Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Folk-lore, Donegal. Cúl Dubh Uaighe.

Title
Folk-lore, Donegal. Cúl Dubh Uaighe.
Author(s)
Féach bailitheoir,
Compiler/Editor
Ó Gramhnaigh, Eoghan
Collector
Flann Fionn Fíona.
Composition Date
1894
Publisher
Connradh na Gaedhilge

Search Texts

Poetry/Prose
1600 1926

FOLK-LORE, DONEGAL.



CÚL DUBH UAIGHE.



I.



Ar maidin Dia hAoine músgluigheadh 'n-ár
suidhe muid,
'S do dhiúltuigh mo chroidhe istigh air ag dul
ann;
'Sé Buigheallach Locha an Iubhra do bhrosluigh
ar siubhal muid;
Do rinnemuid an siubhal, 's chan gan
cúitiughadh chuaidh linn.
Chuaidhmuid ar na rámhaibh, acht níor léir
dhúinn stiúr do dhéanamh;
Bhí pluchadh agus cáthadh ag éirghe orainn
aniar;
Dá mbeidheadh sgian i n-ar bpócaidhe do
ghearrfadh na rópaidhe,
Do chuirfeadh an chóir sinn faoi fhosgadh
na sliabh.



II.



A Phadraic bháin Ui Árlaigh, ní hiongnadh thú
bheith cráidhte
Fá do mhac breagh áluinn, nach raibh
'leitheid ins an tír;
Chan díoghbhál bhídh nó annlainn do thug do
mhac 'san mbád sin
Is é a theach bhí lán do huile chineál bídh.
Bhí min agus bhí prátaidhe, bhí órna 's bhí
gráin ann,
Éisg crochta i n-áirde nach raibh 'leitheid
ins an tír;


L. 30


A's gan cailín óg 'san áit sin nár thuit
alig i ngrádh leis,
Agus cumha mhór a mháthrach ní fhágbhann a
croidhe.



III.



'Sé cúl dubh Uaighe, an cúl dubh gan
subhailce, —
Nach fluich agus nach fuar mo leabaidh
luidhe!
A Néill bháin Ui Phártaigh, nach clúiteach
liom mar fágbhadh thú,
Agus campal mór báid aca le do thaoibh!
Do tháinig an squall agus thiontuigh sé an
bád,
Agus cluinfidhe i nÁrainn ar gcaoine ('s
ar gcaoi);
Dá mbeith Coirre ar an mbád sin, nó
Donnchadh mo dhearbhráthair,
Char bhaoghal dúinn an lá sin nach dtiuc-
fadh sinn i dtír.



IV.



Is iomdha lasta prátaidhe thug mise 's mo
dhearbhráthair
Ó Chonnachta' 's ó Mhálainn ar an fhairrge
bhí dian;
Contabhairt ní bhfuairmuid go teacht dúinn
go cúl Uaighe —
Mo chreach agus mo bhrón go dtáinig muid
riamh!
Bhí muid ar n-ochtar d' fhearaibh leice
láidire;
Monuar! bhí a lán againn ar fhír-bheagán
scill;
Mar ndán de sinn tarrtháil acht aon fhear
amháin againn
D' innseochadh d'ár gcáirde cad é d'éirigh
dínn!




Gluais.
Peadar Breathnach, do bhí in-a tháilliúir i
mBaile na Mór, i gCondae Dhún na nGall,
tuairim a's leath-cheud bliadhan ó shoin, 'sé
sin ughdar an abhráin bhreagh so. Is ó Shaidhbh
Ní Ghallchobhair i mBraonach i nGleann na
Suilighe, fuaras an t-abhrán le fear a
sgríobhtha.



19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Royal Irish Academy
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services