Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Guth na mBárd - Cúl na Beinne</title><author><name type="main">Seaghán Ó Longáin</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1908_02_01_07</note>
                         <note type="L">07</note>
                         <note type="B">1908</note>
                         <note type="C">Fil.</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1908_02_01_07</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Seaghán Ó Longáin</author><title>Guth na mBárd - Cúl na Beinne</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1908</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Guth na mBárd.</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Cúl na Beinne.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Dhá mbéithinn féin i Mám a' Gháir,</span>
<lb n="6"/><span>Dubhach is páipéar a bheith agam ann,</span>
<lb n="7"/><span>Badh dheas a sgríobhfainn i ndubh is 'mbán,</span>
<lb n="8"/><span>An moladh áluinn a bhí ar an ngleann;</span>
<lb n="9"/><span>Gur'b é d'iarrfainn d'impidhe ar Rígh na</span>
<lb n="10"/><span>nGrásta,</span>
<lb n="11"/><span>Inntleacht Hómair a bheith in mo cheann,</span>
<lb n="12"/><span>Is gur le n-a maitheas badh mhian liom trácht air,</span>
<lb n="13"/><span>Acht fairíor géar! go bhfuil m' inntleacht</span>
<lb n="14"/><span>fann.</span></p>
<lb n="15"/>
<lb n="16"/><p><span>'Sé dubhairt fear as Acaill liom, “ná bíodh</span>
<lb n="17"/><span>ort buaidhreadh.</span>
<lb n="18"/><span>Ná bí ag gol is ag éagcaoin i ndiaidh Cúl</span>
<lb n="19"/><span>na Beinn'!</span>
<lb n="20"/><span>Bhéarfad bean duit is dhá chéad bó léithi,</span>
<lb n="21"/><span>Is acra móinfhéir i n-aghaidh gach cinn;</span>
<lb n="22"/><span>Badh is eangacha is bíom i n-éinfheacht,</span>
<lb n="23"/><span>Is beiream éadáil isteach ó'n tuinn,</span>
<lb n="24"/><span>Is sílim féin gur fearr an méid sin,</span>
<lb n="25"/><span>'Ná bheith ag gol nó ag éagcaoin i ndiaidh</span>
<lb n="26"/><span>Cúl na Beinn'.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Dhá dtiubhrthá bean is dhá chéad bó dhom,</span>
<lb n="29"/><span>Acra móinfhéir i n-aghaidh gach cinn,</span>
<lb n="30"/><span>A bhfuil de bháid is d'eangacha ar feadh Chrích'</span>
<lb n="31"/><span>Fódla,</span>
<lb n="32"/><span>Saidhbhreas Sheoirse is fághaim é cruinn;</span>
<lb n="33"/><span>B'fhearr liom acra de'n bhogach bháidhte,</span>
<lb n="34"/><span>Atá idir an Máimín is Inse an Draighin,</span>
<lb n="35"/><span>Cead rinnce le cailínibh lá saoire is Domhnaigh,</span>
<lb n="36"/><span>Ag ceanntar na mbóithre úd Cúl na</span>
<lb n="37"/><span>Beinn'.</span></p>
<lb n="38"/>
<lb n="39"/><p><span>Dá mbeadh a fhios ag na cruaidh-fhir atá ar</span>
<lb n="40"/><span>thaobh Ghleann Néifin,</span>
<lb n="41"/><span>Go bhfuil mise in m' éanrachán is 'mo luighe</span>
<lb n="42"/><span>go tinn,</span>
<lb n="43"/><span>Thiocfadh gan spás ar bith faoi mo dhéin-sa,</span>
<lb n="44"/><span>Le eachraidhe gléigeal is cóiste cinn;</span>
<lb n="45"/><span>Gléasfaidhe bainfheis, fleadh, 's féasta,</span>
<lb n="46"/><span>Siams' is pléisiúr is togha gach ceoil,</span>
<lb n="47"/><span>Bheadh dhá chéad fear aca ar meisge i n-éinfheacht,</span>
<lb n="48"/><span>Ag teach Tom Daly i gCúl na Beinn'.</span></p>
<lb n="49"/>
<lb n="50"/><p><span>Tá litir sgríobhtha agam anois faoi shéaladh,</span>
<lb n="51"/><span>A chuirfeas mé i mbárach go Cúl na Beinn',</span>
<lb n="52"/><span>Go bhfuil mé 'mo luighe le tuilleadh is ráithe,</span>
<lb n="53"/><span>Buadhartha cráidhte le tinneas cinn;</span>
<lb n="54"/><span>Acht mara bhfágaidh mé fóirthin ó Rígh na</span>
<lb n="55"/><span>nGrásta,</span>
<lb n="56"/><span>Is bheith in mo shláinte aríst mar is cóir,</span>
