Historical Irish Corpus
1600 - 1926
Historical Dictionary of Irish
Search the corpus
Browse the Text Archive 1600-1926
A Poem on the Downfall of the Gaoidhil
Title
A Poem on the Downfall of the Gaoidhil
Compiler/Editor
Gillies, William
Composition Date
1631
Publisher
(B.Á.C.: NUI, 1969-1970)
Téacs
Comhad TEI
Gnáth-Théacs
Comhad ePub
Search Texts
Enter word/phrase
Search Type
Headword
Standardised
Exact match
Phrase
Word Type
All
Adjective
Noun
Preposition
Pronoun
Verb
Verbal Noun
Poetry/Prose
Both
Prose
Poetry
Set Dates
1600
1926
Cáit ar ghabhadar Gaoidhil? créad díol na ndrong bhforbhfaoilidh? ní fhoghbhuim a n-amhorc sin a radharc ghormfhuinn Gaoidhil. Ní fhaicim an ndroing ndearcghlais um dhromchluibh dhionn n-oireachtais, a ccongháir ní claisdear leam ag taisdeal orláir Éireann. Iongnadh leam créad a ccor-san, laoich na longphort solusghlan; fuaras bruidhne Banbha Cuinn, buidhne a h-adhbha 's ní fhaghuim.
Do sgarsat linn leath ar leath, óig Laighean, laochraidh Mhuimhneach, tréad fraochlann mhuighe Meadhbha 's cuire saorchlann seinEamhna. Ní briochd síodhuidhe seanta, ní ceó doilbhthe draoidheachta do léircheil oirne ré h-eadh na roighne ó ghléithreibh Ghaoidheal. Measa mar tharla, truagh leam foireann chumhdaigh chláir Raoileann, meic ríogh ó bhionnardthoigh Bhreagh, ionnarbthoigh dhíobh do dhéineamh. Do cuireadh coinnmheadh fairsing ortha ó Éirinn soluisslim: tighe ríogh na ttíreadh thoir do shíol Míleadh do mhúntoir. Atá againn 'na n-ionadh dírim uaibhreach eisiodhan d'fhuil Ghall, do ghasraidh Mhonaidh, Saxoin ann is Albonaigh.
Roinnid í eatorra féin, an chríoch-sa chloinne saoirNéill, gan phoinn do mhoigh lachtmhair Fhloinn nach bhfoil 'na acraibh agoinn. d'iath Banbha is baramhuil soin - clár óir fá fhoirinn tacoir; ar bhfearoinn-ne fríth ré seal do dhíth gealfhoirne Gaoidheal. Cóir a ttuiriomh - tarrthaidh sinn iomlaoid éaxamhla ar Éirinn, 'n a mbiadh iongnadh riamh roimhe fa fhiadh lionnghlan Laoghoire. Tarramar - trom an pudhar - puirt oireachais d'fhásughadh, na torchoirthe ag searg a sreibh, dorchfhoithre sealg 'na sráidibh. Coimhthionól tuatha a ttigh naomh, seirbhís Dé fá dhíon bhfionnchraobh, cuilt chliar 'na ccolcaidh tána, sliabh 'na gortoibh gabhála.
Aonuighe a n-áitibh sealga, sealga ar slighthibh suaitheanda, creasa tar fhaithche d'fhál air, gan dál ghraifne fá a ngruadhaibh. Bánaighid bruidhne flaithfhear, tógbhaid le tréan n-anfhlaitheadh líne lios bhfrosuaidneach bhfionn um shlios n-osuaigneach nÉirionn. Ní fhaic aoinneach d'fhuil Ghaoidhil ní ar bioth lé mbí forbhfaoilidh, ní chluin guth as láinbhinn leis - uch! a n-áirmhim dá n-aitheis. Ní binn leó díoghrais dána, fuaim crot nó ceól orgána, 'náid sdaire ríogh bheannmhúr Bhreagh, nó ríomh seanghlún a sinnsear. Daoire na mbreath bhíos orra, gadaidh asda a n-anmanna; laoich ghleógharbha ghuirt Lughaidh, cuirp bheómharbha a mbaramhuil.
Díbirt Ghaoidheal ghuirt Bhanbha, gé atá a chlú ar chath n-allmhardha, fearg Dé ré ccách dá ccolgadh is é is fháth dá n-ionnarbadh. Ní h-iad a-mháin do milleadh, iomdha dream ón droichchinneadh, a los diomdha Dhé nimhe, fár sgé iodhna a oirbhire. Meic Israhel na n-arm nglan, a fhearg riú an uair do h-adhnadh: iomdha pláigh 'na ttug treathan ar fhud gcáigh dá ccoireachadh. Do chuireadh fós - cian ód chlos - ar shliocht mhór Macabéos dílgheann iomdha dob fháth sgís, tar a thiomna an tráth théighdís. Dá mhéad tarraidh gach drong dhíobh tuilleamhuin fheirge an airdríogh, fuair aithrighe cháidh na ccoir maithmhighe dháibh 'na dheaghaidh.
Aithrighe a-nois dá nós sin, truagh nach déanuid meic Mhílidh, do sgeith a dhíbheirge dhíobh, do bhreith fhírfheirge an airdríogh. Fréamh Ghaoidheal na ngleó nimhe, go ttí d'fhiorta a n-aithrighe, cora a ccoimhdhe ar cheard na ndúl, fearg an Choimdhe do chlaochlúdh. Díoghaltas Dé as adhbhar ann - fir Albon, ógbhaidh Lunnand do anadar 'na n-áit sin - cáit ar ghabhadar Gaoidhil?
19 Dawson Street, Dublin 2
D02 HH58 +353 1 676 2570 info@ria.ie
Cookie Use
Website developed by Niall O'Leary Services