Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main"/><author><name type="main"/></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Deirdre D'Auria and Eilís Ní Mhearraí</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">===pb n="96" /===
B</note>
                         <note type="L"/>
                         <note type="B"/>
                         <note type="C"/>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>===pb n="96" /===
B</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><bibl><title/><author/><imprint><publisher/><date/></imprint>
 </bibl></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p><span>
AN SÚISÍN BÁN</span></p>
<lb n="0"/>
<lb n="1"/><p><span>Do ráinig liom ainnir ar mhúscailt don lá,</span>
<lb n="2"/><span>Trácht na coille gluise cois imill trágha.</span>
<lb n="3"/><span>Báinchnis shnoighte mhilis bhúidh mhiochair mhná,</span>
<lb n="4"/><span>d'fhúig támhachlag me le cumann rúin di agus grádh.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Ar a trácht am choinne is cliste d'umhlas don bháb;</span>
<lb n="7"/><span>Gan cháirde fiosaim di go búch milis cáidh</span>
<lb n="8"/><span>Ar bhás na righthe, nuair a mhúscail an t-ár</span>
<lb n="9"/><span>Idir Pháris toir agus fir an trúip Menelaus.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Ba scáinneach snaidhmeach tiugh a fionndlaoithe ag fás,</span>
<lb n="12"/><span>Fáinneach deise ag tuitim dlúth léi go mán,</span>
<lb n="13"/><span>A brághaid mar lil, 's a ruisc mar dhrúcht criostail ar bán,</span>
<lb n="14"/><span>Gan cháim a braoithe, is luisne 'na gnúis ghil mar bhláth.</span>
<lb n="15"/></p>
</div>
<pb n="97"/>
<div><lb n="16"/><p><span>"Fág me, a dhuine," ar sise, "is fonn leat me chrádh;</span>
<lb n="17"/><span>Go bráth ní thiocfaidh leat mo chlúsa do bháth;</span>
<lb n="18"/><span>Táimse (ag) guirm choimirc complacht na ngrás,</span>
<lb n="19"/><span>Mo chás, ar chluiche an bhruit bhuig lúbaigh ag námhaid."</span></p>
<lb n="20"/>
<lb n="21"/><p><span>"Do ráidhte binne i bhfuirm úrshlat an dáin</span>
<lb n="22"/><span>Do thálais liot 'na dtuile dúbailt gach práis;</span>
<lb n="23"/><span>Mo chrádh go gcuirfir mise i bpongcaibh an bháis,</span>
<lb n="24"/><span>Gan sásamh cluiche an bhruit faoi chlúda na bhfeádhach.</span></p>
<lb n="25"/>
<lb n="26"/><p><span>"Is dána thuigthear liot an connradh san d'fhagháil,</span>
<lb n="27"/><span>Gan pháirt gan chion gan fios mo chúise 'na dháil,</span>
<lb n="28"/><span>Gan scáth roim dhlighthe breitheamh cúirte ná stáit,</span>
<lb n="29"/><span>Acht fáscadh ar imirt chluiche an chungcais led phráing."</span></p>
<lb n="30"/>
<lb n="31"/><p><span>"An tu an bháb thug tuitim bile clú Cloinne Dá,</span>
<lb n="32"/><span>Nó an bháb thug scrios mac Uisnigh d'ionnsaigh tar sáil,</span>
<lb n="33"/><span>Nó an bháb chuir Conall cumais cúrsa chun fáin,</span>
<lb n="34"/><span>Nó an stáid thug bruid sliocht finne i dtriúch Inis Fáil?"</span></p>
<lb n="35"/>
<lb n="36"/><p><span>"Ní gátar tuille," ar sise, "scrúdadh dhon táin;</span>
<lb n="37"/><span>Mo cháil ní frithir liot i gcunntas na bhfáidh</span>
<lb n="38"/><span>Do mhnáibh do rith le hiomad drúise thar fál,</span>
<lb n="39"/><span>Le grádh do chluiche an bhruit bhuig lúbchluthair d'fhagháil."</span>
<lb n="40"/></p>
</div>
<pb n="99"/>
<div><lb n="41"/><p><span>Bzzzzz1848 19L</span>
<lb n="42"/><span>CzzzzzPrós</span>
<lb n="43"/><span>Cionn Trágha,</span>
