Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Garnóireacht</title><author><name type="main">Cáit Ní Dhonnchadha</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1912_06_29_04</note>
                         <note type="L">04</note>
                         <note type="B">1912</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1912_06_29_04</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cáit Ní Dhonnchadha</author><title>Garnóireacht</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1912</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Garnóireacht.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Is fuirist do dhaoine, idir bocht agus saidhbhir,</span>
<lb n="4"/><span>adhbhar gárnóireachta do thathaighe.  Tamall</span>
<lb n="5"/><span>ó shoin do dheineas tagairt don obair seo san</span>
<lb n="6"/><span>Chlaidheamh, agus is maith liom a rádh na</span>
<lb n="7"/><span>deaghaidh an glór i n-aisce.  Dá laighead talamh</span>
<lb n="8"/><span>a ghabhann le tigh comhnuidhthe dá ndeintí bainis-</span>
<lb n="9"/><span>tidheacht mhaith air, ní beag iongnadh an tairbhthe</span>
<lb n="10"/><span>a thiocfaidh as ó bliadhain go bliadhain.  Tráth</span>
<lb n="11"/><span>is gur tháinig an feirmeóir ó inneallaibh an</span>
<lb n="12"/><span>tighearna talmhan is maith liom a luadh ná fuil</span>
<lb n="13"/><span>aon doicheall dá bhreith chun acra dá ghabhaltas</span>
<lb n="14"/><span>do chur i leith le haghaidh tighe do sclábhaidhe.  Is</span>
<lb n="15"/><span>follus a fheicsint ná deintear an saothrughadh</span>
<lb n="16"/><span>is dual don acra tailimh, agus do réir an</span>
<lb n="17"/><span>ráfla atá amuigh ní mó ná maith an tairbhthe dá</span>
<lb n="18"/><span>lán aca é.  Droch-bhainistidheacht fé ndeara an</span>
<lb n="19"/><span>tromaidheacht is an gearán atá dá gcur n-a leith.</span>
<lb n="20"/><span>Ní dhéanfaidh caint ná bladhman aon mhaith chun</span>
<lb n="21"/><span>a leighiste; ní mó ná mar a dhéanfaidh sé an gnó</span>
<lb n="22"/><span>an t-eolas a chur i n-iumhal dóibh agus a rádh</span>
<lb n="23"/><span>leó é ghlacadh nó é fhágaint n-a ndiaidh.</span></p>
<lb n="24"/>
<lb n="25"/><p><span>Súbhailce fé leith 'seadh an dúil atá age duine</span>
<lb n="26"/><span>ar ghárnóireacht.  Agus nach maoidhte é a</span>
<lb n="27"/><span>shaoghal tráth is ná bíonn de chúram ná de</span>
<lb n="28"/><span>bhuadhairt air acht a shaoghal a thabairt fé sgáth</span>
<lb n="29"/><span>agus fé chiúineas sa treo soin.  B'fhéidir nach</span>
<lb n="30"/><span>eol do a réir atá sé ar a shocaireacht.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>Tá lucht riartha ár léighinn ag labhairt agus</span>
<lb n="33"/><span>faobhar ortha gur cheart roinnt bheag tailimh</span>
<lb n="34"/><span>do sholáthar dos na scoileannaibh íochtraigh mar</span>
<lb n="35"/><span>a dtaisbéanfaí dos na leanbhaíbh an módh ba</span>
<lb n="36"/><span>shocraighe agus ba shaoráidighe do chleachtadh</span>
<lb n="37"/><span>i n-obair saothruighthe an tailimh.  D'oirfeadh</span>
<lb n="38"/><span>caint don tsórd soin do Cho. na Midhe agus</span>
<lb n="39"/><span>Luimnigh — áiteanna ná deintear acht fíor-</span>
<lb n="40"/><span>bheagán saothruighthe — acht ní hé an córughadh</span>
<lb n="41"/><span>céadna a oireann don chuid eile den tír.  Do</span>
<lb n="42"/><span>b'fhearrde Éire gníomh tairbhtheach a bheith taobh</span>
<lb n="43"/><span>thiar de chaint a chloistear uaireannta do réir</span>
