobhtha: sanctitas</span>
<lb n="3791"/><span>est Domino.</span></p>
<lb n="3792"/>
<lb n="3793"/><p><span>Cuiridh lonnradh agus áille na n-éudaighe so i</span>
<lb n="3794"/><span>gcéill gloine agus lonnradh shubháilce agus dheagh-iomchar</span>
<lb n="3795"/><span>na ndaoine eaguilse.  Cuiridh na cloigínidh</span>
<lb n="3796"/><span>i gcéill guth gnáthach an tsagairt ag teagusg</span></p>
</div>
<pb n="126"/>
<div><lb n="3797"/><p><span>cháich, óir an tan nach bíodh ag gluasacht ní</span>
<lb n="3798"/><span>bhaineadh na cluig; mur sin don tsagart: mur</span>
<lb n="3799"/><span>siubhla sé i slighe na subháilceadh, ní dhénann</span>
<lb n="3800"/><span>sochar ná tairbhe don Críosdaighibh.</span></p>
<lb n="3801"/>
<lb n="3802"/><p><span>(Go suige so do Leabhraibh Gen. agus Exod.</span>
<lb n="3803"/><span>Leuiticus anois.)</span></p>
<lb n="3804"/>
<lb n="3805"/><p><span>CAIB. XXVII.</span></p>
<lb n="3806"/>
<lb n="3807"/><p><span>DO CHLOINN ARAOIN, NADAB AGUS ABIU.</span></p>
<lb n="3808"/>
<lb n="3809"/><p><span>EODEM ANNO.</span></p>
<lb n="3810"/>
<lb n="3811"/><p><span>I ttús an dara bliadhain tar éis an phobail</span>
<lb n="3812"/><span>Eabhraigheach do theacht as broid na hÉgipte</span>
<lb n="3813"/><span>do chríochnaigh Maoise an taburnacel, an áirc, agus</span>
<lb n="3814"/><span>gach ní dár bhean riú, agus do bheannaigh agus do</span>
<lb n="3815"/><span>fhuráil do Dhia iad maille le iomad iodhbartha do</span>
<lb n="3816"/><span>dhénamh dhó.  Agus mur chomhartha go raibh</span>
<lb n="3817"/><span>sin taithneamhach ag Dia, táinicc néll do chomhnaidh</span>
<lb n="3818"/><span>ós cionn an taburnacel, nach sgaradh ris</span>
<lb n="3819"/><span>an feadh dobhíodh 'na gcomhnuidhe a n-aon-áit.</span>
<lb n="3820"/><span>Acht an tan ba mian re Dia gluasacht dáibh, do</span>
<lb n="3821"/><span>éirgheadh an néll sin, agus do ghluaiseadh rompa.</span></p>
<lb n="3822"/>
<lb n="3823"/><p><span>Is mur sin do thosaigh cách iodhbarthacha</span>
<lb n="3824"/><span>d'fhuráil go riaghalta do réir ordaighthe Dé féin</span>
<lb n="3825"/><span>ar an talamh.  Agus dobhí Aaron cona chloinn</span>
<lb n="3826"/><span>arna ngairm le Dia féin chum go mbeithdís 'na</span>
<lb n="3827"/><span>sagartaibh ag miniostrálacht do ghnáth a láthair</span>
<lb n="3828"/><span>Dé isin tabernacel.  Acht ní cían gur chuir an</span></p>
</div>
<pb n="127"/>
<div><lb n="3829"/><p><span>Tiaghearna i gcéill do chách go coitchionn gur</span>
<lb n="3830"/><span>mhian leis an tseirbhís sin a bheith arna dénamh</span>
<lb n="3831"/><span>go dúthrachtach, agus nach beith aen-phonc dár</span>
<lb n="3832"/><span>ordaigh féin dáibh ar dearmad acu i n-aimsir</span>
<lb n="3833"/><span>dhénta na n-iodhbarthacha mbeannaighthe sin.</span></p>
<lb n="3834"/>
<lb n="3835"/><p><span>Óir, dobhí d'ualach orra an teinidh bheannaighthe</span>
<lb n="3836"/><span>do chongbháil beó do shíor ar an altóir, agus</span>
<lb n="3837"/><span>d'fhiachuibh ar na sagairt conna do chur dá</span>
<lb n="3838"/><span>cothughadh gach maidin agus gach tráthnóna gan</span>
<lb n="3839"/><span>fhaillidh, agus ní raibh cead teinidh ar bith eile do</span>
<lb n="3840"/><span>chur isna sionnsaibh nó isna turriblibh le túis</span>
<lb n="3841"/><span>do losgadh do láthair an Tiaghearna acht dí so</span>
<lb n="3842"/><span>amháin, óir dobhí sí beannaighthe.</span></p>
<lb n="3843"/>
<lb n="3844"/><p><span>Acht tárla do shinnsiribh cloinne Aaroin, .i.</span>
<lb n="3845"/><span>do Nadab agus d'Abiu, gur léigiodar le faillidh an</span>
<lb n="3846"/><span>teinidh bheannaighthe dul a mbáthadh nó as,</span>
<lb n="3847"/><span>ionus gurbh éigion dóibh teinidh choitchionn</span>
<lb n="3848"/><span>choimhightheach do chur ann a sionnsaibh a</span>
<lb n="3849"/><span>losgadh na túise don Tiaghearna, go ttáinicc do</span>
<lb n="3850"/><span>dhíoghaltus orra go bhfuaradar bás ar an láthair</span>
<lb n="3851"/><span>istigh isan taburnacel isan áit ro-naomhtha, óir</span>
<lb n="3852"/><span>dotháinicc caor theintidh ó Dhia orra neoch do</span>
<lb n="3853"/><span>bhrúidh agus do mharbh iad gan a n-édach do losgadh</span>
<lb n="3854"/><span>ná a gcroicinn do bhreóghadh.  Agus mur shompla</span>
<lb n="3855"/><span>thairbheach dona sagairt eile do órdaigh Maoise</span>
<lb n="3856"/><span>an dá chorp sin maille lena n-édaighibh sagairt</span>
<lb n="3857"/><span>d'fhágbháil orra a chur amach as an gcampa.</span>
<lb n="3858"/><span>Adubhairt fós le hÁaron agus lena chloinn eile gan</span></p>
</div>
<pb n="128"/>
<div><lb n="3859"/><p><span>chomhartha doilghís do dhénamh, .i. gan a ngruag</span>
<lb n="3860"/><span>do ghearradh ná a n-édach do strócadh mur fa</span>
<lb n="3861"/><span>ghnáth do lucht doilghis agus eólchuire do dhénamh</span>
<lb n="3862"/><span>'mun am sin, agus adubhairt riú gan an nós sin do</span>
<lb n="3863"/><span>leanmhuin acht a fhágbháil ag na tuataighibh,</span>
<lb n="3864"/><span>óir gur cuiradh ola beannaighthe na sagartacht</span>
<lb n="3865"/><span>orra.</span></p>
<lb n="3866"/>
<lb n="3867"/><p><span>Do chuir Dia i gcéill leis an siompla so nach</span>
<lb n="3868"/><span>bíonn ofráil dá onóraigh nó dá dhaor-luaighe</span>
<lb n="3869"/><span>taithneamhach aige má níthear go faillígheach</span>
<lb n="3870"/><span>nó go heasbhadhach í, óir níor taithneamhach</span>
<lb n="3871"/><span>leis an túis féin ó nách raibh sí arna losgadh leis</span>
<lb n="3872"/><span>an teinidh chóir do hordaigheadh dhí.</span></p>
<lb n="3873"/>
<lb n="3874"/><p><span>Anois féin ní taithneamhach leis teinidh ar bith</span>
<lb n="3875"/><span>choimhigheach do losgadh 'na láthair acht an</span>
<lb n="3876"/><span>teinidh úd do fhadoigh an Spiorad Naomh i</span>
<lb n="3877"/><span>gcroidheacha na bhfírén, .i. teinidh ghráidh Dé</span>
<lb n="3878"/><span>agus na comharsann nach bhfuilingann teinidh</span>
<lb n="3879"/><span>choimhigheach ghráidh na neithe saoghalta bheith</span>
<lb n="3880"/><span>ag comhlosgadh 'na fochair, agus is gnáthach leis</span>
<lb n="3881"/><span>díoghaltus a dhénamh ar gach aon do-bheir an</span>
<lb n="3882"/><span>teinidh choimhightheach so leis do láthair iodhbartha</span>
<lb n="3883"/><span>ná urnaighthe chuige, mur do-rinne ar</span>
<lb n="3884"/><span>Nadab agus ar Abiu.</span></p>
<lb n="3885"/>
<lb n="3886"/><p><span>(Thig Leabhar na Nuimhreach asteach anos.)</span>
<lb n="3887"/></p>
</div>
<pb n="129"/>
<div><lb n="3888"/><p><span>CAIB. XXVIII</span></p>
<lb n="3889"/>
<lb n="3890"/><p><span>LUCHT DIA-ATHISE ARNA GCLOCHADH CHUM BÁIS.</span></p>
<lb n="3891"/>
<lb n="3892"/><p><span>Eodem Anno.</span></p>
<lb n="3893"/>
<lb n="3894"/><p><span>Ar ttabhairt an cheirt-bhreitheamhnuis chruaidh</span>
<lb n="3895"/><span>chinte sin do Dhia ar na sagairt sin dobhí ag</span>
<lb n="3896"/><span>miniostrálacht i ttimchioll a altóra féin, ní cían</span>
<lb n="3897"/><span>go ttug a shamhail do shompla don phobal</span>
<lb n="3898"/><span>choitchionn.</span></p>
<lb n="3899"/>
<lb n="3900"/><p><span>Óir tárla imreasan idir dhias Eabhraigheach,</span>
<lb n="3901"/><span>agus ar mbeith lán do fhraoch agus do dhásacht feirge</span>
<lb n="3902"/><span>d'aon acu tug oil agus aithis d'ainm Dé uile-chumhachtaigh.</span>
<lb n="3903"/><span>Ar gclos na dia-athise sin do dhruing</span>
<lb n="3904"/><span>áirighe don phobal, do ghlac gráin agus uathbhás iad</span>
<lb n="3905"/><span>go ttugadar an fear sin leó do láthair Mhaoise,</span>
<lb n="3906"/><span>agus tug Maoise ordúgh a chur i bpríosún go ndénamh</span>
<lb n="3907"/><span>féin comhairle re Dia le fios créd an pionús</span>
<lb n="3908"/><span>bu cóir d'imirt air.  Agus adubhairt Dia ris a</span>
<lb n="3909"/><span>thabhairt amach as an gcampa gan fhuireach,</span>
<lb n="3910"/><span>gach duine dhá gcualaidh an dia-athis sin uaidhe</span>
<lb n="3911"/><span>theacht chuige agus lámh do chur ar a cheann, agus a</span>
<lb n="3912"/><span>haithle sin gach aon don phobal a theacht le</span>
<lb n="3913"/><span>cloich agus a bualadh air go gcuireadh chum báis</span>
<lb n="3914"/><span>é.  Agus do-rinneadh sin ar an láthair.</span></p>
<lb n="3915"/>
<lb n="3916"/><p><span>Féchadh agus tuigadh dream mhallaighthe na</span>
<lb n="3917"/><span>mionn mór agus na dia-athise atá anos ann ar</span></p>
</div>
<pb n="130"/>
<div><lb n="3918"/><p><span>measg gurab é an Dia díoghaltach atá aguinn,</span>
<lb n="3919"/><span>bhérus i n-ionad a gclochadh le clocha na talmhan</span>
<lb n="3920"/><span>bás agus pianta síorruidhe dháibh.</span></p>
<lb n="3921"/>
<lb n="3922"/><p><span>Agus tug Dia mur dhlighe dháibh an bás</span>
<lb n="3923"/><span>cédna do thabhairt do gach aon dá mbeith</span>
<lb n="3924"/><span>ciontach isan gcoir chédna.</span></p>
<lb n="3925"/>
<lb n="3926"/><p><span>Go grod dá éis sin tárla siompla eile ar chruaidh- agus</span>
<lb n="3927"/><span>ar ceart-bhreitheamhnus fíor-chinntidh Dé.</span>
<lb n="3928"/><span>Óir ar mbeith don phobal ro-chúramach um na</span>
<lb n="3929"/><span>Sabaóide do choimhéd do réir na haithne do</span>
<lb n="3930"/><span>chuir Dia go dlúth roimhe sin orra, tárla do</span>
<lb n="3931"/><span>dhream acu óglaoch dobhí 'cruiniughadh cipínigh</span>
<lb n="3932"/><span>nó maidigh isin tSabaóid.  Tugadar do láthair</span>
<lb n="3933"/><span>Mhaoise é, agus ar ndénadh a chomhuirle do Mhaoise</span>
<lb n="3934"/><span>ré Dia, fuai rdúgh a thabhairt amach as an</span>
<lb n="3935"/><span>gcampa agus a rádh ris an bpobal mur an an gcédna</span>
<lb n="3936"/><span>a bhásúgh re clocha.</span></p>
<lb n="3937"/>
<lb n="3938"/><p><span>Do bheith cách anois ní bu coimhédaigh go</span>
<lb n="3939"/><span>mór ar dhlighe Dé do choimhlíonadh dá bhfaiceadh</span>
<lb n="3940"/><span>cách díobh na píonúis agus na díoghaltais a' teacht</span>
<lb n="3941"/><span>mur so go tobann.  Gidh eadh, tiucfaidh gan</span>
<lb n="3942"/><span>amhrus díoghaltus i n-am nach béidh cabhair</span>
<lb n="3943"/><span>ná tártháil re fagháil.</span>
<lb n="3944"/></p>
</div>
<pb n="131"/>
<div><lb n="3945"/><p><span>CAIB. XXIX</span></p>
<lb n="3946"/>
<lb n="3947"/><p><span>DON DÁ BHRATHADÓIR DHÉCC.</span></p>
<lb n="3948"/>
<lb n="3949"/><p><span>Eodem Anno M. 2514.</span></p>
<lb n="3950"/>
<lb n="3951"/><p><span>Níor choisg gach siompla cruaidh-bhreitheamhnuis</span>
<lb n="3952"/><span>dá ttug Dia don phobal chruaidh-mhuinélach</span>
<lb n="3953"/><span>dho-smachtaigh so iad ar mhurmur a n-aghaidh</span>
<lb n="3954"/><span>Mhaoise agus Aaroin; óir ar mbeith édmhar iomthnúthach</span>
<lb n="3955"/><span>dháibh fá úghdarrás agus fá mhór-chumhachta</span>
<lb n="3956"/><span>Mhaoise ós a gcionn, adubhradar nár chóra</span>
<lb n="3957"/><span>dhó labhairt re Dia ná dháibh féin, agus ionnus go</span>
<lb n="3958"/><span>gcuirfeadhdís dath ar an ithiomrádh sin dubhradar</span>
<lb n="3959"/><span>nár chneasda dhó bean Etiopach a bheith aige.</span>
<lb n="3960"/><span>Agus dobhí Aaron féin agus a dheirbhshiur Maria</span>
<lb n="3961"/><span>comh ciontach ré cách isan murmur sin.</span></p>
<lb n="3962"/>
<lb n="3963"/><p><span>Do ghlac Maoise go foighideach an ní sin, mur</span>
<lb n="3964"/><span>fa gnáth leis.  Gidh eadh do-rinne Dia díoghaltas</span>
<lb n="3965"/><span>ar a shon; acht gur fhéch sé do ghairm Aaroin,</span>
<lb n="3966"/><span>do bhuail sé le lubhra Maria ó bhonn go bathais</span>
<lb n="3967"/><span>ar an láthair, dobhí ag crinn a cuirp go hiomlán.</span></p>
<lb n="3968"/>
<lb n="3969"/><p><span>Is annsin do ghuidh Moyse Dia le aisiog sláinte</span>
<lb n="3970"/><span>do thabhairt dá dheirbhshiair.  Agus ní bhfuair</span>
<lb n="3971"/><span>an athchuinge sin ar an láthair nó gurbh éigion</span>
<lb n="3972"/><span>dí dul amach as an gcampa ar feadh sheacht lá,</span>
<lb n="3973"/><span>agus i gcionn na haimsire sin do glanadh ón lubhra í.</span>
<lb n="3974"/></p>
</div>
<pb n="132"/>
<div><lb n="3975"/><p><span>Acht ní luaithe do choisg an murmur so ná</span>
<lb n="3976"/><span>d'éirigh murmur coitchionn imeasg an phobuil</span>
<lb n="3977"/><span>go hiomlán.  Óir, iar bhfagháil ordaigh ó Dhía</span>
<lb n="3978"/><span>do Mhaoise duine do gach treibh do dhá threibh</span>
<lb n="3979"/><span>dhécc Israél do chur a' brath agus a' breathnughadh</span>
<lb n="3980"/><span>thíre na Canaám, agus le cuid do shiompla thortha</span>
<lb n="3981"/><span>na tíre do thabhairt leó lena ttaisbénadh don</span>
<lb n="3982"/><span>phobal, ar tteacht ar a n-ais dáibh tugattar leó</span>
<lb n="3983"/><span>aen-bheangán amháin ar a raibh mogull do chaora</span>
<lb n="3984"/><span>fíneamhna bhí 'na ualach deise ar chuaille eatorra.</span>
<lb n="3985"/><span>Agus gidh gur raibh adhbhar sóláis mhóir acu</span>
<lb n="3986"/><span>fó an talamh sin do gealladh dháibh a bheith</span>
<lb n="3987"/><span>comh torthach agus sin, do chuir na teachtairigh</span>
<lb n="3988"/><span>thug leó é an uiriod sin do dhroch-mhisnigh orra,</span>
<lb n="3989"/><span>óir ní raibh aon don dá fhear dhécc acht Caleb agus</span>
<lb n="3990"/><span>Iosue nach dubhairt go raibh áitígheórigh na tíre</span>
<lb n="3991"/><span>comh neartmhur agus comh láidir sin nacharbh</span>
<lb n="3992"/><span>fhéidir buaidh do bhreith orra, agus adubhradar fós</span>
<lb n="3993"/><span>go raibh athaigh ann agá raibh pearsanna mór-adhbhla</span>
<lb n="3994"/><span>acu.</span></p>
<lb n="3995"/>
<lb n="3996"/><p><span>Arna chlos sin don phobal do sgreadadar ós</span>
<lb n="3997"/><span>áird, agus adubhradar d'aithiosg aon-fhir go</span>
<lb n="3998"/><span>mbfhearr leó bás d'fhagháil ar an bhfásach ná</span>
<lb n="3999"/><span>dhul i gconntabhart comhraic le daoine comh</span>
<lb n="4000"/><span>neartmhar sin.  Agus leis sin do thionsgain siad</span>
<lb n="4001"/><span>cinn feadhna do thogha dáibhlena ttreórughadh</span>
<lb n="4002"/><span>ar a n-ais don Égipt.  Agus ar mbeith do Mhaoise</span>
<lb n="4003"/><span>agus d'Aaron ag sgreadaigh ar Dhia agus dá ghuidhe go</span>
<lb n="4004"/><span>dúthrachtach, dobhí Caleib agus Iosue ag tabhairt</span></p>
</div>
<pb n="133"/>
<div><lb n="4005"/><p><span>misnigh don phobal agus ag rádh riú dá mbeith</span>
<lb n="4006"/><span>Dia fabhrach go gclaoidhfadhdís lucht tíre na</span>
<lb n="4007"/><span>Canaam gan duaigh ná dochar, agus gur bhá tír í do</span>
<lb n="4008"/><span>bhí líonta do mhil agus do bhainne.</span></p>
<lb n="4009"/>
<lb n="4010"/><p><span>Acht i n-ionad meisnígh do ghlacadh leis na</span>
<lb n="4011"/><span>haithiosgaibh sin, do thionnsgain síad Caleb agus Iosue</span>
<lb n="4012"/><span>do mharbhadh le clocha, acht gur thárthaigh</span>
<lb n="4013"/><span>Dia iad, arna thaisbénadh féin dóibh ós cionn an</span>
<lb n="4014"/><span>tabernaceil, a' tabhairt ordaigh do Mhaoise a</span>
<lb n="4015"/><span>rádh riú go gcualaidh féin a murmur agus go</span>
<lb n="4016"/><span>ttiubhradh féin a rogha dháibh, oír nach rachadh</span>
<lb n="4017"/><span>aon díobh ó aois a fhithchid bliadhain amach</span>
<lb n="4018"/><span>beó go Talamh na Geallamhna, acht go bhfuigheadh</span>
<lb n="4019"/><span>uile bas ar an bhfásach ar mbeith dá fhithchid</span>
<lb n="4020"/><span>bliadhain dáibh ar seachrán feadh an fhásaigh</span>
<lb n="4021"/><span>chédna, acht amháin Iosue agus Cáleb do sheas</span>
<lb n="4022"/><span>amach a n-aghaidh an mhurmuir sin.  Agus tug</span>
<lb n="4023"/><span>bás ar an láthair don deichneamhar eile brathadóirigh</span>
<lb n="4024"/><span>do mhúsgail an murmur cédna sin.</span></p>
<lb n="4025"/>
<lb n="4026"/><p><span>Mur so diúltar an oighriocht shíorruidhe ar an</span>
<lb n="4027"/><span>dream ar a ttugann édóchus, leisge, agus droch-mheisneach</span>
<lb n="4028"/><span>gan duaigh do ghlacadh lena saothrughadh.</span></p>
<lb n="4029"/>
<lb n="4030"/><p><span>Ní luaithe do coisgadh an murmur so do</span>
<lb n="4031"/><span>mhúsgail na brathadóirigh ná do lean murmur</span>
<lb n="4032"/><span>eile is mó do mhúsgail fearg Dé ná an chéd-mhurmur</span>
<lb n="4033"/><span>sin ar an thráchtamur anois.  Óir</span>
<lb n="4034"/><span>d'éirigh Coré, Dathan, agus Abíron maille le dhá</span>
<lb n="4035"/><span>chéd go leith dona daoine bá prionsapálta ameasg</span></p>
</div>
<pb n="134"/>
<div><lb n="4036"/><p><span>an phobuil Israél a n-aghaidh Mhaoise agus Araaoin,</span>
<lb n="4037"/><span>óir do ghlac iomthnúth mór iad fó ard-cheannus</span>
<lb n="4038"/><span>an phobuil do bheith acu, agus adubhradar gur leór</span>
<lb n="4039"/><span>'fhad dobhí pobal Dé fá mhursantacht acu agus gur</span>
<lb n="4040"/><span>mhithid cosg do chur ar a ttiarántacht.  Agus ar</span>
<lb n="4041"/><span>nguidhe Dé do Mhaoise go dúthrachtach adubhairt</span>
<lb n="4042"/><span>leis an dream mhallaighthe sin gur leór dháibh</span>
<lb n="4043"/><span>beith a n-ord Lebhítigh agus gan tnúth do bheith</span>
<lb n="4044"/><span>acu leis an ard-shagartacht.  “Agus dá bhrígh</span>
<lb n="4045"/><span>sin,” ar sé, “dothug sibh masla do Dhia féin</span>
<lb n="4046"/><span>le bhur n-uabhar agus le bhur ndíthchéill féin, agus</span>
<lb n="4047"/><span>más maith libh cruthúgh d'fhagháil air sin</span>
<lb n="4048"/><span>tugaidh libh gach aon agaibh a shionnsa ann a</span>
<lb n="4049"/><span>láimh amárach, agus dénadh Aaron an ní cédna,”</span>
<lb n="4050"/><span>ar sé.</span></p>
<lb n="4051"/>
<lb n="4052"/><p><span>Agus ar tteacht dóibh mur sin do sheas Aaron</span>
<lb n="4053"/><span>a ttaobh agus iad-san ar an ttaobh eile.  Is annsin</span>
<lb n="4054"/><span>do thaisbéin Dia é féin go sollamanta maille le</span>
<lb n="4055"/><span>mórdhacht dho-innste, agus adubhairt re gach aon</span>
<lb n="4056"/><span>oile lucht ar mhurmuir do sheachna agus a bhfágbháil</span>
<lb n="4057"/><span>'na n-aonar; agus ar mbeith dháibh mar aon rena</span>
<lb n="4058"/><span>mnáibh agus rena gcloinn 'na seasadh a n-doruis a</span>
<lb n="4059"/><span>bpáilliúin, do labhair Maoise do ghuth árd ris an</span>
<lb n="4060"/><span>bpobal agus dubhairt:</span></p>
<lb n="4061"/>
<lb n="4062"/><p><span>“Bíodh 'fhiadhnuis' agaibh,” ar sé, “go bhfaicfidh</span>
<lb n="4063"/><span>dá chruthugh go follusach anois nach darnu-sa</span>
<lb n="4064"/><span>ní ar bith ann ar measg acht le hordúgh Dé féin.”</span></p>
<lb n="4065"/>
<lb n="4066"/><p><span>Agus ní luaithe do léig an focal déighionach</span>
<lb n="4067"/><span>dona briathra sin amach as a bhél ná do fhosgail</span></p>
</div>
<pb n="135"/>
<div><lb n="4068"/><p><span>an talamh fá chosaibh Core, Dhathan agus Abíron,</span>
<lb n="4069"/><span>gur shluig iad cona muintir agus gona maoin, gan</span>
<lb n="4070"/><span>faill focail do bheith acu nó gur sluigeadh go</span>
<lb n="4071"/><span>hifrionn iad.</span></p>
<lb n="4072"/>
<lb n="4073"/><p><span>Arna fhaicsin sin don phobal do theithiodar ar</span>
<lb n="4074"/><span>gach taobh as an láthair d'eagla go sluigfidh iad</span>
<lb n="4075"/><span>féin mar aon riú, agus ar an láthair do theilg Dia</span>
<lb n="4076"/><span>teinidh ar an .ccl. eile do loisg agus do chosgair</span>
<lb n="4077"/><span>iad.  Do chuir Maoise d'fhiachaibh na sionnsaibh</span>
<lb n="4078"/><span>dobhí acu do thabhairt amach as an lasair, agus</span>
<lb n="4079"/><span>plátaigh do dhénamh dhíobh do bheith ag folach</span>
<lb n="4080"/><span>na haltóra agus bheith 'na gcuimhne go bráth ar na</span>
<lb n="4081"/><span>héuchtaibh míorbhuileach' do-rinne Dia isan lá</span>
<lb n="4082"/><span>sin ar na trétúirigh mallaighthe sin.</span></p>
<lb n="4083"/>
<lb n="4084"/><p><span>Is annsin a d'éirigh an pobal a meirrliochas agus i</span>
<lb n="4085"/><span>ttrétúracht a n-aghaidh Mhaoise, agus tugattar</span>
<lb n="4086"/><span>imdheargadh dhó, ag rádh gurbh é budh ciontach</span>
<lb n="4087"/><span>leis an droch-bhás tiaránta tobann mí-thrócaireach</span>
<lb n="4088"/><span>sin do himreadh ar a ndearbhráithreacha.  Agus</span>
<lb n="4089"/><span>arna chlos sin do Mhaoise agus d'Aaron do-chuadar</span>
<lb n="4090"/><span>asteach isin tabernacel, agus ar tteacht don phobal</span>
<lb n="4091"/><span>do láthair adubhairt Dia riú:</span></p>
<lb n="4092"/>
<lb n="4093"/><p><span>“Dealaigh sibh féin as an bpobal mí-ghrásamhuil</span>
<lb n="4094"/><span>so nó go mbásaigh mé iad.”</span></p>
<lb n="4095"/>
<lb n="4096"/><p><span>Agus leis sin do thuit cách dhíobh for an</span>
<lb n="4097"/><span>talamh, óir do dhoirt Dia pláigh 'na measg ar an</span>
<lb n="4098"/><span>láthair do-rinne ár mór 'na measg.  Is annsin</span>
<lb n="4099"/><span>adubhairt Dia re hAaron cuid do theinidh bheannaighthe</span>
<lb n="4100"/><span>na haltóra do chur ann a shionnsa agus túis</span></p>
</div>
<pb n="136"/>
<div><lb n="4101"/><p><span>do losgadh don Tiaghearna lena fheirg do chlaochlódh.</span>
<lb n="4102"/><span>Agus arna dhénamh sin do Aaran do</span>
<lb n="4103"/><span>sheas agus a shionnsa 'na láimh idir an dream bheó</span>
<lb n="4104"/><span>agus an dream dobhí marbh, gur choisg mur sin</span>
<lb n="4105"/><span>fearg dhíoghaltach an Tiaghearna, agus gur stad an</span>
<lb n="4106"/><span>phláigh theinntidh sin gan nísa mhó árbhaigh do</span>
<lb n="4107"/><span>dhénamh, tar éis cheithre míle dhécc agus seacht</span>
<lb n="4108"/><span>ccéd do mharbhadh dhí ar an láthair sin.</span></p>
<lb n="4109"/>
<lb n="4110"/><p><span>Agus iar sin, ionnus go bhfácfadh Dia an</span>
<lb n="4111"/><span>tsagartacht ag treibh Leui go síorruidhe mur</span>
<lb n="4112"/><span>oighreacht ó sin amach, agus ag sliocht Aaroin do</span>
<lb n="4113"/><span>bhí don treibh chédna, adubhairt re Maoise a</span>
<lb n="4114"/><span>fhógra do cheann feadhna gacha treibhe slat</span>
<lb n="4115"/><span>gach aon acu do chur ann a n-ainm féin agus a n-ainm</span>
<lb n="4116"/><span>a ttreibhe, agus a n-ainm do sgríobhadh uirre, agus a</span>
<lb n="4117"/><span>gur iar sin isan tabarnacel, agus gíbe slat acu, .i.</span>
<lb n="4118"/><span>don dá shlait dhécc, ar a bhfásfadh duille agus bláth</span>
<lb n="4119"/><span>an treibh sin bheith 'na sagairt agus 'na lucht</span>
<lb n="4120"/><span>freasdail ag an tabarnacel gan éiliugh 'na n-aghaidh</span>
<lb n="4121"/><span>go bráth.  Agus arna dhénamh sin dáibh dofríth</span>
<lb n="4122"/><span>arna mhárach duille óg agus bláth ar shlait Aaroin,</span>
<lb n="4123"/><span>agus mur chuimhne ar na míorbhuile sin tug órdugh</span>
<lb n="4124"/><span>dháibh an tslat sin do chumhdach isin tabernacel</span>
<lb n="4125"/><span>do shíor.</span></p>
<lb n="4126"/>
<lb n="4127"/><p><span>Tar éis gach siompla dhíobh so, ní fear creididh</span>
<lb n="4128"/><span>ná céille acht dosaire gan chreideamh gan chéill do</span>
<lb n="4129"/><span>ghlacfadh ughdarrás ar bith re a ais isin Eaglais</span>
<lb n="4130"/><span>mur mbeith arna thogha mur Aaron.</span>
<lb n="4131"/></p>
</div>
<pb n="137"/>
<div><lb n="4132"/><p><span>Da éis sin isin mbliadhain d'aois an domhain</span>
<lb n="4133"/><span>1452 ar gcur na míorbhuileadh sin i ndearmad</span>
<lb n="4134"/><span>don phobal chrosta chédna so, ar mbeith dáibh</span>
<lb n="4135"/><span>mórán do bhliadhnaibh, do réir mur do ordaigheadh</span>
<lb n="4136"/><span>Dia dháibh, ag aistriugh ó áit go háit ar feadh</span>
<lb n="4137"/><span>an fhásaigh, do-chuadar uile i murmur agus i</span>
<lb n="4138"/><span>n-ithiomrádh a n-aghaidh Mhaoise, agus do chasaoid</span>
<lb n="4139"/><span>siad go coitcheann, agus do labhradar go hasaonta</span>
<lb n="4140"/><span>ris ag rádh, “Créd fá ttugais as an Égipt sinn le</span>
<lb n="4141"/><span>bás to thabhairt dúinn féin agus dár gceathra ar an</span>
<lb n="4142"/><span>bhfásach, óir níl arán aguinn le hithe, bídh</span>
<lb n="4143"/><span>uireasbhaidh uisge féin oruinn, agus is fada tá ar</span>
<lb n="4144"/><span>ngráin agus ar bhfuath ar an mbia neamh-mbríghmhur</span>
<lb n="4145"/><span>neamh-thábhachtach atá aguinn.”</span></p>
<lb n="4146"/>
<lb n="4147"/><p><span>Do ghlac fearg agus fráoch mór Dia fón mhí-shástacht</span>
<lb n="4148"/><span>sin an phobuil, agus mur dhíoghaltus do chuir</span>
<lb n="4149"/><span>athracha nimhe tinntidh 'na measg do-rinne ár</span>
<lb n="4150"/><span>mór orra.  An tan do-chonncadar an díoghaltus</span>
<lb n="4151"/><span>tobann sin a theacht do ghlac uamhan agus uathbhás</span>
<lb n="4152"/><span>mór iad, ar mhodh nach raibhe dhá dhoirbhe nó</span>
<lb n="4153"/><span>dhá dho-riartha acu nachar umhlaigh é féin, agus</span>
<lb n="4154"/><span>nach deachaidh lena ghuidhe agus lén' urnaighthe do</span>
<lb n="4155"/><span>láthair an Tiaghearna ag iarraidh cabhra agus</span>
<lb n="4156"/><span>tárthála air; agus ar ttús thángattar do láthair</span>
<lb n="4157"/><span>Mhaoise ag admháil na n-égcóracha do-rinneadar</span>
<lb n="4158"/><span>lena murmur agus lena n-ithiomrádh air, agus d'iarradar</span>
<lb n="4159"/><span>go truaghbhélach air Dia do ghuidhe ar a son le</span>
<lb n="4160"/><span>maitheamhnus d'fháil agus leis an bpláigh dhíoghaltaigh</span>
<lb n="4161"/><span>sin do thógbháil.</span>
<lb n="4162"/></p>
</div>
<pb n="138"/>
<div><lb n="4163"/><p><span>Do-chuaidh Maoise leis an teachtuireacht sin</span>
<lb n="4164"/><span>le humhlacht mhóir do láthair an Tiaghearna, agus</span>
<lb n="4165"/><span>d'éisd Dia le guidhe an duine naomhtha, agus dubhairt</span>
<lb n="4166"/><span>ris nathar nimhe práis do chrochadh i gcrann</span>
<lb n="4167"/><span>árd a n-amharc an phobuil, agus gibé neoch díobh</span>
<lb n="4168"/><span>do bheith arna lot nó arna ghuin leis na hathracha</span>
<lb n="4169"/><span>tinntidhe sin an tan d'fhéchadh ar an nathar</span>
<lb n="4170"/><span>nimhe phráis go mbeith slán i gcédóir.  Agus is</span>
<lb n="4171"/><span>mur sin do choisg pláigh na nathrach nimhe.</span></p>
<lb n="4172"/>
<lb n="4173"/><p><span>Ciallaidh an murmur úd an t-édóchus agus an</span>
<lb n="4174"/><span>droch-mheisnach ghlacus mórán fá bhuan-sheasamh</span>
<lb n="4175"/><span>do dhénamh ag dul dáibh go Talamh</span>
<lb n="4176"/><span>na Geallamhna, .i. go flaithios Dé, tré shlighe dhoghraingigh</span>
<lb n="4177"/><span>an tsaoghail, agus bheir fuath don mhanna,</span>
<lb n="4178"/><span>.i. dona subháilcibh, agus an tan umhlaighid dona</span>
<lb n="4179"/><span>caithidhibh sin loitidh an sean-athar nimhe, .i.</span>
<lb n="4180"/><span>an diabhal, iad, agus annsin ní bhíonn tártháil acu</span>
<lb n="4181"/><span>acht féchuin ar chosmhulacht an athar úd, .i. ar</span>
<lb n="4182"/><span>Críosd ar Slánaightheóir i gcrann na páise, do-tháinicc</span>
<lb n="4183"/><span>i gcruth nathar nimhe - gidh nach</span>
<lb n="4184"/><span>dearnaidh an peacadh, dotháinicc i gcruth agus i</span>
<lb n="4185"/><span>gcosmhalacht peacaigh - dotháinicc gan nimh i</span>
<lb n="4186"/><span>gcosmhalacht agus a gcruth nathrach nimhe.</span>
<lb n="4187"/></p>
</div>
<pb n="139"/>
<div><lb n="4188"/><p><span>CAIB XXX</span></p>
<lb n="4189"/>
<lb n="4190"/><p><span>TRÁCHT AR BÁLAAM.</span></p>
<lb n="4191"/>
<lb n="4192"/><p><span>A.M. 2553.</span></p>
<lb n="4193"/>
<lb n="4194"/><p><span>Tar éis gach duaighe, gach trioblóide agus gach</span>
<lb n="4195"/><span>doghruing dhólásach dár fhuiling Maoise an</span>
<lb n="4196"/><span>feadh dobhí i gceannus an phobuil Israél, dob</span>
<lb n="4197"/><span>éigion dó, aimsir bheag ré mbás, comhghleic</span>
<lb n="4198"/><span>chruaidh do dhénamh ris an saobh-fháidh Balaam.</span>
<lb n="4199"/><span>Óir ar mbeith don phobal Israél i gcampa a</span>
<lb n="4200"/><span>bhfogus dona Moabítigh do ghlac eagla agus uathbhás</span>
<lb n="4201"/><span>rígh na tíre sin, .i. Balach, rompa, agus do bhrígh</span>
<lb n="4202"/><span>gurab é a naomhthacht is mó chuir eagla air do</span>
<lb n="4203"/><span>mheas nach raibh slíghe lena gclaoidh dob fhearr</span>
<lb n="4204"/><span>ná teachta do chur ar chionn Bhalaam, .i. fáidh</span>
<lb n="4205"/><span>dobhí i ttír na Madianítibh, agus tuarusdal do</span>
<lb n="4206"/><span>thabhairt dó ar chionn a mallughadh.</span></p>
<lb n="4207"/>
<lb n="4208"/><p><span>Agus ar gcur na teachta 'na chuinne dhó do</span>
<lb n="4209"/><span>thoirmisg Dia air a dhul dá ionnsaigh, agus thug sin</span>
<lb n="4210"/><span>air gan gluasacht as an tír.  Gidh eadh, níor</span>
<lb n="4211"/><span>thoirmisg an diúltadh sin Balaac gan teachtuireacht</span>
<lb n="4212"/><span>eile maille le tobhartuis mhóra do chur</span>
<lb n="4213"/><span>chuige.  An tan chonnairc an saobh-fháidh</span>
<lb n="4214"/><span>santach sin iomad na ttiodhlaicibh óir agus édála</span>
<lb n="4215"/><span>oile ní bhfuair aige féin diúltadh do thabhairt</span></p>
</div>
<pb n="140"/>
<div><lb n="4216"/><p><span>dona teachta sin mur do-rinne roimhe, acht do-chuaidh</span>
<lb n="4217"/><span>go díthchéilligh a' dénamh comhuirle le</span>
<lb n="4218"/><span>Dia.  Óir, dár leat, do mheas go bhfédfadh na</span>
<lb n="4219"/><span>tiodhlaice fuair féin Dia d'ionntogh.  Agus ní</span>
<lb n="4220"/><span>mur sin dobhí, acht do thréig Dia eision agus</span>
<lb n="4221"/><span>adubhairt ris imtheacht.  Agus iar ngluasacht dó</span>
<lb n="4222"/><span>tháinicc roimhe aingiol Dé ar chaol-bhealach, agus</span>
<lb n="4223"/><span>ní fhacaidh é gur stad an t-asal dobhí faoi, agus an</span>
<lb n="4224"/><span>tan dob áill leis a cur ar a haghaidh do thuit sí</span>
<lb n="4225"/><span>faoi, agus annsin do bhuail sé go mór í.  Agus ní</span>
<lb n="4226"/><span>luaithe do-rinne ná d'fhosgail Dia bél an asail, go</span>
<lb n="4227"/><span>ndubhairt, “Créd fá bhfuil tú dom bhualadh?”</span>
<lb n="4228"/><span>ar sí.  Agus leis sin do-chonnairc Balaam féin</span>
<lb n="4229"/><span>an t-aingiol agus cloidheamh nochtaigh ann a láimh</span>
<lb n="4230"/><span>ag cur toirmisg air ann a thurus agas ag bogar</span>
<lb n="4231"/><span>báis air.  Annsin do umhlaigh Baláam dhó, agus</span>
<lb n="4232"/><span>dubhairt ris go ttillfeadh ar ais más é búdh mian</span>
<lb n="4233"/><span>leis; acht tug cead dó dul ar aghaidh ar conghíoll</span>
<lb n="4234"/><span>nach ndénfadh agus nach n-aibeóradh aen-ní acht do</span>
<lb n="4235"/><span>réir mur do-chluinfeadh ó Dhia.</span></p>
<lb n="4236"/>
<lb n="4237"/><p><span>Agus is mur sin tárla dhó; óir dá mhéd</span>
<lb n="4238"/><span>díthchioll dá ndearnaidh féin agus Bálac níor fhéd</span>
<lb n="4239"/><span>mallacht ar bith do thabhairt don phobal, acht</span>
<lb n="4240"/><span>a n-ionad mallachta dobhí ag tabhairt beannachtaigh</span>
<lb n="4241"/><span>dhóibh, óir do chuireadh Dia na focail ann</span>
<lb n="4242"/><span>a bhél mur do-rinne roimhe ris an asal.</span></p>
<lb n="4243"/>
<lb n="4244"/><p><span>Gidh eadh, d'eagla go gcaillfeadh an tuarusdal</span>
<lb n="4245"/><span>mór do gealladh dhó, tug comhairle mhailíseach do</span>
<lb n="4246"/><span>Bhálac do mhill gach ní maith dá ndubhairt</span></p>
</div>
<pb n="141"/>
<div><lb n="4247"/><p><span>roimhe.  Agus is í comhairle tug dhó mná</span>
<lb n="4248"/><span>Maidianíteacha do chur d'ionsaighe na Iudaightheacha</span>
<lb n="4249"/><span>do ghluaisfeadh dochum peacaidh iad le</span>
<lb n="4250"/><span>hadhaltrannus agus le híodhal-adhradh, agus leis sin</span>
<lb n="4251"/><span>go ttréigfadh a nDia iad agus uaidhe sin amach go</span>
<lb n="4252"/><span>mbéradh buaidh gan docamhal orra.  Agus</span>
<lb n="4253"/><span>táinicc toradh na comhuirle sin asteach do réir a</span>
<lb n="4254"/><span>mhiana, óir do thruailligh na mná sin anma agus</span>
<lb n="4255"/><span>cuirp na ndaoine ndíchéilligh sin.  Agus is mur</span>
<lb n="4256"/><span>sin dob óbair don fháidh fhallsa shanntach sin,</span>
<lb n="4257"/><span>do chuir é féin i gcosmhulacht fáidhe fírinnigh,</span>
<lb n="4258"/><span>lena chomhuirle mhioscusaigh mhailísigh an</span>
<lb n="4259"/><span>pobal Israél do mhilleadh go bráth, muna mbeith</span>
<lb n="4260"/><span>go ttáinicc sagart dílis do mhuintir an Dé fhíre</span>
<lb n="4261"/><span>dhá thoirmiosg, .i. Phinée, do-chonnairc Iudaigheach</span>
<lb n="4262"/><span>a ngníomh pheacaidh nó ag ciontugh go</span>
<lb n="4263"/><span>collaighthe re mnaoi Mhadianíteach, agus ar mbeith</span>
<lb n="4264"/><span>dó-san líonta le teas gráidh Dé do ghlac dásacht</span>
<lb n="4265"/><span>agus díbhfeirg naomhtha é, go ttáinicc ós a gcionn</span>
<lb n="4266"/><span>agus gur sháith a chloidhmhe go talamh tréna</span>
<lb n="4267"/><span>gcuirp araon, gur fhág 'na gcorpáin mharbha ar</span>
<lb n="4268"/><span>an áit iad, gur chlaochlaídh fearg Dé leis an</span>
<lb n="4269"/><span>iodhbairt sin, agus leis sin do-rinne an pobal aithrighe.</span></p>
<lb n="4270"/>
<lb n="4271"/><p><span>Adeir S. Ambrós gor mó an mhíorbhuile go</span>
<lb n="4272"/><span>mór lér tharthaigh an sagart beannaighthe so an</span>
<lb n="4273"/><span>pobal ná mur dob fhéidir le mailís na saobhfháidhe</span>
<lb n="4274"/><span>sin dochar do dhénamh, agus gurab aoibhinn</span>
<lb n="4275"/><span>don phobal agá mbíonn Phinee acu le seasamh</span></p>
</div>
<pb n="142"/>
<div><lb n="4276"/><p><span>go dána a n-aghaidh urchóide na n-aindlightheacha</span>
<lb n="4277"/><span>ndiablaidhe thig le bladar agus lena ndroch-shomplaidh</span>
<lb n="4278"/><span>a' cur chaithidhe orra; agus do bhrígh nach</span>
<lb n="4279"/><span>raibh agus nach béidh an Eagluis coidhche gan</span>
<lb n="4280"/><span>a samhail so do bheith dá buaidhreadh gach</span>
<lb n="4281"/><span>tráth, guidhmíd Dia go dúthrachtach le Phinesaibh</span>
<lb n="4282"/><span>go leór do chur chugainn le seasamh 'na n-aghaidh.</span></p>
<lb n="4283"/>
<lb n="4284"/><p><span>CAIB. XXXI</span></p>
<lb n="4285"/>
<lb n="4286"/><p><span>DO BHÁS MAOISE.</span></p>
<lb n="4287"/>
<lb n="4288"/><p><span>A.M. 2553.</span></p>
<lb n="4289"/>
<lb n="4290"/><p><span>An tan do thuig Maoise go raibh críoch a</span>
<lb n="4291"/><span>shaoghail a ngar dhó, do mheas sé gur cheart dó</span>
<lb n="4292"/><span>ré mbás díoghaltus do dhénamh ar an saobhfháidh</span>
<lb n="4293"/><span>Balaam agus ar a thír go hiomlán, fá mur</span>
<lb n="4294"/><span>do tharraing sé an pobal Israél chum peacaidhe</span>
<lb n="4295"/><span>do dhénamh a n-aghaidh Dé, mur dubhramur</span>
<lb n="4296"/><span>thuas.  Agus chum an díoghaltuis sin do dhénamh</span>
<lb n="4297"/><span>do thogh sé dhá mhíle dhécc fear don dream ba</span>
<lb n="4298"/><span>calma agus ba misneamhla dá bhfuair san gcampa</span>
<lb n="4299"/><span>Eabhraightheach, agus chuir Phinee mur cheann</span>
<lb n="4300"/><span>feadhna leó, óir do mheas go ttiubhradh a</span>
<lb n="4301"/><span>naomhthacht agus an chaoin-dúthracht dobhí ann</span>
<lb n="4302"/><span>le dlighe Dé do choimhlíonadh, mur do thaisbéin</span>
<lb n="4303"/><span>go dlúth roimhe sin le comhartha follusach, rath</span></p>
</div>
<pb n="143"/>
