Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Féis Ros Muc, 1911</title><author><name type="main">Mama</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1911_10_14_01b</note>
                         <note type="L">01</note>
                         <note type="B">1911</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1911_10_14_01b</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Mama</author><title>Féis Ros Muc, 1911</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1911</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Féis Ros Muc, 1911.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Bhí an mhaidin go breágh grianmhar.  Ní raibh</span>
<lb n="4"/><span>oireadh agus siolla gaoithe leis na crainn a</span>
<lb n="5"/><span>chrathadh.  Bhí na duilleabhar ag tuitim go</span>
<lb n="6"/><span>flúirseach os ar gcomhair ag dul dúinn thré</span>
<lb n="7"/><span>Oilleamharach na dhiaidh sin.  Bhí corr fhuar san</span>
<lb n="8"/><span>maidin gidh nach raibh oiread agus néall le</span>
<lb n="9"/><span>feiceál.  Dubhramar go raibh cuma agus gotha</span>
<lb n="10"/><span>an gheimhridh ann san deireadh.  Acht cá raibheamar</span>
<lb n="11"/><span>ag dul?  Cia le n-aghaidh an mhociéirghe seo</span>
<lb n="12"/><span>indiu?  Nach indiu lá na Féise i Ros Muc?</span>
<lb n="13"/><span>Nach indiu an 24adh de Mheadhan Fóghmhair,</span>
<lb n="14"/><span>agus nach indiu an lá is mó tháinig le</span>
<lb n="15"/><span>bliadhantaibh le bheith ag an nGaedheal i Ros</span>
<lb n="16"/><span>Muc.  Is ag an bhFéis atámuid ag dul gan</span>
<lb n="17"/><span>aimhreas.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Seadh nach iomdha rud ar bh'féidir linn</span>
<lb n="20"/><span>sgríobhadh faoi san áit?  Féach thoir uait.</span>
<lb n="21"/><span>Cnoc Chamuis a bhfuil “Poll an Phíobaire”</span>
<lb n="22"/><span>fá na bhun.  Féach siar uait Inbhear, an áit a</span>
<lb n="23"/><span>raibh “Ádhbhar an tSagairt” sgathamh de'n</span>
<lb n="24"/><span>tsaoghal?  Air ar mbealach atá “Teach</span>
<lb n="25"/><span>Sheana Mhaitiais,” agus isteach uait arís a bhí</span>
<lb n="26"/><span>comhnaidhe ar “Nóra Mharchuis Bhig” sul má</span>
<lb n="27"/><span>ndeachaidh sí go Sasanaibh.  Seadh, agus féach</span>
<lb n="28"/><span>an áit a dtáinig ughdar “Dheoraidheacht” as,</span>
<lb n="29"/><span>san Ros siar uait.  Ní'l ort acht an bóthar siar</span>
<lb n="30"/><span>díreach a thabhairt ort féin, agus annsin atá</span>
<lb n="31"/><span>ughdar “An Fhibín,” agus ar bhruach Lathach</span>
<lb n="32"/><span>na gCapall atá an áit ar tóígeadh síos “Sidheóg</span>
<lb n="33"/><span>na Rann.”  Agus féach siar uait an</span>
<lb n="34"/><span>Ghairbh-Sheanach, an áit a bhfuil Gaedheal eile atá</span>
<lb n="35"/><span>an-ghaolmhar le "Deoraidheacht."  Agus féach</span>
<lb n="36"/><span>shuas “Teach an tSagairt” — acht, a léightheóir,</span>
<lb n="37"/><span>táim curtha de mo shlighe ar fad.  Cá bhfuil an</span>
<lb n="38"/><span>Fhéis?  Seo againn í.  Ag geata tighe na sgoile</span>
