Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">An Bheatha Shíoraí do Thuilleamh a Bhus</title><author><name type="main">Anaithnid; eag. Brian Ó Cuív</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N"/>
                         <note type="L">53</note>
                         <note type="B">1768</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno/><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>An Bheatha Shíoraí do Thuilleamh a Bhus</title><author>Anaithnid; eag. Brian Ó Cuív</author><imprint><publisher>Má Nuad: Cuallacht Chuilm Cille</publisher><date>1768</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>AN BHEATHA SHIORAI DO</span>
<lb n="2"/><span>THUILLEAMH ABHUS</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Cuirean Naomh Augustin a n-úil dúinn gur cóir bheith lán</span>
<lb n="5"/><span>d'oghmóghas is d'urraim a dtimpchioll rúindiamhra Dé,</span>
<lb n="6"/><span>bheith lánaireach ag déanamh machtnaimh orrtha, bheith</span>
<lb n="7"/><span>dianchúramach dá gcuardach comh fada agus fuileóngaidh</span>
<lb n="8"/><span>foirísleacht ár dtuigsiona is ár gcreidiomh dúinn é, agus</span>
<lb n="9"/><span>gan breitheamhnas díoghbhálach giorruisg do thabhairt</span>
<lb n="10"/><span>orrtha.  Secretum Dei intentos nos habere debet non adversos.</span>
<lb n="11"/><span>Ag sin, a dhearbhráithreacha, ceacht ró-thairbheach díbh, mar</span>
<lb n="12"/><span>as aon do earráidibh ár spioraide as mó le fagháil nách 146</span>
<lb n="13"/><span>maith linn géilleadh do nídh air bith as dóigh línn a</span>
<lb n="14"/><span>bheith contrárdha lenár n-eólas agus lenár lagthuigsin</span>
<lb n="15"/><span>féin, agus dá bhrígh sin go gcuirean iongantas ró-</span>
<lb n="16"/><span>mhór orruinn na drochdhaoine do bheith cómh sonaídhe</span>
<lb n="17"/><span>air an saoghal so an fhaid agus bíd na deaghdhaoine annson</span>
<lb n="18"/><span>anacradh.  Gidheadh áitighim nách cúis díbh sin chum bhur</span>
<lb n="19"/><span>gcreidiomh do luíghdiúghadh, óir bíodh nách bhfuil ann ach</span>
<lb n="20"/><span>rúindiamhair do-chuardaighthe nó dubhaigéin nách tiucfadh</span>
<lb n="21"/><span>linn go brách teacht chum a ghrinnioll, tar éis sin uile nír</span>
<lb n="22"/><span>chóir dár gcreidiomh aon athrúghadh d'fhagháil tríd ach</span>
<lb n="23"/><span>éighmheadh a n-éinfheacht leis an apsdal “o altitudo!”, agus</span>
<lb n="24"/><span>admháil gurb rúndiamhair é nách tiucfadh linn a thuigsin</span>
<lb n="25"/><span>mar as dual.  Agus go fírinneach tar cheann nách tuigim</span>
<lb n="26"/><span>rúindiamhair oirdheirc na Tríonóide ró-naomhtha, nó</span>
<lb n="27"/><span>Ioncholnadh ár Slánaighthéora a mbroinn bheannaighthe na</span>
<lb n="28"/><span>Maighdine Muire tré chómhoibriughadh an Spioraid Naoimh,</span>
<lb n="29"/><span>ní bhiadh ceart agam amhras air bith do bheith orrtha.  Agus</span>
<lb n="30"/><span>mar an gcéadna bíodh nách tuigim iompchar Dé na</span>
<lb n="31"/><span>n-uilechomhacht ag stiúradh 's ag riaradh an chine dhaonda</span>
<lb n="32"/><span>air feadh na beatha so, ní cúis dam é chum amhras do</span>
<lb n="33"/><span>bheith agam nách fuil Dia fírinneach ann dá stiúradh.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Atáid míle áitiomh aguinn chum a chruthughadh go bhfuil</span>
<lb n="36"/><span>Dia ann atá 'na chruthaightheóir is 'na riaghaltóir air an</span>
<lb n="37"/><span>gcruinne so, agus gach nídh dá dtuitean amach gur do réir</span>
