Corpas

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<!DOCTYPE TEI [
<!ENTITY hellip "…">
]>
<TEI><teiHeader type="text">
	 <fileDesc>
	  <titleStmt><title type="main">Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title><author><name type="main">Cú Uladh</name></author><respStmt>
		<resp>Electronic edition compiled by</resp>
		<name>Foclóir na Nua-Ghaeilge</name>
		</respStmt>
	  </titleStmt><editionStmt>
                     <edition>
                         <note type="N">CS1902_07_26_333</note>
                         <note type="L">333</note>
                         <note type="B">1902</note>
                         <note type="C">Prós</note>
                         <note><p>Description of how and why changes were made</p></note>
                     </edition>
            </editionStmt><publicationStmt>
		<publisher>Foclóir na Nua-Ghaeilge</publisher>
		<pubPlace>19 Dawson Street, Dublin 2</pubPlace>
		<pubPlace>http://www.ria.ie/research/focloir-na-Nua-Ghaeilge.aspx</pubPlace><date>2016</date><idno>CS1902_07_26_333</idno><distributor>Royal Irish Academy</distributor>
		<availability>
		<p>Creative Commons Attribution Non-Commercial Share Alike (cc by-nc-sa)</p>
		</availability>
	  </publicationStmt>
	  <sourceDesc><biblStruct><analytic><author>Cú Uladh</author><title>Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill</title></analytic><monogr>
					<title level="j">An Claidheamh Soluis</title><imprint><publisher>An Claidheamh Soluis</publisher><date>1902</date></imprint>
 </monogr> </biblStruct></sourceDesc></fileDesc>
	</teiHeader>
<text><body><div><p>
<lb n="1"/><span>Cúrsaidhe an tSaoghail</span></p>
<lb n="2"/>
<lb n="3"/><p><span>Thall 's i bhfus i dTírchonaill</span></p>
<lb n="4"/>
<lb n="5"/><p><span>Tá dhá chineál daoine 'na gcomhnuidhe i nGleann</span>
<lb n="6"/><span>tSúiligh.  Thart fá bhun an ghleanna — 'sé sin i n-aice</span>
<lb n="7"/><span>Leitirceannain — tá na plandóirí, daoine macánta</span>
<lb n="8"/><span>de chineadh Gaedhil as Albain; acht is Sasanaigh iad</span>
<lb n="9"/><span>do réir a gcomhbháidhe, óir táid díleas do Shasana i</span>
<lb n="10"/><span>ngach uile nídh.  Taobh thiar de sin, fá bharr an ghleanna,</span>
<lb n="11"/><span>tá sliocht Gaedheal na hÉireann, & is beag measgann</span>
<lb n="12"/><span>siad le chéile.  'Sé a gcreideamh an rud i mó eidir-</span>
<lb n="13"/><span>dhealbhuigheas iad ó chéile, acht tá neithe eile ann chomh</span>
<lb n="14"/><span>maith leis an gcreideamh.  Chár ghéill Gaedhil Éireann</span>
<lb n="15"/><span>riamh do bhéasaibh Gallda mar ghníd na hAlbanaigh, &</span>
<lb n="16"/><span>bhí a dteanga féin aca go dtí tá tamall ó shoin ann.</span>
<lb n="17"/><span>Is féidir go dtí an lá indiu dhá bhaile comh-teórannach</span>
<lb n="18"/><span>d'fhagháil i nGleann tSúiligh & go labharthar Gaedhilg</span>
<lb n="19"/><span>'sa' bhaile eile.  Agus is amhlaidh atáid le linn céad</span>
<lb n="20"/><span>bliadhan.</span></p>
<lb n="21"/>
<lb n="22"/><p><span>Tógadh mo mháthair mhór ar imealbhórd an ghleanna</span>
<lb n="23"/><span>cóir a bheith céad bliadhain go leith ó shoin, agus í 'na</span>
<lb n="24"/><span>Gaedheal Éirionnach, & chá raibh focal Gaedhilge i n-a</span>
<lb n="25"/><span>pluic aici, agus chá raibh go lá a bháis acht an oiread.</span>
<lb n="26"/><span>Tógadh mo mháthair i gceart-lár Gleann tSúiligh deich</span>
<lb n="27"/><span>mbliadhna is trí fichid ó shoin, agus chá dtiocfadh léithe</span>
<lb n="28"/><span>Gaedhilg a labhairt.  Nuair phós sí chuaidh sí 'na comh-</span>
<lb n="29"/><span>nuidhe dhá mhíle ní b'fhuide siar an gleann, & d'fhoghluim</span>
<lb n="30"/><span>sí an Ghaedhilg do labhairt go binn blasta, agus siúd</span>
<lb n="31"/><span>í anois ag gabháil an dá theangan go tiugh.  Tógadh a</span>
<lb n="32"/><span>clann-sa 'san áit chéadna beagnach ar tógadh ise, & tá</span>
<lb n="33"/><span>go leór Gaedhilge ag gach duine aca; & tá glún eile</span>
<lb n="34"/><span>ag fás suas 'san áit céadna anois & iad ag gabháil</span>
<lb n="35"/><span>ar an Ghaedhilg.  Chídhtear as an méid seo nach ar gcúl</span>
<lb n="36"/><span>atámaoid ag siubhal i nGleann tSúiligh.  Agus tá</span>
<lb n="37"/><span>bród orm trácht ar so nuair machtnaighim chomh sgiop-</span>
<lb n="38"/><span>thuigh is d'imthigh an Ghaedhilg i n-áiteachaibh eile, & gan</span>
<lb n="39"/><span>an Galldachas bheith ag an doras aca mar bhí againne.</span>
<lb n="40"/><span>Cailleadh beagán de'n Ghaedhilg i n-áiteachaibh i</span>
<lb n="41"/><span>nGleann tSúiligh le mo linn-se, acht tá sí ag teacht</span>
<lb n="42"/><span>ar ais, & má gheibhtear í 'sna' sgoltaibh, mar is dual, ní</span>
<lb n="43"/><span>baoghal di.  Tá beagán dá dhéanamh ins na sgoltaibh</span>
<lb n="44"/><span>'san am atá i láthair, acht ní'l an oiread is badh chóir.</span>
<lb n="45"/><span>Ag sgoil na Trian Chaola tá Domhnall Ua Gallchobhair</span>
<lb n="46"/><span>'gá teagasg Gaedhilge dhá uair 'sa' tseachtmhain, & tá</span>
<lb n="47"/><span>Domhnaill Ua hAireachtaigh ag déanamh a dhíchill ag</span>
<lb n="48"/><span>Srath Sidióige; acht sílim nach bhfuil dadaidh dhá dhéan-</span>
<lb n="49"/><span>amh ag sgoil Teampoll Dubh-Ghlaise, ag Bealach</span>
<lb n="50"/><span>Sreanga, nó ag Rath Riabhach, & is mór an náire é sin.</span>
<lb n="51"/><span>Cé 'n uair dhéanfas lucht stiúrtha na sgol an rud is</span>
<lb n="52"/><span>ceart dóibh dhéanamh fá theagasg na Gaedhilge?</span></p>
<lb n="53"/>
<lb n="54"/><p><span>Cú Uladh</span></p></div></body></text></TEI>
Historical Irish Corpus
1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus1600 - 1926

Cúrsaidhe an tSaoghail - Thall 's i bhfus i dTír Chonaill

Search Texts

Historical Irish Corpus
1600 - 1926