<div><lb n="4304"/><p><span>agus buaidh dá shluagh a n-aghaidh na naimhde</span>
<lb n="4305"/><span>sin, dá neartmhuire iad.  Agus ní raibh mealltaigh</span>
<lb n="4306"/><span>ann a bharamhuil, óir iar ttreasgradh agus iar</span>
<lb n="4307"/><span>ndícheannadh shluaightibh agus phrionnsa na</span>
<lb n="4308"/><span>Madianítibh agus Balaaim do mharbhadh don dá</span>
<lb n="4309"/><span>mhíle dhécc Iudaigheach sin, do loisgiodar a</span>
<lb n="4310"/><span>mbailtibh agus a gcathracha, agus thugattar a mnáibh</span>
<lb n="4311"/><span>uile a mbraighdionus leó maille lena n-óg-chlainn</span>
<lb n="4312"/><span>agus le creacha na tíre go hiomlán.  Agus ar tteacht</span>
<lb n="4313"/><span>a ngar dá gcampa féin ar a n-ais dháibh do-chuaidh</span>
<lb n="4314"/><span>Maoise 'na gcuinne, agus ar bhfaicsin na</span>
<lb n="4315"/><span>mban dó do ghlac fearg adhbhal-mhór é, go ttug</span>
<lb n="4316"/><span>imdheargadh mór dona cinn fheadhna dobhí ar</span>
<lb n="4317"/><span>an tsluagh fá gan na mná sin, dá ndearnaigh</span>
<lb n="4318"/><span>Balaam instrumentigh lena ttarruing chum</span>
<lb n="4319"/><span>peacaidh, a chur chum báis mar aon ris na fir.</span>
<lb n="4320"/><span>Agus tug ordúgh ar an láthair dóibh gach firionnach</span>
<lb n="4321"/><span>dá ttugadar leó a chur chum báis agus 'na dhiaidh</span>
<lb n="4322"/><span>sin an méid ban dobhí ann a bhásughadh, acht</span>
<lb n="4323"/><span>amháin na maighdiona do chaomhna; agus ba hí a</span>
<lb n="4324"/><span>n-uimhir sin dhá mhíle agus fithche maighdion.</span></p>
<lb n="4325"/>
<lb n="4326"/><p><span>Is annsin tug Maoise an talamh bhí don taobh</span>
<lb n="4327"/><span>thall don abhainn Órthannáin nó Iordáin mur</span>
<lb n="4328"/><span>chuid ronna do threabha Ruben agus Ghaid agus leathtreibh</span>
<lb n="4329"/><span>Mhanasses.  Agus do bhrígh nach raibh i</span>
<lb n="4330"/><span>gcinneadh dhó féin dul tar an abhainn sin, adubhairt</span>
<lb n="4331"/><span>Dia leis Iosue do thabhairt do láthair an chomhchruinnighthe</span>
<lb n="4332"/><span>go hiomlán, cúra agus ceannus an</span></p>
</div>
<pb n="144"/>
<div><lb n="4333"/><p><span>phobail do chur air.  Agus adubhairt Maoise ris</span>
<lb n="4334"/><span>a bheith cródha meisneamhuil, agus an pobal do</span>
<lb n="4335"/><span>threórughadh dochum na tíre sin do gheall Dia</span>
<lb n="4336"/><span>go minic dháibh.</span></p>
<lb n="4337"/>
<lb n="4338"/><p><span>Agus annsin tug aghaidh ar an bpobal, agus do-rinne</span>
<lb n="4339"/><span>athfhriotal go hathchumair dá láthair ar</span>
<lb n="4340"/><span>gach dlighe agus ar gach aithne dár ghreamaigh Dia</span>
<lb n="4341"/><span>díobh ón aimsir fár fhágadar an Égipt gusan</span>
<lb n="4342"/><span>lá sin, agus do sgríobh sé a leabhar iad dobhí 'na</span>
<lb n="4343"/><span>dhiaidh sin arna chumhdach go cúramach mar</span>
<lb n="4344"/><span>aon re cláir na n-aithneadh i n-áirc an Tiaghearna</span>
<lb n="4345"/><span>do ghnáth.  Iar sin do-chuaidh Maoise suas a</span>
<lb n="4346"/><span>mullach sléibhe nó cnuic Abarim, agus do bheannaigh</span>
<lb n="4347"/><span>fó leith gach treibh do dhá threibh dhécc Israél;</span>
<lb n="4348"/><span>iar sin do thaisbéin Dia talamh na Chanaam dó,</span>
<lb n="4349"/><span>agus dubhairt leis nach bhfuigheadh acht amharc</span>
<lb n="4350"/><span>air, agus nach rachadh asteach ann go bráth.</span></p>
<lb n="4351"/>
<lb n="4352"/><p><span>Iar sin dofuair an duine ro-naomhtha so a</span>
<lb n="4353"/><span>n-aois a shé fithchid bliadhan bás ar an gnoc</span>
<lb n="4354"/><span>cédna, áit ar adhlaic na haingil é gan fhios an</span>
<lb n="4355"/><span>ionaid, ar nach beith eolus ag aon neoch daonna</span>
<lb n="4356"/><span>dár mhair ó sin a leith.</span></p>
<lb n="4357"/>
<lb n="4358"/><p><span>Agus is mur sin do chríochnaigh an fáidh agus an</span>
<lb n="4359"/><span>ceann feadhna ba mó agus bá deagh-bhéusaigh dá</span>
<lb n="4360"/><span>ttáinicc ariamh a shaoghal.  Do chaoin an pobal</span>
<lb n="4361"/><span>é ar feadh thríochad lá.</span></p>
<lb n="4362"/>
<lb n="4363"/><p><span>Iar sin thugattar umhlacht agus urraim do Iosue</span>
<lb n="4364"/><span>dobhí arna líonadh le spiorad agus re gliocus diadha,</span></p>
</div>
<pb n="145"/>
<div><lb n="4365"/><p><span>mur do thaisbéin Dia dhóibh leis an míorbhuile</span>
<lb n="4366"/><span>do-rinne orra ar ndul dáibh le cosa tiorma tré</span>
<lb n="4367"/><span>lár abhanna Orthanáin mur so:</span></p>
<lb n="4368"/>
<lb n="4369"/><p><span>(Iosue 3).</span></p>
<lb n="4370"/>
<lb n="4371"/><p><span>Iar mbás Mhaoise, mur do-chualais cheana,</span>
<lb n="4372"/><span>táinicc an pobal uile do láthair Iosue, agus iar</span>
<lb n="4373"/><span>ttabhairt a ngeallamhna le bheith umhal dó do</span>
<lb n="4374"/><span>shíor adubhairt riú iad féin d'ollmhughadh agus</span>
<lb n="4375"/><span>lónta thrí lá do bhreith leó agus gluasacht d'ionnsaighe</span>
<lb n="4376"/><span>abhanna Orthannáin.  Agus ar an treas</span>
<lb n="4377"/><span>lá do labhair Iosue do ghuth árd ris an bpobal</span>
<lb n="4378"/><span>uile, ag rádh riú coimhéd maith do bheith acu ar</span>
<lb n="4379"/><span>an áirc an tan do bheith isan abhainn - agus d'eagla</span>
<lb n="4380"/><span>nach gcluinfídís go hiomlán é do chuir bollsaire</span>
<lb n="4381"/><span>dá fhógra dháibh -, acht adubhairt riú a léigion</span>
<lb n="4382"/><span>rompa agus gan teacht ní ba goire ná dhá mhíle</span>
<lb n="4383"/><span>chúbad dí.  Agus annsin tug ordugh dona sagairt</span>
<lb n="4384"/><span>an áirc d'iomchar ar a nguallaibh.  Agus ar ndul</span>
<lb n="4385"/><span>asteach isan abhainn do sheasadar, agus an tan do</span>
<lb n="4386"/><span>bhí an áirc ós an uisge do umhlaigh dhí, óir an</span>
<lb n="4387"/><span>chuid don uisge dobhí fútha do theith, gur dhoirt</span>
<lb n="4388"/><span>é féin gan fhuireach isan Mhuir Mhairbh, áit a</span>
<lb n="4389"/><span>raibh a thriall, acht an chuid díobh bhí 'teacht</span>
<lb n="4390"/><span>ós a gcionn do ritheadar ar a n-ais chum na háite</span>
<lb n="4391"/><span>ó ttangattar, gur chruinnigh a gcosmhalacht cnuic</span>
<lb n="4392"/><span>mhóir an taobh sin, agus gur sheas mur sin nó go</span>
<lb n="4393"/><span>ndeachaidh an pobal le cosa tiorma tarsna fríthe,</span>
<lb n="4394"/><span>agus annsin do lean an áirc iad.</span>
<lb n="4395"/></p>
</div>
<pb n="146"/>
<div><lb n="4396"/><p><span>Do chuimhnuigh Iosue annsin ar an oidios dofuair</span>
<lb n="4397"/><span>ó Mhaoise, lér ghnáthach tiodhlaice agus míorbhúilibh</span>
<lb n="4398"/><span>Dé d'altugh ar an láthair; agus adubhairt</span>
<lb n="4399"/><span>ris an bpobal nárbh oirchios míorbhuile comh mór</span>
<lb n="4400"/><span>sin do léigion a ndearmad, acht comhartha</span>
<lb n="4401"/><span>síorruidhe d'fhagháil lena cur i gcuimhne dháibh</span>
<lb n="4402"/><span>agus dá sliocht go bráth.  Agus leis sin tug ordughadh</span>
<lb n="4403"/><span>do dhuine as gach treibh don dá threibh dhécc</span>
<lb n="4404"/><span>cloch do thógbháil as an áit a raibh na sagairt</span>
<lb n="4405"/><span>dobhí ag congbháil na háirce 'na seasamh isin</span>
<lb n="4406"/><span>abhainn, a ttabhairt leó ar thalamh thirim ós</span>
<lb n="4407"/><span>comhair na háite cédna, agus cárn do dhénamh dhíobh</span>
<lb n="4408"/><span>ar chumadh altóra, ionnus go mbeith go síorruidhe</span>
<lb n="4409"/><span>'na leachta cuimhnuighthe ar an éucht míorbhuileach</span>
<lb n="4410"/><span>sin.  Do ordaigh fós don mhuintir chédna</span>
<lb n="4411"/><span>dá chloich dhécc do thabhairt ó bhruach na</span>
<lb n="4412"/><span>habhann agus a gur ar chumadh altóra isan áit</span>
<lb n="4413"/><span>don abhainn ann ar sheas na sagairt leis an áirc</span>
<lb n="4414"/><span>tá le faicsin aniugh.  Ar gcríochnúgh na neithe</span>
<lb n="4415"/><span>sin dáibh adubhairt Iosue ris na sagairt dobhí</span>
<lb n="4416"/><span>ag iomchar na háirce agus dobhí 'na seasamh go</span>
<lb n="4417"/><span>soiche sin isan áit chéadna don abhainn gluasacht.</span>
<lb n="4418"/><span>Agus ní luaithe thángattar ar talamh thirim</span>
<lb n="4419"/><span>ná do bhrúcht na huisgeadha ana n-áit féin</span>
<lb n="4420"/><span>irís.</span></p>
<lb n="4421"/>
<lb n="4422"/><p><span>Is mur sin do chuir Dia i gcéill don</span>
<lb n="4423"/><span>phobal gur chóir dháibh umhlacht, onóir, agus</span>
<lb n="4424"/><span>urraim do thabhairt dá gceann feadhna, .i. do</span>
<lb n="4425"/><span>Iosue.</span>
<lb n="4426"/></p>
</div>
<pb n="147"/>
<div><lb n="4427"/><p><span>Fighir dhílis don bhaisdeadh an ní so, óir mur</span>
<lb n="4428"/><span>do stad uisge an tsrotha so, is mur sin chuirios</span>
<lb n="4429"/><span>an baisdeadh cúrsa na n-ainmhian 'na gcomhnuidhe.</span></p>
<lb n="4430"/>
<lb n="4431"/><p><span>CAIB. XXXII</span></p>
<lb n="4432"/>
<lb n="4433"/><p><span>CATHAIR IERICHO ARNA GABHÁIL.</span></p>
<lb n="4434"/>
<lb n="4435"/><p><span>A.M. 2553, ante Christum 1451.</span></p>
<lb n="4436"/>
<lb n="4437"/><p><span>Tar éis dul tar abhainn Órthannáin don phobal</span>
<lb n="4438"/><span>Eabhraigheach as í cathair Iericho do thionnsgnnadar</span>
<lb n="4439"/><span>ar ttús do bhuain amach, agus do chuiriodar a</span>
<lb n="4440"/><span>gcampa timchioll uirre, agus do chuiriodar lucht</span>
<lb n="4441"/><span>bratha dá faisnéis roimhe sin.  Agus ar bhfagháil</span>
<lb n="4442"/><span>faisnéisi do mhuintir an bhaile go ttáinicc a</span>
<lb n="4443"/><span>samhuil a' brath na cathrach, d'innsiodar don</span>
<lb n="4444"/><span>rígh é.  Agus dobhídar ann a gcontabhairt mhóir,</span>
<lb n="4445"/><span>acht gur fholaigh méirdreach dobhí san mbaile</span>
<lb n="4446"/><span>iad dárbh ainm Rahab, agus gur chuir tré fhuinneóig</span>
<lb n="4447"/><span>tar bhallaighe an bhaile amach iad.  Agus ar</span>
<lb n="4448"/><span>ndul ar a n-ais go Iosue dháibh, ní mur na</span>
<lb n="4449"/><span>brathadóirigh do chuiriodar a' faisnéis na tíre</span>
<lb n="4450"/><span>sin dhá fhithchid bliadhain roimhe sin do-rinneadar,</span>
<lb n="4451"/><span>acht tugadar an uile mheisnioch uatha, agus dubhradar</span>
<lb n="4452"/><span>go ttug an Tiaghearna cheana an tír ana láimh,</span>
<lb n="4453"/><span>óir go raibh a háitigheóirigh dúthchais ag dul i</span>
<lb n="4454"/><span>n-anbhfainne le heagla rompa.</span>
<lb n="4455"/></p>
</div>
<pb n="148"/>
<div><lb n="4456"/><p><span>Acht tá ní cheana: arna chlos do mhuintir</span>
<lb n="4457"/><span>Iericho go raibh Iosue cona mhuintir ag teacht a</span>
<lb n="4458"/><span>bhfogas dáibh do dhaingnídar ballaigh agus rampéir</span>
<lb n="4459"/><span>na cathrach, i gcruth gur mheasadar féin nárbh</span>
<lb n="4460"/><span>fhéidir a sárúghadh.  Gidh eadh, ba dímhaoin</span>
<lb n="4461"/><span>dáibh cur a n-aghaidh Dé, óir thug gealladh do</span>
<lb n="4462"/><span>Iosue go ttiubhradh an chathair sin dó gan bhuille</span>
<lb n="4463"/><span>gan urchar.  Agus adubhairt a chur d'fhiacha</span>
<lb n="4464"/><span>ar a mhuintir ballaigh na cathrach do thimchilleadh</span>
<lb n="4465"/><span>uair gach lá ar feadh shé lá, agus ar an seachtmhadh</span>
<lb n="4466"/><span>lá mórsheisior dona sagairt do ghlacadh stuic nó</span>
<lb n="4467"/><span>buabhuill dénta d'adhairc ghabhair gach aon acu,</span>
<lb n="4468"/><span>agus gluasacht amach roimh an áirc agus an chathair</span>
<lb n="4469"/><span>do thimchilliugh seacht n-uaire ar an n-órdugh</span>
<lb n="4470"/><span>sin, gan chaint ná torann do dhénamh, agus ar an</span>
<lb n="4471"/><span>seachtmhadh uair ar séideadh na stoc dona sagairt</span>
<lb n="4472"/><span>an pobal uile do léigion na ngártha, agus leis sin go</span>
<lb n="4473"/><span>ttuitfadh na ballaigh fó thalamh gan cloch</span>
<lb n="4474"/><span>d'anmhuin ar a n-áit.  Agus do chuir aithne</span>
<lb n="4475"/><span>ghér air gan ní ar bith dá raibh istigh isan mbaile</span>
<lb n="4476"/><span>do thógbháil ná do shealbhughadh do neoch ar</span>
<lb n="4477"/><span>bith don phobal, óir gur mhallaigh féin an chathair</span>
<lb n="4478"/><span>agus gach ní dhá raibh inte.  Agus iar mbriseadh</span>
<lb n="4479"/><span>na mballaigh mur sin do chuir Iosue an aithne</span>
<lb n="4480"/><span>chédna go cúramach ar an bpobal.</span></p>
<lb n="4481"/>
<lb n="4482"/><p><span>Dobhí ballaigh Iericho neartmhur láidir nó gur</span>
<lb n="4483"/><span>shéid na sagairt a stuic, agus gur fhreagair an pobal</span>
<lb n="4484"/><span>iad: mur sin bhíos ballaigh ifrinn ann a neart</span>
<lb n="4485"/><span>nó go labhrann na sagairt i gcathaoir Chríosd ag</span></p>
</div>
<pb n="149"/>
<div><lb n="4486"/><p><span>teagasg an tsoisgéil, agus an tan fhreagras an pobal</span>
<lb n="4487"/><span>le humhlacht bristear agus raebtar ballaigh, agus</span>
<lb n="4488"/><span>raebthar neart iffrinn go talamh.</span></p>
<lb n="4489"/>
<lb n="4490"/><p><span>Tar éis gur bhrisadh agus gur loisgadh cathair</span>
<lb n="4491"/><span>Iericho, agus nar fágbhadh beag ná mór, óg ná sean</span>
<lb n="4492"/><span>dona háitigheóirigh bhí innte gan bhásughadh,</span>
<lb n="4493"/><span>acht amháin an mhéirdreach Rahab, cona muintir</span>
<lb n="4494"/><span>agus gona maoin, do caomhnadh ó gach dolaigh do</span>
<lb n="4495"/><span>réir geallamhna na mbrathadóiridh do chaomhain</span>
<lb n="4496"/><span>sí roimhe sin, do chinn Iosue ar chathair bhig</span>
<lb n="4497"/><span>Hai do sgrios agus do dhíthughadh mur an gcédna.</span>
<lb n="4498"/><span>Agus do chuir trí mhíle fear armtha dá treasguirt,</span>
<lb n="4499"/><span>agus do mheas gur leór sin do bhrígh nach raibh</span>
<lb n="4500"/><span>ann acht cathair bheag.  Gidh eadh, an tan do</span>
<lb n="4501"/><span>shíl a bheith a' teacht ar a n-ais dáibh le buaidh</span>
<lb n="4502"/><span>chosgair dochonnairc iad ag teacht agus maidhm</span>
<lb n="4503"/><span>orra tar éis gur brisadh orra.  Arna fhaicsin sin</span>
<lb n="4504"/><span>do Iosue do ghlac dólás mór é fán scannail sin</span>
<lb n="4505"/><span>dofuair Israél agus ar mbualadh a aighe ré lár do</span>
<lb n="4506"/><span>láthair an Tiaghearna dhó do-rinne gearán agus</span>
<lb n="4507"/><span>casaoid chruaidh leis ar an n-olc neamh-ghnáthach</span>
<lb n="4508"/><span>tháinicc ar an bpobal.</span></p>
<lb n="4509"/>
<lb n="4510"/><p><span>Do fhreagair Dia é, agus adubhairt gurbh iad</span>
<lb n="4511"/><span>peacaidhe Israél ba ciontach, agus gurab í an</span>
<lb n="4512"/><span>mhallacht dobhí 'na measg dothug air féin a</span>
<lb n="4513"/><span>chongnadh do tharruing uatha agus do chuir air</span>
<lb n="4514"/><span>gurbh éigion dó a ttabhairt suas ar lámha a</span>
<lb n="4515"/><span>namhad; acht gidh eadh, adubhairt leis dá</span>
<lb n="4516"/><span>ndénamh díthchioll leis an bpobal do bheannughadh</span></p>
</div>
<pb n="150"/>
<div><lb n="4517"/><p><span>agus do ghlana nach ttréigfeadh féin iad agus go mbeith</span>
<lb n="4518"/><span>dhá gcaomhnadh.</span></p>
<lb n="4519"/>
<lb n="4520"/><p><span>Is annsin do chuir Iosue gairm ar an bpobal</span>
<lb n="4521"/><span>ar aon-láthair, agus do dhearbh dháibh gibé haon</span>
<lb n="4522"/><span>do-ghéubhadh ciontach san ghníomh ghráineamhuil</span>
<lb n="4523"/><span>do tharruing fearg agus díoghaltas Dé orra go</span>
<lb n="4524"/><span>gcuirfadh dá losgadh é.  Agus do chaith lotaigh</span>
<lb n="4525"/><span>ar na treabha, agus do thuit ar treibh Iud; agus ann</span>
<lb n="4526"/><span>sin do caitheadh lotaidh ar thighthibh nó ar</span>
<lb n="4527"/><span>theallaigh na treibhe sin, agus do thuit ar theallach</span>
<lb n="4528"/><span>Zaré, agus as sin go hAchan.</span></p>
<lb n="4529"/>
<lb n="4530"/><p><span>Is annsin adubhairt Iosue: “Admhaidh do</span>
<lb n="4531"/><span>choir,” ar sé, “agus tabhair glóir do Dhia Israél.”</span></p>
<lb n="4532"/>
<lb n="4533"/><p><span>An tan do-chonnairc Achan gur fhoillsigh Dia</span>
<lb n="4534"/><span>féin a choir do mheas nach raibh tairbhe dhó</span>
<lb n="4535"/><span>ann a ceilt, agus do admhaidh ós áird a n-am chathrach</span>
<lb n="4536"/><span>Iericho do bheith dhá losgadh agus dá hargain go</span>
<lb n="4537"/><span>bhfacaidh clóca scarlaóide, dá chéd secel airgid, agus</span>
<lb n="4538"/><span>barra óir, gur ghlac saint é leis na seóda sin do</span>
<lb n="4539"/><span>shealbhughadh, agus go ttug leis iad, agus gur chuir a</span>
<lb n="4540"/><span>ttalamh ann a lóistín iad.  Do chuir Iosue teachta</span>
<lb n="4541"/><span>a gcuinne na seód sin dobhí móidighthe ón</span>
<lb n="4542"/><span>Tiaghearna, agus tugadh dá láthair iad a bhfiadhnuise</span>
<lb n="4543"/><span>an phobail; agus arna bhfaicsin dó thug ordúgh ar</span>
<lb n="4544"/><span>an láthair Achan do láimhsiugh, é féin, a bhean,</span>
<lb n="4545"/><span>a chlann, agus a mhaoin do bhreith leó go Gleann</span>
<lb n="4546"/><span>Achor áit ar clochadh é féin, a bhean, agus a chlann,</span>
<lb n="4547"/><span>agus ar loisgeadh a mhaoin go hiomlán; agus ar mbeith</span></p>
</div>
<pb n="151"/>
<div><lb n="4548"/><p><span>d'fheirg Dé arna claochládh do bhíthin an phionúis</span>
<lb n="4549"/><span>sin, adubhairt re Iosue gan eagla bheith air, agus go</span>
<lb n="4550"/><span>ttug cathair Hai dhó le díoghailt do dhénamh</span>
<lb n="4551"/><span>uirre.  Agus dubhairt le Iosue luidheachán do</span>
<lb n="4552"/><span>chur isan ngleann dobhí i bhfogus don chathair,</span>
<lb n="4553"/><span>agus é féin mar aon le cuid eile dá lucht cogaidh dul</span>
<lb n="4554"/><span>a n-amharc an bhaile, agus an tan dochífeadhdís</span>
<lb n="4555"/><span>lucht an bhaile iad go ttiucfadh amach le comhrac</span>
<lb n="4556"/><span>do thabhairt dóibh.  “Leis sin tugaidh taisbénadh</span>
<lb n="4557"/><span>oraibh féin a bheith ag teitheamh nó go</span>
<lb n="4558"/><span>nd-éirigh an dream bhías a luidheachán eidir iad</span>
<lb n="4559"/><span>agus an baile, agus annsin go gcoisgeóraidh sibh iad</span>
<lb n="4560"/><span>go hiomlán.”</span></p>
<lb n="4561"/>
<lb n="4562"/><p><span>Agus do-rinneadar mur do ordaigh Dia; agus an</span>
<lb n="4563"/><span>uair do lean lucht na cathrach an dream sin do</span>
<lb n="4564"/><span>shíliodar a bheith a' teitheamh rompa nó gur</span>
<lb n="4565"/><span>chuir an dream dobhí a luidheachán an baile tré</span>
<lb n="4566"/><span>theinidh, annsin do thilliodair orra, agus níor fhágadar</span>
<lb n="4567"/><span>aon gan mharbhadh díobh.  Agus mur sin dothugattar</span>
<lb n="4568"/><span>a gcliú ar ais leis an bpionús tugadar</span>
<lb n="4569"/><span>d'Áchan.</span></p>
<lb n="4570"/>
<lb n="4571"/><p><span>Is mór an t-adhbhar uathbháis mur do aithfir</span>
<lb n="4572"/><span>Dia peaca aen-nduine amháin ar an bpobal</span>
<lb n="4573"/><span>líonmhuir sin go hiomlán.</span>
<lb n="4574"/></p>
</div>
<pb n="152"/>
<div><lb n="4575"/><p><span>CAIB. XXXIII</span></p>
<lb n="4576"/>
<lb n="4577"/><p><span>AN GHRIAN 'NA COMHNUIDH LE GUIDHE IOSUE.</span></p>
<lb n="4578"/>
<lb n="4579"/><p><span>An tan do-chualaidh na ríghthe eile dobhí i</span>
<lb n="4580"/><span>ttír na gCanáamach an t-ár agus an treasguirt</span>
<lb n="4581"/><span>do-rinne na hIsraélítibh ar cathracha Iericho agus Hai,</span>
<lb n="4582"/><span>do-chuadar i gceann a chéile, agus do-rinneadar</span>
<lb n="4583"/><span>comhuirle eatorra féin lena neart do chur a gceann</span>
<lb n="4584"/><span>a chéile agus comhrac do thabhairt dáibh.  Acht</span>
<lb n="4585"/><span>ar mbeith dona Gabaonítibh ní ba críonna ná an</span>
<lb n="4586"/><span>chuid eile, do thuigiodar gur dhímhaoin dáibh cur</span>
<lb n="4587"/><span>a n-aghaidh phobuil Dé agus nárbh fhéidir do</span>
<lb n="4588"/><span>neart ar bith a gclaoidh, agus ar an adhbhar sin do</span>
<lb n="4589"/><span>chuir rompa síthcháin d'fhagháil re gliocus uatha.</span>
<lb n="4590"/><span>Agus do chuiriodar sean-édach iompa agus seanbhróga</span>
<lb n="4591"/><span>athchóirighthe ar a gcosaibh, agus do</span>
<lb n="4592"/><span>chuiriodar i gcéill ar gclos áird-chliú na Iudaigheach</span>
<lb n="4593"/><span>go ttángattar as tír imchiain ag iarraidh cairdiosa</span>
<lb n="4594"/><span>agus síthchána orra.  Do thuig Iosue a gcédóir gur</span>
<lb n="4595"/><span>le calaois dotháinicc siad isan turus sin, acht ar</span>
<lb n="4596"/><span>bhfaicsin an aráin dothug leó mur lón bheith</span>
<lb n="4597"/><span>comh seanda agus sin go raibh ag tuitim 'na phúghdar</span>
<lb n="4598"/><span>as a chéile, do chreid sé iad; agus mur chruthúghadh</span>
<lb n="4599"/><span>air sin dobhí na soithigh thugadar leó bristigh</span>
<lb n="4600"/><span>breótigh.  Tug na comharthaigh sin ar Iosue</span>
<lb n="4601"/><span>síthcháin do dhénamh go tobann riú, gan comhairle</span>
<lb n="4602"/><span>do dhénamh re Dia, agus móide do thabhairt dáibh</span>
<lb n="4603"/><span>nach dénfadh sgrios ná díbirt orra.</span>
<lb n="4604"/></p>
</div>
<pb n="153"/>
<div><lb n="4605"/><p><span>A gceann thrí lá na 'dhiaidh sin dofuair Iosue</span>
<lb n="4606"/><span>an chalaois sin amach, agus do-rinne cuid don phobal</span>
<lb n="4607"/><span>munbhar fá shíthcháin do dhénamh ris na Gabaonítibh,</span>
<lb n="4608"/><span>agus dob áill leó a marbhadh, acht go ndubhairt</span>
<lb n="4609"/><span>Iosue riú nár chóir na móide thugattar uatha do</span>
<lb n="4610"/><span>bhrisadh.  Acht thug do bhreitheamhnus orra</span>
<lb n="4611"/><span>beith fó dhaoirse shíorruidhe ag tarruing uisge</span>
<lb n="4612"/><span>agus ag gearradh cunnaigh don phobal go hiomlán.</span></p>
<lb n="4613"/>
<lb n="4614"/><p><span>An tan do-chualaidh a gcomharsanna agus a</span>
<lb n="4615"/><span>gcomhthíorthacha go ndearnaidh na Gabaonítibh</span>
<lb n="4616"/><span>cáirdios agus síthcháin ris na hIsraélítibh, do thionnsgnadar</span>
<lb n="4617"/><span>díghaltus do dhénamh orra; agus do</span>
<lb n="4618"/><span>chruinnigh Adonibisech, rígh Ierusalem, agus ceithre</span>
<lb n="4619"/><span>ríghthe eile dá chomharsanna, agus do chinniodar</span>
<lb n="4620"/><span>dian-sgrios agus díbirt do chur ar na Gabaonítibh.</span>
<lb n="4621"/><span>Agus ar tteacht dona ríghthibh sin coná sluaghaibh</span>
<lb n="4622"/><span>don Ghabao do ghuidhiodar Iosue um chabhra do</span>
<lb n="4623"/><span>thabhairt dáibh, agus ní luaithe fuair Iosue na sgéla</span>
<lb n="4624"/><span>sin ná ghluais cona shluaghaibh le cabhair do</span>
<lb n="4625"/><span>thabhairt dáibh, gur chuir maidhm agus briseadh</span>
<lb n="4626"/><span>ar na cúig ríghthe sin.  Agus ar mbeith a'</span>
<lb n="4627"/><span>leanmhuin na námhad dó thug dhá aire go</span>
<lb n="4628"/><span>ndeachaidh an lá tar druim, agus nach mairfeadh</span>
<lb n="4629"/><span>solus dó le ár agus le treasgairt iomlán do dhénamh</span>
<lb n="4630"/><span>orra; agus d'iarr ar an ngréin seasamh.  Agus do</span>
<lb n="4631"/><span>sheas an ghrian, agus do chomhnuidh isan ionad</span>
<lb n="4632"/><span>chédna don Zodiac ann a bfhacaidh an uair sin í,</span>
<lb n="4633"/><span>nó go ndearnaidh díoghaltus agus treasguirt do réir</span>
<lb n="4634"/><span>a mhiana féin ar an namhaid.</span>
<lb n="4635"/></p>
</div>
<pb n="154"/>
<div><lb n="4636"/><p><span>Deir an Scriptúr naomhtha féin nach bfhacus</span>
<lb n="4637"/><span>ariamh lá comh fada ris an lá sin, óir ba thoil</span>
<lb n="4638"/><span>re Dia guth an fhíréin do fhreagra.  Féch, mur</span>
<lb n="4639"/><span>deir na haithreacha naomhtha, mur do smachtaigh</span>
<lb n="4640"/><span>Iosue an ghrian ann a sphéir nó ann a flaithios</span>
<lb n="4641"/><span>féin, agus nár fhéd saint anmhianach Achain do</span>
<lb n="4642"/><span>chosg ar an talamh.</span></p>
<lb n="4643"/>
<lb n="4644"/><p><span>Iar ttreasguirt shluaightibh na gcúicc rígh</span>
<lb n="4645"/><span>réimhráite do Iosue ní mór go bhfuair 'na dhiaigh</span>
<lb n="4646"/><span>sin namhaid ar bith do-ghéubhadh meisneach</span>
<lb n="4647"/><span>ionta féin cur 'na aghaidh; agus dobhí gach lá ag</span>
<lb n="4648"/><span>fás i ccumhacht agus i ttreise ag claoidh a namhad,</span>
<lb n="4649"/><span>agus iad a' teitheadh roimhe is gach aon áit dá</span>
<lb n="4650"/><span>gcluinidís a thriall.  Agus fá dheóidh do thuigiodar</span>
<lb n="4651"/><span>agus do chreidiodar go ttug Dia ceart oighriochta ar</span>
<lb n="4652"/><span>na críochaibh sin dona Iudaighibh, agus dá bhrígh</span>
<lb n="4653"/><span>sin nach raibh acht dímhaoinus dáibh féin cur 'na</span>
<lb n="4654"/><span>n-aghaidh.  Agus mur sin i gceann shé mbliadhan</span>
<lb n="4655"/><span>ní mór do mhair isna críochaibh sin dona</span>
<lb n="4656"/><span>hanchreidmheacha íodhal-adharacha gan treasgairt</span>
<lb n="4657"/><span>gan díthughadh le cródhacht agus le gaisge an chinn</span>
<lb n="4658"/><span>fheadhna ró-ghlic ro-naomhtha sin.  Óir níor</span>
<lb n="4659"/><span>thoil le Dia nísa mhó d'fhágbháil beó ná mur</span>
<lb n="4660"/><span>budh riachtanus dochum a phobail féin do</span>
<lb n="4661"/><span>chongbháil i n-anáil agus a n-úsáid cogaidh, agus fós le</span>
<lb n="4662"/><span>díoghaltus do dhénamh do réir ordaighthe Dé</span>
<lb n="4663"/><span>féin gacha mhinioca dorachadís a n-easumhlacht,</span>
<lb n="4664"/><span>i ttrétúracht, nó i meirliochas, ann 'aghaidh</span>
<lb n="4665"/><span>féin.</span>
<lb n="4666"/></p>
</div>
<pb n="155"/>
<div><lb n="4667"/><p><span>Ar mbeith don ghabháltus arna dhénamh, agus ar</span>
<lb n="4668"/><span>mbeith dona críochaibh sin uile fó neart, fó</span>
<lb n="4669"/><span>smacht, agus fó chumus Iosue, do roinn sé iad go</span>
<lb n="4670"/><span>ceart comhthrom eidir na treabha sin Israél maille</span>
<lb n="4671"/><span>le ceart agus le críonnacht, ionnus (gé gur dhoiligh é)</span>
<lb n="4672"/><span>gur shásaidh gach dream fó leith dhíobh.  Agus</span>
<lb n="4673"/><span>ar gcríochnughadh na ngníomhartha nglórmhara</span>
<lb n="4674"/><span>mór-éuchtacha so, do réir mur do órdaigh Día</span>
<lb n="4675"/><span>dhó, agus ar mbeith a ngar do chrích a shaoghail</span>
<lb n="4676"/><span>dhó, do chuir cruinniughadh ar an bpobal</span>
<lb n="4677"/><span>Eabhraighach uile dá láthair.  Agus ar gcur gach</span>
<lb n="4678"/><span>maith, gach míorbhuile agus tiodhlaice dá ttug Día</span>
<lb n="4679"/><span>dháibh go soiche sin a gcuimhne dháibh, do chuir</span>
<lb n="4680"/><span>mur chonghioll cruaidh orra gan géilladh do dhia</span>
<lb n="4681"/><span>ar bith eile acht dhó féin, óir gurbh é féin an Dia</span>
<lb n="4682"/><span>fíre forórdha, agus tugadar uile d'aithiosg aon-fhir</span>
<lb n="4683"/><span>geallamh agus mionna le gach ní dhá ndubhairt riú</span>
<lb n="4684"/><span>do choimhlíonadh.  Iar sin a n-aois a chéd agus deich</span>
<lb n="4685"/><span>mbliadhan dofuair bás; agus do-rinne an pobal</span>
<lb n="4686"/><span>caoi agus eólchaire 'na dhiadh.</span></p>
<lb n="4687"/>
<lb n="4688"/><p><span>Bá duine ro-naomhtha, ro-chródha, ro-cheart</span>
<lb n="4689"/><span>an Iosue so, agus do-bheir cách ann a bheatha ní</span>
<lb n="4690"/><span>ro-iongantach dá n-aire, .i. le linn a bheith a</span>
<lb n="4691"/><span>gceannus an phobail do-smachtaigh dho-riartha</span>
<lb n="4692"/><span>úd dó nach dearnadar munbhar ná ithiomrádh ar</span>
<lb n="4693"/><span>Dhia ná air féin.  Leis na cathaibh agus na comhraic</span>
<lb n="4694"/><span>dothug sé a n-aghaidh naimhde Dé agus a phobail,</span>
<lb n="4695"/><span>lér chlaoi agus lér threasgair sé (do réir mur áirmhios</span>
<lb n="4696"/><span>an Scriptúir naomhtha) .xxxi. rígh, cuiridh i gcéill</span></p>
</div>
<pb n="156"/>
<div><lb n="4697"/><p><span>dúinn nach féidir Talamh Síorruidhe na Geallamhna</span>
<lb n="4698"/><span>do shealbhughadh acht le buaidh do bhreith ar</span>
<lb n="4699"/><span>ttús ar na naimhde bhíos ionainn féin istigh, do</span>
<lb n="4700"/><span>bhrígh go mberthar gach aon aguinn fá chuing</span>
<lb n="4701"/><span>sclábhaighachta an diabhail.</span></p>
<lb n="4702"/>
<lb n="4703"/><p><span>d'éis báis Iosue isan mbliadhain d'aois an</span>
<lb n="4704"/><span>domhain 2570, agus roimh Chríosd do theacht 1434,</span>
<lb n="4705"/><span>do chuir treibh Iuda a gcródhacht a gcéill ar</span>
<lb n="4706"/><span>mbeith do Chaleb 'na cheann feadhna a n-ionad</span>
<lb n="4707"/><span>Iosue.  Óir, ar tteacht do Adonibisech 'na aghaidh,</span>
<lb n="4708"/><span>dothug treibh Iuda cath dhó, agus iar gcur madhma,</span>
<lb n="4709"/><span>agus ar ndénamh áir mhóir ar a shluagh, dothugattar</span>
<lb n="4710"/><span>tóruighacht dó féin agus é ag teitheadh; agus an</span>
<lb n="4711"/><span>tan rugattar air do ghearradar barra na gcos agus na</span>
<lb n="4712"/><span>lámh dhe.  Agus leis sin do admhuidh ceartbhreitheamhnus</span>
<lb n="4713"/><span>Dé, óir is mur sin do-rinne Adonibisech</span>
<lb n="4714"/><span>féin ar .xxxxxxx. rígh ar a rug buaidh feadh</span>
<lb n="4715"/><span>a bheatha roimhe sin.  A haithle sin tugadh go</span>
<lb n="4716"/><span>Ierusalem é, áit a bhfuair bás, tar éis na briathra</span>
<lb n="4717"/><span>so an tSláinaightheóra do chruthughadh: Eadem</span>
<lb n="4718"/><span>mensura qua mensi fueritis remetietur vobis,</span>
<lb n="4719"/><span>Marci 4.</span>
<lb n="4720"/></p>
</div>
<pb n="157"/>
<div><lb n="4721"/><p><span>CAIB. XXXIV</span></p>
<lb n="4722"/>
<lb n="4723"/><p><span>DO BHÁS SISARA.</span></p>
<lb n="4724"/>
<lb n="4725"/><p><span>A.M. 2719</span></p>
<lb n="4726"/>
<lb n="4727"/><p><span>Tar éis báis Iosue, Chaleb, agus na ndaoine</span>
<lb n="4728"/><span>ársaigh críonna cráibhtheacha dobhí rena linn,</span>
<lb n="4729"/><span>do dhearmaid pobal Israél gach sochar dá</span>
<lb n="4730"/><span>bhfuaradar féin agus a sinnsir ó Dhia agus gach</span>
<lb n="4731"/><span>comaoin dár chuir orra, gur léigiodar a sriain re</span>
<lb n="4732"/><span>a gcluasaibh ag imtheacht ón bpeaca go 'chéile,</span>
<lb n="4733"/><span>óir ní raibh fear ceannuis ná smachta orra, acht</span>
<lb n="4734"/><span>gach aon acu ag riar agus ag leanmhuin a anmhiana</span>
<lb n="4735"/><span>féin.  (Agus cuiridh sin a gcéill gur ó uachtarán</span>
<lb n="4736"/><span>nó ón cceann feadhna maith dothig leas na</span>
<lb n="4737"/><span>ndaoine do ghnáth, agus a n-aimhleas óna</span>
<lb n="4738"/><span>chontrárdhacht sin.)  Agus mur nach raibh</span>
<lb n="4739"/><span>riaghail ná rath orra do thuitiodar i moghsaineacht</span>
<lb n="4740"/><span>agus a sclábhaighacht d'achtrannchaibh; agus annsin</span>
<lb n="4741"/><span>gur thuigiodar a n-arráid féin, agus gur chuiriodar</span>
<lb n="4742"/><span>iad ar inioll urnaighthe agus aithrighe, agus gur ghuidhiodar</span>
<lb n="4743"/><span>Dia go dúthrachtach um thrócaire do</span>
<lb n="4744"/><span>dhénamh orra agus um thárthála do thabhairt dáibh;</span>
<lb n="4745"/><span>agus fá dheóidh gur éisd a nguidhe, gur gheall dáibh</span>
<lb n="4746"/><span>go gcuirfadh chugtha lucht a stiúrtha a n-ionad</span>
<lb n="4747"/><span>a chéile le tártháil do thabhairt dáibh, .i. breitheamhuin</span>
<lb n="4748"/><span>(óir is é sin ainm do goirthí díobh).</span>
<lb n="4749"/></p>
</div>
<pb n="158"/>
<div><lb n="4750"/><p><span>Agus tar éis báis Otoniel bráthair Chaleb táinic</span>
<lb n="4751"/><span>Aod, 'na dhiaidh sin Samgar, agus iar sin do thuit</span>
<lb n="4752"/><span>ceannus an phobail Eabhraigheach dochum mná</span>
<lb n="4753"/><span>darbh ainim Debora, dá chur i gcéill nach bhfuil</span>
<lb n="4754"/><span>instrumeint dá tháire nach dénann Dia oireamhnach</span>
<lb n="4755"/><span>an tan is mian leis.</span></p>
<lb n="4756"/>
<lb n="4757"/><p><span>A n-aimsir na mná so bheith i gceannus do</span>
<lb n="4758"/><span>chuir Iabin rígh na gCanaamach cogadh ar na</span>
<lb n="4759"/><span>Iudaigheacha, agus do chuir sluagh mór armtha 'na</span>
<lb n="4760"/><span>n-aghaidh, agus Sisara 'na thaoiseach nó 'na ghenerál</span>
<lb n="4761"/><span>orra.  Agus ar mbeith do Dhebora líonta do</span>
<lb n="4762"/><span>spiorad Dé do thaisbéin cródhacht agus críonnacht i</span>
<lb n="4763"/><span>gcogadh agus i síth.  Do chuir teachta dh'ionnsaigh</span>
<lb n="4764"/><span>Bhárac dá rádh ris gur thogh sí mur ghenearál</span>
<lb n="4765"/><span>nó mur thaoiseach slóigh a n-aghaidh Shisara é;</span>
<lb n="4766"/><span>acht adubhairt Barac nach rachadh féin dochum</span>
<lb n="4767"/><span>an chogaidh sin acht le í féin do dhul ann.  Agus</span>
<lb n="4768"/><span>iar gceapadh lae an chomhraic eatorra adubhairt</span>
<lb n="4769"/><span>Debora le Barac deich míle fear cogaidh do</span>
<lb n="4770"/><span>thabhairt leis a n-aghaidh na gCanaamacha sin.</span>
<lb n="4771"/><span>Agus dobhí dóchus mór ag Sisara annsan</span>
<lb n="4772"/><span>uimhir adhbhal-mhór daoine agus ann a il-iomad</span>
<lb n="4773"/><span>carbatt cogaidh dobhí armtha le spealta gér-fhaobhracha;</span>
<lb n="4774"/><span>agus ar tteacht do láthair an</span>
<lb n="4775"/><span>chatha dóibh, do dhoirt Dia úamhan agus imeagla</span>
<lb n="4776"/><span>i gcroidhthibh a shluaigh, gur ghlacadar briseadh</span>
<lb n="4777"/><span>gan mhaill.  Annsin do ling Barac cona</span>
<lb n="4778"/><span>mhuintir 'na measg, agus dobhí dhá ttreasguirt</span>
<lb n="4779"/><span>agus dá ttrén-ghearradh.</span>
<lb n="4780"/></p>
</div>
<pb n="159"/>
<div><lb n="4781"/><p><span>Tan chonnairc Sisara, dobhí lán d'uathbhás</span>
<lb n="4782"/><span>mur an gcéadna, a mhuintir do bheith arna</span>
<lb n="4783"/><span>ttreasguirt mur sin, do mheas teitheadh le luas a</span>
<lb n="4784"/><span>chos, agus arna fhaicsin mur sin do mhnaoi cháirdeamhail</span>
<lb n="4785"/><span>do Iabin, bean Haber (do-rinne cáirdios,</span>
<lb n="4786"/><span>mur dubhras, le Iabin), do dhruid roimhe agus d'iarr</span>
<lb n="4787"/><span>air teacht asteach dá páilliún féin; agus mur bhí</span>
<lb n="4788"/><span>seision lán dá anáil agus a bhrígh arna claoi leis an</span>
<lb n="4789"/><span>teitheadh tobann sin, do-chuaidh asteach mur</span>
<lb n="4790"/><span>d'iarr air agus d'iarr deoch uisge uirre.  Agus tug</span>
<lb n="4791"/><span>sise bainne dhó i n-ionad an uisge, agus iarna eól</span>
<lb n="4792"/><span>dó do shín ar an talamh, agus iar gcur éudaighe</span>
<lb n="4793"/><span>dhise ós a chionn do thuit codladh air.  Agus</span>
<lb n="4794"/><span>mur bhí grádh gnáthach ag Iael ar pobal Dé, ní</span>
<lb n="4795"/><span>luaithe do-chonnairc ann a shuan é ná thug</span>
<lb n="4796"/><span>táirne mór iaruin léidh, agus gur thiomáin le farcha</span>
<lb n="4797"/><span>tré chúl a chinn é, gur ghreamaigh don talamh é.</span>
<lb n="4798"/><span>Agus ar mbeith do Bharac dá thóruighacht thárla</span>
<lb n="4799"/><span>Iael dó, agus d'iarr air dul asteach, agus do thaisbéin</span>
<lb n="4800"/><span>Sisara 'na chorp marbh dhó.</span></p>
<lb n="4801"/>