<lb n="38"/><span>a thoile nó a ordaighthe bhíon. Níl aguinn ach ár súile</span>
<lb n="39"/><span>d'fhosgladh is féuchain air na cheithre dúilibh, air an spéir</span>
<lb n="40"/><span>is air an dtallamh, air a' ngréin, air an raé is air raeltanaibh</span>
<lb n="41"/><span>nimhe, air chréatúir eatartha nách tabharfaidh</span>
<lb n="42"/><span>fiadhnaise agus nách cruthóchuidh an fhírinne sin damh.</span>
<lb n="43"/><span>d'admhadar na págánacha is na daoine bhus oitire aineólaighe</span></p>
</div>
<pb n="54"/>
<div><lb n="44"/><p><span>é, agus créad é an fáth nách admhóchadh sibh-se é atá</span>
<lb n="45"/><span>ionbhur gCríosduighthe oilthe foghlomtha san tsoibhsgéal.</span>
<lb n="46"/><span>Agus ó nách bhfuil fios foirlíonta aguibh créad é an chial</span>
<lb n="47"/><span>'na bhfulaingean Dia na fíréin do bheith dá gcrádh is dá</span>
<lb n="48"/><span>gcéasadh, agus na mallaightheóirighe go súgach sonaídhe an</span>
<lb n="49"/><span>tan san, sásuighidh sibh féin le bheith ag smuaineamh go</span>
<lb n="50"/><span>mbiaidh sáirfhios aguibh fós air an tobar an eolais, 'sé sin a</span>
<lb n="51"/><span>nDia a seilbh na glóire síorruidhe.  As amhla san do labhair</span>
<lb n="52"/><span>an Ríghfháidh.  “Atá muinighin agam,” ar sé, “go dtiucfaidh</span>
<lb n="53"/><span>an lá aoibhin úd 147 ann na nochtfaidh tú dhamh go follas</span>
<lb n="54"/><span>do shlighte rúntacha ag riaradh an tsaoghail so, air chor go</span>
<lb n="55"/><span>dtuigfiod go soiléir créad é an fáth duit fulang don fhíréun</span>
<lb n="56"/><span>so bheith dá chéasadh is dá ghéarleanamhain gan aen chúis,</span>
<lb n="57"/><span>go bhfuilid saothar is cúraim an duine mhacánta úd ag dul</span>
<lb n="58"/><span>ar gcúla agus an bhean gheanmnuidhe cráibhtheach san ag</span>
<lb n="59"/><span>caitheamh a laethana a ndobrón is a n-anacradh, agus san</span>
<lb n="60"/><span>am chéadna go bhfuil fóirneart is anfhorlann an mhallaigh-</span>
<lb n="61"/><span>theóir úd ag buadchain air an neimhchiontach is air an</span>
<lb n="62"/><span>díleachtaidhe, go bhfuil an saoghaltánach aindiuide so gan</span>
<lb n="63"/><span>chreidiomh gan choinsias gan chrábhadh ag dul ar aghaidh</span>
<lb n="64"/><span>iona chúraim is iona áitrimh agus an mheirdreach mhal-</span>
<lb n="65"/><span>laighthe dothug í féin suas do bheatha náireach scandalach</span>
<lb n="66"/><span>ag maireachtain a lár aoibhnis is cumpórda an tsaoghail.</span>
<lb n="67"/><span>Ó, a Thiarna, múinfidh tú damh fós é le héan lonnradh</span>
<lb n="68"/><span>soillseach amháin dod eolas is dod mhórthuigsin an uair do</span>
<lb n="69"/><span>scaipfidh tú na néala dúbha diamhaire atáid dár gcongbháil</span>
<lb n="70"/><span>san dorchadas.  Do mheas mé tré neart mo mhachtnaimh</span>
<lb n="71"/><span>féin go dtiucfadh liom do shlithte d'fhagháil amach.</span>
<lb n="72"/><span>Gidheadh do mealladh go mór mé agus dobhí mo lorgaireacht</span>
<lb n="73"/><span>gan aen tairbhe.  Existimabam ut cognoscerem hoc; labor</span>
<lb n="74"/><span>est ante me, nó gur chuimhnidh mé gur ba chóir dham</span>
<lb n="75"/><span>fuireach le dul asteach ann do theaghlach naomhtha so, áit</span>
<lb n="76"/><span>iona bhfaicinn go glanruisg críoch dhéighionach air</span>
<lb n="77"/><span>dhóthchas an fhíréin comh maith leis an mallaightheóir.</span>
<lb n="78"/><span>Donec intrem in sanctuarium Dei, et intelligam in novissimis</span>