<lb n="44"/><span>December 29th, '48.</span></p>
<lb n="45"/>
<lb n="46"/><p><span>'Uasail onóraigh,</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Atá súil agam go ndéanfair foidhne ormsa lén' fhaid</span>
<lb n="49"/><span>nár fhéadas scríobhadh chughatsa insa mhéid nur éilighis me</span>
<lb n="50"/><span>mar gheall ar "an Buachaill Caol Dubh."  Agus do bhíossa</span>
<lb n="51"/><span>ar mo dhícheall dá lorg dhuit, gur ráinig liom é dh'fhagháil ó</span>
<lb n="52"/><span>bhean dall darbh ainm Máire Ní Ghairbhiaith, sé ranna dhe;</span>
<lb n="53"/><span>agus an chuid eile ó uasal léigheanta Pádruig Ó Fuartháin</span>
<lb n="54"/><span>insa Daingean Uí Chúise; agus dubhairt sé liom gur chuir</span>
<lb n="55"/><span>Seán Ó Dála scríbhneóireacht chuige mar gheall air i</span>
<lb n="56"/><span>mbeagán laethaibh ó shoin.  Anois cuirfeadsa chughatsa</span>
<lb n="57"/><span>le chéile iad, agus tá súil agam go mbeir buidheach díom;</span>
<lb n="58"/><span>agus déin féin breitheamhantas do thabhairt ortha, mar is</span>
<lb n="59"/><span>cuibhe dhuit go maith.</span></p>
<lb n="60"/>
<lb n="61"/><p><span>Atáim ro-bhuidheach insa méid tabharthas do chuiris</span>
<lb n="62"/><span>chughamsa led dearbhráthair, agus cuimhneamh orm an</span>
<lb n="63"/><span>fhaid (seo) ó bhaile; agus tá súil agam, 'uasail léigheanta,</span>
<lb n="64"/><span>go bhfaighidh an méid seo scríbhneóireacht tusa id shláinte</span>
<lb n="65"/><span>go maith mar badh mhaith liom tú bheith anois.</span>
<lb n="66"/></p>
</div>
<pb n="100"/>
<div><lb n="67"/><p><span>Atá t'athair níos fearr anois 'ná mar do bhí sé tá</span>
<lb n="68"/><span>tamall ó shoin, buidheachas leis an Tighearna dhá thaobh</span>
<lb n="69"/><span>anois; mar n'fuil ní ar bith do thabhraistí le fagháil ó</span>
<lb n="70"/><span>Dhia is fearra 'ná an tsláinte mhaith.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>Ní bhfaghaimse taitneamh (a) gabháil chun Baile Móir</span>
<lb n="73"/><span>nuair ná bíonn súil agam le tusa fhiscint ann, insa méid</span>
<lb n="74"/><span>'an taithniomh agus an grádh do bhí agam duit ó chuireas</span>
<lb n="75"/><span>aithne ortsa.  Agus anois, 'uasail onóraigh, atá súil</span>
<lb n="76"/><span>agam, má tá uireasba ar an méid seo do scríbhinn ná</span>
<lb n="77"/><span>tabharfair achmhusán orm dá thaobh anois.  Atá súil</span>
<lb n="78"/><span>agam do scríbhinn d'fhagháil uaitse chomh tapaidh is a</span>
<lb n="79"/><span>bheidh uain agat ar a dhéanamh anois.  Agus atá súil</span>
<lb n="80"/><span>agm le breis nódhacht do chur chughatsa, an chéad scríbhinn</span>
<lb n="81"/><span>eile a chuirfead id láthair.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Anois, beannacht uaimse chughatsa, 'uasail onóraigh;</span>
<lb n="84"/><span>Séamus Gudman, mar ní bréag é t'ainm.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>Pádraig de Lonndra, Cionn Trágha.</span></p>
<lb n="87"/>
<lb n="88"/><p><span>CzzzzzFil.</span>
<lb n="89"/><span>AN BUACHAILL CAOL DUBH, mar leanas:</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>Is fada fánach ar fiarán dam</span>
<lb n="92"/><span>Ag súil let fhagháilse, a mhaighdean óg,</span>
<lb n="93"/><span>Go bhfuil na táinte agus mise i ngrádh leat,</span>
<lb n="94"/><span>A mhion-chraobh áluinn na bhfáinní óir.</span>
<lb n="95"/><span>Bíodh gur náir dhuit mur' dtighir im láthair</span>
<lb n="96"/><span>Aon oidhche amháin is me fhiscint beó;</span>
