Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI><teiHeader type="text">
	 
<fileDesc>
<titleStmt>
<title type="main">Clodhanna Nua.</title><author><persName/></author><editor><name type="main">Laoide, Seosamh (Lloyd, Joseph H.)</name></editor><respStmt>
	<resp>Electronic edition compiled by</resp>
	<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
	</respStmt>
	</titleStmt>
<editionStmt>
	 <edition>
		 <note type="N">IG11-11222</note>
		 <note type="L">111</note>
		 <note type="B">1901</note>
		 <note type="C"/>
		 <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
	 </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
		<publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher>
		<pubPlace>24 Upper O'Connell Street, Dublin</pubPlace><date>Meitheamh, 1901</date><idno>IG11-11222</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
</publicationStmt>
<seriesStmt>
<title level="s">Irisleabhar na Gaedhilge</title><biblScope unit="vol">11</biblScope>
</seriesStmt>
<sourceDesc>
<biblStruct>
<analytic><author/><title>Clodhanna Nua.</title></analytic>
<monogr>
<title level="j">Clodhanna Nua.</title><imprint><publisher>Connradh na Gaedhilge</publisher><date>Meitheamh, 1901</date></imprint>
</monogr> 
</biblStruct>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<langUsage><language ident="ga">Irish</language></langUsage>
</profileDesc>
</teiHeader>
<text><body><div><p><span>CLODHANNA NUA.</span></p>
<lb n="1"/>
<lb n="2"/><p><span>Leabhairíní Gaedhilge le haghaidh an tSluaigh. - III.</span>
<lb n="3"/><span>I dTaoibh na hOibre.  Eoghan Ó Neachtain do sgríobh.</span>
<lb n="4"/><span>Ar n-a chur amach ag Connradh na Gaedhilge, i</span>
<lb n="5"/><span>mBaile Átha Cliath, 1901.  Pinginn.</span></p>
<lb n="6"/>
<lb n="7"/><p><span>Tá aithne mhaith ar Eoghan Ó Neachtain.  Tá fhios ag </span>
<lb n="8"/><span>mórán de dhaoinibh gur Gaedhilgeoir clisde ó Chuanna-</span>
<lb n="9"/><span>mara é.  Ó 's fíor go bhfuil sé 'na sgoláire freisin,</span>
<lb n="10"/><span>ní baoghal nach dtiocfadh leis Gaedhilg do sgríobhadh </span>
<lb n="11"/><span>'na ceart.  Is foghanta an leabhairín seo, agus is tair-</span>
<lb n="12"/><span>bheach.  Tá súil againn go léighfid an-mhórán de mhuin-</span>
<lb n="13"/><span>tir Chonnacht é, - is mór an truagh gan mórán aca </span>
<lb n="14"/><span>dúlmhar i léigheadh agus i sgríobhadh na  Gaedhilge - agus go </span>
<lb n="15"/><span>mbrostóchar iad chum an cleas céadna do dhéanamh.</span></p>
<lb n="16"/>
<lb n="17"/><p><span>Tá locht againn ar an leabhairín, .i. beagán d'fhoclaibh </span>
<lb n="18"/><span>Gaedhilge atá sáthach simplidhe d'á míniughadh as Béarla </span>
<lb n="19"/><span>ag bun na leathanach!  Do'n taoibh eile tá mórán de </span>
<lb n="20"/><span>chorr-fhoclaibh canamhna (nó de chanamhnachas) gan aon </span>
<lb n="21"/><span>mhíniughadh.  'Pé míniughadh do theastuigh óna foclaibh,</span>
<lb n="22"/><span>badh cheart é do dhéanamh tré Ghaedhilg ghnáthaigh shim-</span>
<lb n="23"/><span>plidhe.  Is aisteach nach dtug an t-ughdar fá ndeara a</span>
<lb n="24"/><span>neamh-oireamhnaighe atá a chuid mínighthe i leabhar d'á</span>
<lb n="25"/><span>shórt .i. leabhar Gaedhilge agus gan acht Gaedhilg ann.</span>
<lb n="26"/><span>Badh mhaith llinn go mbeadh an réim níos soiléire annso</span>
<lb n="27"/><span>agus annsúd.  Ní hannamh breith ró-fhada ann.</span></p>
<lb n="28"/>
<lb n="29"/><p><span>Leabhráin an Irisleabshair. - I. Grádh agus Crádh: Úir-</span>
<lb n="30"/><span>sgéilín.  Úna Ní Fhaircheallaigh do sgríobh.  Baile</span>
<lb n="31"/><span>Átha Cliath: Connradh na Gaedhilge, 1901.  Pinginn.</span></p>