<lb n="79"/><span>eorum.</span></p>
<lb n="80"/>
<lb n="81"/><p><span>Ag so, a Chríosdaighthe, a n-athchumaireacht na réasúin</span>
<lb n="82"/><span>as féidir liom a thabhairt díbh a dtaobh iompchar Dé na</span>
<lb n="83"/><span>n-uilechómhacht an uair fhulangan sé bochtaineacht is</span>
<lb n="84"/><span>anacradh na bhfíréun.  Atá, mar as meabhair leis a lucht</span>
<lb n="85"/><span>toghtha do ghlanadh is do sgiomradh ó gach salchar</span>
<lb n="86"/><span>pheacaidhle teine na n-anróidh is na n-anacradh fá mar do</span></p>
</div>
<pb n="55"/>
<div><lb n="87"/><p><span>ghlantar an t-ór san bhfúirnéis.  Atá, gur maith leis cead</span>
<lb n="88"/><span>slíghe do thabhairt dóibh chum a ndillseacht do chur a n-úil</span>
<lb n="89"/><span>do.  Atá, gur méin leis a shlánúghadh do bheith deimhnighthe</span>
<lb n="90"/><span>agus a gcosain ó bhaoghalaibh do-áirmhthe do theang-</span>
<lb n="91"/><span>bhóchadh orrtha a lár aoibhnis is saibhris na beatha.  Atá,</span>
<lb n="92"/><span>gur meabhair leis cathaighe gnáthacha do chur iona slíghe</span>
<lb n="93"/><span>148 d'fhonn cúis luaidheachta agus cosgair d'fhuráileamh</span>
<lb n="94"/><span>orrtha.  Agus fá dheoig, dá fhíréuntacht is dá naomhthacht</span>
<lb n="95"/><span>a mbeatha, ó deimhnighean an sgríbhin diadha dhúinn go</span>
<lb n="96"/><span>dtuitean an duine fíréanta seacht n-uaire san ló, atá, chum</span>
<lb n="97"/><span>a bpeacaídhe do chúitionmh anois agus chum peanós do</span>
<lb n="98"/><span>thabhairt dóibh mar athair thruaighmhéileach do réir a</span>
<lb n="99"/><span>mhórthrócaire annso bheatha so chum gan aonpheanós do</span>
<lb n="100"/><span>thabhairt dóibh mar bhreithiomh láinfheargach do réir a</span>
<lb n="101"/><span>mhóirchirt annso bheatha shíorruídhe.  Uime sin, más</span>
<lb n="102"/><span>deónaightheach le Dia an fíréun do chrádh is do chéasadh,</span>
<lb n="103"/><span>é do bhualadh le tinnios, le hanacradsh nó le bochtaineacht,</span>
<lb n="104"/><span>agus é d'úmhlughadh fós cómh hísiol le luaithréan na</span>
<lb n="105"/><span>talmhan, tabharfaidh a gcómhnuídhe míle moladh is</span>
<lb n="106"/><span>beanachtain le Dia d'eagla an t-asachán céadna do chas an</span>
<lb n="107"/><span>Slánaightheoir le Naomh Peadair do chur 'na leith, modicae</span>
<lb n="108"/><span>fidei, quid dubitasti?  A dhuine chaoich dhallradharcaíghe,</span>
<lb n="109"/><span>léig dod Thiarna Dia a thoil féin do dhéanamh.  Atá grádh</span>
<lb n="110"/><span>aige dhuit agus as fearr atá a fhios aige créad é an nídh</span>
<lb n="111"/><span>iorras (oireas) duit ná agad féin.  Má thugan sé peanós</span>
<lb n="112"/><span>cruadhálach dhuit san tsaoghal so is le neart greanamhair-</span>
<lb n="113"/><span>eachta is dlúthannsacht ort do dhéanan é, d'fhonn peanós</span>
<lb n="114"/><span>as míle guasachtaighe ná é do sheachain air feadh na</span>
<lb n="115"/><span>siorruídheachta.</span></p>
<lb n="116"/>
<lb n="117"/><p><span>A n-éanfhocal, a chomhluadair chríosdamhail, má bheir</span>
<lb n="118"/><span>Dia peanós cruadhálach diachrach don fhíréan ar feadh na</span>
<lb n="119"/><span>beatha so le tinneas, le huireasbaidh nó le míoágh air bith</span>
<lb n="120"/><span>eile, as chum a fhoighide 's a dhillseachta do chur a gcuimhne</span>
<lb n="121"/><span>dho doghnídhean é.  Óir deimhnighean sé dhúinn tré bhéil</span>