<lb n="4802"/><p><span>Is annsin do chan Debora caintic molta do</span>
<lb n="4803"/><span>Dhía, agus do-bheir moladh isin gcainticc chédna do</span>
<lb n="4804"/><span>mheisnigh agus do chríonnacht Iael.</span></p>
<lb n="4805"/>
<lb n="4806"/><p><span>Mur sin do thosaigh bean leis an gcogadh sin agus</span>
<lb n="4807"/><span>do chríochnaigh bean eile é.  Féch ar neart</span>
<lb n="4808"/><span>míorbhúilibh Dé annso, óir tug sé do neart agus do</span>
<lb n="4809"/><span>mheisnigh don dias ban sin neithe do choimhlíonadh</span>
<lb n="4810"/><span>nach dénfadh ar uairibh sluagh fear:</span>
<lb n="4811"/><span>Infirma mundi elegit ut confundat fortia.</span>
<lb n="4812"/></p>
</div>
<pb n="160"/>
<div><lb n="4813"/><p><span>CAIB. XXXV</span></p>
<lb n="4814"/>
<lb n="4815"/><p><span>IODHBHAIRT GHEDEON.</span></p>
<lb n="4816"/>
<lb n="4817"/><p><span>A.M. 2759.</span></p>
<lb n="4818"/>
<lb n="4819"/><p><span>d'éis báis Debóra dobhí an cine Iudaightheach</span>
<lb n="4820"/><span>gan ceannus ná uachtaránacht ar bith do bheith</span>
<lb n="4821"/><span>ós a gcionn; agus mur fa gnáth leó an uair do</span>
<lb n="4822"/><span>bhíodh ar a gcomhuirle féin a bheith dána dalba</span>
<lb n="4823"/><span>do-smachtaigh, do-rinneadar mórán uilc agus aindlighe</span>
<lb n="4824"/><span>a láthair an Tiaghearna, ionnus go ndearna mur</span>
<lb n="4825"/><span>dhíoghaltus orra a ttabhairt a lámha na Madianítibh,</span>
<lb n="4826"/><span>go rabhdar i ndaoirse acu ar feadh sheacht</span>
<lb n="4827"/><span>mbliadhan; agus i gceann na haimsire sin do</span>
<lb n="4828"/><span>sgreadadar ar Dhia agus do ghuidheadar go dúthrachtach</span>
<lb n="4829"/><span>é le cabhair agus tártháil do thabhairt dáibh ón</span>
<lb n="4830"/><span>duaigh agus ón daoirse ann a rabhdar.  d'éisd Dia</span>
<lb n="4831"/><span>riú agus do chinn ar fhóirithin do thabhairt dóibh, agus</span>
<lb n="4832"/><span>leis sin do chuir aingeal a tteachtairacht dochum</span>
<lb n="4833"/><span>Gedeon dá rádh ris gur thogh Dia é le tártháil agus</span>
<lb n="4834"/><span>fóirithin do thabhairt don phobal agus lena saoradh</span>
<lb n="4835"/><span>as lámha na Madianítibh.  Dobhí iongnadh</span>
<lb n="4836"/><span>mór ag Gedeon isna hathiosgaibh sin an aingil, agus</span>
<lb n="4837"/><span>adubhairt ris: “Créd fá gcuirfeadh an Tiaghearna</span>
<lb n="4838"/><span>ualach orum ós cionn mo neirt, óir níl acht</span>
<lb n="4839"/><span>duine bocht uirísiol annam, agus is mé is táire dom</span>
<lb n="4840"/><span>mhuintir féin.”</span>
<lb n="4841"/></p>
</div>
<pb n="161"/>
<div><lb n="4842"/><p><span>Acht adubhairt Dia ris go mbeith féin 'na</span>
<lb n="4843"/><span>fhochair is gach éigion, agus gé gur mhór agus gur</span>
<lb n="4844"/><span>líonmhur sluaighte na Madianíteach go tteithfidís</span>
<lb n="4845"/><span>roimhe amhuil agus nach beith acht neart aen-duine</span>
<lb n="4846"/><span>ionta.  Do ghuidh Gedeon an t-aingeal le</span>
<lb n="4847"/><span>comhartha éigin do thabhairt dó ar fhírinne na</span>
<lb n="4848"/><span>neithe sin adubhairt ris, agus d'iarr d'athchuinge air</span>
<lb n="4849"/><span>maill bheag do dhénamh nó go ttugadh féin bia</span>
<lb n="4850"/><span>chuige le caitheamh; agus do-chuaidh asteach agus</span>
<lb n="4851"/><span>mionnán bruitigh leis ar méis, arán gan loibhín agus</span>
<lb n="4852"/><span>anbhruith na feóla sin a soitheach, agus do chuir i</span>
<lb n="4853"/><span>bhfiadhnuis' an aigil iad.  Adubhairt an t-aingiol</span>
<lb n="4854"/><span>leis an fheóil do chur ar charraig dobhí san áit</span>
<lb n="4855"/><span>a rabhdar, agus an t-anbhruith do dhórtadh uirre;</span>
<lb n="4856"/><span>agus arna dhénadh sin dó do bhuail an t-aingeal</span>
<lb n="4857"/><span>an tslat dobhí ann a láimh ar an gcarraig, agus leis</span>
<lb n="4858"/><span>sin táinicc teinidh eisde do loisg gan fhuireach</span>
<lb n="4859"/><span>an fheóil agus an t-arán.  Agus leis sin do scinn</span>
<lb n="4860"/><span>an t-aingiol as amharc.</span></p>
<lb n="4861"/>
<lb n="4862"/><p><span>An uair d'aithin Gedeon gur le haingiol dobhí</span>
<lb n="4863"/><span>sé ag comhrádh do ghlac uathbhás mór é agus do</span>
<lb n="4864"/><span>bhí eagla a bháis air, acht go ttug Dia meisneach</span>
<lb n="4865"/><span>dhó agus dearbha ar gach ní dá ndubhairt an t-aingiol</span>
<lb n="4866"/><span>leis; agus do chéd-neithe adubhairt ris: altóir</span>
<lb n="4867"/><span>Bhaail do bhriseadh agus do bhualadh le lár agus na</span>
<lb n="4868"/><span>crainn dobhí na timchioll do ghearradh, agus altóir</span>
<lb n="4869"/><span>don Dia fíre do chur suas san áit chédna agus</span>
<lb n="4870"/><span>iodhbairt do dhénamh uirre.  Acht níor lamh</span>
<lb n="4871"/><span>Gedeon sin do dhénamh le solus lae, acht isan</span></p>
</div>
<pb n="162"/>
<div><lb n="4872"/><p><span>oidhche do choimhlín gach ní dhá ndubhairt ris,</span>
<lb n="4873"/><span>óir dobhí eagla mhuintire na háite air.</span></p>
<lb n="4874"/>
<lb n="4875"/><p><span>Agus ar gclos dáibh arna mhárach gurbh é</span>
<lb n="4876"/><span>Gedeon dothug an tarcuisne sin dá ndia féin agus</span>
<lb n="4877"/><span>dá altóir, thugattar tóruighacht dó go tigh 'athar</span>
<lb n="4878"/><span>agus d'iarradar go dásachtach air a mhac do sheachada</span>
<lb n="4879"/><span>dháibh lena bhásughadh; acht dubhairt an</span>
<lb n="4880"/><span>t-athair leó nach dénfadh féin sin dáibh, agus adubhairt</span>
<lb n="4881"/><span>riú fós nach dáibh-sion budh cóir díoghaltus (do)</span>
<lb n="4882"/><span>dhénamh a masla Bhaal, “Óir más dia é,” ar</span>
<lb n="4883"/><span>sé, “atá ar a chumus féin díoghaltus do dhénamh</span>
<lb n="4884"/><span>ann a mhasla.”</span></p>
<lb n="4885"/>
<lb n="4886"/><p><span>Agus is mur sin táinicc Gedeon saor óna</span>
<lb n="4887"/><span>ndíogaltus, agus do goireadh Ierobaal 'na dhiaidh</span>
<lb n="4888"/><span>sin de.</span></p>
<lb n="4889"/>
<lb n="4890"/><p><span>Cuiridh an gníomh so Ghedeon i gcéill gur cóir</span>
<lb n="4891"/><span>da gach duine ghlacas cúram anmann bheith</span>
<lb n="4892"/><span>ullmhaigh le dul i gcontabhairt báis ar a son.</span></p>
<lb n="4893"/>
<lb n="4894"/><p><span>An uair dofuair Gedeon cruthughadh leis an</span>
<lb n="4895"/><span>teinidh tháinicc as an gcarraig gur thogh Dia é</span>
<lb n="4896"/><span>féin leis an bpobal do shaoradh, ní raibhe uaidhe</span>
<lb n="4897"/><span>sin amach do stuidér ar 'aire acht a' féchain créd</span>
<lb n="4898"/><span>an tslighe ar a ndénfadh é.  Agus ar gclos dó go</span>
<lb n="4899"/><span>ttáinicc na Madianítibh, na hAmalecítigh agus gach</span>
<lb n="4900"/><span>dream eile dár ghabh leó, agus go rabhdar cruinn i</span>
<lb n="4901"/><span>gcampa a n-aghaidh na Iudaigheach, do ghlac</span>
<lb n="4902"/><span>dásacht é, agus ar mbeith líonta do spiorad Dé dó</span>
<lb n="4903"/><span>do shéid stoc agus tug fógra do chách uile a leanmhain,</span></p>
</div>
<pb n="163"/>
<div><lb n="4904"/><p><span>agus do chuir teachta chum na ttreabha go hiomlán</span>
<lb n="4905"/><span>teacht chuige gan mhoill.</span></p>
<lb n="4906"/>
<lb n="4907"/><p><span>Agus d'umhlaighdar sin a dhénamh gan</span>
<lb n="4908"/><span>docamhal ar bith, a gcruth go raibh an té sin</span>
<lb n="4909"/><span>nach raibh acht uiríosal roimhe sin anois a gceann</span>
<lb n="4910"/><span>armála móire arna admháil le cách 'na phrionnsa agus</span>
<lb n="4911"/><span>'na cheann feadhna orra.  Gidh eadh, níor</span>
<lb n="4912"/><span>thóig uaill ná uabhar ar bith ann; dobhí amhrus</span>
<lb n="4913"/><span>mór aige air féin nó go bhfuair cruthaighthe eile</span>
<lb n="4914"/><span>ar an ngairm dofuair ó Dhia, agus ar an adhbhar</span>
<lb n="4915"/><span>sin do ghuidh Dia go dúthrachtach um chomhartha</span>
<lb n="4916"/><span>eile do thabhairt dó, .i. lomra olla do chur ar</span>
<lb n="4917"/><span>machaire, agus dá mbeith fliuch ar maidin agus an</span>
<lb n="4918"/><span>talamh 'na thimchioll a bheith tirim go mbeith 'na</span>
<lb n="4919"/><span>chomhartha maith aige.</span></p>
<lb n="4920"/>
<lb n="4921"/><p><span>Agus arna dhénamh sin dó fuair an lomra</span>
<lb n="4922"/><span>fliuch, ar mhodh gur fháisg uisge as, agus an talamh</span>
<lb n="4923"/><span>'na thimchioll tirim; agus iar sin do ghuidh Dia umá</span>
<lb n="4924"/><span>thoil do thabhairt, 's gan fearg do bheith air</span>
<lb n="4925"/><span>lén' fhéchuin arís ar an tslighe chontrárdha, agus do</span>
<lb n="4926"/><span>fuair ar maidin an lomra tirim agus an talamh 'na</span>
<lb n="4927"/><span>thimchioll fliuch.</span></p>
<lb n="4928"/>
<lb n="4929"/><p><span>Cuiridh so i gcéill dúinn gan cúraim mhóra do</span>
<lb n="4930"/><span>ghlacadh go tobann - agus na míorbhuilibh sin fós na</span>
<lb n="4931"/><span>grása dobhí ag an bpobal Iudaigheach (go hénracánach</span>
<lb n="4932"/><span>ar ttús) agus mur do thóig Dia uatha 'na</span>
<lb n="4933"/><span>dhiaidh sin iad agus tug d'Eagluis Chríosd iad.</span></p>
<lb n="4934"/>
<lb n="4935"/><p><span>Iar bhfaicsin na gcomharthaigh míorbhuileacha</span>
<lb n="4936"/><span>sin do Ghédeon do ghlac meisneach, agus do</span></p>
</div>
<pb n="164"/>
<div><lb n="4937"/><p><span>chuir teachta uaidhe ann gach áird a' cruinniughadh</span>
<lb n="4938"/><span>sluaigh; agus táinicc sin sluaighte líonmhura as gach</span>
<lb n="4939"/><span>taobh don tír, agus do chuir campa mór 'na shuidhe</span>
<lb n="4940"/><span>ar aghaidh na Madianítibh.</span></p>
<lb n="4941"/>
<lb n="4942"/><p><span>Ar bhfaicsin an tsluaigh ró-líonmhar sin do Dhia</span>
<lb n="4943"/><span>do réimhthuig dá ttéughdís uile i láthar catha,</span>
<lb n="4944"/><span>dá mbeith buaidh acu, gur ar a neart agus ar a</span>
<lb n="4945"/><span>n-uimhir mhóir féin do bheith a bhuidheachus</span>
<lb n="4946"/><span>acu, óir dobhí fios aige go rabhdar dobhuidheach</span>
<lb n="4947"/><span>do ghnáth.  Agus dá bhrígh sin adubhairt re</span>
<lb n="4948"/><span>Gedeon dá ttugadh an uimhir mhór daoine sin</span>
<lb n="4949"/><span>leis síos isan gcath nach beith buaidh aige.</span></p>
<lb n="4950"/>
<lb n="4951"/><p><span>Leis sin do chuir Gedeon bullsaire ar feadh an</span>
<lb n="4952"/><span>champa as' tabhairt fógartha do gach aon ar a</span>
<lb n="4953"/><span>raibh droch-mheisneach, eagla nó meatacht an</span>
<lb n="4954"/><span>campa do thréigion agus imtheacht dá ttighthibh</span>
<lb n="4955"/><span>féin.  Arna chlos sin do dhá mhíle agus fithche fear</span>
<lb n="4956"/><span>dhíobh d'éirghídar go lúthgháireach, agus d'imghidar</span>
<lb n="4957"/><span>as an gcampa dá ttighthibh féin.  Acht 'na</span>
<lb n="4958"/><span>dhiaidh sin féin ba mór le Dia an uimhir d'fhan</span>
<lb n="4959"/><span>díobh, óir ba mian leis míorbhuile do thaisbénadh</span>
<lb n="4960"/><span>dhóibh, agus adubhairt arís le Gedeon:</span></p>
<lb n="4961"/>
<lb n="4962"/><p><span>“Tabhair an sluagh leat uile,” ar sé, “dochum</span>
<lb n="4963"/><span>srotha Orthannáin, agus taisbénad-sa dhuit annsin</span>
<lb n="4964"/><span>an dram bhés iontoghtha dhíobh.”</span></p>
<lb n="4965"/>
<lb n="4966"/><p><span>Agus ar ndul annsin dóibh adubhairt Dia re</span>
<lb n="4967"/><span>Gédeon:</span></p>
<lb n="4968"/>
<lb n="4969"/><p><span>“Tabhair aire,” ar sé, “don dream thóigfios</span>
<lb n="4970"/><span>an t-uisge ar a mbasa lén' eól ar a gcoiscéim, agus is</span></p>
</div>
<pb n="165"/>
<div><lb n="4971"/><p><span>iad sin amháin bhérus tú leat; acht an</span>
<lb n="4972"/><span>dream chromfus ar a nglúinibh agus chuirfios a</span>
<lb n="4973"/><span>mbéil ar an uisge dhá eól mur sin cuir uait iad.”</span></p>
<lb n="4974"/>
<lb n="4975"/><p><span>Agus ní fríth don chéd-dream sin acht trí chéd</span>
<lb n="4976"/><span>fear amháin, agus do gheall Dia buaidh dhó féin agus</span>
<lb n="4977"/><span>don trí chéd sin.  Arna chlos sin dho Ghedeon</span>
<lb n="4978"/><span>níor chuinnigh aige féin dona deich míle do-chuaidh</span>
<lb n="4979"/><span>chum an tsrotha acht na trí chéd sin, ar</span>
<lb n="4980"/><span>ndealúgh cháich eile uaidhe.  Tug leis an beagán</span>
<lb n="4981"/><span>bhuidhne sin le dánacht chródha agus le meisnigh a</span>
<lb n="4982"/><span>n-aghaidh a námhad dobhí ro-líonmhar ann a</span>
<lb n="4983"/><span>gcampa.</span></p>
<lb n="4984"/>
<lb n="4985"/><p><span>Ciallaidh an dream úd do chrom ar an uisge an</span>
<lb n="4986"/><span>mhuintir shléuchtas dona neithe talmhuidhe agus do-ní</span>
<lb n="4987"/><span>dia do shógh an tsaoghail; an dream do thóig</span>
<lb n="4988"/><span>ar a mbasaibh é, sin iad na fíréin nach gcromann</span>
<lb n="4989"/><span>ar neithe talmhuidhe agus nach sléuchtann do shógh</span>
<lb n="4990"/><span>ná do shásadh saoghalta, acht do-ní úsáid amháin</span>
<lb n="4991"/><span>don mhéd is riachtanusach dháibh le dul ar a</span>
<lb n="4992"/><span>n-aghaidh a n-aghaidh a námhad.</span></p>
<lb n="4993"/>
<lb n="4994"/><p><span>Gé gur leór do Ghedeon na comharthaigh thug</span>
<lb n="4995"/><span>Dia dhó roimhe sin le buaidh a námhad do bheith</span>
<lb n="4996"/><span>aige, gidh eadh adubhairt leis go gcluinfadh an</span>
<lb n="4997"/><span>comhartha déighionach as bél a námhad, agus leis sin</span>
<lb n="4998"/><span>adubhairt leis dul an oidhche chédna 'na aonar,</span>
<lb n="4999"/><span>nó má bhí eagla air imtheacht mur sin a mhac</span>
<lb n="5000"/><span>do bhreith leis dochum campa a námhad, éisdeacht</span>
<lb n="5001"/><span>agus aire mhaith do thabhairt don ní chluinfadh ann.</span></p>
</div>
<pb n="166"/>
<div><lb n="5002"/><p><span>Agus ar ndul ann do-chualaigh fear don tsluagh</span>
<lb n="5003"/><span>namhad ag aithris aislinge do-chonnairc sé dá</span>
<lb n="5004"/><span>chompánach:</span></p>
<lb n="5005"/>
<lb n="5006"/><p><span>“Mur do-chonncus damh um shuan,” ar sé,</span>
<lb n="5007"/><span>“go bhfacaidh mé bairín aráin dobhí arna bruith</span>
<lb n="5008"/><span>fón ngríosaigh ag imtheacht ar feadh an champa</span>
<lb n="5009"/><span>so, go ttáinicc asteach i bpailliún áirighthe, agus gur</span>
<lb n="5010"/><span>bhris agus gur theilg bun ós cionn é.  Do fhreagair</span>
<lb n="5011"/><span>an compánach é agus adubhairt: “Ní ní ar bith</span>
<lb n="5012"/><span>eile an aisling sin acht cloidheamh Ghedeon, duine</span>
<lb n="5013"/><span>Eabhraigheach dá ttug Dia Madian agus an campa</span>
<lb n="5014"/><span>so uile ann a láimh.”</span></p>
<lb n="5015"/>
<lb n="5016"/><p><span>Arna chlos sin do Ghédeon do-chuaidh ar a ais</span>
<lb n="5017"/><span>mur a raibh a mhuintir féin, agus do ghlac lúthgháire</span>
<lb n="5018"/><span>iad an tan chualadar an ní sin, agus ar nglacadh</span>
<lb n="5019"/><span>meisnigh agus cródhacht re a n-ais dáibh do roinn</span>
<lb n="5020"/><span>Gedeon i ttrí chuideachta iad, agus do chuir i n-arm</span>
<lb n="5021"/><span>neamh-ghnáthach rún-diamhrach iad, óir adubhairt</span>
<lb n="5022"/><span>re gach aon acu stoc do ghlacadh a láimh leis agus</span>
<lb n="5023"/><span>soitheach folamh agus tóirse le lasadh 'chur isan</span>
<lb n="5024"/><span>láimh eile; agus ar ngluasacht dháibh mur sin</span>
<lb n="5025"/><span>adubhairt an tan do-chluinfadís é féin a' séideadh</span>
<lb n="5026"/><span>a stuic nó a bhuabhuill iad féin do dhénamh an</span>
<lb n="5027"/><span>ní chédna.  “Agus leis sin cuiridh gáir mhóir asaibh</span>
<lb n="5028"/><span>agus gabhaidh timchioll campa na namhad mur sin,</span>
<lb n="5029"/><span>agus iar sin brisígh na soithidh a n-aghaidh a chéile,</span>
<lb n="5030"/><span>agus annsin goiridh ós aird air chloideamh an Tiaghearna</span>
<lb n="5031"/><span>agus Ghedeon.”  Leis sin do ghlac uamhan</span></p>
</div>
<pb n="167"/>
<div><lb n="5032"/><p><span>an-mhór agus uathbhás an mhéid dobhí a gcampa</span>
<lb n="5033"/><span>na Madianítibh, agus ar nglacadh a gcloimhthe do</span>
<lb n="5034"/><span>bhídar ag marbhadh a chéile mur bheith dhá</span>
<lb n="5035"/><span>namhuid ann.</span></p>
<lb n="5036"/>
<lb n="5037"/><p><span>Mur sin do chlaoidh Dia uile-chumhachtach</span>
<lb n="5038"/><span>maille le lán glaice do dhaoine gan arm an campa</span>
<lb n="5039"/><span>neartmhar ro-dhaoineach sin: mur so do-bheiradh</span>
<lb n="5040"/><span>na mairtírigh buaidh ar a naimhde, .i. le brisadh</span>
<lb n="5041"/><span>na soitheach gcriadh bhí 'na ttimchioll.  Sanguis</span>
<lb n="5042"/><span>martyrum semen fidei.</span></p>
<lb n="5043"/>
<lb n="5044"/><p><span>CAIB. XXXVI</span></p>
<lb n="5045"/>
<lb n="5046"/><p><span>BÁS ABIMELECH.</span></p>
<lb n="5047"/>
<lb n="5048"/><p><span>A.M. 2768</span></p>
<lb n="5049"/>
<lb n="5050"/><p><span>An feadh mhair Gedeon i gceannus dobhí</span>
<lb n="5051"/><span>an pobal go rathmhur séunmhar agus buadhach</span>
<lb n="5052"/><span>ann gach tan a n-aghaidh a namhad, óir do</span>
<lb n="5053"/><span>chongbhaidh iad fá chuing agus fá dhlíghe Dé gan</span>
<lb n="5054"/><span>dearmad.  Acht an tan ba toil re Día a thógbháil</span>
<lb n="5055"/><span>don tsaoghal do thuilliodar ar an sceathraigh</span>
<lb n="5056"/><span>chédna, óir dothugadar iad féin ar stríopachus,</span>
<lb n="5057"/><span>ar íodhal-adhradh, agus ar gach gné oile pheacaidh</span>
<lb n="5058"/><span>dá ttigeadh 'na mbealach, iar ndearmad gach</span>
<lb n="5059"/><span>míorbhuile agus gach maith dhá ndearnaidh Dia orra.</span>
<lb n="5060"/></p>
</div>
<pb n="168"/>
<div><lb n="5061"/><p><span>d'fhag Gedeon iar mbás deichneabhar agus trí</span>
<lb n="5062"/><span>fithchid do chlainn mhac dorugadh dhá chorp</span>
<lb n="5063"/><span>féin 'na dhiaidh, óir dobhádar iomad ban aige</span>
<lb n="5064"/><span>ann 'aimsir.  Agus ameasg cháich dobhí mac</span>
<lb n="5065"/><span>díobh sin aige le mnaoi Shichimítigh darbh ainm</span>
<lb n="5066"/><span>Abimelech, agus do-chuaidh sin ar bháidh a mháthar</span>
<lb n="5067"/><span>go Sichem, agus do labhair re dearbhbhráithreacha a</span>
<lb n="5068"/><span>mháthar agus rena ngaolta agus adubhairt riú: “Is</span>
<lb n="5069"/><span>fearr dhaoibh-se, do bhrígh gur dár bhfuil agus dár</span>
<lb n="5070"/><span>bhfeóil féin mé,” ar sé, “misi bheith um rígh</span>
<lb n="5071"/><span>oraibh go hénracánach ná an deichneabhar agus trí</span>
<lb n="5072"/><span>fithchid mac atá a ndiaidh Ghedeon.”  Agus do</span>
<lb n="5073"/><span>chreidiodar é, agus ar nglacadh leis mur sin thugattar</span>
<lb n="5074"/><span>suim mhór airgid dó; agus arna glacadh sin dó do</span>
<lb n="5075"/><span>chruinnigh sé sluagh do ruifínigh agus do dhaoine</span>
<lb n="5076"/><span>édroma gan chreideadh gan chrábhadh gan</span>
<lb n="5077"/><span>chonsias; agus arna gcruinniughadh dhó do-chuaidh</span>
<lb n="5078"/><span>go hárus Ghedeon, agus do mharbh sé clann 'athar</span>
<lb n="5079"/><span>féin go hiomlán acht amháin an mac ba hóige</span>
<lb n="5080"/><span>dhíobh darbh ainm Ioathan, do chaomhain é féin</span>
<lb n="5081"/><span>go rathamhuil ón dícheannadh sin do-rinne</span>
<lb n="5082"/><span>Abímelech.</span></p>
<lb n="5083"/>
<lb n="5084"/><p><span>Agus an tan do-chualaidh an t-ógán so</span>
<lb n="5085"/><span>go raibh na Sichemítigh ar thulaigh ag dénamh</span>
<lb n="5086"/><span>gairdiochais fá mur do thoghadar Abimelech mur</span>
<lb n="5087"/><span>rígh, tháinicc go tobann ar chnoc mhór ós a</span>
<lb n="5088"/><span>gcionn, agus do labhair go hárd ag cur a ndobhuidheachuis</span>
<lb n="5089"/><span>go hiomardach imdheargthach i gcéill</span>
<lb n="5090"/><span>dáibh; agus do labhair leó go fáth-chiallach ar chrannaibh</span></p>
</div>
<pb n="169"/>
<div><lb n="5091"/><p><span>coille dobhí ag toghadh rígh dháibh féin,</span>
<lb n="5092"/><span>agus do labhair siad a gcédóir ris an gcrann óla, agus</span>
<lb n="5093"/><span>'na dhiaigh sin ris an gcrann fíge, 'na dhiaigh sin</span>
<lb n="5094"/><span>ris an gcrann fíneamhna; agus ar bhfagháil diúltaigh</span>
<lb n="5095"/><span>maille le hádhbhair nó le résúin mhaithe ó na</span>
<lb n="5096"/><span>crainn onóracha sin, do labhradar fá dheóigh</span>
<lb n="5097"/><span>leis an droighnán, tug gealladh dána dhóibh go</span>
<lb n="5098"/><span>ndénfadh a gcaomhna uile fo scáth a ghéuga agus ar</span>
<lb n="5099"/><span>a scáth féin.  Agus iar sin do ghuidh Dia, má</span>
<lb n="5100"/><span>bhí an togha rígh so do-rinne na Sichemítibh mí-thainneamhach</span>
<lb n="5101"/><span>aige, teinidh do theacht as an</span>
<lb n="5102"/><span>dreis nó as an droighneán sin do loisgfeadh agus do</span>
<lb n="5103"/><span>dhóighfadh iad.</span></p>
<lb n="5104"/>
<lb n="5105"/><p><span>Agus d'éisd Día a ghuidhe.  Óir i gceann trí</span>
<lb n="5106"/><span>mbliadhan iar sin ar mbeith dona Sichemítibh</span>
<lb n="5107"/><span>tuirsach do thiarántacht an mheirligh sin, do</span>
<lb n="5108"/><span>thionsgnadar a chur dhá chois nó iad féin do</span>
<lb n="5109"/><span>shaoradh óna mhursantacht le congnadh prionnsa</span>
<lb n="5110"/><span>eile darbh ainm Gaal.  Acht dobhí Abimelech</span>
<lb n="5111"/><span>ro-thrén acu, óir do bhris agus do raeb sé a gcathair</span>
<lb n="5112"/><span>go talamh, agus do threasgair iad féin le faobhar an</span>
<lb n="5113"/><span>chloidhmhe; agus tar éis gur dhíoghail Dia a bhfeillghníomh</span>
<lb n="5114"/><span>ar lucht cathrach Sichem (agus sin tré</span>
<lb n="5115"/><span>lámha an té do thoghadar go neamh-dhlistionach),</span>
<lb n="5116"/><span>dotháinic díoghaltus ar an trétúrach cédna.</span>
<lb n="5117"/><span>Óir ar mbeith lán do dhásacht dó iar mbreith</span>
<lb n="5118"/><span>buaidhe ar na Sichimítibh do mheas go mb'éidir</span>
<lb n="5119"/><span>leis gabháltais do dhénamh; agus ar gcur a champa</span></p>
</div>
<pb n="170"/>
<div><lb n="5120"/><p><span>dhó le cathair Thebés, áit a raibh tor daingion</span>
<lb n="5121"/><span>i ndeachaidh lucht an bhaile dá gcaomhna féin ar</span>
<lb n="5122"/><span>fhoirneart a shluaigh, arna fhaicsin sin do</span>
<lb n="5123"/><span>Abimelech do-chuaidh féin go bun an toir chum</span>
<lb n="5124"/><span>teineadh do chur ann, agus arna fhaicsin d'aon dona</span>
<lb n="5125"/><span>mnáibh dobhí istigh do bhuail bladh do bhrágh</span>
<lb n="5126"/><span>mhuilinn air síos, gur bhris a cheann; agus ar</span>
<lb n="5127"/><span>mbeith leath-mharbh dhó do ghoir ar a ghiolla agus</span>
<lb n="5128"/><span>d'iarr air a mharbha go hiomlán ionnus nach</span>
<lb n="5129"/><span>beith le rádh gur bean do mharbh é.</span></p>
<lb n="5130"/>
<lb n="5131"/><p><span>Agus is mur sin táinicc díoghaltus Dé ar</span>
<lb n="5132"/><span>Abimelech fón bhfeill-ghníomh do-rinne ar chloinn</span>
<lb n="5133"/><span>a athar féin.  Do shíl an meirlioch sa gur dhearmaid</span>
<lb n="5134"/><span>Dia na corthacha móra do-rinne sé do bhrígh gur</span>
<lb n="5135"/><span>éisd leis ar feadh aimsire fhada; gidh eadh, is</span>
<lb n="5136"/><span>gnáthach le Dia éisdiocht le corthacha na n-andlightheacha</span>
<lb n="5137"/><span>chum maith do tharring asda.</span></p>
<lb n="5138"/>
<lb n="5139"/><p><span>CAIB. XXXVII</span></p>
<lb n="5140"/>
<lb n="5141"/><p><span>AN IODHBAIRT DO-RINNEADH AR INGHIN IEPHTE.</span></p>
<lb n="5142"/>
<lb n="5143"/><p><span>A.M. 2817</span></p>
<lb n="5144"/>
<lb n="5145"/><p><span>Tar éis báis an mheirligh Abimelech do ghabh</span>
<lb n="5146"/><span>Tola mhac Puah mhic Dodo do threibh Isachair</span>
<lb n="5147"/><span>ceannus na Iudaightheach trí bliadhna fithchead;</span></p>
</div>
<pb n="171"/>
<div><lb n="5148"/><p><span>agus 'na dhiaidh sin Iair ar feadh dhá bhliadhain agus</span>
<lb n="5149"/><span>fithche; 'na dhiaidh sin táinicc Iephte, mac do</span>
<lb n="5150"/><span>rugadh do Ghalaad a athair le méirdrigh, agus dá</span>
<lb n="5151"/><span>bhrígh sin do dhiúlt a dhearbhbhráithreacha eile</span>
<lb n="5152"/><span>dhó, óir do mheasadar nárbh fhiú dháibh mac a</span>
<lb n="5153"/><span>mháthar do bheith 'na dhearbhbhráthair acu, agus do</span>
<lb n="5154"/><span>dhíbriodar go tír na Tób é.  Agus, mur bhí seision</span>
<lb n="5155"/><span>cródha ceannusach, do dhearc buidhin do dhaoine</span>
<lb n="5156"/><span>mí-bhésacha, dothigeadh suas ar shracaireacht, air,</span>
<lb n="5157"/><span>agus do-rinneadar cenn feadhna orra féin de.</span></p>
<lb n="5158"/>
<lb n="5159"/><p><span>Agus tárla 'mun am sin gur chuir na hAmonítibh</span>
<lb n="5160"/><span>cogadh ar na Iudaighibh, agus ar mbeith a gcruaidh-dháil</span>
<lb n="5161"/><span>mur sin dáibh do mheasadar nach raibh</span>
<lb n="5162"/><span>tártháil 'na ngar acht cródhacht Iepthe, agus dá</span>
<lb n="5163"/><span>bhrígh sin do chuiriodar teachta 'na chuinne.</span>
<lb n="5164"/><span>Agus do gheall dóibh go ttiucfadh dá bhfóirithin,</span>
<lb n="5165"/><span>acht go ttug iomardadh cruaidh dháibh fán</span>
<lb n="5166"/><span>droch-chonghioll agus fán droch-nádúir do thaisbéin</span>
<lb n="5167"/><span>siad dó roimhe sin; agus ar bhfagháil geallamhna</span>
<lb n="5168"/><span>uatha go hiomlán go ngéillfeadhdís dó mur</span>
<lb n="5169"/><span>uachtarán agus mur phrionnsa dotháinicc chugtha.</span></p>
<lb n="5170"/>
<lb n="5171"/><p><span>Agus annsin do-rinne díthchioll re cosg do</span>
<lb n="5172"/><span>chur ar rígh na Madianítibh agus na nAmonítibh.</span>
<lb n="5173"/><span>Gidh eadh, níor ghlac rígh na nAmonítibh résún</span>
<lb n="5174"/><span>ar bith uaidhe acht cogadh, óir ní raibh dúil acu</span>
<lb n="5175"/><span>síthcháin do dhénamh leis na Iudaighibh.  Iar</span>
<lb n="5176"/><span>sin d'éirigh spiorad Dé ann Iephte gur ghoir ar</span>
<lb n="5177"/><span>shluaightibh as gach áird, agus íar gcruinniughadh</span></p>
</div>
<pb n="172"/>
<div><lb n="5178"/><p><span>dháibh do ghluais leó a n-aghaidh na nAmonítibh,</span>
<lb n="5179"/><span>agus tug móid do Dhia dá ttugadh buaidh ar a</span>
<lb n="5180"/><span>namhaid dó go ndénfadh an chéd-duine do</span>
<lb n="5181"/><span>thiucfadh roimhe dhá theaghlach féin d'iodhbairt</span>
<lb n="5182"/><span>iar bhfilleadh ar ais dó.</span></p>
<lb n="5183"/>
<lb n="5184"/><p><span>Ar ndul a n-aghaidh na námhad dofuair buaidh</span>
<lb n="5185"/><span>orra, agus ar bhfilleadh dhó maille le lúthgháire ní</span>
<lb n="5186"/><span>cian go raibh 'na dhólás air; óir ar tteacht a</span>
<lb n="5187"/><span>n-amharc a thighe féin do-chualaidh a inghion</span>
<lb n="5188"/><span>guth na stoc agus na mbuabhall, agus mur nach raibh</span>
<lb n="5189"/><span>'fhios aice go ndearnaidh a hathair an mhóid sin</span>
<lb n="5190"/><span>do Dhía, do-chuaidh amach maille le a banntracht</span>
<lb n="5191"/><span>a' dénamh lúthgháire roimhe.  Arna fhaicsin do</span>
<lb n="5192"/><span>Iephte do ghlac dólás mór é fán móid dothug</span>
<lb n="5193"/><span>do Dhía; acht an tan do-chualaidh sise go</span>
<lb n="5194"/><span>ndearnaidh a hathair an mhóid sin do Dhia,</span>
<lb n="5195"/><span>adubhairt ris gur mhian léithe féin a coimlíonadh,</span>
<lb n="5196"/><span>acht d'iarr cead ar a hathair dul ar an tsliabh</span>
<lb n="5197"/><span>ba coimhneasa dhóibh mar aon lena bantracht</span>
<lb n="5198"/><span>chum go gcaoineadh siad a hóghacht ré mbás.</span>
<lb n="5199"/><span>Agus iar sin dotháinicc ar a hais, agus do-rinnigh</span>
<lb n="5200"/><span>a hathair a hiodhbairt agus a huile-losgadh do réir</span>
<lb n="5201"/><span>mur gheall do Dhia.</span></p>
<lb n="5202"/>
<lb n="5203"/><p><span>Tar cheann nach léighthear isan Scriptúir gur</span>
<lb n="5204"/><span>agair Dia an iodhbuirt ghráineamhuil díthchéilligh</span>
<lb n="5205"/><span>so ar Iephte, is dearbhtha nach raibh a</span>
<lb n="5206"/><span>samhuil taithneamhach ag Dia; agus dá bhrígh sin</span>
<lb n="5207"/><span>is earráideach adeir Menochius nach dearnaidh</span>
<lb n="5208"/><span>Iephte peaca dhá dénamh.  Agus anois ná an</span></p>
</div>
<pb n="173"/>
<div><lb n="5209"/><p><span>uair sin ní cóir do neoch móid thobann díthchéilligh</span>
<lb n="5210"/><span>do dhénamh; acht mur bhí móide an</span>
<lb n="5211"/><span>athar aimhghlic díthchéilligh, dobhí umhlacht</span>
<lb n="5212"/><span>na hinghine iongantach ionmholta.</span></p>
<lb n="5213"/>
<lb n="5214"/><p><span>Tar éis Iephte ní thráchtann an Scriptúir ar</span>
<lb n="5215"/><span>mhór-éuchtaibh ar bith ameasg na Iúdaigheach</span>
<lb n="5216"/><span>go teacht Shamsoin, ar a ttráchtann go specialta.</span>
<lb n="5217"/><span>Óir adeir gur ar threibh Dhan dobhí sé, agus ar</span>
<lb n="5218"/><span>mbeith dá mháthair a bhfad gan chloinn agus í</span>
<lb n="5219"/><span>aimrit, go ttáinicc aingeal Dé dhá innsin dí go</span>
<lb n="5220"/><span>mbéuradh sí mac.  Agus adubhairt ria, mur</span>
<lb n="5221"/><span>thosach ar an mbeatha riaghalta budh chóir a</span>
<lb n="5222"/><span>leanmhuin, gan fhíon ná biotáille mheisgamhuil</span>
<lb n="5223"/><span>ar bith do chaitheamh dhó.  Agus arna chlos</span>
<lb n="5224"/><span>sin d'innis dá fear, darbh ainm Manue, gach ní</span>
<lb n="5225"/><span>dhá ndubhairt an t-aingeal, agus dubhairt seision</span>
<lb n="5226"/><span>gur mhian leis féin an t-aingeal d'fhaicsin.</span>
<lb n="5227"/><span>Agus an dara feacht tháinic an t-aingeal a</span>
<lb n="5228"/><span>labhairt ris an mnaoi, agus arna fhaicsin dí</span>
<lb n="5229"/><span>do ghoir ar a fear, agus arna fhaicsin dó-san</span>
<lb n="5230"/><span>adubhairt go ndénfadh iodhbairt.  Adubhairt</span>
<lb n="5231"/><span>an t-aingeal nach dó féin budh chóir iodhbairt</span>
<lb n="5232"/><span>a dhénamh acht gur do Dhia budh chóir dhó</span>
<lb n="5233"/><span>a dénamh.</span></p>
<lb n="5234"/>
<lb n="5235"/><p><span>Leis sin tug Manue mionnán leis, agus do chuir ar</span>
<lb n="5236"/><span>charraig é, agus do-rinne iodhbairt uile-loisgidh.</span>
<lb n="5237"/><span>Agus ar mbeith don lasair agus don deataigh ag</span>
<lb n="5238"/><span>éirghidh suas chum an fhlaithis do éirghidh an</span></p>
</div>
<pb n="174"/>
<div><lb n="5239"/><p><span>t-aingiol, agus do chuir é féin ann lár na lasrach sin</span>
<lb n="5240"/><span>go ndeachaidh as a radharc mur sin, agus i n-éinfheacht</span>
<lb n="5241"/><span>le hiodhbairt na bhfírén do-chuaidh féin do láthair</span>
<lb n="5242"/><span>an Tiaghearna.  Agus dar leat fós ba mian leis é</span>
<lb n="5243"/><span>féin do bheith arna iodhbairt i n-éinfheacht léithe</span>
<lb n="5244"/><span>- Féch isin .5. cab. Apocal., mur bheir na naoimh</span>
<lb n="5245"/><span>i soithidh óir urnaighthe na bhfírén do láthair an</span>
<lb n="5246"/><span>Tiaghearna.</span></p>
<lb n="5247"/>
<lb n="5248"/><p><span>Do réir na geallamhna táinicc an leanbh iar sin</span>
<lb n="5249"/><span>dochum an tsaoghail, agus tugadh Sampson mur</span>
<lb n="5250"/><span>ainm air, agus do-rinneadar mur do ordaigh an</span>
<lb n="5251"/><span>t-aingiol dáibh, óir níor cuiradh sgian bhearrtha</span>
<lb n="5252"/><span>ar a cheann agus níor ibh fíon ná biotáille láidir ar</span>
<lb n="5253"/><span>feadh a bheatha.  Acht gidh eadh, an tan tháinicc</span>
<lb n="5254"/><span>go haois fhearrdha ní raibh imeasg na ndaoine</span>
<lb n="5255"/><span>fear comh láidir ná comh neartmhar ris.  Agus</span>
<lb n="5256"/><span>ar ndul dó aimsir dá éis sin go baile do bhailtibh</span>
<lb n="5257"/><span>na bhPhilistíneacha darbh ainm Timnat, do dhearc</span>
<lb n="5258"/><span>ar inghín Philistínigh ann; agus ar tteacht tar ais</span>
<lb n="5259"/><span>dó d'iarr ar a athair agus ar a mháthair an inghean</span>
<lb n="5260"/><span>d'fhagháil mur mhnaoi dhó, agus do bhrígh nach</span>
<lb n="5261"/><span>raibh fhios acu-san gurbhá toil le Dia an ní sin,</span>
<lb n="5262"/><span>agus fós go raibh fuath agus gráin acu ar na Philistínigh</span>
<lb n="5263"/><span>dob áill leó toirmeasg do chur air.  Acht níor</span>
<lb n="5264"/><span>ghlac sin uatha acht adubhairt riú arís a fagháil</span>
<lb n="5265"/><span>dó (agus ní gan adhbhar, óir ba hí so fighir Chríost</span>
<lb n="5266"/><span>a' pósadh na hEaguilse gintíleach iar ttréigion na</span>
<lb n="5267"/><span>Iudaigheacha).</span>
<lb n="5268"/></p>
</div>
<pb n="175"/>
<div><lb n="5269"/><p><span>Dothug an cleamhnus sin uain do Shampson</span>
<lb n="5270"/><span>le díoghaltus do dhénamh ar na Philistínigh fá</span>
<lb n="5271"/><span>gach olc agus gach ainmhian dár imir siad ar feadh</span>
<lb n="5272"/><span>mhóráin do bhliadhanuibh ar an bpobal Eabhraighach.</span>
<lb n="5273"/><span>Agus ar mbeith dó aon do laithibh</span>
<lb n="5274"/><span>'dul d'fhéchuin a mhná tárla leómhan óg cíocrach</span>
<lb n="5275"/><span>dhó agus cubhar rena bhél le dásacht chum creiche,</span>
<lb n="5276"/><span>agus tug ionnsaighe dhíbhfeirgach air, agus ar mbeith</span>
<lb n="5277"/><span>do Shampson gan uiriod maide d'arm cosanta</span>
<lb n="5278"/><span>aige dorug ar an leómhan idir a dhá láimh agus do</span>
<lb n="5279"/><span>stróic a bhallaibh ó chéile, mur dhénfadh le mionnán.</span>
<lb n="5280"/><span>A n-aimsir bhig dá éis sin ar mbeith dhó ag dul</span>
<lb n="5281"/><span>san mbealach chédna do-chuaidh ag amharc ar</span>
<lb n="5282"/><span>an leómhan marbh, agus ar bhfaicsin chonoblaigh</span>
<lb n="5283"/><span>an leómhain do-chonnairc sgaoi bheach ag éirghidh</span>
<lb n="5284"/><span>as a bhrághaid, agus fuair mil ann; agus do-rinne sé</span>
<lb n="5285"/><span>cruaidh-cheisd de sin, agus d'iarr a fuasgladh ar</span>
<lb n="5286"/><span>thríochad óig-fhear do-chuaidh chum an phósda</span>
<lb n="5287"/><span>sin.  Ag so an cheisd: “táinicc bia as an ní do</span>
<lb n="5288"/><span>shluigadh, nó as an tslugaire, agus millseacht as an</span>
<lb n="5289"/><span>neartmhar.”  Agus ar gcur na ceasda sin dó</span>
<lb n="5290"/><span>adubhairt, “Má fhuasglann sibh an cheisd so,” ar</span>
<lb n="5291"/><span>sé, “agus a tomhus do thabhairt damh i gceann</span>
<lb n="5292"/><span>sheacht lá, do-bhérad-sa tríochad léine agus tríochad</span>
<lb n="5293"/><span>cóta dhíbh, gidh eadh mur bhfuasglaidh sibh í</span>
<lb n="5294"/><span>bíodh oraibh an uiriod cédna thabhairt damhsa.”</span></p>
<lb n="5295"/>
<lb n="5296"/><p><span>Acht níorbh fhéidir leó an cheisd d'fhuasgladh.</span>
<lb n="5297"/><span>Annsin do labhradar le mnaoi Shampsoin, agus do</span>
<lb n="5298"/><span>ghuidh sise eision fá fhuasgladh agus fá chéill na</span></p>
</div>
<pb n="176"/>
<div><lb n="5299"/><p><span>ceasda d'innsin dí; agus fá dheóigh iar gcur rúin</span>
<lb n="5300"/><span>uirre d'innis ciall na ceasda dhí, agus d'innis sise</span>
<lb n="5301"/><span>dháibh-sion an ní cédna.  Agus sul do-chuaidh</span>
<lb n="5302"/><span>grian faoi an seachtmhadh lá d'fhuasgail siad an</span>
<lb n="5303"/><span>cheisd ag rádh: “Créd is millse ná mil agus créd is</span>
<lb n="5304"/><span>neartmhuire na leóghan?”</span></p>
<lb n="5305"/>
