An rabh tú?

An bhfuil tú?

An mbeith tú?

An ccuala tú?

An ccluinann tú?

An ccluinfa tú?

An bhfaca tú?

Má tí tú.

Ar bhlas tú?

An mblasan tú?

Má bhlasan tú.

Anar mhoitha tú?

Ann moithan tú?

Má mhoithan tú?

Bí ciúin.

Éist.

Amhuirc.

Dearc.

Feuch.

Tomhair fa near.

Bigheadh do shúil 'na suidh. "Set your eye"

Bhí mé.

Tá mé.

Be mé.

Clunam.

Cluinaim.

Cluinfid.

Chím or thíam, cím or tíam.

Thainicc mé.

Dá bhfecfinn.

Bhlas mé.

Blasfa mé.

Má bhlasam.

Mhoithidh mé.

Moitham.

Má mhoitheam.

Beith mé ciúin.

Éisdan.

Tá mé ag amharc.

Dhearc mé.

d'fhéach mé.

Bheiram fa ndear. "I take notice"

Tá mo shúil 'na suidh. "My eye is set"

Cá rabh tú?

An raibh tú tinn.

Cad é tá úait?

God é shíolais tú?

Bhí mé sa ngarraidh.

Cha raibh mé tinn.

God é an bóthar a ghabhfas tú?

Bóthar Bhaile Áth Cliath.

Ní ghabhaim bóthar air bith.

Cad é mar tá tú?

Tá an tsláinnte agam, buidhchas do Dhia.

God é mar tá fear a' tuigh, nó na páisdaidh?

Cad é mar tá an chomharsinn go huile mur ttimpial?

Nó cá bhfuil Donnachadh (Ó) Corra nó a mhuintier?

Cá rabh tú anea?

Bhí ma sa muilan.

Cá mbeith tú amáirach?

Be mé air an aoinach.

Cá bhfuil tú dol anuidh?

Go Lios na cCearrmhach.

Cá huair a bhíth tú sa Lorgain?

Air an tseachtmhuin so cheart.

Cá had a d'fhan tú?

Ceaire llá.

Cá thé an sagart atá ann?

An Sagart Ua Briain.

Cá had shúibhail tú andea?

Ua an Chéideadh.

cá bhfuil dúil agud a bheith anocht?

A mBun an Dalla.

Cá hada sin ó so?

Ocht míle is trí chearamh.

Cá shé 's tiarna don áit sin?

Eóin Ua Lában, sgolleóg. "a farmer"

Cá bhfuil do bhean nó do chlann?

Tá siad sa mbaile.

Cá cineadh dhuit?

Ua hÁgán.

Cá thí do thíor dhúchais?

Connda Lloch Garmonn.

Cad é is cird duit?

Gréasaidhe bróg.

Cá huair a d'fháig tú an baile?

Luan Cásg.

Cá had Samhuin uainn?

Seachdmhuin is dhá llá.

Cá hada go Féil Eóin?

Ocht mí go leith.

cá had ua so Purt a' Dúnnán?

Ceaire mhíle dhéag.

Cá hiad ó sin Purt Láirche?

Ceud agus fithe míle.

Cá hocadh síos nó suas atá tú dol?

Síos go Loch Briclinn.

Cad é sin leat fuidh do asguill?

Níel acht mo léinidh.

Ca deus nach bhfuil folach air?

Mar nach raibh sé agam.

Cad é a bathais do bhean?

Tá sí ag obair inna muilann.

Cá their a thig do pháisdidh a dtír?

Ar ar saothar inne araon.

Cá leis a' cóta sin ort?

Liom féin.

An rabh tú air an aoinach nó ar dhíol tú na ba?

Bhí mé air aoinach Shearcóige Dia Luain agus tá dúil agam a bheith
air aoinach na Griobaidhe Dia Sathairnn a' ceannach caoirach.

Maise, go neartidh Dia leat agus le gach duine bocht atá aig
deanamh sifte mhacánta.

Cá had ó phós tú bean?

Tá sé seacht mblianna ó shoin.

Cad é (an) mhuintior ar díobh í?

De mhuintier Luingsigh.

Cá rabh siad 'na ccomhnaidh?

A Rámaltan.

Cad é an croth a fuair tú léith?

