An Claidheamh Soluis
Áth-Cliath, Iúl 29, 1905.
Bímís ag Priocadh.
Tá seachtmhain na nGaedheal nó
seachtmhain an Oireachtais ag teacht
chomhgarach dhúinn anois. Is cóir don
uile Ghaedheal theas agus thiar agus thuaidh a
dhícheall a dhéanamh i gcaitheamh na
seachtmhaine sin ar a chur i n-umhail do
chách go bhfuil na Gaedhil seo na
hÉireann ag corruidhe is go bhfuil
sé d'fhonn ortha cóir agus ceart d'fhagháil
ins an dtalamh so a ndúthchais.
Is minic cheana do chuireamair i
n-umhail don tsaoghal is d'fhear an
iasachta cad do bhí uainn agus cad é
an comhacht a bhí againn. Is minic
d'innseamair don bhioránach chéadna
nach plámás ná an teanga liom leat
ná “beirbh birín dam is beireobhad
birín duit” a bhí uainn. Níor mhúin
ár ndícheall ciall dó, ámh. 'Se saghas
duine atá ann ná duine go gcaithfear
bheith á phriocadh i gcomhnaidhe nó ní
chorróchaidh sé cos. Dá dheine a
phrioctar é is eadh is aoirde phreabann
agus is mó a dheineann.
Is dóigh leis an bhfear iasachta so ná
fuil uaidh acht sinne a chur i gcoinnibh
a chéile, is annsoin go mbeidh sé féin
n-a mháighistir orainn. Seana-chleas
aige is eadh súd. Acht, a dhaoine
mhuinnteardha, tá buille beag de
dhearmhad air. Fuaireamair an
tabhairt suas agus teagasc ó shoin. Chomh
fada agus a théidheann dálta na tíre
seo, is sinne na máighistrí agus an té ná
beidh dár réir, priocfam é agus ní
baoghal ná go léimfidh sé.
Aimsir an Oireachtais anuraidh,
thugamair ana-phriocadh do'n bpreab-
aire iasachta so. Thug sé árd-léim
ar fad. Acht d'fhás a leathair go tiugh
agus go righin ó shoin. Má oireann dúinn
go mbíogfadh sé i mbliadhna arís, ní
mór dúinn é 'phriocadh nísa dhéine fé
dhó. Cuireadh gach deagh-Ghaedheal
sáithteán ann i ruith seachtmhaine an
Oireachtais.
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11