<lb n="122"/><span>na bhfáidhe a mórán ionaduibh don scríbhinn diadha gur</span>
<lb n="123"/><span>gnáthach leis an mhuíntir as annsa leis do smachtúghadh</span>
<lb n="124"/><span>tar cách eile.  Ag so an freagra bunudhasach dothug</span>
<lb n="125"/><span>Minutius Felix, cosantóir díograsach an chreidimh a</span>
<lb n="126"/><span>n-aghaidh na bpágánach agus na díchreidmheacha, an</span>
<lb n="127"/><span>uair dobhídís ag áitiomh 'na choinne nách raibh</span>
<lb n="128"/><span>Dia maith ná trócaireach leis na fírchreidmheachaibh tar</span>
<lb n="129"/><span>éis iad do chéasadh is do ghéarleanamhain le hiomad foirnirt</span>
<lb n="130"/><span>agus mío-chomhthroim, gur fhreagair dóibh “atá sibh meallta</span></p>
</div>
<pb n="56"/>
<div><lb n="131"/><p><span>go mór, a cháirde, ní theastuighean maithios ná mór-</span>
<lb n="132"/><span>chomhachta ónár Slánaightheoir dochum fóirighthin</span>
<lb n="133"/><span>orruinn; gidheadh as meabhair leis gach 149 n-aon aguinn</span>
<lb n="134"/><span>do mhionsgrúdadh ag buain saidhbhrios na beatha so dín.”</span>
<lb n="135"/><span>Deus ille noster quem colimus nec non potest subvenire nec</span>
<lb n="136"/><span>despicit, sed in adversis unumquemque explorat.  Cuar-</span>
<lb n="137"/><span>duighean sé croidhe an duine leis na pianaibh éagcruais is</span>
<lb n="138"/><span>mórriachtanais.  Vitam hominis sciscitatur.  Comh maith</span>
<lb n="139"/><span>agus dá n-abradh Dia leis an bhfíréan “comh fada agus atá</span>
<lb n="140"/><span>tú ághmharach sonaidhe air an dtalamh ag blaiseadh mill-</span>
<lb n="141"/><span>seacht na síothchána is na sáimhe, as fíor go ndubhairt tú</span>
<lb n="142"/><span>gurb ionmhun leat me; gidheadh nírbh fhéidir meas mór do</span>
<lb n="143"/><span>thabhairt air an admháil sin; ach anois gur hiompuígheadh</span>
<lb n="144"/><span>cumpórd is aoibhnios do bheatha a searbhas, a n-uireasbaidh</span>
<lb n="145"/><span>is a n-édtreóir, is go bhfuilid iomad tromuilc dod threasgairt</span>
<lb n="146"/><span>ó gach árd, as annso staid sin as féidir liom creideamhuin do</span>
<lb n="147"/><span>thabhairt dod chómhráidhtibh is dod gheallamhnaigh; mar</span>
<lb n="148"/><span>sin má chídhim tú ag buanchosnamh ann mo dhlíghe, ag</span>
<lb n="149"/><span>dlúthchoiméad m'aitheanta; má gheibhim fós ag columhan</span>
<lb n="150"/><span>na h-altóra ag athnuadhchain do dhillseachta damh, creidfiod</span>
<lb n="151"/><span>annsan do bhréithre agus éisdfiod gan aen chontabhairt leat.”</span>
<lb n="152"/><span>As uime sin dorinne Dáibhí an úrnaighthe so chum De: “A</span>
<lb n="153"/><span>Thiarna,” air se, “cuardaigh is mionsgrúdaigh me chum go</span>
<lb n="154"/><span>dtaisbeánfainn duit cia hé mé agus créad é an t-áirdmhéin</span>
<lb n="155"/><span>atá agam chum urraim is onóir do thabhairt duit, ach ó</span>
<lb n="156"/><span>nach féidir liom é chur a n-aithne dhuit níbhus fearr na</span>
<lb n="157"/><span>le pianta is anacradh d'fhulang air do shon, deónaigh me</span>
<lb n="158"/><span>bhualadh me losgadh agus me chiorrughadhleis an aindeise.”</span>
<lb n="159"/><span>Proba me, Domine, et tenta me; ure renes meos.</span></p>
<lb n="160"/>
<lb n="161"/><p><span>As maith le Dia fós an duine fíréanta do shaoradh is do</span>
<lb n="162"/><span>ghlanadh ó gach anntoil dá bhfuil aige do neithibh na</span>
<lb n="163"/><span>talmhan, óir dá mbiadh an sochar saoghalta ceangailte dona</span>