<lb n="32"/>
<lb n="33"/><p><span>Seo chugainn leabhrán rígh-dheas do rinneadh de sgéal</span>
<lb n="34"/><span>atá fa chló i n-uimhir an Aibreáin.  Nach ait ár gcás </span>
<lb n="35"/><span>anois!  An ní do mholamar cheana le haghaidh an Iris-</span>
<lb n="36"/><span>leabhair, caithfimíd é do mholadh arís le n-a aghaidh</span>
<lb n="37"/><span>féin.  Acht ní misde linn é, mar is deimhin gur fiú</span>
<lb n="38"/><span>gach aon mholadh an t-úirsgéilín foghanta so.  Tá sé </span>
<lb n="39"/><span>curtha le chéile go deas, na focail féin toghtha mar </span>
<lb n="40"/><span>gheall ar a ndeise agus ar a simplidheacht agus dul ceart</span>
<lb n="41"/><span>na Gaedhilge ar fághail ins gach aon bhreith.  Is iomdha </span>
<lb n="42"/><span>giota beag álainn 'sa' leabhrán.  Seo ceann aca do-</span>
<lb n="43"/><span>bheirimíd mar dheismireacht: "An ghaoth do bhí ag </span>
<lb n="44"/><span>séideadh an tráth soin d'osgail sí dlaoi ómrach do </span>
<lb n="45"/><span>ghruaig an chailín nó go raibh sí ag tuitim ar a brághaid, </span>
<lb n="46"/><span>agus an ghrian do bhí ag taitneamh do sgairt a solas ar </span>
<lb n="47"/><span>a gné agus ar na súilibh glasa aici gur bh'amhlaidh do bhí</span>
<lb n="48"/><span>sí ioná cosamhail le maighdin mara nó le mnaoi ó </span>
<lb n="49"/><span>Thír na n-óg," l. 8..  Agus ar lár l. 11 'sé léighmíd:</span>
<lb n="50"/><span>"Nuair bhíos fuinedh na gréine thart, tig ciúineas i </span>
<lb n="51"/><span>n-aimsir an eadarsholais, agus i n-éinfheacht le ciúineas </span>
<lb n="52"/><span>an domhain nádúrtha tig socracht agus síothcháin i gcroidhe</span>
<lb n="53"/><span>an duine."</span></p>
<lb n="54"/>
<lb n="55"/><p><span>Nach fíor-dheas an trácht geárr so ar Loch Reamhair:</span>
<lb n="56"/><span>"Dá áilneacht Loch Reamhair agus a chomharsanacht 'san ló</span>
<lb n="57"/><span>le solas na gréine, bíonn an áit úd i bhfad agus i bhfad </span>
<lb n="58"/><span>níos deise ist-oidhche nuair bhíos an ghealach 'sna </span>
<lb n="59"/><span>spéarthaibh agus gach rud go ciúin socair.  Samhluigheann</span>
<lb n="60"/><span>an loch ar a leithéid sin d'aimsir mar loch gloine agus </span>
<lb n="61"/><span>domhan eile faoi - an ghealach, na réalta, na crainn</span>
<lb n="62"/><span>agus uile."  Ní hiongnadh é, ámh, mar is i bhfíor-ghar do </span>
<lb n="63"/><span>Loch Reamhair do rugadh an t-ughdar.  Aoibhinn do'n</span>
<lb n="64"/><span>té mholas a dúthaigh féin.</span></p>
<lb n="65"/>
<lb n="66"/><p><span>Tá sgéilín beag eile fa'n úirsgéilín féin.  A</span>
<lb n="67"/><span>leithéid seo, do sgríobh Inghean Uí Fhaircheallaigh i </span>
<lb n="68"/><span>gcomhair chóimhthionóil d'Árd-Chraoibh an Chonnartha é, agus </span>
<lb n="69"/><span>is ar ár n-impidhe féin do thug sí dhúinne é le n-a chur</span>
<lb n="70"/><span>'san Irisleabhar so.  Tá bród mór orainn sa déantús</span>
<lb n="71"/><span>ár gcéad-bhan-ughdair.  'sé deirimíd léithe, dálta </span>
<lb n="72"/><span>Dhéirdre, "Beir-se buaidh agus beannacht feasta," agus is é</span>
<lb n="73"/><span>ár rádh leis an leabhrán féin, ar lorg an Charsalaigh:</span></p>
<lb n="74"/>
<lb n="75"/><p><span>Gluais romhat, a leabhráin bhig,</span>
<lb n="76"/><span>I n-iath Gaedheal tig id réim;</span>
<lb n="77"/><span>Gluais siar os comhair a súl, </span>
<lb n="78"/><span>go léightear ann thú le spéis.</span></p>
<lb n="79"/>
<lb n="80"/><p>
<lb n="81"/></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Clodhanna Nua.

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Clodhanna Nua.

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
