Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Síoghra Dubh.  IV.</title><author><persName>Féach bailitheoir</persName></author><editor><name type="main">Ó Donnchadha, Tadhg</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG19-11695</note>
		 <note type="L">306</note>
		 <note type="B">1909</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Iúl, 1909</date><idno>IG19-11695</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">19</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author>Féach bailitheoir</author><title>Síoghra Dubh.  IV.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Síoghra Dubh.  IV.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Iúl, 1909</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>Síoghra Dubh</span>
<lb n="1"/><span>Tomás Ó Rathaille do sholáthruigh.</span>
<lb n="2"/><span>IV.</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Ar na chlos sin do Shíoghra, do ghabh truaighe dhó é, agus do</span>
<lb n="5"/><span>thógaibh leis ar a ghualainn tar ais chum na tiobraide é.  Agus</span>
<lb n="6"/><span>do fhuráil air uisge dh'ól as an dtiobraid, agus do ibh Earca sin,</span>
<lb n="7"/><span>agus do éirigh slán, go nár mhothuigh cnead ná galar.  Agus do</span>
<lb n="8"/><span>imgheadar rompa ón dtiobraid, agus adubairt Síoghra Dubh:</span></p>
<lb n="9"/>
<lb n="10"/><p><span>"Muna bheith nach áil liom olc do dhéanamh dhon tí dá ndearnas</span>
<lb n="11"/><span>maith, do sgarfainn do cheann ria do cholainn tríd an míochoin-</span>
<lb n="12"/><span>gheall do rinnis orm fán uisge."</span></p>
<lb n="13"/>
<lb n="14"/><p><span>31. Do chuadar iar sin mar a raibhe Rí Lochlann, agus do </span>
<lb n="15"/><span>bhádar mar sin go fíorthosach na hoidhche, gur ísligh an ghaoth agus</span>
<lb n="16"/><span>gur fhuaruigh an tsíon, gur ghabh fuacht mór Rí Lochlann.  Agus</span>
<lb n="17"/><span>do bhí dho mhéid na grána do ghabh a mhuinntear féin roimhe nachar</span>
<lb n="18"/><span>aomh aonneach acu luighe maille ris, gur iarr ar Earca luighe ina</span>
<lb n="19"/><span>fhochair, agus faomhas Earca sin.  Agus mar do bhádar i </span>
<lb n="20"/><span>n-aoinleabaidh san oidhche, do smuain Earca cionnus do bhéaradh</span>
<lb n="21"/><span>sé féin furtacht don Rígh.  Agus, ó nach fuair ionnus oile re</span>
<lb n="22"/><span>fóirithin air, do sgéith a raibhe ina chorp d'uisge na tiobraide fá</span>
<lb n="23"/><span>thaobh agus fá chneas an Ríogh, agus gach ionad ar bhean an t-uisge</span>
<lb n="24"/><span>fris, ba slán dá éis é.  Do bhádar mar sin go moch laoi ar n-a</span>
<lb n="25"/><span>mhárach; agus ba hiongnadh mhór leis an gcobhlach uile Rí Lochlann</span>
<lb n="26"/><span>d'fhaicsin ina chruth féin, agus do aithin Síoghra gurab é Earca</span>
<lb n="27"/><span>tug fóirithin éigin don Rígh.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>Fiafruigheas Rí Lochlann do Shíoghra cá fad uatha an rí chum</span>
<lb n="30"/><span>ar thrialladar.</span></p>
<lb n="31"/>
<lb n="32"/><p><span>"Ní fada anois uait é," ar Síoghra.</span></p>
<lb n="33"/>
<lb n="34"/><p><span>"Eadamair ní dá iarraidh dob' áil leatsa dul ní bhus fuide,"</span>
<lb n="35"/><span>ar fear dá mhuinntir fris an Rígh.</span></p>
<lb n="36"/>
<lb n="37"/><p><span>"Ní fearr liomsa a theacht ná a anmhain," ar an Síoghra,</span>
<lb n="38"/><span>"acht muna maith leis féin é."</span></p>
<lb n="39"/>
<lb n="40"/><p><span>"Is maith," ar an Rí, "agus déana-sa eolas damh dhá</span>