<lb n="164"/><span>subháilcibh beannaighthe, as mar ghrádh dhóibh do</span>
<lb n="165"/><span>dhéanfamaois Dia d'ónórughadh is do fhreasdal, agus mar</span>
<lb n="166"/><span>sin ní bhiadh grádh aguinn dó air a shon féin.  Asé anídh</span>
<lb n="167"/><span>céadna tug fá ndeara do Naomh Augustin a rádh “an uair</span>
<lb n="168"/><span>dochídhion sibh naimhde fógartha Dé is lucht a mhaslaighthe</span>
<lb n="169"/><span>a seilbhe mórshaibhris is áitrimh, glacan sibh miosgais is</span>
<lb n="170"/><span>foromad tríd ag rádh libh fén “as fada fada atáimid a</span>
<lb n="171"/><span>seirbhíse an Tiarna ag géilleadh do 's ag coiméad a aitheanta;</span>
<lb n="172"/><span>150 tar a cheann san atáimid gan saibhrios gan áitriomh,</span>
<lb n="173"/><span>ár gcúraim 's ár ngnótha saoghalta ag dul chum neimhbhreise</span>
<lb n="174"/><span>gach lá dá n-eirghean orruinn, agus ár muintir 's ár gcualacht</span></p>
</div>
<pb n="57"/>
<div><lb n="175"/><p><span>ag imtheacht chum fáin is chum iarraidh; agus féuchaidh</span>
<lb n="176"/><span>an mhuintir úd atá a' maireachtain annsa pheacadh agus</span>
<lb n="177"/><span>annsan adhaltranas gan chreidiomh gan choinsias gan</span>
<lb n="178"/><span>chrábhadh, go bhfuilid gan uireasbaidh bídh ná dígh ná</span>
<lb n="179"/><span>deaghshláinte ag cur saibhrios ós ciónn saibhriosa agus onóir</span>
<lb n="180"/><span>ós cionn onóra.”  Gidheadh freagran an dochtúir naomhtha</span>
<lb n="181"/><span>dóibh ag rádh “an iad a leithshéidighe sin dobhí tú a lorg</span>
<lb n="182"/><span>- talia ergo quaerebas?”  - As mar gheall air deaghshláinte,</span>
<lb n="183"/><span>air shaibhrios agus air onóir shaoghalta ba mheabhair liot</span>
<lb n="184"/><span>Dia do ghrádhachan is d'onórughadh.  An é nach raibh sé</span>
<lb n="185"/><span>oireamhnach mar sin, a chairde, iad go léir do bhuain díbh</span>
<lb n="186"/><span>chum go bhfoghlameóchadh sibh é do ghrádhachan air a</span>
<lb n="187"/><span>shon féin.  Óir níl cóir ná ceart ag an gCríosduighe grádh</span>
<lb n="188"/><span>do bheith dho ach 'na thaobh féin, bar asé féin luach</span>
<lb n="189"/><span>saothair agus críoch dhéighionach gach n-aon dínn.  Noli ad</span>
<lb n="190"/><span>praemium diligere Deum qui ipse est preamium tuum.</span></p>
<lb n="191"/>
<lb n="192"/><p><span>Atáid ollmhaithios is saibhrios na talmhan cómh</span>
<lb n="193"/><span>díoghbhálach san don mhuíntior do shealbhuíghios iad gur</span>
<lb n="194"/><span>minic tugaid chum droichbhearta is cuirptheacht na</span>
<lb n="195"/><span>deaghdhaoine.  Atáid iomad suighidighe ró-fhollus aguinn le</span>
<lb n="196"/><span>faicsin air an bhfírinne sin, ach tréna mhór-thrócaire 's a</span>
<lb n="197"/><span>dheagthoil chum slánughadh síorruidhe na bhfíréun tugan</span>
<lb n="198"/><span>coimirc dóibh ar na baoghalaibh doi-ínste sin le bochtain-</span>
<lb n="199"/><span>eacht do thabhairt dóibh chum iad do chosain ó aicíd leathan</span>
<lb n="200"/><span>togbhalach an saibhris saoghalta, le foirísleacht a dtreibhe</span>
<lb n="201"/><span>'s a muinteardhais dobheir coimirce dóibh air ghradam is</span>
<lb n="202"/><span>air réimonóir chailleamhnaighe, agus fá dheóig le héagcruas</span>
<lb n="203"/><span>nó le tinnios chum iad do chur bunoscionn air stríopachas,</span>
<lb n="204"/><span>air adhaltranas agus air iliomán peacaidhibh eile.  As fíor</span>
<lb n="205"/><span>nach faicion an fíréan anois gach baoghal díobh, mar aon le</span>
