Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cuairt an Oireachtais - Gairdín Scoile i dTrí Liaga</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1909_11_13_06</note>
                         <note type="L">06</note>
                         <note type="B">1909</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1909_11_13_06</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Cuairt an Oireachtais - Gairdín Scoile i dTrí Liaga</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1909</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cuairt an Oireachtais</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Gairdín Scoile i dTrí Liaga</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Tá gairdín deas le hais na sgoile i dTrí</span>
<lb n="6"/><span>Liaga agus gabhann sé leis an sgoil.  Chaitheamar</span>
<lb n="7"/><span>tamall ann fá sgáth cruinn mhóir fuinnseoige.</span>
<lb n="8"/><span>Sgríobhas an méid seo leanas im' leabhar faid</span>
<lb n="9"/><span>do bhíos ann.</span></p>
<lb n="10"/>
<lb n="11"/><p><span>“Fá sgáth chruinn dom.  Feidhleacáin ag</span>
<lb n="12"/><span>eitilt im' aice, agus beacha ar lorg meala ar</span>
<lb n="13"/><span>na bláthaibh lem' ais.  Gaoth ag crothadh na</span>
<lb n="14"/><span>ngéag.  Cruinn ghlasa ar gach taobh dínn agus</span>
<lb n="15"/><span>radharc eatortha ar dhaoine atá i bhfeidhil féir,</span>
<lb n="16"/><span>agus ar dhaoine ag tarac uige; ar bhuaibh; ar</span>
<lb n="17"/><span>thighthibh, agus ar chúl sgoile.</span></p>
<lb n="18"/>
<lb n="19"/><p><span>Cruinn chrithir agus fuinnseoga agus sgeacha</span>
<lb n="20"/><span>ar an gclaidhe ar ár gcúlaibh.  Ceol na gcearc</span>
<lb n="21"/><span>leath is tsios de'n bhóthar.</span></p>
<lb n="22"/>
<lb n="23"/><p><span>Gabháiste.  Turnapaí, meacna, cairéidí,</span>
<lb n="24"/><span>pónairí, spiúnáin, agus cruinn ubhall ag fás</span>
<lb n="25"/><span>sa gháirdín.  Chrot deas air.  Casán thar</span>
<lb n="26"/><span>timcheall agus treasna ar a leithead agus ar</span>
<lb n="27"/><span>a fhaid.  Pilib ag obair ag baint flitheanaí</span>
<lb n="28"/><span>agus luibheann.</span></p>
<lb n="29"/>
<lb n="30"/><p><span>Tá blátha ar chiumhais an gháirdín le hais</span>
<lb n="31"/><span>na sgoile.  Múintear gardha dóireacht do</span>
<lb n="32"/><span>leanbhaí na sgoile is clós dom, agus tá</span>
<lb n="33"/><span>páiste beag fá 'na cúram féin ag fothcheann</span>
<lb n="34"/><span>de na cailínibh beaga.  Tá beirt aca tar éis</span>
<lb n="35"/><span>teacht isteach anois agus táid féin agus Pilib</span>
<lb n="36"/><span>ag labhairt i nGaedhilg mar gheall ar ghnó</span>
<lb n="37"/><span>príomháideach éigin.  Chuir beach-ghabhair rith ar</span>
<lb n="38"/><span>Sheáan anois.  Táid na leanbhaí ag súgradh ar</span>
<lb n="39"/><span>an mbóthar agus iad go gleodhach.  “Ná cuir</span>
<lb n="40"/><span>rud ar bith ins an leabhar fá dtaobh damh-sa,”</span>
<lb n="41"/><span>a deir Caitlín Nic Shamhairle, cailín aca</span>
<lb n="42"/><span>so atá sa gháirdín, liom-sa.  “Ní baoghal</span>
<lb n="43"/><span>duit, a chuisle” a deirim-se léi.  “Dá gcuirinn</span>
<lb n="44"/><span>nidh ar bith ann ba cheart rud maith do chur ann</span>
<lb n="45"/><span>mar gheall uirthi mar 'is iongantach an cailín</span>
<lb n="46"/><span>ár gCaitlín,” fá mar a deireas Pilib.</span></p>
<lb n="47"/>
<lb n="48"/><p><span>Ní fheicim a thuilleadh sa leabhar i leith an</span>
<lb n="49"/><span>lae sin, acht amháin, “go rabhamar ag sgoil</span>
<lb n="50"/><span>Chnoc na gCorr tráthnóna, agus go raibh beagán</span>
<lb n="51"/><span>grinn agus caitheamh aimsire ann.”</span></p>
<lb n="52"/>
<lb n="53"/><p><span>Bhí rás deas sa mhóinfhéar le hais na sgoile</span>
