Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Sgéal ar bhráthair nár fhéad focla áirithe 'san naomhadh sailm ar cheithre fíchid do thuigsint</title><author><name type="main">Mártan Ó Domhnaill</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">Ir_Ros_1908_05</note>
                         <note type="L">383</note>
                         <note type="B">1908</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>Ir_Ros_1908_05</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Mártan Ó Domhnaill</author><title>Sgéal ar bhráthair nár fhéad focla áirithe 'san naomhadh sailm ar cheithre fíchid do thuigsint</title></analytic><monogr>
					<title level="j">Irish Rosary</title><imprint><publisher>Dominican Fathers</publisher><date>1908</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>SGÉAL AR BHRÁTHAIR NÁR FHÉAD FOCLA ÁIRITHE</span>
<lb n="2"/><span>'SAN NAOMHADH SAILM AR CHEITHRE FÍCHID</span>
<lb n="3"/><span>DO THUIGSINT.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>MÁRTAN O DOMHNAILL.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Bhí bráthair ann aon uair amháin, agus ba fear craibhtheach diadha é.</span>
<lb n="8"/><span>Chaith sé a shaoghal idir urnaighe, oibriughadh agus trosgadh; agus ba</span>
<lb n="9"/><span>dúthrachtach a chuir sé i n-gníomh an uile chomhairle a chuirfeadh ar bhealach</span>
<lb n="10"/><span>a leasa é.  Do chreid sé an uile nidh dár chraobhsgaoil an Eaglais d'a</span>
<lb n="11"/><span>cloinn, acht bhí aon nidh amháin nár fhéad sé a thuigsint; agus b'é sin</span>
<lb n="12"/><span>chomh gearr agus do chidhtear na mílte bliadhan do Dhia.  Maidin</span>
<lb n="13"/><span>áirithe dh'a raibh sé ag léigheamh na d-trath, ar léigheamh dó na bh-focal:</span>
<lb n="14"/><span>“Quoniam mille anni ante oculos tuos, tanquam dies hesterna quae</span>
<lb n="15"/><span>practcriit,” (óir míle bliadhain d'eis a n-dula thart, tá siad id' radharc</span>
<lb n="16"/><span>mar an lá indé atá imthighthe), dubhairt sé:  “Creidim, a Thighearna,</span>
<lb n="17"/><span>acht ní thuigim é.”</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>I g-ceann tamaill bhig bhuail sé amach fá'n d-tuaith, agus ba bhreágha</span>
<lb n="20"/><span>ná a chéile gach radharc d'a bh-faca sé.  Bhí an ghrian ag lonuradh agus</span>
<lb n="21"/><span>ag sgapadh a gáth n-geal ar an radharc do bhí os a choinne amach.  Ní</span>
<lb n="22"/><span>raibh an oiread soin gaoithe ann a chuirfeadh duilleabhar na g-crann</span>
<lb n="23"/><span>ar criothnughadh, agus leis an g-ciúineas sin do tháinic asteach in a</span>
<lb n="24"/><span>chroidhe dó aoibhneas agus siothcháin nár mhothuigh sé riamh roimhe seo,</span>
<lb n="25"/><span>agus gan fios aige cá h-as a d-tainic an sógh agus an t-aoibhneas do</span>
<lb n="26"/><span>líon a anam astigh.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Ag spaisteóireacht do'n bhráthair cois coilleadh i n-gar do'n mhainis-</span>
<lb n="29"/><span>tir (mainistrigh) do chonnaic sé éan bán agus é ag seinm ceóil chomh</span>
<lb n="30"/><span>binn nach g-cuala duine a leitheid riamh.  Ní fhéadfadh duine éisteacht</span>
<lb n="31"/><span>leis gan a chuid amhgair agus bróin do chur de.  Ba chosamhail sin leis</span>
<lb n="32"/><span>an m-brathair é.  D'éist sé ar feadh tamaill bhig, mar do shíl sé, le</span>
<lb n="33"/><span>ceol binn an éin bháin, agus ní raibh cuimhne aige le na linn sin ar an</span>
<lb n="34"/><span>mhainistir (mhainistrigh), ar bhráithribh na mainistreach, no ar aon nidh eile</span>
<lb n="35"/><span>a chuireanns brón nó imnidhe ar chroidhe an duine.  Ba ghearr leis an</span>
<lb n="36"/><span>m-bráthair an t-am a chaith sé ag éisteacht le ceól an éin bhain óir ba</span>
<lb n="37"/><span>chosamhail le h-aoibhneas na b-flaitheas an ceól binn sin a dhíbir as a</span>
<lb n="38"/><span>chuimhne gach buaidhreadh agus tuirse chroidhe le a líontar beatha an</span></p>
</div>
<pb n="384"/>
<div><lb n="39"/><p><span>duine i n-gleann so na n-deór.  Ar sgurudh do'n éan d'á cheól bhuail</span>
<lb n="40"/><span>clog na mainistreach agus leis sin d'imthigh an t-aoibhneas agus an</span>