<lb n="206"/><span>mórán eile nách áirmhim.  Gidheadh gach n-aon díobh nach</span>
<lb n="207"/><span>faicion san bheatha so, dochídhfid fós go soiléir iad an lá</span>
<lb n="208"/><span>mórthaisbéanta an Tiarna.  Annsain nochtfuighear do go</span>
<lb n="209"/><span>follas gach éagcóir dothiucfadh leis do dhéanamh dá mbiadh</span>
<lb n="210"/><span>saint do-shásda agus andúil ainmhianach don airgiod dá</span>
<lb n="211"/><span>bhrosdughadh chum uilc.  As ann dochífidh gach claonbheart</span>
<lb n="212"/><span>do chuirfeadh uabhar is díomas d'fhiacha air a dhéanamh.  As</span>
<lb n="213"/><span>ann dochífidh go glanroisg gach drochchomluadar do</span>
<lb n="214"/><span>chleachtóchadh agus gach mallaightheacht anna 151</span>
<lb n="215"/><span>dtiománadaois a dhrochchlaonta brúideamhla é muna mbiadh</span>
<lb n="216"/><span>srian na bochtaineachta do chur leo agus muna mbiadh</span>
<lb n="217"/><span>anacra na beatha so ag toirmisg teine na n-ainmhiana ó</span>
<lb n="218"/><span>adhaint is ó eadughadh (adudh) a meódhan a chroidhe, ionas</span></p>
</div>
<pb n="58"/>
<div><lb n="219"/><p><span>air mbeith do soillsighthe leis an lonnradh lántaithneamhach</span>
<lb n="220"/><span>so na glóire ag amharc air choispeinibh na diadhachta dá</span>
<lb n="221"/><span>stiúradh féin air feadh a bheatha chum a chrích</span>
<lb n="222"/><span>déighionaighe go dtabharfaidh míle moladh is buidheachas</span>
<lb n="223"/><span>lena Chruthaightheóir air son grása na bochtaineacht, na</span>
<lb n="224"/><span>n-éagcruais is na n-anacra do thabhairt do air an saoghal</span>
<lb n="225"/><span>so, ós iad féin fá ndeara é bheith a bhfochair Dé ann seilbh na</span>
<lb n="226"/><span>glóire re saoghal na saoghal.</span></p>
<lb n="227"/>
<lb n="228"/><p><span>Crádhan is céasan Dia na fíréin san bheatha so chum a</span>
<lb n="229"/><span>chur d'fhiachaibh orrtha filleadh air, dóthchas do bheith ann,</span>
<lb n="230"/><span>agus iad féin do thabhairt suas do.  Óir deimhnighean Naomh</span>
<lb n="231"/><span>Bernard dúinn go bhfuilid cheithre aicme fíréan ann.  An</span>
<lb n="232"/><span>chéad drong, an mhuintir do ghabhan ríoghacht Dé le</span>
<lb n="233"/><span>foiréigin, agus asé aicme iad na boicht toilthineacha do</span>
<lb n="234"/><span>thréigion an saoghal so uatha féin.  An dara dram daoine</span>
<lb n="235"/><span>saibhre dothugan mórán déarca uatha do bhochtaibh Dé agus</span>
<lb n="236"/><span>don chléir chum guidhe Dé air a soin.  An treas dram na</span>
<lb n="237"/><span>daoine foirísle unhalchroidheacha do sheachnan solas an laoi</span>
<lb n="238"/><span>agus do dhéanan a ndeaghoibreacha gan fhios don tsaoghal.</span>
<lb n="239"/><span>Agus fá dheóig na daoine rachas go flaitheamhnas dá</span>
<lb n="240"/><span>n-aimhdheóin, 'sé sin le rádh, dá mbiadh saibhrious ná onóir</span>
<lb n="241"/><span>shaoghalta aco mar atá ag daoinibh eile, nách tiucfadh</span>
<lb n="242"/><span>smuaineamh air bith dóibh chum cuighniomh air Dhia ná</span>
<lb n="243"/><span>chum leas a n-anama do dhéanamh, go díreach mar a' bpobal</span>
<lb n="244"/><span>cholnaidhe úd do oil sé le méithreas na talmhan ná</span>
<lb n="245"/><span>cuimhneóchadh gurb é a nDia ná a gCruthuightheór é mar</span>
<lb n="246"/><span>adeir Moyse.  Populus incrassatus impinguatus dilatatus</span>
<lb n="247"/><span>dereliquit Deum factorum suum.  Ach ó ba thoil leis deilgine</span>
