Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_07_05_285</note>
                         <note type="L">285</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_07_05_285</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>THALL 'S I BHFUS I dTÍRCHONAILL.</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Lá ar na bhárach bhí damhsa nó ringce le bheith i dtigh</span>
<lb n="6"/><span>mo dhearbhráthar i nGleann tSúiligh.  Thug mé gealladh</span>
<lb n="7"/><span>uaim go mbéinn ann, & mar bhí mo rothar briste brúighte</span>
<lb n="8"/><span>gan feidhm ann le cat d'iomchur, fuair mé iasacht an</span>
<lb n="9"/><span>charra seólta ó mo dhuine mhuinteardha, agus thiomáin</span>
<lb n="10"/><span>liom tar na sléibhtibh arís.  Chár bhuain aimseach nó</span>
<lb n="11"/><span>tubaiste liom an fhéacht seo, acht amháin go raibh mé</span>
<lb n="12"/><span>fuar fleidhte leis an tráthnóna doinneanta.  Ag im-</span>
<lb n="13"/><span>theacht dúinn ar mullach Liostaca, shaoil mé go n-im-</span>
<lb n="14"/><span>theóchadh mo cheann díom le séideadh na gaoithe móire</span>
<lb n="15"/><span>& le na ceatha clocha-sneachta a bhí ag imtheacht roimh</span>
<lb n="16"/><span>an ghaoith.  Tháinig taom beag tinnis builg orm leis</span>
<lb n="17"/><span>an fhuacht, agus nuair a chuaidh muid fhaid leis an tigh</span>
<lb n="18"/><span>ósda nó an tigh tábhairne atá ag mo charaid, Pádraig</span>
<lb n="19"/><span>Ua Gallachobhair, ag an Muilionn-Úr, stad an beithidh-</span>
<lb n="20"/><span>each ag an doras, thuirling sinn-ne, 'sé sin, an tiomáin-</span>
<lb n="21"/><span>aidhe & mé féin, & ghoir isteach 'un tighe go raibh dhá</span>
<lb n="22"/><span>ghloine bhiotáille againn.  Badh cheart damh a rádh nach</span>
<lb n="23"/><span>n-ólaim biotáille go gnáthach; acht chá measaim go</span>
<lb n="24"/><span>raibh an ghloine úd go holc nó go ndearna sé dochar</span>
<lb n="25"/><span>ar bith damh ar an ocáid sin.  Is maith an leigheas</span>
<lb n="26"/><span>braon uisge beatha ar thinneas builg.</span></p>
<lb n="27"/>
<lb n="28"/><p><span>Tráth shroich muid na Bruighneacha — sé sin, áit-chomh-</span>
<lb n="29"/><span>nuidhe mo dhearbhráthar — bhí oidhche ann agus aos óg na</span>
<lb n="30"/><span>háite chóir a bheith uilig cruinnighthe ag an damhsa.  Tá</span>
<lb n="31"/><span>sgioból maith ag mo dhearbhráthair agus úrlár adhmuid</span>
<lb n="32"/><span>ann, & ní dona an áit í fá choinne damhsa.  Acht chá</span>
<lb n="33"/><span>raibh sé leath mór go leór.  Sul ar thoisigh an ceól ar</span>
<lb n="34"/><span>chor ar bith bhí an teach lán.  Chá raibh cathaoir nó stól</span>
<lb n="35"/><span>istigh ann, acht bhí planca adhmuid leagtha agus sínte</span>
<lb n="36"/><span>thart ag bun na mballaí, & bhí rang daoine 'na suidhe</span>
<lb n="37"/><span>ar an adhmad.  Ar feadh na hoidhche bhí rang nó dó</span>
<lb n="38"/><span>eile 'na suidhe ar ghlúnaibh an chéad ranga, agus, in a</span>
<lb n="39"/><span>dhiaidh sin is uilig, b'éigin do'n cuid ba mhó de na</span>
<lb n="40"/><span>daoinibh seasamh ar a gcosaibh, & bhí dóllamh an oiread</span>
<lb n="41"/><span>daoine taobh amuich de'n sgioból is bhí istigh.  Tuig-</span>
<lb n="42"/><span>fear as an méid seo nach raibh sé ró-shásta nó ró-</span>
<lb n="43"/><span>chompórtach ins an sgioból ruith na hoidhche.  Níor</span>