<lb n="97"/><span>Is (a) chroidhe na páirte, mo mhíle slán leat,</span>
<lb n="98"/><span>'S ó ghlaeidh an bás me, agus tabhair dham póg.</span>
<lb n="99"/></p>
</div>
<pb n="101"/>
<div><lb n="100"/><p><span>Maidean aoibhinn aerach 's me ag gabháil tríd an choill</span>
<lb n="101"/><span>chraobhaigh</span>
<lb n="102"/><span>Do casadh orm spéirbhean is í ag buint cnó;</span>
<lb n="103"/><span>Do leigeas (orm) léise gurbh fhánuidhe saobh me</span>
<lb n="104"/><span>Go ndéanfainn a bréagadh le cúpla póg.</span>
<lb n="105"/><span>Do shuidh an chúilfhionn lem ais go múinte,</span>
<lb n="106"/><span>'S do chuir sí síos dam a smaointe cóir:</span>
<lb n="107"/><span>"Is a bhruinngheal shúgach gur tu mo rún sa,</span>
<lb n="108"/><span>Go dtéighead i gcumhdach síos fé'n bhfód."</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>Do bhí bean uasal seal dá luadh liom</span>
<lb n="111"/><span>'S do chuir sí suas díom fóríor géar;</span>
<lb n="112"/><span>Do ghabhas lé stuaghaire na mbaile gruamdha</span>
<lb n="113"/><span>'S do dhéin sí gual dubh de lár mo chléibh;</span>
<lb n="114"/><span>Dá mbeadh a ceann súd ar thaobh an teampuill</span>
<lb n="115"/><span>Do bheinn gan amhras ar m'ádhbhar féin;</span>
<lb n="116"/><span>'S anois táim caillte, níl gnó (bheith ag) cainnt air,</span>
<lb n="117"/><span>Agus beidh mo mhuinntear ag gol im dhéidh.</span></p>
<lb n="118"/>
<lb n="119"/><p><span>Agus insan oidhche nuair a bhuinim díom ann,</span>
<lb n="120"/><span>Agus téighim 'an tuinn úd amach ar snámh,</span>
<lb n="121"/><span>Agus leanaim díreach ar fhaid na slighe 'muigh,</span>
<lb n="122"/><span>Agus as súd síos go dtí Muileann Geárr.</span>
<lb n="123"/><span>Leanann dís me de bhuachaillí groidhe mear,</span>
<lb n="124"/><span>Is dubhairt ná fillfeadh, is d'iarr leath 'om páirt;</span>
<lb n="125"/><span>Agus dubhart ná géillfeadh don bhuachaill caol dubh</span>
<lb n="126"/><span>Nó a' bhfúigfeadh céad míle fear 'n-a cháil.</span>
<lb n="127"/></p>
</div>
<pb n="102"/>
<div><lb n="128"/><p><span>Nuair nach féidir ár gcol-na a réidhteach,</span>
<lb n="129"/><span>Fúigfead Éire le chéile fút;</span>
<lb n="130"/><span>Raghad go hÉigipt, nó seal don Ghréig úd,</span>
<lb n="131"/><span>Mar shúil leis an saoghal is ná ficfinn thú;</span>
<lb n="132"/><span>Nách truagh 'na dhéidh sin mo mháthair féinig,</span>
<lb n="133"/><span>Beidh ag géarghol 's ag sileadh súl;</span>
<lb n="134"/><span>Mo chumha mar thréig me ar fad mo ghaolta</span>
<lb n="135"/><span>'S gur ghuidheadar mése go dtéighinn san úir.</span></p>
<lb n="136"/>
<lb n="137"/><p><span>Isé an buachaill caol dubh é, liosta, léigheanta,</span>
<lb n="138"/><span>Fada, féithleach 'nar geanamhail snódh,</span>
<lb n="139"/><span>do chlaoidh me féinig, do chuir dhen tsaoghal me,</span>
<lb n="140"/><span>d'fhúig gan spréidh me gan caraid beó;</span>
<lb n="141"/><span>Anonn dá dtéighinnse go cuan Bhinn Éadair</span>
<lb n="142"/><span>Nó den léim sin go hInis Mór,</span>
<lb n="143"/><span>Cia gheóbhainn taobh liom acht an buachaill caol dubh,</span>
<lb n="144"/><span>Is chuir sé a léir-chrobh isteach im dhóid.</span></p>
<lb n="145"/>
<lb n="146"/><p/></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Congantóirí Sheáin Uí Dhálaigh

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Congantóirí Sheáin Uí Dhálaigh

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
