Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Óglaochra na hÉireann</title><author><name type="main">Torna</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1913_12_06_03</note>
                         <note type="L">03</note>
                         <note type="B">1913</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1913_12_06_03</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Torna</author><title>Óglaochra na hÉireann</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1913</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Óglaochra na hÉireann.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Féachaint Siar.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>A bhuidhe le Dia go rug orainn an gur féidir le haon Ógéireannach</span>
<lb n="6"/><span>a rádh leis féin: Féadfa mé eólus a chur ar arm lámhaighthe agus dul amach do</span>
<lb n="7"/><span>chosaint mo thíre dúthchais má bhíonn gádh leis sin.  Agus ní dócha go maireannn</span>
<lb n="8"/><span>beó inar measc an duine do dhéanfadh an méid sin machtnaimh agus ná</span>
<lb n="9"/><span>himtheóghadh láithreach agus é féin do cheangal le hÓglaochra na nÉireann.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>Féachaimís siar ar Eoghan Ruadh Ó Néill do theacht i dtír i nÉirinn agus</span>
<lb n="12"/><span>do thosnú ar arm do sholáthar dó fein.  Fé cheann dá mhí, bhí oiread fear</span>
<lb n="13"/><span>aige agus gur cheap sé nár mhiste dhó a bhfromhadh.  Níor bhfhada gur dhéin.</span>
<lb n="14"/><span>Agus ba leósan do bhuaidh sé cath Bhéal Átha Bhuidhe.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>Chuimhnighmís arís ar an dTalbóideach do theacht i nÉirinn agus a chomhairliú</span>
<lb n="17"/><span>dhár sinsir airm do ghabháil chuca.  Tángathas ina sluaightibh chuige — abhfad ní</span>
<lb n="18"/><span>ba líonmhaire, b'fhéidir, ná mar do thuill sé féin ná an dream a bhí taobh thiar</span>
<lb n="19"/><span>do é.  Acht an t-arm do bhailigheadh an uair sin, cad iad na gníomhartha</span>
<lb n="20"/><span>dhéineadar?  Fiafraightear de mhuinntir Bhéal Átha Luain é.  Fiafraightear de</span>
<lb n="21"/><span>mhuinntir Luimnigh é.  Agus maran leór an méid sin, curtar a dtuairisc san</span>
<lb n="22"/><span>Roinn Eórpa — ar Landen, i gCremóna, agus ag Fontenaoi, agus céad áit </span>
<lb n="23"/><span>eile nach iad.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Agus mar bhuille sguir, machtuighmís ar na fearaibh do cnuasuigheadh fé</span>
<lb n="26"/><span>riar Grattan.  Cuimhnighmís ar an sprid a bhí ionnta, agus an misneach a</span>
<lb n="27"/><span>chuireadar ar mhuinntir na tíre seo.  Tháinig feabhus ar Éirinn an fhaid agus</span>
<lb n="28"/><span>do coimeádadh ar bun iad.  Nuair do leigeadar a n-airm uatha ba gheárr</span>
<lb n="29"/><span>annsoin go bhfeacathas a rian ar an dtír.  Tar éis dúinn na rudaí sin do</span>
<lb n="30"/><span>mheabhrú ciaca againn go mbeidh sé de dhánaidheacht ann agus a rádh gur </span>
<lb n="31"/><span>saothar i n-aistear Óglaochra a chur ar bun anois.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Cosaint na Tíre.</span></p>
<lb n="34"/>
<lb n="35"/><p><span>Níl aonnídh ar domhan is túisce a nochtann sprid mhaith náisiúnta ar chineadh</span>
<lb n="36"/><span>'ná iad do bheith ullamh chun a gceart do chosaint le neart a ngéag dá mbeadh</span>
<lb n="37"/><span>gádh leis.  An cineadh ná fuil meas aca ortha féin agus suim aca i ngach a</span>
<lb n="38"/><span>mbaineann leó mar náisiún fé leith cionnus is dóigh leó go mbeadh meas ag</span>
<lb n="39"/><span>daoinibh eile ortha?  Nó, cionnus is féidir leó ainm a bhaint amch dhóibh féin</span>
<lb n="40"/><span>i measc cineadhcha an domhain?  Tá aon níd amháin deimhnitheach, go háirithe:</span>
<lb n="41"/><span>an té a loirgeann a cheart, sin é an fear dogheibheann é; agus má loirgeann</span>
<lb n="42"/><span>sé go dána é is amhlaidh is túisce shaothruigheann sé chuige é.</span></p>
<lb n="43"/>
<lb n="44"/><p><span>De réir na gcomharthaí go léir is geárr go mbeidh atharrach riaghaltais</span>
<lb n="45"/><span>ar bun i nÉirinn.  Beidh orainn fein an tír do stiúradh, agus cromadh ar í</span>
<lb n="46"/><span>chur ar a leas.  Nach mithid dúinnn anois bheith ag cuimhneamh ar ár n-ullmhú</span>
