Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Gleann-dá-loch.

Title
Gleann-dá-loch.
Author(s)
Ní fios,
Compiler/Editor
Pléimeann, Seán (Fleming, John)
Composition Date
1886
Publisher
Connradh na Gaedhilge

Search Texts

Poetry/Prose
1600 1926

GLEANN-DÁ-LOCH.
I.



A ghleann mhilis aoibhinn! ní dorcha ná
fiadhain —
Tá d'uisgidhe chomh soillseach l'aon uisge
san domhan,
Tá na cnoic a's na coillte ad' thimchioll
chomh breádh,
'S nár bhféidir do fheicsin ann bliaghain
agas lá.



II.
Gídh deirtear nár shéinn fós an fhuiseóg ós
ceann
Do locha, ó 'n lá do badhadh Catailín ann,
Cluintear ceól ann chomh binn leis — sin
siosma na sroth,
Ag tríall ó s na sléibhtibh ort 'measg
carraig a's cloch.



III.
Táir ceólmhar ad' chiúnas a Ghleann gheal na
naomh,
Tá do theampoill, do chuilceach, 's an chill le
na thaobh,
Ag labhairt ort níos treise ná 'n guth atá
beó,
Ag innsint an mhórdhachd do bhí ort fad ó.



IV.
'Nuair bhí do sheacht d-teampoill de oidhche 's
de ló,
Go ceólmhar le binn-ghuth na manach 's na
n-ógh,
Tabhairt glóire dho'n Tighearna, 's do mháthair
na n-grás,
D-taobh tiodhluictheadh 'n chinidh i m-beatha 's
i m-bás.



V.
Nuair thríall ort na ceudta, 'dir ghall agas
ghaodhal,
(Air thóir na fír-eagna thug buadh air an
saoghal),
Chum breith leó caor lasrach de'n teinne ó'n
altóir
Do ghleus Naomh-dhil-Caoimhighin do Dhía mar
budh chóir.


L. 366


VI.
'Nuair d'imthigheadh amach uait na sluaighte
fear treun —
Taoisighe cródha 'san Eaglais 'na buairt a's
na leun —
Chum cogadh do deunadh i n-aghaidh an gheur-
namhad,
Áithrighe do chraobh-sgaoileadh, 's an peacadh
do throid.



VII.
Aicim air Dhía 'n uile-chomhachdaigh a dubhairt
“Deuntar solus,” a's leis sin do shoillsigh
a chuairt —
Go d-tigeadh an lá úd arís ort go moch
'Nuair a bheidh tu mar bhídhis, a ghleann an
dá loch.



Mí mheadhoin an T-Samhraidh, 1886.



NOTES



Port Bhóthair Íarainn = Railway Station
Caráiste= Train. A train of horses,
for instance, drawing
loads, one after the
other, is called car-
áiste capall.
Bréa = Bray
Cloichead = ticket or passport.
Carbad = carriage, compartment.
Cill-Mantáin = Wicklow, lit. St, Man-
tan's Church.
Cathaoir seólta = Jaunting car. Cathaoir
is the name give to
a side-car in parts of
Munster.
Sliabh-Chualann = Sugar-loaf Mountain.
“This was the old
name of the Sugar-
loaf Mountain near
Bray, in th County
of Wicklow” (O'Do-
novan).
Clocha fuaradh singile = “Dry,” loose stones.
Fuar is sometimes
used to sigify “dry,”
i.e., unmixed. Thus,
a “dry” wall is built
of clochaibh fuaradh,
there being no mortar
or cement.
Dergne = Delany — its modern
name.
Deamhra = Appearance, not found
in Dicts., as far as I
know; but the word is
common in the spoken
language.
Ruith = During.
Coll Tiomchiollach = Roundwood.
Abhainn an Fhir Tíre = Vartry River.
Ath-na-m-bó = Annamore.
Príomh-shroth = Head-water.
Gleann-mhic-an-easa = Glenmacnass.
Gleann-da-easan = Glendassan.
Lug-na-g-Coilleach = Lugnaquillia.
Ceathramha = “Quarter,” i.e., section,
district.
Beannaightheachd = Blessedness.
Carásitidhe = Carriages.
Lá Fhéile Muire Móir = Feast of the Assumption.
Mór = great, to dis-
tinguish this from the
other feasts of the B.V.
'Na chóir = Attendant on.
Ciosa(ciúmhas -Ed.G.J.) = Edge, border. The word
is in common use,
though not found in
Dicts.
Leannan sé air = It continues, follows on.
Cleitín = House eaves.
Cuilceach = Round Tower. Cuilceach
rather than cloig-
theach is the word used
by Irish-speaking
people — at least in
Munster — for Round
Tower. That at Ard-
more, in the County of
Waterford, is known
as Cuilceach dheagláin,
St. Declan's Tower.
Cíll = Cell, church, church-
yard. This last is the
meaning of the word
in the third stanza of
the poem.



19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Royal Irish Academy
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services