Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Ní Críoch go gCuirtear Deire le Gach Gnó</title><author><name type="main">Cáit Ní Dhonnchadha</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1914_12_05_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1914</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1914_12_05_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cáit Ní Dhonnchadha</author><title>Ní Críoch go gCuirtear Deire le Gach Gnó</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1914</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>“Ní Críoch go gCuirtear Deire le Gach Gnó.”</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Sean-fhocal é sin agus oireann sé comh maith don tsaoghal atá ann anois</span>
<lb n="4"/><span>nach miste dúinne machtnamh a dhéanamh air le súil go raghadh se chun toibhthe</span>
<lb n="5"/><span>dhúinn d'fhonn cóir chosanta do chur orainn féin ar son na hEireann.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Ní'l éinne ar an saoghal so na go mbíonn a gnó féin curtha roimpi ag Dia.</span>
<lb n="8"/><span>Tá ceangal uirthi i láthair Dé an gnó soin do dhéanamh go toilteannach gan</span>
<lb n="9"/><span>gearán: agus an duine ná hiompuruigheann an obair sin do réir reacht Dé</span>
<lb n="10"/><span>ní féidir di gan an mí-shuaimhneas do bheith dá crádh.  Is amhlaidh don duthaigh do</span>
<lb n="11"/><span>ndighiltear a lucht comhnuidhthe ó thaithighe na siabhialtachta.  Téidheann an treabh</span>
<lb n="12"/><span>soin chun dirigh mar caitheann siad a saoghal bun ós cionn le beathadh nádúra</span>
<lb n="13"/><span>an duine.</span></p>
<lb n="14"/>
<lb n="15"/><p><span>Cad é an sásamh a gheibhtear a saoghal a caithtear mar sin?  Cad é an</span>
<lb n="16"/><span>t-aoibhneas nó an tairbhthe nó an taitneamh a thagann as?  Níor chruthaigh Dia,</span>
<lb n="17"/><span>moladh go deó Leis, an duine chun a shaoghal a thabhairt mar sin.  Tá fáth éigint</span>
<lb n="18"/><span>eile leis an ngnó agus ní mór féachaint isteach ann agus ar saoghal do thabhairt</span>
<lb n="19"/><span>do réir mar a fhoilsightear dúinn é dhéanamh fé scáth Dé.  Ná bactar leis an</span>
<lb n="20"/><span>dtreibh go mbíonn súil i n-áirde aca le scléip agus caitheamh aimsire ó thúis deire.</span>
<lb n="21"/><span>Is leamh leó soin aon obair a dhéanamh thré ghrádh do'n obair.  Tagann doicheall</span>
<lb n="22"/><span>ortha chun an ghnótha a cuirtear n-a gcúram.  Mothuightear an patfhuaracht soin</span>
<lb n="23"/><span>níosa minicidhe i gcúrsaí saoghail an phobail le teacht na haimsire.  Féách an</span>
<lb n="24"/><span>bacrain go léir ata dhá dhéanamh ag an sclábaidhe i nÉirinn d'fhonn cos istigh</span>
<lb n="25"/><span>d'fhághil ar riaradh an riaghaltais.  'Sé ata uaidh, dar leis, ná é féin a bheith</span>
<lb n="26"/><span>comhpháirteach le lucht an ghustail i ngach gnó a bhaineann leis an dtír acht 'sé</span>
<lb n="27"/><span>toradh an bhachraim sin ná go bhfuil ceannfé agus náire ag dul don sclábhaidhe</span>
<lb n="28"/><span>mar an té a fhéachfadh isteach sa sgéal i gceart is lugha a ghoileann cúramaí</span>
<lb n="29"/><span>an tsaoghail air sin ná ar aon dream eile ar an bpoba.  Má dheineann sé a</span>
<lb n="30"/><span>ghnó lae mar badh dhual dó, beidh a aigne ar a shuaimhneas aige agus ar ndóigh</span>
<lb n="31"/><span>sin buadh saoghail an duine aigne suaimhneasach do bheith aige.  Má dheineann</span>
<lb n="32"/><span>sé faillighe ar a ghnó beidh toradh na bhfillighe air féin agus air an nduthaigh.</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>'Sé lucht an ghustail agus aicme le poilitidheacht atá ag séideadh fén</span>
<lb n="35"/><span>clábhaidhe agus dá chur bun ós cionn le n-a leas.  I bhfad uainn an Riaghaltas</span>
<lb n="36"/><span>go ngabhann gustal agus lucht poilitidheacht le chéile i ndálaibh na feise atá</span>
<lb n="37"/><span>ag brath ar a chomhairle.  Do bhí an bochtán agus lucht an ghustail i nÉirinn ón</span>
<lb n="38"/><span>gcéad lá.  Do tugadh moladh agus asmúchán do'n dá dhream soin do réir mar</span>
<lb n="39"/><span>do thuilleadar é i ngáthbheathidh na ndaoine.  Do b'in é teagasg an Ghaedhil</span>
<lb n="40"/><span>agus fuair sé an teagasc soin a dhoimhneacht le léighinn agus a corp diadhachta</span>
<lb n="41"/><span>a meóin agus a intinne.</span></p>
<lb n="42"/>
<lb n="43"/><p><span>'Sé an scrios é comhacht eolais agus cráibhtheacht do bheith ag dul i laige i</span>
<lb n="44"/><span>riaradh an tsaoghail indiu.  Tá saghas eolais dá dhéanamh amach againn i n-aghaidh</span>
<lb n="45"/><span>an lae atá dhá gcur chun cinn i seascaireacht agus i n-áise an tsaoghail acht i</span>
<lb n="46"/><span>n-éagmuis an eolais sin tá eolas eile ann — an -t-eolas a thagann ó Dhia don</span>
<lb n="47"/><span>chineadh a bhíonn umhal dó — agus  ní fuláir an t-eolas soin do bheith fighte isteach i</span>
<lb n="48"/><span>ngnáth-shaoghail an phobail agus a bheith n-a príomh thaca dá n-impur.</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>Cáit Ní Dhonnchadha.</span>
<lb n="51"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ní Críoch go gCuirtear Deire le Gach Gnó

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ní Críoch go gCuirtear Deire le Gach Gnó

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