<lb n="44"/><span>mar is eol dúinne a chaith furmhór dár saoghal</span>
<lb n="45"/><span>fén dtuaith deinid garsúin is gearrachaillí an</span>
<lb n="46"/><span>tighe mór chuid d'obair na feirme tar éis teacht</span>
<lb n="47"/><span>a bhaile dhóibh ón sgoil.  Diaidh i ndiaidh do thiocfadh</span>
<lb n="48"/><span>leis an leanbh bocht eolas do chur ar gárnóireacht</span>
<lb n="49"/><span>sa bhaile.  I laethibh mo leanbhaidheachta is cuimhin</span>
<lb n="50"/><span>liom mar chaithinn sealadh den ló ag píordáil</span>
<lb n="51"/><span>le glasaraí is ag cur bláthanna i gcóir agus</span>
<lb n="52"/><span>gur túisce liom soin a dhéanamh nuair ná chuir-</span>
<lb n="53"/><span>fidhe d'iachaibh orm é dhéanamh ar scoil.  Is</span>
<lb n="54"/><span>gairid go bhfeicfear na lóipíní ar an suidheamh</span>
<lb n="55"/><span>éilighinn atá dá cheapadh age lucht a riartha.</span></p>
<lb n="56"/>
<lb n="57"/><p><span>Dá ndéanfadh craobhach na Gaedhilge an</span>
<lb n="58"/><span>ghnó so do tharrac chuca agus sraith léigheachta</span>
<lb n="59"/><span>ar gárnóireacht do leagadh amach dá ndaltaí</span>
<lb n="60"/><span>do dhéanfadh aistí dá sord soláthar níos fearr</span>
<lb n="61"/><span>dá mhacaibh léighinn, agus ní bheadh daltaí ar</span>
<lb n="62"/><span>iarraidh i n-aghaidh na bliadhna.  Chuige sin tá</span>
<lb n="63"/><span>a bheag nó a mhór den Bhéarla riachtanach go fóill,</span>
<lb n="64"/><span>agus an té gur suarach leis baint leis an</span>
<lb n="65"/><span>mBéarla d'fhonn eolas an ghótha soin do chur</span>
<lb n="66"/><span>ní bheadh ann acht tuathalán aineolach.</span></p>
<lb n="67"/>
<lb n="68"/><p><span>Is gairid anois go mbeidh an foghmhar istigh</span>
<lb n="69"/><span>againn.  Beidh an t-ubhall agus an péirín dá</span>
<lb n="70"/><span>mbaint is dá gcur i gcóir le haghaidh bainis-</span>
<lb n="71"/><span>tidheacht an tighe.  Do réir mar a chloisim tá</span>
<lb n="72"/><span>fás ní b'fhearr ortha i n-áiteannaibh i mbliadhna.</span>
<lb n="73"/><span>An túisce bhíonn an toradh aibidh is gnáth é chur</span>
<lb n="74"/><span>fé dhíon tighe.  Dá bhfágfaidhe amuigh é dhéan-</span>
<lb n="75"/><span>faidís na beacha mór cuid díoghbhála do ag foisigh-</span>
<lb n="76"/><span>eacht timcheall.  Sé is deallraighe go bhfanfaidh</span>
<lb n="77"/><span>soathrughadh silíní agus tomátaí sa tír seo fo</span>
<lb n="78"/><span>lucht an ghustail.  Obair fé leith a ghabhann le</span>
<lb n="79"/><span>tigh gloinne, acht mara n-airimhim an gárnóir</span>
<lb n="80"/><span>a thógfaidh air féin slighe beathadh a bhaint amach</span>
<lb n="81"/><span>sa treó soin.  Tá súil againn go mbeidh na</span>
<lb n="82"/><span>dáilí go maith i mbliadhna.  Níor ghearanta</span>
<lb n="83"/><span>dóibh anuiridh ar aon tslighe.</span></p>
<lb n="84"/>
<lb n="85"/><p><span>'Sí an ghárnóireacht an t-adhbhar oll-mhaitheasa</span>
<lb n="86"/><span>is tábhachtaighe agus is luachmhaire atá againn</span>
<lb n="87"/><span>má dheintear é na ceart; agus do réir mar a</span>
<lb n="88"/><span>raghfar na cúram i n-aghaidh an lae raghaidh an</span>
<lb n="89"/><span>tír choitchianta chun cinn.</span></p>
<lb n="90"/>
<lb n="91"/><p><span>Cáit Ní Dhonnchadha.</span>
<lb n="92"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Garnóireacht

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Garnóireacht

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