Fuair mé ceud ponnta.

Cad é rinne tú leis?

Cheannidh mé fuirm tholuidh. "a farm of land"

Cá mhéid duine cloinne agaibh?

Tá dís mhac agus innghin.

Cá rabh tú do chomhnaidh ann uair sin?

Air an tSrath Bhán.

Cá bhfuil do athair 'na chomhnaidh?

A mBaile Uí Dháluigh.

Cá mbíenn Tadhg anois?

Tá sé a nAlabuin.

Cá mhéad cinn eallaigh agaibh?

Níl acht ocht ccinn.

Cá mhéad acra tolidh agaibh?

Sé hacre déag is trí stange. "... and three roods"

Cad é d'éiridh d' Fheilime?

Char chuala muid ua le fada.

Cá huair a chualis ua?

Tá sé cuireadh is blighan. "more than a year"

Cadé a' chearbh a rabh sé?

A ttuaidh Shasanoidh. "In the North of England"

Cá mbíen Seórse?

Bíenn sé san tSráidbhaile.

Cá huair a chuaidh sé?

Tá sé ráiche ó shoin.

Cá háit a bhfuil a bhean?

Tá sí sa mbaile.

Cár chath tú (an) Nolluicc?

Aige mo mhnaoidh.

Cá dteachaidh Liam?

Cá thé bhí leis?

Cá huair a fhillfeas sé?

Cá bhfuil Siubhán?

Cár fhág sí an páisde?

Cá mbíen Diarmuid?

Cad é an t-am a llá é?

Cá mhéad muc aige?

Cá hiad sin leat?

Cá shé sin shíos?

Cá hoceadh fear nó bean é? "Whether a man or a woman"

Cá mhéid air a' bpínn?

Cá dteachidh an t-uan?

cá bhfuil na cearca?

Cár chodail tú arighair?

Cá thé bhuail thú?

Cá thé a chuir cluain ort? "Who deceived you?"

Cá thí an bhean mhór sin?

Cá bhfuil do chuidachta? "Where is your company?"

Cá shé an rifien sin? "ruffian"

Cá shé chuir anso é?

Cá has don mbacach sin? "beggar"

Cá bhfuil a bhata nó a mhálla?

Cá leis a bhfuil tú a' fuirach? "Who are you waiting for?"

Le Tadhg.

Cá hair a bhfuil tú (a') feitheadh? "On whom do you wait?"

Air Anna.

Cá an t-am den mblighain?

Féil' Eóin.

Cad é an t-am a bhlighain?

Bruach Samhna. "Near November"

Cad é bhuin duit?

Tuisleadh. "A stumble"

Cad é bhuin dóibh?

Amuil. "Neglect"

Cad ime?

Donnchú a d'éag.

Cad air son?

Air son a bheith beó.

Cad é bo áinn leat? "What do you mean?"

Dol a bhaile.

Cad é ruaig iad?

Na madaidh.

Cá thé rinne sin?

Rinne Sinaod.

Cá thé d'ól an lionn?

Séamus.

Cá shí dubhairt sin?

Mriad.

Cá thé deir sin leatsa?

Dioramsa é.

Cá chlecht sé bheith?

San gCéideadh.

Cad os?

Mar tá sé ceart.

Cad uime?

Na ba chuaidh air seóid. "The cows that strayed"

Cad é an áit?

Fán ngleann.

Cá thé tá tinn? "sick"

Tá Brian.

Cad é atá air?

Fiabhrus.

Cad é bhí (a') cur air?

Piantuidh cnámh.

Cá huair a chuala tú ua?

Tá sé mí ó shoin.

Cá ratha tú?

Go Dúnn Uí Néill.

Cad é chuir muill ort?

A' fanacht leatsa.

Cad é adeir sí?

Go bhfuil sí tursach.

Cá mhéid blighain ó chuaidh Seán go Sligach, nó ar chuala
tú sgeul air bith 'na thimpiall?

Tá sé ocht mblighana deug, agus char chuala mise ní air bith 'na thimpiall ó
shoin.

Cá rabh tú do sheaseadh an uair a chualla tú an chuach,
nó cad é (an) taobh a bhí do eaigh? "what side was your face?"