<lb n="39"/><span>tá bratach ináirde agus “Suas leis an nGaedhilg”</span>
<lb n="40"/><span>sgríobhtha air, i litreachaibh móra uaithne.  Isteach</span>
<lb n="41"/><span>linn annseo.  Bhfuil ár súile ' gár mbéagnú?</span>
<lb n="42"/><span>Cia as a dtáinig an plód daoine seo?  Ar</span>
<lb n="43"/><span>ndóigh ní'l oiread sin daoine ar fad</span>
<lb n="44"/><span>san gceanntar!  Caithdidh sé go bhfuil “codladh</span>
<lb n="45"/><span>draoiedhachta” orainn, mar dubhairt an</span>
<lb n="46"/><span>“tAmadán Críonna” tráthnóna na Féise.  Seo</span>
<lb n="47"/><span>ar an árdán cuid againn, agus tá sé a</span>
<lb n="48"/><span>haon a chlog go díreach.  Thóig an tAth.  Seaghán</span>
<lb n="49"/><span>Mac Phroinnsias, S.P., an chathaoir, agus labhair</span>
<lb n="50"/><span>sé go tréan faobhrach dána ar son na Gaedhilge.</span>
<lb n="51"/><span>Annsin chuir sé an Dochtúir Mac Éinrigh in</span>
<lb n="52"/><span>aithne do na daoinibh, agus labhair an Dochtúr</span>
<lb n="53"/><span>go bríoghmhar, mar is dual dó dhéanamh.</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Chaith sé suas le uair an chluig ag cainnt, ar</span>
<lb n="56"/><span>gach corr, caradh, lúbadh agus dul ar aghaidh</span>
<lb n="57"/><span>atá an teanga dhéanamh.  Réir gach cosamh-</span>
<lb n="58"/><span>lachta thaithnigh cainnt an Dochtura leis na</span>
<lb n="59"/><span>daoinibh agus ní'l aimhreas nach ndéanfaidh sí</span>
<lb n="60"/><span>mórán maitheasa.  Ar an árdán bhí na daoine</span>
<lb n="61"/><span>seo freisin:— An tAthair Seaghán Mac na</span>
<lb n="62"/><span>Mara, C.SS.R., an tAthair Mac Giolla Seanaigh,</span>
<lb n="63"/><span>Caitlín N. Gabhann, agus Pádraig Ó Conaire,</span></p>
</div>
<pb n="04"/>
<div><lb n="64"/><p><span>Co. C.  Nuair a bhí críoch le óráid an Dochtúra,</span>
<lb n="65"/><span>tosuigheadh an Fhéis.  Is amuigh fá an aer fhionnfhuar</span>
<lb n="66"/><span>a bhí sí cé is móide de roinn na sgol.  Ar na</span>
<lb n="67"/><span>moltóirí bhí an Dr. Mac Énrí, an tAthair Mac</span>
<lb n="68"/><span>Giolla Sheannaigh, Caitlín Nic Ghabhann, agus</span>
<lb n="69"/><span>Seaghán Mac Giolla an Átha.</span></p>
<lb n="70"/>
<lb n="71"/><p><span>Thaithnigh go mór linn an méid a bhí istigh ar na</span>
<lb n="72"/><span>comórtasaibh.  Ar roinn an damhsa is mó a bhí</span>
<lb n="73"/><span>istigh, agus bhí naonbhar ar an aistidheacht.</span>
<lb n="74"/><span>Cidhfear go bhfuil ughdar sgríbhnóirí óga</span>
<lb n="75"/><span>ag éirghe suas i Ros Muc.  Ní raibh oiread</span>
<lb n="76"/><span>istigh ar an sgéalaidheacht agus badh mhaith linn.</span>
<lb n="77"/><span>Badh chóir go mbeadh leith-chéad ar a laighead</span>
<lb n="78"/><span>istigh — is clos dúinn go bhfuil sgéalaidhthe i</span>
<lb n="79"/><span>Ros Muc chomh maith le aon áit eile san tír nó</span>
<lb n="80"/><span>b'fhéidir níos fearr, agus tuige an lag iomadh-</span>
<lb n="81"/><span>thóiridheacht san sgéalaidheacht?  Bhí riar mhaith</span>
<lb n="82"/><span>istigh ar an amhránaidheacht.  Tá an sean-nós</span>
