Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Na Coláisdí Gaedhealacha</title><author><name type="main">Lorga Liath-bhán</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1914_03_28_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1914</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1914_03_28_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Lorga Liath-bhán</author><title>Na Coláisdí Gaedhealacha</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1914</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Na Coláisdí Gaedhealacha.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Tá sgéala Aesop mar gheall ar an leomhan agus na tarbhuigheacha agus</span>
<lb n="4"/><span>do chuimhnigheas air an lá fé dheire nuair a léigheas beagán tuairisgí i dtaobh</span>
<lb n="5"/><span>na gColáisdí nGaedhealach.  Thuig an leomhan conus a ghnó do dhéanamh go</span>
<lb n="6"/><span>cliste agus do rinne sé é.  B'fhéidir go bhfuil an Bórd Náisiúnta ar aigne</span>
<lb n="7"/><span>a choimh-chliste de bheart dh'imirt anois d'fhonn teacht ar lainncis do chur ar na</span>
<lb n="8"/><span>Coláisdí Gaedhealacha.  Dá n-eirigheadh leis an mBórd san lucht na gColáisdí </span>
<lb n="9"/><span>do chur i n-achrann 'na chéile agus iad do chimeád amhlaidh fada go leor bhí an</span>
<lb n="10"/><span>chuid ba mhó de'n ghnó déanta acu go baileach.  Níl aon chuma is fearr chun daoine</span>
<lb n="11"/><span>muinteardha do chur i n-achrann 'na chéile ná dá gcuirtí síol an amhrais i gceart </span>
<lb n="12"/><span>i n-ithir a n-intinne ar dtúis.</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>Daoine maithe muinteardha is eadh a bhfurmhór so a bhfuil dlúthbhaint acu</span>
<lb n="15"/><span>le na Coláisdí Gaedhealacha.  Tá aithne ag a lán acu ar a chéile le fada.  Tá</span>
<lb n="16"/><span>fios ag gach duine acu go bhfuil meas ar an nGaedhilg ag an gcuid eile agus</span>
<lb n="17"/><span>gur mar mhaithe leis an nGaedhilg bhíonn siad ag saothar.  B'fhéidir go bhfuil</span>
<lb n="18"/><span>roinnt acu leath-amhrasach mar gheall ar dhísleacht daoine áirighthe atá i bpáirt</span>
<lb n="19"/><span>sa tsaothar so.  Má's amhlaidh é ní hobair ró-chruaidh do'n Bhórd neartú leis an</span>
<lb n="20"/><span>ngalar san agus an amhrasacht san do mhéadú.  Ach tá tuille i bpáirt sa tsaothar</span>
<lb n="21"/><span>agus ana-iontaoibh acu as a chéile ná ní chuirfidh ráflaí amach mar gheall ar a</span>
<lb n="22"/><span>gcomh-oibritheóirí agus gan ionta ach fíora na fírinne agus bolg na bréige.</span></p>
<lb n="23"/>
<lb n="24"/><p><span>Ní'l ach duine go bhfuil bóithriní déanta ag ál an amhrais 'na innchinn ná </span>
<lb n="25"/><span>creidfeadh gur mó an spéis a chuireann na daoine is lugha go bhfuil iontaoibh aige</span>
<lb n="26"/><span>asta atá ag obair ins na Coláisdí Gaedhealacha ina an nGaedhilg agus in gach</span>
<lb n="27"/><span>rud do bhaineas léi ná mar a chuireann an Bórd Násiúnta inte agus ionta san.</span>
<lb n="28"/><span>Cad chuige dá bhrigh sin go dtosnóchadh na Gaedhil ag gabhail stealla ar a chéile</span>
<lb n="29"/><span>agus ag treasnuigheal a chéile agus ag baint ó chlú a chéile agus a fhios acu gur</span>
<lb n="30"/><span>breagh leis an mBórd agus gur bhreagh le gach namhaid atá ag an nGaedhilg dá</span>
<lb n="31"/><span>dtigeadh de bhárr na droch-oibre sin go raghadh de chómhacht na gColáisdí agus</span>
<lb n="32"/><span>dá neamh-spleadhachas agus go neartóchadh sé greim an Bhúird ortha.  Ba chóir go</span>
<lb n="33"/><span>dtuigfidís gur b'é atá o'n mBórd ná tosnú ar an gcluiche arís féachaint a mbeadh</span>
<lb n="34"/><span>an ciana agus an mádh mór acu féin agus dar ndóigh bheadh mar is fé na gcúram</span>
<lb n="35"/><span>do roinnfí na cártaí.  Dá mbeadh achrann ár ndóithin eadrainn anois bheadh leath-</span>
<lb n="36"/><span>sgéal deas ag an mBórd chun tosnú ar an gcluiche arís.  Ní bheidh an t-achrann</span>
<lb n="37"/><span>ann amhthach, le congnamh Dé.  Seasaigheadh na Gaedhil le chéile agus ná creididís</span>
<lb n="38"/><span>ráflaí bréagacha, agus ná bídís ar lorg leath-sgéalta suaracha chun so nó súd</span>
<lb n="39"/><span>do dhéanamh.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>Aon ní amháin eile atá ag déanamh díoghbhála, dar liom, agus is mór an nár</span>
<lb n="42"/><span>a leitheid do bheith amhlaidh.  Na céad-Choláisdí do cuireadh ar bun bhíodar chomh</span>
<lb n="43"/><span>maith san gur cheap cuid dá lucht stiúrtha gur beart fealltach aon Choláisde</span>
<lb n="44"/><span>eile do chur ar bun.  Tá galar ann ar a dtugtar éad agus tháinig taom de</span>
<lb n="45"/><span>ortha san agus tháinig sé chomh trom san ar chuid acu go bhfuil sé ortha fós agus tá</span>
<lb n="46"/><span>an galar san ag neartú leis an amhras ngránda do fuair seilbh ionta agus ní</span>
<lb n="47"/><span>fearrde dá n-intinn a dtoradh san araon.  Dá mhéid Coláisdí atá againn tá</span>
<lb n="48"/><span>ana chuid oidí fós sa duthaigh agus iad dall ar an nGaedhilg.  Na bíodh éinne</span>
<lb n="49"/><span>chomh mór san ar mearthal go n-abróchadh sé go bhfuil an iomad de na Coláisdíbh</span>
<lb n="50"/><span>seo againn mar ní ná a ndóithin.</span></p>
<lb n="51"/>
<lb n="52"/><p><span>Dá scuirtí leis an amhras agus leis an éad agus da nochtaí an fhírinne go</span>
<lb n="53"/><span>muinteardha le chéile agus dhá gcabhruightí i gceart le chéile agus da gcuirtí</span>
<lb n="54"/><span>fíor-ghrádh do'n Ghaedhilg roimh gach grádh agus roimh gach mían eile ní ag scaramhaint</span>
<lb n="55"/><span>ó chéile a bheimís ná ag cabhrú leis an namhaid.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Lorga Liath-bhán.</span>
<lb n="58"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Na Coláisdí Gaedhealacha

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Na Coláisdí Gaedhealacha

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
