Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Ar an Dá Ghormánach</title><author><name type="main">A. Ó D.</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N"/>
                         <note type="L">21</note>
                         <note type="B">1844ls 19L</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno/><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title>Ar an Dá Ghormánach</title><author>A. Ó D.</author><imprint><publisher>Má Nuad: Cuallacht Chuilm Cille, 1928</publisher><date>1844ls 19L</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>Ar An Dá Ghormánach.</span>
<lb n="2"/><span>TOMÁS Ó hALLMHURÁIN "An Saor Mór" DO CHAN.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Ó! 'Íosa 'Mhic Dáibhidh thug táinte as cruaidh-ghéibheann,</span>
<lb n="5"/><span>'San díle níor bháidh Tú an té ghráidh Tú is do ghéill Dhuit,</span>
<lb n="6"/><span>Do mhuinntir thug slán leat ó Pharao 'san Éigipt,</span>
<lb n="7"/><span>Is do chlaoidh Tú 'n tíoránach mío-ghrásach droch-mhéineach;</span>
<lb n="8"/><span>Féach-sa go carthannach feasta ar na Gaoidhil</span>
<lb n="9"/><span>Le tréimhse ag Gallaibh dá gcreachadhis dá gclaoidhe,</span>
<lb n="10"/><span>An t-éigle 's an t-anacra dá ndalladh is dá snoidhe,</span>
<lb n="11"/><span>Is cuimhnigh am gábhadh ar bith, gur gheall Tú, an té ghlaodhfadh</span>
<lb n="12"/><span>Go bíogthach is go h-árd Ort a chás sin do réidhteach!</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Seo 'n t-aoide in ar práinn do bhochtánaibh Chláir Éibhir,</span>
<lb n="15"/><span>A nguidhe leagadh Ad' láthair ag gnáth-ghol 's ag éigheamh Ort;</span>
<lb n="16"/><span>Cidh claoidhte is cidh tláth iad i ngach áit ar feadh Éireann,</span>
<lb n="17"/><span>Támuíd-ne níos cráidhte chois tráighte Malbay annso;</span>
<lb n="18"/><span>An ghaoth ar an bhfairrge 's an t-anfadh ar an dtír,</span>
<lb n="19"/><span>An plé is an t-achrann le sraithibh dá ndíol.</span>
<lb n="20"/><span>Gach aon nídh le ceannach seo a leath ag an rígh;</span>
<lb n="21"/><span>Cidh suidhte an trom-dháimh iad, níl tábhacht 'san mhéid sin,</span>
<lb n="22"/><span>Go dtigidh an deachmha láithreach is fear ró-cháinteach dá h-éileamh.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>'Sé 'inntinn 's a shámhacht na bochtáin do léirscrios,</span>
<lb n="25"/><span>Ní dís ná fear fáin ach parráistigh le chéile;</span>
<lb n="26"/><span>Is bíogthach an báille é, neamh-náireach tré éigceart,</span>
<lb n="27"/><span>Is ní fírinne is gnáth 'na bharántas ach éitheach;</span>
<lb n="28"/><span>Is daor is is damanta mheasann sé an síol,</span>
<lb n="29"/><span>Ní féidir linn sreanadh leis, caithfeam é dhíol;</span>
<lb n="30"/><span>Bíonn spéice mór bata aige ag bagairt ar chínn</span>
<lb n="31"/><span>Fís is biotáile 's a lán dhe lá an aonaigh,</span>
<lb n="32"/><span>Is má íocainm é láithreach, seo amáireach é ag éileamh!</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>Is é gheabham go bráth ó'n fear cháinte so ag éileamh</span>
<lb n="35"/><span>Corrghail is clampráil, storráil is breith éigin,</span>
<lb n="36"/><span>Dorraidheacht is do-shástacht is mí-chéadfadh ar gach aoinneach,</span>
<lb n="37"/><span>Madraidheacht is ceanndánacht, gruthnáil is droch-fhéachaint;</span>
<lb n="38"/><span>Bíonn faobhar is fearg air is anfadh nímhe</span>
<lb n="39"/><span>Dá shéideadh chun anachain is deacair ghabhail roímhe;</span>
<lb n="40"/><span>Gach aon duine faoi'n amadh, sin creachta é gan scíth:</span>
<lb n="41"/><span>Tá suím fós gan áireamh nach gádh chur i gcéill Dhuit</span>
<lb n="42"/><span>Dé ghníomhartha na nGormánach, mar atá fhios Agat féin iad.</span>
<lb n="43"/></p>
</div>
<pb n="22"/>
<div><lb n="44"/><p><span>Ó! 'Íosa má's áil go lá 'n bhráth sinn do shaoradh,</span>
<lb n="45"/><span>Cuir cúig éigint báis air do cháithfeadh de'n tsaoghal é;</span>
<lb n="46"/><span>Cuir loíbhre nó pláigh air nó gráin-ghalar éigint,</span>
<lb n="47"/><span>Cois chrainn nó tréighid bháis air nó algas foiréigin;</span>
<lb n="48"/><span>Créimnigh nó craipligh é gan tapadh gan brígh,</span>
<lb n="49"/><span>A ghéaga leag marbh nó alt as a dhruím,</span>
<lb n="50"/><span>Séid é le dropsy is cuir cnead ina chroidhe,</span>
<lb n="51"/><span>Ar mhaoil an tíoránaigh leag lámh i slígh éigint,</span>
