Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Comhairle an Chraoibhín</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1912_10_12_07</note>
                         <note type="L">07</note>
                         <note type="B">1912</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1912_10_12_07</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Comhairle an Chraoibhín</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1912</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Comhairle an Chraoibhín.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Níl ann acht bliadhain ó rinne an Craoibhín</span>
<lb n="4"/><span>an chainnt úd i dtaobh na Gaedhealtachta a chuir</span>
<lb n="5"/><span>fearg ar oidíbh sgoile.  Is maith an nidh fearg</span>
<lb n="6"/><span>do chur ar dhaoinibh nach bhfuil suim aca sa tír</span>
<lb n="7"/><span>ná sa nGaedhilg.  Nuair a fuartar ar a bhfeirg,</span>
<lb n="8"/><span>má tá siad cóir macánta ar aon chor, chídhtir</span>
<lb n="9"/><span>dóibh nach iongnadh ar bith go bhfuiltear ag</span>
<lb n="10"/><span>casaoid fútha.  Agus muna bhfeictear dóibh</span>
<lb n="11"/><span>an méad sin, níl aon mhaith ag cainnt leo.</span>
<lb n="12"/><span>Caithfear leigheas eile a fhéachaint.  Séard do</span>
<lb n="13"/><span>mhol an Craoibhín bliadhain ó shoin an Ghaedhilg</span>
<lb n="14"/><span>do chosaint agus do neartughadh san áit a bhfuil </span>
<lb n="15"/><span>sí beo fós i mbéalaibh na ndaoine.  Mhol sé </span>
<lb n="16"/><span>comhacht do bhaint de oidíbh sgoile atá sa</span>
<lb n="17"/><span>nGaedhealtacht agus nach bhfuil an Ghaedhilg aca,</span>
<lb n="18"/><span>agus mhol sé na sgoltacha do fhághail réidh i</span>
<lb n="19"/><span>gcomhair clár oideachais a bheadh feileamhnach</span>
<lb n="20"/><span>do'n Ghaedhealtacht.  Níor thaithnigh an chomhairle</span>
<lb n="21"/><span>sin le cumannaibh na n-oidí, acht ní lucht é sin</span>
<lb n="22"/><span>ar an gcomhairle.  Bhí an Craoibhín san Ard-</span>
<lb n="23"/><span>chraoibh arís an tseachtmhain seo ghabh tharainn.</span>
<lb n="24"/><span>Thug sé an chomhairle chéadna uaidh agus dubhairt</span>
<lb n="25"/><span>arís go gcaithfear an Gheadhealtacht do chosaint.</span>
<lb n="26"/><span>Loiteadh agus lagadh an teanga ins na</span>
<lb n="27"/><span>sgoltachaibh agus cuireadh drochmheas uirthi ag</span>
<lb n="28"/><span>na hoidíbh agus ag bainisteóiribh sgoile.</span>
<lb n="29"/><span>Caithfear í do chur fá mheas arís ins na</span>
<lb n="30"/><span>sgoltachaibh.  Ag caint dó i dtaobh na n-oidí</span>
<lb n="31"/><span>nach bhfuil aon náisiúntacht aca dubhairt sé</span>
<lb n="32"/><span>gur chuala sé go minic go raibh dhá chineál pílear</span>
<lb n="33"/><span>ag Sasanaibh i nÉirinn, pílear an bhata agus</span>
<lb n="34"/><span>pílear an leabhair.  An t-oide atá i n-aghaidh na </span>
<lb n="35"/><span>Gaedhilge nó an t-oide nach dtugann aire do'n</span>
<lb n="36"/><span>Ghaedhilg, sin é pílear an leabhair, agus dá</span>
<lb n="37"/><span>dtéidheadh an sgéal amach ar oidibh sgoile go</span>
<lb n="38"/><span>raibh siad ar thaobh na nGall is gearr a bheadh</span>
<lb n="39"/><span>muinntir na hÉireann ag baint cainnt agus</span>
<lb n="40"/><span>comhacht díobh.  An dream beag oidí atá ag</span>