<lb n="248"/><span>géara do chur iona shlighe mórán drochamhantura do thárla</span>
<lb n="249"/><span>dóibh, do chuireadar iad féin air a choimirce agus do ghlac</span>
<lb n="250"/><span>asteach air measg a chairde dillse iad ag tabhairt beatha dóibh</span>
<lb n="251"/><span>tar éis a mbásaighthe.  Cum occideret eos revertebantur et</span>
<lb n="252"/><span>diluculo veniebant ad eum.  Mar sin gan tréanchomhraic níl</span>
<lb n="253"/><span>buadh ná cosgar ág an gCriosduíghe le fagháil agus gan</span>
<lb n="254"/><span>buadh do bhreith níl coróinn ghlórmhar aige le saothrughadh</span>
<lb n="255"/><span>mar adeir an t-apsdal non coronabitur nisi qui legitime</span>
<lb n="256"/><span>certaverit.</span></p>
<lb n="257"/>
<lb n="258"/><p><span>Bíodh go smachtuighean Dia na fíréin annso bheatha so,</span>
<lb n="259"/><span>as smacht athardha thrócaireach é, óir “atá sé fíor nach</span>
<lb n="260"/><span>bhfuil aon neach dá mairion gan peacaidhe do dhéanamh agus</span>
<lb n="261"/><span>gur dual iad do chúitiomh air an saoghal so nó tar éis bháis.</span>
<lb n="262"/><span>Dar ndóigh ní féidir nách fearr leórshásamh do dhéanamh</span>
<lb n="263"/><span>ionta annso abhus chum a ghlóire shíorruidhe do</span></p>
</div>
<pb n="59"/>
<div><lb n="264"/><p><span>shealbhughadh gan aon toirmisg thall.  As amhlaidh so do</span>
<lb n="265"/><span>thug Naomh Jerome cumpórd do bhean uasal áirighthe dárab</span>
<lb n="266"/><span>ainm Paula tar éis a muintior 's a maoin saoghalta do chail-</span>
<lb n="267"/><span>leamhain, chum a' dobróin do ghlac sí tríd do sgaipeadh.</span>
<lb n="268"/><span>Elige, aut sanctes et probaris, aut peccatrix et emendaris.</span>
<lb n="269"/><span>'Sé sin le rádh, créad é an fáth dhuit an oiread san deóra do</span>
<lb n="270"/><span>shilleadh.  Bíodh do robha agad don dá chomhairle so dobheirim</span>
<lb n="271"/><span>dhuit agus tabharfaidh ceachtar dhíobh sólás duit.</span>
<lb n="272"/><span>Má atá do chroidhe díleas umhal dod Thiarna Dia gan rún</span>
<lb n="273"/><span>pheacaidh, cuimhnidh gur chum do shúbháilcidhe do</span>
<lb n="274"/><span>mhéadughadh le teine glanta na n-anróidh is na bochtain-</span>
<lb n="275"/><span>eachta atá tú ag fulang.  Nó má smuainion (tú) air na</span>
<lb n="276"/><span>coirteachaibh ann na raibh tú ciontach roimhe, bíodh</span>
<lb n="277"/><span>cumpórd ort fós gur ba deónaightheachle Dia tú smach-</span>
<lb n="278"/><span>tughadh agus meódhan d'fhuráileamh ort comh saordhálach</span>
<lb n="279"/><span>san chum leórghníomh do dhéanamh ionnta.  Agus go</span>
<lb n="280"/><span>fírineach, a chairde, níl dá fhaid chuirean Dia a dhíoghaltas</span>
<lb n="281"/><span>air cáirde nach dá mhóide agus dá nimhnighe thuitean sé air</span>
<lb n="282"/><span>na mallaightheóiribh.  Agus as mairg mairg do lucht saibhris</span>
<lb n="283"/><span>na beatha so, do lucht an díomais agus an uabhair, atáid dá</span>
<lb n="284"/><span>ramharúghadh féin mar iodhbartaigh fá chomhair lae</span>
<lb n="285"/><span>fhíochmhair feirge an Tiarna mar adeir Tertulian: quasi</span>
<lb n="286"/><span>victima ad supplicium saginatur.</span></p>
<lb n="287"/>
<lb n="288"/><p><span>Uime sin, a dhearbhráithreacha róghrádhacha, níl aguibhse</span>
<lb n="289"/><span>ach géilleadh ó chroidhe agus foighide do bheith aguibh anns</span>
<lb n="290"/><span>gach cruadháil do theangmhochuid díbh, agus doilghios mór</span>
