Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Na Coláisdí Gaedhealacha, an Connradh agus an Bórd</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1913_10_04_07</note>
                         <note type="L">07</note>
                         <note type="B">1913</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1913_10_04_07</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Na Coláisdí Gaedhealacha, an Connradh agus an Bórd</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1913</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Na Coláisdí Gaedhealacha, an</span>
<lb n="2"/><span>Connradh agus an Bórd.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Tá a lán daoine fá láthair ag meas go</span>
<lb n="5"/><span>bhfuil na Coláisdí Gaedhealacha ag deanamh</span>
<lb n="6"/><span>cuid mhóir d'obair an Chonnartha agus gurb</span>
<lb n="7"/><span>iad is fearr chuige.  Tá fá thuairim a ceathair</span>
<lb n="8"/><span>déag aca súd ann agus iad fá lán-réim,</span>
<lb n="9"/><span>meisneach aca agus airgead aca (rud nach</span>
<lb n="10"/><span>bhfuil ag an Chonnradh), iad neamhspleadhach</span>
<lb n="11"/><span>(dar leobhtha) do'n Bhórd Náisiúnta agus do'n</span>
<lb n="12"/><span>Chonnradh, fonn oibre ortha agus tuairim mhaith</span>
<lb n="13"/><span>aca asta féin.  Níl aon cheangal aca leis</span>
<lb n="14"/><span>an Chonnradh ach níl aon cheist achrannach eadar</span>
<lb n="15"/><span>an Chonnradh agus iad.  Maith an sgéal é má</span>
<lb n="16"/><span>mhaireann, acht tá mé deanamh nach mairfidh.</span>
<lb n="17"/><span>Scaoil an Connradh cead a gcinn leis na</span>
<lb n="18"/><span>Coláisdíbh ó'n tús agus b'fhéidir nach raibh neart</span>
<lb n="19"/><span>air.  Níl aon smacht ag an Chonnradh ortha ach</span>
<lb n="20"/><span>sé is eaglach liom-sa go mbéidh smacht aca-san</span>
<lb n="21"/><span>ar an Chonnradh roimh a bhfad.  Tá tuairim is</span>
<lb n="22"/><span>leath de'n Choisde Gnótha a bhfuil baint aca le</span>
<lb n="23"/><span>Coláisdíbh Gaedhealacha agus má eirigheann</span>
<lb n="24"/><span>aon cheist eadar an Chonnradh agus na</span>
<lb n="25"/><span>Coláisdíbh is lag a bheas an Connradh.  Tá</span>
<lb n="26"/><span>eirghe i n-áirde ins na Coláisdíbh céadna, i</span>
<lb n="27"/><span>gcuid aca, agus is beag leobhtha an Connradh.</span>
<lb n="28"/><span>Tá fonn ar chuid aca a mhéar do sháthadh isteach</span>
<lb n="29"/><span>i n-obair an Chonnartha.  Nuair cuireadh</span>
<lb n="30"/><span>comhdháil ar bun ag Árd-Mhaor Bhaile Átha</span>
<lb n="31"/><span>Cliath bhí an oiread teachtairí ag na Coláisdí</span>
<lb n="32"/><span>Gaedhealacha ar an chomhdháil sin is bhí ag an</span>
<lb n="33"/><span>Chonnradh ann.  Agus tá coláisdí ann atá ag</span>
<lb n="34"/><span>cabhrughadh le Coisdí Ceanntair agus Coláisdí</span>
<lb n="35"/><span>eile atá ag cur i n-aghaidh Choisdí Ceanntair</span>
<lb n="36"/><span>agus mar sin.</span></p>
<lb n="37"/>
<lb n="38"/><p><span>Do réir mo thuairim-se, tá contabhairt</span>
<lb n="39"/><span>éigin do'n Chonnradh agus do chúis na Gaedhilge</span>
<lb n="40"/><span>má leigtear do na Coláisdí Gaedhealacha obair</span>
<lb n="41"/><span>an Chonnartha do dhéanamh.  Tá a gcuid oibre</span>
<lb n="42"/><span>féin ag na Colaisdí le déanamh agus is leor</span>
<lb n="43"/><span>dóbhtha í, 'sé sin Gaedhilg do mhúnadh do na</span>
<lb n="44"/><span>macaibh léighinn agus leigint do chúrsaíbh na</span>
