Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Éire agus an Ghluaiseacht Impireamhail</title><author><name type="main">Maine</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1915_05_29_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1915</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1915_05_29_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Maine</author><title>Éire agus an Ghluaiseacht Impireamhail</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1915</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Éire agus an Ghluaiseacht Impireamhail.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tá gluaiseacht mhór impireamhail ar siubhal anois in gach ríoghacht dá bhfuil</span>
<lb n="4"/><span>fá'n mbratach crosach, mar go bhfuil sean-Shasana i dteannta agus tá gach</span>
<lb n="5"/><span>dream dá bhfuil dílis dí ag brostú chuice le cabhair.  Ní baoghal do'n náisiúntacht</span>
<lb n="6"/><span>an impireamhaileacht má tá an náisiúntacht láidir, ach deineann sí cos ar bolg</span>
<lb n="7"/><span>ar náisiúntacht chomh luath is eéirigheann níos laidre ná í.  An dian-ghluaiseacht</span>
<lb n="8"/><span>impireamhail atá anois ar siubhal ní hiongnadh linn go bhfuil sí Gallda nó</span>
<lb n="9"/><span>neamh-Ghaedhealach.  Na daoine atá ag pléidhe léi muna Gaill iad féin, táid</span>
<lb n="10"/><span>go léir Gallda.  Tá a lan acu muintearach le náisiúntacht Ghaedheal, b'fhéidir,</span>
<lb n="11"/><span>ach chomh luath is a thosuighid ar teagasg impireamhail a thabhairt uatha bíd chomh</span>
<lb n="12"/><span>Gallda leis na Gaill féin: Béarla ghá labhairt aca; fuagráin is foilleáin</span>
<lb n="13"/><span>is duilleóga Béarla gha sgapadh aca; leabhra Béarla agus páipéir Bhéarla ghá</span>
<lb n="14"/><span>léigheadh aca; clú Shasan ghá chur i n-áirde aca sa tír seo; bréaga chomh maith</span>
<lb n="15"/><span>le fírinne ghá chur i n-iúil aca; agus iad ar mhaithe le hÉirinn!  Nílim ag</span>
<lb n="16"/><span>iarraidh cur i gcéill nár cheart dúinn i nÉirinn cuidiú le Sasana 'sa gcogadh so,</span>
<lb n="17"/><span>ná a mhalairt.  Is cuma nó duine easlán ag éirthe as mór-thinneas do Éire fá</span>
<lb n="18"/><span>láthair.  Ní sí ach ag teacht chuice féin, agus b'fhéidir go gcuirfeadh corrú</span>
<lb n="19"/><span>mór as dí agus go ndéanfadh sé dochar mór di, go díreach mar a chuirfeadh biadh</span>
<lb n="20"/><span>láidir nó dighe a bheadh ró-bhríoghmhar nó saothar dian an duine lag ar gcúl.  Ní</span>
<lb n="21"/><span>hionann ár gcás-na is cás na Frainnce; níl sé le léigheadh i bpáipéaraibh na Frainnce; ní</span>
<lb n="22"/><span>teagasgthóirí Sasanach atá ag brostú muinntire na Fraingce  chun troda; níl</span>
<lb n="23"/><span>impireamhaileacht Shasana ghá moladh do mhuinntir na Fraingce.  Tá Austria agus</span>
<lb n="24"/><span>an Ungáir ag troid guala ar ghualainn ar an taobh eile.  Má tá féin níl an</span>
<lb n="25"/><span>Ghearmáinis i n-uachtar san Ungáir.  Ní hionann sgéal dúinne, agus</span>
<lb n="26"/><span>is baoghal dúinn an ghluaiseacht impireamhail atá anois ar siubhal.  Caithfidh na</span>
<lb n="27"/><span>Gaedhilgeoirí Éire do chosaint ar an mbaoghal soin.  Caithfimid an neart do</span>
<lb n="28"/><span>dhlúthú agus do chur le chéile agus saothar do dhéanamh ar son Éireann thar mar</span>
<lb n="29"/><span>ba ghnáthach linn.  Bíodh an ceart ag Sasana sa gcogadh so nó ná bíodh, bíodh sé</span>
<lb n="30"/><span>de dhualgas orainn cuidiú le Sasana sa gcogadh seo nó ná bíodh, sé an Béarla</span>
<lb n="31"/><span>an teanga atá ag marbhú na Gaedhilge, agus 'sé an Galldachas námha an</span>
<lb n="32"/><span>Ghaedhealachais.  Bhí daille míofhortúnach éigin orainn le céad bliain anuas a chuir </span>
<lb n="33"/><span>amú sinn i gcúrsaíbh oideachais.  Tá an daille céadna fós ar ár súilibh, agus</span>
<lb n="34"/><span>taobh amuich de'n obair a rinne daoine a brostuigheadh ag an gConnradh níl pioc</span>
<lb n="35"/><span>déanta ag lucht oideachais do'n Ghaedhilg.  Sé an Connradh crann cosanta na</span>
<lb n="36"/><span>Gaedhilge fós agus is baoghalach, de réir gach cosamhlachta, gur fada go mbídh</span>
<lb n="37"/><span>aon chrann eile ann le n-a cosaint.</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>Ní bhíonn meas ar rud muna rud mór é, ach is mó againn páiste atá ina</span>
<lb n="40"/><span>Ghaedhilgeoir ná Béarlóir ina cheann ar an bpobul.  Is mór an rud an tráth so</span>
<lb n="41"/><span>de shaoghal Éireann rang Gaedhilge, dá laghad é.  Is mór an rud teaghlach amháin</span>
<lb n="42"/><span>a choinnigheann  an Ghaedhilg i n-uachtar.  Nílmid gan neart ar an sgéal.  Is beag</span>
<lb n="43"/><span>ball nach dtiocfadh linn rang beag Gaedhilge do chur ar bun, nó rang chun stair</span>
<lb n="44"/><span>na hÉireann do theagasg.  Is féidir linn má bhrostuighimid, an Ghaedhilg do</span>
<lb n="45"/><span>choinneál beo agus dúthchas náisiúntach do choimeád os comhair na ndaoine.</span>
<lb n="46"/><span>Ná bímís droch-mhisneamhail.  Ná téighimís in éadóchas.  Claodhamaois le n-ár</span>
<lb n="47"/><span>n-oideachas dúthchais agus le n-ár nGaedhilg féin.  Is mór an t-adhbhar misnigh</span>
<lb n="48"/><span>dúinn í, muna mbeadh fágtha again di ach na sean-fhocla.  “Níor chaill fear</span>
<lb n="49"/><span>an mhisnigh ariamh é.”  “Ní breagacht a ghníons brochán ach min.”  “Níl gaoth nach</span>
<lb n="50"/><span>séidean do dhuine éigin.”  Tá gaoth bheag ag séideadh dúinne fá láthair.</span>
<lb n="51"/><span>Tógamaois ár seolta, i n-ainm Dé, agus bímís ag gluaiseacht.</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Maine.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Éire agus an Ghluaiseacht Impireamhail

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Éire agus an Ghluaiseacht Impireamhail

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