<lb n="41"/><span>t-áthas d'a raibh a anam lán go nuige sin.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>Ar g-clos an chluig dó do thriall sé ar an mhainistir (mainistrigh)</span>
<lb n="44"/><span>óir b'é clog tratha an mheadhóin lae do bhí d'eis a bhuailte.  Nuair thainic</span>
<lb n="45"/><span>sé thar n-ais ba mhór an t-athrughadh do bhí roimhe.  Bhí an mhainistir in</span>
<lb n="46"/><span>a seasamh mar do bhí riamh, acht d'eirigh sí glais-liath, dar leis an</span>
<lb n="47"/><span>m-bráthair, ó d'fhág sé ar maidin í.  Bhí “coraidhe ceatal agus ceól”</span>
<lb n="48"/><span>innte mar do bhí 'san am d'imthigh thart, acht b'íongantach le rádh é nach</span>
<lb n="49"/><span>raibh aithne ag an m-bráthair ar bhráithribh na mainistreach nó aithne ag</span>
<lb n="50"/><span>bráithribh na mainistreach air acht chomh beag.  Nuair d'fhiafruigh an</span>
<lb n="51"/><span>Príor dhe cé'r bh'as é nó cá h-as a d-táinic sé d'fhreagair sé dhó gur</span>
<lb n="52"/><span>bhráthair de bhráithribh na mainistreach sin é agus gur fhág sé an mhainis-</span>
<lb n="53"/><span>tir ar maidin.  Acht d'fhreagair an Príor dó agus dubhairt:  “Do</span>
<lb n="54"/><span>chaitheas breis agus dá fhíchid bliadhain mar Phríor 'san mainistir seo</span>
<lb n="55"/><span>acht ní'l aon chuimhne agam go bh-faca mé thú roimhe seo.”  Annsin</span>
<lb n="56"/><span>dubhairt an bráthair leis gur fhág sé an mhainistir ar maidin agus ag</span>
<lb n="57"/><span>spaisteóireacht dó go bh-faca sé éan bán agus é ag seinm an cheóil ba</span>
<lb n="58"/><span>bhinne d'a g-cuala duine ar an t-saoghal seo, agus mar gheall ar sin</span>
<lb n="59"/><span>go n-deachaidh uaire an chluig thart, agus shíl sé nár chaith sé an oiread</span>
<lb n="60"/><span>sin móimid ann ag éisteacht leis an g-ceól.  “D'imthigh uaire an chluig</span>
<lb n="61"/><span>agus bliadhanta freisin,” ars an bráthair ba sine do bhí 'san mainistir</span>
<lb n="62"/><span>(mainistrigh).  “Nuair do bhí mé im nóibhíseach annseo tá breis agus</span>
<lb n="63"/><span>ceithre fichid bliadhain anois d'fhág bráthair áirithe an mhainistir seo aon</span>
<lb n="64"/><span>mhaidin amháin gan teacht thar n-ais ó shoin i leith munab' é sin é atá</span>
<lb n="65"/><span>anois i láthair.”</span></p>
<lb n="66"/>
<lb n="67"/><p><span>B'aisteach agus b'iongantach an sgéal é.  Acht do chinn an Príor</span>
<lb n="68"/><span>agus na bráithre ar fhírinne an rádh' seo do chruthughadh.  Leis sin do</span>
<lb n="69"/><span>chrom siad ar “Chlár” na mainistreach do sgrúdughadh, óir bhí cunntas</span>
<lb n="70"/><span>ann ar an uile bhráthair d'ar mhair 'san mainistir agus d'a n-deachaidh</span>
<lb n="71"/><span>ar slighe na fírinne ó cuireadh ar bun í.  Agus ag sgrúdughadh an</span>
<lb n="72"/><span>Chláir dóibh do fuair siad cunntas ar bhráthair áirithe d'imthigh amach</span>
<lb n="73"/><span>aon mhaidin amháin breis agus ceithre fíchid bliadhain roimhe sin agus</span>
<lb n="74"/><span>nach d-tainic thar n-ais.  Agus mar seo do thuig siad uile go léir</span>
<lb n="75"/><span>gurbh'fhíor é sgéal an bhráthar.</span></p>
<lb n="76"/>
<lb n="77"/><p><span>Maidir leis an m-bráthair ní raibh aon amhras aige ar fhírinne na</span>
<lb n="78"/><span>bhfocal úd ó shoin amach.  Acht ar a shon sin féin ní raibh fíor-shuaimhneas</span>
<lb n="79"/><span>aige.  Ba mhór ba mhian leis an saoghal seo d'fhágáil.  Ba ghearr in a</span>
<lb n="80"/><span>dhiaidh seo, amh, go n-deachaidh sé ar slighe na fírinne, agus fuair sé</span>
<lb n="81"/><span>mar luach-saothair aoibhneas do-labhartha ar neamh, mar a bh-fuil ceól,</span>
<lb n="82"/><span>binn na n-éan m-bán — 's é sin amhrán na n-aingeal n-gleigeal ag</span>
<lb n="83"/><span>moladh an Dé bhí — d'a chlos go síorruidhe.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p>
<lb n="86"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Sgéal ar bhráthair nár fhéad focla áirithe 'san naomhadh sailm ar cheithre fíchid do thuigsint

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Sgéal ar bhráthair nár fhéad focla áirithe 'san naomhadh sailm ar cheithre fíchid do thuigsint

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
