Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Saothar Lámh</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1903_02_07_804</note>
                         <note type="L">804</note>
                         <note type="B">1903</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1903_02_07_804</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Saothar Lámh</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1903</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Baile Átha Cliath, Feabhra 07, 1903</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Saothar Lámh.</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Léigh an tAthair Pádraig Ua Duinnín páipéar ag an</span>
<lb n="7"/><span>Árd Chraobh an oidhche cheana ar na Gaedhilgeóirí ar tí</span>
<lb n="8"/><span>dul thar lear.  Chuir an páipéar sin a lán daoine ag</span>
<lb n="9"/><span>smaoiniughadh, agus sé an smaoine do bhí i n-uachtar</span>
<lb n="10"/><span>láin ag gach éinneach go mbadh mhaith an rud é dá</span>
<lb n="11"/><span>mbeadh slighe ceapaighthe obair a thabhairt do Ghaedhil-</span>
<lb n="12"/><span>geóiribh i gcathrachaibh na hÉireann, agus gan a bheith</span>
<lb n="13"/><span>dhá leigean thar sáile.  Ceapadh nar mhór tuairisg a</span>
<lb n="14"/><span>chur & na daoine atá ar tí imtheacht a choinneál, agus</span>
<lb n="15"/><span>cur i n-iúl dóibh gur mar gheall ar an nGaedhilg a bheith</span>
<lb n="16"/><span>aca atá tóir ortha; annsin slighe bheathadh a thabhairt</span>
<lb n="17"/><span>dhóibh i mBaile Átha Cliath, i gCorcaigh, i mBéal Feirsde,</span>
<lb n="18"/><span>& i n-áiteachaibh mar soin.</span></p>
<lb n="19"/>
<lb n="20"/><p><span>Tá na mílte Gaedhilgeóirí ann, agus níl suim cnaipe</span>
<lb n="21"/><span>gan chois aca 'na dteangaidh féin anois.  Tá siad 'ghá</span>
<lb n="22"/><span>n-ullmhughadh féin fá chomhair Mheiriocá, tá siad gan</span>
<lb n="23"/><span>ceird gan eólas gan foghluim, gan fionna feanna</span>
<lb n="24"/><span>acht a dhá láimh chomh fada le chéile, & an tsláinte & a</span>
<lb n="25"/><span>ngoile aca.  Tá tuilleadh aca ann & foghluim bheag ortha,</span>
<lb n="26"/><span>acht gan steamar eile acht sin.  Níl dalla le fagháil aca</span>
<lb n="27"/><span>ar an méid Gaedhilge atá aca; tá saothrughadh le fagháil</span>
<lb n="28"/><span>acht a dhul ar a sholáthar go tír eile & an Bhéarla a bheith</span>
<lb n="29"/><span>aca.  Céard tá le déanamh aca?  An bhfanfaidh siad</span>
<lb n="30"/><span>ag forcamhas ar a gcuid Gaedhilge?  Do réir mar tá</span>
<lb n="31"/><span>an sgéal fá láthair is “éist le fuaim na habhann agus</span>
<lb n="32"/><span>gheobhaidh tú breac” dhóibh é.  Ní fhanfadh siad.  An</span>
<lb n="33"/><span>milleán ortha é?  Dar ndóigh níl duine riamh le deich</span>
<lb n="34"/><span>mbliadhna a chuaidh ina measg, & a cheistnigh iad má bhí</span>
<lb n="35"/><span>a gclann ag foghluim Gaedhilge, nach amhlaidh a bhí an </span>
<lb n="36"/><span>sgéal aige gur le mí-chéat a labhradar ar an teangaidh.</span>
<lb n="37"/><span>Tá siad ag iarraidh a mbeatha a shaothrughadh, agus</span>
<lb n="38"/><span>muna mothuighidh siad go dtiubhradh an Ghaedhilg</span>
<lb n="39"/><span>congnamh dhóibh chuige sin ní choroghaidh siad cos ná</span>
<lb n="40"/><span>lámh le í choimeád ó'n mbás.  Tá file Connachtach i</span>
<lb n="41"/><span>dTeach na mBocht anois fá láthair.  Ní áit é sin ag</span>
<lb n="42"/><span>file, ní áit do Ghaedhilgeóiribh é, dhá mbeadh neart air,</span>
<lb n="43"/><span>acht ar chuma ar bith, ní áit ag file é.</span></p>
<lb n="44"/>
<lb n="45"/><p><span>Is anacrach an cheist í slighe bheathadh a thabhairt do</span>
<lb n="46"/><span>Ghaedhilgeóiribh sa mbaile, agus gan iad a leigean thar</span>
<lb n="47"/><span>fairrge.  Mhol an tAthair Pádraig coisde a chur ar</span>
<lb n="48"/><span>bun le hobair d'fhagháil dóibh; mhol Eoin Mac Néill</span>
<lb n="49"/><span>teach sgíthe, nó teach cuidheachtan Gaedhilge a chur ar</span>
<lb n="50"/><span>bun le haghaidh na nGaedhilgeóirí atá sna cathrachaibh,</span>
<lb n="51"/><span>teach a mbeadh imirt is greann is an chainnt ar fad</span>
<lb n="52"/><span>i nGaedhilg; mhol duine éigin eile earraí d'iarraidh ar</span>
<lb n="53"/><span>lucht na siopaí i nGaedhilg, agus taisbeánt dóibh go</span>
<lb n="54"/><span>bhfuil an teanga beó, & go caithfear daoine a bhfuil an</span>
<lb n="55"/><span>Ghaedhilg aca a thabhairt isteach & an gnó a mhúnadh</span>
<lb n="56"/><span>dhóibh.  Is fada bhítear ag seanchas [an]{ar} na neithibh seo</span>
<lb n="57"/><span>sul déantar iad, acht más linn an rud a dhéanamh</span>
<lb n="58"/><span>déantar é i n-ainm Dé, agus ná bíodh an fear i bhfus</span>
<lb n="59"/><span>ag faire ar na bhfear thall go bhfeicidh sé ag corughadh</span>
<lb n="60"/><span>é.  Más cúrsaí oibre é, bhíodh sé n' obair, & ná bítear</span>
<lb n="61"/><span>'ghá chur ar an méir is fuide mar “faghann na ba bás</span>
<lb n="62"/><span>fhad is bhíos an féar ag fás.”</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Saothar Lámh

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Saothar Lámh

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
