Cúrsaidhe an tSaoghail
Éire
Chruinnigh cóimh-thionól mór daoine i mBaile Locha
Riabhaigh seachtmhain an Domhnaigh seo ghabh tharainn chum
fóirithin ar na Tionóntaibh Ruagtha. Bailigheadh roinnt
mhaith airgid ann. Thug an t-easbog cúig púint uaidh.
Ba cheart go ndéanfaidhe an cleas ceudna ins gach aon
bhaile nó ar fuaid na hÉireann. Ní mhóthóchadh aoinne
uaidh a shíntiús féin, agus is sean-fhocal é gur fada
fairsing é an t-oileán so.
Tá beirt dearbhráthar do mhuinntir Chonchubhair
na gcomhnuidhe sa dorus ag a chéile cois Leamhna, sé
mhíle siar ó Chill Áirne, agus níor thugadar suidhe
shuaimhnis dá chéile le dá fhichead bliadhan. Muinntir
na mBó a tugthar mar leasainm ar an dtreibh dár a
díobh iad, acht ar a shon sain is beag é a mbeann ar an
nGaedhilg. B'é críoch a tháinig as an achrann gur mhairbh
mac do dhearbhráthair díobh mac an dearbhráthar eile
an lá fé dheire le buille mhaide.
Tá súil ag iasgairíbh an iarthair bliadhain mhaith ias-
gaireachta a bheith i mbliadhna acu. Tá mór chuid runnach
(mackerel) d'á dtógaint le trí seachtmhaine agus
ceannach daor ortha.
Bhí Séamus Hayden, Feisire, ag caint i mBaile Áth'
Claith seachtmhain ó shoin le lucht leanamhna an Réaman-
naigh dár a díobh é féin. 'Sé bun agus bárr a ndubhairt
sé gur chleasuigheacht a bhí ar bun ag an Diolúnach agus
ag ar bhuail um a chéile d'fheisiribh ag an Agallamh
síothchána an ceathramhadh lá d'Abrán. Ní raibh uatha,
adeir sé, acht an Réamannach agus a cháirde a chur fé
chois, agus gur b'shin í ciall ná deachadar féin i ngar
dóibh.
Is fada ár súil go gcuirfidhe ard-sgoil Chatoilicach
ar bun sa tir seo, fé mar gheall daoine móra de ghach
aicme de mhuinntir Shasana. Nuair fiafruightear anois
díobh an bhfuil fonn ortha a bhfocal a choimeád ní deirid
siad is maith é ná is olc é. Tá a fhios acu nách misde
dhóibh bheith bog orainn an fhaid agus bhéidh na feara
Feise as Éirinn ar chluasaibh a chéile.
Feargus Finn-bhéil
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11