<lb n="5306"/><p><span>Arna chlos sin do Shampson do adhnaidh a</span>
<lb n="5307"/><span>fhearg go mór fá mhí-chonghioll a mhná féin, agus</span>
<lb n="5308"/><span>d'imghidh 'na ruaig dhásachtaigh go hAscolon</span>
<lb n="5309"/><span>gur mharbh tríochad Philistíneach ann, go ttug</span>
<lb n="5310"/><span>a n-édaigh dháibh sin mur do gheall, agus do ghluais</span>
<lb n="5311"/><span>iar sin go tigh a athar.  Cuiridh an ní so i gcéill</span>
<lb n="5312"/><span>an t-athrughadh do-rinne Críost ar na híodhalarthacha</span>
<lb n="5313"/><span>págánta dobhí mar leómhuin ocracha</span>
<lb n="5314"/><span>ag treasguirt na gCríostaighthibh gur chlaoi</span>
<lb n="5315"/><span>Críost gan arm ar bith iad, go ndearnaidh uain</span>
<lb n="5316"/><span>cheannsaighthe díobh maille le mil do bheith ar</span>
<lb n="5317"/><span>a mbriathraibh ag moladh Dé.</span></p>
<lb n="5318"/>
<lb n="5319"/><p><span>Iar n-imtheacht do Shampson leis an bhfeirg</span>
<lb n="5320"/><span>mhóir sin go tigh a athar, do mheas athair agus</span>
<lb n="5321"/><span>máthair a mhná nach ttiucfadh feasda choidhche</span>
<lb n="5322"/><span>a ngar na mná agus gur thréig sé í, agus dá bhrígh sin</span>
<lb n="5323"/><span>thugattar le pósadh d'fhear eile í.  Gidh eadh,</span>
<lb n="5324"/><span>i gceann aimsire dá éis sin do chinn Sampson</span>
<lb n="5325"/><span>dul ar cuairt dochum a mhná.  Agus arna fhaicsin</span>
<lb n="5326"/><span>dá hathair agus dá máthair do ghlac eagla mhór iad,</span>
<lb n="5327"/><span>agus adubhradar arna mheas dáibh gur thréig a</span>
<lb n="5328"/><span>n-inghean go síorruidhe go ttugattar fear eile dhí,</span></p>
</div>
<pb n="177"/>
<div><lb n="5329"/><p><span>acht go raibh inghean eile acu bá hóige na í agus go</span>
<lb n="5330"/><span>ttiubhradh dhó í.  Acht níor shásaidh sin Sampson,</span>
<lb n="5331"/><span>agus tug a bhriathar go ndénfadh a mhasla do</span>
<lb n="5332"/><span>dhíoghailt ar na Philistínigh.</span></p>
<lb n="5333"/>
<lb n="5334"/><p><span>Agus leis sin do choimhlíonadh le slighe ro-iongantaigh,</span>
<lb n="5335"/><span>do ghabh sé trí chéd sionnach agus</span>
<lb n="5336"/><span>do cheangail iarboill gach aon chúpla díobh dá</span>
<lb n="5337"/><span>chéile, agus do chuir aithinne tré lasadh isna ceangail</span>
<lb n="5338"/><span>sin agus do sgaoil amach iad tré ghortaibh arbha agus</span>
<lb n="5339"/><span>tré fhíneamhna na bhPhilistíneach, gur loisg agus go</span>
<lb n="5340"/><span>ndearnaidh luaithreadh dá gcuid arbha agus dá</span>
<lb n="5341"/><span>bhfíneamhna go hiomlán.  Do ghoill an ní sin go</span>
<lb n="5342"/><span>mór arna Philistínigh agus an tan fuaradar</span>
<lb n="5343"/><span>dearbha gurbh é Sampson do-rinne an díghbháil</span>
<lb n="5344"/><span>sin dóibh, a n-ionad díoghaltuis do dhénamh air</span>
<lb n="5345"/><span>féin thugattar a n-aghaidh ar an mnaoi sin do</span>
<lb n="5346"/><span>pósadh leis agus ar a muinntir go hiomlán, gur</span>
<lb n="5347"/><span>loisgiodar iad ó dhuine liath go leanamh.  Níor</span>
<lb n="5348"/><span>mheas Samson gur leór dhó féin an méid díoghaltuis</span>
<lb n="5349"/><span>do-rinne ar na Philistínigh go soiche sin,</span>
<lb n="5350"/><span>acht do-rinne ár mór orra.  Arna fhaicsin sin</span>
<lb n="5351"/><span>do phrionnsaigh na bhPhilistíneach do chinneadar</span>
<lb n="5352"/><span>comhairle ar Shampson do bhásughadh, agus chuiriodar</span>
<lb n="5353"/><span>trí mhíle fear 'na thóruighacht.  Ar bhfaicsin</span>
<lb n="5354"/><span>na ndaoine armtha sin dona Iudaighibh do ghlac</span>
<lb n="5355"/><span>uathbhás mór iad, agus adubhairt riú gan díghbháil</span>
<lb n="5356"/><span>a dhénamh dháibh féin, agus go ttiubhradh Samson</span>
<lb n="5357"/><span>ceangailte chugthu.  Agus ar ndénamh dóibh</span></p>
</div>
<pb n="178"/>
<div><lb n="5358"/><p><span>mur ghealladar, an tan chonnairc na Philistínígh</span>
<lb n="5359"/><span>Samson a' teacht ceangailtigh le dhá chórda</span>
<lb n="5360"/><span>chruaidhe dhá láthair do mheasadar go raibh</span>
<lb n="5361"/><span>s óna ttoil féin acu, agus dá bhrígh sin do</span>
<lb n="5362"/><span>chuiriodar gáir lúthgháire asda.  Gidh eadh, ar</span>
<lb n="5363"/><span>tteacht do láthair dhó-san do chroith é féin, agus</span>
<lb n="5364"/><span>do-rinne mion-oirneacha dona córdaighibh sin</span>
<lb n="5365"/><span>amhuil agus nach beith ionnta acht aon-shnáithe</span>
<lb n="5366"/><span>amháin.</span></p>
<lb n="5367"/>
<lb n="5368"/><p><span>Agus arna dhénamh sin dó fuair cnáimh géill</span>
<lb n="5369"/><span>asail faoi ar an talamh; do thóig ann a láimh é,</span>
<lb n="5370"/><span>agus leis sin tug ruathar ar a bhfud gur mharbh</span>
<lb n="5371"/><span>míle Philistíneach leis an gcnáimh sin.  Agus</span>
<lb n="5372"/><span>leis an iombualadh sin, táinicc teas mór agus tart</span>
<lb n="5373"/><span>air, agus do ghuidh Dia go dúthrachtach um thártháil</span>
<lb n="5374"/><span>do thabhairt dó; agus leis sin d'fhosgail fiacail dá</span>
<lb n="5375"/><span>raibh i ndéd an chnámha géill asail, lér mharbh</span>
<lb n="5376"/><span>a námhuid, agus do ling sruth adhbhal-mhór uisge</span>
<lb n="5377"/><span>amach esde lér ól a dhaoithin, agus leis sin táinicc</span>
<lb n="5378"/><span>chum a neirt arís.  Tug Sampson moladh agus</span>
<lb n="5379"/><span>buidheachas mór do Dhia, agus tug ainm ar an áit</span>
<lb n="5380"/><span>a ndearnaidh na míorbhuilibh sin.</span></p>
<lb n="5381"/>
<lb n="5382"/><p><span>CAIB. XXXVIII</span></p>
<lb n="5383"/>
<lb n="5384"/><p><span>GEATA CHATHRACH GHASA ARNA IOMCHAR LE SAMPSON.</span></p>
<lb n="5385"/>
<lb n="5386"/><p><span>Tar cheann gur choisg Samson, leis an ármhach</span>
<lb n="5387"/><span>do-rinne orra leis an gcnáimh géill asail, díoghaltas</span></p>
</div>
<pb n="179"/>
<div><lb n="5388"/><p><span>agus dásacht na bhPhilistíneach ar feadh aimsire, gidh</span>
<lb n="5389"/><span>eadh ní raibh ní ar bith ar a n-aire budh mó ná</span>
<lb n="5390"/><span>bheith d'oidhche agus do ló a' cuartughadh a n-inntleachta</span>
<lb n="5391"/><span>le slighe éigin d'fhagháil amach le</span>
<lb n="5392"/><span>Sampson do dhíthiughadh agus do chur dhá chois.</span>
<lb n="5393"/><span>Agus ar mbeith dháibh ag faire air agus lucht bratha</span>
<lb n="5394"/><span>'na dhiaidh acu, fuaradar sgéla go ndeachaidh sé</span>
<lb n="5395"/><span>asteach go cathair Gáza, agus mur bhí a bhfuath dá</span>
<lb n="5396"/><span>mbrosdógh do chruinnighdar gan mhaill i gceann</span>
<lb n="5397"/><span>a chéile agus do thimchilliodar an baile ionnus nach</span>
<lb n="5398"/><span>beith ar a chumus imtheacht uatha.  Agus ar</span>
<lb n="5399"/><span>gcur choda dhá muintir ar an ngeata do</span>
<lb n="5400"/><span>chomhnuidh an chuid eile go folaighthe i luidheachán</span>
<lb n="5401"/><span>i ttimchioll an bhaile, agus mur sin do shíliodar</span>
<lb n="5402"/><span>a mharbhadh gan duaigh ar bith ar maidin ar</span>
<lb n="5403"/><span>tteacht as an mbaile amach dhó.</span></p>
<lb n="5404"/>
<lb n="5405"/><p><span>Ar mbeith don tsluagh mhór sin ar an suidheachan</span>
<lb n="5406"/><span>sin dobhí Sampson go suaimhneach 'na</span>
<lb n="5407"/><span>chodladh gan imnígh ar bith; acht ar bhfagháil</span>
<lb n="5408"/><span>faisnéise na neithe sin dó d'éirigh i meadhón na</span>
<lb n="5409"/><span>hoidhche, agus do-chuaidh gan eagla gan uamhan</span>
<lb n="5410"/><span>chum an gheata, agus chuir a lámha i ttimchioll</span>
<lb n="5411"/><span>dhoruis an gheata, agus do thóig idir dhoras, phostaigh,</span>
<lb n="5412"/><span>bharraigh, agus ghlais, ar a ghualainn é.  Agus ar</span>
<lb n="5413"/><span>ndul tré lár an luidheacháin dó d'iomchair an</span>
<lb n="5414"/><span>t-ualach sin go mullach sléibhe bhí ar aghaidh an</span>
<lb n="5415"/><span>bhaile ós cionn an luidheacháin bhí roimhe.</span>
<lb n="5416"/><span>Agus arna fhaicsin dóibh do ghlac uathbhás mór</span></p>
</div>
<pb n="180"/>
<div><lb n="5417"/><p><span>iad, agus do mheasadar nach raibh ar a gcumus</span>
<lb n="5418"/><span>díoghaltus ar bith do dhénamh air.</span></p>
<lb n="5419"/>
<lb n="5420"/><p><span>Mur so d'éirigh Críost ar Slánaightheóir as an</span>
<lb n="5421"/><span>tomba d'aimhdheóin na faire do chuir a namhuid</span>
<lb n="5422"/><span>air, iar mbriseadh doirse agus barraighe an bháis agus ar</span>
<lb n="5423"/><span>mbreith buaidhe air.  Monuar, nach raibh Sampson</span>
<lb n="5424"/><span>comh cródha le seasamh a n-aghaidh bhladair</span>
<lb n="5425"/><span>agus bhréuga mná agus dobhí le sluaighte do</span>
<lb n="5426"/><span>threasgradh 'na aonar, le leómhuin do strócadh,</span>
<lb n="5427"/><span>agus le geataigh cathrach do tharruing le</span>
<lb n="5428"/><span>foirneart.</span></p>
<lb n="5429"/>
<lb n="5430"/><p><span>Agus dá mbeith mur sin níorbh fhéidir buaidh</span>
<lb n="5431"/><span>do bhreith air, óir tar éis gach gníomh éuchtach</span>
<lb n="5432"/><span>iongantach dá ndearnaidh a n-aghaidh na</span>
<lb n="5433"/><span>bhPhilistíneach níorbh fhéidir leó díoghaltus ar bith</span>
<lb n="5434"/><span>do dhénamh air, acht le mailís méirdrigh mallaighthe</span>
<lb n="5435"/><span>mí-chonghiollaidh, .i. Dalilla.  Óir ar</span>
<lb n="5436"/><span>mbeith dhó, go bhfios dona Philistínigh, ag</span>
<lb n="5437"/><span>tathaigh ar an mhéirdrigh sin agus ag ciontughadh</span>
<lb n="5438"/><span>ria gach am, do labhradar ria agus do ghealladar</span>
<lb n="5439"/><span>comhaigh mhór dhí dá bhfaghadh sgéla cinnte cá</span>
<lb n="5440"/><span>hionad a raibh a neart, nó créd an modh ar a</span>
<lb n="5441"/><span>gclaoidhfidh é.  Agus an tan do labhair sise re</span>
<lb n="5442"/><span>Sampson ar an ní sin ar ttús tug freagra fonómhadach</span>
<lb n="5443"/><span>neamh-chinnte dhí, ag rádh:</span></p>
<lb n="5444"/>
<lb n="5445"/><p><span>“Má ceangaltar mé,” ar sé, “le córdaigh</span>
<lb n="5446"/><span>nuadha béud mur neoch eile, nó má ceangaltar</span>
<lb n="5447"/><span>le seacht ngaid úra nár tiormuigheadh riamh mé,</span></p>
</div>
<pb n="181"/>
<div><lb n="5448"/><p><span>nó fós lem fholt do cheangal do gharmuin, béd</span>
<lb n="5449"/><span>gan neart acht mur dhuine eile.”</span></p>
<lb n="5450"/>
<lb n="5451"/><p><span>Agus d'fhéch sise gan fhailligh na trí mhodh</span>
<lb n="5452"/><span>sin, agus dofuair í féin mealltaigh gach uair acu.</span>
<lb n="5453"/><span>Acht fá dheóidh lena guidhe ghnáthach agus lena</span>
<lb n="5454"/><span>deóra, agus fós le bheith ag síor-mhaoidheamh a</span>
<lb n="5455"/><span>gráidh mhiosgusaigh mhailísigh air, d'innis an</span>
<lb n="5456"/><span>fhírinne dhí ar mbeith tursioch sáraighthe dhó.</span>
<lb n="5457"/><span>Agus adubhairt ria:</span></p>
<lb n="5458"/>
<lb n="5459"/><p><span>“Bíodh 'fhios agad,” ar sé, “nach deachaidh</span>
<lb n="5460"/><span>sgian beárrtha ar mo chionn-sa ariamh, óir is</span>
<lb n="5461"/><span>nasarítheach do Dhia ó bhroinn mo mháthar mé,</span>
<lb n="5462"/><span>agus dá bhrígh sin má bearrthar mé imeóchaidh mo</span>
<lb n="5463"/><span>neart leis an ngruaig.”</span></p>
<lb n="5464"/>
<lb n="5465"/><p><span>Ní luaithe fuair sise an fios ná chuir sgéla do</span>
<lb n="5466"/><span>chum na bhPhilistíneacha; agus ar mbeith dhó, mur</span>
<lb n="5467"/><span>fa minicc leis, 'na chodladh ann a hucht do ghoir</span>
<lb n="5468"/><span>chuigthe óglach do ghearr na seacht nduail do</span>
<lb n="5469"/><span>bhí ar a cheann; agus ar tteacht don Philistínigh</span>
<lb n="5470"/><span>ar an láthair do mheas mur fa gnáthach leis a</span>
<lb n="5471"/><span>ttreasgairt, óir ní raibh 'fhios aige an tan sin gur</span>
<lb n="5472"/><span>thréig an Tiaghearna é mur do-rinne.  Is annsin</span>
<lb n="5473"/><span>do ghabhdar na Philistínigh é, agus iarna cheangal</span>
<lb n="5474"/><span>dáibh do bheanadar a shúile as, agus do chuireadar</span>
<lb n="5475"/><span>a' meilt a ttigh an phríosúin é.</span></p>
<lb n="5476"/>
<lb n="5477"/><p><span>Dála Shampsoin, ar mbeith dhó isan gcruaidh-dhaoirse</span>
<lb n="5478"/><span>sclábhthaighthe sin dobhí a ghruag arís</span>
<lb n="5479"/><span>ag fás.  Agus ar mbeith dona Philistínigh cona</span></p>
</div>
<pb n="182"/>
<div><lb n="5480"/><p><span>bprionnsaighibh ar aon láthair ag dénamh iodhbartha</span>
<lb n="5481"/><span>dhá ndia Dágon, agus ar mbeith annsin go</span>
<lb n="5482"/><span>lúthgháireach meadhrach dháibh do chuiriodar</span>
<lb n="5483"/><span>teachta a gcuinne Shamsoin go ndénadh súgradh</span>
<lb n="5484"/><span>agus caitheamh aimsire dhóibh isan halla mór ann a</span>
<lb n="5485"/><span>rabhdar cruinn.  Do ghlac Samson fearg agus</span>
<lb n="5486"/><span>dásacht fán mhasla sin, agus d'iarr a thabhairt eidir</span>
<lb n="5487"/><span>dhá philér nó cholamhna ar a raibh trom an</span>
<lb n="5488"/><span>tighe agus dobhí dá chongbháil suas; agus ar mbeith</span>
<lb n="5489"/><span>annsin dó do ghuidh Dia go dúthrachtach le</span>
<lb n="5490"/><span>aisiocc a neirt d'fhagháil, agus leis sin dorug ar</span>
<lb n="5491"/><span>cholamhain ann gach láimh leis agus tug tarruing</span>
<lb n="5492"/><span>orra.  Leis sin do thuit an teach air féin agus ar na</span>
<lb n="5493"/><span>Philistínigh gur marbhadh trí mhíle díobh mar</span>
<lb n="5494"/><span>aon ris, agus mur sin is mó do mharbh sé dona</span>
<lb n="5495"/><span>Philistínigh lena bhás ná do mharbh ar feadh a</span>
<lb n="5496"/><span>bheatha dhíobh.</span></p>
<lb n="5497"/>
<lb n="5498"/><p><span>Is mur so lena bhás deóntach féin do chlaoi</span>
<lb n="5499"/><span>Críost ar Slánaightheóir neart na ndeamhan, do</span>
<lb n="5500"/><span>bhris fós agus do bhuail fó thalamh a n-áruis agus a</span>
<lb n="5501"/><span>n-ionadaibh comhnuidhe, .i. teampuill na n-íodhal.</span></p>
<lb n="5502"/>
<lb n="5503"/><p><span>CAIB. XXXIX</span></p>
<lb n="5504"/>
<lb n="5505"/><p><span>MASLA AGUS BÁS MHNÁ AN LEBHÍTIGH.</span></p>
<lb n="5506"/>
<lb n="5507"/><p><span>A.M. 2585.</span></p>
<lb n="5508"/>
<lb n="5509"/><p><span>Dobhí leuíteach 'na chomhnuidh ar shliabh</span>
<lb n="5510"/><span>Ephraim do phós bean i mBethleem, agus ar tteacht</span></p>
</div>
<pb n="183"/>
<div><lb n="5511"/><p><span>imreasain eatorra do-chuaidh an bhean ar a hais</span>
<lb n="5512"/><span>go tigh a hathar i mBethleem.  Agus tar éis</span>
<lb n="5513"/><span>cheithre mí do ghlac cumhaidh agus dólás an lebhíteach,</span>
<lb n="5514"/><span>go ndeachaidh a' tóruighacht a mhná go Bethleem.</span>
<lb n="5515"/><span>Do ghlac a hathair go lúthgháireach é, agus fós do</span>
<lb n="5516"/><span>bhí a bhean féin lúthgháireach roimhe, óir do</span>
<lb n="5517"/><span>chuir sí ar dearmad roimhe sin gach aimhréiteach</span>
<lb n="5518"/><span>dá ttárla eatorra.  Iar sin d'fhan a bhfochair a</span>
<lb n="5519"/><span>chleamhna trí lá agus trí hoidhche, agus annsin an tan</span>
<lb n="5520"/><span>dob áill leis imtheacht do ghuidhiodar é um</span>
<lb n="5521"/><span>fhuireach.</span></p>
<lb n="5522"/>
<lb n="5523"/><p><span>Acht cidh thrácht, do chongbhadar ó lá go lá</span>
<lb n="5524"/><span>é go ttáinicc an seiseadh lá, agus annsin féin do</span>
<lb n="5525"/><span>chuiriodar maill air go raibh an lá ag dul tar</span>
<lb n="5526"/><span>druim, agus tar chomhairle cháich do ghluais, é</span>
<lb n="5527"/><span>féin agus a bhean agus a ghiolla, óir dob fhada leis gan</span>
<lb n="5528"/><span>dul ar ais.  Agus táinicc an oidhche orra ag</span>
<lb n="5529"/><span>ionnsaighe baile Gabaa dhóibh i ttír treibhe</span>
<lb n="5530"/><span>Beniamen, agus dob éigion dóibh comhnuidh ann.</span>
<lb n="5531"/><span>Agus dobhídar aimsir fhada ar shráid an bhaile</span>
<lb n="5532"/><span>'na suidhe sul fuaradar aen-nduine do-bhéradh dá</span>
<lb n="5533"/><span>thigh iad.  Acht fá dheóidh táinicc seanóir cóir</span>
<lb n="5534"/><span>ba comhthíorthach don leuíteach chugthu, agus tug</span>
<lb n="5535"/><span>dá thigh iad, áit a raibh aoidheacht shaor shubháilceach</span>
<lb n="5536"/><span>le fagháil acu.  Agus iar gcaitheamh</span>
<lb n="5537"/><span>bídh dháibh, an tan bá mian leó dul chum suain</span>
<lb n="5538"/><span>táinicc lucht mallaighthe do mhuintir an bhaile;</span>
<lb n="5539"/><span>agus an tan tángattar ar gach taobh i ttimchioll an</span></p>
</div>
<pb n="184"/>
<div><lb n="5540"/><p><span>tighe, d'iarradar bean an deóraigh do chur amach</span>
<lb n="5541"/><span>chucu lena n-anmhian brúideamhuil do shásugh.</span>
<lb n="5542"/><span>Do ghlac gráin agus uathbhás mór an seanóir maith</span>
<lb n="5543"/><span>sin ar gclos na n-aithiosg sin dó, gidh eadh níorbh</span>
<lb n="5544"/><span>fhéidir leis a ttoirmeasg go ttugadar an bhean leó.</span></p>
<lb n="5545"/>
<lb n="5546"/><p><span>Agus dobhídar lena mbrúideamhlacht ar feadh</span>
<lb n="5547"/><span>na hoidhche dá maslúghadh, gur le héigion mór</span>
<lb n="5548"/><span>dob fhéidir léithe teacht ar siubhal uatha go</span>
<lb n="5549"/><span>dorus an tighe a raibh a fear pósda, agus ar tteacht</span>
<lb n="5550"/><span>chum an doruis dí dofuair bás ar an láthair.</span>
<lb n="5551"/><span>Agus fríth mur sin í, agus a dhá láimh sgarthaidh i</span>
<lb n="5552"/><span>ttimchioll an doruis mur bheith ag iarraidh</span>
<lb n="5553"/><span>díoghaltais ar a fear a n-aghaidh na ngníomh</span>
<lb n="5554"/><span>ngráineamhuil sin.</span></p>
<lb n="5555"/>
<lb n="5556"/><p><span>An tan do-chonnairc a fear mur sin síntígh í</span>
<lb n="5557"/><span>le héirghidh lae agus a lámha sgarthaidh ós cionn</span>
<lb n="5558"/><span>na tarsaigh do shíl gur 'na codla bhí sí; acht an</span>
<lb n="5559"/><span>uair do-chonnairc gur marbh dobhi sí do thóg</span>
<lb n="5560"/><span>sé suas ar a asal í, agus iarna tabhairt dochum</span>
<lb n="5561"/><span>a thighe féin do ghabh sgian 'na láimh, agus do</span>
<lb n="5562"/><span>roinn, eidir fheóil agus chnáimh, a ndá chuid décc í,</span>
<lb n="5563"/><span>gur chuir mír dhí dochum gach treibhe do dhá</span>
<lb n="5564"/><span>threibh dhécc Israél ag iarraidh orra díoghaltus</span>
<lb n="5565"/><span>do dhénamh ar an ngníomh ngráineamhuil sin.</span>
<lb n="5566"/><span>Agus ní luaithe do-chualaidh na treabha sin ná</span>
<lb n="5567"/><span>do chinniodar ar dhíoghaltas do dhénamh, agus</span>
<lb n="5568"/><span>adubhradar go coitchionn nach dearnadh gníomh</span>
<lb n="5569"/><span>comh gráineamhuil leis sin 'na measg ó d'fhágadar</span>
<lb n="5570"/><span>broid na hÉgipte.</span>
<lb n="5571"/></p>
</div>
<pb n="185"/>
<div><lb n="5572"/><p><span>Is mór mholus na haithreacha naomhtha an</span>
<lb n="5573"/><span>díoghalta so ar ar chinn treabha Israél, agus is</span>
<lb n="5574"/><span>mór an peaca do chinn fheadhna agus d'uachtaránuibh</span>
<lb n="5575"/><span>cille agus tuaithe gan pionús agus smacht do chur ar</span>
<lb n="5576"/><span>lucht aindlighe agus mí-bhés.</span></p>
<lb n="5577"/>
<lb n="5578"/><p><span>Iar gcruinniughadh dona treabha a Maspha,</span>
<lb n="5579"/><span>áit a ttáinicc an leuíteach chugthu dá ngríosadh</span>
<lb n="5580"/><span>dochum an díoghaltuis sin do dhénamh, do</span>
<lb n="5581"/><span>ghluaisiodar a n-aghaidh na gciontach nó na</span>
<lb n="5582"/><span>muintire do-rinne an gníomh gráineamhuil úd; agus</span>
<lb n="5583"/><span>do chuir teachta uatha dochum na mBeniamítibh</span>
<lb n="5584"/><span>le hiomardadh do thabhairt dáibh, agus ag iarraidh</span>
<lb n="5585"/><span>orra na ciontaigh do chur chucu le bás do thabhairt</span>
<lb n="5586"/><span>dáibh.  Agus ní thug na Beniamítibh éisdeacht</span>
<lb n="5587"/><span>dona teachtaibh, agus a n-ionad na merlioch sin do</span>
<lb n="5588"/><span>sheachada dháibh do-chuadar sé mhíle fhithchiod</span>
<lb n="5589"/><span>fear armtha dhíobh amach chum catha do</span>
<lb n="5590"/><span>thabhairt dá ndearbhbhráithribh.</span></p>
<lb n="5591"/>
<lb n="5592"/><p><span>Agus sul do-chuaidh na hÍsraélítibh dochum</span>
<lb n="5593"/><span>na troda do ghuidhiodar Dia agus do-rinneadar a</span>
<lb n="5594"/><span>gcomhuirle ris, agus do thuigiodar uaidhe gur</span>
<lb n="5595"/><span>thaithneamhach leis an cath do thabhairt.  Gidh</span>
<lb n="5596"/><span>eadh, an tan do shíliodar buaidh an chatha</span>
<lb n="5597"/><span>d'fhagháil gan móráin duaighe, is é ní tarla dháibh</span>
<lb n="5598"/><span>gur threasguir agus gur mharbh na Beniamítibh dhá</span>
<lb n="5599"/><span>mhíle agus fithche míle fear dhíobh an lá sin.  Do</span>
<lb n="5600"/><span>ghlac uathbhás agus iongantus mór iad fán ár sin</span>
<lb n="5601"/><span>do-rinneadh orra, acht gidh eadh níor chailliodar</span></p>
</div>
<pb n="186"/>
<div><lb n="5602"/><p><span>a misneach, óir do chinniodar ar chath eile do</span>
<lb n="5603"/><span>thabhairt dóibh.  Agus iar nguidhe Dé dháibh,</span>
<lb n="5604"/><span>agus iar bhfagháil misnígh uaidhe tugattar an dara</span>
<lb n="5605"/><span>cath, agus do mharbh na Beniamítibh díobh an lá</span>
<lb n="5606"/><span>sin ocht míle dhécc fear.</span></p>
<lb n="5607"/>
<lb n="5608"/><p><span>Is annsin do ghlac uathbhás dáríribh iad, agus</span>
<lb n="5609"/><span>dubhrattar eatorra féin gurbh iongantach, agus an</span>
<lb n="5610"/><span>t-adhbhar ceart dobhí acu, cúig mhíle fithchiod</span>
<lb n="5611"/><span>amháin do mharbhadh an uiriod sin dá muintir</span>
<lb n="5612"/><span>as ceithre fithchid míle fear dobhádar ann ar</span>
<lb n="5613"/><span>ttús; agus iar ndénamh troisge agus urnaighthe</span>
<lb n="5614"/><span>dháibh do-rinneadar a gcomhuirle an treas feacht</span>
<lb n="5615"/><span>le Dia, adubhairt leó an cath sin do chur ar na</span>
<lb n="5616"/><span>Beniamítibh agus go mbeith buaidh gan amhrus acu.</span></p>
<lb n="5617"/>
<lb n="5618"/><p><span>An tan fuaradar an dearbha sin ar bhuaidh do</span>
<lb n="5619"/><span>bheith acu do-chuadar a n-aghaidh cathrach</span>
<lb n="5620"/><span>Ghabaa, agus do chuiriodar luidheacháin a bhfogus</span>
<lb n="5621"/><span>don bhaile.  An tan chonnairc na Beniamítibh</span>
<lb n="5622"/><span>iad ag teacht na n-aghaidh, d'éirghidar 'na gcuinne</span>
<lb n="5623"/><span>as an mbaile amach, óir bhídar lán do mhisnigh</span>
<lb n="5624"/><span>ón mbuaidh dofuaradar an dá lá roimhe, agus do</span>
<lb n="5625"/><span>mhédaigh a misneach go mór an tan chonncadar</span>
<lb n="5626"/><span>an mhéid dobhí ann a n-amharc dá námhuid</span>
<lb n="5627"/><span>ag teitheadh.  (Óir is mur sin do chomhairlighdar</span>
<lb n="5628"/><span>a dhénamh dochum iad-san do tharruing asteach</span>
<lb n="5629"/><span>i lár na luidheachán.)  Agus is mur sin tárla</span>
<lb n="5630"/><span>dháibh, agus ar tteacht dáibh imeasg na luidheachán</span>
<lb n="5631"/><span>níor fágadh duine don chúig mhíle .xx. Beniamíteach</span></p>
</div>
<pb n="187"/>
<div><lb n="5632"/><p><span>sin gan mharbhadh.  Agus iar ndénadh</span>
<lb n="5633"/><span>guail agus luaithridh don chathair chrosda sin Ghabaa,</span>
<lb n="5634"/><span>níor imghidh beó dona Beniamítibh as an ár</span>
<lb n="5635"/><span>acht sé chéd fear do-chuaidh ar an bhfásach dá</span>
<lb n="5636"/><span>gcaomhain féin, agus is uatha sin táinicc ar mhair</span>
<lb n="5637"/><span>don treibh chédna 'na dhiaidh sin.</span></p>
<lb n="5638"/>
<lb n="5639"/><p><span>Tar éis an ármhaigh do dhénadh dona hIsraélítibh</span>
<lb n="5640"/><span>dobhí dólás mór orra fá threibh don dá</span>
<lb n="5641"/><span>threibh dhécc do bheith arna dian-sgrios mur</span>
<lb n="5642"/><span>sin, agus mur thugadar mionna nach ttiubhradís a</span>
<lb n="5643"/><span>n-ingheana féin le pósadh don treibh sin; acht iar</span>
<lb n="5644"/><span>marbhadh gach fir dá bhfuaradar i Iabes Ghalaad</span>
<lb n="5645"/><span>fá gan dul leó chum an chogaidh chédna so, do</span>
<lb n="5646"/><span>chaomhain siad sé chéd maighdion dofuaradar</span>
<lb n="5647"/><span>ann thugadar mur mhnáibh dona sé chéd</span>
<lb n="5648"/><span>Beniamíteach do-chuaidh beó as an ár, le sliocht</span>
<lb n="5649"/><span>do theacht orra.</span></p>
<lb n="5650"/>
<lb n="5651"/><p><span>Ba naomhtha beannaighthe an cogadh é so;</span>
<lb n="5652"/><span>gidh eadh, do buaileadh fá dhó na hIsraélítibh,</span>
<lb n="5653"/><span>dá chur i gcéill, mur deir na haithreacha naomhtha,</span>
<lb n="5654"/><span>gur cóir don dream ar a mbíonn smacht cháich</span>
<lb n="5655"/><span>eile bheith ró-ghlan, ró-naomhtha ionnta féin.</span></p>
<lb n="5656"/>
<lb n="5657"/><p><span>(Críoch annso ar Leabhar na mBreitheamhan.</span>
<lb n="5658"/><span>Fithche bliadhain do mhair Sampson.)</span>
<lb n="5659"/></p>
</div>
<pb n="188"/>
<div><lb n="5660"/><p><span>(Do Leabhar Rúth: an 2 caib.)</span></p>
<lb n="5661"/>
<lb n="5662"/><p><span>CAIB. XXXX</span></p>
<lb n="5663"/>
<lb n="5664"/><p><span>RÚTH AG LEANMHUIN NOEMI.</span></p>
<lb n="5665"/>
<lb n="5666"/><p><span>Anno M. 2708.</span></p>
<lb n="5667"/>
<lb n="5668"/><p><span>Do bá toil le Dia an stair so Rúth do chur</span>
<lb n="5669"/><span>isteach ameasg na startha oile isan Scriptúir</span>
<lb n="5670"/><span>naomhtha agus a cur i leabhar ar leith.</span></p>
<lb n="5671"/>
<lb n="5672"/><p><span>Ar tteacht do ghorta mhóir isan tír sin na</span>
<lb n="5673"/><span>Iudaightheach do-chuaidh óglach as Bethléem</span>
<lb n="5674"/><span>darbh ainm Elimelech, mar aon lena mhnaoi agus</span>
<lb n="5675"/><span>lena dhias mac, go tír Mhoab ag iarraidh beatha;</span>
<lb n="5676"/><span>agus dofuair an fear bás ann.  Do chomhnuidh</span>
<lb n="5677"/><span>Noemi agus a días mac isan tír nó gur phós sí iad</span>
<lb n="5678"/><span>le dias do mhnáibh Moabíteach, agus Rúth ba hainm</span>
<lb n="5679"/><span>don mhnaoi bhí pósda ag an mac ba hóige dhíobh.</span>
<lb n="5680"/><span>Agus i gceann deich mbliadhan dá éis sin dofuair</span>
<lb n="5681"/><span>an dias mac sin Noemi bás, agus ar mbeith dhí</span>
<lb n="5682"/><span>gan fear gan mac i gcoigcrích adubhairt leis an</span>
<lb n="5683"/><span>dias ban sin dobhí agá cloinn gur fhéch Dia go</span>
<lb n="5684"/><span>trócaireach ar thír na Iudaightheach le fairsinge</span>
<lb n="5685"/><span>beatha do thabhairt innte, agus dá bhrígh sin go</span>
<lb n="5686"/><span>rachadh féin ar a hais dá tír dhúthchais.  Agus</span>
<lb n="5687"/><span>d'iarr ar a ban-chleamhna dhul d'ionnsaighe a</span></p>
</div>
<pb n="189"/>
<div><lb n="5688"/><p><span>muintire féin, comhnuidh do dhénamh ann a ttír</span>
<lb n="5689"/><span>dhúthchais féin agus fir do phósadh innte.  Acht</span>
<lb n="5690"/><span>níorbh áill leis na ban-chleamhna sin do dhénamh,</span>
<lb n="5691"/><span>agus do dhearbhadar dí nach sgarfadhdís go bráth</span>
<lb n="5692"/><span>ria.</span></p>
<lb n="5693"/>
<lb n="5694"/><p><span>Do fhreagair Noemi iad nach raibh clann mhac</span>
<lb n="5695"/><span>aice féin le pósadh riú, agus dá mbeithdís ann a</span>
<lb n="5696"/><span>cuideachta gor mó do ghoillfeadh a nduaidh nó</span>
<lb n="5697"/><span>a ndólás uirre ná a duaigh agus a dólás féin.  Leis</span>
<lb n="5698"/><span>sin do chuir Orpha, bean an mhic ba sine, beannacht</span>
<lb n="5699"/><span>léithe agus do-chuaidh ar a hais.  Agus tug an</span>
<lb n="5700"/><span>sgaradh sin taisbénadh mhór ar dhísleacht agus ar</span>
<lb n="5701"/><span>dheagh-nádúir Rúth, óir níor aontaidh ar aenchor</span>
<lb n="5702"/><span>dealúghadh le Noemi, agus an tan d'iarr máthair</span>
<lb n="5703"/><span>a fir uirre arís dul ar a hais adubhairt sí nach</span>
<lb n="5704"/><span>sgarfadh sí rena comhluadar go bráth, “Agus gíbé</span>
<lb n="5705"/><span>háit a mbeidh tú,” ar sí, “biad-sa ann, óir is iad</span>
<lb n="5706"/><span>do mhuintir mo mhuintir-se, agus is é do Dhia mo</span>
<lb n="5707"/><span>Dhia go síorruidhe, agus gíbé tír ann a bhfuighe tú</span>
<lb n="5708"/><span>bás is ann ghébhad-sa bás, agus ní sgarfaidh aen-ní</span>
<lb n="5709"/><span>ré chéile sinn acht an bás amháin.”</span></p>
<lb n="5710"/>
<lb n="5711"/><p><span>An tan chualaidh Noemi na briathra sin níor</span>
<lb n="5712"/><span>chuir toirmiosg uirre ó sin amach, go ttángattar</span>
<lb n="5713"/><span>a n-aimsir an fhóghmhair chum a baile dúthchais,</span>
<lb n="5714"/><span>.i. go Bethléem.  Agus do bhrígh go raibh easbaidh</span>
<lb n="5715"/><span>bídh orra d'iarr Rúth ar Noemi cead do thabhairt</span>
<lb n="5716"/><span>dí féin le dul a' díoghluim ar ghort éigin dá raibh</span>
<lb n="5717"/><span>i bhfogus dáibh.  Agus tárla go teagmhaisioch</span>
<lb n="5718"/><span>gur go gort Bhóois do-chuaidh sí, neoch ba</span></p>
</div>
<pb n="190"/>
<div><lb n="5719"/><p><span>bráthair gaoil do Elimelech, .i. fear Noemi.  An</span>
<lb n="5720"/><span>tan do hinnseadh do Bhoos cia hí, agus iar gclos</span>
<lb n="5721"/><span>méd a dísleacht agus a deagh-rúin do Noemi, do-rinne</span>
<lb n="5722"/><span>cinél uirre, agus tug bia dhí a bhfochair na n-ingheana</span>
<lb n="5723"/><span>dobhí 'na fhochair féin ar an machaire, agus</span>
<lb n="5724"/><span>d'iarr ar na buanaighe dornáin d'fhágbháil 'na</span>
<lb n="5725"/><span>ndiaidh aice le tógbháil, agus gan athais do thabhairt</span>
<lb n="5726"/><span>dí.</span></p>
<lb n="5727"/>
<lb n="5728"/><p><span>Mur so d'fhéch Críosd ar an Eagluis, óir ní</span>
<lb n="5729"/><span>thug taircuisne ar a bochtacht acht d'fhéch ar a</span>
<lb n="5730"/><span>subháilceadh, agus fá dheóidh gur ghlac mur mhnaoi</span>
<lb n="5731"/><span>phósda í, mur do-rinne Boos le Rúth.</span></p>
<lb n="5732"/>
<lb n="5733"/><p><span>An tan do-chualaidh Noemi gach muintiorus agus</span>
<lb n="5734"/><span>gach carthannus dá ndearnaidh Boos ar Rút</span>
<lb n="5735"/><span>adubhairt ria misneach do ghlacadh, agus go ttiubhradh</span>
<lb n="5736"/><span>Dia socamhal dian dí an feadh do mhairfeadh</span>
<lb n="5737"/><span>sí, agus d'innis dí gur bhráthair gaoil dí Boos, “Agus</span>
<lb n="5738"/><span>ar an ádhbhar sin,” ar sí, “iar ndul chum suain</span>
<lb n="5739"/><span>dó anocht ar an machaire chédna sin an fhoghmhuir,</span>
<lb n="5740"/><span>eirghi-se mur a mbéidh an uair nach béidh</span>
<lb n="5741"/><span>aen-nduine 'na fhochair, agus seas ag cosaibh a</span>
<lb n="5742"/><span>leaptha,” agus go n-inneósadh dhí gan amhrus gach</span>
<lb n="5743"/><span>ní budh chóir dhí a dhénamh.</span></p>
<lb n="5744"/>
<lb n="5745"/><p><span>Do-rinne Rúth gach ní dhár iarr Noemi uirre</span>
<lb n="5746"/><span>gé gur dheacair léithe, agus an tan do mhothaidh Boos</span>
<lb n="5747"/><span>í d'fhiafraigh cia bhí ann, agus do fhreagair agus adubhairt</span>
<lb n="5748"/><span>ris gurb í féin tháinicc ag éiliugh a gaoil, “Óir</span>
<lb n="5749"/><span>do réir an dlighe is ceart duit mo ghlacadh mur</span>
<lb n="5750"/><span>mhnaoi phósda.”</span>
<lb n="5751"/></p>
</div>
<pb n="191"/>
<div><lb n="5752"/><p><span>Arna chlos sin do Bhoos, dobhí an tráth sin</span>
<lb n="5753"/><span>céd bliadhain d'aois, dobhí meas maith aige</span>
<lb n="5754"/><span>uirre, do bhrígh go bhfacaidh nach óige ná</span>
<lb n="5755"/><span>scafántacht bhréige do thogh sí dhí féin (mur nach</span>
<lb n="5756"/><span>dénfadh mná óga eile a comhaimsire), acht críonnacht</span>
<lb n="5757"/><span>agus sobháilceadha.  Gidh eadh adubhairt ria</span>
<lb n="5758"/><span>nach bhfédfadh a pósadh go dlistionach nó go</span>
<lb n="5759"/><span>gcuirfadh fear gaoil eile ba foixe dí ná é féin</span>
<lb n="5760"/><span>suas di.</span></p>
<lb n="5761"/>
<lb n="5762"/><p><span>Arna mhárach do shuidh Boos imeasg na</span>
<lb n="5763"/><span>mbreitheamhan i ngeata na cathrach, óir is ann</span>
<lb n="5764"/><span>sin do-nídís breitheamhnuis an tan sin.  Agus ar</span>
<lb n="5765"/><span>bhfaicsin an bhráthar gaoil sin dó ag gabháil</span>
<lb n="5766"/><span>rena n-ais ar an ngeata, adubhairt leis a láthair</span>
<lb n="5767"/><span>uaisle agus árd-cheann an bhaile go raibh Noemi</span>
<lb n="5768"/><span>ag díol talmhan dobhí aice, agus má ba toil leision</span>
<lb n="5769"/><span>a cheannach gurbh fhéidir leis a ghlacadh, agus mur</span>
<lb n="5770"/><span>ndénadh sin, go gceanneóchadh féin, óir gurab</span>
<lb n="5771"/><span>aige dobhí ceart air 'na dhiaidh, do bhrígh a ghaoil</span>
<lb n="5772"/><span>leis an mnaoi.  Acht adubhairt an fear gaoil</span>
<lb n="5773"/><span>sin go gceanneóchadh féin an dúthaigh.</span></p>
<lb n="5774"/>
<lb n="5775"/><p><span>“Má ní tú sin,” ar Boos, “is cóir dhuit Rúth</span>
<lb n="5776"/><span>do phósadh.”</span></p>
<lb n="5777"/>
<lb n="5778"/><p><span>Dob iongnadh leis an mbráthair gaoil an pósadh</span>
<lb n="5779"/><span>sin do luadh leis, agus adubhairt go ttiubhradh-san</span>
<lb n="5780"/><span>a cheart féin ar an iomlán dhó-san.</span></p>
<lb n="5781"/>
<lb n="5782"/><p><span>Do thóig Boos sinnsiribh an bhaile agus an</span>
<lb n="5783"/><span>mhéid eile dobhí a láthair mur fhiadhnuise ar</span></p>
</div>
<pb n="192"/>
<div><lb n="5784"/><p><span>an gconnradh sin agus ar an gceart dofuair ar Rúth</span>
<lb n="5785"/><span>do phósadh.  Dubhradar uile gurbha fiadhnuise iad,</span>
<lb n="5786"/><span>agus tugattar uile na gártha beannacht dó, agus do</span>
<lb n="5787"/><span>ghuidhiodar Dia um rath do theacht ar an mnaoi</span>
<lb n="5788"/><span>óig sin mur tháinicc ar Rachel agus ar Lia, agus a hainm</span>
<lb n="5789"/><span>a bheith dá luadh maille le honóir a rulla an</span>
<lb n="5790"/><span>tseanchuis go bráth.</span></p>
<lb n="5791"/>
<lb n="5792"/><p><span>Do bheannaigh Dia féin dá éis sin í, óir do</span>
<lb n="5793"/><span>rug Rúth mac do Bhoos darbh ainm Obed, athair</span>
<lb n="5794"/><span>Isai agus sean-athair Dáibhídh an rígh.  Agus do-rinne</span>
<lb n="5795"/><span>na comharsanna uile comhgháirdiochus agus</span>
<lb n="5796"/><span>comhlúthgháire le Noemi, agus adubhradar go</span>
<lb n="5797"/><span>mb'fhearr dhí a ban-chliamhuin aice ná mórán</span>
<lb n="5798"/><span>cloinne.  Agus dobhí sí mur mháthair agus mur</span>
<lb n="5799"/><span>bhuime ag an leanbh Óbed nó gur hoileadh go</span>
<lb n="5800"/><span>cúramach é.</span></p>
<lb n="5801"/>
<lb n="5802"/><p><span>Cuiridh eachtra Rúth i gcéill dúinn nach uaisle</span>
<lb n="5803"/><span>athardha ná fós subháilcidh sinnsir thoghas Dia</span>
<lb n="5804"/><span>do ghnáth dochum cathréime, acht subháilce agus</span>
<lb n="5805"/><span>so-bhésa na bpearsann féin.  Óir féch mur do</span>
<lb n="5806"/><span>árdaigh sé Rúth i gcathréim mhóir: gidh gur do</span>
<lb n="5807"/><span>shliocht eachtrannach íodhal-adharthacha í, fuair</span>
<lb n="5808"/><span>d'onóir ó Dhia a beith arna hainmniughadh</span>
<lb n="5809"/><span>aniu a ngeinealach an tSlánaightheóra Íosa</span>
<lb n="5810"/><span>Críosd.</span>
<lb n="5811"/></p>
</div>
<pb n="193"/>
<div><lb n="5812"/><p><span>(Faisnéis as Leabhra na Ríogh síosana:</span>