<lb n="291"/><span>do ghlacadh anois mar nach dearnabhair gach anacradh,</span>
<lb n="292"/><span>tinneas is bochtaineacht d'ár chuir Dia orruibh go dtí so</span>
<lb n="293"/><span>d'iompódh chum tairbhe agus chum búntáiste síorruídhe</span>
<lb n="294"/><span>dábhur n-anam.  Mar d'éisteabhair go ró-iomarcach le</span>
<lb n="295"/><span>smuaintibh míodhóthchais agus go ndeárnabhair iad do</span>
<lb n="296"/><span>chraobhsgaoileadh air measg an choitchianacht le gearáin</span>
<lb n="297"/><span>do dhéanamh an aighidh bhur maighisdre mórchomhachtaidhe</span>
<lb n="298"/><span>atá dábhur bhfáire is dábhur bhforcamás do ló is d'oidhche.</span>
<lb n="299"/><span>Atá, a dtaobh gan cluas bhoghar do thabhairt do chomh-</span>
<lb n="300"/><span>ráidhtibh mealltacha suaracha an tsaoghail a dtimpchioll bhur</span>
<lb n="301"/><span>mío-áigh agus bochtaineacht bhur staide beatha.  153 Atá,</span>
<lb n="302"/><span>mar nach raibh tuigsin aguibh mar ba dual annsna riaghal-</span>
<lb n="303"/><span>achaibh oirdhearca úd an tsoibhsgéil.  As beannaighthe na</span>
<lb n="304"/><span>boicht do bhrígh gur leo bhainean ríoghacht flaitheamhnais.</span>
<lb n="305"/><span>As beannaighthe an dram do fhulaingean géarleanamhna air</span>
<lb n="306"/><span>an dtallamh agus dobhíon ag silleadh na ndeór do bhrígh go</span></p>
</div>
<pb n="60"/>
<div><lb n="307"/><p><span>dtabharfuighear sólás síorruídhe dóibh annsna flaithis.</span></p>
<lb n="308"/>
<lb n="309"/><p><span>Air an adhbhar san, ó a Thiarna ró-mhillis, órduigh dhúinn</span>
<lb n="310"/><span>do réir do thoile agus déan línn fá mar as maith leat.  Bíodh</span>
<lb n="311"/><span>ardcheannas is uachtaránacht ag an mallaightheóir air an</span>
<lb n="312"/><span>bhfíréan.  Déanadh é shatail fána chosaibh, agus tugthar an</span>
<lb n="313"/><span>drochúsáid as mó le fagháil damh féin tar cách eile.  Ní</span>
<lb n="314"/><span>labhóraidh mé choidhche mar na hapsdail meata timeaglacha,</span>
<lb n="315"/><span>ag rádh “tabhair cabhair dhúinn, ó mo Thiarna, atáimíd a</span>
<lb n="316"/><span>mbaoghal ár mbáidhte”, acht dár gcaithiomh féin suas a lámh-</span>
<lb n="317"/><span>aibh do thrócaire is do mhaithiosa doichríochnaighthe déar-</span>
<lb n="318"/><span>faidh mé mar aon leis an bhfáidh in te Domine speravi, non</span>
<lb n="319"/><span>confundar in aeternum; 'sé sin le rádh, as ionat atá mo</span>
<lb n="320"/><span>dhóthchas agus ní meallfúighear go brách ann mo mhuinighin</span>
<lb n="321"/><span>me, óir atáim deimhnightheach go rachaidh gach aon nídh</span>
<lb n="322"/><span>chum tairbhe is sochar síorraidhe dham an fhaid agus biaidh</span>
<lb n="323"/><span>mo dhóthchas go daingion buantseasmhaightheach ionnat.</span>
<lb n="324"/><span>Mar sin is fíor nách bhfuil aen nídh annsan iompchar so Dé</span>
<lb n="325"/><span>na n-uilechomhachta ag tabhairt bochtaineacht is anacradh</span>
<lb n="326"/><span>don fhíréan d'fhéadfadh ar gcreidiomh do lagughadh ach</span>
<lb n="327"/><span>deimhnighim díbh fós gur meódhan ró-neartmhar dhúin é</span>
<lb n="328"/><span>chum ar gcreidiomh do chothughadh suas.</span></p>
<lb n="329"/>
<lb n="330"/><p><span>BRIAN Ó CUÍV.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

An Bheatha Shíoraí do Thuilleamh a Bhus

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

An Bheatha Shíoraí do Thuilleamh a Bhus

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