<lb n="41"/><span>ionnsaighe."</span>
<lb n="42"/></p>
</div>
<pb n="307"/>
<div><lb n="43"/><p><span>32. Gluaiseas Síoghra chum a luinge, agus leanas Rí Lochlann</span>
<lb n="44"/><span>go n-a mhuinntir é, agus do bhádar ag taisdeal na dtonn</span>
<lb n="45"/><span>go dtáinig meadhón laoi.  Agus do chonnarcadar dúnadh</span>
<lb n="46"/><span>ríoghdha ró-mhaiseach uatha, agus iomad bhfear n-armtha i n-aonach</span>
<lb n="47"/><span>agus i n-árdoireachtas ar faithche an dúnaidh.</span></p>
<lb n="48"/>
<lb n="49"/><p><span>"Cia hí an chathair úd?" ar an Rí.</span></p>
<lb n="50"/>
<lb n="51"/><p><span>"Ag súd dúnadh an ríogh chum ar thriallais-se," ar Síoghra,</span>
<lb n="52"/><span>"agus isé tighearna an dúnaidh atá i n-oireachtas annsúd.</span>
<lb n="53"/><span>Agus ní fhóghnann díbhse teachta ná daoine do chur d'fhiafruighe</span>
<lb n="54"/><span>sgéal díobh, ná d'innisin sgéal dóibh; acht tabhraidh bhur n-airm</span>
<lb n="55"/><span>amach, agus cuiridh re bhur nguaillibh iad, agus fanaidh 'bhur</span>
<lb n="56"/><span>seasamh mar a bhfuiltí nó go gcuirid na sluaigh fiafruighe oraibh;</span>
<lb n="57"/><span>óir isé sin gnáthughadh na críche-se."</span></p>
<lb n="58"/>
<lb n="59"/><p><span>Do rinneadar mar do órduigh Síoghra dóibh.  Agus ó</span>
<lb n="60"/><span>'dchonnarcadar na sluaigh do bhí ar an bhfaithche sin, agus iadsan</span>
<lb n="61"/><span>agus a n-airm re a nguaillibh acu, agus inneall áigh agus</span>
<lb n="62"/><span>iorghaile forra, agus a n-aighthe ar an mbaile, do rinneadar féin</span>
<lb n="63"/><span>éirghe athlamh aoinfhir, agus do ghabhadar a n-airm agus a</span>
<lb n="64"/><span>n-iolfhaobhair iompa.  Agus tángadar i n-aghaidh Ríogh Lochlann</span>
<lb n="65"/><span>go n-a shluaghaibh, agus níor fhiafruigh ceachtar aco sgéala dhá</span>
<lb n="66"/><span>chéile, nó gur dhiubhraiceadar a sleagha snasta séimhrighne for a</span>
<lb n="67"/><span>chéile.  Agus do chuaidh Síoghra dubh ar na sluaghaibh amach, agus</span>
<lb n="68"/><span>do thógaibh sé Earca Astalla ar maoil a ghualann.  Agus do bhí</span>
<lb n="69"/><span>sé féin agus Earca ar árd na tulcha is aoirde fuaradar, ag</span>
<lb n="70"/><span>féachain ar na sluaghaibh, nó gur thuit Rí Lochlann go n-a mhuinntir</span>
<lb n="71"/><span>le sluaghaibh an dúnaidh, go nach deachaidh fear innisde sgéal as</span>
<lb n="72"/><span>do mhuinntir Ríogh Lochlann acht Earca Astalla amháin, ar n-a</span>
<lb n="73"/><span>anacal do Shíoghra Dhubh.</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>33. Agus mar do thuit Rí Loclann agus a mhuinntear, táinig</span>
<lb n="76"/><span>Síoghra Dubh agus Earca Astalla i measg shluaigh an dúnaidh,</span>
<lb n="77"/><span>agus do fearadh fáilte friu ag an rígh agus ag na sluaghaibh.</span>
<lb n="78"/><span>Agus do innis Síoghra a eachtra agus a imtheachta dhóibh ó thúis go</span>
<lb n="79"/><span>deireadh, agus mar do rinne a mhuinnteardhas le Rígh Lochlann,</span>
<lb n="80"/><span>agus an t-adhbhar fá dtáinig Rí Lochlann ar an siobhal sin, agus</span>
<lb n="81"/><span>mar do thuiteadar a mhuinntear ón oiléan go aroile.</span></p>
<lb n="82"/>
<lb n="83"/><p><span>Dála Earca Astalla, do ghoir sé Síoghra Dubh leis ar fód fá</span>
<lb n="84"/><span>leith, agus do fhiafruigh de cia an rí úd ler thuit Rí Lochlann go </span>
<lb n="85"/><span>na shluaghaibh, "nó cia thú féin, a Shíoghra?" ar sé.</span>
<lb n="86"/></p>
</div>
<pb n="308"/>