<lb n="52"/><span>Do chlaoidhfeas é láithreach, a ghrádh dhil, is bíom réidh leis!</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>CEANGAL.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Is dána d'aithrisid an eaglais is duíbhe cóta</span>
<lb n="57"/><span>Go bráth nach peacadh is gur taithneamh Leat-sa, a Rí chómhachta</span>
<lb n="58"/><span>An fann ró-dhealbh do chreachadh is do shíor-scóladh,</span>
<lb n="59"/><span>is dá bhfeanntaí a gcroiceann nó a ndeachmha do dhíol leo-san:</span>
<lb n="60"/><span>Do ráidh gach pearsa aca go h-achrannach éagcórach</span>
<lb n="61"/><span>"'Sé ceárd ár mbeathadh-sa creachadh na bhfíor-lómach,</span>
<lb n="62"/><span>Anall ó fhlaitheas tá ár bpaitin 's ár bpríomh-chómhachta."</span>
<lb n="63"/><span>An cháin seo aistrigh mar ar theagaisc Tú dlighe do'n tóir so!</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p>
<lb n="66"/><span>Freagra An Teachtaire.</span></p>
<lb n="67"/>
<lb n="68"/><p><span>.i. TOMÁS BACACH Ó GRÍOBHTHA.</span></p>
<lb n="69"/>
<lb n="70"/><p><span>Do réir mar do glacadh an gearán roimhráidhte i bhflaitheas Dé.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>A dhaoine, mar tá sibh chois tráighte Malbay amuigh</span>
<lb n="73"/><span>Cíortha ó phúnáiste an Deacánaigh 's a chléirigh;</span>
<lb n="74"/><span>Líonaidh go láidir fiormáilte na spéartha</span>
<lb n="75"/><span>Ag síor-mholadh an Árd-Mhic le gártha lán-bhuidheachais,</span>
<lb n="76"/><span>Do shaor sibh ó dhanardhacht achrainn is dlighe,</span>
<lb n="77"/><span>Is d'éist ins na flaithis le psailm an tSaoir!</span>
<lb n="78"/><span>Do ghéill Sé go tapa gach ceacht di bheadh fíor,</span>
<lb n="79"/><span>Chuir scríobhtha dá láthair le Gabriel le léigheadh í</span>
<lb n="80"/><span>Is do claoidheadh an tíoránach, fear cáinte an an-éilimh.</span></p>
<lb n="81"/>
<lb n="82"/><p><span>An Fheartlaoidh.</span>
<lb n="83"/><span>Ó'N BHFEAR CHÉADNA.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>A gharbh-leac ghlas gan slacht ó láimh an tsaoir,</span>
<lb n="86"/><span>Greamuigh gan stad led' chneas is fásc do shíor</span>
<lb n="87"/><span>Na feallairí, shlad is do chreach go bráth an tír,</span>
<lb n="88"/><span>Is do spalpfadh go prap stair nár ghnáthach fíor!</span>
<lb n="89"/></p>
</div>
<pb n="23"/>
<div><lb n="90"/><p><span>Is fíor gur ádhbhar áthais dhúinne is croidhe</span>
<lb n="91"/><span>An dís Ghormánach thárla fút' na luighe;</span>
<lb n="92"/><span>Arís ód' lár má thárnuíd chughainn aníos,</span>
<lb n="93"/><span>A Chríost, cá bhfágham biotáile, púint na fís!</span></p>
<lb n="94"/>
<lb n="95"/><p><span>Fís má chasaid, bheadh báilleach as áit éigint,</span>
<lb n="96"/><span>Cíos ró-dhamanta a's deachmha do'n Archdeacon,</span>
<lb n="97"/><span>Nó raghadh an peidhre garbh le bata is le lán-spéice</span>
<lb n="98"/><span>Ag saighdeadh ár n-eallaigh faoi ghlasaibh i sáinn éigint.</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>Éigean is claon-bheart is fealladh gníomhartha</span>
<lb n="101"/><span>Daor-bhreith le géar-smacht is le bagairt gaoise: -</span>
<lb n="102"/><span>Seo tréithe soi-léighte na garbh-dhíse,</span>
<lb n="103"/><span>Séamas an éigcirt is Mathghamhain smíste.</span></p>
<lb n="104"/>
<lb n="105"/><p><span>Seo smístí ceapadh le Sátan dár síor-chiapadh,</span>
<lb n="106"/><span>Ba millteach masluightheach malluighthe mí-riaghalta;</span>
<lb n="107"/><span>Ba saighead nimhe a bhfearg is ba cealg a mín-bhriathra,</span>
<lb n="108"/><span>Do'n Árd-Rígh ár psailm ó scaradar linn i mbliadhna.</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>I mbliadhna leagadh na h-alpairí mí-bhéasach',</span>
<lb n="111"/><span>Chaith ciall a mbaithis le beartanna círéibeach';</span>
<lb n="112"/><span>Gan srian le h-anachain neachtar díobh seach a chéile,</span>
<lb n="113"/><span>Is Dia dá dtagadh ní mheasaim go mbearradh Séamas.</span></p>
<lb n="114"/>
<lb n="115"/><p><span>Tá Séamas marbh is dob' annamh leis bheith ciuin ná tais,</span>
<lb n="116"/><span>Mathghamhain garbh gan anam go dlúth len 'ais;</span>
<lb n="117"/><span>Badh scéal aithiseach dá bpreabadaís ód' chiumhais amach,</span>
<lb n="118"/><span>Géar-screadaim ort is greamuigh fút an cúpla, a leac!</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ar an Dá Ghormánach

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ar an Dá Ghormánach

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
