Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main">0361</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">IMN1913 34-36</note>
                         <note type="L">34</note>
                         <note type="B">1704c 18T</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2017</date><idno>IMN1913 34-36</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author>0361</author><imprint><publisher/><date>1704c 18T</date></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p/>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>CHUIM CLÉIRE NA hÉIRIONN.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Do chualadh fábhaillsgéal go raibh cómh-</span>
<lb n="4"/><span>chruinniughadh coitchionn ag na héanuibh</span>
<lb n="5"/><span>an allúd chuim ceannuis-feadhna agus uach-</span>
<lb n="6"/><span>tarántacht na néan do thabhuirt don té aca</span>
<lb n="7"/><span>is aoirde do dhéanfadh eitill.  Do chuaidh</span>
<lb n="8"/><span>an dreoillín go tirim tósdalach gan fhios</span>
<lb n="9"/><span>fá sgiathánuibh an fhiolair, agus gluaisid</span>
<lb n="10"/><span>na dronga do-áirmhighthe sin iona ndrongaibh</span>
<lb n="11"/><span>le seóla na sárghaoithe a néaluibh na</span>
<lb n="12"/><span>firmiminte, go ndeachuidh an fiolar ós a ccionn</span>
<lb n="13"/><span>uile a ccéin uatha agus san luas 'nar</span>
<lb n="14"/><span>oirisidh, sgeinnios an dreoillín dá dhruím</span>
<lb n="15"/><span>go foluaimneach agus do chuaidh spás éigin</span>
<lb n="16"/><span>ós a chionn.</span></p>
<lb n="17"/>
<lb n="18"/><p><span>Go fírinneach, is mise an dreoillín úd</span>
<lb n="19"/><span>a ccompráid do na fiolaruibh fírléaghanta,</span>
<lb n="20"/><span>do na healádhuibh áirdchéimeacha agus do</span>
<lb n="21"/><span>na seabhcuibh sáruaisle atá a ccóimhthionól</span>
<lb n="22"/><span>na heaguilse; gidheadh, mar is dána dalasach</span>
<lb n="23"/><span>do bhiadh bathlach beag a bhfochair aithicc nó</span>
<lb n="24"/><span>gaisgídhig, is amhla, sin dámhsa fa sgiath-</span></p>
</div>
<pb n="35"/>
<div><lb n="25"/><p><span>ánuibh Harcantus, óir do rinnios Muímh-</span>
<lb n="26"/><span>neach milis-bhriathrach don eachtrannach, agus</span>
<lb n="27"/><span>do chuirios cóta glanmhaiseach Gaodhalach</span>
<lb n="28"/><span>air a chaemhchneas, agus tugas fá bhratuicc</span>
<lb n="29"/><span>Chlainne Míligh an Pléimionnach pleasgánta.</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>Chuim na neithe sin do dhéanamh, tugadar</span>
<lb n="32"/><span>saoithe sáireólacha san teanguin Ghaoidheilge</span>
<lb n="33"/><span>cabhair uatha féin dam, maille re fuirionn</span>
<lb n="34"/><span>focal.  Is díobhso an sagart suairc, an</span>
<lb n="35"/><span>cléireach cráibhtheach agus an dochtúir deigh-</span>
<lb n="36"/><span>theaguisg deaghshómplach Donnchadh mac</span>
<lb n="37"/><span>Cártha .i. Eassbog clúmhuil Corcuídhe an tan</span>
<lb n="38"/><span>so agus a chaomhthach cumuinn cairedamhuil</span>
<lb n="39"/><span>sin .i. Tadhg mac Conmara .i. teagasthóir</span>
<lb n="40"/><span>toghtha tásgamhúil.  Fuaras mar an ccéadna</span>
<lb n="41"/><span>móran focal ó Dhómhnall Ó Cholmáin .i.</span>
<lb n="42"/><span>Dochtúir san dlighe, ó Dhiarmuid mhaith mheic</span>
<lb n="43"/><span>Cártha .i. Diarmuid mac Seághuin bhaoi</span>
<lb n="44"/><span>prímhfhile agus árd-ollamh Leatha Mogha, ó</span>
<lb n="45"/><span>Uilliam mac Cairteáin an dúna .i. file</span>
