An Claidheamh Soluis
Áth-Cliath, Márta 24, 1906.
Buaidh Phádraig
Nuair las Pádraig teine na Cásga
ar Chnoc Sláinghe; d'fháistnigh draoi
áirithe dá raibh i bhfochair Laoghaire i
dTeamhraigh, muna múchtaoi an teine
an oidhche sin, nach múchfaidhe go bráth i
nÉirinn í, agus nach gcuirfidhe fá chois go
deo an fear d'fhaduigh í.
Níor múchadh an teine an oidhche sin,
agus níor múchadh fós í. Níor cuireadh
Pádraig fá chois i nÉirinn fós. Bhí
tráth ann, agus bhí an teine ag dul i
n-éag. Is fíor nach dtáinig meath ar
chreideamh Phádraig riamh. Acht tháinig
meath ar theangaidh Phádraig. Tháinig
meath ar na tréithibh a bhain do Ghaedh-
ealaibh i n-aimsir Phádraig. Tháinig
meath ar an saoghal áluinn Gaedhealach
do bhí i nÉirinn roimh theacht do
Phádraig agus do mhair ar feadh tuilleadh
agus míle bliadhain i n-a dhiaidh. Bhí clú
Phádraig féin ag dul ar gcúl i measg
Gaedheal. Bhí Pádraig agus saoghal
Phádraig dá gcur fá chois.
Acht tháinig atharrughadh eile le n-ár
linn féin. Tá clú Phádraig dá
sgaipeadh i measg Gaedheal arís. Tá
teanga Phádraig ag teacht i réim
arís. Tá saoghal Phádraig ag casadh
orainn arís.
Cia cheapfadh deich mbliadhna, ní
headh, acht cúig bliadhna ó shoin, go
mbeadh seanmóirí Gaedhilge dá
dtabhairt i nÁrd-Teampallaibh na
hÉireann idir Gaedhealach agus Gallda
díobh, san mbliadhan seo a 1906; go
mbeadh buidhne cóirighthe ag siubhal na
sráideann, ceol dá spreagadh aca agus
bratacha sgaoilte le gaoith aca, i
n-ómós do Lá Fhéile Phádraig; go
mbeadh cruinnighthe de Ghaedhealaibh in
gach áit fá'n domhan 'n-a bhfuil
Gaedhil le fágháil ag sollamhnughadh
na Féile sin, agus gurab í an teanga
bheadh le cloistin ar na cruinnighthibh
sin acht teanga Phádraig féin? Sin
mar atá, a cháirde! Teanga Phádraig
dá haithbheodhchaint 'n-ár measg; ainm
Phádraig fá mheas arís againn,
saoghal Phádraig ag casadh orainn.
A bhuidheachas soin le Dia!
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11