Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Corcaigh</title><author><name type="main">Ní fios</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_11_22_612</note>
                         <note type="L">612</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_11_22_612</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Ní fios</author><title>Corcaigh</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>An Claidheamh Soluis</span>
<lb n="2"/><span>Áth-Cliath, Samhain 22, 1902</span></p>
<lb n="3"/>
<lb n="4"/><p><span>Corcaigh</span></p>
<lb n="5"/>
<lb n="6"/><p><span>Do bhí an cruinniughadh ag muinntir Chorcaighe an lá</span>
<lb n="7"/><span>cheana, & cé go ndeachadar ar aghaidh go láidir i</span>
<lb n="8"/><span>n-imtheacht na bliadhna ní mó ná sásta iad.  Dubhairt</span>
<lb n="9"/><span>an Rúnaire go mb'fhéidir gurab iad féin atá deacair</span>
<lb n="10"/><span>ar a shárughadh i ngeill le fonn a bheith orra buille</span>
<lb n="11"/><span>láidir ar aghaidh a thabhairt, acht is dócha nach ar an</span>
<lb n="12"/><span>Rúnaire ná ar na craobhacha a chuir Feis na Mumhan ar</span>
<lb n="13"/><span>bun atá an locht, acht ar na spríosáin a ndeacha an</span>
<lb n="14"/><span>ghalldacht go smior ionnta, & nach féidir an ghalldacht</span>
<lb n="15"/><span>soin a bhaint amach as a gcnámha anois féin.  Deir an</span>
<lb n="16"/><span>Seortanach — sé an Rúnaire é — go mb'fhéidir [nar]{nár} chuir</span>
<lb n="17"/><span>an chraobh cúis na teangadh sáthach dána amach os</span>
<lb n="18"/><span>comhair na ndaoine, go mb'fhéidir gur choinnigheadar</span>
<lb n="19"/><span>iad féin ro-iargcúlach.  B'fhéidir sin, acht, a Mhic an</span>
<lb n="20"/><span>domhain! an túinnt a theasduigheas ó dhaoinibh cuideachan</span>
<lb n="21"/><span>le teanga na hÉireann?  An túinnt a theasduigheas</span>
<lb n="22"/><span>ó'n Examiner ná ó pháipéar nuaidheacht ar bith eile i</span>
<lb n="23"/><span>nÉirinn, a chuireas roimhe ceisteanna náisiúnta do</span>
<lb n="24"/><span>shaothrughadh anam na tíre do chur os cionn gach uile</span>
<lb n="25"/><span>nídh eile?  Badh mhaith an rud é an Taisbeánadh, agus</span>
<lb n="26"/><span>bhí daoine ag á stiúradh a bhí fabharach do'n teangaidh —</span>
<lb n="27"/><span>cuir i gcás go raibh — cia an mhaith a mbriathra béil, cia</span>
<lb n="28"/><span>an mhaith dóibh rud a rádh, agus rud eile ina choinne</span>
<lb n="29"/><span>sin a dhéanamh?  Do labhair Uachdarán na craoibhe i</span>
<lb n="30"/><span>nGaedhilg, acht níor thug an tExaminer a chuid</span>
<lb n="31"/><span>cainnte i nGaedhilg, & níor thug sé  iomlán an tuarasg-</span>
<lb n="32"/><span>bhála acht an oiread.  Tigeann strúinéis éigin ar</span>
<lb n="33"/><span>mhuinntir na bpáipéir, go minic & annsin le teann</span>
<lb n="34"/><span>uilc ort ní leigfidh siad focal isteach fá dtaobh de'n</span>
<lb n="35"/><span>sgéal i n-éan-chor.  Ní linne ná le Craoibh Chorcaighe</span>
<lb n="36"/><span>an teanga acht an oiread leó-san, & taréis iad a</span>
<lb n="37"/><span>bheith ag déanamh faillighe san teangaidh tá siad ag</span>
<lb n="38"/><span>leigeann orra féin go bhfuil an oiread suime i</span>
<lb n="39"/><span>nÉirinn aca, & tá ag lucht na Gaedhilge.</span></p>
<lb n="40"/>
<lb n="41"/><p><span>Tá éan-rud amháin san sgéal i gCorcaigh, do réir</span>
<lb n="42"/><span>mar chítear dhúinne é, & leigfimid chuca é.  Tá neart</span>
<lb n="43"/><span>& spreacadh & láidireacht 'san gConnradh 'san gcathair</span>
<lb n="44"/><span>sin, acht ní'l a fhios ag lucht an Bhéarla é, & ní bhéidh</span>
<lb n="45"/><span>aon athrughadh ar an sgéal nó go gcurtar i n-iúl dóibh</span>
<lb n="46"/><span>é.  Ní raibh seóinín i mBaile Átha Cliath nár chuir</span>
<lb n="47"/><span>seachtmhain na Gaedhilge an galar creathach air, & dá</span>
<lb n="48"/><span>mbeadh Coisde Ceanntair i gCorcaigh nó slighe éigin</span>
<lb n="49"/><span>le n-a gcuirfidhe neart an Chonnartha i n-iúl ann, bhéadh</span>
<lb n="50"/><span>an sgéal céadna le n-innsint 'san gcathair sin.  Níor</span>
<lb n="51"/><span>mhisde, fós, “An Sprid” do chur ar an árdán arís</span>
<lb n="52"/><span>ann, & “magadh láidir” do dhéanamh fá na smearachán</span>
<lb n="53"/><span>atá ag cur a gcosa uatha chomh teann & dá mbadh leó</span>
<lb n="54"/><span>an tír ó bhun go barr.  B'fhéidir gur gearr go dtiubh-</span>
<lb n="55"/><span>raidh an tAthair Peadar dearg-ruathar eile, chomh</span>
<lb n="56"/><span>bríoghmhar & thug sé 'san “Sprid,” fá lucht an Bhéarla.</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Corcaigh

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Corcaigh

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