<lb n="5813"/><span>Samuel).</span></p>
<lb n="5814"/>
<lb n="5815"/><p><span>CAIB. XXXXI</span></p>
<lb n="5816"/>
<lb n="5817"/><p><span>SAMUEL ARNA THABHAIRT DO HELI.</span></p>
<lb n="5818"/>
<lb n="5819"/><p><span>A.M. 2849</span></p>
<lb n="5820"/>
<lb n="5821"/><p><span>Do bhrígh go raibh i ndán do Shamuel a bheith</span>
<lb n="5822"/><span>'na dhuine ro-naomhtha ro-oirdheirc ar an</span>
<lb n="5823"/><span>tsaoghal, do ullmhaigh Dia chuige sin é ó bhroinn</span>
<lb n="5824"/><span>a mháthar Anna, darbhá haoibhinne bheith 'na</span>
<lb n="5825"/><span>máthair aige (mur deir S. Chrisostom) ná</span>
<lb n="5826"/><span>beith mur sin ag an bprionnsa is mó isan domhan.</span>
<lb n="5827"/><span>Ar mbeith dhí aimritt seal fada dhá saoghal, do</span>
<lb n="5828"/><span>bhí ag síor-ghuidhe Dé go dúthrachtach go bhfuair</span>
<lb n="5829"/><span>uaidhe (fá) dheóidh an ghein bheannaighthe so</span>
<lb n="5830"/><span>Samuel, tháinicc mur thoradh ar a hionnracus agus</span>
<lb n="5831"/><span>ar a naomhthacht.  Do bhrígh go raibh 'fhios</span>
<lb n="5832"/><span>ag an mnaoi naomhtha so gur ó Dhia go míorbhuileach</span>
<lb n="5833"/><span>dofuair sí an mac so, do mheas ar an</span>
<lb n="5834"/><span>láthair gur dó féin budh chóir a thabhairt, óir</span>
<lb n="5835"/><span>níor leór léithe airgiod d'fhoráil ar a shon, nó é</span>
<lb n="5836"/><span>féin ar feadh aimsire áirighthe, acht do iodhbair</span>
<lb n="5837"/><span>go síorruidhe i n-éinfheacht do Dhia é; óir ní</span>
<lb n="5838"/><span>luaithe do choisg dona cíche an leanbh so dá</span>
<lb n="5839"/><span>ttug a grádh agus a hannsacht go hiomlán, ná do</span></p>
</div>
<pb n="194"/>
<div><lb n="5840"/><p><span>bhrosdaigh an buidheachas dobhí aice ar Dhia,</span>
<lb n="5841"/><span>fá na grása do-rinne uirre, lena iodhbairt do Dhía.</span></p>
<lb n="5842"/>
<lb n="5843"/><p><span>Siompla do-bheir adhbhar mór-uathbháis do</span>
<lb n="5844"/><span>mhná leamha an domhuin do thréigfeadh Día</span>
<lb n="5845"/><span>féin ar ghrádh a gcloinne, an tan budh chóir</span>
<lb n="5846"/><span>dháibh a thuigsin, mur thig an chlann ó Dhía,</span>
<lb n="5847"/><span>gur dó fhéin budh chóir a ttabhairt.  Is mur</span>
<lb n="5848"/><span>so do-rinne Anna, óir timchioll aoise a thrí</span>
<lb n="5849"/><span>mbliadhan tug sí ar urláimh an árd-shagairt Héli</span>
<lb n="5850"/><span>a leanbh, amhuil agus nach beith cuid ar bith aice</span>
<lb n="5851"/><span>féin de, ar mhodh go ttig a hiodhbairt a</span>
<lb n="5852"/><span>gosmhalacht le hiodhbairt Ábrahaim; óir do</span>
<lb n="5853"/><span>mheas nár chóir dhí go dlistionach gan an</span>
<lb n="5854"/><span>t-iasacht dothug Dia dhí a thabhairt ar ais dó</span>
<lb n="5855"/><span>féin ar eagla nach beith arís ar a cumus.</span></p>
<lb n="5856"/>
<lb n="5857"/><p><span>Acht tug mur luach saothair agus mur thuarusdal</span>
<lb n="5858"/><span>ar son a crábhaidh agus a caoin-dúthracht dí gur</span>
<lb n="5859"/><span>dhóirt a ghrása go líonmhur ar a mac; agus ar</span>
<lb n="5860"/><span>mbeith dhó a n-aois a dhá bhliadhan décc do</span>
<lb n="5861"/><span>bhí sé (do réir mur d'órdaigh Heli an t-árd-shagart</span>
<lb n="5862"/><span>dó) ag seirbhís agus ag ministrálacht i ttimchioll</span>
<lb n="5863"/><span>altóra an Tiaghearna isan teampall, áit a</span>
<lb n="5864"/><span>gcodhladh sé a bhfogus don áirc.  Agus ar mbeith</span>
<lb n="5865"/><span>dhó oidhche áirighthe 'na luidh annsin do labhair</span>
<lb n="5866"/><span>an Tiagherna ris, óir do ghoir trí huaire air; agus</span>
<lb n="5867"/><span>do-chuaidh seision gach uair acu sin mur a raibh</span>
<lb n="5868"/><span>Héli, óir do shíl gurbh é dobhí ag gairm air.  Acht</span>
<lb n="5869"/><span>ar an gceathramhadh feacht do labhair an</span></p>
</div>
<pb n="195"/>
<div><lb n="5870"/><p><span>Tiaghearna leis, agus do réimhinnis dó gach olc,</span>
<lb n="5871"/><span>gach díoghaltas, agus gach dían-sgrios dá raibh le</span>
<lb n="5872"/><span>teacht ar an árd-shagart Helí agus ar a chloinn:</span></p>
<lb n="5873"/>
<lb n="5874"/><p><span>“Óir ní éisdfidh mé ní sia,” ar sé, “leis an</span>
<lb n="5875"/><span>athair spadánta mí-dhúthrachtach úd nár chuir</span>
<lb n="5876"/><span>smacht ar a chloinn mhallaighthe bhíos do shíor</span>
<lb n="5877"/><span>ag tabhairt athise agus masla do naomhthacht mo</span>
<lb n="5878"/><span>theampuill agus m'altóra, óir níor bheag leis iomardadh</span>
<lb n="5879"/><span>beag éattrom do thabhairt dáibh i n-ionad na</span>
<lb n="5880"/><span>bpionúis mhóra do thuilliodar”; agus adubhairt fós</span>
<lb n="5881"/><span>go raibh Heli agus a chlann comh corthach agus comh</span>
<lb n="5882"/><span>ciontach sin dá láthair nach dénfadh iodhbharthacha</span>
<lb n="5883"/><span>dá mhéd a nglanadh go bráth.</span></p>
<lb n="5884"/>
<lb n="5885"/><p><span>d'fhiafraigh Heli arna mhárach do Shámuel</span>
<lb n="5886"/><span>créd adubhairt an Tiaghearna leis, agus gé gur</span>
<lb n="5887"/><span>dhoiligh le Samuel sin d'innsin, dob éigion dó na</span>
<lb n="5888"/><span>neithe budh mian leis a cheilt do chraobhsgaoileadh</span>
<lb n="5889"/><span>dhó.  Annsin do chreid Héli go raibh ceart-bhreitheamhnus</span>
<lb n="5890"/><span>Dé a' teacht do láthair le</span>
<lb n="5891"/><span>díoghaltus do dhénamh air, agus adubhairt go mbeith</span>
<lb n="5892"/><span>sásda le gach pionús dá gcuirfeadh Dia air</span>
<lb n="5893"/><span>d'fhulang.  Agus do thuig a n-antráth nach leór</span>
<lb n="5894"/><span>d'athair cloinne a bheith maith ann féin, acht</span>
<lb n="5895"/><span>gur riachtanus dó a chlann do dhénamh go maith.</span></p>
<lb n="5896"/>
<lb n="5897"/><p><span>Tugadh aithreacha na haimsire so an ní cédna</span>
<lb n="5898"/><span>so dá n-aire, agus go speisialta na haithreacha spioradálta,</span>
<lb n="5899"/><span>óir is baoghlach dháibh go n-athfeóraidh</span>
<lb n="5900"/><span>Dia peacaigh na bpuibleach orra mur ndénaid a</span>
<lb n="5901"/><span>smachtughadh a n-am.</span>
<lb n="5902"/></p>
</div>
<pb n="196"/>
<div><lb n="5903"/><p><span>CAIB. XXXXII</span></p>
<lb n="5904"/>
<lb n="5905"/><p><span>DO BHÁS HELI AGUS A CHLOINNE.</span></p>
<lb n="5906"/>
<lb n="5907"/><p><span>A.M.2888, Ante Christum 1116.</span></p>
<lb n="5908"/>
<lb n="5909"/><p><span>An uair ba toil le Día a dhíoghaltus do chur a</span>
<lb n="5910"/><span>ngníomh a n-aghaidh Heli agus a chloinne, do réir</span>
<lb n="5911"/><span>mur d'innis do Shamuel roimhe sin, do mhúsgail</span>
<lb n="5912"/><span>sé na Philistínigh, ba namhuid bhunaidh do</span>
<lb n="5913"/><span>phobal Dé, re cogadh do chur orra, agus do thréig</span>
<lb n="5914"/><span>féin fóna bpeacaidhe san am cédna iad, agus</span>
<lb n="5915"/><span>d'fhulaing sé dona Philistínigh buaidh do bhreith</span>
<lb n="5916"/><span>orra.  Dob iongnadh leis na Iudaighibh an</span>
<lb n="5917"/><span>bhuaidh sin dofríth orra, agus do shíliodar, dar</span>
<lb n="5918"/><span>leó, éigion do chur ar Dhia le congnamh do</span>
<lb n="5919"/><span>thabhairt dáibh.  Uime sin do chinniodar ar an</span>
<lb n="5920"/><span>ní ba naomhtha agus ba beannaighthe dhá raibh acu</span>
<lb n="5921"/><span>do thabhairt leó chum an chogaidh, .i. áirc an</span>
<lb n="5922"/><span>chonnartha.  Gidh eadh, níor dhóigh dháibh</span>
<lb n="5923"/><span>beart ar bith d'imirt ar Dhía, óir an tan adhnus</span>
<lb n="5924"/><span>a fhearg tréigidh na neithe is beanaighthe san</span>
<lb n="5925"/><span>domhan; agus mur sin d'fhulaing dá namhuid an</span>
<lb n="5926"/><span>áirc do bhreith leó.  Acht an tan táinicc an áirc</span>
<lb n="5927"/><span>chum campa na Iudaigheach do chuiriodar gáir</span>
<lb n="5928"/><span>lúthghára ós áird asda, amhail agus do bheith buaidh</span>
<lb n="5929"/><span>acu ar an láthair.  Agus dob é sin an gáire tré</span></p>
</div>
<pb n="197"/>
<div><lb n="5930"/><p><span>adhbhar an ghola, óir do tharraing Ophni agus</span>
<lb n="5931"/><span>Phinees, clann Helí, dobhí agá coimhdeacht nísa</span>
<lb n="5932"/><span>mhó d'uilc agus d'urchóid orra tré fheirg Dé do bheith</span>
<lb n="5933"/><span>leó ná mur dob fhéidir leis an áirc a thártháil.</span></p>
<lb n="5934"/>
<lb n="5935"/><p><span>Dobhí uathbhás mór ar ttús ar na Philistínigh</span>
<lb n="5936"/><span>an tan chualadar áirc an Tiaghearna do theacht</span>
<lb n="5937"/><span>go campa na Iudaigheach, acht 'na dhiaidh sin</span>
<lb n="5938"/><span>iar nglacadh misnigh dáibh, do bhrúchtadar le</span>
<lb n="5939"/><span>neart mór agus le dásacht ameasg an tsluaigh Iudaightheach,</span>
<lb n="5940"/><span>gur bheanadar an áirc amach ar éigin,</span>
<lb n="5941"/><span>gur mharbhadar dias mac Heli, agus gur threasgradar</span>
<lb n="5942"/><span>deich míle fithchiod Iudaigheach ar an</span>
<lb n="5943"/><span>láthair sin, agus do theith an chuid eile dhíobh.</span></p>
<lb n="5944"/>
<lb n="5945"/><p><span>Dobhí Heli go himshníomhach fán áirc, fóna</span>
<lb n="5946"/><span>chlainn, agus um fhios críche an chath d'fhagháil.</span>
<lb n="5947"/><span>Acht fá dheóidh, dotháinicc duine chuige do</span>
<lb n="5948"/><span>theith ón ár, agus d'fhiafraidh sgél de.  d'innis an</span>
<lb n="5949"/><span>t-óglaoch dhó gur briseadh ar an gcampa Iudaigheach,</span>
<lb n="5950"/><span>gur marbhadh a chlann, Ophni agus Phinees,</span>
<lb n="5951"/><span>agus fós gur gabhadh an áirc.  Agus ar n-innsin dó</span>
<lb n="5952"/><span>mur sin gur gabhadh an áirc do thuit an t-ard-shagart,</span>
<lb n="5953"/><span>dobhí an uair sin 'na sheanóir chian-iasta</span>
<lb n="5954"/><span>i gceann a chéd bliadhain, as a chathaoir fó</span>
<lb n="5955"/><span>thalamh, gur brisadh a cheann agus go bhfuair bás</span>
<lb n="5956"/><span>ar an láthair.</span></p>
<lb n="5957"/>
<lb n="5958"/><p><span>Ar gclos na n-olc sin do mhnaoi Phinees, do</span>
<lb n="5959"/><span>bhí trom-thorrach an tan sin, dorug sí mac gan</span>
<lb n="5960"/><span>mhaill, agus fuair féin bás ar an láthair.</span>
<lb n="5961"/></p>
</div>
<pb n="198"/>
<div><lb n="5962"/><p><span>Féch anois an bhfuil peacaidhe ar bith as géire</span>
<lb n="5963"/><span>tharraingios díoghaltus Dé orra féin agus ar an bpobal</span>
<lb n="5964"/><span>ná peacaidh na sagart.</span></p>
<lb n="5965"/>
<lb n="5966"/><p><span>Iar bhfagháil buaidhe mur sin dona Philistínigh</span>
<lb n="5967"/><span>ar na Iudaighibh tugadar áirc chonnartha an</span>
<lb n="5968"/><span>Tiaghearna leó go hAzot, agus chuiriodar isan teampall</span>
<lb n="5969"/><span>í a bhfochair an íodhail Dagon.</span></p>
<lb n="5970"/>
<lb n="5971"/><p><span>Mur so maslaighthear go laetheamhuil an Tiaghearna</span>
<lb n="5972"/><span>leis an dream thairgios bheith i seirbhís</span>
<lb n="5973"/><span>Dé agus an diabhuil a n-éinfheacht.  Gidh eadh,</span>
<lb n="5974"/><span>crutheóchaidh an Dia fíre é féin go díoghaltach,</span>
<lb n="5975"/><span>mur do-rinne re Dágon, óir mur nárbh fhéidir</span>
<lb n="5976"/><span>leis seasamh a láthair an Dé uile-chumhachtaigh</span>
<lb n="5977"/><span>dofríth síntigh ar an urlár ar maidin é.</span></p>
<lb n="5978"/>
<lb n="5979"/><p><span>Dobhí uathbhás mór agus náire ar mhuintir Azot</span>
<lb n="5980"/><span>fán masla sin dofuair a ndia féin, .i. Dágon.</span>
<lb n="5981"/><span>Do thógadar é agus chuiriodar suas ann' áit féin arís</span>
<lb n="5982"/><span>é, óir níor fhéd sé féin éirgidh; agus an lá arna</span>
<lb n="5983"/><span>mhárach dofuaradar ar lár arís é, a cheann agus</span>
<lb n="5984"/><span>a lámha arna mbuain de.  Agus ar ndénamh an</span>
<lb n="5985"/><span>díoghaltuis do Dhia ar an íodhal do-rinne díoghaltas</span>
<lb n="5986"/><span>ar lucht a adhartha, óir do bhuail pláigh shalach</span>
<lb n="5987"/><span>ar mhuintir Asot ar a mballaibh príuáideacha nach</span>
<lb n="5988"/><span>léigiodh dháibh suidhe ná seasamh leis an nimh</span>
<lb n="5989"/><span>dobhí innte.  Do chuir sin eagla agus uathbhás</span>
<lb n="5990"/><span>mór orra, agus do thuigiodar gurab í áirc an Tiaghearna</span>
<lb n="5991"/><span>do-rinne an díghbháil sin dáibh; agus dá bhrígh sin</span>
<lb n="5992"/><span>níor fhuilingdar a beith 'na measg ní ba sia, agus</span>
<lb n="5993"/><span>chuiriodar uatha chum baile í agus as sin go baile</span></p>
</div>
<pb n="199"/>
<div><lb n="5994"/><p><span>eile.  Acht níl áit dá mbíodh nach dénamh an</span>
<lb n="5995"/><span>urchóid chédna.</span></p>
<lb n="5996"/>
<lb n="5997"/><p><span>Acht fá dheóigh, do ghlac eagla mhór na</span>
<lb n="5998"/><span>Philistínigh go ttiubhradh goimh na pláighe agus</span>
<lb n="5999"/><span>iomadamhlacht na luch dobhí ag milleadh na</span>
<lb n="6000"/><span>tíre bás dáibh uile.  Do chinniodar comhairle ar</span>
<lb n="6001"/><span>an áirc do chur ar a hais, agus do chuiriodar fios agus</span>
<lb n="6002"/><span>cruinniughadh ar a ndraoithe agus ar a sagairt le</span>
<lb n="6003"/><span>fios d'fhagháil créd an modh ar ndénadís sin.</span>
<lb n="6004"/><span>Adubhradar sin leó gan a léigion uatha folamh,</span>
<lb n="6005"/><span>“Acht cúig lucha óir agus cúig íomháighe eile óir ar</span>
<lb n="6006"/><span>chumadh na mball bpríbháidach atá arna bpianadh</span>
<lb n="6007"/><span>leis an bpláigh agaibh, agus cuiridh ar siubhal mur</span>
<lb n="6008"/><span>sin í.”</span></p>
<lb n="6009"/>
<lb n="6010"/><p><span>Féch mur thaisbéin Dia a ghlóir agus a uile-chumhachta</span>
<lb n="6011"/><span>féin annsa ní so, óir gan congnamh</span>
<lb n="6012"/><span>daonna ar bith do chuir d'fhualach ar a namhaid</span>
<lb n="6013"/><span>an áirc do chur ar a hais tar éis a beith seacht mí</span>
<lb n="6014"/><span>acu a ngéibhionn dí.  Mur so is baoghlach don</span>
<lb n="6015"/><span>dream do-ní droch-úsáid dona neithe naomhtha, óir</span>
<lb n="6016"/><span>tar cheann nach bhfaicid an díoghaltus do láthair,</span>
<lb n="6017"/><span>do bhrígh go bhfuil ar an taobh thíos díobh, mur</span>
<lb n="6018"/><span>bhí pláigh na bhPhilistíneach, tiucfaidh orra go</span>
<lb n="6019"/><span>luath nó go mall.</span></p>
<lb n="6020"/>
<lb n="6021"/><p><span>Do chuiriodar na Philistínigh an áirc ar a hais</span>
<lb n="6022"/><span>do réir mur do órdaigh a lucht feasa agus a ndraoithe</span>
<lb n="6023"/><span>dhóibh, .i. a cur ar chairt nuaidh-dhénta, agus dá</span>
<lb n="6024"/><span>loiligh ar nár cuireadh cuing ariamh do chur dá</span></p>
</div>
<pb n="200"/>
<div><lb n="6025"/><p><span>hiomchar, agus a laoidh do chongbháil uatha, “Agus</span>
<lb n="6026"/><span>má imghid na loiligh ar a n-aghaidh san gconair</span>
<lb n="6027"/><span>ndírigh go Bethsames,” ar siad, “is comhartha</span>
<lb n="6028"/><span>maith é gurab í do chuir gach pláigh dá</span>
<lb n="6029"/><span>ttáinicc.”</span></p>
<lb n="6030"/>
<lb n="6031"/><p><span>Agus ar ndénamh mur sin dáibh do ghluais na</span>
<lb n="6032"/><span>ba ag géimnidh ar feadh na slighe, agus d'imghiodar</span>
<lb n="6033"/><span>go díreach gan claonadh ar dheis ná chlí, gan</span>
<lb n="6034"/><span>comhnuidh do dhénamh nó gur sheasadar i</span>
<lb n="6035"/><span>mBethsames.  Agus táinicc uaisle agus áird-chinn na</span>
<lb n="6036"/><span>bhPhilistínach a' dénamh iongantuis mhóir don</span>
<lb n="6037"/><span>imtheacht míorbhuileach sin na háirce as a ttír</span>
<lb n="6038"/><span>nó go ttángadar a n-amharc Bethsames, an bhaile</span>
<lb n="6039"/><span>dob fhoicse do thír na Iudaigheach.</span></p>
<lb n="6040"/>
<lb n="6041"/><p><span>Ar bhfaicsin na háirce do lucht chathrach</span>
<lb n="6042"/><span>Bhethsames do ghlac lúthgháire mhór iad.  Gidh</span>
<lb n="6043"/><span>eadh, ní fada go raibh an sólás sin 'na dhólás</span>
<lb n="6044"/><span>mhór orra ar bhfaicsin dóibh go ndearnaidh an</span>
<lb n="6045"/><span>tseóid naomhtha sin uiriod díoghaltais agus díghbhála</span>
<lb n="6046"/><span>'na measg féin agus do-rinne i ttír na bhPhilistíneach;</span>
<lb n="6047"/><span>óir, ar mbeith dá gcúirialtacht nísa mhó ná dhá</span>
<lb n="6048"/><span>gcrábhadh, dobhídar ag amharc isteach innte</span>
<lb n="6049"/><span>gur mharbh an Tiagharna ar an láthair deich</span>
<lb n="6050"/><span>míle agus dá fhithchid míle pearsa dhíobh.  Tug</span>
<lb n="6051"/><span>criothna eagla agus uathbháis orra annsin go</span>
<lb n="6052"/><span>ndubhradar an dream do mhair dhíobh agus ar a</span>
<lb n="6053"/><span>raibh eagla mhór a mbáis, “Créd é naomhthacht</span>
<lb n="6054"/><span>an Tiaghearna, agus cia lér féidir seasamh 'na</span>
<lb n="6055"/><span>láthair?”</span>
<lb n="6056"/></p>
</div>
<pb n="201"/>
<div><lb n="6057"/><p><span>Agus annsin do chuiriodar teachta go cathair</span>
<lb n="6058"/><span>Carathiarim dá iarraidh orra mur athchuinge</span>
<lb n="6059"/><span>an áirc dotháinicc ar a hais ó na Philistínigh, a</span>
<lb n="6060"/><span>theacht agus a thabhairt leó cucu féin dá gcathair.</span></p>
<lb n="6061"/>
<lb n="6062"/><p><span>Arna chlos sin do lucht cathrach Charathiarim</span>
<lb n="6063"/><span>tángattar gan fhuireach, agus thugadar an áirc leó</span>
<lb n="6064"/><span>go Gabao go tigh Abinadab, áit do thogh an</span>
<lb n="6065"/><span>Tiaghearna féin dí ar chnoc bheag a bhfogus</span>
<lb n="6066"/><span>don bhaile sin Charathiarim; agus a n-ionad na</span>
<lb n="6067"/><span>bplágha agus na bpíonús do chuir Dia ar na háitibh</span>
<lb n="6068"/><span>a raibh roimhe sin do líon an áit so do shonus agus</span>
<lb n="6069"/><span>do shén.</span></p>
<lb n="6070"/>
<lb n="6071"/><p><span>Is mur sin do-bheir Dia a ghrása go fairsing</span>
<lb n="6072"/><span>don dream nach gcuirionn lena gcortha féin</span>
<lb n="6073"/><span>toirmeasg orra.  Lúthgháire uaibhreach dobhí</span>
<lb n="6074"/><span>ar mhuintir cathrach Bhethsamés, óir ba mór</span>
<lb n="6075"/><span>an onóir leó an áirc naomhtha a bheith 'na measg,</span>
<lb n="6076"/><span>agus gan duaigh ar bith do chur orra féin le dlighe</span>
<lb n="6077"/><span>Dé do choimhlíonadh: mur sin éirghios don druing</span>
<lb n="6078"/><span>ghlacus corp an Tiaghearna go neamh-ghlan.</span></p>
<lb n="6079"/>
<lb n="6080"/><p><span>CAIB. XXXXIII.</span></p>
<lb n="6081"/>
<lb n="6082"/><p><span>MAIDHM AGUS TREASGAIRT AR NA PhilistÍNIGH.</span></p>
<lb n="6083"/>
<lb n="6084"/><p><span>An uair is mian le Dia féchuin go trócaireach</span>
<lb n="6085"/><span>ar thír nó ar áit ar bith, le sén nó sonus do chur</span>
<lb n="6086"/><span>ar na daoine, nó le sólás do thabhairt dáibh,</span></p>
</div>
<pb n="202"/>
<div><lb n="6087"/><p><span>is gnáthach leis a gcédóir cinn feadhna nó</span>
<lb n="6088"/><span>uachtaráin mhaithe do chur dá stiúradh.  Agus</span>
<lb n="6089"/><span>is mur sin do-rinne leis na Iudaighibh an tan</span>
<lb n="6090"/><span>tug an duine ró-naomhtha .i. Samuel, mar ard-bhreitheamh</span>
<lb n="6091"/><span>agus mur uachtarán dáibh.</span></p>
<lb n="6092"/>
<lb n="6093"/><p><span>Agus ar mbeith don fháidh naomhtha so lán</span>
<lb n="6094"/><span>do spiorad Dé thug cuairt thimchill ar feadh</span>
<lb n="6095"/><span>chríche na Iudaigheach ag dénamh teaguisg agus</span>
<lb n="6096"/><span>seanmóra dháibh, agus ag cur gráineamhlacht a</span>
<lb n="6097"/><span>bpeacaidhe i gcéill dáibh, agus isan am cédna ag</span>
<lb n="6098"/><span>dearbha dháibh dá ttréigidís na déaibh bréige agus a</span>
<lb n="6099"/><span>sgrios as an tír go ndénfadh Dia trócuire orra agus</span>
<lb n="6100"/><span>go ttiubhradh fóirithin dáibh, agus fós go ttiubhradh</span>
<lb n="6101"/><span>saoirse ó dhaoirse na bhPhilistíneach dáibh.</span></p>
<lb n="6102"/>
<lb n="6103"/><p><span>Agus do ghlacadar uile a chomhairle, óir do</span>
<lb n="6104"/><span>bhrisiodar na déa bréige, d'umhlaighdar iad féin</span>
<lb n="6105"/><span>a láthair an Tiaghearna, agus do-rinneadar aithrighe.</span>
<lb n="6106"/><span>Iar sin do chuir Samuel cruinniughadh orra go</span>
<lb n="6107"/><span>Maspha; agus ar mbeith dháibh annsin ag dénamh</span>
<lb n="6108"/><span>aithrighe, agus ag guidhe Dé, agus Samuel ag iodhbairt</span>
<lb n="6109"/><span>ar a son, ní cian dobhídar mur sin an tan chualadar</span>
<lb n="6110"/><span>na Philistínigh do bheith ag teacht dá n-ionnsaighe</span>
<lb n="6111"/><span>go harmtha agus go n-innioll cogaidh orra.  Óir ar</span>
<lb n="6112"/><span>gclos dáibh go raibh na Iudaighibh cruinn a</span>
<lb n="6113"/><span>bhfochair a chéile, ar mbeith lán do mhisnigh agus</span>
<lb n="6114"/><span>do dhásacht fá gach buaidh dá bhfuair orra</span>
<lb n="6115"/><span>roimhe sin, thángadar uile le catha do thabhairt</span>
<lb n="6116"/><span>dáibh chum go bhfédfadh a marbadh a n-aoinfheacht.</span></p>
</div>
<pb n="203"/>
<div><lb n="6117"/><p><span>Óir ni raibh 'fhios acu go ttug Dia na</span>
<lb n="6118"/><span>mbuadh agus na slógh maithemhnus dá phobal le</span>
<lb n="6119"/><span>guidhe Shámuel, do tharruing gnaoi agus taithneamh</span>
<lb n="6120"/><span>Dé comh maith sin ar an bpobal gur bhuail</span>
<lb n="6121"/><span>toirneach agus tinnteacha ar na Philistínigh ar</span>
<lb n="6122"/><span>tteacht a láthair dhóibh, do chuir an uiriod san</span>
<lb n="6123"/><span>uathbháis agus imeagla orra gur iompaighdar a gcúl</span>
<lb n="6124"/><span>agus gur chuiriodar rompa teitheadh re luas a gcos.</span>
<lb n="6125"/><span>Agus do-rinne na Iudaighibh ár mór orra, agus</span>
<lb n="6126"/><span>thugadar tóruigheacht dáibh dá marbhadh ar</span>
<lb n="6127"/><span>feadh na mbealaighe gur chuiriodar as an tír iad.</span></p>
<lb n="6128"/>
<lb n="6129"/><p><span>is mur sin dofuair Samuel ó Dhia saoirse agus</span>
<lb n="6130"/><span>síthcháin do thabhairt don phobal Israél, tar éis</span>
<lb n="6131"/><span>a bheith a ndaoirse ag na Philistínigh ar feadh</span>
<lb n="6132"/><span>mhóráin do bhliadhnaibh.  Agus dobhí dhá stiúradh</span>
<lb n="6133"/><span>'na dhiaidh sin le cúram agus le grádh athardha, nó</span>
<lb n="6134"/><span>go ndeachaidh a n-aois agus gur ghlac dólás agus dobrón</span>
<lb n="6135"/><span>mór é fá mhí-bhésa agus fá mhí-riaghaltacht a chloinne</span>
<lb n="6136"/><span>dobhí ag leamhuin slighe chloinne Héli do</span>
<lb n="6137"/><span>bhí neamh-chráibhtheach claon-bhreathach.</span></p>
<lb n="6138"/>
<lb n="6139"/><p><span>Arna fhaicsin sin don phobal Iudaigheach</span>
<lb n="6140"/><span>adubhradar le Samuel rígh do thabhairt dáibh,</span>
<lb n="6141"/><span>mur bhí ag gach tír eile don domhan.  Do ghoill</span>
<lb n="6142"/><span>na hathiosga sin go mór ar Shamuel, agus ar ndénadh</span>
<lb n="6143"/><span>a chasaoide re Dia dhó, adubhairt ris:</span></p>
<lb n="6144"/>
<lb n="6145"/><p><span>“Ná cuir toirmiosg orra,” ar sé, “óir is damh-sa</span>
<lb n="6146"/><span>féin dothugattar tarcuisne.”</span></p>
<lb n="6147"/>
<lb n="6148"/><p><span>Agus adubhairt leis rígh do thabhairt dáibh</span>
<lb n="6149"/><span>mur d'iarradar, acht adubhairt leis ar ttús a chur</span></p>
</div>
<pb n="204"/>
<div><lb n="6150"/><p><span>i gcéill dáibh gach ní dhá n-iarrfadh an rígh</span>
<lb n="6151"/><span>nuadh sin orra.  Acht níor chuir sin uathbhás ar</span>
<lb n="6152"/><span>bith orra, óir dobhídar ro-shanntach agus ro-mhianghusach</span>
<lb n="6153"/><span>chum iad féin do bheith arna</span>
<lb n="6154"/><span>stiúradh mur thír eile don domhan.</span></p>
<lb n="6155"/>
<lb n="6156"/><p><span>Mórán a chuirios a n-iongnadh an roghain so</span>
<lb n="6157"/><span>dorug na Iudaigheacha, .i. duine i n-ionad Dé</span>
<lb n="6158"/><span>d'iarra chum iad do riaghladh agus do stiúradh;</span>
<lb n="6159"/><span>gidh eadh ní thugaid dá n-aire go mb'éidir gur</span>
<lb n="6160"/><span>don dream iad féin thréigios Dia lena bpeacaidhe</span>
<lb n="6161"/><span>agus théid a leith an aidhbhirseóra.  Óir is é urlabhra</span>
<lb n="6162"/><span>na dreime so an ní cédna adubhairt na Iudaighthe</span>
<lb n="6163"/><span>le Críost, “Ní háill linn é so bheith ós ar ccionn:”</span>
<lb n="6164"/><span>nolumus hunc regnare super nos.</span></p>
<lb n="6165"/>
<lb n="6166"/><p><span>CAIB. XXXXIV</span></p>
<lb n="6167"/>
<lb n="6168"/><p><span>OLA RÍOGHDHA ARNA CUR AR SHAUL.</span></p>
<lb n="6169"/>
<lb n="6170"/><p><span>A.M. 2909.</span></p>
<lb n="6171"/>
<lb n="6172"/><p><span>An uair ba toil le Dia an rígh d'iarr na Iudaighibh</span>
<lb n="6173"/><span>do thabhairt dáibh do thogh sé Saul mur so:</span></p>
<lb n="6174"/>
<lb n="6175"/><p><span>Tárla go ndeachaidh asail Chis, .i. athar Shauil</span>
<lb n="6176"/><span>ar seachrán, agus ar ndul do Shaul dá lorg ní bhfuair</span>
<lb n="6177"/><span>iad; agus ar mbeith dhó ag cinneadh ar fhilleadh</span>
<lb n="6178"/><span>tar a ais adubhairt a ghiolla leis go raibh Samuel,</span></p>
</div>
<pb n="205"/>
<div><lb n="6179"/><p><span>fear fírénta le Dia, isan gcathair bá coimhneasa</span>
<lb n="6180"/><span>dhóibh, do-bheiradh fuasgladh gach cruaidh-cheisde</span>
<lb n="6181"/><span>do chách, agus go mb'éidir dó faisnéis do</span>
<lb n="6182"/><span>thabhairt dáibh-sion ar na hasail.</span></p>
<lb n="6183"/>
<lb n="6184"/><p><span>“Téidhmíd dá agallmhadh,” ar Saul.  Agus</span>
<lb n="6185"/><span>ar tteacht do láthair Samuel dáibh adubhairt</span>
<lb n="6186"/><span>Dia ris gurbh é an t-óigfhear cédna sin do thogh</span>
<lb n="6187"/><span>sé chum bheith 'na rígh ar Israél lena saoradh</span>
<lb n="6188"/><span>ar fhoiréigion na bhPhilistíneach.  Do ghlac Samuel</span>
<lb n="6189"/><span>go honórach é agus tug leis dá thigh é, gur chomhnuidh</span>
<lb n="6190"/><span>an oidhche sin ann, agus tug sgéla na n-asal dó.</span>
<lb n="6191"/><span>Agus ar mbeith ag triall dó ar maidin do-chuaidh</span>
<lb n="6192"/><span>Samuel dá choimhdeacht amach as an mbaile.</span></p>
<lb n="6193"/>
<lb n="6194"/><p><span>Is annsin adubhairt Samuel re Saul, “Abair</span>
<lb n="6195"/><span>le do ghiolla imtheacht romhuinn agus fan féin um</span>
<lb n="6196"/><span>fhochair-se.”  Agus leis sin do tharruing soitheach</span>
<lb n="6197"/><span>ola amach, agus do dhóirt ar cheann Shauil í.  Do</span>
<lb n="6198"/><span>bheannuigh é mur rígh agus tug póg dhó, agus mur</span>
<lb n="6199"/><span>chomhartha dhó gur do réir ordaigh Dé do ung</span>
<lb n="6200"/><span>mur rígh é adubhairt leis go gcasfaidh dias fear</span>
<lb n="6201"/><span>leis a mbealach áirighthe do-bhéradh sgéla na</span>
<lb n="6202"/><span>n-asal dó, agus nach raibh d'imnigh ar a athair an</span>
<lb n="6203"/><span>tráth sin acht eision amháin, agus 'na dhiaigh sin go</span>
<lb n="6204"/><span>dlúth go tteageómhadh uimhir mhór dona</span>
<lb n="6205"/><span>fáidhibh leis agus go rachadh-san 'na measg mur</span>
<lb n="6206"/><span>dhuine dhíobh a' fáighedeóracht.</span></p>
<lb n="6207"/>
<lb n="6208"/><p><span>Mur sin dofuair Saul ríoghacht an uair nár</span>
<lb n="6209"/><span>iarr acht asail.  Acht ar ndul go tigh a athar dhó</span></p>
</div>
<pb n="206"/>
<div><lb n="6210"/><p><span>níor innis dáibh gur ung Samuel é, nó gur thaisbéin</span>
<lb n="6211"/><span>Dia go follasach ós comhair an phobail é.  Fón</span>
<lb n="6212"/><span>am sin do chuir Samuel cruinniughadh ar dhá</span>
<lb n="6213"/><span>threibh dhécc Israél go Maspha; agus ar mbeith</span>
<lb n="6214"/><span>dháibh ag síor-iarraidh rígh, d'iarr orra loit nó</span>
<lb n="6215"/><span>crainn do chaitheamh eatorra le fios d'fhagháil</span>
<lb n="6216"/><span>ó Dhia cia dhíobh do thogh Dia mur rígh; agus iar</span>
<lb n="6217"/><span>gcuartúgadh na ttreabha fá dheóidh gur thuit</span>
<lb n="6218"/><span>ar Shaul mhac Cis, agus níor fríth isan gcomhthionól</span>
<lb n="6219"/><span>é.  Chuiriodar tóruighacht 'na dhiaidh; agus ar</span>
<lb n="6220"/><span>ttreacht a láthair dhó do thaisbéin Samuel don</span>
<lb n="6221"/><span>phobal é, agus is é fear dob árrachta dhá raibh ann</span>
<lb n="6222"/><span>é, óir dobhí óna ghuaille suas ní ba hairde ná</span>
<lb n="6223"/><span>an chuid eile don chomhchruinniughadh.  Do</span>
<lb n="6224"/><span>bhí sé an tráth sin umhal uiríosal subháilceach,</span>
<lb n="6225"/><span>acht 'na dhiaidh sin do chruthaidh sé lena uaill agus</span>
<lb n="6226"/><span>lena dhroch-iomchar, agus go speisialta leis an</span>
<lb n="6227"/><span>iodhbairt neamh-dhlistionach do-rinne sé, nach</span>
<lb n="6228"/><span>buan an umhlacht a n-aice caithréime móire.</span>
<lb n="6229"/><span>Léighionn maith don dream a toghthar ann uachtaránacht</span>
<lb n="6230"/><span>na hEaguilse, óir má sgarann an úmhlacht</span>
<lb n="6231"/><span>riú tréigfidh Dia ar an láthair iad.</span></p>
<lb n="6232"/>
<lb n="6233"/><p><span>Ar mbeith do Shaul 'na rígh mur sin, d'éirigh</span>
<lb n="6234"/><span>na Philistínigh i gcogadh a n-aghaidh na Iudaightheach</span>
<lb n="6235"/><span>níos dásachtaigh ná mur do-rinneadar</span>
<lb n="6236"/><span>i n-aimsir fhada roimhe sin, agus do chruinnigh</span>
<lb n="6237"/><span>Saul a shluaighte féin 'na n-aghaidh.</span></p>
<lb n="6238"/>
<lb n="6239"/><p><span>Agus ar mbeith don dá champa a bhfogus dá</span></p>
</div>
<pb n="207"/>
<div><lb n="6240"/><p><span>chéile do chinn Ionatas mac Sauil (mur bhí</span>
<lb n="6241"/><span>dóchus mór i nDia aige) gníomh ro-chródha do</span>
<lb n="6242"/><span>dhénamh: óir ar ngairm chuige ar a ghiolla nó</span>
<lb n="6243"/><span>a fhear iomchair a airm, agus ar ndul dáibh ar</span>
<lb n="6244"/><span>dreapuiracht a n-aghaidh carraige áirde dobhí</span>
<lb n="6245"/><span>idir iad agus a námhaid, do mharbhadar an mhéid</span>
<lb n="6246"/><span>tárla leó an taobh amuich do champa na bhPhilistíneacha;</span>
<lb n="6247"/><span>agus leis sin tháinicc crithnamh agus crith-eagla</span>
<lb n="6248"/><span>ar na Philistíneacha, agus do chuiriodar gáir uathbháis</span>
<lb n="6249"/><span>asda; agus leis sin do bhuailiodar a bheith a'</span>
<lb n="6250"/><span>marbhadh 'chéile mur bheith dhá námhuid ann.</span>
<lb n="6251"/><span>Do-cualus fuaim agus torann na coimhglice sin i</span>
<lb n="6252"/><span>gcampa na n-Israélítach, agus do thuig Saul gurab é</span>
<lb n="6253"/><span>Ionatas do chuir an mí-ordugh sin ar na Philistínigh,</span>
<lb n="6254"/><span>óir ní bhfuaradar ameasg an tsluaigh é;</span>
<lb n="6255"/><span>agus ar bhfaicsin na námhad a' glacadh briste do</span>
<lb n="6256"/><span>lean féin agus a shluagh iad le críoch do chur ar an</span>
<lb n="6257"/><span>mbuaidh do thosaigh a mhac.  Agus dobhí a</span>
<lb n="6258"/><span>dhíbhfeirg chum dían-scrios agus díghbhála do</span>
<lb n="6259"/><span>dhénamh dá namhaid comh mór sin gur mhallaigh</span>
<lb n="6260"/><span>sé an té do bhlaisiodh biadh go hoidhche an lae</span>
<lb n="6261"/><span>sin.  Agus ar mbeith dháibh a' dul tré áit a raibh</span>
<lb n="6262"/><span>mórán meala do chuir Ionatas barr na slaite do</span>
<lb n="6263"/><span>bhí 'na láimh i gcriathar meala, go ttug beagán</span>
<lb n="6264"/><span>don mhil chuige agus gur chuir ann a bhél í (óir ní</span>
<lb n="6265"/><span>raibh fios na mionn ná na mallacht tug a athair</span>
<lb n="6266"/><span>aigé an tan sin), agus arna blas dhó do shoillsiodar</span>
<lb n="6267"/><span>a shúile.  Agus iar gcomhnuidhe dháibh um</span></p>
</div>
<pb n="208"/>
<div><lb n="6268"/><p><span>thráth nóna le sgíth do dhénamh ann a ttuirse ar</span>
<lb n="6269"/><span>feadh seal mbig do-rinne Saul comhairle re Dia</span>
<lb n="6270"/><span>d'fhios an rachadh arís a ttóruidhacht na námhad,</span>
<lb n="6271"/><span>agus ní bhfuair freagra ar bith.</span></p>
<lb n="6272"/>
<lb n="6273"/><p><span>Is annsin do thuig go raibh duine éigin ameasg</span>
<lb n="6274"/><span>an tsluaigh do chuir fearg ar Dhia, agus tug mionna</span>
<lb n="6275"/><span>dá madh é Ionatan féin do-ghéubhadh corthach</span>
<lb n="6276"/><span>go gcuirfeadh féin chum báis é.  Agus an tan</span>
<lb n="6277"/><span>fuair gurab é bhí ciontach d'fhiafraigh Saul de</span>
<lb n="6278"/><span>créd do-rinne sé.  Adubhairt seision nach dearnaidh</span>
<lb n="6279"/><span>acht beagán meala do thógbháil do bhárr slaite</span>
<lb n="6280"/><span>ann a láimh agus a hithe.  Adubhairt Saul go</span>
<lb n="6281"/><span>mbáiseóchadh é.  An tan do-chonnairc an pobal</span>
<lb n="6282"/><span>a gcolamhain chródha chatha dá cur chum báis</span>
<lb n="6283"/><span>adubhradar nach bhfuileóingidís é, agus leis sin do</span>
<lb n="6284"/><span>bheanadar ar éigin asa lámha na gcésdúnach é.</span></p>
<lb n="6285"/>
<lb n="6286"/><p><span>Cuiridh so i gcéill dúinn gan millseacht bhréige</span>
<lb n="6287"/><span>an tsaoghail so do bhlas acht go ró-aireach.</span></p>
<lb n="6288"/>
<lb n="6289"/><p><span>CAIB. XXXXV</span></p>
<lb n="6290"/>
<lb n="6291"/><p><span>AGAG ARNA SHAORADH Ó BHÁS.</span></p>
<lb n="6292"/>
<lb n="6293"/><p><span>A.M. 2911.</span></p>
<lb n="6294"/>
<lb n="6295"/><p><span>Ar mbeith dona hAmelecítibh líonta do gach</span>
<lb n="6296"/><span>gné pheacaidh adubhairt Dia ré Samuel a rádh</span>
<lb n="6297"/><span>re Saul a shluagh do thabhairt 'na n-aghaidh agus</span></p>
</div>
<pb n="209"/>
<div><lb n="6298"/><p><span>léirsgrios do dhénamh orra, agus gan duine óg ná</span>
<lb n="6299"/><span>sean d'fhágbháil gan marbhadh, an ní cédna fós</span>
<lb n="6300"/><span>do dhénamh lena gceathra, agus gan ní ar bith dhá</span>
<lb n="6301"/><span>maoin do choigill.</span></p>
<lb n="6302"/>
<lb n="6303"/><p><span>Do-rinne Saul mur dubhradh ris, agus tug dá chéd</span>
<lb n="6304"/><span>míle fear armtha leis a n-aghaidh na n-íodhaladharthach</span>
<lb n="6305"/><span>sin.  Gidh eadh, níor choimhlíon sé aithne</span>
<lb n="6306"/><span>Dé mur do hiarradh air, agus do mhínigh féin an aithne</span>
<lb n="6307"/><span>do réir a mhiana féin, óir do choigill sé togha a</span>
<lb n="6308"/><span>ttréda agus a gceathra ar shealbhachus iodhbartha</span>
<lb n="6309"/><span>do dhénamh dhíobh, agus fós do shaor sé a rígh Agag</span>
<lb n="6310"/><span>ar bhás.</span></p>
<lb n="6311"/>
<lb n="6312"/><p><span>Do chuir sin fearg ar Dhia, ní nárbh iongnadh,</span>
<lb n="6313"/><span>mur dofuair do dhánacht ann féin gan a aithne</span>
<lb n="6314"/><span>do choimhlíonadh do réir mur fuair ordugh uaidhe;</span>
<lb n="6315"/><span>agus adubhairt re Samuel:</span></p>
<lb n="6316"/>
<lb n="6317"/><p><span>“Imghidh go Saul,” ar sé, “agus innis dó go</span>
<lb n="6318"/><span>bhfuil athmhéla oram fá rígh do dhénamh</span>
<lb n="6319"/><span>dhe.”</span></p>
<lb n="6320"/>
<lb n="6321"/><p><span>Agus ar tteacht do láthair do Shamuel do-chonnairc</span>
<lb n="6322"/><span>go ndearnaidh Saul áirc bhuaidhe dhó</span>
<lb n="6323"/><span>féin mur chomhartha onóra fón mbuaidh do mhill</span>
<lb n="6324"/><span>sé féin; agus arna fhaicsin do Shaul do dhruid</span>
<lb n="6325"/><span>roimhe dá ghlacadh go honórach, agus adubhairt ris</span>