<lb n="41"/><span>cur i n-aghaidh Connradh na Gaedhilge táid ag</span>
<lb n="42"/><span>milleadh fútha féin agus fá na hoidíbh ar fad,</span>
<lb n="43"/><span>mar leanann an drochcháil do na hoidíbh uile.</span>
<lb n="44"/><span>Mhol an Craoibhín Easpog Ratha Bhotha fá go</span>
<lb n="45"/><span>gcuireann sá amach a chuid litreacha comhairle</span>
<lb n="46"/><span>i nGaedhilg.  Tá a shliocht sin ar an dteangain</span>
<lb n="47"/><span>i dTír Chonaill.  Tá sí ag borradh agus ag </span>
<lb n="48"/><span>láidriughadh annsin, dá mhéid a bhfuil de Bhéarla</span>
<lb n="49"/><span>ghá labhairt ann.  Caithfidh Gaedhilgeoirí</span>
<lb n="50"/><span>Chonnacht agus Mumhan éisteacht le Béarla na</span>
<lb n="51"/><span>nGall nuair a chuireann easbog teachtaireacht</span>
<lb n="52"/><span>chuca.  Chuidigh Seoirse Ó Muanáin, Micheál</span>
<lb n="53"/><span>Smidic agus Eibhlín de Buitléir, Pádraig Ó</span>
<lb n="54"/><span>Brolcháin agus an Ceanntach le cainnt an</span>
<lb n="55"/><span>Chraoibhín agus neartuigh siad le n-a chomhairle.</span>
<lb n="56"/><span>Mholadar ar fad, nach mór, cuma troda do chur</span>
<lb n="57"/><span>orainn féin.  Mholadar bheith dúthrachtach agus</span>
<lb n="58"/><span>dána i n-aghaidh lucht daortha na Gaedhilge — is</span>
<lb n="59"/><span>cum cé hiad.  Mholadar an chomhairle atá </span>
<lb n="60"/><span>ceaptha againn féin do chur i n-umhail do'n</span>
<lb n="61"/><span>phobal — is mairg nach ndéanann cáirde cogaidh</span>
<lb n="62"/><span>dó féin.  Is cóir dúinn cur go dian i n-aghaidh</span>
<lb n="63"/><span>lucht an Bhéarla sa nGaedhealtacht feasta.  Is</span>
<lb n="64"/><span>fearr an troid do chur ar na Béarlóiríbh san áit</span>
<lb n="65"/><span>a bhfuil siad ag milleadh fá'n nGaedhilg.  Ní</span>
<lb n="66"/><span>mór dúinn an troid a thabhairt chun baile do'n</span>
<lb n="67"/><span>námhaid.  Is cuma le oidíbh sgoile atá ag</span>
<lb n="68"/><span>brughadh Béarla isteach san nGaedhealtacht</span>
<lb n="69"/><span>lucht an Chonnradhtha bheith ag casaoid i mBaile</span>
<lb n="70"/><span>Átha Cliath.  Is cuma le cigiríbh an Bhúird an</span>
<lb n="71"/><span>Connradh ann nó as, mar nach gcuirtear troid</span>
<lb n="72"/><span>an Chonnradhtha chun baile dóibh.  Acht dá</span>
<lb n="73"/><span>ndéantaoi clampar agus clamhsán i dtaobh na</span>
<lb n="74"/><span>n-oidí nGallda agus na gcigirí nGallda san</span>
<lb n="75"/><span>áit a bhfuilid ag sgriosadh fá'n teangain bheadh</span>
<lb n="76"/><span>critheagla ortha roimh lucht na Gaedhilge.</span>
<lb n="77"/><span>Cuirtear fearg ar dhaoinibh atá i n-aghaidh na</span>
<lb n="78"/><span>Gaedhilge.  Cuirtear ag cur is ag cúiteamh iad.</span>
<lb n="79"/><span>Cuirtear cáil amach ortha go bhfuilid ar thaobh</span>
<lb n="80"/><span>na nGall.  Brostuightear an tír ina n-aghaidh</span>
<lb n="81"/><span>agus má's fiú le muintir na tíre an teanga</span>
<lb n="82"/><span>do chosaint ortha déanfaidh siad é.  Connradh</span>
<lb n="83"/><span>bruthmhar buadhthach a theastuigheann uainn.  Ní </span>
<lb n="84"/><span>eireochaidh le aon chineál eile de Chonnradh.</span>
<lb n="85"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Comhairle an Chraoibhín

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Comhairle an Chraoibhín

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