<lb n="46"/><span>fiosach focailbhínn agus duine uasal árd-</span>
<lb n="47"/><span>fhoghlamtha, agus ó Eóghan Ó Chaoimh.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>Asé fáith fár ghabhas do láimh an beag-</span>
<lb n="50"/><span>shaothar so do chuim eóluis do thabhuirt don</span>
<lb n="51"/><span>aineólach, chuim radharc do thabhuirt do</span>
<lb n="52"/><span>dhalluibh, do chuim soluis an chreidimh do</span>
<lb n="53"/><span>mhéadúgha agus do chuim sgamal na heiriceachta</span>
<lb n="54"/><span>do chianruaga.  Dá lastaoi coinnioll a</span>
<lb n="55"/><span>meádhon grianlaoi, ní mór an solas ná an</span>
<lb n="56"/><span>lonnradh do dhéanfach sí; gidhead oidhche</span>
<lb n="57"/><span>dhorcha dhoiléir is cian an lonnradh do thiocfadh</span>
<lb n="58"/><span>uaithe.  Ní bhfuil aguinn san oileán so na</span>
<lb n="59"/><span>hÉirionn (foríor!) solas ná saorúsáid an</span>
<lb n="60"/><span>chreidimh mar atá a ttíorthuibh eile, acht</span>
<lb n="61"/><span>dorchadus doiléir atá air na fodhaoínibh;</span>
<lb n="62"/><span>is dóibh sin do thairngios an beagshaothar so</span>
<lb n="63"/><span>ó Laittin go Gaedheilg.</span></p>
<lb n="64"/>
<lb n="65"/><p><span>Is lánmhar an chomaoin do chuir air an</span>
<lb n="66"/><span>ccreidiomh agus air a theanga dhúthchuis .i.</span>
<lb n="67"/><span>an Ghaoidheilge, ceannfeadhna cráibhtheach na</span>
<lb n="68"/><span>cléire .i. Eóin Baiste mac Sleibhne, Easbog</span>
<lb n="69"/><span>Chluana agus Rois, óir nír fhágaibh sé aoin</span>
<lb n="70"/><span>leabhar Gaoidheilge dá bhfuair sé a Leath</span>
<lb n="71"/><span>Mogha gan a ccur uile dá naithsgríobha air</span>
<lb n="72"/><span>a chostas féin; agus mar aithris air an</span>
<lb n="73"/><span>Easbog onóireach sin agus chuim fíorúgha</span>
<lb n="74"/><span>an tseanfhocuil so .i. "Le cion agus le</span>
<lb n="75"/><span>honóir oiltear na healadhna," is iomdha</span>
<lb n="76"/><span>comaoin maille bronna óir agus airgid tug</span>
<lb n="77"/><span>an Ridire ró-uasal Séamas mac Coitir</span>
<lb n="78"/><span>d'éigsibh agus d'úghdaruibh Gaoidheilge.</span>
<lb n="79"/><span>Tugadar fós daoine uaisle eile, mar atáid,</span>
<lb n="80"/><span>Ignátius Gúl ó Chnoc Rátha, ógánach uasal,</span>
<lb n="81"/><span>agus Hannraoi ciallmhar mac Códa, iomad</span>
<lb n="82"/><span>óir agus airgid agus iolmhaoine d'aois</span>
<lb n="83"/><span>ealádhan tré sgríobh iomad leabhar dóibh.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>Ciodh fár chóra do na daoinibh uaisle réamh-</span>
<lb n="86"/><span>ráidhte aithris do dhéanamh air mhaith-ghníomhuibh</span>
<lb n="87"/><span>náisiúnta spioradálta ná do chaiptiníbh</span>
<lb n="88"/><span>na nanam agus d'aodhairídhibh na ttréadh .i.</span>
<lb n="89"/><span>an Eagluis; ó 'siad oidídhe múinte agus</span>
<lb n="90"/><span>trompadóirídhe fromhtha na fírinne iad, is</span>
<lb n="91"/><span>cóir dóibh airtioguilídhe an chreidimh atá</span>
<lb n="92"/><span>a ccré na napstal do mhúine do na Críos-</span>
<lb n="93"/><span>tuighthibh; ó siad teagastóiridhe agus</span>
<lb n="94"/><span>lóchranna lonnracha an chreidimh iad, is</span>
<lb n="95"/><span>oircheas dóibh na húrnuighthe is feárr air bith .i.</span>
<lb n="96"/><span>an phaidior do theasasg do na poibliochaibh;</span>
<lb n="97"/><span>ó siad stiúróiridhe agus feadhmannuicc an</span>