<lb n="6326"/><span>le háthus mhór:</span></p>
<lb n="6327"/>
<lb n="6328"/><p><span>“Do choimhlín mise aithne an Tiaghearna,” ar</span>
<lb n="6329"/><span>sé, “do réir mur d'iarr orum.”</span></p>
<lb n="6330"/>
<lb n="6331"/><p><span>“Má rinne tú sin,” ar Samuel, “créd an</span>
<lb n="6332"/><span>mhéidhleach chaorach so chluinim?”</span>
<lb n="6333"/></p>
</div>
<pb n="210"/>
<div><lb n="6334"/><p><span>Adubhairt Saul gur choigil an pobal iad do</span>
<lb n="6335"/><span>chum iodhbartha do dhénamh dhíobh.  Gidh</span>
<lb n="6336"/><span>eadh, ar mbeith don fháidh oirdheirc sin líonta</span>
<lb n="6337"/><span>do ghrádh agus do chaoin-dúthracht do Dhia, do</span>
<lb n="6338"/><span>ghoill go mór air an tarcuisne tug Saul dó ag</span>
<lb n="6339"/><span>briseadh a aithne, agus tug imdheargadh gér dhó fá</span>
<lb n="6340"/><span>dhul i n-easumhlacht ar an Dia uile-chumhachtach</span>
<lb n="6341"/><span>d'árdaigh as staid tharcuisnigh uirísiol é nó gur</span>
<lb n="6342"/><span>chuir coróin ríoghdha ar a cheann agus slat stiúrtha</span>
<lb n="6343"/><span>an phobail ann a láimh, “Agus tar éis gach</span>
<lb n="6344"/><span>tiodhlaice dá ttug dhuit agus gach comaoin dár chuir</span>
<lb n="6345"/><span>ort,” ar sé, “do thréig tú é, agus tug tú neithe beaga</span>
<lb n="6346"/><span>truaillighe do roghain tairis, agus dá bhrígh sin tá</span>
<lb n="6347"/><span>fuath agus gráin aige, ní hé amháin ort féin acht</span>
<lb n="6348"/><span>ar na hiodhbarthaibh do-ní tú dhó, óir níl iodhbairt</span>
<lb n="6349"/><span>ar bith comh taithneamhach leis an umhlacht</span>
<lb n="6350"/><span>aige, agus níl brígh a n-iodhbairt ar bith gan í,” agus</span>
<lb n="6351"/><span>gurbh ionann an easumhlacht dá láthair agus íodhaladhradh,</span>
<lb n="6352"/><span>óir, gíbé le nach mian umhlacht do</span>
<lb n="6353"/><span>thabhairt uaidhe dá uachtarán, do-ní sé dia bréige</span>
<lb n="6354"/><span>dhe féin agus do-bheir breitheamhnus gur dó féin</span>
<lb n="6355"/><span>dlighthear umhlacht do thabhairt; agus fá dheóidh,</span>
<lb n="6356"/><span>adubhairt go fraochdha feargach leis gur thréig</span>
<lb n="6357"/><span>Dia é, agus gur sgar an ríghdhacht leis féin agus lena</span>
<lb n="6358"/><span>shliocht go bráth.</span></p>
<lb n="6359"/>
<lb n="6360"/><p><span>Arna chlos sin do Shaul do ghlac uathbhás</span>
<lb n="6361"/><span>mór agus aithmhéla é, go ndubhairt, pecavi, .i.</span></p>
</div>
<pb n="211"/>
<div><lb n="6362"/><p><span>“do pheacaidh mé.”  Gidh eadh dob í sin an</span>
<lb n="6363"/><span>aithrígh bhréige, agus dá bhrígh sin níor éisd uile-cheart</span>
<lb n="6364"/><span>Dé leis, óir dobhí do mhéid a uabhair</span>
<lb n="6365"/><span>agus a ainmhian chum onóra agus úmhlacht d'fhagháil</span>
<lb n="6366"/><span>dó féin gur mhian leis an fháidh do thabhairt</span>
<lb n="6367"/><span>umhlachta agus onóra ós comhair cháich dhó.  Agus</span>
<lb n="6368"/><span>mur sin do chuir i gcéill nach í fearg Dé ná a</span>
<lb n="6369"/><span>aimhriar do ghoill air acht an pionús dotháinicc</span>
<lb n="6370"/><span>air féin.</span></p>
<lb n="6371"/>
<lb n="6372"/><p><span>Is annsin adubhairt Samuel Agag do thabhairt</span>
<lb n="6373"/><span>dá láthair; agus do chuir d'fhiachaibh a threasguirt</span>
<lb n="6374"/><span>agus a ghearradh 'na mhion-ghreamanna ar an</span>
<lb n="6375"/><span>láthair.</span></p>
<lb n="6376"/>
<lb n="6377"/><p><span>Adeir S. Ambrós le pastúraigh na hEaguilse</span>
<lb n="6378"/><span>gan truaighe nó trócuire thiaránta ar aithris Saul</span>
<lb n="6379"/><span>do dhénamh dona peacaigh chruaidh-mhuinélach,</span>
<lb n="6380"/><span>acht ar aithris Shamuel a ttreasguirt gan choigcill</span>
<lb n="6381"/><span>le gér-fhaobhair chloidhimh na haithrighe.</span></p>
<lb n="6382"/>
<lb n="6383"/><p><span>CAIB. XXXXVI</span></p>
<lb n="6384"/>
<lb n="6385"/><p><span>DÁIBHÍDH ARNA THOGHADH 'NA RÍGH.</span></p>
<lb n="6386"/>
<lb n="6387"/><p><span>A.M. 2934, Ante Christum 1070.</span></p>
<lb n="6388"/>
<lb n="6389"/><p><span>Ar mbeith do Shamuel a n-aois 85 mbliadhan</span>
<lb n="6390"/><span>adubhairt Dia ris: “Do thréig mé Saul,” ar</span>
<lb n="6391"/><span>sé, “agus do thogh mé mac Isai ann a ionad, agus dá</span>
<lb n="6392"/><span>bhrígh sin ná dén-sa comhnuidhe acht ung é.”</span>
<lb n="6393"/></p>
</div>
<pb n="212"/>
<div><lb n="6394"/><p><span>Agus mur mheas Samuel go raibh sin contabhairtach</span>
<lb n="6395"/><span>aige féin dá bhfaghadh Saul sgéla air do</span>
<lb n="6396"/><span>ghlac meadhón lena dhénamh go secréideach,</span>
<lb n="6397"/><span>óir adubhairt le gach aon dá bhfacaidh go raibh</span>
<lb n="6398"/><span>féin a' dul go Bethleim chum iodhbartha do</span>
<lb n="6399"/><span>dhénamh ann.  Agus ar ndénamh na hiodhbartha</span>
<lb n="6400"/><span>dhó, d'iarr ar Isai agus ar a chloinn teacht chuige agus</span>
<lb n="6401"/><span>bia do chaitheamh 'na fhochair; agus iar gcaitheamh</span>
<lb n="6402"/><span>pruinne dháibh do dhearc go grinn ar gach aon</span>
<lb n="6403"/><span>fó leith don chloinn, agus mur dobhí an mac fa sine</span>
<lb n="6404"/><span>dhíobh 'na fhear áluinn árrachtach dheaghchrothach,</span>
<lb n="6405"/><span>ní raibh amhrus aige nach é do thogh</span>
<lb n="6406"/><span>Dia.</span></p>
<lb n="6407"/>
<lb n="6408"/><p><span>Gidh eadh, do chuir Dia i gcéill dó nach ionann</span>
<lb n="6409"/><span>an breitheamhnus diadha agus daonna, óir ní do réir</span>
<lb n="6410"/><span>cháilidheachta foirmeallacha amháin dhearcus Dia,</span>
<lb n="6411"/><span>acht sgrúdaigh na croidhtheacha go hinmheadhónach.</span>
<lb n="6412"/><span>Óir, iar mbreathnughadh an mhórsheisear</span>
<lb n="6413"/><span>mac dotháinicc dhá láthair do chloinn Isai dhó,</span>
<lb n="6414"/><span>níor thaisbéin Dia dhó go raibh an tí thoghtha</span>
<lb n="6415"/><span>'na measg.  Arna fhaicsin do Shamuel d'fhiafraigh</span>
<lb n="6416"/><span>do Isai an raibh aen-mhac eile aige.  Agus</span>
<lb n="6417"/><span>adubhairt Isai go raibh mac beag eile aige i</span>
<lb n="6418"/><span>ttimchioll aoise cúig mbliadhan décc dobhí</span>
<lb n="6419"/><span>amuich ag cumhdach na gcaorach.  d'iarr Samuel</span>
<lb n="6420"/><span>a thabhairt dá láthair, agus ar tteacht dó adubhairt</span>
<lb n="6421"/><span>Dia re Samuel a ungadh mur rígh; agus ní luaithe</span>
<lb n="6422"/><span>do-rinne Samuel sin ná do líonadh le spiorad Dé</span>
<lb n="6423"/><span>an t-og-mhacámh sin, agus do thréig an spiorad</span></p>
</div>
<pb n="213"/>
<div><lb n="6424"/><p><span>cédna Saul, agus tháinicc droch-spiorad 'na ionad do</span>
<lb n="6425"/><span>bhíodh dá shíor-bhuaidhreadh go ttigeadh cuthach</span>
<lb n="6426"/><span>agus báinigh dheamhnaigh air.</span></p>
<lb n="6427"/>
<lb n="6428"/><p><span>Agus ba tús deagh-ratha do Dháibhídh an</span>
<lb n="6429"/><span>cathughadh sin dotháinicc ar an tréigtheach sin</span>
<lb n="6430"/><span>Saul.  Óir ar mbeith dhó dhá shíor-chésadh ag</span>
<lb n="6431"/><span>an ndroch-spiorad ndeamhnaigh, d'iarr a chomhairleacha</span>
<lb n="6432"/><span>air fear seanma saor-bhinn clársighe do</span>
<lb n="6433"/><span>thabhairt chuige do-bhéradh sólás i n-aimsir na</span>
<lb n="6434"/><span>gcathaighe dhó; agus iar gcuartughadh na críche ní</span>
<lb n="6435"/><span>fríth aon innte comh foghlomtha le Dáibhídh isan</span>
<lb n="6436"/><span>ealadhain sin.  Agus ar tteacht dó dothug Saul</span>
<lb n="6437"/><span>searc agus síor-ghrádh dhó, óir farré binne a sheanma</span>
<lb n="6438"/><span>dobhí sé ró-áluinn ann a chruth agus ann a dhénamh,</span>
<lb n="6439"/><span>agus do-rinne an rígh príomh-thaoiseach a each dhe,</span>
<lb n="6440"/><span>agus dobhíodh 'na fhochair féin aige do ghnáth.  Agus</span>
<lb n="6441"/><span>an uair dobheireadh an droch-spiorad ruathar</span>
<lb n="6442"/><span>air agus dobhíodh dhá chéusadh do ruaigeadh</span>
<lb n="6443"/><span>Dáibhídh ar an láthair é le guth an cheóil ró-bhinn</span>
<lb n="6444"/><span>do shinneadh ar a chláirsigh.</span></p>
<lb n="6445"/>
<lb n="6446"/><p><span>Deir na haithreacha naomhtha gur samhuil</span>
<lb n="6447"/><span>do bhinn-chruit Dháibhídh guth agus glór saor-bhinn</span>
<lb n="6448"/><span>deagh-phastúirigh na hEaguilse a' tabhairt</span>
<lb n="6449"/><span>síthe agus sóláis dona hanamannaibh bhíos dá</span>
<lb n="6450"/><span>mbuaidhreadh agus dá gcésadh le hanmhianaibh</span>
<lb n="6451"/><span>na colla agus le cathighibh an aidhbhirseóra.  Adeir</span>
<lb n="6452"/><span>Greghóir naomhtha go raibh feidhm mhór ag</span>
<lb n="6453"/><span>Dáibhídh féin le binn-ghuth a phastúir an uair</span>
<lb n="6454"/><span>thug Nathan an t-imdheargadh dhó fó an adhaltrannus.</span></p>
</div>
<pb n="214"/>
<div><lb n="6455"/><p><span>Is ceól sáimh sólásach psalma an rígh</span>
<lb n="6456"/><span>cédna so, óir is bhríghmhur iad le gach cathugh</span>
<lb n="6457"/><span>agus le gach ghné pheacaidh do dhíbirt ó chách.</span></p>
<lb n="6458"/>
<lb n="6459"/><p><span>Dá éis sin, isan mbliadhain d'aois an domhain</span>
<lb n="6460"/><span>2942, tárla cogadh eidir Shaul agus na Philistínigh.</span>
<lb n="6461"/><span>Agus ar tteacht don dá armáil a n-amharc a chéile</span>
<lb n="6462"/><span>d'éirigh atheach an-uaibhreach amach as campa</span>
<lb n="6463"/><span>na bhPhilistíneacha darbh ainm Goliath; agus iar</span>
<lb n="6464"/><span>mallughadh dona Iudaighibh dhó d'iarr comhlann</span>
<lb n="6465"/><span>aoin-fhir orra, agus dobhí mur sin dá n-imdheargadh</span>
<lb n="6466"/><span>ar feadh .xxxx. lá; agus mur nach bhfacaidh aon-neach</span>
<lb n="6467"/><span>acu a' teacht ar feadh na haimsire sin dá</span>
<lb n="6468"/><span>ionnsaighe tug tár agus tarcuisne le briathra borba orra,</span>
<lb n="6469"/><span>gur mhúsgail a bhfraoch agus a bhfearg go hádhbhalmhór.</span>
<lb n="6470"/><span>Gidh eadh, mur bhí an t-aitheach an-mhór</span>
<lb n="6471"/><span>uathbhásach, arm fós agus éideadh ro-iongantach</span>
<lb n="6472"/><span>air, do ghlac eagla agus uathbhás iad ar mhodh nár</span>
<lb n="6473"/><span>lamh aon-neach acu comhlann do thabhairt dó.</span></p>
<lb n="6474"/>
<lb n="6475"/><p><span>Isan am cédna do chuir Isai a mhac óg, .i.</span>
<lb n="6476"/><span>Dáibhídh, le biadh agus le lón dochum triair eile</span>
<lb n="6477"/><span>dá chloinn dobhí an tan sin i gcampa Shauil;</span>
<lb n="6478"/><span>agus ar tteacht do láthair do-chonnairc an t-aitheach</span>
<lb n="6479"/><span>gráineamhail sin ag imdheargadh Israél, agus ar</span>
<lb n="6480"/><span>mbeith dhó-san lán do spiorad Dé d'fhiafraigh</span>
<lb n="6481"/><span>créd é an t-anchreidmheach maillaighthe sin</span>
<lb n="6482"/><span>dobhí a' tabhairt táir agus tarcuisne do phobal an</span>
<lb n="6483"/><span>Dé bhí, nó créd an luach saothair do-ghébhadh</span>
<lb n="6484"/><span>an tí do threasgóradh nó do dhícheannfadh é.</span>
<lb n="6485"/></p>
</div>
<pb n="215"/>
<div><lb n="6486"/><p><span>Iar gclos na mbriathar sin dá dhearbhbhráithre</span>
<lb n="6487"/><span>do labhradar go tarcuisneach, ag rádh ris imtheacht</span>
<lb n="6488"/><span>ar a ais agus aire 'thabhairt dá thréd, agus gur sotal</span>
<lb n="6489"/><span>agus uaill dothug air teacht chum catha d'fhaicsin.</span>
<lb n="6490"/><span>Gidh eadh, do bhrígh nach uaill dhaonna ná</span>
<lb n="6491"/><span>díomhaoinas do ghluais Dáibhídh acht caoin-dúthracht</span>
<lb n="6492"/><span>le teas-ghrádh Dhé, adubhairt do ghuth</span>
<lb n="6493"/><span>árd ameasg an tslóigh go rachadh féin i gcomhlann</span>
<lb n="6494"/><span>ris an aitheach mallaighthe agus go mbeanfadh a</span>
<lb n="6495"/><span>cheann de, agus nach raibh eagla ar bith air roimhe.</span></p>
<lb n="6496"/>
<lb n="6497"/><p><span>An tan do-chonnairc cách seasmhach ar an</span>
<lb n="6498"/><span>ní sin é thugadar leó a láthair an rí é, agus dubhairt</span>
<lb n="6499"/><span>annsin an ní cédna.  Gidh eadh, an uair do</span>
<lb n="6500"/><span>bhreathnaigh an rí óige, anbhfainne, agus an laghad,</span>
<lb n="6501"/><span>dar leis, dobhi isan ógán sin, níorbh áil leis a</span>
<lb n="6502"/><span>léigion síos isan gcomhlann, nó go ndearnaidh sé</span>
<lb n="6503"/><span>foiréigion fair ag innsin dó gur ghnáthach leis</span>
<lb n="6504"/><span>buaidh do bhreith ar leóghuin agus ar mhathghamhna,</span>
<lb n="6505"/><span>óir iar mbriseadh a bhfiacal agus a gcnámh</span>
<lb n="6506"/><span>go mbaineadh a bhfuadáin díobh.  Leis sin tug</span>
<lb n="6507"/><span>Saul a thoil dó, agus tug a lúireach féin agus a chloidhmhe</span>
<lb n="6508"/><span>gaisge dhó; agus an uair dob áil le Dáibhídh gluasacht</span>
<lb n="6509"/><span>isan innioll sin, ní bhfuair é féin lúthmhar mur</span>
<lb n="6510"/><span>ba gnáth leis, agus dá bhrígh sin do theilg dhe an</span>
<lb n="6511"/><span>chulaidh ghaisge agus do ghlac a chulaidh ghnáthach,</span>
<lb n="6512"/><span>.i. a chrúca agus a bhonnsach.</span></p>
<lb n="6513"/>
<lb n="6514"/><p><span>Arna fhaicsin do Ghóliath do chuir gáir mhagaidh</span>
<lb n="6515"/><span>agus fonómhaid as ag rádh, “An measann tú gur</span>
<lb n="6516"/><span>madadh mé mur thig tú dom ionnsaighe le bata?”</span></p>
</div>
<pb n="216"/>
<div><lb n="6517"/><p><span>Agus adubhairt go ndénfadh bia badhbh agus bran-én</span>
<lb n="6518"/><span>dá chorp ar an láthair.  Agus leis sin tug sáthadh</span>
<lb n="6519"/><span>dhá lainn dá ionnsaighe.  Do dhruid Dáibhídh</span>
<lb n="6520"/><span>'na chuinne, agus arna amus re cloich as a bhonnsaigh</span>
<lb n="6521"/><span>do bhuail i gclár a édain í, agus do chuir go hinchinn</span>
<lb n="6522"/><span>í, gur thuit an toirt an-mhór sin marbh, go nach</span>
<lb n="6523"/><span>rug anam go talamh ris.  Do ling Dáibhídh ann</span>
<lb n="6524"/><span>a mhullach, agus do scaith lena chloidheamh féin a</span>
<lb n="6525"/><span>cheann d'aon-bhéim dá mhéidhe.</span></p>
<lb n="6526"/>
<lb n="6527"/><p><span>Arna fhaicsin sin dona Philistínigh do ghlac</span>
<lb n="6528"/><span>uathbhás, uamhan agus imeagla iad, mur do ghlac</span>
<lb n="6529"/><span>an pobal Israél lúthgháire agus misneach, gur</span>
<lb n="6530"/><span>threasguirsiod na Philistínigh go hiomlán.</span></p>
<lb n="6531"/>
<lb n="6532"/><p><span>Fighir an bhuaidh so Dháibhídh ar an mbuaidh</span>
<lb n="6533"/><span>dorug Críosd ar aingiol uaibhreach an dorchaduis.</span>
<lb n="6534"/><span>Ciallaigh fós Goliath an t-uadhbhar, do-bheir</span>
<lb n="6535"/><span>buaidh go meinic ar an dream lé stróicior na</span>
<lb n="6536"/><span>leómhain agus na mathghamhna, .i. na peacaigh</span>
<lb n="6537"/><span>ro-mhóra, agus nach glaoidhtear acht le bata, .i.</span>
<lb n="6538"/><span>le crann na páise.</span></p>
<lb n="6539"/>
<lb n="6540"/><p><span>An uair do-chonnairc Saul an gníomh mór-éuchtach</span>
<lb n="6541"/><span>sin do-rinne Dáibhídh do chuir ceisd</span>
<lb n="6542"/><span>ar aos eoluis fón' athardhacht; agus ní tár an teisd</span>
<lb n="6543"/><span>dothug Ionathas mac Shauil air, acht do chuir a</span>
<lb n="6544"/><span>chulaidh airm agus éudaigh féin fair, agus do-rinne</span>
<lb n="6545"/><span>cáirdios agus comhpháirt ris.</span></p>
<lb n="6546"/>
<lb n="6547"/><p><span>Ar mbeith do Shaul agus dá shluaghaibh ag dul</span>
<lb n="6548"/><span>tar a n-ais do dhruid mnáibh na críche 'na</span></p>
</div>
<pb n="217"/>
<div><lb n="6549"/><p><span>gcuinne ag dénamh lúthghara agus iolgháirdios rompa,</span>
<lb n="6550"/><span>ag cantain agus ag seinm ar théudaibh meann-chrot:</span>
<lb n="6551"/><span>“Do mharbh Saul míle agus do mharbh Dábhídh</span>
<lb n="6552"/><span>deich míle.”  Arno chlos do Shaul gur mhó an</span>
<lb n="6553"/><span>t-éucht do mhaoidh cách ar Dháibhídh ná air</span>
<lb n="6554"/><span>féin, do ghlac éd agus imthnúth adhbhal-mhór é</span>
<lb n="6555"/><span>go raibh lán d'fhuath agus do mhiosgas ar Dháibhídh</span>
<lb n="6556"/><span>ó sin amach, agus dobhíodh ag casaoid ós áird</span>
<lb n="6557"/><span>gur mhó an meas dobhí agá mhuintir ar Dháibhídh</span>
<lb n="6558"/><span>ná air.</span></p>
<lb n="6559"/>
<lb n="6560"/><p><span>Tugadh cách dá n-aire annso nach bhfuil</span>
<lb n="6561"/><span>peacadh is gráineamhla ná an t-iomthnúth, óir</span>
<lb n="6562"/><span>is iad na deagh-ghníomhartha is damhna fuatha</span>
<lb n="6563"/><span>agus miosgais dó do ghnáth.</span></p>
<lb n="6564"/>
<lb n="6565"/><p><span>CAIB. XXXXVII.</span></p>
<lb n="6566"/>
<lb n="6567"/><p><span>ANMHIAN SHAUL CHUM DÁIBHÍDH DO MHARBHADH.</span></p>
<lb n="6568"/>
<lb n="6569"/><p><span>Dobhí mailís agus anmhian Shauil go laetheamhuil</span>
<lb n="6570"/><span>ag fás a n-aghaidh Dháibhí, go nach raibh ar 'aire</span>
<lb n="6571"/><span>acht a' stuidér ar shlighe d'fhagháil lena</span>
<lb n="6572"/><span>mharbadh; agus aon do ló ar tteacht don droch-spiorad</span>
<lb n="6573"/><span>dá bhuaidhreadh, mar fa gnáth leis, do</span>
<lb n="6574"/><span>ghlac Dáibhídh an chlárseach, agus ar mbeith ag</span>
<lb n="6575"/><span>seinm dhó tug Saul urchar do gha chuige, agus ar</span>
<lb n="6576"/><span>gclaonadh a chinn do-chuaidh an t-urchar seacha,</span></p>
</div>
<pb n="218"/>
<div><lb n="6577"/><p><span>agus do ghlac teitheadh.  An uair do mheath sin</span>
<lb n="6578"/><span>ar Shaul do ghlac slighe eile lena mhilleadh, óir</span>
<lb n="6579"/><span>mur do dhearmaid trésan mailís dobhí aige dhó</span>
<lb n="6580"/><span>an gealladh dothug ar a inghin do thabhairt le</span>
<lb n="6581"/><span>pósadh dhó tar éis buaidhe do bhreith ar Gholiath,</span>
<lb n="6582"/><span>dothug sé an inghean ba sine, darbh ainm Merob,</span>
<lb n="6583"/><span>do dhuine eile.  Agus ní dhubhairt aen-ní 'na</span>
<lb n="6584"/><span>aghaidh, do bhrígh ar ttuigsin a uirísle féin gur</span>
<lb n="6585"/><span>mheas nárbh fhiú é cleamhnus an rígh d'fhagháil,</span>
<lb n="6586"/><span>acht gidh eadh, mur do mhothaidh Saul go raibh</span>
<lb n="6587"/><span>grádh mór agá inghin thánuisde ar Dháibhídh,</span>
<lb n="6588"/><span>do thrácht sé ar phósadh bheith eatorra, agus</span>
<lb n="6589"/><span>d'umhlaigh a pósadh leis ar chondar céd Philistíneach</span>
<lb n="6590"/><span>do mharbhadh agus comharthaigh cruthaighe</span>
<lb n="6591"/><span>an mharbhtha sin do thabhairt chuige.  Agus</span>
<lb n="6592"/><span>tar cheann gur le mailís do chuir an cruaidh-chonnradh</span>
<lb n="6593"/><span>sin air, .i. dochum go muirfídh é, do</span>
<lb n="6594"/><span>tháinicc Dáibhídh slán ar ais iar marbhadh dhá</span>
<lb n="6595"/><span>chéd, .i. dá uiriod agus d'iarr air, agus do pósadh Michol</span>
<lb n="6596"/><span>leis.</span></p>
<lb n="6597"/>
<lb n="6598"/><p><span>An uair do-chonnairc Saul gur mheath éifeacht</span>
<lb n="6599"/><span>a mháilíse an' aghaidh, do líon dásacht agus díbhfeirg</span>
<lb n="6600"/><span>ann, go ttug urchar do shaghad nó do shleigh</span>
<lb n="6601"/><span>an dara feacht dá ionnsaighe, ar mbeith mur bhí</span>
<lb n="6602"/><span>cheana ag seinm na cláirsighe dhó, agus iarna chosain</span>
<lb n="6603"/><span>féin do Dháibhídh, mur do-rinne cheana, do theith</span>
<lb n="6604"/><span>sé as a amharc.</span></p>
<lb n="6605"/>
<lb n="6606"/><p><span>Mur dobhí grádh ro-mhór ag Ionathas do</span>
<lb n="6607"/><span>Dháibhídh, do chaith a dhúthracht ag iarraidh</span></p>
</div>
<pb n="219"/>
<div><lb n="6608"/><p><span>grádh a athair do tharruing ar Dháibhídh.  Gidh</span>
<lb n="6609"/><span>eadh, ba díomhaoin a thoisg, óir do chinn Saul i</span>
<lb n="6610"/><span>gcóir nó i n-éuccóir a bhásughadh; agus ionnus go</span>
<lb n="6611"/><span>ttiubhradh sin go luath chum críche do chuir a</span>
<lb n="6612"/><span>theach isan oidhche dá thimchilleadh le lucht</span>
<lb n="6613"/><span>faire dobhí armtha.  Do mhothaidh Michol iad agus</span>
<lb n="6614"/><span>adubhairt re Dábhídh a bheith ar a choimhéd,</span>
<lb n="6615"/><span>óir go raibh lucht a mhillte agus a mharbhtha ag</span>
<lb n="6616"/><span>foraire a ttimchioll an tighe fair; agus do chuir sí</span>
<lb n="6617"/><span>amach tré fhuinneóig é, agus do chuir sí íomháigh</span>
<lb n="6618"/><span>ann a ionad ann a leabaidh agus piliúr d'fhionnadh</span>
<lb n="6619"/><span>gabhar agus folach éudaigh fána cheann; agus</span>
<lb n="6620"/><span>an uair dotháinicc teachta Shauil a' gabháil</span>
<lb n="6621"/><span>Dháibhídh, adubhairt Michol riú go raibh sé</span>
<lb n="6622"/><span>'na chodladh, ionnus go ttugadh uain imtheachta</span>
<lb n="6623"/><span>dhó.</span></p>
<lb n="6624"/>
<lb n="6625"/><p><span>An uair do-chualaidh Saul gur mheall a inghean</span>
<lb n="6626"/><span>féin mur sin é do chuir tóruighacht ar Dháibhídh</span>
<lb n="6627"/><span>go tigh Shámuel, áit a ndeachaidh sé ar caomhain.</span>
<lb n="6628"/><span>Agus ar n-imtheacht don teachta do líon spiorad</span>
<lb n="6629"/><span>Dé iad, go nár chuimhnighsiod ar a tteachtuireacht</span>
<lb n="6630"/><span>do choimhlíonadh.  An uair do-chonnairc Saul</span>
<lb n="6631"/><span>sin do chinn ar a dhul 'na thóruighacht i bpearsainn;</span>
<lb n="6632"/><span>gidh eadh, tar éis gach díthchill dá</span>
<lb n="6633"/><span>ndearnaidh ní raibh baoghal ar Dháibhídh an</span>
<lb n="6634"/><span>feadh ba toil le Dia a chaomhain.</span></p>
<lb n="6635"/>
<lb n="6636"/><p><span>Mur sin do threóin an domhuin go huilidhe: ní</span>
<lb n="6637"/><span>féidir leó ní ar bith, olc ná maith, do dhénamh</span></p>
</div>
<pb n="220"/>
<div><lb n="6638"/><p><span>acht an uair thogras Dia a dhénamh, más deagh-ní,</span>
<lb n="6639"/><span>nó a fhulang, más droch-ní.</span></p>
<lb n="6640"/>
<lb n="6641"/><p><span>Ba mór dólás Ionathais fá mhéd dásacht agus</span>
<lb n="6642"/><span>díbhfeirge a athar a n-aghaidh a chompánaigh</span>
<lb n="6643"/><span>ghrádhaigh, .i. Dáibhídh; gidh eadh, d'iarr sé</span>
<lb n="6644"/><span>air gan imtheacht a bhfad go bhfághadh féin fios</span>
<lb n="6645"/><span>intinne a athar.  Ní cian dá éis go ttáinicc lá</span>
<lb n="6646"/><span>solamhna ann ar mheas Saul gur cheart do</span>
<lb n="6647"/><span>Dháibhídh theacht chum cláir, agus an uair do-chonnairc</span>
<lb n="6648"/><span>nach ttáinicc d'fhás fíoch agus fearg</span>
<lb n="6649"/><span>mhór air.  Tan do-chonnairc Ionathas sin do</span>
<lb n="6650"/><span>thuig gan amhrus gurbhá mian leis Dábhídh</span>
<lb n="6651"/><span>do mharbhadh; agus leis sin do-chuaidh amach i</span>
<lb n="6652"/><span>bhfogus don ionad a raibh Dáibhídh leis an</span>
<lb n="6653"/><span>gcomhartha dobhí eatorra do thabhairt dó, óir</span>
<lb n="6654"/><span>dobhí i bhfogus don áit i bhfolach le fios na</span>
<lb n="6655"/><span>sgél d'fhagháil.  Annsin do chaith Ionathas</span>
<lb n="6656"/><span>saghad, agus ar gcur a theachtaire i ttóruighacht an</span>
<lb n="6657"/><span>tsaighid dó adubhairt leis go hard go raibh a</span>
<lb n="6658"/><span>bhfad uaidhe, agus ba hé sin an comhartha dobhí</span>
<lb n="6659"/><span>ag Dáibhídh le teitheadh do ghlacadh.  Leis</span>
<lb n="6660"/><span>sin do chuir Ionathas a ghiolla uaidhe, go bhfuair</span>
<lb n="6661"/><span>uain ar a dhul mur a raibh Dábhídh, agus gur innis</span>
<lb n="6662"/><span>dó nacharbh fhoirchios dó anmhuin a bhfochair</span>
<lb n="6663"/><span>a athar; agus iar gceangal cháirdis shíorruidhe do</span>
<lb n="6664"/><span>cheileabhradar go dubhach deórach dobrónach.</span></p>
<lb n="6665"/>
<lb n="6666"/><p><span>Do ghluais Dáibhídh annsin go ndeacaidh go</span>
<lb n="6667"/><span>tigh an árd-shagairt Achimelech; agus ar mbeith</span></p>
</div>
<pb n="221"/>
<div><lb n="6668"/><p><span>dhó féin agus dá bheagán buidhne gan bhia gan</span>
<lb n="6669"/><span>lón acu dobhí ocrus orra, agus iar n-innsin d'Achimelech</span>
<lb n="6670"/><span>dó gur i tteachtuiracht phríbháideach do</span>
<lb n="6671"/><span>tháinicc ón rígh d'fhiafraigh don árd-shagart an</span>
<lb n="6672"/><span>raibh bia aige le thabhairt dóibh, agus mur nach</span>
<lb n="6673"/><span>raibh aige acht an t-arán coisriogtha nó an t-arán</span>
<lb n="6674"/><span>do hiodhbradh ar an altóir, dá ngoirthí an t-arán</span>
<lb n="6675"/><span>taisbénta, dothug sé cúig aráin díobh sin dó</span>
<lb n="6676"/><span>agus gach congnamh eile dhár fhéd mar aon le</span>
<lb n="6677"/><span>cloidheamh Gholiath.  Acht dobhí oiffigeach</span>
<lb n="6678"/><span>Idumeach le Saul istigh an tan sin, darbh ainm</span>
<lb n="6679"/><span>Doeg, d'innis gach ní dhe sin don rígh.  Agus</span>
<lb n="6680"/><span>arna chlos sin dó, do chuir fios ar Achimelech,</span>
<lb n="6681"/><span>agus do bhásaigh é gion go raibh gan chionta, gníomh</span>
<lb n="6682"/><span>naomh-athiseach do chuir fó chionta agus fó mhí-chliú</span>
<lb n="6683"/><span>go bruinne an bhrátha é; agus dobhí an gníomh</span>
<lb n="6684"/><span>cédna sin comh fuathmhar agus comh gráineamhail</span>
<lb n="6685"/><span>sin do láthair mhuintire Shaul nach bhfuair aen-nduine</span>
<lb n="6686"/><span>'na measg dhénfadh an gníomh tiaránta</span>
<lb n="6687"/><span>so acht Doeg féin, nach raibh sásda leis an ard-shagart</span>
<lb n="6688"/><span>amháin do mharbhadh acht do mharbh</span>
<lb n="6689"/><span>85 dona sagairt eile ann a n-éudaighibh sagartacht.</span></p>
<lb n="6690"/>
<lb n="6691"/><p><span>An uair do-chualaidh Dábhídh an sgél sin do</span>
<lb n="6692"/><span>chuir dólás mór air, mur dobhí féin 'na adhbhar</span>
<lb n="6693"/><span>bháis acu; agus leis sin do-chuaidh d'ionnsaighe</span>
<lb n="6694"/><span>Achis, .i. rígh Philistíneach.  An uair do-chonnairc</span>
<lb n="6695"/><span>Achis gurbh é an gaisgidheach cliúteach Dábhídh</span></p>
</div>
<pb n="222"/>
<div><lb n="6696"/><p><span>dotháinicc chuige do chinn ar a mharbhadh,</span>
<lb n="6697"/><span>muna mbeith gur ghlac ren' ais a bheith tré mhire</span>
<lb n="6698"/><span>chuthaigh nó 'na amadán: fighir na hamadáncht</span>
<lb n="6699"/><span>foirmiolleach do mheas andream shaoghalta</span>
<lb n="6700"/><span>do bheith a n-Íosa Críosd, .i. an Chríonnacht</span>
<lb n="6701"/><span>féin, feadh dobhí ar an tsaoghal so, agus fós an</span>
<lb n="6702"/><span>tsimplidhacht ro-naomhtha dobhí isna naoimh</span>
<lb n="6703"/><span>agus na martírigh; nonne hi sunt quos habuimus</span>
<lb n="6704"/><span>aliquando in derisum?  Ecce quomodo computati</span>
<lb n="6705"/><span>sunt inter filios Dei, et inter sanctos sors illorum</span>
<lb n="6706"/><span>est, etc.</span></p>
<lb n="6707"/>
<lb n="6708"/><p><span>CAIB. XXXXVIII</span></p>
<lb n="6709"/>
<lb n="6710"/><p><span>IMTHEACHTA AGUS EACHTRA DÁBHÍDH TAR ÉIS A</span>
<lb n="6711"/><span>DHÍBEARTHA.</span></p>
<lb n="6712"/>
<lb n="6713"/><p><span>Ba dólásach dobrónach docamhlach an bheatha</span>
<lb n="6714"/><span>dobhí ag Dábhídh ón am ar theith ó dhíbhfeirg</span>
<lb n="6715"/><span>Shaul, óir ní raibh acht mur bheith ruagaire</span>
<lb n="6716"/><span>reatha ag imtheacht ó shliabh go sliabh, ó choill</span>
<lb n="6717"/><span>go coill, agus ó ghleann go gleann, agus go mbíodh a</span>
<lb n="6718"/><span>lucht bretha ann gach ionad dá ngabhadh.  Agus ba</span>
<lb n="6719"/><span>hí sin toil Dé, ionnus go múinfeadh gach duaigh</span>
<lb n="6720"/><span>dá bhfuair agus gach cruas dár fhulaing umhlacht dó</span>
<lb n="6721"/><span>an tan dobheith 'na rígh (ní nach raibh ag Saul,</span>
<lb n="6722"/><span>óir is tréna easumhlacht do thréig Dia é agus tug a</span>
<lb n="6723"/><span>ríghacht do dhuine eile).  Acht ní thárla dhó ar</span></p>
</div>
<pb n="223"/>
<div><lb n="6724"/><p><span>feadh na haimsire ní is mó do chuir buaidhreadh</span>
<lb n="6725"/><span>agus imnígh air ná an chruaidh-dháil a raibh a</span>
<lb n="6726"/><span>mhuintir, .i. timcheall cheithre ccéd fear do</span>
<lb n="6727"/><span>ghreamaigh dhe ar feadh a thrioblóide; óir iar</span>
<lb n="6728"/><span>tteitheadh dháibh as fásach uaigneach Siph, áit</span>
<lb n="6729"/><span>arbh óbar do lucht a háitighthe a ttréigion agus a</span>
<lb n="6730"/><span>ttabhairt suas ar lámha a namhad, dobhí gorta</span>
<lb n="6731"/><span>orra, óir ní raibh bia le fagháil acu agus iad tar</span>
<lb n="6732"/><span>éis siubhail fhada do dhénamh.  Is annsin do</span>
<lb n="6733"/><span>chuireadar deichneamhar dá muinntir ag iarraidh</span>
<lb n="6734"/><span>bídh agus dighe ar Nabal, .i. duine ró-shaidhbhir do</span>
<lb n="6735"/><span>bhí truailligh brúideamhuil droch-bhésach, agus ar</span>
<lb n="6736"/><span>tteacht chuige dhóibh adubhradar gurbh é a</span>
<lb n="6737"/><span>maighistir, .i. Dábhídh do chuir isan teachtuireacht</span>
<lb n="6738"/><span>sin iad, agus gur mhóide búdh córa dhó tártháil</span>
<lb n="6739"/><span>do thabhairt dó agus dá mhuintir mur nach dearna</span>
<lb n="6740"/><span>díghbháil ar bith ariamh dhó féin ná dá mhaoin,</span>
<lb n="6741"/><span>acht gur chosain iad go minic an feadh dobhí</span>
<lb n="6742"/><span>ann a chomharsannacht.</span></p>
<lb n="6743"/>
<lb n="6744"/><p><span>Do fhreagair Nabal go dordha droch-labharthach</span>
<lb n="6745"/><span>é, agus adubhairt nach ttiubhradh féin ní ar bith</span>
<lb n="6746"/><span>dháibh, óir nach raibh 'fhios aige féin cia hé</span>
<lb n="6747"/><span>Dábhídh agus go raibh go leór do shearbhfoghantaibh</span>
<lb n="6748"/><span>ar feadh an domhain do theith óna maighistrighibh</span>
<lb n="6749"/><span>dísle féin.</span></p>
<lb n="6750"/>
<lb n="6751"/><p><span>Ar gclos na bhfuighle sin do Dhábhídh do ghlac</span>
<lb n="6752"/><span>fearg adhbhal-mhór é, agus do éirigh go prap le</span>
<lb n="6753"/><span>díoghaltas do dhénamh air, agus dubhairt go gcuirfeadh</span>
<lb n="6754"/><span>lén-sgrios air féin agus ar a mhuintir go hiomlán.</span></p>
</div>
<pb n="224"/>
<div><lb n="6755"/><p><span>Agus ar mbeith ag ionnsaighe na háite dhó, tárla</span>
<lb n="6756"/><span>Abigail dó, .i. bean Nabail dobhí críonna múintigh</span>
<lb n="6757"/><span>deagh-bhésach, agus í ag dul rompa le bia agus le</span>
<lb n="6758"/><span>digh.  Agus do labhair sí le Dábhídh le hiomad</span>
<lb n="6759"/><span>umhlacht agus tábhacht, ar mhodh gur chlaoi sí</span>
<lb n="6760"/><span>fearg Dhábhídh ar an láthair, agus tug dhá aire</span>
<lb n="6761"/><span>méd na coire dobhí sé ar tí 'dhénamh, .i. bean</span>
<lb n="6762"/><span>comh maith re Abigail do threasgairt.  Ar tteacht</span>
<lb n="6763"/><span>ar a hais dí dofuair sí Nabal, .i. a fear, ar meisge,</span>
<lb n="6764"/><span>agus dá bhrígh sin níor innis sí aen-fhocal dó an</span>
<lb n="6765"/><span>oidhche sin.  Acht arna mhárach iar gcur na</span>
<lb n="6766"/><span>meisge dhe, d'innis sí dhó an chonntabhairt ann</span>
<lb n="6767"/><span>a raibh trésan diúltadh agus an droch-aighnios do</span>
<lb n="6768"/><span>thug sé do mhuintir Dháibhídh.  Arna chlos sin</span>
<lb n="6769"/><span>do Nabal dobhí do mhéid an uathbháis do ghlac</span>
<lb n="6770"/><span>sé go bhfuair bás i gceann deich lá dá éis; agus ba</span>
<lb n="6771"/><span>hí sin cóir Dhia.  Agus do phós Dábhídh Abigail,</span>
<lb n="6772"/><span>agus is mur sin d'árdaigh a humhlacht agus a carthannacht</span>
<lb n="6773"/><span>í go ndearnadh banríghain di.</span></p>
<lb n="6774"/>
<lb n="6775"/><p><span>Dobhí Saul comh díbhfeirgeach sin chum báis</span>
<lb n="6776"/><span>Dhábhídh gur chruinnigh sluaightibh na críche</span>
<lb n="6777"/><span>le tóruighacht do thabhairt dó ó áit go háit, agus é</span>
<lb n="6778"/><span>féin 'na bhfochair, gur thimchill fá dheóidh é i</span>
<lb n="6779"/><span>bhfásach diamhair Ziph - aois an domhain an</span>
<lb n="6780"/><span>tan sin 2947 - óir do chinn gan comhnuidhe do</span>
<lb n="6781"/><span>dhénamh nó go gcuireadh chum báis é.  Agus ar</span>
<lb n="6782"/><span>mbeith dhó ann a champa an oidhche chédna do</span>
<lb n="6783"/><span>tháinicc ann, mur bhí i ndiaidh duaighe agus siubhail,</span>
<lb n="6784"/><span>do thuit codladh trom air féin agus ar a shluagh.</span>
<lb n="6785"/></p>
</div>
<pb n="225"/>
<div><lb n="6786"/><p><span>d'éirigh Dábhídh i lár na hoidhche, agus gan 'na</span>
<lb n="6787"/><span>fhochair acht Abisai.  Do ghluais go misneamhuil agus</span>
<lb n="6788"/><span>níor chomhnuidh go ndeachuidh isteach isan</span>
<lb n="6789"/><span>bpailliún i raibh Saul 'na chodladh, agus ní hé amháin</span>
<lb n="6790"/><span>go raibh Saul 'na chodladh acht dobhí caiptín a</span>
<lb n="6791"/><span>ghárda, .i. Abner, agus na hoiffigidh uile 'na gcodladh</span>
<lb n="6792"/><span>(agus dob urusa dháibh codladh gan eagla, óir ní</span>
<lb n="6793"/><span>raibh do námhaid acu acht aen-ndíbeartach</span>
<lb n="6794"/><span>amháin).  An uair do-chonnairc Abisai an t-innioll</span>
<lb n="6795"/><span>dobhí orra adubhairt re Dábhídh gur thoirbhir</span>
<lb n="6796"/><span>Dia a namhuid ann a lámha, agus do mheas gur</span>
<lb n="6797"/><span>cheart dó Saul do mharbhadh gan mhoill.</span></p>
<lb n="6798"/>
<lb n="6799"/><p><span>Do fhreagair Dábhídh é, agus adubhairt, gion</span>
<lb n="6800"/><span>gur námhuid bunaidh dhó é, nach beith lámh ann</span>
<lb n="6801"/><span>a fhuil aige do bhrígh gur ung an Tiaghearna é,</span>
<lb n="6802"/><span>agus níor fhulaing d'Abisai féin díghbháil do dhénamh</span>
<lb n="6803"/><span>dhó; agus ní dhearna do dhochar dhó acht a shleagh</span>
<lb n="6804"/><span>agus a chorn do bhreith uaidhe; agus d'imghidar gan</span>
<lb n="6805"/><span>mhothúgh isan gconair chédna tar a n-ais.</span></p>
<lb n="6806"/>
<lb n="6807"/><p><span>Agus ar mbeith dháibh ar árd an taobh amuich</span>
<lb n="6808"/><span>don champa, do ghlaoidh Dábhídh go hárd air</span>
<lb n="6809"/><span>Abner, agus thug imdheargadh dhó fó gan coimhéd</span>
<lb n="6810"/><span>ná comhfhaire cheart do dhénamh ar a phrionnsa,</span>
<lb n="6811"/><span>agus leis sin d'fhiafraigh dhe cáit a raibh sleagh agus</span>
<lb n="6812"/><span>corn an rígh.  Leis sin do mhúsgail Saul, agus ar</span>
<lb n="6813"/><span>n-aithne ghotha Dhábhídh dhó do thaisbéin</span>
<lb n="6814"/><span>comhartha foirmiollach gráidh dhó, agus do ghoir</span>
<lb n="6815"/><span>“mac” go maoth-ghlórach dhe.  d'fhiafraigh</span></p>
</div>
<pb n="226"/>
<div><lb n="6816"/><p><span>Dáibhídh dhe annsin créd fá raibh dhá thóruighacht</span>
<lb n="6817"/><span>féin comh díbhfeirgeach sin, nó créd fár</span>
<lb n="6818"/><span>mhian leis díghbháil do dhénamh dhá shearbhóntaidh</span>
<lb n="6819"/><span>dhílis féin.</span></p>
<lb n="6820"/>
<lb n="6821"/><p><span>“Madagh marbh atá tú 'shíor-leanmhuin,” ar sé,</span>
<lb n="6822"/><span>“agus más ó Dhia a atá tú dod bhrosdogh um aghaidh</span>
<lb n="6823"/><span>go ttugaidh luach mo neamh-chionta dhamh-sa,</span>
<lb n="6824"/><span>agus más le comharleacha daoine atá tú dom dhíbirt</span>
