Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Ag Tabhairt fá'n Obair</title><author><name type="main">P. Ó D.</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1914_09_26_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1914</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1914_09_26_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>P. Ó D.</author><title>Ag Tabhairt fá'n Obair</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1914</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Ag Tabhairt fá'n Obair.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Is dócha gur gairid anois go mbeidh muintear na gCraobh ag tosnú ar an</span>
<lb n="4"/><span>obair arís.  Atá an samhradh sámh imthighthe agus atá an geimhreadh ag</span>
<lb n="5"/><span>teacht nó mar adeir an sean-fhocal, “ráithe an gheimhridh fhliche, is ráithe an</span>
<lb n="6"/><span>earraigh dhuibh.”  Beidh na hoidhcheanta fada fuar agus ní féidir mórán </span>
<lb n="7"/><span>spáisdeoireachta ná caitheamh-aimsire do dhéanamh ar an taoibh amuigh.  Dá</span>
<lb n="8"/><span>bhrigh sin beidh orrain níos mó de'n aimsir do chaitheamh fá mhúraibh agus fá</span>
<lb n="9"/><span>dhíon.  Sin é an t-am is oireamhnaighe chum an Ghaedhealg d'fhoghluim.  Beidh an</span>
<lb n="10"/><span>uain oireamhnach gan amhras acht an mbeidh an sean-fhonn ar Ghaedhlaibh chum-</span>
<lb n="11"/><span>breith ar an uain?  Is dóigh liom fein go mbeidh.  Bíodh go bhfuil rudaí</span>
<lb n="12"/><span>uathbhásacha ar siubhal ar fuaid an tsaoghail i mbliadhna, rudaí i bhfad níos</span>
<lb n="13"/><span>uathbhásaighe ná aon rud dá shórt thárla fhaid is atá an Connradh ann, fhaid is atá</span>
<lb n="14"/><span>an Ghaedhealg ann, is cuma soin, tabharfaidh Gaedhil fá obair na Ghaedhilge an</span>
<lb n="15"/><span>geimhreadh so chugainn chomh dúthrachdach, díograiseach is do-rinneadar riamh.  “Is</span>
<lb n="16"/><span>truagh siúd duine ná tuigeann a chúrsaí féin,” agus tuigid Gaedhil cúrsaí na</span>
<lb n="17"/><span>hÉireann, tuigid cúrsaí náisiúntachta, tuigid an dlúth-bhaint atá idir fíor-</span>
<lb n="18"/><span>náisiúntacht agus an Ghaedhilg, atá cuimhne fhad aca, agus atáid bog go leor</span>
<lb n="19"/><span>ar a gcloisid indiu ar thréithibh iongantach na himpireamhlachta.  Is é is gnó</span>
<lb n="20"/><span>agus cúram dóibh an Ghaedhealg do shabháil agus an fhíor-náisiúntach na teannta,</span>
<lb n="21"/><span>agus ní'l se d'fhonn orra leigint d'aon rud an gnó soin do mhilleadh ná do mhúchadh.</span>
<lb n="22"/><span>Tá a fhios agam gur eirigh roinnt daoine as obair na Gaedhilge le deigheanaighe.</span>
<lb n="23"/><span>Daoine maithe badh eadh iad, freisin cuid aca.  Ach ná cuireadh san aon</span>
<lb n="24"/><span>droch-mhisneach ar éinne.  Tá obair mhaith dá déanamh ar son na hÉireann aca</span>
<lb n="25"/><span>agus d'fhágadar daoine chomh maith leó i n-a ndiaidh.  Agus cad atá le déanamh</span>
<lb n="26"/><span>aca so?  Tá mór-chuid le déanamh aca.  Éist le Tomás Dáibhis ag cur síos ar</span>
<lb n="27"/><span>íoc-luibheannaibh na hÉireann.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>“Ní spré chearbhaigh” (adeir sé) “do ghabhthaoi i gcluiche na himpireachta</span>
<lb n="30"/><span>atá ó mhuintir na hÉireann, acht saothrú dian, díograiseach do dhéanamh ar a</span>
<lb n="31"/><span>bhfuil de shubhailcíbh is de thréithibh ionta féin, béasa beachta, dílse do</span>