<lb n="98"/><span>Áird-rígh iad, atá d'fhiachuibh ortha aithne</span>
<lb n="99"/><span>reacht agus dlíghe Dé do chraobhsgaoile; ó siad</span>
<lb n="100"/><span>gardhadóirídhe agus turnuighthe Chríost</span>
<lb n="101"/><span>agus lucht ionaide air talamh iad, atá</span>
<lb n="102"/><span>d'fhiachuibh ortha aithne agus usáid na</span>
<lb n="103"/><span>Sácramentídhe do thabhuirt amach do na fíor-</span>
<lb n="104"/><span>aonuibh, ó siad dochtúirídhe agus prionnsuíghe</span>
<lb n="105"/><span>parthais iad, is ceart dóibh aicídíghe marbhthacha</span>
<lb n="106"/><span>na bplacuídhe do leighios agus planndaoi</span>
<lb n="107"/><span>socharacha na subháilce do shíolchur a lubhghort</span>
<lb n="108"/><span>an anma.  Chuige sin do dhéanamh agus do</span>
<lb n="109"/><span>ghníomh-ghnáthúgha, do gheabhuid siad coghnamh</span>
<lb n="110"/><span>mór san leabhar so maille re na mhíniúgha,</span>
<lb n="111"/><span>le na léaghamh no le na chur da léaghamh do na</span>
<lb n="112"/><span>poibliochuibh; gidheadh mar do thuigion fear</span>
<lb n="113"/><span>léighinn leathfhocal, ní riachtanach dámhsa</span>
<lb n="114"/><span>tuille do labhairt d'eagla go naibeórthaoi</span>
<lb n="115"/><span>liom gur chosmhuil me ris an uan úd do bhí</span></p>
</div>
<pb n="36"/>
<div><lb n="116"/><p><span>ag múine méilídhe dhá mháthair; mar an ccéadna</span>
<lb n="117"/><span>ní cóir d'aoinneach an beagshaothar so do</span>
<lb n="118"/><span>dhiomoladh tré na tharrang ó leabhar eile,</span>
<lb n="119"/><span>acht mar nár chóir an rae no an téasga do</span>
<lb n="120"/><span>lochtúgha do ghaibh a solas uile ón ngréin.</span>
<lb n="121"/><span>Dá raibh aoinneach neamh-charthannach do</span>
<lb n="122"/><span>dhiomoladh na hoibresi, déanadh féin ní bhus</span>
<lb n="123"/><span>feár í agus ní is líonmhuire, agus biaidh mise</span>
<lb n="124"/><span>sásda; agus muna ndéinidh, bíoch 'na</span>
<lb n="125"/><span>thost.</span></p>
<lb n="126"/>
<lb n="127"/><p><span>Sibhsi, iomorro, a Eagluis Dé, a choinn-</span>
<lb n="128"/><span>siléiridhe na bhflaitheas, a lucht maithfe an</span>
<lb n="129"/><span>pheaca, agus a lucht díbeartha na ndeamhan</span>
<lb n="130"/><span>agus a lucht déanta na bhfeart agus na</span>
<lb n="131"/><span>míorbhuillidhe, cuirim an leabhar so air bhúr</span>
<lb n="132"/><span>ccomuirce agus fá bhúr mbreithiomhnas; agus</span>
<lb n="133"/><span>sirim go díthchiollach eadarghuidhe ár naomh</span>
<lb n="134"/><span>patrúin naomhtha .i. Pádruig, Colam Cille,</span>
<lb n="135"/><span>Fionnbharr, Bríghid, Gobnuit agus ímpídhe</span>
<lb n="136"/><span>na naomh agus na mbannaomh eile ndúthchuis,</span>
<lb n="137"/><span>an beagshaothar so do dhul chuim glóire Dé</span>
<lb n="138"/><span>agus leasa mh'anma féin agus fá dhéoig</span>
<lb n="139"/><span>chuim sochair agus somhaoine coitchionn lucht</span>
<lb n="140"/><span>áitreibh an oileáinsi na hÉirionn.  Bíoch</span>
<lb n="141"/><span>mar sin.</span></p>
<lb n="142"/>
<lb n="143"/><p><span>Bhúr searbhóntaoi bithdhílios go bás .i.</span>
<lb n="144"/><span>Conchúbhar mac Cairteáin, Sagart porróiste</span>
<lb n="145"/><span>Ghleanna Maghair.</span></p>
<lb n="146"/>
<lb n="147"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Preface to Agallamh na bhFíoraon

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Preface to Agallamh na bhFíoraon

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
