Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Gaedhil Chorcaighe</title><author><name type="main">Céit Mac Máthach</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1915_04_10_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1915</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1915_04_10_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Céit Mac Máthach</author><title>Gaedhil Chorcaighe</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1915</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Gaedhil Chorcaighe.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Deineadh ana bhailiú i gcóir Chiste na Teangan annso i gCorcaigh i mbliadhna.</span>
<lb n="4"/><span>Ana bhailiú ab 'eadh é agus a ghanghúisighe a's tá airgead agus a dhaoire a's</span>
<lb n="5"/><span>tá gach nidh, bia agus uile.  Bailiú abhfad níos fearr ná bailiú na mbliadhnta</span>
<lb n="6"/><span>d'imigh tharainn le tamall ab eadh é 'n-a shligh féin.</span></p>
<lb n="7"/>
<lb n="8"/><p><span>Ní ceart do lucht Connradh na Gaedhilge annso an meudú measa so aca</span>
<lb n="9"/><span>tagaithe ag a gcomh-chathraightheoirí ar an dteangain a scaoileadh uatha gan</span>
<lb n="10"/><span>tairbhe a bhaint as.  Ní ceart do Ghaedhealaibh i n-aon bhall d'á mbíd aon bhuadh</span>
<lb n="11"/><span>a fhaghaid a scaoileadh uatha ar neamh-nidh.  Ní ceart é bheith le rádh le Gaedhealaibh</span>
<lb n="12"/><span>níos mó: Faghaid buadh acht taréis a fhachta dhóibh fanaid ag maoidheamh agus ag</span>
<lb n="13"/><span>comh-mholadh a chéile mar gheall air i n-ionad buadh eile do lorg dá bhithinn ionnus</span>
<lb n="14"/><span>go n-ath-daingnighid a naimhde iad féin go gcuirid an buadh do rugadh ortha ar </span>
<lb n="15"/><span>neamh-nídh.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>Acht ní'l de chrot air go bhfuil sé d'fhonn ar Árd-Coiste Chorcaighe fana-</span>
<lb n="18"/><span>mhaint ag maoidheamh as ag comh-mholadh a chéile.  Tá sé ráidhte go bhfuilid chun</span>
<lb n="19"/><span>feuchaint indiaidh staid na Gaedhilge ins na scoileannaibh sa chathair agus, timcheall</span>
<lb n="20"/><span>na cathrach.  Tá sé i n-am san a dheunamh gan amhras acht “is fearr deunaigh nó</span>
<lb n="21"/><span>ró-dheunaigh.”</span></p>
<lb n="22"/>
<lb n="23"/><p><span>Fós cloisim go bhfuil Rúnaidhe agus Cisteoir an Árd-Choiste cheudna chun</span>
<lb n="24"/><span>gabhail timcheall na cathrach agus timcheall comharsanachta na cathrach i n-áit ar</span>
<lb n="25"/><span>bith a ghnáthuighid sluagh a bheith: mar atá: — Bóthar an Iarthair, an Dúbhglas an</span>
<lb n="26"/><span>Bhlária, ar feadh na linne Duibhe, an “Fox and Hounds” go seasaid</span>
<lb n="27"/><span>anáirde ar chlaidhe, nú ar bhfalla, nú ar charr agus go ndeunaid cainnt leis na</span>
<lb n="28"/><span>daoine i dtaoibh na teangan agus an bhaint atá aici le náisiúntacht; agus le</span>
<lb n="29"/><span>cúrsaí Gaedheal.  Sin an saghas saothair a mholfainn.  Róchiúin atáid na Gaedhil le</span>
<lb n="30"/><span>sealadh.  Tá sé i n-am dóibh iad féin a chur i n-úil don tsluagh arís.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Laistigh den Chonnradh féin táthar is dóigh liom, chun breis anama a chur</span>
<lb n="33"/><span>san obair.  Táthar chun cualacht le h-aghaidh díospóireachta as Gaedhilg a chur</span>
<lb n="34"/><span>ar bun.  Do bhíodh, is dóigh liom, saghas éigin díospóireachta Gaedhilge i ngach</span>
<lb n="35"/><span>craoibh ag na Gaedhilgeoirí innta 'n-a measg féin.  Cloisim go h-áirighthe</span>
<lb n="36"/><span>go mbíodh Gaedhilgeoirí Chorgaighe ag conspóid de shíor i dtaoibh ceisteannaibh</span>
<lb n="37"/><span>díth chéillidhe as Gaedhilg acht níor cheart faillighe a dheunamh ar na ceisteannaibh</span>
<lb n="38"/><span>bríoghmhara acht an oiread.  Is mó de thábhacht iad sa deire thiar thall ná na</span>
<lb n="39"/><span>ceisteanna díth chéillidhe.  Teastuigheann taithighe uainn ar bheith ag</span>
<lb n="40"/><span>cur síos ar cheisteannaibh bríoghmhaire tábhachtacha as Gaedhilg, toisc as fá</span>
<lb n="41"/><span>deinimíd.  Is fusa linn cur síos ar chruadh-ádhbharaibh cainte agus ar chruadh-</span>
<lb n="42"/><span>cheisteannaibh as Beurla, agus sin é an fáth is mó dar liom go mbíonn Gaedhilgeoirí</span>
<lb n="43"/><span>a' labhairt Beurla eadtortha féin chomh minic san.  Fós rud eile: i n-ionad bheith</span>
<lb n="44"/><span>ag fanamhaint mar bhíd deighilte ó chéile i mbuidheanta beaga, buidhean acu i ngach</span>
<lb n="45"/><span>craoibh, ba cheart do Ghaedhilgeoirí Chorcaighe teangmháil le chéile níos minicighe</span>
<lb n="46"/><span>ar aon-chomhluadar.  As an gcomh-theangmháíl a fachtar an aithne agus is as</span>
<lb n="47"/><span>an aithne a thig fás na bráithreacha agus an chompántas agus an cumainn a</span>
<lb n="48"/><span>bhaineas leo.</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>Do bhí cuirm cheoil agus dráma ag muinntir Chraoibhe na Paróiste Theas</span>
<lb n="51"/><span>sa nGrianán, astoidhche lae 'le Pádraig.  Bhí an chuirm cheoil go han mhaith agus </span>
<lb n="52"/><span>do léirigheadh dráma — Caitlín Ní hUallacháin — go maith freisin.</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>Do bhí Eoin Mac Néill annso Lá 'le Pádraig agus do labhair sé go</span>
<lb n="55"/><span>bríoghmhar an lá son le hÓgláchaibh na hÉireann; agus do labhair sé chomh</span>
<lb n="56"/><span>bríoghmhar leis an sluagh an oidhche roimis sin ó fhuinneoig halla na nÓglách.</span></p>
<lb n="57"/>
<lb n="58"/><p><span>Céit Mac Máthach.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Gaedhil Chorcaighe

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Gaedhil Chorcaighe

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