<lb n="6825"/><span>as m'athardhacht, níor chóir dhuit a gcomhairle</span>
<lb n="6826"/><span>do dhénamh, óir is dream mhallaighthe iad.”</span></p>
<lb n="6827"/>
<lb n="6828"/><p><span>Níor fhéd Saul aen-fhocal do rádh 'na aghaidh,</span>
<lb n="6829"/><span>acht a chontrárdhacht: d'admhaidh gur pheacaidh</span>
<lb n="6830"/><span>sé; agus iar ndénamh síthchána re Dábhídh do-chuaidh</span>
<lb n="6831"/><span>ar a ais, agus do chuir Dábhídh a gha agus a</span>
<lb n="6832"/><span>chorn chuige.  Agus do mhaoidh air an cúram</span>
<lb n="6833"/><span>dobhí aige ann 'anam, óir nárbh áill leis dochar</span>
<lb n="6834"/><span>do dhénamh dhó, tar cheann go raibh ar a chumus</span>
<lb n="6835"/><span>fá dhó a mharbhadh, .i. an uair do ghearr an</span>
<lb n="6836"/><span>sciorta dhá chóta gan fhios dó i n-uaimh fhásaigh</span>
<lb n="6837"/><span>Engadi, agus isan áit sin a raibh an oidhche chédna</span>
<lb n="6838"/><span>fós an uair dothug a gha agus a chorn uaidhe.</span></p>
<lb n="6839"/>
<lb n="6840"/><p><span>Is uathbhásach iongantach an fhoighid agus an</span>
<lb n="6841"/><span>cheannsaighacht lé ndearnaidh Dábhídh an dá</span>
<lb n="6842"/><span>ghníomh so.  Mór an t-adhbhar náire dona</span>
<lb n="6843"/><span>Críosdaighthibh, tar éis an tsiompla dothug Críosd</span>
<lb n="6844"/><span>dáibh, gan an fhoighid so ná a samhail do bheith</span>
<lb n="6845"/><span>'na measg.</span>
<lb n="6846"/></p>
</div>
<pb n="227"/>
<div><lb n="6847"/><p><span>Tar cheann go ndeachaidh Saul ar ais ó thóruighacht</span>
<lb n="6848"/><span>Dábhídh ar an láthair sin, ní raibh muinghin</span>
<lb n="6849"/><span>ag Dábhídh as, agus ar eagla go bhfuigheadh uain</span>
<lb n="6850"/><span>uair éigin air do chinn ar an tír do thréigion go</span>
<lb n="6851"/><span>hiomlán, agus níor chomhnuidh go ndeachaidh ar</span>
<lb n="6852"/><span>chomairce Achis, .i. rígh Gát.  Agus tug Achis</span>
<lb n="6853"/><span>fáilte agus onóir dhó agus do bhronn dó fós baile Siceleicc</span>
<lb n="6854"/><span>mur ionad comhnuidh dhó féin, dá mhnáibh, agus dá</span>
<lb n="6855"/><span>mhuintir.  Agus dob óbair don bhronntanus sin</span>
<lb n="6856"/><span>a bheith 'na damhna dóláis ag Dábhídh, óir ar</span>
<lb n="6857"/><span>mbeith d'Achis an tan sin ag cruinniughadh</span>
<lb n="6858"/><span>sluagh le cogadh do chur ar Israél, adubhairt le</span>
<lb n="6859"/><span>Dábhídh dul leis agus a chongnamh do thabhairt</span>
<lb n="6860"/><span>dó a n-aghaidh a mhuintire féin.  Gídh gur leasg</span>
<lb n="6861"/><span>le Dábhídh sin, níor fhéd diúltadh do thabhairt</span>
<lb n="6862"/><span>don rígh; gidh eadh, mur bhí eagla mhór ar an</span>
<lb n="6863"/><span>tsluagh Philistíneach go ttréigfeadh Dábhídh iad,</span>
<lb n="6864"/><span>nó go n-imeóradh a láthair na namhad trétúracht</span>
<lb n="6865"/><span>orra, thugadar comhairle d'Achis a chur a ais.</span>
<lb n="6866"/><span>Dobhí lúthgháire mhór ar Dhábhídh fán ní sin.</span>
<lb n="6867"/><span>Gidh eadh, ní cian go bhfuair sgél dólásach, óir</span>
<lb n="6868"/><span>ar tteacht go Sicileig dhó dofuair sé an baile</span>
<lb n="6869"/><span>loisgidh roimhe.  Óir ar mbeith i gcampa Achis</span>
<lb n="6870"/><span>dó dotháinig na hAmalecítigh ann, do loisg an</span>
<lb n="6871"/><span>baile, agus d'fhuadaigh mnáibh agus maoin Dháibhídh</span>
<lb n="6872"/><span>agus a mhuintire léo.  Agus gé gur mhór an dólás</span>
<lb n="6873"/><span>do chuir sin ar Dábhídh, is mó ná sin dobhí air</span>
<lb n="6874"/><span>an tan do-chonnairc go raibh a mhuintir féin ar</span>
<lb n="6875"/><span>tí a ndíthe agus a ndóláis do dhíghailt air féin, óir</span></p>
</div>
<pb n="228"/>
<div><lb n="6876"/><p><span>dobhídar ar tí gabháil do chlochaibh air; gidh</span>
<lb n="6877"/><span>eadh, níor chaill Dábhídh a ghnáth-mhisnioch</span>
<lb n="6878"/><span>leis na huilc sin acht do-rinne comhairle re Dia</span>
<lb n="6879"/><span>(mur fá ghnáth leis) fó thóruighacht do thabhairt</span>
<lb n="6880"/><span>don ladrann namhad sin do-rinne a chreach, agus</span>
<lb n="6881"/><span>dubhairt Dia leis dul.</span></p>
<lb n="6882"/>
<lb n="6883"/><p><span>Annsin do ghluais féin agus líon a mhuintire, .i.</span>
<lb n="6884"/><span>na sé chéd dobhí 'na fhochair, acht dobhí dhá</span>
<lb n="6885"/><span>chéd díobh nach bhfuair do neart ná do mhisnigh</span>
<lb n="6886"/><span>ionta féin siubhal do thabhairt dó.  Agus ar</span>
<lb n="6887"/><span>n-imtheacht dó leis na ceithre chéud do-chuaidh</span>
<lb n="6888"/><span>leis, tarla leis ar an mbealach óglaoch don námhaid</span>
<lb n="6889"/><span>nach ttug siubhal dóibh, agus do-rinne treóraigh agus</span>
<lb n="6890"/><span>brathadóir dhe, agus do ghluais isan gconair ndírigh</span>
<lb n="6891"/><span>i ndiaigh na ladrann sin.  Agus ar mbeith dháibh</span>
<lb n="6892"/><span>'na gcomhnuidh ag ithe, ag ól, agus ag dénamh</span>
<lb n="6893"/><span>ulgháirdis fá mhéd na bhfuadán agus na gcreach do</span>
<lb n="6894"/><span>bhí leó, níor mhothaighdar go ttáinicc Dábhídh</span>
<lb n="6895"/><span>cona mhuintir orra, gur lingsiod go dian dásachtach</span>
<lb n="6896"/><span>orra, go raibh ar feadh laoi dhá ttuargain agus dá</span>
<lb n="6897"/><span>ttrén-bhualadh, go nach deachaidh duine dhíobh</span>
<lb n="6898"/><span>beó as an ár acht buidhean bheag dothug luas</span>
<lb n="6899"/><span>cos camhall le cuim na hoidhche as.  Dofuaradar</span>
<lb n="6900"/><span>annsin gan díghbháil na braighde agus na maoine agus</span>
<lb n="6901"/><span>mórán d'fhuadánaibh daor-luaidhe eile mar aon riú.</span></p>
<lb n="6902"/>
<lb n="6903"/><p><span>Iar tteacht ar a n-ais dáibh adubhairt na ceithre</span>
<lb n="6904"/><span>chéd do-chuaidh re Dábhídh nach ttiubhradís</span>
<lb n="6905"/><span>roinn ar bith don dá chéd nár fhéd dul leó, acht</span></p>
</div>
<pb n="229"/>
<div><lb n="6906"/><p><span>gur leór dháibh an mhéd dotugadh uatha</span>
<lb n="6907"/><span>d'fhagháil ar ais, go ttárla imreasan eatorra agus gur</span>
<lb n="6908"/><span>thoghadar Dábhídh mur bhreitheamh.  Agus do</span>
<lb n="6909"/><span>bhreathaidh Dábhídh roinn cheart do thabhairt</span>
<lb n="6910"/><span>don dá chéd sin do réir mur bhí ag an ccuid eile,</span>
<lb n="6911"/><span>agus dobhí an breitheamhnus sin 'na dhlighe ag</span>
<lb n="6912"/><span>Israél ó sin amach: mur so bheir Dia nísa mhó</span>
<lb n="6913"/><span>do ghrásaibh dona daoine ná mur thuillid uaidhe.</span></p>
<lb n="6914"/>
<lb n="6915"/><p><span>CAIB. XXXXIX</span></p>
<lb n="6916"/>
<lb n="6917"/><p><span>BÁS SHAUIL.</span></p>
<lb n="6918"/>
<lb n="6919"/><p><span>A.M. 2949</span>
<lb n="6920"/><span>(dhá bhliadhain i ndiaidh bháis Shamuel).</span></p>
<lb n="6921"/>
<lb n="6922"/><p><span>Do ba mór an tuar ratha do Dhábhídh mur</span>
<lb n="6923"/><span>do dhiúlt na Philistínigh a léigion leó chum an</span>
<lb n="6924"/><span>chatha, óir mur do marbhadh Saul agus Ionathas ann</span>
<lb n="6925"/><span>adéradh gach aon do mhuintir a thíre féin gur</span>
<lb n="6926"/><span>chiontach Dábhídh ris an olc sin do thuitim amach,</span>
<lb n="6927"/><span>agus fós leis an ármhach do-rinneadh ar chlainn</span>
<lb n="6928"/><span>Israél.</span></p>
<lb n="6929"/>
<lb n="6930"/><p><span>An uair dobhí Saul ag triall chum catha do</span>
<lb n="6931"/><span>thabhairt dona Philistínigh, do-rinne comhairle</span>
<lb n="6932"/><span>re Dia; agus ba díomhaoin dó, óir do thréig spiorad</span>
<lb n="6933"/><span>Dé roimhe sin é, agus dá bhrígh sin ní bhfuair freagra</span>
<lb n="6934"/><span>ar bith uaidhe.  Annsin do ghlac mire agus édóchus</span></p>
</div>
<pb n="230"/>
<div><lb n="6935"/><p><span>é, agus tar chionn gur dhíbir agus gur ionnarb an lucht</span>
<lb n="6936"/><span>easarlaighacht dobhí san ríghacht roimhe sin,</span>
<lb n="6937"/><span>do chinn annso ar chomhairle do dhénamh le</span>
<lb n="6938"/><span>mnaoi mhallaighthe don dream chédna.  Agus</span>
<lb n="6939"/><span>ar gclos dó go raibh a samhail i n-áit áirighthe,</span>
<lb n="6940"/><span>do chuir é féin i n-éudach agus i gcórughadh an-aithnighthe,</span>
<lb n="6941"/><span>agus do-chuaidh dá hionnsaighe, agus</span>
<lb n="6942"/><span>adubhairt léidhe an fháidh Samuel do mhúsgladh</span>
<lb n="6943"/><span>chuige.  Do ghlac eagla mhór an bhean gharma</span>
<lb n="6944"/><span>sin, óir dofuair fios gurab é an rígh féin do labhair</span>
<lb n="6945"/><span>léidh, agus is mó ná sin an t-uathbhás dobhí ar</span>
<lb n="6946"/><span>Shaul an tan tháinicc Samuel.  Do labhair do</span>
<lb n="6947"/><span>ghuth theann agus do-rinne fáisdine dhó go rachadh</span>
<lb n="6948"/><span>buaidh an chatha sin 'na aghaidh, agus d'fhiafraigh</span>
<lb n="6949"/><span>go feargach créd fár chuir buaidhreadh air ná</span>
<lb n="6950"/><span>créd far mhúsgail as a shuan é, agus adubhairt leis</span>
<lb n="6951"/><span>gur thréig Dia é agus go ttug sé a lámha na bhPhilistíneach</span>
<lb n="6952"/><span>é, agus a ríghacht ag an té dhár órdaigh Dia</span>
<lb n="6953"/><span>í, “Óir múirfighfir thú féin agus do chlann isan chath</span>
<lb n="6954"/><span>so,” ar sé.</span></p>
<lb n="6955"/>
<lb n="6956"/><p><span>Agus ar gcríochnughadh na mbriathar sin do</span>
<lb n="6957"/><span>Shamuel do ling sé as a radharc, agus do thuit Saul</span>
<lb n="6958"/><span>a mbáthadh, agus an uair d'éirigh as níorbh áill bia</span>
<lb n="6959"/><span>ná deoch do chaitheamh tar cheann go raibh</span>
<lb n="6960"/><span>sé ro-lag, óir do chaill sé a bhrígh agus a mhisneach</span>
<lb n="6961"/><span>an uair dofuair sgéla ar an droch-chinneamhuin</span>
<lb n="6962"/><span>dobhí i ndán dó féin agus dá chloinn.  Agus mur</span>
<lb n="6963"/><span>bhí lán do dhroch-mhisnigh ar ndul isan gath</span></p>
</div>
<pb n="231"/>
<div><lb n="6964"/><p><span>dhó, ní fada bhídar isan iorghail an uair do</span>
<lb n="6965"/><span>treasgradh é féin, a mhac Ionathas agus a shluagh,</span>
<lb n="6966"/><span>go ndearnadh dearg-ár orra.  An uair do-chonnairc</span>
<lb n="6967"/><span>Saul é féin tréigthi agus nach raibh tártháil i</span>
<lb n="6968"/><span>ndán dó d'iarr ar a ghiolla féin a mharbhadh,</span>
<lb n="6969"/><span>agus an uair do dhiúlt an giolla sin do theilg sé é</span>
<lb n="6970"/><span>féin ar rinn a chloidhmhe go ndeachaidh tríd ón</span>
<lb n="6971"/><span>taobh go aroile, agus d'fhág sin mur shiompla agá</span>
<lb n="6972"/><span>ghiolla leis an mbás cédna d'imirt air féin.</span></p>
<lb n="6973"/>
<lb n="6974"/><p><span>Sin mur chríochnaigh Saul a bheatha dobhí</span>
<lb n="6975"/><span>ón am a ndearnadh rígh dhe lán do dhroch-ghníomhartha,</span>
<lb n="6976"/><span>óir do mharbh na sagairt féin; agus</span>
<lb n="6977"/><span>i n-ionad na húmhlacht dobhí ann isan am ar</span>
<lb n="6978"/><span>thogh Dia 'na rígh é do líon a lán easumhlacht</span>
<lb n="6979"/><span>ann, ionnus gurbh fhéidir Iudás an tSean-tiomna</span>
<lb n="6980"/><span>do ghairm dhe, óir ar mbeith dháibh ar aon arna</span>
<lb n="6981"/><span>ttogha le Dia féin do thuit duine díobh as a</span>
<lb n="6982"/><span>neamh-chionta le huabhar agus duine eile le saint.</span></p>
<lb n="6983"/>
<lb n="6984"/><p><span>Tháinicc do mhéd lúthgháire na bhPhilistíneach</span>
<lb n="6985"/><span>fá bhás Shauil gur bheanadar a cheann de lena</span>
<lb n="6986"/><span>thaisbénadh ann gach baile ann a ttír, agus 'na</span>
<lb n="6987"/><span>dhiaidh sin d'fhoráilsiod é féin agus 'arm i tteampall</span>
<lb n="6988"/><span>a n-íodhal.</span></p>
<lb n="6989"/>
<lb n="6990"/><p><span>Ní mur sin dobhí Dábhídh, óir dobhí dólás</span>
<lb n="6991"/><span>mór-adhbhal air; óir gion go raibh an ríghacht</span>
<lb n="6992"/><span>aige agus gur chríochnaigh an bás sin mórán dá</span>
<lb n="6993"/><span>bhuaidhreadh, dá thrioblóid, agus gach contabhairt</span>
<lb n="6994"/><span>báis ann a raibh le miosgios agus le mailís Shauil,</span>
<lb n="6995"/><span>do chaoidh sé deóra fíor-dhóláis fóna bhás, agus</span></p>
</div>
<pb n="232"/>
<div><lb n="6996"/><p><span>do-rinne sé mairbhne nó cantic chumhaigh ann</span>
<lb n="6997"/><span>'onóir, agus do mhallaigh sé sléibhtibh Gelboe, áit</span>
<lb n="6998"/><span>ar thuit Saul, Ionathas, agus aos gaisge Israél; agus</span>
<lb n="6999"/><span>do thaisbéin 'na dhiaidh sin comharthaigh móra</span>
<lb n="7000"/><span>buidheachuis do lucht Iabes Galaad fó mur do</span>
<lb n="7001"/><span>adhlaicsiod go honórach Saul agus a chlann, agus mur</span>
<lb n="7002"/><span>do-chualaidh go ndearnsad dólás mór 'na ndiaidh.</span>
<lb n="7003"/><span>Do thaisbéin sé ar mhodh eile an urraim dobhí</span>
<lb n="7004"/><span>aige do Shaul tar éis a bháis, óir dotháinicc</span>
<lb n="7005"/><span>Amalacíteach dá ionnsaighe go Sicileicc dá lá</span>
<lb n="7006"/><span>tar éis na creiche do bhuain do mhuintir na tíre</span>
<lb n="7007"/><span>sin, agus iar bhfiafraigh sgéil de d'innis dó gur</span>
<lb n="7008"/><span>marbhadh Saul; agus mur chruthughadh air sin</span>
<lb n="7009"/><span>do innis dó go ttarla dhó féin beith ag</span>
<lb n="7010"/><span>siubhal tré shliabh Ghelboe, agus go bhfacaidh</span>
<lb n="7011"/><span>Saul uaidhe agus a chloidheamh tarsna tréna lár</span>
<lb n="7012"/><span>agus na Philistínigh ag teacht dá ionnsaighe, agus</span>
<lb n="7013"/><span>gur iarr air féin a mharbhadh go hiomlán</span>
<lb n="7014"/><span>gan mhoill, “Agus do-rinne mise a chomhairle,”</span>
<lb n="7015"/><span>ar sé, “agus thugus a fháinne ríoghdha</span>
<lb n="7016"/><span>chugad-sa.”</span></p>
<lb n="7017"/>
<lb n="7018"/><p><span>Arna chlos sin do Dhábhídh ní lúthgháire do-rinne</span>
<lb n="7019"/><span>acht dólás mór, agus ar mbeith ag stróca a</span>
<lb n="7020"/><span>édaigh féin dó le dólás d'fhiafraigh don Amalecíteach</span>
<lb n="7021"/><span>créd fár lamh fuil ungthaigh an Tiaghearna</span>
<lb n="7022"/><span>do dhórtadh, agus leis sin do chuir d'fhiachaibh ar</span>
<lb n="7023"/><span>aon dá mhuintir a mharbhadh ar an láthair.</span>
<lb n="7024"/><span>Agus tug siompla leis an ngníomh sin do gach</span></p>
</div>
<pb n="233"/>
<div><lb n="7025"/><p><span>duine le gan lúthgháire do dhénamh fó bhás</span>
<lb n="7026"/><span>aon-nduine dá madh namhuid féin do bheith ann.</span></p>
<lb n="7027"/>
<lb n="7028"/><p><span>Iar sin do-rinne Dábhídh comhairle re Dia, agus as</span>
<lb n="7029"/><span>sin táinicc go ndeachaidh don Iudea agus gur</span>
<lb n="7030"/><span>ung treibh Iudáis 'na rígh orra féin é, agus dobhí</span>
<lb n="7031"/><span>an tan sin tríochad bliadhain d'aois.  Acht do</span>
<lb n="7032"/><span>thug Abner, .i. taoiseach slóigh Shauil, Iosboseth</span>
<lb n="7033"/><span>mac Sauil leis, agus do ghlac na deich ttreabha eile</span>
<lb n="7034"/><span>mur rígh leis.  Gidh eadh, tháinicc dias meirlioch</span>
<lb n="7035"/><span>dá mhuintir féin i gceann chúig mbliadhan dá</span>
<lb n="7036"/><span>éis sin chuige agus é 'na chodhladh i lár an lae ar a</span>
<lb n="7037"/><span>leabaidh, agus iar mbuain a chinn go fealltach dhe</span>
<lb n="7038"/><span>thugadar chum Dábhídh é.  Gidh eadh, ní</span>
<lb n="7039"/><span>buidheachus dothug Dábhídh dhóibh, acht</span>
<lb n="7040"/><span>d'ordaigh a mbásughadh ar an láthair fón bhfeill</span>
<lb n="7041"/><span>ghráineamhuil sin do dhénamh ar a ttiaghearna.</span></p>
<lb n="7042"/>
<lb n="7043"/><p><span>CAIB. XXXXX</span></p>
<lb n="7044"/>
<lb n="7045"/><p><span>DÁBHÍDH ARNA GHLACADH 'NA RÍGH AR CLANNA</span>
<lb n="7046"/><span>ISRAÉL GO HIOMLÁN.</span></p>
<lb n="7047"/>
<lb n="7048"/><p><span>A.M. 2949.</span></p>
<lb n="7049"/>
<lb n="7050"/><p><span>(Reg.2).</span></p>
<lb n="7051"/>
<lb n="7052"/><p><span>Tar éis báis Isboseth táinicc treabha Israél go</span>
<lb n="7053"/><span>hiomlán ag umhlúghadh do Dhábhídh.  Is ann</span>
<lb n="7054"/><span>sin tug Dábhídh dhá aire gur thoirbhir Dia ann a</span>
<lb n="7055"/><span>láimh an ríghacht do gheall dó le linn Shauil</span></p>
</div>
<pb n="234"/>
<div><lb n="7056"/><p><span>féin a bheith beó; agus ar mbeith dhó 'na ard-rígh</span>
<lb n="7057"/><span>mur sin ar an gcrích go hiomlán do thionsgain</span>
<lb n="7058"/><span>cogadh fraochdha fuilteach do chur ar a naimhde</span>
<lb n="7059"/><span>'na thimchioll.  Agus do thosaigh le campa do</span>
<lb n="7060"/><span>chur le cathair Ierusalem, dobhí an tan sin i</span>
<lb n="7061"/><span>seilbh na Iebuséinachaibh; agus d'aimhdheóin a neirt</span>
<lb n="7062"/><span>sin agus an chédfaidh dobhí acu ar a beith dochlaoite,</span>
<lb n="7063"/><span>.i. nárbh fhéidir, dar leó féin, le neart dá thréine</span>
<lb n="7064"/><span>buaidh do bhreith orra, agus dá bhrígh sin gur</span>
<lb n="7065"/><span>mheasadar gur leór a ndaill agus a mbacaigh do chur</span>
<lb n="7066"/><span>ar bhallaighe agus ar gheataighe an bhaile lena</span>
<lb n="7067"/><span>chosnamh a n-aghaidh shlóightibh ró-líonmhura</span>
<lb n="7068"/><span>Dábhídh, gidh eadh ní fada gur thuigiodar</span>
<lb n="7069"/><span>féin ar cosdus a bhfola nach raibh acht baos agus</span>
<lb n="7070"/><span>díth céille ann a ndóchus as a neart féin, óir do</span>
<lb n="7071"/><span>bhean Dáibhídh an chathair dhíobh agus do chuir</span>
<lb n="7072"/><span>sé dian-scrios orra féin.</span></p>
<lb n="7073"/>
<lb n="7074"/><p><span>Agus ar mbeith dhó go socair ann a sheilbh do</span>
<lb n="7075"/><span>thionsgain a chaoin-ndúracht do Dhia a thaisbénadh</span>
<lb n="7076"/><span>mur nach dearnaidh Saul ariamh, óir do</span>
<lb n="7077"/><span>thug áirc an Tighearna as tigh Aminadab, áit i</span>
<lb n="7078"/><span>raibh sí ón aimsir a ttáinicc sí ar a hais ó na</span>
<lb n="7079"/><span>Philistínigh, .i. ar feadh deich agus trí fithchid</span>
<lb n="7080"/><span>bliadhain, nó gur aistrigh Dábhídh le sollamhain</span>
<lb n="7081"/><span>mhóir an uair sin í.  Óir do chruinnigh sé deich</span>
<lb n="7082"/><span>míle fhithchiod dá mhuintir leis an áirc do choimhdeacht,</span>
<lb n="7083"/><span>agus le neart crábhaigh dobhí an rígh féin</span>
<lb n="7084"/><span>ag seinm ar a chláirsigh agus mórán eile do lucht</span></p>
</div>
<pb n="235"/>
<div><lb n="7085"/><p><span>ciúil ag seinm 'na fhochair roimh áirc an Tiaghearna</span>
<lb n="7086"/><span>amach.  Agus ar mbeith dháibh agus dona sluaigh uile</span>
<lb n="7087"/><span>ag gluasacht go soirbh sólásach mur sin tarla ní</span>
<lb n="7088"/><span>teagmhuiseach dháibh lér hionntaigheadh a sólás</span>
<lb n="7089"/><span>agus a suaimhneas i ndólás agus i mbuaidhreadh.  Óir,</span>
<lb n="7090"/><span>ar mbeith do Oza mac Abinadab ag tiomáin na</span>
<lb n="7091"/><span>ndamh dobhí ag iomchar na háirce, tug dá aire</span>
<lb n="7092"/><span>le preib dá ttug damh acu go raibh an áirc i</span>
<lb n="7093"/><span>gcontabhairt tuitim agus do chuir a lámh dá congbháil,</span>
<lb n="7094"/><span>acht i n-ionad na tárthála do shíl sé a tabhairt</span>
<lb n="7095"/><span>don áirc do thuit sé 'na chorp mharbh ar an láthair</span>
<lb n="7096"/><span>fá mur do chuir a lámh ar áirc an Tiaghearna.</span>
<lb n="7097"/><span>Do ghlac eagla mhór agus uathbhás an méid dobhí</span>
<lb n="7098"/><span>a láthair na míorbhuile díoghaltaigh sin, agus cuiridh</span>
<lb n="7099"/><span>i gcéill dúinn aniúgh gur baoghlach lámh eachtrannach</span>
<lb n="7100"/><span>neamh-ghlan do léigion asteach chum</span>
<lb n="7101"/><span>mionastrálacht do dhénamh a n-áirc ró-naomhtha</span>
<lb n="7102"/><span>Eaguilse Chríosd.</span></p>
<lb n="7103"/>
<lb n="7104"/><p><span>Dotháinicc as méid an eagla agus an uathbháis</span>
<lb n="7105"/><span>do chuir bás tobann Oza ar Dhábhídh agus ar an</span>
<lb n="7106"/><span>tsluagh mhór dobhí 'na fhochair nár lamhsiod ar</span>
<lb n="7107"/><span>feadh thrí mí an áirc do chorrughadh; agus i gceann</span>
<lb n="7108"/><span>na haimsire sin, iar nglacadh misnigh arís do</span>
<lb n="7109"/><span>Dhábhídh, do smuain nach beith aistriugh na</span>
<lb n="7110"/><span>háirce mí-thaithneamhach ag Dia, agus gur mhór</span>
<lb n="7111"/><span>an rath táinicc ar theaghlach Obededom, áit a</span>
<lb n="7112"/><span>raibh an áirc ar feadh .xxxxxxx. bliadhan, agus go</span>
<lb n="7113"/><span>ttiubhradh féin go Ierusalem í, áit i ndearnaidh</span></p>
</div>
<pb n="236"/>
<div><lb n="7114"/><p><span>páilliún daor-luaidh dhí.  Do thuig fós gurbh é</span>
<lb n="7115"/><span>adhbhar báis dobhí ag Oza do bhrígh nach sagairt</span>
<lb n="7116"/><span>nó Leuitiocha dobhí ag freasdal agus ag iomchar</span>
<lb n="7117"/><span>na háirce, agus dá bhrígh sin do chuir cruinniughadh</span>
<lb n="7118"/><span>ar uimhir mhór do shagairt agus do</span>
<lb n="7119"/><span>leuítigh, agus do chuir d'fhiachuibh orra an áirc</span>
<lb n="7120"/><span>d'iomchar ar a nguaillibh.  Ba mór an ghlóir agus</span>
<lb n="7121"/><span>an t-árdughadh meanman éisdeacht le gach gné</span>
<lb n="7122"/><span>cheóil dobhí ag an rígh agus ag an lucht ceóil</span>
<lb n="7123"/><span>eile dobhí 'na fhochair, agus le gach sé choiscéim</span>
<lb n="7124"/><span>dá ndénadhdís do iodhbradís damh agus reithe.  Do</span>
<lb n="7125"/><span>bhí ephod lín ar Dhábhídh agus é ag damhsa roimh</span>
<lb n="7126"/><span>an áirc.  Agus is mur sin dothug go sollamanta</span>
<lb n="7127"/><span>isteach go cathair Ierusalem í, agus tugadh trésan</span>
<lb n="7128"/><span>oireachtas isteach í isan ionad do ullmhaigh</span>
<lb n="7129"/><span>Dábhídh dhí.</span></p>
<lb n="7130"/>
<lb n="7131"/><p><span>Isan am cédna dobhí Michol ag amharc orra</span>
<lb n="7132"/><span>tré fhuinneóig an pháláis, agus ar bhfaicsin Dhábhídh</span>
<lb n="7133"/><span>isan innioll sin dí do tharcuisnigh sí ann a hinntinn</span>
<lb n="7134"/><span>é, agus an uair dotháinicc chum dorais a thighe</span>
<lb n="7135"/><span>mur a raibh sise 'na seasamh thug sí imdheargadh</span>
<lb n="7136"/><span>mór dhó fá mur do uirísligh é féin mur sin ós</span>
<lb n="7137"/><span>comhair a mhuintire.  Gidh eadh, ní leithsgél</span>
<lb n="7138"/><span>thug Dábhídh dhí, acht adubhairt gurbh oirchios</span>
<lb n="7139"/><span>dó umhlacht agus onóir do thaisbénadh a láthair</span>
<lb n="7140"/><span>an Tiaghearna do thogh agus do thóig as uirísliocht</span>
<lb n="7141"/><span>agus as modhsainacht é, go ndearnaidh áird-rígh</span>
<lb n="7142"/><span>ro-chumhachtach dhe.  Agus dothug sé siompla</span></p>
</div>
<pb n="237"/>
<div><lb n="7143"/><p><span>dona prionnsaighe Críosdeamhla, dá mhéud a</span>
<lb n="7144"/><span>gcathréim do láthair na ndaoine, a bheith ullmhaigh</span>
<lb n="7145"/><span>do ghnáth le hiad féin d'ísliughadh do láthair Dé,</span>
<lb n="7146"/><span>ionnus go nglacadh na hiachtaráin siompla</span>
<lb n="7147"/><span>umhlachta agus crábhaidh uatha.  Adeir S. Ambrós</span>
<lb n="7148"/><span>gur chuir Dia do dhíoghaltus ar an imdheargadh</span>
<lb n="7149"/><span>éigceart so dothug Michol do Dháibhídh gan</span>
<lb n="7150"/><span>sliocht do theacht uirre, agus ní gnáthach sliocht ar</span>
<lb n="7151"/><span>lucht uabhair.</span></p>
<lb n="7152"/>
<lb n="7153"/><p><span>CAIB. XXXXXI</span></p>
<lb n="7154"/>
<lb n="7155"/><p><span>DAMHNA COGAIDH DHÁBHÍDH RIS NA HAMONÍTIBH.</span></p>
<lb n="7156"/>
<lb n="7157"/><p><span>A.M. 2967.</span></p>
<lb n="7158"/>
<lb n="7159"/><p><span>Ar mbeith do Dháibhídh go socair suaimhneach</span>
<lb n="7160"/><span>ann a ríghacht, gan imreasan gan fhreasabhra, do-chualaidh</span>
<lb n="7161"/><span>go bhfuair Naas rígh na hAmoníte bás,</span>
<lb n="7162"/><span>agus do bhrígh gurbha caraid ghrádhach do Dhábhídh</span>
<lb n="7163"/><span>é do chuir teachta chum a mhic Hanon, do ghlac</span>
<lb n="7164"/><span>an ríghe ann a ionad, re comhdhólás do dhénamh</span>
<lb n="7165"/><span>ris fó bhás a athar agus le dearbha do thabhairt go</span>
<lb n="7166"/><span>mbeith a chairdios féin as ucht a athar aige do</span>
<lb n="7167"/><span>shíor.  Iar n-éisteacht na tteachta sin do Hánon,</span>
<lb n="7168"/><span>an tan dob áil leis buidheachus do thabhairt do</span>
<lb n="7169"/><span>Dháibhídh agus bronntanuis do chur chuige, dubhairt</span>
<lb n="7170"/><span>a chomhairleacha, dobhí aimhleasacha díthchéillidh,</span>
<lb n="7171"/><span>leis gur le mailís agus le ceilg do chuir</span>
<lb n="7172"/><span>Dáibhídh na teachta sin chuige agus nach le grádh</span></p>
</div>
<pb n="238"/>
<div><lb n="7173"/><p><span>ar 'athair ná air féin, acht chum na ríghachta</span>
<lb n="7174"/><span>do bhreathnughadh lena buain amach dó féin.</span>
<lb n="7175"/><span>Do chreid Hanon gach ní dá ndubhradar leis, agus</span>
<lb n="7176"/><span>dothug aithis agus úsáid mhaslaigheach dona</span>
<lb n="7177"/><span>teachta sin, óir do chuir a bhfuilt agus a n-olchaibh</span>
<lb n="7178"/><span>nó a bhféusóga dhá mbearradh agus sciortaidhe cúil</span>
<lb n="7179"/><span>a róbaidh dhá ngearradh, agus do chuir uaidhe ar a</span>
<lb n="7180"/><span>n-ais mur sin iad.</span></p>
<lb n="7181"/>
<lb n="7182"/><p><span>Dofuair Dáibhídh sgéla na hathise sin sul</span>
<lb n="7183"/><span>ráinicc leis na teachtaibh féin a theacht chuige,</span>
<lb n="7184"/><span>óir dobhí do mhéud a náire nár mhian leó iad</span>
<lb n="7185"/><span>féin a thaisbénadh nó go bhfásadh a bhfuilt agus a</span>
<lb n="7186"/><span>n-olcha arís.  Arna chlos sin do Dháibhídh do chuir</span>
<lb n="7187"/><span>teachta rompa re sólás do thabhairt dáibh agus ag</span>
<lb n="7188"/><span>iarraidh orra foighid agus misneach do ghlacadh agus</span>
<lb n="7189"/><span>anmhuin i gcathair Iericho nó go bhfásadh a</span>
<lb n="7190"/><span>bhféusógaidh.  Agus ar an láthair do thionsgain</span>
<lb n="7191"/><span>díoghaltus do dhénamh ar Hanon agus ar ríghacht</span>
<lb n="7192"/><span>na hAmoníte, gur chuir ard-thaoiseach a shluaigh</span>
<lb n="7193"/><span>.i. Ioab, maille le sluaghaibh líonmhura 'na fhochair,</span>
<lb n="7194"/><span>go críoch na hAmoníte.</span></p>
<lb n="7195"/>
<lb n="7196"/><p><span>Is annsin do chruinnigh Hanon aos cogaidh a</span>
<lb n="7197"/><span>chríche féin maille le mórán do lucht conganta</span>
<lb n="7198"/><span>dotháinicc chuige as an Syria agus as na críochaibh</span>
<lb n="7199"/><span>eile fa coimhneasa dhó.  Dotháinicc chum troda,</span>
<lb n="7200"/><span>agus iar mbeith ag tuargain agus ag trom-threasguirt a</span>
<lb n="7201"/><span>chéile dháibh do bhris Ioab orra, agus lena chródhacht</span>
<lb n="7202"/><span>féin agus le calmacht a shluaigh do-rinne ár éuchtach</span>
<lb n="7203"/><span>adhbhal-mhór orra.</span>
<lb n="7204"/></p>
</div>
<pb n="239"/>
<div><lb n="7205"/><p><span>An bhliadhain dá éis sin do chruinnigh Hanon</span>
<lb n="7206"/><span>sluaightibh líonmhura oile le díoghaltus do</span>
<lb n="7207"/><span>dhénamh.  Do-chuaidh Dáibhídh féin i bpearsainn</span>
<lb n="7208"/><span>'na n-aghaidh, gur mharbh dá fhithchiod míle</span>
<lb n="7209"/><span>coisigh dhíobh mar aon re líon sheacht ccéd</span>
<lb n="7210"/><span>carbad cogaidh dhíobh.  Do chuir an t-ármhach</span>
<lb n="7211"/><span>mór sin uathbhás ar na prionnsaighibh agus ar na</span>
<lb n="7212"/><span>críochaibh ba coimhneasa dona Hánonaigh, agus</span>
<lb n="7213"/><span>do chuir i gcéill fós dó féin go hantráthach gur</span>
<lb n="7214"/><span>tuar tubaiste agus mí-ratha do rígh comhairle dhaoine</span>
<lb n="7215"/><span>aimhghlice do ghlacadh go tobann, óir gurb as</span>
<lb n="7216"/><span>deagh-chomhairle nó droch-chomhairle an rígh</span>
<lb n="7217"/><span>thig leas nó aimhleas na críche; mur deir an</span>
<lb n="7218"/><span>file:</span></p>
<lb n="7219"/>
<lb n="7220"/><p><span>CzzzzzFil.</span>
<lb n="7221"/><span>Is do réir an neith do-ní</span>
<lb n="7222"/><span>(móide is inteagaisg airdrí)</span>
<lb n="7223"/><span>tig leas nó aimhleas an fhuinn</span>
<lb n="7224"/><span>(beas ní hainbhfios a n-abruim).</span></p>
<lb n="7225"/>
<lb n="7226"/><p><span>CzzzzzPrós</span>
<lb n="7227"/><span>Ar mbeith go grod dá éis sin do Dhábhídh go</span>
<lb n="7228"/><span>socair suaimhneach ann a ríghacht do-chualaidh</span>
<lb n="7229"/><span>gur chuir na hAmonítibh iad féin arís i n-innioll</span>
<lb n="7230"/><span>cogaidh le díoghaltas do dhénamh air; agus mur</span>
<lb n="7231"/><span>nárbh fhiú leis féin dul an dara feacht 'na n-aghaidh</span>
<lb n="7232"/><span>do chuir Ioab agus sluagh mór 'na fhochair dá</span>
<lb n="7233"/><span>glaoidh.  Agus ar mbeith dhó féin go neamh-imnigheach</span></p>
</div>
<pb n="240"/>
<div><lb n="7234"/><p><span>ann a chathair, feacht n-aon dá</span>
<lb n="7235"/><span>ndeachaidh amach do-chonnairc bean áluinn</span>
<lb n="7236"/><span>dheagh-chrothach dá fothragadh féin, agus ar mbeith</span>
<lb n="7237"/><span>dhó seal ag amharc ó thaobh a pháláis uirre tug</span>
<lb n="7238"/><span>grádh dhí; agus ar bhfiafraigh dhó créd í, do hinnseadh</span>
<lb n="7239"/><span>dhó gurbh í Bethsabee bean Úriais dobhí ann.</span>
<lb n="7240"/><span>Is annsin do chuir teachtuire 'na cuinne, agus iar</span>
<lb n="7241"/><span>tteacht dí dá shoighe do-rinne sé adhaltrannus</span>
<lb n="7242"/><span>léidh.  Ní cian dá éis sin go ttug sí dhá haire go</span>
<lb n="7243"/><span>raibh sí torrach, agus mur nach raibh a fear 'na</span>
<lb n="7244"/><span>fochair le cian roimhe sin, ar mbeith isan gcampa</span>
<lb n="7245"/><span>dhó, dotháinicc sí mur a raibh an rígh agus d'innis</span>
<lb n="7246"/><span>dó an cruth ann a raibh agus go n-imeóradh a fear</span>
<lb n="7247"/><span>dlighe báis uirre fó adhaltrannus do dhénamh, óir</span>
<lb n="7248"/><span>ba hé sin dlighe na críche cédna an tan sin.</span></p>
<lb n="7249"/>
<lb n="7250"/><p><span>Arna chlos sin do Dháibhídh do chuir teachta</span>
<lb n="7251"/><span>go Ioab ag rádh ris Uirias do chur chuige gan</span>
<lb n="7252"/><span>mhaill le sgéla an chogaidh do chur chuige.  Agus</span>
<lb n="7253"/><span>iar tteacht a láthair dhó d'fhiafraigh Dábhídh</span>
<lb n="7254"/><span>sgéla dhe, agus iar gcaitheamh bídh agus dighe dhá</span>
<lb n="7255"/><span>láthair féin dó dubhairt leis dul dá thig féin,</span>
<lb n="7256"/><span>sgíth agus comhnuidhe do dhénamh a bhfochair a</span>
<lb n="7257"/><span>mhná.  Adubhairt Urias nach rachadh féin ann</span>
<lb n="7258"/><span>sin agus nach glacfadh codladh ná suaimhneas ann</span>
<lb n="7259"/><span>a thigh féin an feadh bheith a thiaghearna Ioab,</span>
<lb n="7260"/><span>áirc an Tiaghearna, agus uaisle na ríghachta i gcampa</span>
<lb n="7261"/><span>gan díon ná fasgadh acht scáláin nó pailliúin.</span></p>
<lb n="7262"/>
<lb n="7263"/><p><span>An uair do-chonnairc Dábhídh nach raibh a</span>
<lb n="7264"/><span>mhian le fagháil aige ó Uirias agus nachar fhéd sgáth</span></p>
</div>
<pb n="241"/>
<div><lb n="7265"/><p><span>ná folach do chur ar adhaltrannus Bethsabee, do</span>
<lb n="7266"/><span>ghlac droch-shlighe eile le folach do chur air;</span>
<lb n="7267"/><span>óir do chuir ordugh chum Ioaib Uirias do chur i</span>
<lb n="7268"/><span>mbearna baoghail i mbél na námhad agus gan cabhair</span>
<lb n="7269"/><span>ná tártháil do léigion chuige nó go muirfidh</span>
<lb n="7270"/><span>é.  Agus do-rinne Ioab sin gan fhaillidh.  An tan</span>
<lb n="7271"/><span>do-chualaidh Bethsábée gur marbhadh a fear, .i.</span>
<lb n="7272"/><span>Uirias, do chuir sí culaidh chumhaidh uirre, agus iar</span>
<lb n="7273"/><span>mbeith dhí seal gearr ag dénamh dóláis dothug</span>
<lb n="7274"/><span>Dábhídh isteach ann a theaghlach féin mur mhnaoi</span>
<lb n="7275"/><span>phósta í, agus dorug sí mac dhó.</span></p>
<lb n="7276"/>
<lb n="7277"/><p><span>Cuiridh an peacadh dúbalta so Dhábhídh i</span>
<lb n="7278"/><span>gcéill dúinn go follasach nach bhfuil aon, dá</span>
<lb n="7279"/><span>naomhthacht, nach bíonn an lagar daonna agus cuid</span>
<lb n="7280"/><span>do nádúir na láibe dhá ndearnadh é greamaigh</span>
<lb n="7281"/><span>dhe; agus má bhíonn sé do mhí-rath ar aon-nduine</span>
<lb n="7282"/><span>aithris do dhénamh ar an bpeacadh sin Dháibhídh,</span>
<lb n="7283"/><span>dénadh gan mhaill aithris air ann a aithrígh.</span></p>
<lb n="7284"/>
<lb n="7285"/><p><span>CAIB. XXXXXII</span></p>
<lb n="7286"/>
<lb n="7287"/><p><span>AITHRIGHE DHÁBHÍDH.</span></p>
<lb n="7288"/>
<lb n="7289"/><p><span>A.M. 2970.</span></p>
<lb n="7290"/>
<lb n="7291"/><p><span>Mur is do nádúir an pheacaidh go ndallann</span>
<lb n="7292"/><span>gach duine dhá naomhthacht dá ttuitionn ann, do</span>
<lb n="7293"/><span>bhí Dábhídh bliadhain iomlán i ndorchadus na</span>
<lb n="7294"/><span>bpeacadh do-rinne sé gan comhartha athrighe do</span></p>
</div>
<pb n="242"/>
<div><lb n="7295"/><p><span>thabhairt uaidhe, nó gurbha toil le Dia truaighe</span>
<lb n="7296"/><span>do dhénamh dhó lena thabhairt isteach chum</span>
<lb n="7297"/><span>athrighe do dhénamh, gur chuir an fáidh Nathan</span>
<lb n="7298"/><span>chuige lena shúile d'fhosgladh le hamharc do</span>
<lb n="7299"/><span>thabhairt dó féin ar an gcneidh mharbhthaigh do</span>
<lb n="7300"/><span>bhí air a anam.  Agus ar tteacht do láthair dhó</span>
<lb n="7301"/><span>do-rinne casaoid ris an rígh ar dhuine agá raibh</span>
<lb n="7302"/><span>tréd mór caorach ann a sheilbh féin, agus tar a</span>
<lb n="7303"/><span>cheann sin an uair ba riachtanach dhó caora do</span>
<lb n="7304"/><span>mharbhadh nach í a sheilbh féin d'ionnsaigh acht</span>
<lb n="7305"/><span>aen-chaora amháin dobhí ag duine bocht, agus gan</span>
<lb n="7306"/><span>ar a sheilbh acht í amháin agus go raibh do mhéud</span>
<lb n="7307"/><span>a ghráidh uirre gur aen-bhiadh agus aen-leabaidh</span>
<lb n="7308"/><span>leis féin do-bheireadh dhí.  Arna chlos sin don</span>
<lb n="7309"/><span>rígh do ghlac fearg mhór é, agus adubhairt gíbe</span>
<lb n="7310"/><span>duine do-rinne sin gur chóir bás d'imirt air agus fós</span>
<lb n="7311"/><span>gur cheart dó ceithre caoire do thabhairt ar son</span>
<lb n="7312"/><span>na caorach sin.</span></p>
<lb n="7313"/>
<lb n="7314"/><p><span>Do fhreagair an fháidh annsin agus adubhairt:</span></p>
<lb n="7315"/>
<lb n="7316"/><p><span>“Is tú féin, a rígh, an duine, agus is ort féin dothug</span>
<lb n="7317"/><span>tú an breitheamhnus sin, óir tar éis gach</span>
<lb n="7318"/><span>tiodhlaice dá ttug Dia dhuit, .i. ríghacht, saidhbhris,</span>
<lb n="7319"/><span>agus cumhachta ro-mhór, dothug dhuit fós</span>
<lb n="7320"/><span>togha agus rogha bhan na ríghacht le glacadh go</span>
<lb n="7321"/><span>dlisdionach.  Níor shásaidh sin thú,” ar sé, “gan</span>
<lb n="7322"/><span>aon-bhean amháin Uirias do bhuain de, agus é féin</span>
<lb n="7323"/><span>fós do bhásughadh.”</span></p>
<lb n="7324"/>
<lb n="7325"/><p><span>Ní luaithe do-chualaidh Dábhídh na briathra</span>
<lb n="7326"/><span>sin ná do sgread ar Dhía ag admháil a pheacaidh</span></p>