<lb n="57"/><span>Gléastar tuamba is comhra clár dhom,</span>
<lb n="58"/><span>Go síntear i mbárach mé ag bun Shléibh' Mhóir.</span></p>
<lb n="59"/>
<lb n="60"/><p><span>Tá na coillte dlúth' ann ar thaoibh Ghleann</span>
<lb n="61"/><span>Néifin,</span>
<lb n="62"/><span>Is an duilleabhar craebh-ghlas ag sileadh síos,</span>
<lb n="63"/><span>Tá an chuach 's an trághna ar bharra na gcraebh</span>
<lb n="64"/><span>ann,</span>
<lb n="65"/><span>Ag seinnm go héadtrom gach lá is oidhche;</span>
<lb n="66"/><span>Tá daoine uaisle ar bharr an tsléibhe ann,</span>
<lb n="67"/><span>Ag déanamh éirligh ar chearca fraoich,</span>
<lb n="68"/><span>Tá an bradán bruinngheal ag tidheacht ó'n sáile</span>
<lb n="69"/><span>ann,</span>
<lb n="70"/><span>Ag fearadh Éireann le fágháil gan pighinn.</span></p>
<lb n="71"/>
<lb n="72"/><p><span>Tá an loch is sáimhe ann dá bhfuil i nÉirinn,</span>
<lb n="73"/><span>Tá na báid ag éirghe air ó thuinn go tuinn,</span>
<lb n="74"/><span>Cá bhfuil an té do chleachtuigh é, is atá anois</span>
<lb n="75"/><span>dhá thréigean?</span>
<lb n="76"/><span>Nach beag an t-iongnadh dhó a chroidhe a bheith</span>
<lb n="77"/><span>tinn?</span>
<lb n="78"/><span>Acht má's é an chúrsa do gheall Dia dhom-sa</span>
<lb n="79"/><span>Gur le méad mo chumhaidh do liath mo cheann,</span>
<lb n="80"/><span>Mo chúig chéad slán leat, a Bhoth 'a Dúin,</span>
<lb n="81"/><span>Is do na coillte dlúth' údaigh Cúl na Beinn'!</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Ní cháinfeadh Acaill cé gur maith liom 'fhágáil,</span>
<lb n="84"/><span>Ba mhaith an áit é ag strainséirí,</span>
<lb n="85"/><span>Bhí biadh is leabaidh ann 's míle fáilte,</span>
<lb n="86"/><span>Is comhrádh geanamhail ann ag fear is ag</span>
<lb n="87"/><span>mnaoi;</span>
<lb n="88"/><span>Acht mar an t-iasg a thigeas le nádúr,</span>
<lb n="89"/><span>I n-éis a dháta chaitheamh amuigh faoi'n tuinn,</span>
<lb n="90"/><span>'Sé fhearacht agam-sa é dhá bhfághainn ann pálás,</span>
<lb n="91"/><span>Go mbuadh fearr liom árus beag i gCúl na</span>
<lb n="92"/><span>Beinn'!</span></p>
<lb n="93"/>
<lb n="94"/><p><span>An té shiubhail Sasana is páirt d'Éire,</span>
<lb n="95"/><span>Shiubhail sé an Ghréag is an Ghearmáin,</span>
<lb n="96"/><span>Chuaidh go hAlbain gur chaith sé téarma ann,</span>
<lb n="97"/><span>As sin do'n Fhrainnc is aríst do'n Spáinn;</span>
<lb n="98"/><span>Do rinne sé seanchus, dar liom, nár bhréag é,</span>
<lb n="99"/><span>Gur shiubhail sé Éire faoi dhó gan roinn,</span>
<lb n="100"/><span>Is gurab é 'bhfaca sé de shiams' san méid sin,</span>
<lb n="101"/><span>Malaí Fheidhlim bhí i gCúl na Beinn'!</span></p>
<lb n="102"/>
<lb n="103"/><p><span>Seo amhrán a bhfuil meas mór air i</span>
<lb n="104"/><span>n-Acaill agus ar fud Conndae Mhuigheo.  Chum</span>
<lb n="105"/><span>Peadar Mhac Siúrtáin é nuair a bhí sé ar a</span>
<lb n="106"/><span>theicheadh, cúig bliadhna agus trí fichid ó shoin.</span>
<lb n="107"/><span>Tá Cúl na Beinne seacht míle siar ó Chrois Uí</span>
<lb n="108"/><span>Mhaoilfhíona.  Bhí coill dlúth ann an t-am údaigh.</span>
<lb n="109"/><span>Deirtear go dtiocfadh le duine siubhal ar</span>
<lb n="110"/><span>ghéagaibh ó chrann go crann.  Tá an Beann ar</span>
<lb n="111"/><span>thaoibh Chnuic Néifin, agus tá teach Tom Daly le</span>
<lb n="112"/><span>feiceál ann go fóill.  Rugadh an Siúrtánach ins</span>
<lb n="113"/><span>an gceanntar.  Fear tréan tír-ghrádhach bhí ann.</span></p>
<lb n="114"/>
<lb n="115"/><p><span>Seaghán Ó Longáin.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Guth na mBárd - Cúl na Beinne

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Guth na mBárd - Cúl na Beinne

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