<lb n="45"/><span>Gaedhilge thairis sin.  Chá'n fhuil ionnta ach</span>
<lb n="46"/><span>sgolta Gaedhilge agus bhéadh sé comh réasúnta</span>
<lb n="47"/><span>ag na Sgoltaibh Náisiúnta dhá theangthacha chur</span>
<lb n="48"/><span>isteach ar obair an Chonnartha.  Maidir leis an</span>
<lb n="49"/><span>Bhórd Náisiúnta measann siad go bhfuil siad</span>
<lb n="50"/><span>neamh-spleadhach do'n Bhord ach níl.  Tá smacht</span>
<lb n="51"/><span>iomlán ag an Bhórd ortha uair ar bith is mian</span>
<lb n="52"/><span>leis a chur i bh'fheidhm.  Is é an Bórd a dhíolas</span>
<lb n="53"/><span>an t-airgead leobhtha agus tig leis stad do'n</span>
<lb n="54"/><span>díolaidheacht aon uair is mian leis.  Tig</span>
<lb n="55"/><span>leis gan glacadh leis na testimíní uair ar</span>
<lb n="56"/><span>bith is mian leis.  Tig leis glacadh le sgoltaibh</span>
<lb n="57"/><span>nuadha uair ar bith is mian leis nó gan a</span>
<lb n="58"/><span>nglacadh.  Thiocfadh leis an Bhórd deireadh do</span>
<lb n="59"/><span>chur le leath na gColáisdí Gaedhealacha i</span>
<lb n="60"/><span>mbárach dá má mhian leobhtha é.  Tuigeann na</span>
<lb n="61"/><span>Colásidí é seo agus tuigeann an Bórd é.  An </span>
<lb n="62"/><span>neamh-spleadhacht ar a gcluinnimid trácht níl</span>
<lb n="63"/><span>ann ach cur i gcéill.  Tuigeann an Bórd agus</span>
<lb n="64"/><span>na Coláisdí a chéile go maith.  'Tchímíd iad</span>
<lb n="65"/><span>agus an muinteardhas atá eatortha agus iad</span>
<lb n="66"/><span>ag obair as lámhaibh a chéile.  Agus má tá na</span>
<lb n="67"/><span>Coláisdí go macanta séimh leis an Bhórd tig</span>
<lb n="68"/><span>leis an Bhórd pribhléidí luachmhara do</span>
<lb n="69"/><span>bhronnadh ortha gur daoine neamh-mhacánta do</span>
<lb n="70"/><span>chongbháil ó gabhail isteach ins an ghnó.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>Tá seo go maith agus nílim dhá mhaidheamh</span>
<lb n="73"/><span>ar na Coláisdí a gheibh siad as an Bhóird</span>
<lb n="74"/><span>mhalluighthe ach na leigtear crúb an Bhúird</span>
<lb n="75"/><span>isteach i gConnradh na Gaedhilge mór nó beag.</span>
<lb n="76"/><span>Ní deirim gur leigeadh go fóill amh agus ní</span>
<lb n="77"/><span>deirim go bhfuil dochar ar bith deanta go</span>
<lb n="78"/><span>nuige anois féin.  Ach bímís aireach.  Is</span>
<lb n="79"/><span>sleamhain an dream an Bórd agus cuid mhór</span>
<lb n="80"/><span>airgid aca.  Tá an Connradh ann le hiad do</span>
<lb n="81"/><span>bhriseadh agus do mheilt agus do streachailt</span>
<lb n="82"/><span>as ar mbealach, agus féach ní hiad muinntear</span>
<lb n="83"/><span>na gColáisdí Gaedhealach a dheanfas an obair.</span>
<lb n="84"/><span>Bíodh na Connradhtheoirí i gcoitchionn ar a</span>
<lb n="85"/><span>bhfaicheall.  Déanam arís ar n-obair féin gan</span>
<lb n="86"/><span>seasamh ar na Coláisdí Gaedhealacha ach oiread</span>
<lb n="87"/><span>le dream sgol eile.  'Nois an t-am tráth nach</span>
<lb n="88"/><span>bhfuil anachain deanta comhairle do ghlacadh</span>
<lb n="89"/><span>gan faill do thabhairt do'n anachain.</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>Cú Uladh.</span>
<lb n="92"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Na Coláisdí Gaedhealacha, an Connradh agus an Bórd

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Na Coláisdí Gaedhealacha, an Connradh agus an Bórd

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