<lb n="54"/><span>an tráthnóna soin.  Ba bhreagh an boladh í</span>
<lb n="55"/><span>ó'n bhféar ins na cocaibh beaga, agus ba dheas</span>
<lb n="56"/><span>le duine an brat bog féir do ghéilleadh dá</span>
<lb n="57"/><span>bhrógaibh do bheith fé seachas an chruadh-bhóthar</span>
<lb n="58"/><span>nó troighthilíní d'á rothar.  Ba chuma nó</span>
<lb n="59"/><span>aoibhneas ár n-óige fiche bliain ó shoin do bheith</span>
<lb n="60"/><span>ag siubhal nó ag rith nó ag léimridh san mhóin-</span>
<lb n="61"/><span>fhéar soin.  Ba bhreagh ciúin an tráthnóna é;</span>
<lb n="62"/><span>bhí na fir agus na buachaillí do bhí i bhfeidhil</span>
<lb n="63"/><span>fhéir rith an lae ag dul abhaile, agus iad ag</span>
<lb n="64"/><span>cainnt agus ag gáirí; bhí fear taobh siar</span>
<lb n="65"/><span>dínn ag cur faobhair ar a speil agus is deas</span>
<lb n="66"/><span>an fhothrom deineann clár ar speil tráthnóna</span>
<lb n="67"/><span>ciúin mar sin ar thaobh gleanna; chualamar</span>
<lb n="68"/><span>fear eile agus é féin agus leanbh beag ag</span>
<lb n="69"/><span>comhrádh le chéile; agus bhí buachaillí ag caint</span>
<lb n="70"/><span>le buaibh; agus cailíní ag glaodhach ar ghamhnaibh.</span>
<lb n="71"/><span>Nár bhreaghtha an gleo agus an fothrom iad</span>
<lb n="72"/><span>soin ná an gleo agus an fothrom bhí 'nár</span>
<lb n="73"/><span>dtimcheall i mBaile Átha Cliath an tseachtmhain</span>
<lb n="74"/><span>roimhis sin.  Chuirfeadh so mar áit neart</span>
<lb n="75"/><span>agus misneach agus meidhréis i nduine</span>
<lb n="76"/><span>agus loifeadh an chathair agus fothrom na</span>
<lb n="77"/><span>cathrach mór-chuid de's na smaointibh deasa</span>
<lb n="78"/><span>nádúrtha bheadh ag an nduine do chaithfeadh</span>
<lb n="79"/><span>tearma in a leithéid seo d'áit.  Cad é an</span>
<lb n="80"/><span>mío-ádh a mheallann ár ndaoine isteach is na</span>
<lb n="81"/><span>cathrachaibh?  Is ag glacadh aoibhnis annso ba</span>
<lb n="82"/><span>mhaith liom bheith.</span></p>
<lb n="83"/>
<lb n="84"/><p><span>Am shuidhe ar choca beag féir do bhíos ag</span>
<lb n="85"/><span>sgríobhadh cuid de seo dom.</span></p>
<lb n="86"/>
<lb n="87"/><p><span>Is cuimhin liom go dtánamar a bhaile gan</span>
<lb n="88"/><span>iomard gan bhárthain ar ár rotharaibh cé ná raibh</span>
<lb n="89"/><span>puinn solais ann, agus go raibh duine nó beirt</span>
<lb n="90"/><span>d'ár mbuidhin ag ceoltóireacht ar a ndícheall</span>
<lb n="91"/><span>ár dteacht dúinn agus iar dteacht dúinn</span>
<lb n="92"/><span>gur chaitheamar gearra-thamall ag sean-</span>
<lb n="93"/><span>chuideacht, agus tamall beag ag magadh, agus</span>
<lb n="94"/><span>tamall eile ag amhránaidheacht; agus annsoin</span>
<lb n="95"/><span>bhí sgruid* againn agus seanchus gearr eile agus</span>
<lb n="96"/><span>sguireamar i gcomhair na hoíche.</span></p>
<lb n="97"/>
<lb n="98"/><p><span>* Sgruid, sin béile bheag a chaitheadh daoine</span>
<lb n="99"/><span>bhíodh ag árnáin sul a sguiridís ó chéile ist</span>
<lb n="100"/><span>oíche.  B'fhéidir gur “sguirid” a bhí ann ar</span>
<lb n="101"/><span>dtúis.  Focailín deas oireamhnach is eadh é,</span>
<lb n="102"/><span>pé scéal é.  Níor chualas i n-aon bhall é acht</span>
<lb n="103"/><span>i gCairbre agus i mBéarla.  Tugtar ar lón</span>
<lb n="104"/><span>beag anois é pé tráth de'n lá a ithtear é.</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p/>
<lb n="107"/>
<lb n="108"/><p>
<lb n="109"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cuairt an Oireachtais - Gairdín Scoile i dTrí Liaga

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cuairt an Oireachtais - Gairdín Scoile i dTrí Liaga

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