<lb n="83"/><span>amhrán i Ros Muc gan aimhreas.  Ní go leór</span>
<lb n="84"/><span>amhránaidhe níos fearr na Seósamh Ó Meádhbh a</span>
<lb n="85"/><span>chualamar riamh.  Tá an sean mhodh ceart aige.</span>
<lb n="86"/><span>Bhí roinn na sgol go maith an méid sgoileanna</span>
<lb n="87"/><span>a bhí istigh ar na comórtaisibh.  Badh dheacair</span>
<lb n="88"/><span>na páistí a bhualadh sa stáir ná san Teagasg</span>
<lb n="89"/><span>Críostaidhe.  Is mór an cliú atá tuillte ag</span>
<lb n="90"/><span>oidibh sgoile an cheanntair ar an nós a bhfuil a</span>
<lb n="91"/><span>gcuid páistí i n-ann an Ghaedhilg do léigheadh</span>
<lb n="92"/><span>agus a sgríobhadh.  Ní féidir a sárughadh</span>
<lb n="93"/><span>le na labhairt leis.  Bhí páistí chuir sgoil an</span>
<lb n="94"/><span>Ghoirt Mhóir isteach thar bárr agus níor thaise</span>
<lb n="95"/><span>le sgoil Ros Muc é.</span></p>
<lb n="96"/>
<lb n="97"/><p><span>I rith an laé chuir cór sgoile Ros Muc</span>
<lb n="98"/><span>ar mire sinn le na n-amhráin bhreágha croidhea-</span>
<lb n="99"/><span>amhla.  Thaithnigh an cór go maith linn, faoi</span>
<lb n="100"/><span>na gcuid éadaigh geala agus ribíní uaithne, agus</span>
<lb n="101"/><span>tá súil againn gur iomdha teallach san bparáiste</span>
<lb n="102"/><span>a gclisfidheas na hamhráin a bhí 'gá ngábhail</span>
<lb n="103"/><span>aca i rith na noidhcheannta bhfada áirneáin.  Na</span>
<lb n="104"/><span>“timthirí” a chuir an Fhéis ar agaidh atá siad</span>
<lb n="105"/><span>an -bhuidheach ar fad do Mhac Uí Chonaire, a</span>
<lb n="106"/><span>bhí gach am agus tráth réidh le gach nídh dhéanamh</span>
<lb n="107"/><span>a bhí i n-a chumas leis an bhFéis a dhéanamh</span>
<lb n="108"/><span>bláthmhar, tairbheach.</span></p>
<lb n="109"/>
<lb n="110"/><p><span>Is mór an mhaitheas a rinne an Fhéis do'n</span>
<lb n="111"/><span>pharáiste, agus tá cuma agus creat na</span>
<lb n="112"/><span>Gaehdealtacht aríst ag teacht ar ais san áit.</span>
<lb n="113"/><span>BHuir an lá spionnamh ins na cnámhaibh a bhí</span>
<lb n="114"/><span>lag gan smior na maitheasa, agus cuireadh an</span>
<lb n="115"/><span>spioraid cheart 'sna croidhthibh a bhí lag brúighthe</span>
<lb n="116"/><span>le ciantaibh, agu tóigeadh ceó trom dorcha a</span>
<lb n="117"/><span>bhí thart in ar dtimcheall le tamall, tóigeadh</span>
<lb n="118"/><span>é, agus bhris an ghrian go soillseach na néallta</span>
<lb n="119"/><span>bagarthacha a bhí ag cur fhaithchís orainn, agus</span>
<lb n="120"/><span>thiomáin sí a gaethe go lonnrach amach thríd na</span>
<lb n="121"/><span>sgamaill sin, agu anois tá teas ana gréine ag</span>
<lb n="122"/><span>borradh an tsíl a chuir an Fhéis i Ros Muc an</span>
<lb n="123"/><span>24adh, Meadhón Fóghmhair, 1911.</span></p>
<lb n="124"/>
<lb n="125"/><p><span>“Mama.”</span>
<lb n="126"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Féis Ros Muc, 1911

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Féis Ros Muc, 1911

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