<div><lb n="87"/><p><span>"Rí Dubhlochlann siúd," ar Síoghra, "agus is mac dó mise</span>
<lb n="88"/><span>féin, agus isé mh'ainm díleas Síoghra na Srothán, agus Síoghra</span>
<lb n="89"/><span>Dubh is ainm dhamh re siobhal an domhain.  Agus isé is mian liom</span>
<lb n="90"/><span>anois ríoghacht Fhionnlochlann do bheith agam féin, agus dul do</span>
<lb n="91"/><span>ghairm ríogh dhíom innte."</span></p>
<lb n="92"/>
<lb n="93"/><p><span>34. Dála Shíoghra, do ghluais roimhe go críochaibh Lochlann,</span>
<lb n="94"/><span>agus Earca Astalla leis.  Agus gabhas le hEarca go Dún</span>
<lb n="95"/><span>Eibhlinne ar cheann a mhná, inghean Duinn Eibhlinne, agus rugadar</span>
<lb n="96"/><span>leó í go críochaibh Loclann, agus do bhí 'na mnaoi agus 'na ban-</span>
<lb n="97"/><span>chéile ag Earca ó soin amach.  Annsin do fhiafruigh Síoghra Dubh </span>
<lb n="98"/><span>do Earca:</span></p>
<lb n="99"/>
<lb n="100"/><p><span>"Créad doghéanam anois?" ar sé.</span></p>
<lb n="101"/>
<lb n="102"/><p><span>"Créad doghéantaoi againn," ar Earca, "acht rí do ghairm</span>
<lb n="103"/><span>díotsa ar chríochaibh Lochlann, óir is cubhaidh riot ríoghacht Lochlann</span>
<lb n="104"/><span>do bheith agat."</span></p>
<lb n="105"/>
<lb n="106"/><p><span>Mar do chualaidh Síoghra sin, do chuaidh ar faithche chathrach na</span>
<lb n="107"/><span>Beirbe Lochlannaighe, agus do ghairm ar mhaithibh chríche Lochlann,</span>
<lb n="108"/><span>agus do ghoireadar Rí Lochlann do Shíoghra Dhubh.  Agus do bhí</span>
<lb n="109"/><span>go ceann míosa san mbaile go n-onóir agus go muirn móir,</span>
<lb n="110"/><span>agus banais bhríoghmhar bhuan-tiodhlaiceach ag maithibh Lochlann aga</span>
<lb n="111"/><span>déanamh dhó.  Agus tugadh a dhúthchas agus a fheadhmannas féin da</span>
<lb n="112"/><span>gach aon aco.  Agus do imgheadar na sluaigh dá dtighthibh féin,</span>
<lb n="113"/><span>agus do chuaidh Síoghra Dubh fó na hoiléanaibh do thógbháil a chíosa</span>
<lb n="114"/><span>dhíobh.  Agus do bhí cíos agus cánachas ar chríochaibh Lochlann</span>
<lb n="115"/><span>dá éis sin aige, agus do bhí an ríghe gan imreasan ag Earca</span>
<lb n="116"/><span>Astalla ó sin suas.</span></p>
<lb n="117"/>
<lb n="118"/><p><span>Gonadh i Tóruigheacht an Chairthe Sgárlóide gonuige sin. </span></p>
<lb n="119"/>
<lb n="120"/><p><span>(A Chríoch).</span></p>
<lb n="121"/>
<lb n="122"/><p/>
</div>
<pb n="311"/>
<div><lb n="123"/><p><span>Is mairg nár fhreagair an calm 's an caoin trágha, </span>
<lb n="124"/><span>An fhaid do bhí an teanga gan lacadh gan baoighal báis; </span>
<lb n="125"/><span>Is mairg nár theagasc an leanbh n-a naoidheanán,</span>
<lb n="126"/><span>Is nuair chruadhann an tslat gur deacair í shníomh slán.</span></p>
<lb n="127"/>
<lb n="128"/><p><span>Cheithre nídh gan tábhacht gan téagar:</span>
<lb n="129"/><span>Sílim, is dóigh liom, do b'fheárr, is b'fhéidir.</span></p>
<lb n="130"/>
<lb n="131"/><p><span>Mo thoil an toil tug toil mhaith díbh go héag;</span>
<lb n="132"/><span>Má's toil let thoil mo thoil beidh sí dot réir;</span>
<lb n="133"/><span>Gach toil dot thoil, a thoil mo chroidhe 's mo chléibh;</span>
<lb n="134"/><span>B'í toil lem thoil let thoil-se luighe let thaobh.</span></p>
<lb n="135"/>
<lb n="136"/><p>
<lb n="137"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Síoghra Dubh. IV.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Síoghra Dubh. IV.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