<lb n="32"/><span>ghabháil chuca, agus an meas sin do bheith aca orra féin thagas ó chomhlínadh</span>
<lb n="33"/><span>dualgais go dúthrachtach.  Tighthe cluthmhara, páirceanna deagh-shaothruighthe agus</span>
<lb n="34"/><span>teallaigh theótha do sholáthar dá lucht tuaithe — inntleacht a lucht ealadhan do</span>
<lb n="35"/><span>mhéadú, agus tionnsgal a lucht ceárd, litridheacht do dhéanamh dhóibh féin go</span>
<lb n="36"/><span>mbeidh an t-aer an stair agus an nádúir seo bhaineas linne mar anál innte</span>
<lb n="37"/><span>— méadú nirt agus ionnracais agus saoirseacht íodhán uasal — sin a bhfuil </span>
<lb n="38"/><span>d'easbaidh ar Éirinn.”</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>Atá cuid mhaith de'n obair nó de'n leigheas sin dá dhéanamh ag muintir na</span>
<lb n="41"/><span>Gaedhilge, agus níl éinne eile acht iad dhá dhéanamh.  Anois an bhfuilimd tuirseach</span>
<lb n="42"/><span>de'n obair?  An bhfuil fonn staonta orra?  An bhfuilid chum drom láimhe do</span>
<lb n="43"/><span>chur le Tomás Dáibhis agus le n-a chuid teagasga?  Is beag an baoghal.  Béidh</span>
<lb n="44"/><span>go bhfuil daoine ar seachrán slighe atá an sean-bhraon sinsear ag borradh go</span>
<lb n="45"/><span>bríoghmhar fós i gcuisleannaibh Ghaedhilgeóirí, agus is beag an beann atá aca</span>
<lb n="46"/><span>ar aon rud nó ar éinne, acht amháin ar ghnóthaibh Éireann iath-ghlaise oileánaighe.</span>
<lb n="47"/><span>Is leor sin.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p>
<lb n="50"/><span>“Is truagh siúd duine nach dtuigeann a chúrsaí féin.”</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>Is truagh cheana agus náisiún chomh maith le duine.  Acht nílid Gaedhil gan</span>
<lb n="53"/><span>a gcúrsaí féin do thuigsint, agus cúrsaí daoine eile chomh maith, agus ní</span>
<lb n="54"/><span>bhréagfar iad ó'n obair atá idir lámhaibh aca.  Déanfar gnáth-obair na gCraobh</span>
<lb n="55"/><span>i mbliadhna chomh dílis is do-rinneadh riamh é.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Agus taobh amuigh den obair choitcheanta atá rudaí eile gur cheart do</span>
<lb n="58"/><span>chraobhachaibh air do thabhairt dóibh hó am go ham, mar atá roinnt caitheamh-aimsire</span>
<lb n="59"/><span>anois agus arís chum gnó na gCraobh do dhéanamh taithneamhach do sna comhdhaltaibh.</span>
<lb n="60"/><span>Do bheadh an obair amháin ró-thur, agus ba cheart roinnt “cuirmeacha ceoil”</span>
<lb n="61"/><span>do chur ar bun.  Do-gheóbhaidís ceann do chur ar bun ar aon chuma agus atáim</span>
<lb n="62"/><span>cinnte go ndéanfaidhe roinnt airgid aiste.  Do gheóbhthaí teach i gcabhair ar</span>
<lb n="63"/><span>an gCoisde Gnótha sa tslighe sin leis agus ní sgéal rúin é go bhfuilid anois ar</span>
<lb n="64"/><span>easbaidh airgid.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Tá suas le cúig chéad craobh ann agus ba shuarach le rádh an chraobh aca ná</span>
<lb n="67"/><span>fhéadfadh punt ar a laighead a dhéanamh as chuirm cheoil.  Casfadh ar an gceist</span>
<lb n="68"/><span>seo go luath arís.</span></p>
<lb n="69"/>
<lb n="70"/><p><span>P.Ó.D</span>
<lb n="71"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Ag Tabhairt fá'n Obair

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Ag Tabhairt fá'n Obair

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