<lb n="44"/><span>b'fhéidir ringce mhaith do dhéanamh ann, acht b'é an rud</span>
<lb n="45"/><span>a rinneadh gur sheasamh drong mór ringtheóirí suas ar</span>
<lb n="46"/><span>an úrlár in éinfheacht, idir bhuachaillibh agus chailínibh,</span>
<lb n="47"/><span>seinneadh ceól ar na feidilibh dóibh, & bhog siad thart</span>
<lb n="48"/><span>ar an úrlár chomh maith is tháinig leo ag déanamh cor</span>
<lb n="49"/><span>(mar dheadh), acht chá raibh coiscéim damhsa eatorra, &</span>
<lb n="50"/><span>ba bheag an áird thug siad ar an cheól, nó ar rud ar</span>
<lb n="51"/><span>bith eile, acht ag gluaiseacht amach is steach eatorra</span>
<lb n="52"/><span>féin.  Thaitin an obair seo go maith leó féin, do réir</span>
<lb n="53"/><span>chuma, acht níor thaitin sí liom-sa, óir chá raibh snas nó</span>
<lb n="54"/><span>riaghal ar an ringce úd.  Thar a bheith sin, chuireamar</span>
<lb n="55"/><span>bac ar an ringce chomh minic is tháinig linn, le súgradh</span>
<lb n="56"/><span>eile do chur 'un tosaigh.  Gabhadh abhráin anois is arís,</span>
<lb n="57"/><span>acht má b'olc an damhsa ba mheasa & ba thuataighe an</span>
<lb n="58"/><span>ceól.  Cá raibh duine ar bith i láthair ar bh'fhéidir leis</span>
<lb n="59"/><span>abhrán Gaedhilge do ghabháil.  Abhráin Béarla b'eadh</span>
<lb n="60"/><span>iad uilig, acht chá raibh snas an ghalldachais nua ar</span>
<lb n="61"/><span>cheann ar bith aca, & bhíos ró-bhuidheach ar an méid seo</span>
<lb n="62"/><span>féin.  Bhuain abhrán nó beirt aca le cumha do bhí ar</span>
<lb n="63"/><span>dhaoinibh d'imthigh go hAmeirioca (ba mhór an truaigh</span>
<lb n="64"/><span>nár fhan siad 'sa' bhaile); bhuain ceann nó beirt eile le</span>
<lb n="65"/><span>buaidhreadh inntinne do bhí ar bhuachaillibh óga agus ar</span>
<lb n="66"/><span>cháilínibh óga tré ghrádh nó searc a thabhairt do chailínibh</span>
<lb n="67"/><span>nó buachaillibh eile nach raibh áird aca orra; bhí ceann</span>
<lb n="68"/><span>aca ag caoineadh “The Maid of Lisburn Town” le</span>
<lb n="69"/><span>hamadán a cheangail é féin in “airm an Ríogh,” & gur</span>
<lb n="70"/><span>marbhadh é amuich 'sa' Domhan Thoir; & bhí abhrán eile</span>
<lb n="71"/><span>ag moladh Phádraig Uí Dhomhnaill mar gheall ar philéir</span>
<lb n="72"/><span>do chur thríd an fhealltóir & an spíodóir úd, Séamus</span>
<lb n="73"/><span>Ó Cathraigh.  Bhí focla na n-abhrán úd tuatach go leór,</span>
<lb n="74"/><span>& bhí an ceól do cuireadh leó ní ba mheasa; acht, mar</span>
<lb n="75"/><span>dubhras cheana féin, b'fhearr liom go mór an cineál</span>
<lb n="76"/><span>sin d'abhránaibh imeasg na ndaoine 'ná na habhráin</span>
<lb n="77"/><span>nua-Ghallda nó bréag-Ghaedhealacha a chluintear ins na</span>
<lb n="78"/><span>bailtibh móra nó ins na sráid-bhailtibh ar fud na tíre.</span>
<lb n="79"/><span>Tá tuilleadh agam le rádh fá dtaoibh de'n damhsa úd</span>
<lb n="80"/><span>do bhí ag mo dhearbhráthair, óir is iomdha ceacht</span>
<lb n="81"/><span>b'fhéidir d'fhear stuama bhuaint as a leithéid, acht síl-</span>
<lb n="82"/><span>im go bhfuil go leór ráidhte agam do'n láthair seo, &</span>
<lb n="83"/><span>gur b'fhearrde damh an chuid eile do chur ar cáirde</span>
<lb n="84"/><span>go dtí an tseachtmhain seo chugainn.</span></p>
<lb n="85"/>
<lb n="86"/><p><span>Cú Uladh</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