<lb n="47"/><span>féin chuige sin?  Nár tháinig an t-am orainn chun seasaimh ar ár mbonnaibh </span>
<lb n="48"/><span>féin?  Agus cadé an rud do bhfeárr mar thosach ar an obair sin 'ná óigfhir</span>
<lb n="49"/><span>chalma na tíre do thabhairt i dteannta a chéile, agus a mhúineadh dóibh cionnus</span>
<lb n="50"/><span>airm do láimhseáil?  Siné an deimhin is feárr air go mbeidh an tsíothcháin</span>
<lb n="51"/><span>againn ar ball.  Beimíd ullamh chun troda má curtar orainn, agus is ceart </span>
<lb n="52"/><span>dúinn féachaint romhainn.</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>Eólus ar Armaibh.</span></p>
<lb n="55"/>
<lb n="56"/><p><span>Cad n-a thaobh gur chóir dúinn eólus do chur ar armaibh?  Ar an gcéad</span>
<lb n="57"/><span>dul síos de bhrígh go bhfuil grádh againn dár dtír féin, agus fonn orainn í</span>
<lb n="58"/><span>chosaint.  Ní gádh dhúinn fuaith a thabhairt d'aon tír eile.  Is beag orm féin</span>
<lb n="59"/><span>an fuath soin, — is deallraithithe go mór díoghbháil do theach as 'ná maitheas.</span>
<lb n="60"/><span>Ma tá grádh againn d'Éirinn ní baoghal go dteipfidh lucht conganta uirthi.</span></p>
<lb n="61"/>
<lb n="62"/><p><span>Níor bheag an méid sin mar fhreagra.  Acht na theantasan badh cheart</span>
<lb n="63"/><span>do dhaoinibh óga a fhoghluim cionnus úsáid do dhéanamh d'armaibh.  Tugann</span>
<lb n="64"/><span>an taithighe sin misneach dóibh.  Méaduigheann sé ar a neart chuirp, agus ar</span>
<lb n="65"/><span>a lúth.  Cuireann se brígh agus spionnadh fé leith ionnta.  Agus múineann sé</span>
<lb n="66"/><span>dhóibh cionnus iad féin d'iomchur i mbaoghal.  Agus tréithe luachmhar is eadh</span>
<lb n="67"/><span>iadsan.</span></p>
<lb n="68"/>
<lb n="69"/><p><span>An tArm Nua.</span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>Badh cheart go bhfeicfidhe buachaillí óga na hÉireann dá gceangal féin</span>
<lb n="72"/><span>lesna hÓglaochraí.  Anois an t-am chun a thespeáin cad is féidir linn a</span>
<lb n="73"/><span>dhéanamh, agus a mhéid ataimíd i ndáríribh i dtaobh leas ár dtíre dúthchuis,</span>
<lb n="74"/><span>fé láthair — rud ná raibh le fada bliadhanta.</span></p>
<lb n="75"/>
<lb n="76"/><p><span>Níl aon amhrus agam ná go bhfuilid muinntir na hÉireann i bhfabhar rud</span>
<lb n="77"/><span>éigin den tsórd soin do chur ar bun.  Do dhéin Eóin Mac Néill tagairt dó</span>
<lb n="78"/><span>tamall ó shoin, agus bhí sé ina uachtarán ar an gcruinniú líonmhar a tháinig i</span>
<lb n="79"/><span>dteannta a chéile i mBaile Átha Cliath an lá fé dheireadh.  B'in tosach maith</span>
<lb n="80"/><span>ar an obair.  Táid buidheanta cheana féin i n-áiteannaibh áirithe, agus iad ag</span>
<lb n="81"/><span>obair ar a ndícheall.  Go mairidh siad.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Ba mhór an nídh é a shocrú roimh ré ar dhruim láimhe do thabhairt do</span>
<lb n="84"/><span>pholaitidheacht an lae indiu.  Beidh fáilte roimh gach duine, is cuma cadé an</span>
<lb n="85"/><span>saghas polaitidheacht atá aige.  Agus ní iarrtar ar dhuine cadé an creideamh</span>
<lb n="86"/><span>go mbaineann sé leis.  Ná ní iarrtar ar ciaca íseal nó uasal é.  Níl</span>
<lb n="87"/><span>riachtanach ó dhuine acht é bheith ina Éireannach agus a bheith ar a chumas cion</span>
<lb n="88"/><span>fir a sheasamh agus a dhéanamh.</span></p>
<lb n="89"/>
<lb n="90"/><p><span>“Tosnóghaimís anois i n-ainm Dé,” arsa Eoin Mac Néill ar an gcéad</span>
<lb n="91"/><span>chruinniú úd i mBaile Átha Cliath.  Cuirfar buidheanta Óglaochra ar bun i</span>
<lb n="92"/><span>ngach baile mór i nÉirinn, agus i ngach baile tuaithe leis más féidir é.  Agus</span>
<lb n="93"/><span>na trí nídh úd adubhairt Eoin Mac Néill do bheith riachtanach chun ár gceart</span>
<lb n="94"/><span>do chosaint, sé sin misneach, agus cúram, agus ullmhúchán, déanfar a</span>
<lb n="95"/><span>dtaithithesin i measc na nÓglaoch ar fuaid na nÉireann go léir.</span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>Torna.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Óglaochra na hÉireann

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Óglaochra na hÉireann

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
