CLODHANNA NUA.
Tá leabhair ag baint le múinteóireacht na Gaedh-
ilge dá dtabhairt amach go tiugh le déidheannaighe. Is
maith an rud é sin, mar theastuigh ó n-ár mhúinteoiríbh
feabhas a chur ar a slightibh múinteóireachta. Ní
féidir le n-a bhfurmhór an feabhas úd do fhoghluim
gan chongnamh éigin. D'oirfadh dhon uile dhuine aca
tamall a thabhairt i gceann de sna colláistíbh Gaedh-
ilge. Acht, fóríor! is iomdhó duine a bhíonn ag múin-
eadh is ná fuil breith aige ar dhul i n-aon colláiste,
ná ar mhúintóir chliste d'fheicsint ag obair. Mol-
aimíd dá leithéidíbh siúd CAINNT Sheagháin Uí Chatháin.
Múinteóir cliste is eadh Seaghán, is ní hiongnadh
linn soin, mar go bhfuil taithighe fhada aige ar an
gcéird. Leabhairín ana-adhsáideachis eadh “Cainnt.”
Deallruigheann sé gur toghadh go cúramach an
t-adhbhar, is gur socruigheadh i n-eagar a chéile é ar
an gcuma is fearr i gcóir múinteóireachta. Níor
mhiste dhon mhúinteóir comhairle Sheagháin a léigheamh
is rud a dhéanamh air. Tá ceannach fada ar an
leabhairín seo; sid é an trímhad cur amach. Thuill-
each dhe chughat, a Sheagháin, is go mairir do “Chainnt”.
Badh mhaith linn a mholadh do léightheóiríbh an IRIS-
LEABHAIR leabhar ar Stair na hÉireann atá ar n-a
chur amach age sna Bráithribh Críostamhla. Tá an
scéal go léir ann ó aimsir Phárthalóin anuas go dtí
Connradh na Gaedhilge féin. Is taithneamhach le léigh-
eamh na ceachta beaga solusmhara so ar stair ár
dtíre féin; agus oirfid go maith don aos óg go
háirithe. Is dóibh do ceapadh is do scríobhadh iad.
IRISH HISTORY READER, by the Christian
Brothers, ainm an leabhair, agus féadtar é fagháil ó
Mhuinntir Ghill i mBaile Átha Cliath ar scilling is
leath-réal. Tá sé roinnte n-a dhá leath ar dhá thuis-
tiún an ceann. Ar an gcuma so is eadh déanfar
usáid de i scoileannaibh. Ar shon gur leabhar i gcóir
scoláirí scoile é seo d'fhéadadh daoine fásta a lán
d'fhoghluim as. Tá súil againn go ndéanfar usáid
choitcheanta dhe.
Tá an ceathramhadh cuid de AMHRÁIN DIADHA
CHÚIGE CHONNACHT ar fagháil anois, agus go deimhin
is fiú é go maith an scilling atáthar á éileamh air.
Dar linn gurab é an ceann is fearr aca fós é. Is
é an ceann is taithneamhaighe linn féin pé scéal é.
Is dócha gurab é fáth atá leis sin, an caitheamh i
ndiaidh sean-rudaí a bheith go láidir ionnainn; agus
ta sean-rudaí go flúirseach ins an leabhar so. Obair
náisiúnta is eadh leabhair den tsórd so a chur amach,
is molaimíid Muinntir Ghill i dtaobh an obair a
ghlacadh ar láimh. Tuillid congnamh d'fhagháil, go
háirithe ó muinnitir Chúige Chonnacht.
Ní'l aon teóra le n-a bhfuil de ghreann age Énrí
Ó Muirgheasa. Sidé againn an cúigmhadh cuid de
GHREANN NA GAEDHILGE, agus é go piocaithe snasta
san gcanamhaint Olltaigh. Ní baoghal go bhfuil Énrí
tráighte fós, agus tá thuilleadh den nGreann san
nGaedhilg. Ag dul i bhfeabhas atá sé i gcomhnuidhe, is
tá súil againn go leanfaidh sé air. Tá an leabhairín
seo socruighthe aige ar nós na gceann eile, sé sin,
roinnt de scéaltaibh beaga greannmhara ann, agus
tagra i gcóir gach scéil díobh. “Pinginn an ceann —
sin a bhfuil ortha,” mar adéarfadh Seaghán na Scuab.
Tháinig amach uimhir an-fhóghanta dhen DEO-GHRÉINE
i gcóir na Nodlag. Tá's ag ár léightheóiríbh gurab é
seo ainm an pháipéir atá fé chúram Chumain Gaidheal-
aigh na hAlban. Tagann sé amach uair sa mí, is bíonn
Gaedhilg is Béarla ann. Tá a lán d'aistíbh fóghanta
i n-uimhir na Nodlag, maille le roinnt de portaibh
deasa ceoil. Tá muinntir na hAlban ag faire go
géar ar an obair atá gá dhéanamh againn-na annso
ná bíonn trácht air thall aca. Molaimíd dár leigh-
theóiríbh fios a chur ar an “nDeo-Ghréine.” Féadtar é
fhagháil ó Eneas Mackay, 43 Murray Place, Stirling, i
nAlbain, agus ceithre scillinge i n-aghaidh na bliadhna a
fhiacha.
CLÓDHANNA AR LÁIMH.
Féilire na Gaedhilge, 1906. An Buachaillín Buidhe
do scríobh.
Aistidhe Gaedhilge —II. Leis an Athair Pádraig
Ua Duinnín.
An Chroch Gheal. An tAth-chló. Seosamh Laoide do
chuir i n-eagar.
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11