Cad é an gábh is mó a rabh tú ann ariamh, 'sé sin, má tá
cuimhne agad air? "danger"

Cad é (an) seórt bárr atá san áit sin air an mblighain so
chuaidh thart?

Cá shiad na sgológibh is mó annsa bpairáisde sin a bhfuil
tú do chomhnaidh? "farmers"

Eóin Úa Lafán, Mithál Úa Prandan agus
Brian (Ua) Searcidh, 'siad sin na trí or an triúr sgológ is mó maoin
agus éadáil agus airgead dá bhfuil san áit so.
"who hold the greatest property and money of all who are in this place"

Cá ttug Diarmuid a eaidh nó god é an t-ábhar imacht a bhí
aige, an síolan tú? "face to"

Thug sé a chúll do an áit so mar bheadh
sé (a') dol go Tuaim, agus níel fhis aige duine air bith god é an
t-ábhar imachd a bhí aige, ach mar corridh chuir an bhean nó
an chlann air. "that angered him"

Cá huair a dhíol tú an mhuc bhreac, nó god é fuair tú
uirthidh? Tamhuis god é shíllis tú. "Guess what you think"

Nár chuala tú sgéala air bith ón ccogadh le gairid? God
é mar tá sé (a') deanadh?

Char chualis, agus chann a' tobhairt droch-
fhregra ortsa, cha mhiste liom cá hocadh sin é. "a bad answer"

Tá siad a' tógbhál an mhargoidh ais measaracht. Dá bhfuigh-
eadh siad an tíor so a bháneadh (sin?) a bhfuil úaf.
"They are raising the market out of measure"

Cá hocadh as í an bhlighain so fuaidh thart nó an bhlighain
le theacht is farsne a n-arbhar?

Is deacuir don arbhar a bheith líonmhar nuair nach
bhfuil an bárr dá chur mar (ba) ghnáth.

Bhí mé a' caint le fear a shiubhail ó Bhail' Áth an Luain
ann a' Mhuilinn Chirr, agus ó sin go Rasdien, agus úa sin go
Ceanadus, agus bhí sé dá rádh nach bhfaca sé céachta nó cleith
fhursidh ansan asdar sin uile. "a harrow"

Shiubhail mé féin ó Chraosloch go Leitir Ceanainn,
agus (chun) an tSrath' Bháin, ann a' Duire, agus Baile Núa Léim an
Mhaduidh, Baile (an) Chaisleáin, Bun an Dalla, agus ní fhaca
mé sgológ ann mo asdar acht flesgaidh bhochta do shléabhtóiridh gan
fiú na cruaiche insna garridhibh a n-áit na n-agart roimhe so.

"and I did not a farmer in my journey but petty poor farmers of
mountaineers"

Cad é an bárr a chuir tú air an tséasúr so?

Chuir mé acra pise, stang phónair,
trí stang eórrna, leithacra preátaí agus acara seagail.
"a rood of beans"

Cad é so a bhuin do Éamonn?

'N é nár chuala tú sin?

Chuala mé go (rabh sé) a' teacht ón muilan is gur thuit sé
sa tuiraidh is nach mór nár bátheadh é. "that he fell into the dam"

'Sé Dia bhí leis go rabh tárrthál comh fogus dó.

Acht cad é so fá Mhéabha? Nachar póseadh í?

Pósadh gan amhrus,
agus go maith. Fuair sí an buachaill is feárr ansa bparráisde agus

áit shocair shásta le saoidh isteach ionn.

Cá mhéad an croth a fuair sé léithi? "dowry"

Fuair sé fithe ponta de airgad réidh agus dhá bha
mhóchais, cuingair chapoll le n-a searraigh, cráin mhuice agus a
hál, tunna mine agus fithe cloch lín gan trácht air éaduidh cuirp agus
codlata, air éanluidh nó air airnais toighe.

"ready money and two springing cows, two mares with their foals, ... a ton
of meal, ... not to talk of body and bed clothing, of fowl or house furniture"

Cá mbíen Paduidh Mhártion?

Bíenn sé, mo léir,
ag obair dó féin. Bhí mise leis aige ceannach a uirnase. Cheannuigh
sé tuagh, tál, taroil, rial, siséal, plán, casúr, pinnser, gúiste
agus gimleod agus nithe eile, mar atá seá agus gangoid.