Ar Faithche na hImeartha
Liathróid Láimhe
Is mór an truagh ná chuirid uachtaráin
Chumann na gCleas Lúith breis suime san
liathróid láimhe. Cleas breagh Gaedhealach is
eadh é gan aon gó, agus ar an dtaobh amuigh
de'n bháire féin ní dóigh liom go bhfuil i n-ár
measc cleas a b'fhearr 'ná é chun na féitheacha a
chruadhadh i nduine is chun é d'fhuineadh is a
fáscadh mar badh cheart do gach Gaedheal a bheith.
Ní ró-fhada ó shoin ó bhíodh “cúirteanna”
liathróide coitchianta ar fuid na dúithche. Bhítí
ag imirt i gcoinnibh binn tighe nuair ná bíodh
cúirt ann chuige. Anois, ámh, ar an dtaobh
amuigh dár gcoláistibh nó de bharraic connstá-
blaithe, ar éigin is féidir cúirt liathróide
d'fhágháil ó cheann ceann na tíre. 'Sé an
náire dearg é.
Cionnus é leigheas
Orainn féin atá an locht. Do'n chuid is
lugha dhe, tá i mBaile Átha Cliath féin leath-mhíle
duine oilte go maith ar an gcleas so. An bhfuil
ortha súd oiread Gaedheal is a chuirfeadh ar
bun cumann liathróide láimhe i gcomhair Bhaile
Átha Cliath? Ní fuláir nó tá. Thagaidís i
bhfochair a chéile mar sin agus cuirtear an
cumann ar bun. Na fóirne cleas atá i n-ar
measc cuirid ar bun buidhean i gcomhair
liathróid láimhe. Táim deimhnitheach dhe gur
gearr go mbeadh buidheanta fóghanta ar siughal
ag na Céitinnigh, is ag muinntir na hÁrd-
Chraoibhe.
Soláthar
'Sé an t-aon nídh amháin atá 'n-a gcoinnibh
gan ionad oireamhnach chun imeartha a bheith
aca. Níorbh' iongnadh liom dá mbeadh cúirt
fé leith ag gach fuireann le cleasaibh lúith ní
hamháin i mBaile Átha Cliath acht ar fuid na
hÉireann. Níl fágháil air sin go fóill go
háirithe. Nárbh' féidir a chur i n-umhail do'n
Board of Works cad é an dualgas atá ortha i
dtaobh cúirt bhreagh fhada a thógáil sa Pháirc i
gcomhair an chleasa so? Soláthruighid siad
ionad do gach shaghas cluichí ann, agus badh cheart
dóibh cóir a sholáthar do'n liathróid láimhe leis.
Dá ndéantaí fothrom i n-a thaobh badh ghearr go
bhfeicfidhe ann cúirt go mbeadh leath-dhosaon
seomra ar gach taobh dhe, agus soin i mball
breagh cluthair.
Athchuinge
Badh mhaith liom scéala fhágháil ó dhuine éigin
go bhfuil eolas nísa chruinne aige 'ná mar atá
agam féin. Ocht mbliadhna ó shoin san mhí seo
chughainn, do chuireamair “na Gaedhilgeoirí”
ar bun sa tseana-“Stad.” Iad-san d'ath-
bheodhuigh an báire i mBaile Átha Cliath. I
n-ainm Dé, tréailimís an liathróid láimhe
anois. 'Seadh a bháirdeacha is a Ghaedhilgeoirí,
an bhfuiltí ullamh? Tá buaidhte againn.
Má bhuadhaimíd an tarna ceann tá an lá linn.
Tadhg Ó Donnchadha
Baile Átha Cliath
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11