</div>
<pb n="243"/>
<div><lb n="7327"/><p><span>agus ag iarraidh maitheamhnuis; agus dobhí d'fheabhus</span>
<lb n="7328"/><span>na haithrighe do-rinne gur mhaith Dia an choir</span>
<lb n="7329"/><span>ar an láthair sin dó, tar cheann gur chuir pionús</span>
<lb n="7330"/><span>aimsiordha air, .i. go ttug Dia bás don ghein mhic</span>
<lb n="7331"/><span>do tuismeadh san adhaltrannus sin dó.  Níor</span>
<lb n="7332"/><span>shamhail don aithrigh so an aithrigh bhréige do-rinnidh</span>
<lb n="7333"/><span>Antiochus agus Iudás.</span></p>
<lb n="7334"/>
<lb n="7335"/><p><span>Ní fada 'na dhiaidh sin go bhfuair Dábhídh</span>
<lb n="7336"/><span>damhna mór dóláis, óir dobhí mac aige darbh</span>
<lb n="7337"/><span>ainm Amnon tug grádh éugmaise mí-gheanmnaidhe</span>
<lb n="7338"/><span>dá dheirbhshiair féin, .i. do Thámar, gur</span>
<lb n="7339"/><span>léig galar báis air féin; agus chum uaignis d'fhagháil</span>
<lb n="7340"/><span>uirre d'íarr mur athchuinge a léigion chuige chum</span>
<lb n="7341"/><span>bídh d'ollmhughadh dhó, agus ar tteacht chuige dhí,</span>
<lb n="7342"/><span>dothug sé a héiccion, agus go ndearnaidh peacadh</span>
<lb n="7343"/><span>mí-nádúrtha léidh.  Arna chlos sin d'Absolón, .i.</span>
<lb n="7344"/><span>dá dearbhbhráthair féin do thaobh athar agus máthar,</span>
<lb n="7345"/><span>do ghlac fearg mhór agus rún nó mian mór díoghaltais</span>
<lb n="7346"/><span>é.  Gidh eadh, do mheas nárbh fhéidir leis ar an</span>
<lb n="7347"/><span>láthair díoghaltas do dhénamh do réir a mhiana</span>
<lb n="7348"/><span>air, agus ar an adhbhar sin níor labhair leis ar an</span>
<lb n="7349"/><span>gcúis sin go ceann dá bhliadhan dá éis sin, .i.</span>
<lb n="7350"/><span>isan mbliadhain d'aois an domhuin 2974.</span></p>
<lb n="7351"/>
<lb n="7352"/><p><span>Do-rinne Absolón féusda mór i n-aimsir</span>
<lb n="7353"/><span>bhearrtha a chaorach, agus tug cuire dá dhearbhráithreacha</span>
<lb n="7354"/><span>go hiomlán, agus go háirighthe</span>
<lb n="7355"/><span>d'Amnon.  Agus ar mbeith dhóibh go meadhrach</span>
<lb n="7356"/><span>meanmnach i ndiaidh bídh agus dighe do chaitheamh</span></p>
</div>
<pb n="244"/>
<div><lb n="7357"/><p><span>tug Absolón ordúghadh dá mhuintir féin Amnon</span>
<lb n="7358"/><span>do mharbhadh, agus do-rinniodar sin ar an láthair.</span></p>
<lb n="7359"/>
<lb n="7360"/><p><span>Iar ndénamh an fheill-ghníomha sin d'Absolón</span>
<lb n="7361"/><span>do ghlac sé teitheadh.  Óir, níor léig eagla a athar</span>
<lb n="7362"/><span>dhó teacht ann amharc an pháláis ríghdha go</span>
<lb n="7363"/><span>ceann thrí mbliadhan dá éis sin, nó gur fríth le</span>
<lb n="7364"/><span>iomad athchuingeadh agus le gliocus pardún ón</span>
<lb n="7365"/><span>rígh, agus as sin go bhfríth cead dó le teacht ar a</span>
<lb n="7366"/><span>ais chum cúirte an rígh agus ann a fhiadhnuis.</span></p>
<lb n="7367"/>
<lb n="7368"/><p><span>Ar mbeith annsin dó seal aimsire gan eagla</span>
<lb n="7369"/><span>gan imnígh, do chinn sé ar an ríghacht do</span>
<lb n="7370"/><span>thabhairt ar a láimh féin; agus is é gliocus gnáthach</span>
<lb n="7371"/><span>do-rinne leis sin do thabhairt chum críche: do</span>
<lb n="7372"/><span>chuireadh é féin i slighe gach nduine dá ttigeadh</span>
<lb n="7373"/><span>le casaoid, le gearán, nó le gnothigh ar bith oile</span>
<lb n="7374"/><span>d'ionnsaighe an rígh, agus do labhradh go cáirdeamhail</span>
<lb n="7375"/><span>so-ghrádhach riú, ag rádh gur mhór a thruaighe</span>
<lb n="7376"/><span>féin dóibh do bhrígh nach raibh fear casaoide</span>
<lb n="7377"/><span>d'éisdeacht acu le ceart dho dhénamh dhóibh,</span>
<lb n="7378"/><span>óir go raibh an rígh ro-aosda, agus dá bhrígh sin</span>
<lb n="7379"/><span>nach raibh diongmhála le ceart do dhénamh do</span>
<lb n="7380"/><span>chách go coitcheann (mur do dhénfadh féin dá</span>
<lb n="7381"/><span>mbeith ann a ionad); agus leis na briathra bláithmhillse</span>
<lb n="7382"/><span>sin do tharruing sé grádh agus mian móráin</span>
<lb n="7383"/><span>air féin.  Agus dobhí mur sin feadh cheithre</span>
<lb n="7384"/><span>mbliadhan, nó gur mheas é féin do bheith daoineach</span>
<lb n="7385"/><span>cáirdeamhuil; agus annsin d'iarr cead ar an rígh</span>
<lb n="7386"/><span>dul go Hebron le turus nó le oilireacht do chomhlíondh</span></p>
</div>
<pb n="245"/>
<div><lb n="7387"/><p><span>ann, mur do gheall an uair dobhí ar a</span>
<lb n="7388"/><span>chaomhaint (do réir mur d'innis don rígh); agus iar</span>
<lb n="7389"/><span>bhfagháil tola an rígh dhó do ghluais sé, agus ní</span>
<lb n="7390"/><span>luaithe dotháinicc go Hébron ná do chuir bollsaire</span>
<lb n="7391"/><span>dá fhógra do chách annsin gurbh é féin an rígh.</span></p>
<lb n="7392"/>
<lb n="7393"/><p><span>Arna chlos sin do Dhábhídh do ghlac uathbhás</span>
<lb n="7394"/><span>mór é, agus gé go raibh an tan sin barr ar thrí fithchid</span>
<lb n="7395"/><span>bliadhain d'aois dob éigion dó imtheacht amach</span>
<lb n="7396"/><span>as Ierusalem agus, gan acht a ghárda gnáthach 'na</span>
<lb n="7397"/><span>fhochair, dul dá chois tar abhainn Cedron, agus dul</span>
<lb n="7398"/><span>go dérach dobrónach tar shliabh Oilíbhe, mórán</span>
<lb n="7399"/><span>tarcuisne agus masla d'fhulang isna bealaighe sin,</span>
<lb n="7400"/><span>ní do fhuiling le foighid ro-iongantaigh, óir do</span>
<lb n="7401"/><span>chreid sé gur ó cheart-bhreitheamhnus Dé tháinig</span>
<lb n="7402"/><span>gach cruaidh-dháil díobh sin air; agus is annsa</span>
<lb n="7403"/><span>turus sin do mhallaigh Semei dhó agus do dhiúbhraic</span>
<lb n="7404"/><span>le cré agus le mion-chlochaibh é, agus dubhairt Dábhídh</span>
<lb n="7405"/><span>gurab é Dia d'órdaigh dhó an masla sin do</span>
<lb n="7406"/><span>thabhairt dó, agus do chuir toirmiosg ar dhíoghaltas</span>
<lb n="7407"/><span>do dhénamh air.</span></p>
<lb n="7408"/>
<lb n="7409"/><p><span>Isan an am cédna táinicc Absolón le poimp agus le</span>
<lb n="7410"/><span>sollamhain mhóir go Ierusalem, agus iar ngabháil</span>
<lb n="7411"/><span>seilbhe na cathrach agus an pháláis dó, do chiontaigh</span>
<lb n="7412"/><span>agus do mhaslaigh go colamhail crosda brúideamhail</span>
<lb n="7413"/><span>(ar chomhuirle Achitofeil) mnáibh pósta a athar,</span>
<lb n="7414"/><span>do réir fháistine Nátain.  Do chuimhnígh Dábhídh</span>
<lb n="7415"/><span>annsin ar a mhór-pheacaighibh féin, agus dubhairt:</span>
<lb n="7416"/><span>Merito haec patimur; agus do thuig, an tan éirghios</span></p>
</div>
<pb n="246"/>
<div><lb n="7417"/><p><span>an duine bocht i ttrétúracht agus i meirliochas a</span>
<lb n="7418"/><span>n-aghaidh Dé, gur chóir do gach crétúir dár</span>
<lb n="7419"/><span>chruthaidh cogadh do chur air agus díoghaltas do</span>
<lb n="7420"/><span>dhénamh ar an masla beirthear don Chruthaightheóir.</span>
<lb n="7421"/><span>Mur sin do thuig Dábhídh gur do bhíthin</span>
<lb n="7422"/><span>a chortha féin táinicc dá mhac féin, .i. Amnon,</span>
<lb n="7423"/><span>a inghean Tamar do thruailliughadh, agus a mhac</span>
<lb n="7424"/><span>eile Absolón do marbhadh an mhic sin, Absolón</span>
<lb n="7425"/><span>fós dá dhíbirt féin, agus masla Shemei air, agus a</span>
<lb n="7426"/><span>mhuintir, dar leis, dobhí dílis aige dá thréigion,</span>
<lb n="7427"/><span>ar mhodh nach raibh tártháil le fagháil aige acht</span>
<lb n="7428"/><span>an Dia cédna ar ar chuir fearg do ghuidhe.</span></p>
<lb n="7429"/>
<lb n="7430"/><p><span>Cuiridh so i gcéill do lucht dhénta na bpeacadh</span>
<lb n="7431"/><span>nach cóir dháibh iongnadh do bheith acu ann gach</span>
<lb n="7432"/><span>pionús dá mhéd dá gcuirionn Dia orra, acht lúthgháire</span>
<lb n="7433"/><span>do bheith orra an tan chuirios Dia sgiúrsa</span>
<lb n="7434"/><span>ar an tsaoghal so orra, óir is dearbhtha nach ttéid</span>
<lb n="7435"/><span>gan pionús síorruidhe nó aimsiordha.  Agus dá</span>
<lb n="7436"/><span>bhrígh sin iarraim ort-sa, a Aird-rígh uile-chumhachtaigh</span>
<lb n="7437"/><span>tá fós uile-cheart, ar bpionúis féin</span>
<lb n="7438"/><span>do bheith aimsiordha.  Amen.</span></p>
<lb n="7439"/>
<lb n="7440"/><p><span>CAIB. XXXXXIII</span></p>
<lb n="7441"/>
<lb n="7442"/><p><span>BÁS ABSALÓIN.</span></p>
<lb n="7443"/>
<lb n="7444"/><p><span>A.M. 2981, roimh Chríosd 1023.</span></p>
<lb n="7445"/>
<lb n="7446"/><p><span>Ar gcur chathrach Ierusalem fóna smacht féin</span>
<lb n="7447"/><span>d'Absolón, agus iar ttruailliughadh na mban bpósda</span></p>
</div>
<pb n="247"/>
<div><lb n="7448"/><p><span>agus na leannán d'fhág Dábhídh 'na dhiaidh dhó, do</span>
<lb n="7449"/><span>ghoir chuige a chomhairleacha, agus d'fhiafraigh</span>
<lb n="7450"/><span>dhíobh créd dob oirchios a dhénamh um</span>
<lb n="7451"/><span>thóruighacht dhlúth do thabhairt do Dhábhídh,</span>
<lb n="7452"/><span>agus gan cead comhairle ná comhnuidh do</span>
<lb n="7453"/><span>léigion dó, acht lingeadh go tobann air feadh</span>
<lb n="7454"/><span>dobhí féin agus a mhuintear scapach mí-ordaighthe</span>
<lb n="7455"/><span>lán d'uamhan agus d'uathbhás; agus ba hí sin comhairle</span>
<lb n="7456"/><span>Achitofeil dó.  Gidh eadh, mur bhí lámh-chúram</span>
<lb n="7457"/><span>Dé i ttimchioll Dhábhídh do ghrés, do labhair</span>
<lb n="7458"/><span>Chusai, dobhí 'na charaid go folaightheach ag</span>
<lb n="7459"/><span>Dábhídh, agus adubhairt nár chóir sin do dhénamh.</span></p>
<lb n="7460"/>
<lb n="7461"/><p><span>“Óir is conntabhairteach an ní,” ar sé, “ionnsaighe</span>
<lb n="7462"/><span>thobann do thabhairt ar dhruing mhóir</span>
<lb n="7463"/><span>d'uaislibh agus do dhaoine ro-chródha dobhí i tteas a</span>
<lb n="7464"/><span>bhfeirge agus a ndásacht ar imirt a n-anmaibh dochum</span>
<lb n="7465"/><span>díoghaltais do dhénamh ar gach masla dá bhfuaradar.”</span>
<lb n="7466"/><span>Agus adubhairt re hAbsolón nach raibh</span>
<lb n="7467"/><span>a mhuintir daingion diongmhálta le buansheasamh</span>
<lb n="7468"/><span>do dhénamh leis an ní do chuir roimhe</span>
<lb n="7469"/><span>do thabhairt chum críche tré chruas agus tré bhuige,</span>
<lb n="7470"/><span>do bhrígh nach raibh acht aimsir ghearr acu le</span>
<lb n="7471"/><span>cinneadh ar an gcrích ró-éifeachtaigh dobhí</span>
<lb n="7472"/><span>rompa; “agus ar an adhbhar sin,” ar sé, “má marbhthar</span>
<lb n="7473"/><span>ar an gcéd-theacht síos acht beagán amháin</span>
<lb n="7474"/><span>díobh, glacfaidh uamhan, uathbhás, agus drochmhisneach</span>
<lb n="7475"/><span>an chuid eile dhíobh, chuirfios orra</span>
<lb n="7476"/><span>teitheadh ó namhuid nó úmhlughadh dóibh.”</span>
<lb n="7477"/></p>
</div>
<pb n="248"/>
<div><lb n="7478"/><p><span>Agus gé gurbh í an chomhairle sin dothug</span>
<lb n="7479"/><span>uain do Dhábhídh lena lucht cogaidh do</span>
<lb n="7480"/><span>chruinniughadh agus le hinnioll troda do chur orra,</span>
<lb n="7481"/><span>is uirre do chinn Absolón.  An uair do-chonnairc</span>
<lb n="7482"/><span>Achitofeil (sin), .i. an trétúrach do tharruing chum</span>
<lb n="7483"/><span>mí-ghníomh agus meirliochais é, do ghlac édóchas é,</span>
<lb n="7484"/><span>go ndeachaidh dhá thigh agus do chroch é féin.</span></p>
<lb n="7485"/>
<lb n="7486"/><p><span>Iar sin do chuir Cusai teachta ós ísiol chum</span>
<lb n="7487"/><span>Dábhídh ag rádh ris dul gan fhuireach tar shruth</span>
<lb n="7488"/><span>Orrthánnáin, óir go raibh Absolón ar gluasacht</span>
<lb n="7489"/><span>dá thóruighacht; agus ar ndul do Dhábhídh don</span>
<lb n="7490"/><span>taobh araill don abhainn do chuir innioll catha</span>
<lb n="7491"/><span>ar a mhuintir, agus gé gur mhian leis féin dhul i</span>
<lb n="7492"/><span>geann na sluagh isan gcath níor fhuiling cách</span>
<lb n="7493"/><span>sin dó, agus ar mbeith ag imtheacht as an gampa</span>
<lb n="7494"/><span>dhó dothug ordughadh speisialta do Ioab agus dona</span>
<lb n="7495"/><span>hoifigidh eile go hiomlán, i bhfiadhnuise na harmála</span>
<lb n="7496"/><span>agus i n-éisteacht gach aon díobh, gan Absolón do</span>
<lb n="7497"/><span>mharbhadh acht a thabhairt beó chuige.</span></p>
<lb n="7498"/>
<lb n="7499"/><p><span>Ní cian dá éis sin go ttáinicc an dá armáil ar</span>
<lb n="7500"/><span>aon láthair, agus ar mbeith aimsir imchian ag treasgradh</span>
<lb n="7501"/><span>agus ag trén-bhualadh a céile, fá dheóidh do</span>
<lb n="7502"/><span>chlaon an bhuaidh a n-aghaidh Absolóin do thaobh</span>
<lb n="7503"/><span>Ioaib; gion gur líonmhuire go mór an sluagh do</span>
<lb n="7504"/><span>bhí ag Absolón, do marbhadh fithche míle dhíobh</span>
<lb n="7505"/><span>ar láthair an chatha, agus do chinn an chuid eile</span>
<lb n="7506"/><span>dhíobh imtheacht le luas a gcos.  Ar mbeith</span>
<lb n="7507"/><span>d'Absolón ag teitheadh, fear mur chách, tárla crann</span>
<lb n="7508"/><span>ramhar ro-ghéugach fuinsionn ann a bhealach, agus</span></p>
</div>
<pb n="249"/>
<div><lb n="7509"/><p><span>ar mbeith ag dul tar an gcrann sin dó thárla an</span>
<lb n="7510"/><span>folt ro-mhór ro-áluinn dobhí fair i n-achrann i</span>
<lb n="7511"/><span>ngéugaibh an chrainn, gur ling an miúl dobhí</span>
<lb n="7512"/><span>faoi tréna chosaibh, gur fhág crochtaigh mur sin</span>
<lb n="7513"/><span>as an gcrann é, agus gan cumus aige ar imtheacht ná</span>
<lb n="7514"/><span>a fholt do tharruing as géugaibh an chrainn sin.</span></p>
<lb n="7515"/>
<lb n="7516"/><p><span>Ní cian dobhí mur sin go bhfacaidh aon do</span>
<lb n="7517"/><span>shluagh Dhábhídh é, agus go ndeachaidh le sgéla go</span>
<lb n="7518"/><span>Ioab, agus d'fhiafraigh Ioab go feargach dhe: “Créd</span>
<lb n="7519"/><span>nár mharbhuis é?” ar sé.  Adubhairt an t-óglaoch</span>
<lb n="7520"/><span>leis nár lamh féin aithne an rígh do bhriseadh</span>
<lb n="7521"/><span>d'iarr gan a mharbhadh.  An uair do-chonnairc</span>
<lb n="7522"/><span>Ioab nárbh áil leis féin ná le haon eile don tsluagh</span>
<lb n="7523"/><span>Absalón do mharbhadh do-chuaidh féin dá ionnsaighe,</span>
<lb n="7524"/><span>agus do dhiúbhraicc trí saighid tréna chroidhe</span>
<lb n="7525"/><span>gur mharbh é.  Agus ní luaithe do-rinne sin ná</span>
<lb n="7526"/><span>do chuir na stoic agus na buabhaill dá séideadh ós</span>
<lb n="7527"/><span>áird le cosg do chur ar an ármhach.</span></p>
<lb n="7528"/>
<lb n="7529"/><p><span>An uair do-chualaidh Dábhidh sgéla na buaidhe</span>
<lb n="7530"/><span>sin dobhí lúthgháire mhór air nó go gcualaidh</span>
<lb n="7531"/><span>bás a mhic Absolóin; agus arna chlos sin dó, do</span>
<lb n="7532"/><span>líon dólás a chroidhe agus do chuir sé é féin i gculaidh</span>
<lb n="7533"/><span>chumhaidh agus dhóláis.  An uair do-chonnairc Ioab</span>
<lb n="7534"/><span>sin do ghlac fearg mhór é, agus tug imdheargadh le</span>
<lb n="7535"/><span>coimeasg feirge agus bogair dhó, agus adubhairt go dána</span>
<lb n="7536"/><span>go ttréigfeadh é, óir gur thaisbéin sé lena iomchar</span>
<lb n="7537"/><span>fuath dá aos gráidh agus a ghrádh dá aos fuatha,</span>
<lb n="7538"/><span>agus gu raibh d'fhiachaibh air é féin do thaisbénadh</span>
<lb n="7539"/><span>go subháilceach dá mhuintir agus a dhólás d'fholach.</span>
<lb n="7540"/></p>
</div>
<pb n="250"/>
<div><lb n="7541"/><p><span>Cuiridh an siompla so i gcéill dúinn méd an</span>
<lb n="7542"/><span>ghráidh is cóir dona haithreacha agus dona máithreacha</span>
<lb n="7543"/><span>spioradálta agus corpordha do bheith acu ar</span>
<lb n="7544"/><span>a gcloinn, agus go háithrighthe méd an dóláis is cóir</span>
<lb n="7545"/><span>dháibh a bheith (orra) fó bhás síorruidhe na</span>
<lb n="7546"/><span>n-anmann.</span></p>
<lb n="7547"/>
<lb n="7548"/><p><span>Ní cian tar éis báis Absolóin go ttáinicc gach</span>
<lb n="7549"/><span>trén agus gach tár dár cheangail le hApsolón (an</span>
<lb n="7550"/><span>mhéid do mhair díobh) ag iarraidh comairce ar</span>
<lb n="7551"/><span>an rígh Dábhídh, agus gach dream dhíobh do réir</span>
<lb n="7552"/><span>na coire do-rinne ag tabhairt umhlachta dhó agus ag</span>
<lb n="7553"/><span>iarraidh a bpardúin.  ameasg cháich táinicc Semei</span>
<lb n="7554"/><span>do mhallaigh dhó agus do dhiúbhraicc le cré agus le</span>
<lb n="7555"/><span>mion-chlochaibh é ar mbeith ag teitheadh ó</span>
<lb n="7556"/><span>Absolón dhó; agus arna fhaicsin don dream dobhí i</span>
<lb n="7557"/><span>bhfochair an rígh an lá sin, d'iarradar air gan</span>
<lb n="7558"/><span>trócaire ná truaighe do dhénamh dhó acht cead</span>
<lb n="7559"/><span>a mharbhtha do thabhairt dáibh.  Adubhairt an</span>
<lb n="7560"/><span>rígh nach ttiubhradh an cead sin dáibh agus nach</span>
<lb n="7561"/><span>ttruailleóchadh a lámha re feill-ghníomh tarcuisneach</span>
<lb n="7562"/><span>mur sin tar éis na buaidhe dothug Dia ar</span>
<lb n="7563"/><span>a námhuid dó.</span></p>
<lb n="7564"/>
<lb n="7565"/><p><span>Tháinicc Miphiboset i gcruth dhólásach mur an</span>
<lb n="7566"/><span>gcéadna, .i. mac Ionothais mhic Sháuil, i bhfiadhnuise</span>
<lb n="7567"/><span>an rígh, agus do-rinne casaoid ghearánach ar</span>
<lb n="7568"/><span>a fheadhmannach féin, .i. ar Shéba.</span></p>
<lb n="7569"/>
<lb n="7570"/><p><span>“Óir ar mbeith dhuit-se, a rígh,” ar sé, “ag</span>
<lb n="7571"/><span>teitheadh ó Absolón dotháinicc an fear fallsa</span></p>
</div>
<pb n="251"/>
<div><lb n="7572"/><p><span>ro-bhrégach úd dod ionnsaighe, agus d'innis go</span>
<lb n="7573"/><span>calaoisioch dhuit, agus iar ttairgsin ualaighe each</span>
<lb n="7574"/><span>dom mhaoin-se le blas do chur ar a sgél ró-bhrégach</span>
<lb n="7575"/><span>dod láthair, go ndeachaidh mise i ttrétúracht</span>
<lb n="7576"/><span>iod h'aghaidh ag congnadh le hAbsolón, agus</span>
<lb n="7577"/><span>gur fhuadaigh féin ar an ádhbhar sin an mhéid</span>
<lb n="7578"/><span>d'fhéd sé dom mhaoin lena tabhairt chugad-sa, agus</span>
<lb n="7579"/><span>adubhairt leat fós gur dochum na ríghe do bhuain</span>
<lb n="7580"/><span>amach damh féin do thréig mé thusa, agus do bhrígh</span>
<lb n="7581"/><span>gur chreid tusa go ro-thobann é do bhronn tú mo</span>
<lb n="7582"/><span>mhaoin-se dhó.”</span></p>
<lb n="7583"/>
<lb n="7584"/><p><span>Arna chlos sin do Dháibhídh is é breitheamhnus do-rinne</span>
<lb n="7585"/><span>leath a mhaoine do thabhairt do Mhisboseth,</span>
<lb n="7586"/><span>agus d'fhág an leath eile ag Shéba (gé gur chruaidh</span>
<lb n="7587"/><span>an breitheamhnus dorug má chreid sé Misboseth).</span></p>
<lb n="7588"/>
<lb n="7589"/><p><span>Ar mbeith do Dháibhídh iar sin go síthchánta</span>
<lb n="7590"/><span>i gceannus na ríghachta ní cian gur éirigh Séba</span>
<lb n="7591"/><span>i ttrétúiracht, agus iar gceangal cáirdis le deich</span>
<lb n="7592"/><span>ttreabha do chlainn Israél do chuir stuic agus buabhaill</span>
<lb n="7593"/><span>dá séideadh ós áird ar feadh na críche agus bollsairigh</span>
<lb n="7594"/><span>ag fógradh do chách go coitchionn nach ttiubhradh</span>
<lb n="7595"/><span>féin umhla ná urraim do Dháibhídh mhac Isai.</span>
<lb n="7596"/><span>Arna chlos sin don rígh do ghlac uathbhás mór é,</span>
<lb n="7597"/><span>agus is í comhairle ar ar chinn tóruighacht dhlúth</span>
<lb n="7598"/><span>do thabhairt don trétúrach, agus gan uain do thabhairt</span>
<lb n="7599"/><span>dó le harmáil mhór do chruinniughadh; agus do lean</span>
<lb n="7600"/><span>Ioab é gan mhaill go ndeachaidh go cathair</span></p>
</div>
<pb n="252"/>
<div><lb n="7601"/><p><span>Abela, áit ar shíl sé a bheith ar a dhaingion.</span>
<lb n="7602"/><span>Gidh eadh, ní mur sin tarla dhó; óir ar tteacht</span>
<lb n="7603"/><span>annsin do Ioab do chuir campa leis an gcathair,</span>
<lb n="7604"/><span>agus ar mbeith ar innioll chum na cathra do</span>
<lb n="7605"/><span>ghabháil agus a háitigheóirigh do threasguirt, d'éiridh</span>
<lb n="7606"/><span>bean ar bhalla na cathrach agus d'fhiafraidh do Ioab</span>
<lb n="7607"/><span>créd an t'ádhbhar fár chuir sé campa ris an mbaile,</span>
<lb n="7608"/><span>nó créd an choir do-rinneadar 'na aghaidh.  Do</span>
<lb n="7609"/><span>fhreagair Ioab ag rádh gurbh é an trétúrach Séba</span>
<lb n="7610"/><span>dobhí sé a thóruighacht.  Arna chlos sin don</span>
<lb n="7611"/><span>mhnaoi do chuir sí tionól ar uaisle agus ar árd-chinn</span>
<lb n="7612"/><span>an bhaile go ndeachadar a gcomhairle, agus as sin</span>
<lb n="7613"/><span>táinic gur theilgiodar ceann Shéba amach tar an</span>
<lb n="7614"/><span>mballa chuige.  Agus le bás Shéba amháin do</span>
<lb n="7615"/><span>thárrthaighdar an chathair go hiomlán.</span></p>
<lb n="7616"/>
<lb n="7617"/><p><span>Is iomdha éucht mór agus seirbhís mhaith do-rinne</span>
<lb n="7618"/><span>Ioab do Dháibhídh; gidh eadh, do thaisbéin a</span>
<lb n="7619"/><span>ghníomhartha go minic gur ag iarraidh onóra agus</span>
<lb n="7620"/><span>tairbhe dhó féin is mó dobhí.  Óir ba duine</span>
<lb n="7621"/><span>mí-choinghiollach mí-thrócuireach é, óir ar ttús</span>
<lb n="7622"/><span>do mharbh sé go fealltach Abner, prionnsa d'fhuil</span>
<lb n="7623"/><span>ríoghdha Shauil; do mharbh mur an gcéadna Amasa;</span>
<lb n="7624"/><span>agus fós tar aithne an rígh do mharbh sé Absolón.</span>
<lb n="7625"/><span>Gidh eadh, mur bhí an rígh naomhtha so ag</span>
<lb n="7626"/><span>dénamh aithrighe agus gur thuig sé gur thuill sé féin</span>
<lb n="7627"/><span>ó Dhia pionúis do theacht air, d'fhuiling leis ar</span>
<lb n="7628"/><span>feadh a bheatha.</span>
<lb n="7629"/></p>
</div>
<pb n="253"/>
<div><lb n="7630"/><p><span>CAIB. XXXXXIIII</span></p>
<lb n="7631"/>
<lb n="7632"/><p><span>ANN A TTRÁCHTAR AR AN BPLÁIGH THÁINICC I</span>
<lb n="7633"/><span>NDÍOGHAIL PHEACAIDH DHÁIBHÍDH.</span></p>
<lb n="7634"/>
<lb n="7635"/><p><span>A.M. 2988, roimh Chríosd 1016.</span></p>
<lb n="7636"/>
<lb n="7637"/><p><span>Ní mór go bhfuair Dáibhídh scíth chomhnuidh</span>
<lb n="7638"/><span>ó gach cogadh agus gach conbhliocht dá raibh air ná do</span>
<lb n="7639"/><span>chuir a dhuinedhacht i gcéill; óir dá mhéd aithrigh</span>
<lb n="7640"/><span>agus naomhthacht dár fhoillsigh ann a dheagh-iomchar</span>
<lb n="7641"/><span>gnáthach do thuit sé arís i bpeacadh</span>
<lb n="7642"/><span>uabhair, óir dothug anmhian uaibhreach air lucht</span>
<lb n="7643"/><span>a ríghacht uile d'áiriomh a n-aghaidh aithne a</span>
<lb n="7644"/><span>aos comhuirle, dubhairt leis gur chóra dhó buidheachas</span>
<lb n="7645"/><span>do thabhairt do Dhia agus iarraidh air biseach</span>
<lb n="7646"/><span>do chur ar lucht a ríghachta ná fios a n-uimhre</span>
<lb n="7647"/><span>d'iarraidh.  Gidh eadh, níor éisd-sion riú acht do</span>
<lb n="7648"/><span>chuir lucht ríomhtha amach ar feadh a ríghacht;</span>
<lb n="7649"/><span>agus ar mbeith deich mí dháibh ag áireamh cháich</span>
<lb n="7650"/><span>go hiomlán, dofuaradar go raibh ocht gcéd míle</span>
<lb n="7651"/><span>fear ionarmtha fóna smacht i n-Ísraél agus cúig céd</span>
<lb n="7652"/><span>míle fear armtha i ttreibh Iuda amháin.</span></p>
<lb n="7653"/>
<lb n="7654"/><p><span>Annso níor riachtanas do Dháibhídh fáidh do</span>
<lb n="7655"/><span>thabhairt rogha dhó, mur tháinicc chuige fón</span>
<lb n="7656"/><span>adhaltrannus agus fón bhfeill do-rinne roimhe, óir</span>
<lb n="7657"/><span>do thuig sé féin an mhór-choir do-rinne, gur</span>
<lb n="7658"/><span>bhuail é féin fó lár agus gur sgread ar Dhia ag iarraidh</span></p>
</div>
<pb n="254"/>
<div><lb n="7659"/><p><span>trócaire.  Agus ar mbeith isan innioll umhlacht agus</span>
<lb n="7660"/><span>uirísliocht sin i láthair an Tiaghearna dhó, chuir</span>
<lb n="7661"/><span>Dia an fháidh Gád dá innsaighe, ní le maitheamhnus</span>
<lb n="7662"/><span>iomlán acht le roghuin do thabhairt dó ar thrí ghné</span>
<lb n="7663"/><span>pionúis, .i. gorta sheacht mbliadhan do theacht</span>
<lb n="7664"/><span>ar a thír, cogadh thrí mí, nó pláigh thrí lá.  Ar</span>
<lb n="7665"/><span>mbeith dhó go dólásach fó na huilc sin do tharruing</span>
<lb n="7666"/><span>ar a ríghacht dothug pláigh na ttrí lá do roghuin;</span>
<lb n="7667"/><span>agus dofuair .xxxxxxx. míle duine bás leis an</span>
<lb n="7668"/><span>bpláigh sin.</span></p>
<lb n="7669"/>
<lb n="7670"/><p><span>Ag so sompla maith don dream bhíos i gcumhacht</span>
<lb n="7671"/><span>ós cionn cháich méd an chúraim budh cóir dáibh</span>
<lb n="7672"/><span>a ghlacadh le gan olc do tharraing ar na hanmanna</span>
<lb n="7673"/><span>bhíos fóna gcúram, agus go speisialta do phastúirigh</span>
<lb n="7674"/><span>na hEaguilse le guidhe chruaidh do dhénamh ar</span>
<lb n="7675"/><span>son a ttréda, mur do-rinne Dáibhídh, lér thóig</span>
<lb n="7676"/><span>faobhar feirge Dé le caoin-dúthracht na guidhe</span>
<lb n="7677"/><span>do-rinne sé.</span></p>
<lb n="7678"/>
<lb n="7679"/><p><span>CAIB. XXXXXV</span></p>
<lb n="7680"/>
<lb n="7681"/><p><span>SOLAMH 'NA RÍGH</span></p>
<lb n="7682"/>
<lb n="7683"/><p><span>A.M. 2989.</span></p>
<lb n="7684"/>
<lb n="7685"/><p><span>(Regum 3).</span></p>
<lb n="7686"/>
<lb n="7687"/><p><span>Ar mbeith do Dhábhídh lag meirbh crannda</span>
<lb n="7688"/><span>cian-aosda, a neart fós agus a ughdarrás arna gclaoi</span>
<lb n="7689"/><span>le mór-aois, d'fhás iomthnúth agus anmhian a chloinne</span></p>
</div>
<pb n="255"/>
<div><lb n="7690"/><p><span>chum na ríghe do ghabháil roimh a bhás, óir</span>
<lb n="7691"/><span>níorbh fheas dáibh créd díobh ba mian leis a</span>
<lb n="7692"/><span>bheith 'na rígh ann a ionad féin.  Is uime sin</span>
<lb n="7693"/><span>do chuir an mac fa sine dobhí aige i ndiaidh</span>
<lb n="7694"/><span>Absolóin, .i. Adonias, cuire agus comhchruinniughadh</span>
<lb n="7695"/><span>ar an méid dona huaislibh agus dona háird-chinn</span>
<lb n="7696"/><span>dobhí cáirdeach aige, mar aon leis an árd-shagart</span>
<lb n="7697"/><span>Abíatar.  Agus ar mbeith ag caitheamh fleadha</span>
<lb n="7698"/><span>agus fésda 'na fhochair dháibh d'éirigh bollsairaigh agus</span>
<lb n="7699"/><span>lucht buabhall 'na seasamh ar mbeith i meadhón</span>
<lb n="7700"/><span>a meadhra agus a mór-mheanma dháibh, agus iar</span>
<lb n="7701"/><span>bhfagháil tola agus aontadh an chomhluadair go</span>
<lb n="7702"/><span>hiomlán dáibh do shéidiodar a stuic agus a mbuabhuill</span>
<lb n="7703"/><span>ag fuagradh ós áird gurbh é Adonias an rígh dár</span>
<lb n="7704"/><span>chóir don ríghacht géilleadh i n-ionad a athar.</span></p>
<lb n="7705"/>
<lb n="7706"/><p><span>Arna chlos sin don fháidh Nátan do-chuaidh</span>
<lb n="7707"/><span>d'ionnsaighe Bhethsabe, mur dob fheasach é</span>
<lb n="7708"/><span>gurab é Solamh do thogh Dia chum na ríghe do</span>
<lb n="7709"/><span>ghabháil, agus d'íarr uirre labhairt ris an rígh agus ceisd</span>
<lb n="7710"/><span>do chur air fón ngealleamhuin dothug dhí leis</span>
<lb n="7711"/><span>an ríghe do thabhairt do Sholamh.  Agus ar</span>
<lb n="7712"/><span>gcur na ceasda dhí táinicc Nátan dá láthair, agus</span>
<lb n="7713"/><span>d'fhiafraigh dhe ann do réir a thola do fuagradh</span>
<lb n="7714"/><span>an lá sin Adonias 'na rígh.  Ar gclos na n-aithiosg</span>
<lb n="7715"/><span>sin do Dhábhídh do chuir Solamh dhá ungadh</span>
<lb n="7716"/><span>ar an láthair, agus tug sealbh na cathaoire ríoghdha</span>
<lb n="7717"/><span>dhó.  Ar gclos na sgél sin d'Adonias agus don dream</span>
<lb n="7718"/><span>dobhí 'na fhochair, do ghlac eagla agus uathbhás</span></p>
</div>
<pb n="256"/>
<div><lb n="7719"/><p><span>comh mór sin iad nár lamh aen dias díobh comhnuidhe</span>
<lb n="7720"/><span>i bhfochair a chéile, agus dobhí eagla a anma</span>
<lb n="7721"/><span>ar Adonias féin comh mór agus nár mheas go raibh</span>
<lb n="7722"/><span>tearmann ná tártháil ar fagháil aige acht a lámha</span>
<lb n="7723"/><span>do sgaradh ar chuirr na haltóra.  Gidh eadh, do</span>
<lb n="7724"/><span>thug Solamh geallamh dhó nach dénfadh féin</span>
<lb n="7725"/><span>dochar dhó ar choinghioll go mbeith suaimhneach</span>
<lb n="7726"/><span>síthchánta gan fhaladh gan iomthnúth.  Agus</span>
<lb n="7727"/><span>iar ttabhairt gach teaguisg agus gach aithne dhár</span>
<lb n="7728"/><span>mheas Dábhídh bheith riachtanusach do Sholamh,</span>
<lb n="7729"/><span>dofuair bás go grod dá éis sin.</span></p>
<lb n="7730"/>
<lb n="7731"/><p><span>Ní cian iar sin go ttáinicc Adonias ag iarraidh</span>
<lb n="7732"/><span>Abisag mur mhnaoi dhó féin, .i. maighdion</span>
<lb n="7733"/><span>shubháilceach ro-áluinn dofríth le freasdal agus le</span>
<lb n="7734"/><span>fritheólamh do dhénamh i n-eirr a aoise do</span>
<lb n="7735"/><span>Dháibhidh, agus dobhí fós pósdaigh aige gion gur</span>
<lb n="7736"/><span>fhág 'na maighdin í.  Agus arna thuigsin do</span>
<lb n="7737"/><span>Sholamh gur chealgach an aisge sin do chuir</span>
<lb n="7738"/><span>chum báis é, agus fós do réir aithne a athar do chuir</span>
<lb n="7739"/><span>sé Ioab fós chum báis.  Do labhair fós re Semei,</span>
<lb n="7740"/><span>neoch do mhallaigh do Dhábhídh agus tug imdheargadh</span>
<lb n="7741"/><span>dhó an tan dobhí ag teitheadh ó Absolón, agus</span>
<lb n="7742"/><span>adubhairt comhnuidhe do dhénamh i gcathair</span>
<lb n="7743"/><span>Ierusalem agus gan dul tar na ballaighe amach,</span>
<lb n="7744"/><span>“Óir má théid tú i n-éin-tslighe tar geata amach,”</span>
<lb n="7745"/><span>ar sé, “is dearbhtha dhuit bás d'fhulang.”  Tug</span>
<lb n="7746"/><span>Semei buidheachas dó; gidh eadh, i gcionn</span>
<lb n="7747"/><span>aimsire dhá éis sin do-chuaidh Semei i ttóruighacht</span></p>
</div>
<pb n="257"/>
<div><lb n="7748"/><p><span>deise dá sclábhaighthibh d'éulaidh uaidhe as an</span>
<lb n="7749"/><span>gcathair amach, agus ní luaithe tháinicc ar ais ná tug</span>
<lb n="7750"/><span>Solamh ordugh lena chur chum báis.</span></p>
<lb n="7751"/>
<lb n="7752"/><p><span>Ar mbeith iar sin do Sholamh gan imnigh gan</span>
<lb n="7753"/><span>fhreasabhra ann a ríghacht do phós sé inghean</span>
<lb n="7754"/><span>rígh na hÉgipte chum síthe agus cáirdis do bheith</span>
<lb n="7755"/><span>idir an dá ríghacht sin.  Ní cian dá éis sin gur</span>
<lb n="7756"/><span>thaisbéin Dia é féin i n-aisling dhó, agus go ndubhairt</span>
<lb n="7757"/><span>ris gur ghrádhaigh é ar son a athar Dábhídh,</span>
<lb n="7758"/><span>“Agus dá bhrígh sin,” ar sé, “iarr agus ghéubhair</span>
<lb n="7759"/><span>ní ar bith is mian leat.”</span></p>
<lb n="7760"/>
<lb n="7761"/><p><span>Do fhreagair Solamh agus adubhairt: “Dothugais</span>
<lb n="7762"/><span>damh ríghacht ro-dhaoineach,” ar sé, “agus dá</span>
<lb n="7763"/><span>bhrígh sin is í athchuinge iarruim ort tuigse</span>
<lb n="7764"/><span>ghrinn agus eagna do thabhairt damh le stiúradh</span>
<lb n="7765"/><span>ceart do dhénamh feadh m'aimsire uirre.”  Ba</span>
<lb n="7766"/><span>buidheach Dia dhe fón athchuinge sin, agus do</span>
<lb n="7767"/><span>gheall nach é amháin sin d'fhagháil, .i. nach é</span>
<lb n="7768"/><span>amháin go mbeith ní ba heagnaighthe agus ní ba</span>
<lb n="7769"/><span>críonna ná én-rígh dá ttáinicc roimhe, acht ní ba</span>
<lb n="7770"/><span>cumhachtaigh agus ní ba saidhbhre ná aon-neoch acu.</span>
<lb n="7771"/><span>Búdh chóir dona ríghthe Críosdamhla ar aithris</span>
<lb n="7772"/><span>an óig-rígh so a ndíthchioll do dhénamh ar iad</span>
<lb n="7773"/><span>féin do chur ar íomháigh agus cosmhalacht Dé i</span>
<lb n="7774"/><span>ttuigse, i subháilce, agus i gcríonnacht, do bhrígh</span>
<lb n="7775"/><span>gurab iad sgatháin na bpuibleach iad: regis ad</span>
<lb n="7776"/><span>exemplum totus componitur orbis.</span>
<lb n="7777"/></p>
</div>
<pb n="258"/>
<div><lb n="7778"/><p><span>Tárla cúis isan mbliadhain chédna lér chruthaigh</span>
<lb n="7779"/><span>Solamh agus lér chuir i gcéill do chách go coitchionn</span>
<lb n="7780"/><span>méd na críonnacht agus na heagna dofúair ó Dhia.</span>
<lb n="7781"/><span>Óir ar mbeith do dhias ban mí-chneasda 'na</span>
<lb n="7782"/><span>gcomhnuidhe i bhfocair a chéile 'na n-aonar i</span>
<lb n="7783"/><span>n-aon-teach, tárla do mhnaoi acu go rug mac,</span>
<lb n="7784"/><span>agus i gcionn thrí n-oidhche dá éis sin go rug an bhean</span>
<lb n="7785"/><span>eile mac, agus an oidhche chédna ar mbeith 'na</span>
<lb n="7786"/><span>codladh dhí gur mhúch sí é, agus an uair do mhothaigh</span>
<lb n="7787"/><span>sí marbh é d'éiridh sí go mín agus d'fhág ag an</span>
<lb n="7788"/><span>mnaoi eile é, agus do ghoid sí an leanbh beó uaithe.</span>
<lb n="7789"/><span>Ar tteacht do sholas an lae, tan dob áil leis an</span>
<lb n="7790"/><span>mnaoi sin ór gadadh an leanbh cíoch do thabhairt</span>
<lb n="7791"/><span>dó, dofuair marbh é, agus an uair do bhreathnaigh</span>
<lb n="7792"/><span>go maith é d'aithin nach é a leanbh féin dobhí</span>
<lb n="7793"/><span>an acht gurab é dobhí ag an mhnaoi eile; agus</span>
<lb n="7794"/><span>adubhairt an bhradóg nárbh fhíor dhí.</span></p>
<lb n="7795"/>
<lb n="7796"/><p><span>Cidh thrácht, chuadar ar aon, agus tugadar an</span>
<lb n="7797"/><span>leanbh leó do láthair an rígh chum go ndénadh</span>
<lb n="7798"/><span>breitheamhnus eatorra créd dob indénta san gcás</span>
<lb n="7799"/><span>sin, agus gan fiadhuin ná cruthughadh ag ceachtar</span>
<lb n="7800"/><span>dhíobh.  Féch, d'orduigh an rígh dá chuid do dhénamh</span>
<lb n="7801"/><span>don leanbh agus leath dhe do thabhairt do gach</span>
<lb n="7802"/><span>aon dhíobh.  An tan dobhí an bhrég-mháthair</span>
<lb n="7803"/><span>mhí-dhlistionach ag moladh an bhreitheamhnuis</span>
<lb n="7804"/><span>sin do sgread máthair dhlistineach dhílis an</span>
<lb n="7805"/><span>leinbh ós áird, agus d'iarr go dérach dúthrachtach</span></p>
</div>
<pb n="259"/>
<div><lb n="7806"/><p><span>gan a leanbh do mharbhadh acht a fhágbháil go</span>
<lb n="7807"/><span>hiomlán ag an mnaoi eile; agus leis sin do aithin</span>
<lb n="7808"/><span>máthair dhílis an leinbh.</span></p>
<lb n="7809"/>
<lb n="7810"/><p><span>Mur so bhíos na droch-phastúirigh ag cur cortha</span>
<lb n="7811"/><span>ar phastúirigh cearta Críosd darab éigion ar</span>
<lb n="7812"/><span>uairibh éisdeacht d'eagla droch-shiompla do</span>
<lb n="7813"/><span>thabhairt dona hanmannaibh fírénta bhíos ar a</span>
<lb n="7814"/><span>gcúram: féch gach coir dár chuir na saobh-easbuicc</span>
<lb n="7815"/><span>eiritioccach i leith Atanais, etcetera.</span></p>
<lb n="7816"/>
<lb n="7817"/><p><span>(Críoch don chéad chuid do stair an</span>
<lb n="7818"/><span>tSean-tiomna.)</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Stair an Bhíobla II

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Stair an Bhíobla II

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
